Sağlık Yönetimi’s scientific contributions

Bu çalışmanın amacı, hekimlerin bireysel ilişkisel ve operasyonel dayanıklılıkları ile uzaktan sağlık teknolojilerini kullanmaları arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Çalışma evrenini, 10.02.2022 tarihli Uzaktan Sağlık Hizmeti Sunumu Hakkında Yönetmelik'te belirtildiği üzere, İstanbul'da uzaktan sağlık hizmeti faaliyeti ruhsatına sahip sağlık tesislerinde çalışan hekimler oluşturmaktadır. Çalışmada toplam 507 hekimle görüşülmüştür. Çalışmada veri toplama yöntemi olarak anket formu kullanılmıştır. Ankette Kişisel Bilgi Formu, Bireysel Düzeyde İlişkisel ve Operasyonel Dayanıklılık Kapasitesi Ölçeği ve Hekimlerin Teletip Uygulamalarını Kullanmaya Yönelik Tutumlarının Teknoloji Kabul Modeli ile İncelenmesi Ölçeği yer almaktadır. Veriler tanımlayıcı istatistikler, t testi, ANOVA testi ve Pearson Korelasyon testi kullanılarak analiz edilmiştir. İstatistiksel analiz, hekimlerin bireysel düzeydeki ilişkisel ve operasyonel dayanıklılık puanları ile uzaktan sağlık teknolojilerini kullanmaya yönelik tutum puanları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Çalışmada, katılımcı hekimlerin mesleki deneyimlerine dayalı olarak bildirdikleri teletip uygulamalarının kullanımına yönelik algılanan fayda, görüş, algılanan kolaylık ve genel tutumlarda anlamlı farklılıklar bulunmuştur.

ZET Örgütsel adalet, birçok örgütsel davranış sonuçlarının önemli bir yordayıcısı ve örgütsel başarının önemli bir belirleyicisidir. Olumlu örgütsel adalet algısına sahip olan çalışanların yüksek doyuma sahip oldukları ve örgütten ayrılma niyetlerinin düşük olduğu görülmektedir. Bu araştırmada bir kamu hastanesinde görev yapan sağlık çalışanlarının çalışma hayatında örgütsel adaletin boyutlarına ilişkin bazı sosyo-demografik özellikler değerlendirilmiştir. Hastane çalışanları üç gruba ayrılmıştır: Sağlık personeli (hekim, hemşire, eczacı), yardımcı sağlık personeli (ebe, teknisyen, tekniker, tıbbi sekreter vb.) ve idari ve yönetsel personel (tüm idari birimler). Kesitsel türde bir çalışma olan bu araştırmada veri toplama yöntemi olarak yapılandırılmış ölçek yöntemi (Örgütsel Adalet Ölçeği) kullanılmıştır kullanılmıştır. Ölçek toplam Cronbach Alpha değeri 0,912 olarak saptanmıştır. Bu sonuç, ölçüm aracınn yüksek güvenirliğie sahip olduğunu göstermektedir. İhtiyaç duyulan veriler, Türkiye'de faaliyet gösteren 2. basamak bir kamu hastanesinden yüz yüze ve çevrimiçi olarak 15.12.2022-15.02.2023 tarihleri arasında elde edilmiştir. Araştırmada örneklem seçimine gidilmemiş olup toplam 402 hastane personeline ulaşılmıştır. Elde edilen veriler SPSS v22 paket programı yardımıyla analiz edilmiştir. Sonuçlar %95 güven aralığında ve α=0.05 hata düzeyinde yorumlanmıştır. Araştırmada katılımcıların cinsiyet ve medeni durumlarının puan ortalamaları örgütsel adaletin herhangi bir boyutuna göre farklılaşmadığı tespit edilmiştir (p>0.05). İleri yaş katılımcıların, lisans eğitim seviyesine sahip olanların ve idari birimlerde çalışanların sadece işlemsel adalete ilişkin puan ortalaması daha yüksek ve istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Diğer taraftan araştırmaya katılanların çalışma statüsü ve çalışma süresi her üç boyutta da istatistiksel anlamlılığa sahip olmuştur (p<0.05). Fazla çalışma süresine sahip olanlar ve kadrolu çalışanların puan ortalaması daha yüksek bulunmuştur. Örgütsel adaletin alt boyutları bakımından inceleme yapıldığında katılanların örgütsel adaletin boyutlarına ilişkin puan ortalamaları en yüksek etkileşimsel adalette görülürken en düşük ise dağıtımsal adalette saptanmıştır. Bu araştırmada özellikle dağıtımsal adaletle ilgili olumsuz algıların giderilmesi önerilmektedir. Anahtar kelimeler: Kamu hastanesi, örgütsel adalet, sağlık çalışanları 91

