GÖSTERGEBİLİMİN MİMARLIK İLE İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİBLİYOMETRİK BİR ANALİZ

Full text

~ 2349 ~
INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION
CONGRESS-II
December 16-18, 2024 / Adana, Türkiye
WEB: https://www.ubakkongre.com/research
E-MAIL: contact@ubakacademy.org
GÖSTERGEBİLİMİN MİMARLIK İLE İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİBLİYOMETRİK BİR
ANALİZ
Fatma Kader SUBAŞI
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı
ORCID: 0009-0004-9323-8735
Doç. Dr. Hare KILIÇASLAN
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü
ORCID: 0000-0002-6113-7962
ÖZET
Mimari tasarım, birden fazla aktörün içinde bulunduğu dinamik ve akışkan bir süreci ifade eder.
Bu aktörler; tasarımcı, kullanıcı, bağlam ve zaman gibi hem tasarım sürecini etkileyen hem de
bu süreçten etkilenen unsurlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Zaman ve bağlamın akışkanlığı,
tasarımcı ve kullanıcı arasında farklı iletişim kesitleri sunmaktadır. Bu kesitler mimaride birer
uyarıcı niteliğinde davranan görsel iletiler aracılığıyla oluşturmaktadır. Bu çerçevede görsel
iletilerin ve bileşenlerinin ifade biçimleri göstergebilimsel perspektiften değerli bulunmaktadır.
Görüntülerin biçimlenişi, altında yatan anlamlar görsel iletişimde bir dile dönüşmektedir.
Görsel dil, kullanıcı ve tasarımcıya bulunduğu zaman ve bağlamdan anlam üreterek bu
anlamları iletmektedir. Göstergebilim, dilbilim başta olmak üzere iletişim, sosyoloji, psikoloji,
sanat ve mimarlık gibi birçok alanda kullanılan disiplinlerarası bir yaklaşımdır. Mimaride
göstergebilim ise tasarım süreci sonunda ortaya konulan görüntünün bir görsel dil olarak kabul
edilmesiyle başlamaktadır. Bu çalışmanın amacı, disiplinlerarası bir yaklaşım olarak ele alınan
göstergebilimin mimarideki yerini kapsamlı bir çerçevede sunmaktır. Bu bağlamda Web of
Science veri tabanında bu konu üzerine yapılmış doküman türleri, VOSviewer yazılımı
aracılığıyla bibliyometrik yaklaşım ile analiz edilmekte ve haritalandırılmaktadır. Bu çalışma
ile, mimarlık ve göstergebilim kesişiminde yapılan çalışmalarda öne çıkan yazarların, anahtar
kelimelerin ve konuya eğilimin arttığı yıllar gibi verilerin ortaya konularak gelecekte yapılması
planlanan çalışmalara katkı sağlaması hedeflenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Mimarlık, göstergebilim, Web of Science, bibliyometrik analiz,
VOSviewer.
A BIOMETRIC ANALYSIS ON THE RELATIONSHIP BETWEEN SEMIOTICS
AND ARCHITECTURE
ABSTRACT
Architectural design is a dynamic and fluid process involving multiple actors. These actors
appear as elements such as designer, user, context and time, which both affect and are affected
by the design process. The fluidity of time and context offers different communication sections
between the designer and the user. These sections are created through visual messages that act
as a stimulus in architecture. In this framework, the forms of expression of visual messages and
their components are valuable from a semiotic perspective. The shaping of images and their
underlying meanings turn into a language in visual communication. Visual language conveys
these meanings to the user and the designer by producing meaning from the time and context.

~ 2350 ~
INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION
CONGRESS-II
December 16-18, 2024 / Adana, Türkiye
WEB: https://www.ubakkongre.com/research
E-MAIL: contact@ubakacademy.org
Semiotics is an interdisciplinary approach used in many fields such as linguistics,
communication, sociology, psychology, art and architecture. Semiotics in architecture starts
with the acceptance of the image produced at the end of the design process as a visual language.
