Muhasebe Denetimi ve Dijital Dönüşüm: Bibliyometrik Bir İnceleme (ACCOUNTING AUDIT AND DIGITAL TRANSFORMATION: A BIBLIOMETRIC ANALYSIS)

Abstract

Muhasebe denetimi, finansal tabloların doğruluğunu ve güvenilirliğini sağlamak için yapılan kapsamlı bir inceleme sürecidir. Bağımsız denetim (dış denetim) ve iç denetim olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Bağımsız Denetim; bir bağımsız denetim firması veya denetçi tarafından yürütülmektedir ve finansal tabloların ve finansal bilgilerin üçüncü taraflar için güvenilirliğini sağlamayı amaçlamaktadır. İç Denetim ise; bir organizasyon içindeki özel birimler veya denetim ekipleri tarafından yürütülmektedir. Aynı zamanda iç kontrol sistemlerinin etkinliğini, operasyonel verimliliğini ve yasal uyumluluğunu değerlendirmektedir. Muhasebe denetiminde dijital dönüşüm, geleneksel denetim süreçlerinin dijital teknolojilerle entegrasyonunu ve bu teknolojilerin kullanımını ifade etmektedir. Bu dönüşüm sayesinde denetim süreçleri daha verimli hale gelmekte, daha fazla veri analizi yapılmakta ve denetim kalitesi artmaktadır. Bu çalışma, muhasebe denetiminde dijital dönüşümün literatürdeki gelişimini ve trendlerini bibliyometrik bir analizle incelemeyi amaçlamaktadır. Bu çalışma ile muhasebe denetiminin dijital dönüşüm alanındaki değişimi ve trendleri incelenerek yayınların türü, yıllara göre dağılımı, en üretken yazarlar ve ülkeler ile bunlar arasındaki işbirlikleri gibi bilgiler ortaya konmuştur. Muhasebe denetiminin, iç denetim ve bağımsız denetim olarak yapılacak bibliyometrik analizinde, Web of Science veri tabanları kullanılmıştır. Ayrıca çalışmamızda denetim alanında dijital dönüşümün akademik çalışmalara yansımasını anlamak için son 10 yıldaki (2014-2024) yayınlar seçilmiştir. 2009-2014 arasında yapılan yayınlar analize dahil edilmeyip yıllara göre artışı gösterebilmek amacıyla çalışmada kullanılmıştır. ABSTRACT Accounting audit is a comprehensive review process to ensure the accuracy and reliability of financial statements. It is divided into two as independent audit (external audit) and internal audit. Independent audit is conducted by an independent audit firm or auditor and aims to ensure the reliability of financial statements and financial information for third parties. Internal Audit is conducted by special units or audit teams within an organisation. It also assesses the effectiveness, operational efficiency and legal compliance of internal control systems. Digital transformation in accounting audit refers to the integration of traditional audit processes with digital technologies and the use of these technologies. Thanks to this transformation, audit processes become more efficient, more data analyses are performed and audit quality is improved. This study aims to examine the development and trends of digital transformation in accounting auditing in the literature through a bibliometric analysis. This study analyses the changes and trends in the field of digital transformation of accounting auditing and presents information such as the type of publications, their distribution by years, the most productive authors and countries, and the collaborations between them. In order to conduct a bibliometric analysis of accounting audit as both internal and independent audit, the Web of Science databases were utilized. In addition, our study selected publications from the last 10 years (2014-2024) in order to understand the reflection of digital transformation in the field of auditing on academic studies. Publications from 2009-2014 were not included in the analysis and were used in the study to show the increase over the years.

Full text

Muhasebe Denetimi ve Dijital Dönüşüm: Bibliyometrik Bir İnceleme
Nigar ÖZÇETİN, Tuğba MUTLU
198
Denetişim Dergisi, 2024 Ek Sayı, 198-209, 2024
Kamu İç Denetçileri Derneği Meşrutiyet Caddesi Konur Sokak No: 36/6 Kızılay - ANKARA
www.kidder.org.tr/denetisim/ • denetisim@kidder.org.tr
ISSN 1308-8335
Yıl: 15, Sayı: 2024 Ek Sayı, 198-209, 2024
Konferans Bildirisi
MUHASEBE DENETİMİ VE DİJİTAL DÖNÜŞÜM: BİBLİYOMETRİK BİR İNCELEME
(ACCOUNTING AUDIT AND DIGITAL TRANSFORMATION: A BIBLIOMETRIC ANALYSIS)
Nigar ÖZÇETİN
1
, Tuğba MUTLU
2
ÖZ
Muhasebe denetimi, finansal tabloların doğruluğunu ve güvenilirliğini sağlamak için yapılan kapsamlı bir inceleme
sürecidir. Bağımsız denetim (dış denetim) ve iç denetim olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Bağımsız Denetim; bir
bağımsız denetim firması veya denetçi tarafından yürütülmektedir ve finansal tabloların ve finansal bilgilerin üçüncü
taraflar için güvenilirliğini sağlamayı amaçlamaktadır. İç Denetim ise; bir organizasyon içindeki özel birimler veya
denetim ekipleri tarafından yürütülmektedir. Aynı zamanda iç kontrol sistemlerinin etkinliğini, operasyonel
verimliliğini ve yasal uyumluluğunu değerlendirmektedir. Muhasebe denetiminde dijital dönüşüm, geleneksel denetim
süreçlerinin dijital teknolojilerle entegrasyonunu ve bu teknolojilerin kullanımını ifade etmektedir. Bu dönüşüm
sayesinde denetim süreçleri daha verimli hale gelmekte, daha fazla veri analizi yapılmakta ve denetim kalitesi
artmaktadır. Bu çalışma, muhasebe denetiminde dijital dönüşümün literatürdeki gelişimini ve trendlerini
bibliyometrik bir analizle incelemeyi amaçlamaktadır. Bu çalışma ile muhasebe denetiminin dijital dönüşüm alanındaki
değişimi ve trendleri incelenerek yayınların türü, yıllara göre dağılımı, en üretken yazarlar ve ülkeler ile bunlar
arasındaki işbirlikleri gibi bilgiler ortaya konmuştur. Muhasebe denetiminin, iç denetim ve bağımsız denetim olarak
yapılacak bibliyometrik analizinde, Web of Science veri tabanları kullanılmıştır. Ayrıca çalışmamızda denetim
alanında dijital dönüşümün akademik çalışmalara yansımasını anlamak için son 10 yıldaki (2014-2024) yayınlar
seçilmiştir. 2009-2014 arasında yapılan yayınlar analize dahil edilmeyip yıllara göre artışı gösterebilmek amacıyla
çalışmada kullanılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Muhasebe Denetimi, Dijital Dönüşüm, Yapay Zekâ, Bibliyometrik Analiz.
JEL Kodları: M42, O30
ABSTRACT
Accounting audit is a comprehensive review process to ensure the accuracy and reliability of financial statements. It is
divided into two as independent audit (external audit) and internal audit. Independent audit is conducted by an independent
audit firm or auditor and aims to ensure the reliability of financial statements and financial information for third parties.
Internal Audit is conducted by special units or audit teams within an organisation. It also assesses the effectiveness,
operational efficiency and legal compliance of internal control systems. Digital transformation in accounting audit refers
to the integration of traditional audit processes with digital technologies and the use of these technologies. Thanks to this
transformation, audit processes become more efficient, more data analyses are performed and audit quality is improved.
This study aims to examine the development and trends of digital transformation in accounting auditing in the literature
through a bibliometric analysis. This study analyses the changes and trends in the field of digital transformation of
accounting auditing and presents information such as the type of publications, their distribution by years, the most
productive authors and countries, and the collaborations between them. In order to conduct a bibliometric analysis of
accounting audit as both internal and independent audit, the Web of Science databases were utilized. In addition, our study
selected publications from the last 10 years (2014-2024) in order to understand the reflection of digital transformation in
the field of auditing on academic studies. Publications from 2009-2014 were not included in the analysis and were used in
the study to show the increase over the years.
1
Dr. Öğr. Üyesi Nigar Özçetin, Bozok Üniversitesi Yozgat MYO, Yozgat, Orcid:0000-0003-0831-0911,
nigar.ozcetin@bozok.edu.tr
2
Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Mutlu, Bozok Üniversitesi Yozgat MYO, Yozgat, Orcid:0000-0001-6928-6658,
tugba.mutlu@bozok.edu.tr

