Wydział Budownictwa’s scientific contributions

Modern eco-neighbourhoods are designed to implement the 3e principles: ecology-equality-economy. The ecological aspects require harmony with nature and people. The equality concept stipulates living together in the environment which stimulates individual growth and well-being. The economic aspects encompasses promotion of short-distances circular economy, securing employment for the inhabitants and limiting wasteful spending. The goal of those principles is to create the neighbourhoods, where the well-being of inhabitants is promoted. This paper discusses how the designed environment based on 3e principles can influence the creation of community engagement, social bonds and social capital.

Urban gardening in Poland developed between XVII-XIX century, along with providing citizens with private places for gardens, and intentionally planning places for nature in cities. City gardeners and foresters started taking care of trees that appeared as green part of cities. In the interwar period in the USA developed new profession "tree surgeon". This specialist is taking care of trees as a veterinarian is for animals. After the 2'nd war, monumental trees of Poland needed to be taken care of and for such reasons "tree surgeon" profession occurred also there. In Europe arboriculture rapidly developed in 70's and 80's. In mid 80's, under the influence of Alex Shigo publications, occurred new trend among arborist that consisted on a deeper understanding of tree inner mechanisms. Although arboriculture is still evolving and developing in the whole world, in Poland its understanding is unstable. There is no such term as "arborist" in a polish dictionary. Not only definition of this word is lacking but the whole understanding of profession is inconsistent. Some self-developed definitions reduce the role of arborists to only take slight care of trees using rope climbing technics. Adaptation and comprehension of this profession in Poland raise reservations, especially because of the omnipresent inconsistency in terminology. It is an effect of bad translations and ignoration of over 100 years of polish achievements in this field. The main purpose of this paper is organization of historical facts, methodological and terminological foundations of the development of arboriculture in Poland. Słowa kluczowe: arborystyka, chirurgia drzew, pielęgnacja i monitoring drzew Wprowadzenie Między XVIII a XIX wiekiem w Polsce nastąpił rozwój ogrodnictwa miejskiego wraz z udostępnianiem mieszkańcom miast prywatnych ogrodów, a następnie przez planowe zakładanie terenów zieleni Rosłon-Szeryńska E. i in., 2018, Problem podstaw metodycznych i terminologicznych rozwoju arborystyki w Polsce, T. XLVII, 103-112.

Building objects are objects generated by man. They are then the houses, buildings and the objects of small architecture the making up elements of technical infrastructure of cities. They should guarantee comprehended occupants' safety in projecting, execution and use. In article was introduced placed with regard building objects on safety.