The aim of this study is to present the place of semiotics, which is considered as an
interdisciplinary approach, in architecture in a comprehensive framework. In this context, the
types of documents on this subject in the Web of Science database will be analysed and mapped
with a bibliometric approach through VOSviewer software. With this study, it is aimed to
contribute to the studies planned to be carried out in the future by revealing data such as the
prominent authors, keywords and the years in which the tendency towards the subject has
increased in the studies carried out at the intersection of architecture and semiotics.
Keywords: Architecture, semiotics, Web of Science, bibliometric analysis, VOSviewer.
GİRİŞ
Mimaride anlam üzerine geçmişten bugüne birçok tartışma bulunmaktadır. Bu tartışmaların
merkezinde olan soyutlama, mimarlık pratiği için yüktür anlayışı yer almaktadır. Ancak
mimarlık yalnızca fiziksel mekânlar yaratmakla var olmaz, soyut düşüncesiyle birlikte
toplumlara anlam ve kimlik kazandıran semboller de inşa etmektedir (Broadbent vd, 1980). Bu
anlam tartışmaları mimariyi fiziksel boyuttan öteye taşımaktadır. Mimari anlamın altında yatan
örtük edinimler; tarihi, kültürel ve sosyal bağlamıyla ortaya çıkar. Bu bağlamlar ve mimarinin
diyalektik ilişkisi soyut düşünceyle birbirini besler ve çeşitli anlamlar üreterek toplumsal
iletişimde rol almaktadır. Charles Jencks mimarinin sadece estetik işleve sahip olmadığını, aynı
zamanda toplumsal ve kültürel anlamları iletmek için var olan bir dil işlevi olduğunu öne
sürmektedir. Yapılar ve bileşenleri, görünüşleri ve tasarımları aracılığıyla bulundukları sosyal
ve kültürel bağlamdan izler ortaya koymaktadırlar (McMordie, 1979). Buradan hareketle
Jencks mimarlığı fiziksel bir yapının yanında anlam üreten ve toplumla iletişim kuran bir dil
olarak değerlendirir, edebiyat ve dil arasında bir ilişki kurar. Jencks mimarlığı anlam ve değer
taşıyan bir ifade biçimi olarak tanımlarken mimari tasarımın bileşenlerini birer kelime olarak
değerlendirir. Kelimelerin dilde taşıdığı anlam mimari bileşenlerin altında yatan örtük
anlamlarla eşdeğerdir. Tasarım bileşenlerinin oluşturduğu kompozisyon ise dilde kelimelerin
anlamlı bir şekilde oluşturduğu sentaks kavramını karşılamaktadır (Levin, 1978). Bu hususta
mimarlık sadece fiziksel bir yapı olmanın ötesinde derin anlamlar barındıran bir dildir. Bu
yönüyle göstergebilimsel açıdan değerli bulunmaktadır. Bu mimari dilde her tasarım bileşeni
ve dizisi bağlamından ve döneminden anlamlar üretebilmektedir. Mimari tasarım şemasında
tasarım bileşenleri olarak kabul edilen kelimeler esnek ve çok biçimlidir. Bu kelimeler fiziksel
bağlamlarına ve kullanıcılardaki anlam kodlarına göre de şekillenmektedir (Jencks, 1977).
Göstergebilimin mimarlık dünyasında kendine yer bulması her ne kadar var oluşundan itibaren
başlamış olsa da resmi olarak 1950’li yılların sonunda İtalya’da yaşanan anlam krizleri ile
birlikte gerçekleşmektedir (Broadbent vd., 1980). Bu bağlamda göstergebilimsel yaklaşım,
mimarinin anlam üretme kapasitesini bireysel ve toplumsal algının şekillenmesi üzerinden
değerlendirebilmektedir. Mimari yapılar arasındaki ilişki, tasarım bileşenlerinin etkileşimi ve
kullanıcılarla kurulan bağlar farklı sosyokültürel izler ve zamanla değişen farklı kültürel kodları
içinde barındırmaktadır. Bu doğrultuda mimari yapılar, bileşenler, zaman, bağlam ve tasarım
birbiri ile diyalog kurar ve bu diyalog holistik bir anlatı sunar. Bu anlatı göstergebilimsel
yaklaşımla değerlendirilerek yorumlanabilmekte ve çeşitli anlamlar üretebilmektedir.