Muhasebe Denetimi ve Dijital Dönüşüm: Bibliyometrik Bir İnceleme
Nigar ÖZÇETİN, Tuğba MUTLU
199
Denetişim Dergisi, 2024 Ek Sayı, 198-209, 2024
Keywords: Accounting Audit, Digital Transformation, Artificial Intelligence, Bibliometric Analysis
JEL Classification: M42, O30
1. GİRİŞ
Dijitalleşme, dijital teknolojiler kullanılarak bir iş modelinin değiştirilmesi ve yeni gelir kaynakları ile değer üretme
fırsatlarının sağlanması, yani dijital bir işletmeye geçiş sürecidir (O'Leary, 2023, 102). Dijitalleşmede bazı süreçler
manuelden dijitale geçmekte ve dijitalleşme kavramı ile bir sürecin yeniden tasarlandığı ortamlar ifade edilmektedir
(O'Leary, 2023, 105). Dijital dönüşüm ise, sağlam ve yeni bir iş modeli oluşturmak için dijital teknolojilerden ve
destekleyici yeteneklerden yararlanma sürecidir (O'Leary, 2023, 102). Dijitalleşme, belirli görevler üzerinde çalışma
süresinin azaltılmasına yardımcı olur ancak yeni görevlere de yer açar (Lascău, 2022, 126).
Muhasebe denetimi, işletmelerin finansal tablolarının doğruluğunu ve güvenilirliğini sağlamak amacıyla yapılan
sistematik bir inceleme sürecidir. Bağımsız denetim, finansal kayıtların, hesapların, ticari işlemlerin, muhasebe
uygulamalarının ‘‘bağımsız’’ bir denetçi tarafından incelenmesidir (Adiloğlu ve Güngör, 2019, 208). İç denetim ise, bir
kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacını güden bağımsız ve objektif bir güvence ve danışmanlık
faaliyetidir (Türkiye İç Denetim Enstitüsü). Denetimin amacı, belirli görevlerin dürüst olarak, yerinde ve bununla birlikte
düzenlemelere ve özel talimatlara uygun olarak yerine getirilip getirilmediğini ortaya çıkarmaktır (Adiloğlu ve Güngör,
2019, 208). Dijitalleşme, bu süreci dönüştürerek, denetçilerin daha etkili ve verimli çalışmalarını sağlamaktadır. Dijital
araçlar ve teknolojiler, denetim süreçlerine entegre edilerek, hata oranlarını azaltmakta ve zaman tasarrufu sağlamaktadır.
Muhasebede dijitalleşme, işletmenin verimliliğini artırır, muhasebe işlemlerinin maliyetini ve süresini azaltır ve gerekli
bilgilerin işletme yöneticilerine ve sahiplerine zamanında iletilmesini sağlar. En son teknolojilerin kullanılmasıyla
verilerin kağıt yerine elektronik ortamda saklanması sağlanır, bu sayede bilgi kaybı riski azaltılır ve çalışanlar, yer ve
zamana bakılmaksızın sistemi uzaktan kullanabilirler (Petchenko vd., 2023, 105). Dijitalleşme, iş süreçlerini ve
muhasebeyi etkilemektedir ve etkilemeye devam edecektir. Büyük veri analitiği, blockchain teknolojisi ve diğer
ilerlemeler, denetim sürecindeki her türlü insan müdahalesini ortadan kaldırma potansiyeline sahiptir. (Kovalevska vd.,
2022, 132). Denetim süreçlerinin dijitalleşmesinde kullanılan yöntemler; yapay zeka, büyük veri analizi, blok zincir
teknolojileri ve dijital ikiz teknolojileridir (Özyürek ve Baysal, 2023, 235).
2. DİJİTALLEŞMENİN MUHASEBE DENETİMİNE ETKİLERİ
Dijitalleşme, muhasebe denetiminde köklü değişikliklere yol açarak, denetim süreçlerinin daha verimli, hızlı ve güvenilir
bir şekilde gerçekleştirilmesine olanak tanımaktadır. Aşağıda denetim süreçlerinin dijitalleşmesinde kullanılan araçlar ve
muhasebe denetimine olan etkileri açıklanmaya çalışılmıştır.
2.1. Büyük Veri
Büyük veri teknolojisi, büyük miktarda yapılandırılmamış veri seti üzerinde çalışmak için kullanılmaktadır (Petchenko
vd., 2023, 108). Büyük veri, hacmi ortalama veritabanı yazılım tekniklerinin yakalama, depolama, yönetme ve analiz
etme kapasitesini aşan veri kümelerini ifade etmektedir (Babayeva ve Manousaridis, 2020, 15). Yani, büyük veri,
standart yazılımların kapasitesini aşan veri miktarlarını kapsamaktadır. Denetçiler için büyük verideki veri, geleneksel
yapılandırılmış finansal ve finansal olmayan veriler, lojistik verileri, sensör verileri, e-postalar, telefon görüşmeleri ve
sosyal medya verileri, bloglar ve diğer dahili ve harici verilerin bir karışımını içerebilecek çoklu veri türlerinin
toplanması anlamına gelmektedir (Adiloğlu ve Güngör, 2019, 209). Bu teknoloji, farklı veri tabanlarından gelen bilgileri
entegre edebilir, dolandırıcılık risklerini tanımlayıp veri sızıntısını önleyebilir ve bilgi işlemeyi hızlandırabilir
(Petchenko vd., 2023, 108). Büyük veri, veri madenciliği ve büyük veri analitiği teknikleri ile kullanılmaktadır.
2.1.1. Veri Madenciliği Teknikleri
Büyük veri etkisi, devasa bir veri setinin işlenmesi ve iletilmesi anlamına gelir. Veri madenciliği ise, bu veriler arasındaki
ilişkileri keşfedip sunarak büyük miktarda verinin analizine yardımcı olur (Hegedüs vd., 2020, 2). Veri madenciliği,
bilgiyi ve çok büyük miktarda veriyi analiz etme ve istatistiksel ve matematiksel yöntemler kullanarak ilgili ve faydalı
bilgiyi çıkarma sürecidir (Lascău, 2022, 124). Denetimde veri madenciliği teknikleri, büyük veri setlerinden anlamlı
bilgilerin çıkarılmasını sağlar. Bu teknikler, anomalileri tespit etme, dolandırıcılık tespiti ve risk değerlendirmesi gibi
önemli işlevler sunar.