Prace dekarskie związane są z kryciem i naprawą dachu, który jest jednym z najważniejszych elementów budynku. Składa się z trzech podstawowych części: konstrukcji nośnej, podkładu i pokrycia dachowego.Drewniane konstrukcje nośne i podkłady wykonuje cieśla, a metalowe lub betonowe (żelbetowe)-monter konstrukcji budowlanych. Z kolei poszycie dachowe realizuje dekarz, a urządzenia do odprowadzania wody (np. rynny, rury spustowe) blacharz. Stąd też w zależności od wykorzystywanych materiałów prace dekarskie można podzielić na specjalizacje zawodowe: ciesielstwo, dekarstwo i blacharstwo. Ciesielstwo-związane jest z obróbką drewna. W odróżnieniu od stolarza czy meblarza specjalista w tej dziedzinie wykonuje elementy konstrukcyjne obiektów budowlanych. Są to szalunki i stemplowania, konstrukcje wieńcowe, więźby dachowe, okna, drzwi oraz tarasy. Dekarstwo-typowa działalność rzemieślnicza związana z kryciem dachów różnymi materiałami, ich konserwacją i naprawą, monta-żem okien połaciowych, wyłazów, świetlików oraz urządzeń służą-cych do odprowadzania wody z powierzchni dachu, a także z wyko-nywaniem poszycia pod jego pokrycie. Blacharstwo-dziedzina zajmująca się obróbką i kształtowaniem elementów z blachy, tj. pokryć dachowych, obróbek blacharskich, systemów orynnowania oraz okładzin elewacyjnych. Rzemieślnik, który wykonuje prace dekarskie nazywany jest potocznie dekarzem. Do jego podstawowych obowiązków należy: • ustalanie na podstawie rysunków rodzaju i zakresu robót, potrzebnych materiałów oraz narzędzi, sprzętu i maszyn, • ocena jakości materiałów stosowanych do prac, • wykonywanie przedmiarów, obmiarów, inwentaryzacji oraz rozli-czeń robót, • prowadzenie prac dekarskich, m.in.:-przyszykowanie miejsca pracy, w tym wykonanie zabezpieczeń dróg komunikacyjnych, ustawienie odpowiednich rusztowań lub pomostów,-przygotowanie elementów pokrycia, np. obróbka rynien, dróg spustowych,-organizacja oraz transport materiałów i narzędzi na dach,-prace związane z właściwym kryciem dachu i jego wykończeniem (np. smołowanie i żwirowanie papy, obróbki blacharskie),-demontowanie starych dachów (częściowo lub całkowicie),-instalowanie, dopasowywanie i naprawa elementów dachów, takich jak klamry, rynny,-montaż i demontaż okien dachowych,-realizowanie innych prac niż zabezpieczenie przed wodą lub w połączeniu z nimi, np. ochrona okien przed światłem słonecznym. Dekarz używa w swojej pracy sprzętu stosownie do wykonywanych czynności: • do wytyczania: miarki, liniały, kątowniki, cyrkle, rysiki, punktaki, • do cięcia: nożyce ręczne, stołowe, gilotynowe ręczne i mecha-niczne, krążkowe, • do kształtowania blachy: młotki, klepadła i kowadełka blachar-skie, giętarki, żłobiarki, nóż, • do podnoszenia (wciągania), • do mierzenia, np. taśmy miernicze, • zabezpieczającego (szelki bezpieczeństwa, uprząż, siatka bezpie-czeństwa, hełm itp.), • do utrzymywania porządku oraz urządzeń specjalistycznych: grabie, miotła, szufla, drabina dachowa, pistolet do zszywania, butle z gazem propan-butan, palniki, przewody gazowe. Praca dekarza odbywa się w dwóch zasadniczych miejscach: na ziemi i na dachu. Pierwsze prowadzone są najczęściej w warsztacie lub obok budynku, drugie to przede wszystkim montaż konstrukcji nośnej, podkładu, poszycia dachowego czy urządzeń do odprowa-dzania wody z powierzchni dachu. W większości przypadków prace dachowe wykonywane są na wysokości, na wolnym powietrzu, z wykorzystaniem energii elektrycznej, przy zmiennej temperaturze, z udziałem substancji chemicznych. x x x Dachowe prace dekarskie Stwarzają one zagrożenia zarówno dla pracowników, jak i osób z nimi niezwiązanych. Do najważniejszych niebezpieczeństw można zaliczyć: • upadek z wysokości, • porażenie prądem w zetknięciu z linią elektryczną, • zranienie ostrymi narzędziami używanymi w pracy, • poparzenia gorącymi materiałami, • poparzenie słoneczne skóry, • obrażenia wynikające z wymuszonej pozycji ciała (na kolanach, z pod-parciem jedną ręką) oraz konieczności przenoszenia ciężarów (rolek papy, dachówek i in.), które mogą powodować bóle pleców, ramion, rąk i nóg, • związane z używaniem różnych materiałów (np. rozpuszczalniki, smoła), które zawierają substancje chemiczne mogące zagrażać zdrowiu oraz powodować m.in. choroby nowotworowe, • związane ze zmiennymi warunkami atmosferycznymi, mogące wywoływać problemy zdrowotne.

The article disambiguates the content of the expression of structural form on the basis of meanings attributed to the words forming it and the context of the use in the literature in the field of aesthetics and architecture. Based on the analysis made, it was deduced that the set of features characterizing the structural form authorizes to treat it as a component able to influence the aesthetic value of an architectural work. On the examples of structural forms determined by the reciprocity of structural elements, the profits resulting from the adaptability of their geometries to search for the right architectural form are proved.

Maciej Błaszak, Artur Fojud, Trzy wymiary użytecznego miasta [Three Dimensions of the Usable City], edited by K. Brzechczyn " Człowiek i Społeczeństwo " vol. XLII: Modelowanie świata społecznego. Założenia – rekonstrukcje – analizy [On Modeling of Social World: Assumptions – Reconstructions – Analysis], Poznań 2016, pp. 219-231, Adam Mickiewicz University Press. ISSN 0239-3271. The paper analyzes three dimensions of the usable city: experiential, functional and rational. These dimensions are connected with three types of mental experiences, respectively, sensational, per-ceptional and conceptual, and with three neural networks: salience, central executive and default mode. It is argued that sensations refer to the physical space of the city, perceptions to the functional niche of the city, and concepts to the values implemented in the brain and recognized in the urban objects during their usage. The notion of the usable city is tightly connected with the notion of the happy city: three brain networks computing the information about dimensions of the usable city generate three parameters of happiness: pleasure, satisfaction, and one's potential realization. Ludzie doświadczający rzeczywistości pragną być szczęśliwi. Szczęście było w przeszłości przedmiotem religijnej i filozoficznej refleksji 1 , a w ostat-nim ćwierćwieczu stało się obiektem empirycznych badań prowadzonych