~ 2351 ~
INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION
CONGRESS-II
December 16-18, 2024 / Adana, Türkiye
WEB: https://www.ubakkongre.com/research
E-MAIL: contact@ubakacademy.org
GÖRSEL İLETİŞİM, MİMARLIK VE GÖSTERGEBİLİM
Görsel algı; sosyoloji, psikoloji, mimarlık ve felsefe gibi disiplinlerin tartışmalarının
merkezinde yer alan bir kavramdır. Piroozfar ve Farr’a (2015) göre, Kant’ın fenomen ve
noumen kavramları bu tartışmalara katkı sağlar ve görsel algıyı bir sorgulama filtresi olarak
değerlendirir. Bu bağlamda fenomen, algılanan nesnelerin görünür yönünü temsil ederken,
noumen nesnelerin özünü ifade eder. Mimari tasarım bağlamında ortaya çıkan görsel görünüm,
tasarımın altındaki anlayışı ve amacı aktarmaktadır. Bir şeyin görünüşü varsa onun arkasında
yatan bir gerçeklik olduğunu ve bu gerçeklik görüntünün beyni nasıl etkilediğiyle ilişkili
olmaktadır. Arnheim (2021) düşüncenin görsel bir biçimde zihinde şekillenen bir olgu
olduğunu belirtmektedir; buna göre kelimeler zihinde oluşan imgeleri somutlaştıran bir sembol
işlevi görmektedir. Guiard (1994) bu durumda görüntüler birer uyarıcı sembol olarak ele alır ve
görüntüler sözsüz iletişim kurarak ikinci bir imgeyi canlandırmaktır. Eco da (2019)
görüntülerin oluşturduğu görsel etkilerin zihinsel deneyimlerimizin ve kelimelerin yansıması
olduğunu ve görüntülerin uyarıcı niteliğini ortaya koymaktadır. Bu bağlamda görünüm yalnızca
salt bir çözüm sunmaz, aynı zamanda zihinsel ve dilsel süreçlerin birbiri ile kurduğu etkileşim
ve iletişimi de aktarmaktadır. Dolayısıyla göstergebilimsel okuma, bireysel, toplumsal,
zamansal ve bağlamsal birçok unsura göre şekillenebilmektedir.
Loecks ve Heynen (2020) dilbilim, psikoloji, antropoloji, sanat tarihi, mimarlık ve medya
çalışmalarında sıklıkla kullanılan göstergebilimin 20. yüzyılın başlarında Saussure tarafından
“sémiologie” olarak, Peirce tarafından ise “semiotic” olarak ortaya konulduğunu
belirtmektedir. Saussure göstergebilimi, toplumda işaretlerin yaşamını inceleyen bir bilim
olarak tanımlar ve sosyal psikolojinin bir parçası olarak değerlendirir (Godel, 1984). Rifat
(2009) ise göstergebilimi kendi dışında şeyleri temsil eden biçim, nesne veya olguları inceleyen
bilim olarak açıklar. Bir diğer deyişle anlatı çözümleme stratejisi olarak da ele almaktadır.
Stoacılardan Roger Bacon’a, Francis Bacon’dan Locke’a, Lambert’ten Husserl’e kadar birçok
düşünür, göstergebilimi işaretler sistemi olarak ele almaktadır. Bu bağlamda Eco (1981)
işaretlerin anlamının sabit olmadığını ve bağlamsal olduğunu öne sürer. Göstergebilimin son
20 yılda üç değişim geçirdiğini belirtir. Ona göre göstergebilim 1960’larda yapı ve sistemlere
odaklanırken, 1970’lerde metinlerin tanınması ve üretilmesiyle ilgilenmiş ve 1980’lerden
itibaren ise metinlerin okunması üzerine yoğunlaşmıştır. Bu dönüşümler ışığında
göstergebilimin mimarlıkta yer bulması 1960 ve 1970’li yıllar arasında yapısalcılığın yükselişi
ve modern mimarlıkla ilgili sorunlara çözüm bulma arayışı ile gerçekleşmektedir. Bu noktada
mimarlık tarihçisi Françoise Choay (1969) ekonomi ile şekillenen modern şehirlerdeki anlam
yoksunlaşmasını okumakta göstergebilimin bir araç olacağını öne sürmektedir. Krampen’e
(1989) göre binaların, mobilyaların ve diğer tasarımlarında taşıdıkları bir anlam vardır. Bu
yaklaşımda anlam, sadece sözlerle sınırlı kalmaz; sözler, anlam üretme sürecinin bir parçasıdır.