Muhasebe Denetimi ve Dijital Dönüşüm: Bibliyometrik Bir İnceleme
Nigar ÖZÇETİN, Tuğba MUTLU
200
Denetişim Dergisi, 2024 Ek Sayı, 198-209, 2024
2.1.2. Büyük Veri Analitiği
Veri analitiği, denetçilerin büyük veri setlerini analiz ederek anomali tespiti ve risk değerlendirmesi yapmalarına olanak
tanır. Büyük veri analitiği, finansal tablolardaki tutarsızlıkları belirlemek ve potansiyel dolandırıcılık vakalarını tespit
etmek için kullanılır. Bir işletmenin yıllık finansal raporlarının analizinde, büyük veri analitiği kullanılarak gelir ve gider
kalemlerinde olağan dışı artışlar veya azalmalar tespit edilebilir. Bu anormallikler, daha derinlemesine inceleme
gerektiren potansiyel sorunları işaret eder (Adiloğlu ve Güngör, 2019, 209). Büyük veri analitiği, denetçilerin geniş veri
setlerini analiz ederek, verilerin doğruluğunu ve tutarlılığını kontrol etmelerine yardımcı olur. Bu sayede denetim süreçleri
daha güvenilir hale gelir. Örneğin stok maliyetlerini belirlemek için LIFO (Last-in, First-out; Son Giren İlk Çıkar) ve
FIFO (First-in, First-out; İlk Giren İlk Çıkar) gibi yöntemlerin yerine, büyük veri kaynaklarından biri olan RFID (Radio
Frequency Identification) veya barkod sistemlerinden gelen verileri kullanmak, gerçek zamanlı stok maliyetlerinin
takibini sağlamaktadır. Sermaye piyasası dosyaları, e-postalar, web sayfaları, sosyal medya ve medya haberleri büyük
veri unsurlarındandır. Bu veriler, işletmenin performansını değerlendirmek ve iyileştirmek konusunda katkı sağlayan
araçlardır (Aslan ve Özerhan, 2017,869).
2.2. Yapay Zeka ve Makine Öğrenimi
Yapay zeka (Al), bir makinenin, insanların diğer insan zihinleriyle ilişkilendirdiği ‘‘öğrenme’’ ve ‘problem çözme’’ gibi
‘‘bilişsel’’ işlevleri taklit etmesi durumu için kullanılan bir terimdir (Adiloğlu ve Güngör, 2019, 208). AI ve makine
öğrenimi, denetim süreçlerinde rutin işlerin otomatikleştirilmesi ve daha karmaşık analizlerin yapılması için kullanılır.
AI, büyük veri setlerini hızlı bir şekilde işleyerek anormallikleri tespit eder ve denetçileri olası risklere karşı uyarır.
Makine öğrenimi algoritmaları, işletmelerin geçmiş finansal verilerini analiz ederek gelecekteki finansal riskleri tahmin
edebilir. Bu tahminler, denetçilerin potansiyel sorunları önceden belirlemelerine ve proaktif önlemler almalarına olanak
tanır.
2.3. Blok Zinciri Teknolojisi
Blok zincir, veri deposunun düğümlerinin operatörleri tarafından bile değiştirilmesine veya revizyonuna karşı
güçlendirilmiş, sürekli büyüyen bir veri kayıtları listesini koruyan veri tabanıdır (Adiloğlu ve Güngör, 2019, 209). Bu
teknolojide, işlemlere veya olaylara ilişkin bilgiler, blockchain benzeri bir veri yapısında kaydedilir ve saklanır. Blok,
bir işlemin zamanlamasına göre zincire eklenen bir bilgi paketidir. Sonraki her yeni blok, önceki bloğa bağlanır ve önceki
blok hakkında şifrelenmiş bir bilgi paketi içerir. Blockchain teknolojisi, genel zincirin bütünlüğünü bozmadan yeni
girişlerin değiştirilemeyeceği şekilde yapılandırılmıştır. Yeni bir giriş yapıldığında tüm kullanıcılara sistem tarafından
bilgi verilir. Bu, süreçleri şeffaf ve dış etkilere karşı dayanıklı hale getirir. Üstelik sistemin güvenilirliğini denetlemek
için merkezi bir otoriteye ihtiyaç yoktur. Gönderen ve alıcının kimliği, işlem miktarı ve zamanı ile diğer etiketleri
kapsayan tüm bilgiler kullanıcıların bilgisayarlarında saklanabilir. Veriler doğrulanmış ve zincire eklenmişse bloklar
artık geri alınamaz veya değiştirilemez. Bu çalışma prensibi sistemin şeffaflığını ve güvenilirliğini sağlar (Petchenko vd.,
2023, 108).
Blok zinciri, veri güvenliğini artırarak, finansal kayıtların daha şeffaf ve güvenilir olmasını sağlar. Her bir finansal işlem
blok zincirine kaydedilir ve bu kayıtlar değiştirilemez. Bu teknoloji, denetçilerin finansal verilerin doğruluğunu kolayca
doğrulamalarını sağlar. Bir işletmenin finansal işlemlerinin blok zincirine kaydedilmesi, denetçilerin bu işlemleri geriye
dönük olarak inceleyebilmelerini sağlar. Blok zinciri, herhangi bir işlemin değiştirilmesini önlediği için, denetçiler bu
verilere tam güvenle yaklaşabilir.
2.4. Robotik Süreç Otomasyonu (RPA)
RPA, işletmelerdeki iş süreçlerini otomatikleştirmek için yazılım robotları ve yapay zekânın birleşiminin bir örneğidir.
Yani finansal muhasebe sistemlerinde tekrarlanan işlemler için otomasyon sağlamak amacıyla kullanılmaktadır
(Petchenko vd., 2023, 107). RPA, tekrarlayan ve zaman alıcı denetim görevlerini otomatikleştirir. Fatura onaylama, veri
girişi ve rutin hesap kontrolleri gibi işlemler RPA ile hızlı ve hatasız bir şekilde yapılır. Bu da denetim süresini kısaltır ve
insan hatasını azaltır. Bir denetim firması, RPA kullanarak müşterilerinin fatura onay süreçlerini otomatikleştirir. Bu
sayede, denetim ekibi daha stratejik görevlere odaklanabilir ve manuel işlem hatalarını minimize eder.

