Stanisław Zawadzki’s research while affiliated with University of Warsaw and other places

Artykuł jest poświęcony dochodom monarszym z ekonomii królewskich Wielkiego Księstwa Litewskiego: szawelskiej, olickiej, grodzieńskiej, brzeskiej, kobryńskiej i mohylewskiej. Zostały one przedstawione na podstawie czynszu zapisanego w kontraktach dzierżawnych z drugiej połowy XVII w. Scharakteryzowano także system kontroli dzierżawców, czyli rewizji. Druga część artykułu dotyczy zniszczeń w ekonomiach i leśnictwach ekonomii grodzieńskiej spowodowanych wojnami z Moskwą i Szwecją, które znacząco wpłynęły na spadek dochodowości dóbr stołowych litewskich.

W artykule podjęto próbę zlokalizowania puszcz istniejących w dobrach stołowych Wielkiego Księstwa Litewskiego w drugiej połowie XVII w. Przedstawiono sposoby eksploatacji lasów oraz obowiązki służb ochrony puszcz. Scharakteryzowano także kontrakty na obszary leśne, rozróżniając dwa ich typy: kontrakty na leśnictwa oraz na towary leśne. Zwrócono uwagę na uprawnienia oraz ograniczenia kontrahentów w zakresie eksploatacji puszcz królewskich.

Słowa kluczowe: ekspansja, Mantis religiosa, Suwalszczyzna, ocieplenie klimatu.

Streszczenie W latach 2004-2008 badano liczebność i rozmieszczenie ptaków szponiastych w Puszczy Augustowskiej. Gniazdowało 12 gatunków. Najliczniejszym drapieżnikiem był myszołów Buteo buteo (175-183 rewiry). Wysoką liczebność miały także trzmielojad Pernis apivorus, krogulec Accipiter nisus oraz błotniak stawowy Circus aeruginosus. Jedynym gatunkiem wy-kazującym wyraźny wzrost liczebności był bielik Haliaeetus albicilla, zajmujący obecnie 10-13 rewirów. Najmniej licznie, poniżej 10 rewirów lęgowych, gniazdowały kania ruda Milvus milvus, kania czarna Milvus migrans oraz gadożer Circaetus gallicus. Zagęszczenia wszystkich gatunków były niskie. Słowa kluczowe: ptaki szponiaste Falconiformes, Puszcza Augustowska, rozmieszczenie re-wirów lęgowych. Abstract The distribution and number of birds of prey in Augustów Forest were studied in 2004-2008. 12 raptors species nested. The most numerous species was the Common Buzzard Buteo buteo (175-183 home ranges). High number reached also the Honey Buzzard Pernis apivorus, the Sparrowhawk Accipiter nisus and the Marsh Harrier Circus aeruginosus. The only species, which number clearly increased, was the White-tailed Eagle Haliaeetus albicilla, presently oc-cupied 10-13 home ranges. The rarest species, occupied less than 10 home ranges, were the Red Kite Milvus milvus, the Black Kite Milvus migrans and the Short-toed Eagle Circaetus gallicus. Densities of all species were low.

Streszczenie Dane o występowaniu sów w Puszczy Augustowskiej są niepełne i częściowo oparte o przy-padkowe obserwacje. Realizowany w 2004 r. w całej Puszczy Augustowskiej oraz w 2009 r. w Nadleśnictwie Augustów program Bubobory pozwolił na wykrycie stanowisk 5 gatunków sów: puchacza Bubo bubo, puszczyka Strix aluco, sóweczki Glaucidium passerinum, włochatki Aegolius funereus oraz pójdźki Athene noctua. Najliczniejszym gatunkiem był puszczyk. W ra-mach programu Bubobory w 2009 r. stwierdzono 4 zajęte rewiry puchacza, 10 rewirów włochatki i 7 sóweczki oraz 33 rewiry puszczyka. Kolejne stanowiska włochatki i sóweczki wy-kryto poza terenem realizacji projektu Bubobory. Liczebność włochatki na obszarze Puszczy Augustowskiej wykazuje fluktuacje w kolejnych latach. Rozmieszczenie sóweczki i włochatki jest ograniczone do płatów najstarszych drzewostanów. Abstract Data on the occurrence of owls in the Augustow Forest is incomplete and partly based on random observations. Implemented in 2004 throughout the Augustow Forest and in 2009 in Augustow Forest Division, Bubobory program allowed for the detection of home ranges of 5 species of owls: the Eurasian Eagle Owl Bubo bubo, the Tawny Owl Strix aluco, the Eurasian Pygmy Owl Glaucidium passerinum, the Tengmalm's Owl Aegolius funereus and the Little Owl Athene noctua. The most abundant species was the Tawny Owl. Within the Bubobory pro-gram in 2009 there were found 4 home ranges occupied by the Eurasian Eagle Owl, 10 home ranges occupied by the Tengmalm's Owl, 7 by the Eurasian Pygmy Owl and 33 home ranges of the Tawny Owl. Next home ranges of the Tengmalm's Owl and the Eurasian Pygmy Owl were detected outside the Bubobory project territory. The population of the Tengmalm's Owl in the area of the Augustów Forest shows fluctuations in subsequent years. Locations of the Eurasian Pygmy Owl and the Tengmalm's Owl are limited to parts of the oldest tree stands.