Mimarlıkta yüzey düzenlemeleri, işlevsel olduğu kadar duygusal, estetik ve sembolik anlamlar
da taşır. İşlevsel ve sembolik anlamlar, toplumsal ve kültürel algıyı şekillendirir. Bu hususta
Donougho (1987) mimarlık bir temsil sanatı olmasa da birçok sembol sergilediğini öne
sürmektedir. Sözgelimi Orta çağ katedralleri görünenden çok daha fazlasını barındırmaktadır.
Temel haç planı yapısal düzeni ve simgesel değeri belirlerken haç Hristiyanlıkta kutsal bir
sembolü ifade etmektedir. Katedrallerin oran ve simetrisi görsel bir simetrik denge sağlamanın
yanı sıra gizliliğin ve manevi düzenin temsili haline gelir. Böylece yapıların birer anlamı vardır
ve anlam çok katmanlıdır; yorumlanması zor olabilmektedir. Dolayısıyla yapıların anlam
taşıma biçimlerinin çeşitliliği, onları yorumlamak ve anlamlandırmak için teorik bir çerçeveye
ihtiyaç duyulmaktadır.

~ 2352 ~
INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION
CONGRESS-II
December 16-18, 2024 / Adana, Türkiye
WEB: https://www.ubakkongre.com/research
E-MAIL: contact@ubakacademy.org
Dilde anlam ifade etmek açısından zamansal sıralama önem arz etmektedir ancak mimari
tasarımda mekânsal, yüzeysel ve algısal bir sıralama anlam yaratmada bağımsızdır (Seligmann
ve Seligmann, 1977). Yani mimarinin sembolik anlamı dilde olduğu gibi sınırlı olmayıp,
mekânsal deneyimlere göre şekillenebilmektedir. Eco (1997) işlevselliğin mimaride bir kabul
gördüğünü ancak mimarlığı deneyimlemenin bir iletişim biçimi olarak karşımıza çıktığını
belirtmektedir. Yapıların anlam iletme aracı olduğu yeni bir anlayış değildir, aksine 1745
yılında Boffrand, yapı bileşenlerinin mimaride kelimeler olduğunu ve kent sahnesinde ne
olduğunu anlattığını belirtir (Whyte, 2006). Bu noktadan hareketle mimarlıkta mekânlar veya
yüzeyler tasarım ve anlam açısından iki farklı şekilde anlaşılmaktadır (Lannoch & Lannoch,
1989). Alfred Sohn-Rethel (1970) tasarımda anlamın fiziksel ve zihinsel soyutlamalardan
oluşan kavramsal süreçlerden meydana geldiğini belirtmektedir. Fiziksel soyutlamaların
materyaller ve fiziksel niteliklerle yapılırken zihinsel soyutlama algıyla başlayarak derin
düzeyler anlam kazanmaktadır. Bu noktada semantik anlamın önem kazandığı görülmektedir.
Böylece mimarlık mekânları, yüzeyleri ile ortaya salt işlevsellik koymamakta, aynı zamanda
toplumsal ve kültürel anlamları da örtük bir biçimde inşa etmektedir. Mimarinin anlam taşıyan
mekânları ve yüzeyleri insanların algıları ve fiziksel soyutlamalarla birleşerek derin anlamlar
oluşturmaktadır.
YÖNTEM
Bu çalışma, mimari tasarım süreci sonunda tasarımcı tarafından ortaya konulan her yapı ve
mekânsal düzenlemeyi birer gösterge olarak değerlendirmektedir. Araştırmada gösterge olarak
kabul edilen tasarım ve tasarımın bileşenleri, iletişim kuran bir dil olarak ele alınmaktadır. Bu
bağlamda bir dil olarak kabul edilen mimari göstergelerin göstergebilimsel boyutları
bulunmaktadır. Mimari tasarım ve göstergebilim arasında bulunan bu diyalektik ilişkinin
odaklandığı temalar ve bakış açıları, bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu çalışmada
Web of Science veri tabanında mimarlık ve göstergebilim konulu yayınlar sorgulanmakta ve
bibliyometrik olarak analiz edilmektedir. Bibliyometrik analiz; bilimsel bilginin stratejik
yönetiminde kullanılan bir araç görevi görmektedir (Donthu vd., 2021). Norris ve Oppenheim
(2007) Web of Science’ın, kapsamının genişliği, yüksek kalite standartları ve atıf indeksleme
konusundaki deneyimleriyle veri tabanları arasında önemli bir konuma sahip olduğunu
belirtmektedir.