Muhasebe Denetimi ve Dijital Dönüşüm: Bibliyometrik Bir İnceleme
Nigar ÖZÇETİN, Tuğba MUTLU
201
Denetişim Dergisi, 2024 Ek Sayı, 198-209, 2024
3. LİTERATÜR TARAMASI
Merigo ve Yang (2017), Web of Science veri tabanını kullanarak yaptıkları çalışmada, makaleler, yazarlar, dergiler,
kurumlar ve ülkeler bazında sınıflandırılmış en ilgili araştırmaları belirleyerek muhasebe araştırmalarına bibliyometrik
analiz uygulamışlardır. Bu çalışma ile muhasebe araştırmalarında tüm zamanların en etkili 300 makalesini analiz
etmişlerdir. Web of Science’da indekslenen 20 muhasebe dergisinin tümü dikkate alınırken elde edilen tüm yayınlar,
alıntılar ve h-indeksi de dikkate alınmıştır. Araştırmanın sonucunda en etkili dergilerin The Journal of Accounting and
Economics, Journal of Accounting Research, The Accounting Review and Accounting, Organizations and Society
olduğunu belirtmişlerdir. Bu durum aynı zamanda ABD kurumlarının dünya çapında en etkili kurumlar olduğunu da
göstermektedir.
Behrend ve Eulerich (2019), yapmış oldukları çalışmada, 1926 ve 2016 yılları arasında önde gelen beş muhasebe
dergisinde yayınlanan 170 araştırma makalesini bibliyometrik analiz yöntemi ile analiz etmişlerdir. 170 araştırma
makalesinin ve bunların 6.826 adet referansın ayrıntılı olarak incelendiği makalede, 1926 yılından 2016 yılı sonuna kadar
önde gelen muhasebe dergilerinde iç denetim araştırmalarının giderek artan bir ilgi gördüğü ortaya koyulmaktadır. Ayrıca,
iç denetimin, denetim komitesi gözetimi ve dış denetimin etkisiyle, muhasebe araştırması çerçevesinde finansal raporlama
kalitesini dolaylı olarak belirlediği sonucuna varılmaktadır.
Chiu vd. (2019), yapmış oldukları çalışmada, muhasebe bilgi sistemleri (AIS) dergilerinde kullanılan metodolojiler,
incelenen muhasebe alanları ve bilimsel olarak incelenen yeni teknolojiler hakkında bibliyometrik analiz yapmışlardır.
Çalışma, 2004'ten itibaren yayınlanan 681 muhasebe makalesinin kapsamlı bir bibliyometrik ve karşılaştırmalı analizini
sunmaktadır. Bilgi sistemleri dergileri: Journal of Information Systems (JIS), International Journal of Accounting
Information Systems (IJAIS), Journal of Emerging Technologies in Accounting (JETA), International Journal of Digital
Accounting Research (IJDAR), Accounting Information Systems Educator Journal (AISEJ) ve Intelligent Systems in
Accounting, Finance and Management (ISAFM) olarak belirlenmiştir. JETA, IJDAR, IJAIS ve JIS dergilerinde sırasıyla
%73.8, %54.6, %40.0 ve %30.5 oranında yeni teknolojilere odaklanan makaleler bulunmaktadır. En sık çalışılan
muhasebe alanları ise denetim (%41.6) ve finansal muhasebedir (%28.5).
Cagle (2020), yapmış olduğu çalışmada, mevcut uluslararası denetim literatürünü Bibliometrix R-Paketi "Biblioshiny"
kullanarak, Web of Science Core Collection'dan indirilen 112 çalışmayı analiz etmiştir. Çalışmanın sonucunda, konunun
uluslararası alanda artan bir popülerlik kazandığını ve şifreli özel ve güvenli bilgi paylaşımı, akıllı sözleşmeler, sürekli
denetim, denetim izi ve tokenizasyon gibi farklı araştırma akımlarına ayrıldığını ortaya koymuştur. Ancak, blockchain
teknolojisinin denetimde benimsenmesini hızlandırmak için ele alınması gereken bir araştırma boşluğunun bulunduğunu
belirtmiştir.
Ceylan (2021), yapmış olduğu çalışmada, Türkiye'de muhasebe alanında yayımlanmakta olan seçilmiş beş dergide 2016-
2020 yılları arasında denetim konusunda yayımlanmış makalelerin bibliyometrik analizini yapmıştır. Araştırma
kapsamında 143 makale incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda, en fazla yayının Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi’nde
ve en fazla çalışmanın 2018 yılında yayımlandığı belirlenmiştir. Çalışmalarda en çok nicel araştırma yöntemlerinin
kullanıldığı, erkek yazarların çalışmalara daha çok katkı yaptığı, iki yazarlı çalışmaların daha yaygın olduğu, en sık
çalışılan denetim alt konusunun “iç denetim” olduğu ve çalışmalarda yabancı kaynaklara daha fazla başvurulduğu tespit
edilmiştir. Ayrıca, Muhasebe ve Finansman Dergisi’ndeki yayınların, teorik çalışmaların, tek yazarlı çalışmaların ve kilit
denetim konusunun yayın başına en fazla atıf alan çalışmalar olduğu belirlenmiştir.
Lamboglia vd. (2021), yapmış oldukları çalışmada denetim ve teknolojiyi birbirine bağlayan mevcut literatürü
araştırmışlardır. Bu amaçla 256 makaleden oluşan bir örnek üzerinde bibliyometrik analiz yapmışlardır. Sonuçlar,
özellikle son birkaç yılda araştırma konusuna yönelik akademik ilginin arttığını vurgulamaktadır. Çalışmanın sonucunda,
denetim mesleğinde teknoloji kullanımı ve uygulaması ile ilgili denetim mesleğinde sürekli denetim ve sürekli izlemenin
benimsenmesi; denetim mesleğinde yazılım araçlarının kullanımı; bilgi sistemleri ve denetim arasındaki bağlantılar
konuları olarak üç ana konu ortaya koyulmaktadır.
Öztürk Yöndemli (2022), yapmış olduğu çalışmada, Uluslararası iç denetim araştırmalarının incelenmesi amacıyla, Web
of Science veri tabanından ulaşılan 354 makaleyi bibliyometrik analiz yöntemiyle analiz etmiştir. Çalışmanın sonucunda,
ilk makalenin 1975 yılında yayımlandığı ve yayımlanan makale sayısının 2002 yılından itibaren artış gösterdiği
belirlenmiştir. Bu konuda en yoğun çalışan yazarlar Alzeban A., Barac K., Wood D.A., ve Sarens G. olup, en fazla iş
birliği yapan yazar ise Wood D.A.'dır. En fazla makale sayısı ve atıf sayısına sahip olan, diğer ülke merkezli yayınlarla
güçlü bağlantıları olan ülke ise Amerika Birleşik Devletleri olarak ortaya çıkmıştır. Son yıllarda iç denetim konusunda
kalite, etkinlik, standartlar, güvence, veri analizi ve finansal raporlama kalitesi gibi konuların çalışıldığı tespit edilmiştir.

Muhasebe Denetimi ve Dijital Dönüşüm: Bibliyometrik Bir İnceleme
Nigar ÖZÇETİN, Tuğba MUTLU
202
Denetişim Dergisi, 2024 Ek Sayı, 198-209, 2024
Yeşilçelebi (2022), yapmış olduğu çalışmada, denetimde dijital dönüşüm üzerine yapılan akademik makaleleri bilimetrik
ve içerik analizi yöntemleri ile analiz etmiştir. Çalışmada Scopus veri tabanından elde edilen ve 1960-2022 dönemlerini
kapsayan veriler değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda, literatüre en çok katkı sağlayan ülkeler, sırasıyla ABD,
İngiltere ve Avustralya olarak belirlenmiştir. Ayrıca çalışmanın nitel sonuçları, ayrıntılı olarak ağ analizi, teknolojik
yenilik, bilgi teknolojisi, denetim, veri analitiği, sürekli denetim, raporlama ve yönetişim olmak üzere yedi bağımsız
araştırma alanının varlığını ortaya koymaktadır.
Lardo vd. (2022), yapmış oldukları çalışmada, işletme, yönetim ve muhasebe alanlarındaki 189 araştırma dokümanının
bibliyometrik analizini yapmışlardır. Veri toplama Scopus veri tabanından gerçekleştirilmiştir. Veri analizi, tanımlayıcı
bir bibliyometrik yöntem, veri analizi görselleştirmesi (VOSViewer yazılımı aracılığıyla) ve tematik analiz kullanan hibrit
bir literatür taraması yaklaşımına dayanmaktadır. Araştırmanın sonucunda Blockchain teknolojisi ve muhasebeye
odaklanan araştırma çalışmalarının son üç yılda katlanarak büyüdüğü, daha önce genel temalara odaklanan yazarların
artık daha spesifik sorunlarla karşı karşıya olduğunu belirtmişlerdir.
Mugwira (2022), yapmış olduğu çalışmada, bibliyometrik teknikler ve içerik analizi kullanarak denetim mesleğinde
İnternet ile İlgili Teknolojiler (IRT) üzerine yapılan araştırmaları incelemiştir. Çalışmada, 1990-2019 yılları arasında Web
of Science veri tabanından alınan bibliyografya kullanılmıştır. Analiz için 102 kaynaktan 478 yazar tarafından yazılan
toplam 236 akademik çalışma incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda, Journal of Emerging Technologies in Accounting,
International Journal of Accounting Information Systems ve Journal of Information Systems dergileri IRT literatüründe
yayın sayısı açısından önde gelen üç dergi olarak ortaya çıkmıştır. Rugters State Universititesi ve aynı kuruma bağlı
araştırmacılar bu alandaki en etkili kurum ve yazarlar olarak belirlenmiştir. ABD, en etkili ülke olup, en iyi on kurumun
çoğunluğu bu ülkeden çıkmıştır. Ayrıca çalışmada altı araştırma akımı; 1) denetim mesleğinde büyük veri analitiğinin
kullanımı, (2) İnternetle İlgili Teknolojilerin sürekli denetim üzerindeki etkisi, (3) İnternetle İlgili Teknolojilerin denetim
kalitesi ve verimliliği üzerindeki etkileri, (4) İnternetle İlgili Teknolojilerin dolandırıcılık tespiti ve risk değerlendirmesi
üzerindeki etkisi, (5) Blockchain ve denetim mesleği ve 6) Bulut denetimi ve denetim destek sistemleri olarak
belirlenmiştir.
Alex vd. (2022), apmış oldukları çalışmada, muhasebe ve denetim alanında, Scopus veritabanını dikkate alarak,
blockchain ile ilgili mevcut bilimsel literatürü bibliyometrik analiz kullanarak incelemişlerdir. Çalışmada 2013- 2021
yılının Ağustos ayına kadar yayınlanmış olan 72 makale incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda, muhasebe ve denetim
alanında blockchain ile ilgili az sayıda çalışmanın olduğu vurgulanmıştır. Bu araştırmaların çoğu, bu tür teknolojilerin
kullanılmasının potansiyel ve olumlu etkilerine odaklanmıştır; Ancak organizasyonlarda nasıl uygulanacağı, doğru, etkili
ve verimli bir şekilde nasıl kullanılacağı bilinmemektedir. Ayrıca 2013'ten günümüze kadar araştırmacıların blockchain'in
akıllı sözleşmeler, üç taraflı kayıt sistemi, denetim kalitesinde artış, dolandırıcılığın tespit kolaylığı, işlemlerin şeffaflığı,
işlemlerin güvenliği gibi teknolojik faydalarını araştırdıkları ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte, sürdürülebilirlik
raporlarının kalitesine odaklanan çalışmalarda son yıllarda artış olduğu gözlenmiş ve araştırmacıların bu konuya olan
ilgisi olduğu belirtilmiştir.
Abdelwahed vd. (2023), yapmış oldukları çalışmada, bağımsız denetimde büyük veri analitiğinin (BDA) kullanımına
yönelik literatürü gözden geçirmişlerdir. Çalışmada bibliyometrik ve içerik analizlerinden yararlanılmış ve çalışmaya
Scopus veri tabanında indekslenen 38 dergiden 2011-2021 yılları arasında yayınlanan 98 makale dahil edilmiştir.
Denetimde BDA ile ilgili araştırmaların en verimli olduğu ülke 34 makale ile Amerika Birleşik Devletleri'dir. Araştırma
trendi 2015'te gelişmiş ve 2021’de zirveye ulaşmıştır. New Jersey Üniversitesi (Rutgers Üniversitesi) en fazla katkı
sağlayan kuruluş olarak ortaya çıkmıştır. En verimli ve en çok alıntı yapılan dergi, 16 makaleyle Accounting Horizons,
en çok alıntı yapılan makale Vasarhelyi, Kogan ve Tuttle (2015) tarafından yazılan ‘‘Big Data in Accounting: An
Overview” makalesi olmuştur.
Agustí ve Orta-Pérez (2023), yapmış oldukları çalışmada denetim ve muhasebeyi yapay zekâ ve büyük veri ile
ilişkilendiren mevcut literatür kapsamında 247 makaleyi incelemişlerdir. Araştırmanın sonucu, özellikle son yıllarda bu
araştırma konusuna artan bir akademik ilgiyi göstermektedir. Makalede büyük veri ve yapay zekâ konularına olan ilginin
özellikle tahmin yeteneklerine odaklandığı ve bu teknolojilerin karar süreçlerine entegrasyonunun önemli olduğu
vurgulanmaktadır. Bu değişimlerin, muhasebeci ve denetçilerin farklı yeteneklere sahip olmasını gerektirdiği ve bu
konular üzerindeki eğitim ve araştırma programlarının gelecekte nasıl şekillenmesi gerektiği konusunda bir düşünme
sürecini zorunlu kıldığı belirtilmektedir. Yani denetim ve muhasebe alanlarında teknoloji ve yeni teknikler giderek daha
popüler hale geldikçe, bunların uygulanmasındaki başarı, üniversitede öğretilenlerden farklı beceriler gerektirecektir.
Bunun için de gerekli önlemlerin alınması gerektiği vurgulanmaktadır.