Clinical governance is still a new concept for our country, and it is an approach which effective care is at the forefront and medical errors are considered. The purpose of this study is to evaluate the relationship between clinical governance climate and patient safety culture in hospitals with different statuses. This cross-sectional study is conducted with 2055 volunteer physicians and nurses, working in 9 different hospitals in Istanbul between June 2020 and April 2021. Subjects are chosen on a volunteer basis and multi-stage sampling method is used. Research data is collected via a questionnaire consists of a clinical governance climate scale, patient safety culture scale and demographics. Data is evaluated with the Structural Equation Modelling (SEM) and data is analyzed by using SPSS 24.0 and AMOS 24.0 programs. As a result of the confirmatory factor analysis of the measurement model, it is determined that the standard factor loads are in the range of 0.52-0.90 the dimensional structure of the clinical governance climate scales consisting of 6 sub-dimensions and the patient safety culture scales consisting of 12 sub-dimensions are preserved. According to the results of SEM analysis; the effect of clinical governance climate on patient safety culture (β=0.690; p<0.05) is positive and statistically significant. In addition, the clinical governance climate (CGC) variable is able to explain the patient safety culture (PSC) variable at a rate of 39.8 (R2=0.398). There is a significant positive relationship between clinical governance climate variables and patient safety culture variables in hospitals and strengthening, clinical governance is important for the development of patient safety culture. Original Value: Examination of the relationship between these two variables with SEM was used for the first time in our country in this study. Findings of this study may guide health politicians in strategy development and contribute to better quality and safe delivery of health services. Keywords: Clinical Governance Climate, Hospitals, Patient Safety Culture, Structural Equation Modelling

zet Türkiye'de 2003 yılında hayata geçirilen sağlıkta dönüşüm programı ile kurulmuş olan Sosyal Sigortalar Kurumunun özel hastanelerde hizmet vermeye başlamasıyla özel sağlık kurumlarında medikal muhasebe kavramından söz edilmeye başlandı. Özel sağlık kurumlarında sağlık giderlerinin uygun bir şekilde tahakkuk etmesi ve takibinin yapılması işletme devamlılığı açısından önem arz etmektedir. Bu nedenle alanında uzman olan medikal muhasebe çalışanı ve medikal muhasebe uzmanları sağlık hizmeti sunumunu Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) ve faturalama kurallarına göre muhasebeleştirme yaparak işletmenin gelir kaybını engellemektedir. Bu çalışmada, Türkiye'de eğitim hizmeti veren üniversitelerin ön lisans, lisans ve lisansüstü eğitimlerinin ilgili bölümlerinde medikal muhasebe eğitimine ne kadar yer verdikleri araştırılmış ve konu hakkındaki eğitimin önemine değinilmiştir. Medikal muhasebe ile birlikte özel sağlık kurumlarında yeni iş bölümleri oluşmuş ve bu alanlarda çalışan personelin nasıl ve ne derecede uzmanlaştığını saptamak amaçlanmıştır. Çalışmanın sonucunda incelenen 68 kamu ve vakıf üniversitesinin sadece beş tanesinde "Medikal Muhasebe" adı altında müfredatlarında ders olarak yer verildiği saptanmıştır. Medikal muhasebe alanındaki eğitimlerin daha çok kurslar aracılığıyla verildiği veya aday personelin iş hayatına başlaması ile birlikte iş başında eğitimlerini sürdürdüğü tespit edilmiştir. Abstract The concept of medical accounting began to be mentioned in private health institutions when the Social Insurance Institution, which was established with the health transformation program implemented in Turkey in 2003, started to serve in private hospitals. Appropriate accrual and follow-up of health expenses in private health institutions is important for business continuity. For this reason, medical accounting staff and medical accounting experts who are experts in their fields prevent the income loss of the enterprise by accounting for the health service delivery according to the Health Practice Communiqué (SUT) and billing rules. In this study, it has been researched how much medical accounting education is included in the relevant departments of the associate, undergraduate and graduate education of the universities providing education services in Turkey and its importance is mentioned. With medical accounting, new business divisions have been formed in private health institutions and it is aimed to determine how and to what extent the personnel working in these fields are specialized. As a result of the study, it was determined that only five of the 68 public and foundation universities examined were included in their curricula under the name of "Medical Accounting". It is seen that the trainings in the field of medical accounting are mostly given through courses or begin when the personnel enters the business life.

Amaç: Bu çalışmada amaç sağlık yönetimi öğrencilerinin uzaktan (çevrimiçi) eğitime karşı tutumlarını incelemektir. Gereç ve Yöntem: Araştırmada 11 tane anket sorusu ve 3 tane demografik soru katılımcılar tarafından çevrimiçi olarak cevaplandırıldı. Araştırma evreni Sağlık Bilimleri Üniversitesi Sağlık Yönetimi bölümünde okuyan 270 kişiden oluşmaktadır. Çalışmada tam sayım yöntemi kullanılmıştır. Araştırmaya katılmayı kabul eden 91 kişi (%40) araştırmaya dâhil edilmiştir. Bulgular ve Sonuç: Araştırmaya katılanların 16'sı erkek (%17,6) ve 75'i kadın (%82,4), 21'i birinci sınıf (%23,1), 16'sı ikinci sınıf (%17,6), 12'si üçüncü sınıf (%13,2) ve 42'si dördüncü sınıf (%46,2, 60'ı İstanbul'da (%65,9) ve 31'i diğer şehirlerde (%34,1) ikamet ettiği bulunmuştur. Çevrimiçi gerçekleştirilen derslerin yüz yüze gerçekleştirilen derslerden daha verimli olduğunu düşünenlerin oranı %6,6'dır. Yapılan araştırma sonucunda sağlık yönetimi öğrencilerinin yüz yüze eğitimi tercih ettiği görülmüştür.