Tarama sonucunda elde edilen veriler, yayınların yıllara ve Web of Science kategorilerine göre
dağılımı, anahtar kelime ağ analizi, ortak yazarlık ağ analizi ve bibliyografik eşleşme ağ analizi
ile incelenmiştir. Bu bağlamda çalışma kapsamında yapılan bibliyometrik analizin geçmişe
yönelik çalışmaları sunması, genel eğilimleri tespit etmesi ve araştırmacılar için bilgi
boşluklarını ortaya koyması hedeflenmiştir. Yapılan bibliyometrik analizler sonucunda ortak
anahtar kelimeler, çalışmalarda öne çıkan isimler, araştırmaların yoğunlaştığı yıllar ve alıntı
ilişkileri gibi başlıklara yer verilmiştir. Bibliyometrik analiz sonuçlarının görselleştirilmesinde
VOSviewer (version 1.6.20) paket programı kullanılmıştır. van Eck ve Waltman’a göre (2016)
VOSviewer, bibliyometrik ağlar oluşturan ve görselleştirmek için kullanılan bir yazılım
aracıdır. Bu yazılım aracılığıyla yayınlar kümelere ayrılmaktadır ve kümeler arasındaki alıntı
ilişkileri görselleştirilmektedir. Çalışma kapsamında gerçekleştirilen bibliyometrik ağ
analizlerinde daire büyüklükleri kavramların sıklığını, daire renkleri kavramların bir arada yer
alma durumunu ve daireler aralarındaki çizgiler birbirleriyle ilişkili olan kavramları
göstermektedir.

~ 2353 ~
INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION
CONGRESS-II
December 16-18, 2024 / Adana, Türkiye
WEB: https://www.ubakkongre.com/research
E-MAIL: contact@ubakacademy.org
BULGULAR
Araştırma kapsamındaki inceleme Web of Science veri tabanında listelenen mimarlık ve
göstergebilim konulu yayınları ele almaktadır. 04.12.2024 tarihinde yapılan “topic” taraması,
“architecture [AND] semiotics” şeklinde gerçekleştirilmiştir. Buna göre ilgili literatürde toplam
535 yayın bulunduğu; bunların 393’ünün makale, 131’inin tebliğ, 13’ünün kitap bölümü,
12’sinin erken görünüm, 11’inin kitap incelemesi, 8’inin inceleme makalesi, 2’sinin mektup,
2’sinin not, 1’inin editöryal materyal ve 1’inin geri çekilen yayın türüne ait olduğu görülmüştür.
Ulaşılan bilgiler, sözü geçen kapsamdaki çalışmaların 1975-2024 yılları arasında
yayımlandığını göstermektedir.
Mimarlık ve göstergebilim konulu yayınların bibliyometrik özelliklerinin incelenmesi
sonucunda elde edilen verilere ilişkin bulgular yer almaktadır. İlgili literatürdeki yayınların
yıllara göre dağılımı incelenerek Tablo 1’de sunulmuştur. Tablo 1 incelendiğinde, özellikle
2000’li yıllardan itibaren artış gözlendiği ve en çok yayının yer aldığı yılın 2019 (45 adet)
olduğu görülmektedir.