Muhasebe Denetimi ve Dijital Dönüşüm: Bibliyometrik Bir İnceleme
Nigar ÖZÇETİN, Tuğba MUTLU
203
Denetişim Dergisi, 2024 Ek Sayı, 198-209, 2024
Hakami vd. (2023) yapmış oldukları çalışmada, denetimde blockchain teknolojisi (BT) uygulamalarının mevcut
durumunu incelemek amacıyla bibliyometrik analiz yöntemini kullanarak, Web of Science ve Scopus veritabanlarından
yönetim ve muhasebe, işletme, finans, ekonomi ve sosyal bilimler alanlarındaki 2017-2021 yılları arasında yayınlanan
725 makaleyi incelemişlerdir. Çalışmanın sonucunda, blockchain konusundaki denetim çalışmalarının artış gösterdiğini
ve hızla popülerlik kazanmaya başladığını, ancak hala başlangıç aşamasında olduğunu ve önemli bir kaliteye sahip
olmasına rağmen miktar olarak daha az olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca, Journal of Emerging Technologies in Accounting
dergisi bu alanda en üretken dergi ve 2019 yılı en yüksek yayın yılı olarak belirlenmiştir. Bu alandaki en çok atıfta
bulunulan ülkeler ise Amerika Birleşik Devletleri ve Çin'dir.
Rabbani (2024), yapmış olduğu çalışmada, muhasebe ve raporlama literatüründe yıkıcı teknolojilerin etkisine ilişkin
ayrıntılı bir araştırma yapmak için bibliyometrik ve scientometrik analizleri kullanmışlardır. Çalışmada çığır açıcı
teknolojilerin önemi, potansiyelleri ve muhasebe mesleği için sundukları fırsatlar incelenmiştir. Çalışmada Scopus
veritabanı kullanılarak ve muhasebe, raporlama, denetim ve teknoloji ile ilgili anahtar kelimelerin kombinasyonu ile 2008
ile 2023 yılları arasında yayımlanan 1.660 raştırma makalesi incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda, özellikle son yıllarda
çalışma alanına bilimsel ilginin arttığı görülmüştür. Bibliyometrik analizin denetim mesleğinde sürekli denetim ve izleme
uygulamaları, denetim ve muhasebe mesleklerinde yazılım araçlarının kullanımı ve bilgi sistemleri ile denetim arasındaki
bağlantılar olmak üzere muhasebe ve denetim mesleklerinde teknolojinin üç temel kullanım ve uygulamasına odaklandığı
görülmektedir.
Thottoli (2024), yapmış olduğu çalışmada, bibliyometrik analiz kullanarak literatür taraması yoluyla finansal teknolojinin
(FinTech) muhasebe ve denetim alanındaki rolünü araştırmıştır. Çalışmada Scopus ve Web of Science veritabanları
kullanılmış ve 2017'den 2021'e kadar olan 277 çalışma ele alınmıştır. Fintech, özellikle denetim alanında sürekli gelişme
ve uygulama ile henüz başlangıç aşamasındadır. Çalışmanın sonucunda, FinTech'in muhasebe, denetim, işletme
finansmanı, ekonomi, yönetim ve işletme alanı dahil olmak üzere çeşitli araştırma alanları arasında köprüler kurabileceği
ve bu alanlarda bilgi akışını ve etkileşimi artırabileceği belirtilmiştir.
Huson vd. (2024), yapmış oldukları çalışmada, denetimde bilgi teknolojisi, yapay zekâ ve blockchain ile ilgili literatürdeki
son durumu bibliyometrik analiz kullanarak ortaya koymuşlardır. Çalışmada Web of Science veri tabanında 2017-2022
yılları arasında toplam 328 çalışma yayınlanmış ve çalışmanın anahtar kelimeleriyle ilgili en önemli yazarlar, dergiler,
konular ve ülkeler belirlenmiştir. Çalışmada bilgi teknolojisi, yapay zeka ve blockchain'in denetim mesleği üzerindeki
önemli etkileri vurgulanmıştır. Bilgi teknolojisi ve denetim alanındaki araştırmalara en fazla katkıda bulunan ülkelerin
Amerika Birleşik Devletleri, Çin, Avustralya, İngiltere ve Avrupa olduğu belirlenmiştir.
4. YÖNTEM
Bibliyometrik analiz, büyük miktardaki bilimsel veri setlerini etkili bir şekilde keşfetme ve analiz etme metodolojisi
olarak ön plana çıkan bir bilimsel araştırma yöntemidir (Donthu vd., 2021). Bu yöntem, akademik literatürdeki yayınların
sayısal ve niteliksel özelliklerini inceleyerek belirli bir alandaki küresel araştırma eğilimlerini ve önemli konuları ortaya
çıkararak yeni ortaya çıkan alanlara ve tekniklere ışık tutma potansiyeline sahiptir (Alsharif vd., 2020; Merigó ve Yang,
2017; Donthu vd., 2021). Araştırma kalitesinin dış değerlendirmesi, etki faktörleri ve prestij konularına odaklanarak
alanın gelişimini incelemek bakımından kritiktir (Hall, 2011). Bibliyometrik analiz, yazarlar, kuruluşlar veya ülkeler
arasındaki ilişkileri ve işbirliklerini, makale ve dergi performanslarındaki eğilimleri tanımlamak ve görselleştirmek için
bibliyometrik göstergeleri kullanarak akademik literatürün kapsamlı bir genellemesini sağlama imkânı sunar (Van Nunen
vd., 2018). Web of Science (WoS) ve Scopus gibi büyük veri tabanlarının bibliyometrik analize uygun veri çekmeyi
mümkün kılması ve VosViewer, Gephi, Leximancer gibi yazılımların erişim ve kullanım kolaylığı sunması ile bu yöntem
daha yaygın olarak tercih edilmeye başlanmıştır.
Bibliyometrik analiz teknikleri performans analizi ve bilim haritalama olarak iki kategoride ele alınmaktadır. Bilimsel
araştırmalarda tercih edilen en yaygın tekniklerden biri olan performans analizi, yayın ve atıflarla ilgili metrikleri
kullanarak yazarların, kuruluşların, ülkelerin, dergilerin ve yayıncıların katkılarını ve performanslarını keşfetmeyi ve
açıklamayı amaçlamaktadır (Donthu vd, 2021). Yayın sayısı ve dağılımı, yazar analizi, dergi etki faktörleri, alıntı analizi,
işbirliği analizi, konu analizi ve anahtar kelimeler ve kurum analizi performans analizinde faydalanılan yöntemler olarak
sıralanabilir (Açıkgöz, 2024). Bilim haritalama ise, belirli bir araştırmanın bileşenleri arasındaki ilişkiyi görsel olarak
analiz etme imkanı sağlamaktadır. Belirli bir alandaki araştırmacılar, ülkeler, kurumlar, atıflar, ortak atıflar ve diğer
verilerle ilgili bir dizi veri bu yöntemle analiz edilebilir (Abdullah, 2021).
Akademik literatürde dijitalleşmenin muhasebe denetiminde ne şekilde ele alındığını anlamak ve bu alandaki trendlerin
analizini yapabilmek için bu çalışmada performans analizi ve bilim haritalama yöntemleri tercih edilmiştir. Bu çalışmada

