January 2002
·
76 Reads
·
1 Citation
In de loop van de westerse geschiedenis werden honderden versies van het Oedipusverhaal bedacht, in woord, beeld en muziek. 1 Zoals dit bij de nawerking van schier elke Griekse mythe het geval is, kan je in dertig eeuwen Oedipus de typische representaties van de West-Europese cul-tuurgeschiedenis zien, zowel de sacralisatie als de desacralisatie van de westerse mythe meemaken, zowel de constructie als de deconstructie van het mannelijke en het vrouwelijke subject zien plaatsvinden. Honderden mannelijke zwelvoeten en mankende ego's dus, recent enkele vrouwelijke stemmen van protest. In hetgeen volgt zullen we een aantal lijnen uitzetten die getuigen van de blijvende fascinatie voor een aantal zwaartepunten uit dit mythisch verhaal. De mythe van Oedipus Het verhaal van Oedipus maakt deel uit van de mythe, maar tevens van de tragedie. Wij kennen het verhaal vooral als één van de vele tragedies die in het vijfde-eeuwse "klassieke" Athene opgevoerd werden. Op zich bestaat de mythe van Oedipus niet, veeleer zou je moeten zeggen dat ze een voortdurende vorm van bricolage is rond een aantal centrale motie -ven. De Griekse dichters gingen vrijelijk om met de aloude verhalen, ook al betrof het de goden. Het mythisch materiaal waarmee dit verhaal "gemaakt" werd, is dus veel ouder dan de "klassieke" vijfde eeuw. In de Odyssee van Homerus (achtste eeuw v. Chr.) blijft Oedipus verder regeren als koning, nadat zijn moeder, die daar Epicaste heet, zich heeft verhan-gen. De Ilias voegt hieraan toe dat Oedipus later in een gevecht sneuvelde (Odyssee, 11, 271-280; Ilias, 23, 679-680). Ook Hesiodus (700 v. Chr.) 1. In het werk van Jane Davidson Reid (1993: 754-762) wordt de receptiegeschiedenis van Oedipus beschreven, onder de respectievelijke hoofdingen Oedipus Rex (General List), Oedipus en de sphinx, en Oedipus in Colonus. Zie ook Edmunds & Dundes (1983) en Edmunds (1985).