Tablo 1. Yayın Sayılarının Yıllara Göre Dağılımı
Yayın Yılı f % Yayın Yılı
f % Yayın Yılı f %
2024 29 5.421 2009 19 3.551 1995 1 0.187
2023 27 5.047 2008 14 2.617 1994 2 0.374
2022 35 6.542 2007 13 2.430 1993 1 0.187
2021 34 6.355 2006 11 2.056 1992 1 0.187
2020 33 6.168 2005 7 1.308 1991 5 0.935
2019 45 8.411 2004 3 0.561 1990 6 1.121
2018 32 5.981 2003 4 0.748 1989 1 0.187
2017 30 5.607 2002 6 1.121 1987 1 0.187
2016 23 4.299 2001 7 1.308 1986 3 0.561
2015 19 3.551 2000 4 0.748 1985 2 0.374
2014 30 5.607 1999 1 0.187 1984 2 0.374
2013 21 3.925 1998 5 0.935 1981 1 0.187
2012 15 2.804 1997 4 0.748 1978 1 0.187
2011 17 3.178 1996 6 1.121 1975 1 0.187
2010 13 2.430
Toplam 535 100
* Veriler Web of Science veri tabanından 04.12.2024 tarihinde elde edilmiştir.
Yayın sayıları disiplinler açısından incelendiğinde, çalışmaların büyük çoğunluğunun
multidisipliner beşerî bilimler (87) başta olmak üzere; mimarlık (71), bilgisayar bilimi ve bilgi
sistemleri (46), bilgisayar bilimi yapay zekâ (40), disiplinlerarası sosyal bilimler (38) ve iletişim
(37) alanlarında yer aldığı görülmektedir (Tablo 2). En fazla yayının ilişkili olduğu ilk 10
kategori Tablo 2’de sunulmaktadır.

~ 2354 ~
INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION
CONGRESS-II
December 16-18, 2024 / Adana, Türkiye
WEB: https://www.ubakkongre.com/research
E-MAIL: contact@ubakacademy.org
Tablo 2. Yayın Sayılarının Web of Science Kategorilerine Göre Dağılımı
Yayın Kategorisi f %
Humanities Multidisciplinary 87 16.262
Architecture 71 13.271
Computer Science Information Systems 46 8.598
Computer Science Artificial Intelligence 40 7.477
Social Sciences Interdisciplinary 38 7.103
Communication 37 6.916
Computer Science Interdisciplinary
Applications
36 6.729
Language Linguistics 33 6.168
Computer Science Theory Methods 30 5.607
Linguistics 25 4.673
* Veriler Web of Science veri tabanından 04.12.2024 tarihinde elde edilmiştir.
Yayınlarda yer alan anahtar kelimelere göre birlikte bulunmaya (co-occurence) ilişkin veriler
Şekil 1’de gösterilmektedir. Anahtar kelime analizi sonucunda, 535 yayın içerisinde toplam
1861 anahtar kelime kullanıldığı görülmüştür. Bu anahtar kelimelerin en az tekrar sayısı “5”
olarak belirlendiğinde, bu eşik değerini karşılayan 26 anahtar kelime bulunmaktadır. Toplam
beş kümeden oluşan anahtar kelime ağ haritasında “semiotics” ve “architecture” terimlerinin
öne çıktığı görülmektedir. Makalelerde en çok kullanılan anahtar kelimelerin semiotics (19),
architecture (17), meaning (7), language (7), design (6), space (6) ve culture (6) olduğu
belirlenmiştir.
Şekil 1. Anahtar Kelime Ağ Analizi

~ 2355 ~
INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION
CONGRESS-II
December 16-18, 2024 / Adana, Türkiye
WEB: https://www.ubakkongre.com/research
E-MAIL: contact@ubakacademy.org
Yayınların ortak yazarlık analizlerine göre (co-authorship) ilişkin veriler Şekil 2’de
verilmektedir. Yazarların ortak yazarlık analizi, ortak bilimsel çalışmalara dayanarak yazarlar
arasındaki iş birliğini gösteren bir ağ haritası sunmaktadır. Ağ analizi, bir yazarın en az bir
çalışma yapmış olması kriteri doğrultusunda elde edilmiştir. Buna göre en az doküman sayısı
“1” ve en az alıntılanma sayısı “0” kriterleriyle belirlenen ortak yazarlık analizi ağ haritasında
2 ayrı kümede birleşen 20 yazar ve 142 bağlantı tespit edilmiştir. En fazla ortak yayın
bağlantısına sahip ilk dört yazarın K. Ramantas, PV Mekisis, L. Sanabria-Russo ve J. Serra
olduğu belirlenmiştir. En fazla eser sayısına sahip olan K. Liu (10 eser), F. Hu (6 eser), X.