Muhasebe Denetimi ve Dijital Dönüşüm: Bibliyometrik Bir İnceleme
Nigar ÖZÇETİN, Tuğba MUTLU
204
Denetişim Dergisi, 2024 Ek Sayı, 198-209, 2024
kullanılan veriyi elde etmek amacıyla Web of Science veri tabanları tercih edilmiştir. WoS pek çok farklı disiplinden
akademik çalışmaları barındıran geniş kayıt yelpazesine sahip en büyük ve en eski veri tabanlarından biridir (Birkle vd.,
2020). Yıllar içerisinde artan ve sürekli güncellenen koleksiyonu ile gelişmiş meta verilere sahip seçici, yapılandırılmış
ve dengeli bir veri tabanı olmasının yanı sıra eksiksiz atıf bağlantılarına da erişim imkanı sunmaktadır (Chadegani vd.,
2013).
Analiz için gerekli verilere ulaşabilmek amacıyla topic search olarak adlandırılan ve başlık, özet ve anahtar kelimelerde
arama yapmaya imkan tanıyan yöntem tercih edilmiştir. Bu yöntem bibliyometrik analizde en çok tercih edilen arama
yöntemlerinden biri olup istenilen kriterlere en uygun kayıtları sunabilmektedir. Elde edilen tüm kayıtlar daha sonra
uygunluk açısından manuel olarak kontrol edilmiştir. Çalışmanın amacına uygun kayıtları elde edebilmek için ön bir
literatür taraması yapılarak dijital dönüşüm ve muhasebe denetimi alanındaki akademik çalışmalarda en çok tercih edilen
anahtar kelimeler kullanılmıştır. Arama için kullanılan anahtar kelimeler Tablo 1’de sunulmuştur.
Tablo 1: Arama İçin Kullanılan Anahtar Kelimeler
Keywords
Auditing
Digitalization/Digitalisation
Internal Audit
Digital Transformation
External Audit
Digitization/Digitisation
Accounting Audit
Industry 4.0
Fourth Industrial Revolution
Industry 5.0
Fifth Industrial Revolution
Artificial Intelligance
Seçilen anahtar kelimeler ile kriterlere uygun 446 sonuç elde edildi. Aramayı özelleştirmek ve amaca uygun hale getirmek
için bazı filtreler uygulandı. Öncelikle denetim alanında dijital dönüşümün akademik çalışmalara yansımasını anlamak
için son 10 yıldaki yayınlar seçildi. Tablo 2’de görüleceği gibi dijital dönüşümün denetim alanında yapılan akademik
çalışmalara yansıması 2016 ve sonrasında başlamış 2020 lere gelindiğinde yayın sayılarında kayda değer bir artış
yaşanmıştır. Bu sonuç dijital dönüşümün gelişimi göz önüne alınınca şaşırtıcı değildir. Zira dijital dönüşümün başlaması
ve farklı alanlara etkilerinin görülmesi zaman almış ve bu alanda yapılan çalışmaların sayısı da bu etki alanı ile doğru
orantılı olarak artış göstermiştir. 2009-2014 arasında yapılan yayınlar analize dahil edilmeyip yıllara göre artışı
gösterebilmek amacıyla tabloya eklenmiştir.
Tablo 2: Yıllara Göre Yayın Sayıları
Yıl
Yayın Sayısı
2024
48
2023
88
2022
94
2021
84
2020
54
2019
39
2018
11
2017
4
2016
5
2015
Yok
2014
1
2012
1
2011
1
2010
2
2009
1
Anahtar kelimeler ile yapılan aramalar çoğunlukla istenilen kriterlere uygun sonuçları verse de bazen uygun olmayan
sonuçlarda alınabilmektedir. Bu nedenle, elde edilen sonuçların kriterlere uygunluğunu manuel olarak kontrol edebilmek

Muhasebe Denetimi ve Dijital Dönüşüm: Bibliyometrik Bir İnceleme
Nigar ÖZÇETİN, Tuğba MUTLU
205
Denetişim Dergisi, 2024 Ek Sayı, 198-209, 2024
amacıyla yalnızca İngilizce ve Türkçe sonuçlar dahil edilmiştir. Tablo 3’te görüldüğü gibi manuel kontrol sonrası
toplamda 413 yayın elde edilmiştir.
Tablo 3: Yayın Diline Göre Yayın Sayıları
Dil
Yayın Sayısı
İngilizce
410
Türkçe
3
5.BULGULAR
Bu çalışmanın amacı muhasebe denetiminde dijital dönüşüm süreçlerinin literatürdeki eğilimini araştırmak olduğundan
makaleler, bildiriler, kitap bölümleri gibi farklı türlerdeki çalışmalar analize dahil edilmiştir. Yalnızca editöryal
materyaller, düzeltme ve geri çekilen yayınlar kapsam dışında tutuldu. Tablo 4’te bu yayınların türlerine göre dağılımı
gösterilmiştir. Görüldüğü üzere dijital dönüşüm ve muhasebe denetimi üzerine yapılan yayınların büyük çoğunluğu
akademik makalelerden oluşmaktadır. Bu, bibliyometrik analizde arzu edilen bir durumdur çünkü analiz edilen yayınların
akademik kalitesi analiz sonuçlarına yansıyacaktır.
Tablo 4: Yayın Türlerine Göre Yayın Sayıları
Yayın Türü
Yayın Sayısı
Article (Makale)
261
Proceeding paper (Bildiri)
85
Review Article (Araştırma Makalesi)
43
Early Access (Erken Erişim)
17
Book Chapters (Kitap Bölümü)
7
Tablo 5’te bu alanda en çok yayın yapan ilk beş ülke gösterilmiştir. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) en üretken ülke
olarak öne çıkmaktadır. Tablo 6 ise yayınların yayıncı kuruluşlara göre yayın sayısı dağılımlarını göstermektedir.
Tablo 5: Ülkelere Göre Yayın Sayıları
Ülke
Yayın Sayısı
ABD
75
İngiltere
46
Çin
37
Almanya
30
İtalya
27
Tablo 6: En Çok Yayın Yapılan Kuruluşlar
Yayıncı Kuruluş
Yayın Sayısı
Springer Nature
49
Elsevier
46
IEEE
41
Mdpi
36
Emerald Group Publishing
35
Tablo 7, manuel inceleme sonrası elde edilen ve WoS eritabanlarında taranan yayınların konuya göre dağılımını
göstermektedir. Analize dahil edilen yayınlar içerisinde ‘iç denetim’ ile ilgili hiç yayın bulunmazken, ‘bağımsız denetim’