İnternet kullanımının arttığı günümüzde, internet aracılığı ile tekrarlanan sağlık bilgisi aramalarının da artması neticesinde sağlık anksiyetesinin şiddetlenmesi “siberkondri” olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışma; Sağlık Yönetimi Bölümü öğrencileri ile Bankacılık ve Sigortacılık Bölümü öğrencilerine Siberkondri Ciddiyet Ölçeği (SCÖ) ve sosyo-demografik soru formlarından oluşan anketin uygulanması ve sonuçlarının karşılaştırılması ile sağlık eğitimi alma durumunun siberkondri düzeyini etkileyip etkilemediğini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Çalışma kesitsel ve tanımlayıcı yöntem ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın evreni; İstanbul’daki bir vakıf üniversitesinde eğitim gören 400 Sağlık Yönetimi Bölümü öğrencisi ve 200 Bankacılık ve Sigortacılık Bölümü öğrencisi olmak üzere toplam 600 öğrenciden; örneklemi ise 316 Sağlık Yönetimi Bölümü öğrencisi ve 102 Bankacılık ve Sigortacılık Bölümü öğrensici olmak üzere toplam 418 öğrenciden oluşmaktadır. Çalışmanın güvenirliği Cronbach’s Alfa analizi ile yapılmış ve katsayısı 0,903 çıkmıştır. Katılımcıların siberkondri düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olup olmadığını tespit etmek için; T Testi, Tek Yönlü Varyans (ANOVA) Analizi ve non parametrik testler (Mann-Whitney U testi ve Kruskal Wallis testi) kullanılmıştır. Farklılık analizlerinde SCÖ açısından “internet doktorlar kadar bilgili”, “doktor sonrası araştırma” ve “internetten hastalık hakkında bilgi arama” değişkenlerinde istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur (p<0,05). İnterneti doktorlar kadar bilgili bulanların bulmayanlara göre, doktor sonrası araştırma yapanların yapmayanlara göre ve internetten hastalık hakkında bilgi arayanların aramayanlara göre SCÖ ortalamaları daha yüksek saptanmıştır. Katılımcıların internet kullanımı ve bölümleri arasında yapılan analizlerde anlamlı farklılık elde edilemese de (p>0,05), günde 4-5 saat internet kullananların daha az kullananlara göre ve sağlık eğitimi almayanların alanlara göre SCÖ puanları daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada, sağlık eğitimi alma durumu istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermese de (p>0,05), siberkondri düzeyinin düşürülmesinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

GİRİŞ Hastalık; organizmayı oluşturan parçalardan birinin "yoldan çıkarak" varoluş alanını genişletme arzusuyla ötekilerin sınırlarını ihlal etmesi, işleyişlerini bozmasıdır. Böylece hepsi bir arada "bir şey" olan parçalardan bazıları işlev yitimine uğrar ve ötekilere karşı üstlendiği sorumluluğunu yerine getiremez; kendi ışıltısını kaybettiği gibi ışığından yararlanan ötekileri de soluklaştırır 1. Yönetim boyutunda da bu benzeşimden yola çıkarak kurumun bütünlüğünü bozan, örgütsel dengeyi sarsan, çalışanlarda huzursuzluğa neden olan bu ol-gu, kurum içinde ve dışında yarattığı olumsuzluklardan dolayı yönetim hasta-lıkları olarak nitelendirilmiştir. Çağımızın yönetim hastalıkları olarak nitelen-dirilen; örgütsel körlük, güç zehirlenmesi/hubris sendromu, narsizim, dalka-vukluk, yetki devretmeme, yönetme korkusu, nepotizm gibi kavramlar örgüt-sel amaçlara ulaşmada ciddi engeller teşkil etmektedir. Yönetsel şatafat da bu hastalıklar içerisinde yerini alan bir başka yönetim hastalığıdır. Hiyerarşik yapıda üst konumda yer alan ve kararların alınmasına öncü-lük eden yöneticiler, yönetsel şatafat sürecinin önemli bir aktörüdür. Kararları kadar yaptıkları ve davranışlarıyla da gözler önünde olan yöneticiler her daim eleştiri oklarına açık bir konumdadır. Dolayısıyla yönetsel imkanları yanlış kullanan yöneticiler şatafatlı eleştirisi ile sıklıkla karşılaşabilmektedir. Yöneti-cinin yaptıkları ve davranışlarının şatafat olarak algılanmasının yanında top-lum baskısı, yönetim sistemi, bürokratik düzen ve kültür gibi faktörlerde yö-neticileri şatafatlı davranmaya itebilmektedir. Bu minvalde çalışmada yönetim