June 2024
·
24 Reads
Bu çalışma, Harran Ovası'nda küçük bir tarla ölçeğinde (12 dekar) yüzey ve yüzey altı toprakların fiziksel özelliklerinin mekânsal dağılımını modellemek, örneklenmeyen noktalardaki değerleri tahmin etmek ve haritalandırmak amacı ile yapılmıştır. Modelleme, tahmin ve haritalamada jeoistatistiksel yöntemler ve haritalama teknikleri kullanılmıştır. Aynı zamanda bir deneme alanı olan çalışma alanında 54 ayrı noktada 0-10 cm ve 10-20 cm derinliklerden bozulmuş ve bozulmamış toprak örnekleri alınmıştır. Toprak örneklerinin tekstürü, agregat stabilitesi, hacim ağırlığı, yarayışlı su içeriği (YSİ), su dolu gözenek hacmi (SDGH) ve toplam gözenekliliği belirlenmiştir. Çalışma alanı topraklarının kil içerikleri % 52 ile % 69 arasında değişmektedir. En yüksek kil içeriği, çalışma alanının batı bölümünde ve yer yer kuzey sınırında görülmektedir. İlk 20 cm derinlikte agregat stabilitesi değerleri % 11 ile % 50 arasında, hacim ağırlığı değerleri 1.08 g cm-3 ile 1.48 g cm-3 arasında ve YSİ değerleri ise % 3.8 ile % 13.6 arasında değişmektedir. Çalışma alanının güney-batı bölümünde SDGH değerleri % 60'ın altında iken geri kalan alanın nerede ise tamamında %60'ın üzerindedir. Hem yüzey hem de yüzey altı topraklarında kil ve silt içeriği, hacim ağırlığı, tarla kapasitesi nem içeriği ve SDGH'ine ait değişkenlik (VK<%15) oldukça düşüktür. Bu durum, bu özelliklerin çalışma alanı genelinde nispeten homojen olduğunu göstermektedir. Hem 0-10 cm hem de 10-20 cm derinliklerde toplam gözeneklilik ve mikro gözeneklilik VK değerleri oldukça düşüktür. Bu durum, çalışma alanı topraklarının su ve besin elementlerini tutma ve depolama yeteneğinin her iki derinlikte de homojen olduğunu gösterir. Elde edilen bilgiler, tarla yönetimi ve toprak koruma uygulamalarının optimize edilmesine ve tarımsal üretimin sürdürülebilirliğine katkıda bulunacaktır. Abstract This study aimed to model the spatial distribution of surface and subsurface soil physical properties at a small field scale (12 hectares) in the Harran Plain, to estimate and map values at unsampled points. Geostatistical methods and mapping techniques were used for modeling, estimation, and mapping. Soil samples were collected at 54 separate points in the study area, representing disturbed and undisturbed samples from depths of 0-10 cm and 10-20 cm. Soil samples were analyzed for texture, aggregate stability, bulk density, available water content (AWC), water filled pore space (WFPS), and total porosity. The clay content of the study area soils ranged from 52 % to 69%, with the highest clay content observed in the western part and sporadically along the northern boundary. Aggregate stability values ranged from 11 % to 50 % in the top 20 cm depth, bulk density values ranged from 1.08 g cm-3 to 1.48 g cm-3 , and AWC values ranged from 3.8 % to 13.6 %. While WFPS values in the southwest part of the study area were below 60%, they were above 60% in almost all other areas. Both surface and subsurface soils exhibited relatively low variability (CV<15 %) in clay and silt content, bulk density, field capacity moisture content, and WFPS, indicating relative homogeneity across the study area for these properties. Total porosity and microporosity CV values were also low at both 0-10 cm and 10-20 cm depths, indicating homogeneity in the water and nutrient retention and storage capacity of the study area soils at both depths. The information obtained will contribute to the optimization of field management and soil conservation practices, enhancing the sustainability of agricultural production.