Muhasebe Denetimi ve Dijital Dönüşüm: Bibliyometrik Bir İnceleme
Nigar ÖZÇETİN, Tuğba MUTLU
206
Denetişim Dergisi, 2024 Ek Sayı, 198-209, 2024
ile ilgili yayınların sayısı 10'dan az olarak gözlemlenmiştir. Var olan yayınların neredeyse tamamına yakını ‘muhasebe
denetimi’ etrafında yoğunlaşmıştır. Bu durum, dijital dönüşümün iç denetim ve bağımsız denetim süreçlerine etkisi
üzerine literatürde eksikler olduğu yönünde yorumlanmıştır.
Tablo 7: Muhasebe Denetimi Türlerine Göre Yayın Sayıları
Denetim Türü
Yayın Sayısı
İç Denetim (Internal Audit)
0
Bağımsız Denetim (External Audit)
<10
Muhasebe Denetimi (Audit)
>300
Performans analizinden sonra görsel haritalama tekniği kullanılarak muhasebe denetiminde dijital dönüşümün
literatürdeki gelişimi ve trendleri analiz edilmiştir.
Şekil 1: Yüksek Atıf Alan Toplam Makale Sayısına Göre En Üretken Yazarların Ortak Yazarlık Ağı
Şekil 1 de bu alanda en az 2 yayını olan yazarların ortak çalışma yapma durumlarına göre ilişkileri gösterilmiştir.
Toplam 1.299 yazardan yalnızca 9 u kriterleri sağlamıştır. Görüldüğü üzere muhasebe denetimi ve dijital dönüşüm
konuları üzerinde çalışan yazarların çok az bir kısmı işbirliği yapmaktadır.
Şekil 2: En Çok Atıf Alan Makalelerin Toplam Sayısına Göre En Üretken Ülkelerin Ortak Yazarlık Ağı

Muhasebe Denetimi ve Dijital Dönüşüm: Bibliyometrik Bir İnceleme
Nigar ÖZÇETİN, Tuğba MUTLU
207
Denetişim Dergisi, 2024 Ek Sayı, 198-209, 2024
Şekil 2’de en üretken ülkelerin birbirleri ile işbirliği yapma durumu verilmiştir. Görüldüğü üzere, Tablo 5’te de
bahsedildiği gibi ABD bu alandaki en üretken ülke olarak ön plana çıkmaktadır. ABD’nin en çok işbirliği yaptığı ülkeler
Çin, Hindistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’dır. ABD’de yaşayan ya da görev yapan akademisyenler
arasında bu ülkelerden gelip ABD’ye yerleşen akademisyen sayıları bu ülkelerin işbirliğinde öne çıkmasını açıklayabilir.
Bir diğer küme ise İngiltere, İtalya, Portekiz gibi ülkelerden oluşan ve Avrupa ülkelerini kapsayan yeşil gruptur. Mavi
küme Hollanda, İsveç, İsviçre, İrlanda gibi Kuzey Avrupa ülkeleri tarafından domine edilmektedir. Zheng ve diğerleri
(2016), işbirliği yapan ülkelerin coğrafi olarak ilişkili olma eğiliminde olduklarını ileri sürmektedir. Haritadaki kümeler
bu eğilimi sergilemektedir.
Şekil 3: En Sık Kullanılan Anahtar Kelimelerinin Birlikte Kullanım Ağı
Şekil 3’te yayınlarda en çok kullanılan anahtar kelimelerin birlikte kullanımı gösterilmiştir. Sağ alt köşede verilen zaman
çizelgesi göz önüne alındığında 2020 lerde en çok kullanılan anahtar kelimeler muhasebe denetiminde dijitalleşme,
blockchain bulut bilişim, endüstri 4.0 ve nesnelerin interneti olurken, araştırma alanlarının zamanla sürdürülebilirlik,
büyük veri ve en nihayetinde de yapay zekaya doğru değişim gösterdiği görülmektedir. Yakın tarihli çalışmalarda en çok
kullanılan anahtar kelime ‘yapay zeka’ ve ‘denetim’ olmuştur.
6.SONUÇ VE ÖNERİLER
Dijitalleşme, muhasebe denetiminde köklü değişiklikler yaratmış ve bu alandaki uygulamaları ve süreçleri
dönüştürmüştür. Dijitalleşmenin getirdiği yenilikler, muhasebe denetiminin daha etkin, verimli ve güvenilir olmasını
sağlamaktadır. Bibliyometrik analiz, bu dönüşümün akademik literatürde nasıl yer aldığını ve hangi konuların ön plana
çıktığını anlamak için önemli bir araçtır. Bu amaçla yapılan analiz sonrasında son 10 yıl içerisinde ‘dijital dönüşüm ve
muhasebe denetimi’ üzerine yapılan yayınlarda bir artış olduğu ve en üretken ülkeler sıralamasında ABD en başı çekerken
İngiltere, Çin ve Almanya gibi sanayisi güçlü ülkelerin ABD’yi takip ettiği görülmüştür. Bu alanda yayınlanan
çalışmaların büyük bir kısmını akademik makaleler oluşturmuştur. Alanda çalışmaları bulunan pek çok yazar mevcutken
bu yazarların birbirleri ile işbirliği yapma noktasında eksiklikler olduğu gözlemlenmiştir. En üretken ülkelerin işbirliği
potansiyellerine bakıldığında coğrafi olarak ilişkili ülkelerin daha fazla işbirliği yaptığı sonucuna varılmıştır. Muhasebe
denetiminde dijital dönüşüm süreçleri ile ilgili yayınlarda en sık kullanılan anahtar kelimelerin ortak kullanım ağı bu
alandaki yayınların zaman içerisinde gelişen teknolojilerle orantılı olarak değişim gösterdiğini ve günümüzde en yaygın
çalışma konusu olan yapay zeka etrafında toplandığını göstermiştir. Yazarların denetim süreçleri ve yapay zeka üzerine
yapacakları çalışmaların literatüre katkı sunacağı düşünülmektedir. WoS veritabanlarında özellikle ‘iç denetim’ ve
‘bağımsız denetim’ alanlarında çok az sayıda yayın bulunuyor olması, bu alanlarda yapılacak çalışmalara ihtiyaç
olduğunu göstermektedir.