Zhang’in (4 eser) ve en fazla atıf alan J. M. Jacobs (227 atıf, 1 eser) ve L. Lees’in (168 atıf, 1
eser) ağ haritasındaki yazarlar arasında yer almadığı görülmektedir.
Şekil 2. Ortak Yazarlık Ağ Analizi
Yayınların ortak alıntılarına bağlı olarak görselleştirilen bibliyografik eşleşmelerine
(bibliographic coupling) ilişkin veriler Şekil 3’te sunulmaktadır. Buna göre en az 3 atıf alma
kriterini sağlayan yayınların bibliyografik eşleşme analizi bağlamında oluşan ağ haritasında,
111 adet yayının 13 kümede toplandığı görülmektedir. Jacobs’un (2006) çalışmasının 227 atıf
ve 5 bağlantı ile en fazla atıf alarak öne çıkan yayın olduğu belirlenmiştir.

~ 2356 ~
INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION
CONGRESS-II
December 16-18, 2024 / Adana, Türkiye
WEB: https://www.ubakkongre.com/research
E-MAIL: contact@ubakacademy.org
Şekil 3. Bibliyografik Eşleşme Ağ Analizi
Web of Science veri tabanından yapılan bibliyometrik araştırmalar sonucunda saptanan
mimarlık disiplinine dair toplam 71 çalışma detaylı olarak incelenmiştir. Bu çalışmalar arasında
57 makale, 9 tebliğ, 2 kitap bölümü, 2 mektup ve 1 not yer almaktadır. Yayınlarda öne çıkan
isimler arasında Kiessel (3 eser), Tozan (2 eser), Solano (2 eser), Ireland (2 eser) ve Ramzy (2
eser) bulunmaktadır. Mimarlık disiplinindeki çalışmaların alt disiplinlerine bakıldığında,
başlangıçta mimarlık teorisi ve tasarımı üzerine yoğunlaşma olduğu görülmektedir. 2006 yılı,
mimarlık ve teknoloji konularına yönelik göstergebilimsel yaklaşımların ele alınmaya
başlandığı bir dönüm noktasıdır. Bu tarihten itibaren, özellikle teknolojinin ilerlemesiyle
özellikle dijital mimarlık ve yapay zekânın mimarlık alanındaki etkisi öne çıkmıştır. Son
yıllarda bu alanda yapılan çalışmalarda belirgin bir artış görülmektedir. 2013 yılı itibariyle,
duyusal mimari ve mimarlık eğitimi konuları da göstergebilim perspektifinde incelenmeye
başlanmıştır. Duyusal mimari ile mekânların kullanıcı üzerindeki etkileri göstergebilimsel
yaklaşımla anlamlandırılarak yorumlanmaya başlanmıştır. Mimarlık eğitimi ve tasarım
süreçlerinde mimari elemanların salt fiziksel yapı unsuru olmadığını aynı zamanda kültürel,
sosyal ve psikolojik anlamlar taşıyan göstergeler olduğu da göstergebilimsel yaklaşımlarla
ortaya konulmaktadır.