STRESZCZENIE Ponad połowa populacji globu zamieszkuje miasta, które niezależnie od swojej wielkości, konfrontują się z pytaniem: w jakim kierunku dalej się rozwijać? Z danych KE wynika, iż blisko 70% energii konsumowanej w UE przypada na miasta. Napędem rozwoju małych i dużych organizmów miejskich staje się nowoczesna energetyka oparta na OZE, gdzie energetyczne projektowanie zrównoważone, traktowane jako składowa zrównoważonego rozwoju, jest szansą dla obecnych i przyszłych pokoleń projektantów inteligentnych miast – smart cities. Artykuł poświęcony jest omówieniu ww. zagadnień w aspekcie zintegrowa-nej rewitalizacji urbanistyczno-architektoniczno-energetycznej wybranych miast w dobie niskoemisyjnej gospodarki i prosumenckiej koncepcji ich rozwoju. Słowa kluczowe: energetyka prosumencka, inteligentne miasta, OZE, rewitalizacja. ABSTRACT More than half of the world's population lives in cities, which regardless of their size and geographical location are slowly confronting the problem in which direction to develop. European Commission data show that nearly 70% of the energy in the EU is consumed in cities. Renewable energy can be a bloodstream and growth drive for small towns and large cities, where sustainable energy design, regarded as a component of sustainable development becomes a challenge for designers of smart cities and facilities. The article discusses these issues in the context of an integrated urban, architectural and energy revitalization of selected towns and cities in the era of low-carbon economy with the pro-sumer concept of urban development.

A device used to measure the volume of water usage is a water meter and on its quality and working correctness depend the water rate which lodger is supposed to pay. All types of incorrectness connected with functioning of water meters and measurement of water consumption have an influence on the discrepancy between indications of main water meters and the sum of the indications of residential water meters in the multi-family housing. This discrepancy is visible for the lodger in the form of additional costs and additional exploitation fees. It can be stated that proper water meters economy and payments management, run not only by the property administrators but also by water meters companies, should be based on appropriate selection and integrity of measurement of water meters. In the article, the authors have made an attempt to determine a real specific water consumption and elements which can have an influence on discrepancy between indications of main water meters and the sum of the indications of residential water meters in the multi-family housing basing on the data coming from the Mazovian Housing Association in Płock in the years of 2003-2008. The analysis covered 131 multi-family buildings (about 5049 flats in which approximately 13379 persons are registered). The first part of researches (covered all 131 buildings) the authors used as a background to determine characteristic factors describing the water consumption in the multi-family housing. In the second part, covered 6 selected buildings (266 flats, 746 registered persons), the authors tried to determine the influence upon exchange of water meters on the water consumption and apparent water losses. The main conclusion occurring from the researches is: "The incorrect installation methods of water meters and their metrological properties are mainly the decisive reasons of discussed discrepancies." Other parameters describing the water consumption in the multi-family housing undergo slight changes with relation to the previous years.

STRESZCZENIE Praca doktorska Śródmiejskie osiedle mieszkaniowe z drugiej połowy XX w. w strukturze historycznego centrum wybranych miast Pomorza Zachodniego została przygotowana pod kierunkiem Waldemara Marzęckiego. Wywód zmierza do udowodnienia tezy, iŜ celowość odbudowy ze zniszczeń wojennych histo-rycznych śródmieść stanowi oczywistą potrzebę rozwoju miast. W przypadku przerwania tego procesu następuje zjawisko wykształcania nie w pełni wartościowych zastępczych struktur przestrzenno-funkcjonalnych ha-mujących prawidłową ewolucję obszarów śródmiejskich. Celem pracy było po-większenie obszaru wiedzy o kierunkach przekształceń i konsekwencjach prze-strzenno-funkcjonalnych rozwiązań projektowych stosowanych dla śródmiej-skich osiedli mieszkaniowych lokowanych na obszarze centrum miast histo-rycznych w II połowie XX w. oraz określenie zasięgu i skali występowania tego zjawiska ze szczególnym uwzględnieniem terenu Pomorza Zachodniego. W pracy zostały skonfrontowane załoŜenia projektowe z rzeczywistym stopniem ich realizacji. Pomimo przerwania inwestycji typu osiedlowego jako działań zmierzających do odbudowy centrów miast historycznych wydaje się, Ŝe opra-cowanie odpowiedniej metody analizy historyczno-urbanistycznej w celu doko-nania obiektywnej oceny efektów przeprowadzonych realizacji (najczęściej 1 Śródmiejskie osiedle mieszkaniowe z drugiej połowy XX w. w strukturze historycznego centrum wybranych miast Pomorza Zachodniego, Politechnika Wrocławska, promotor: Waldemar Marzęcki (Politechnika Szcze-cińska), recenzenci: Wojciech Pęski (Politechnika Szczecińska), Waldemar Wawrzyniak (Politechnika Wro-cławska); praca doktorska obroniona z wyróŜnieniem na WA Politechniki Wrocławskiej w 2007 r.