Muhasebe Denetimi ve Dijital Dönüşüm: Bibliyometrik Bir İnceleme
Nigar ÖZÇETİN, Tuğba MUTLU
208
Denetişim Dergisi, 2024 Ek Sayı, 198-209, 2024
Kaynakça
Abdelwahed, A. S., Abu-Musa, A. A., Moubarak, H., & Badawy, H. A. (2023). The Adoption of Big Data Analytics in
External Auditing: Bibliometric and Content Analyses. International Journal of Auditing and Accounting Studies, 5(1),
49-85.
Abdullah, K. H. (2021). Mapping of Marine Safety Publications Using VOSviewer. ASM Science Journal, 16, 1–9.
https://doi.org/10.32802/asmscj.2021.774
Açıkgöz, B. (2024). Kitle Fonlaması Çalışmalarının Görsel Haritalama Tekniği ile Bibliyometrik Analizi. Uluslararası
Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi, 8(1), 1-23.
Adiloğlu, B., & Güngör, N. (2019). The Impact of Digitalization On the Audit Profession: A Review of Turkish
Independent Audit Firms. Journal of Business, Economics and Finance, 8(4), 209-214.
Agustí, M. A., & Orta-Pérez, M. (2023). Big Data and Artificial Intelligence in the Fields of Accounting and Auditing:
A Bibliometric Analysis. Spanish Journal of Finance and Accounting, 52(3), 412–438.
Alex, B., Teresa, C. M., Liz, V., & Mariuxi, P. (2022). Aplicación del Blockchain en Contabilidad y auditoría: Un Análisis
Bibliométrico y sistémico. In 17th Iberian Conference on Information Systems and Technologies (CISTI) (pp. 1-8).
Madrid, Spain.
Alsharif, A. H., Salleh, N. O. R. Z. M. D., & Baharun, R. O. H. A. I. Z. A. T. (2020). Bibliometric Analysis. Journal of
Theoretical and Applied Information Technology, 98(15), 2948-2962.
Aslan, Ü., & Özerhan, Y. (2017). Big Data, Muhasebe ve Muhasebe Mesleği. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(4),
862-883.
Babayeva, A., & Manousaridis, N. D. (2020). The Effects of Digitalization on Auditing (Master's Thesis). Department of
Informatics, Lund School of Economics and Management, Lund University.
Behrend, J., & Eulerich, M. (2019). The Evolution of Internal Audit Research: A Bibliometric Analysis of Published
Documents (1926–2016). Accounting History Review, 29(1), 103–139.
Birkle, C., Pendlebury, D. A., Schnell, J., & Adams, J. (2020). Web of Science as a Data Source for Research on Scientific
and Scholarly Activity. Quantitative Science Studies, 1(1), 363-376.
Cagle, M. N. (2020). A Mapping Analysis of Blockchain Applications Within the Field of Auditing. Muhasebe Bilim
Dünyası Dergisi, 22(4), 695-724.
Ceylan, E. (2021). Muhasebe Alanında Yayımlanan Seçilmiş Beş Dergide 2016-2020 Yılları Arasında Denetim
Konusunda Yayımlanmış Makalelerin Bibliyometrik Analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 91, 57-80.
Chadegani, A. A., Salehi, H., Yunus, M. M., Farhadi, H., Fooladi, M., Farhadi, M., & Ebrahim, N. A. (2013). A
Comparison Between Two Main Academic Literature Collections: Web of Science and Scopus Databases. arXiv preprint
arXiv:1305.0377.
Chiu, V., Liu, Q., Muehlmann, B., & Baldwin, A. A. (2019). A Bibliometric Analysis of Accounting Information Systems
Journals and Their Emerging Technologies Contributions. International Journal of Accounting Information Systems, 32,
24-43.
Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N., & Lim, W. M. (2021). How to Conduct a Bibliometric Analysis: An
Overview and Guidelines. Journal of Business Research, 133, 285-296.
Hakami, T., Sabri, O., Al-Shargabi, B., Rahmat, M. M., & Attia, O. N. (2023). A Critical Review of Auditing at the Time
of Blockchain Technology: A Bibliometric Analysis. EuroMed Journal of Business, 1450-2194.

Muhasebe Denetimi ve Dijital Dönüşüm: Bibliyometrik Bir İnceleme
Nigar ÖZÇETİN, Tuğba MUTLU
209
Denetişim Dergisi, 2024 Ek Sayı, 198-209, 2024
Hall, C. M. (2011). Publish and Perish? Bibliometric Analysis, Journal Ranking, and the Assessment of Research Quality
in Tourism. Tourism Management, 32(1), 16-27.
Hegedüs, M., Cseh, B., & Fábics, I. (2020). Accounting Aspects of Digitalization and Industry 4.0 in Hungary. Regional
and Business Studies, 12(2), 1-15.
Huson, Y. A., Sierra-García, L., & Garcia-Benau, M. A. (2024). A Bibliometric Review of Information Technology,
Artificial Intelligence, and Blockchain on Auditing. Total Quality Management, 35(1), 91–113.
Kovalevska, N., Nesterenko, I., Lutsenko, O., Nesterenko, O., & Hlushach, Y. (2023). Problems of Accounting
Digitalization in Conditions of Business Processes Digitalization. Amazonia Investiga, 11(56), 132-141.
Lamboglia, R., Lavorato, D., Scornavacca, E., & Za, S. (2021). Exploring the Relationship Between Audit and
Technology: A Bibliometric Analysis. Meditari Accountancy Research, 29(5), 1233-1260.
Lardo, A., Corsi, K., Varma, A., & Mancini, D. (2022). Exploring Blockchain in the Accounting Domain: A Bibliometric
Analysis. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 35(9), 204-233.
Lascău, A. (2022). Audit Digitalization and Data Mining. Annales Universitatis Apulensis Series Oeconomica, 24(1),
121-126.
Merigó, J. M., & Yang, J. (2017). Accounting Research: A Bibliometric Analysis. Australian Accounting Review, 27(1),
71-100.
Mugwira, T. (2022). Internet Related Technologies in the Auditing Profession: A WOS Bibliometric Review of the Past
Three Decades and Conceptual Structure Mapping. Revista de Contabilidad: Spanish Accounting Review, 25(2), 201-
216.
O'Leary, D. E. (2023). Digitization, Digitalization, and Digital Transformation In Accounting, Electronic Commerce, and
Supply Chains. Intelligent Systems in Accounting, Finance and Management, 30, 101–110.
Öztürk Yöndemli, S. (2022). Uluslararası Iç Denetim Araştırmalarının Bilim Haritalaması Tekniği ile İncelenmesi.
Pamukkale Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 53, 283-299.
Özyürek, H., & Baysal, Z. (2023). Endüstri 5.0'da Dijital Ikiz ve Denetim. In T. Oğuzhan & Ş. Ok (Eds.), Sanayi
Yönetiminde Gelecek Yaklaşımları: Dijitalleşme Ve Yetenekler (pp. 223-244). Nobel Yayıncılık.
Petchenko, M., Fomina, T., Balaziuk, O., Smirnova, N., & Luhova, O. (2023). Analysis of Trends in the Implementation
of Digitalization in Accounting: Ukrainian Case. Financial and Credit Activity: Problems of Theory and Practice, 1(48),
105-113.
Rabbani, M. Z. (2024). Impact of Digital Advancements on Accounting, Auditing and Reporting Literature: Insights,
Practice Implications and Future Research Directions. Journal of Accounting and Organizational Change, 1832-591.
Thottoli, M. M. (2024). The Tactician Role of Fintech in the Accounting and Auditing Field: A Bibliometric Analysis.
Qualitative Research in Financial Markets, 16(2), 213-238.
Türkiye İç Denetim Enstitüsü. (2024, August). https://www.tide.org.tr/page/26/Ic-Denetimin-Tanimi
Van Nunen, K., Li, J., Reniers, G., & Ponnet, K. (2018). Bibliometric Analysis of Safety Culture Research. Safety Science,
108, 248-258.
Yeşilçelebi, G. (2022). Denetimde Dijital Dönüşüm: Bilimetrik Bir Inceleme. Sayıştay Dergisi, 33(126), 381-408.
Zheng, T., Wang, J., Wang, Q., Nie, C., Shi, Z., Wang, X., & Gao, Z. (2016). A Bibliometric Analysis of Micro/Nano-
Bubble Related Research: Current Trends, Present Application, and Future Prospects. Scientometrics, 109, 53-71.