Tablo 3. Web of Science Mimarlık Kategorisinde Yer Alan Çalışmalar
Eser Türü Eser Adı Kategori Yazar/Yıl
Makale An Application of Semiotics to the Field
of Architecture
Mimarlık Teorisi
Mimari Tasarım
Helmholtz &
Blomeyer (1975)
Mektup Making Dreams Come True+Architecture
and Semiotics
Sembolik
Mimarlık Birkett (1978)
Makale Signs of Architecture+Semiotic Reading
of Basilica at Vicenza Mimari Tasarım Defusco (1981)
Makale The Poetic Language of Architecture,
Beyond Semiotics
Mimari Tasarım
Mimarlık Teorisi Kurokawa (1985)
Mektup Semiotics and Post-modernist
Architecture Mimari Tasarım Hıegel (1986)

~ 2357 ~
INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION
CONGRESS-II
December 16-18, 2024 / Adana, Türkiye
WEB: https://www.ubakkongre.com/research
E-MAIL: contact@ubakacademy.org
Not
Housing and Semiotics in New
Orleans+2nd Annual Inter-American
Forum for Architecture
Mimari Tasarım
Kentsel Tasarım Kimball (1986)
Makale
A Secret Semiotic Skiagraphy, The
Corporal Theater of Meanings in
Scamozzi, Vincenzo Idea of Architecture
Mimarlık Teorisi Frascari (1990)
Tebliğ The Semiotics of Design Processes in
Architecture Offices Mimari Tasarım Medway & Clark
(2001)
Tebliğ Formal Complexity in Digital
Architecture
Mimarlık ve
Teknoloji Hatzellis (2006)
Tebliğ
Introduction The Archaeology of
Architecture as Semiotics (The
Materiality of Prehistoric World: Clay,
Wood and Stone)
Mimarlık
Arkeolojisi
Mimarlık Tarihi
Gheorghiu (2010)
Makale Postmodernist Hotel-Casino Complexes
in Northern Cyprus Mimari Tasarım Yücel vd., (2010)
Makale The Passenger Steamer and Cypriot
Modernism, 1930-1970
Kültürel
Mimarlık
Kiessel & Tozan
(2011)
Makale The New Architectural Classicism in
Northern Cyprus
Kültürel
Mimarlık
Mimarlık Teorisi
Kiessel vd., (2011)
Makale Architecture as Political Image: The
Perspective of Advertising Mimarlık Teorisi Cairns (2012)
Makale
On The Relationship Between Inside and
Outside: Conceptualising Acoustic Space
in John Cage's Variations IV
Mimari Tasarım
Mimarlık ve
Müzik
Fowler (2012)
Tebliğ
Sensory Architecture in Silent Vision; An
Investigation Through Designing Public
Architectural Spaces for Visually
Impaired Users
Mimari Tasarım
Duyusal Mimari Asqari (2013)
Tebliğ
Revisiting Semiotics Research
Beginnings: The Case of the Generative
Design Program in the Institute for
Architecture and Urban Studies in the
Early Seventies
Kentsel Tasarım
Mimari Tasarım
Gil & Bruno
(2013)
Makale
Visual language in Mamluk architecture:
A semiotic analysis of the Funerary
Complex of Sultan Qaitbay in Cairo
Kültürel
Mimarlık Ramzy (2013)
Makale Architectonic Studies in Language and
Geometry Mimari Tasarım Badillo (2014)
Makale Prolegomenon for New Aesthetics of
Architecture Mimarlık Teorisi Stevanovic (2014)
Makale An Analysis on the Dunhuang Mogao
Northern Dynasties Architectural Images Mimarlık Tarihi Wang & Qiu
(2014)
Makale
Systemic Criticism-An Hermeneutical
Standpoint of the Architectural
Phenomenon
Mimarlık Teorisi Solano Meneses
(2014)

~ 2358 ~
INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION
CONGRESS-II
December 16-18, 2024 / Adana, Türkiye
WEB: https://www.ubakkongre.com/research
E-MAIL: contact@ubakacademy.org
Makale
Consuming Nature: Paradoxes of "Green"
Development in the Rural Southern
Appalachian Mountains
Sürdürülebilir
Mimarlık Sleipness (2014)
Makale The Different Forms of Representation
and Its Implications in Architecture
Mimari Tasarım
Mimari Temsil Fandino (2015)
Makale
Semiotics and Archeo Architectural
Objects: Theoretical and Methodologıcal
Aspects
Mimarlık Tarihi
Mimari Kuram
Mimarlık
Antropoloji
González &
Berenguer (2015)
Tebliğ A Cell-Inspired Model of Configuration Mimari Tasarım Ireland (2015)
Makale
Basic Design and the Semiotics of
Citizenship: Julian Beinart's Educational
Experiments and Research on Wall
Decoration in Early 1960s Nigeria and
South Africa
Kültürel
Mimarlık
Mimari Tasarım
Levin (2016)
Makale
Semiotics and Deconstruction in
Architecture: A Note on Language and
Inhabitation
Mimarlık Kuramı
Mimarlık Teorisi
Amo & Mozo
(2017)
Makale
Ornamental Art and Symbolism:
Activators of Historical Regeneration for
Kazakhstan's Landscape Architecture
Mimari Temsil Yussupova vd.,
(2017)
Makale The Semio-Pragmatics of Architecture Sembolik
Mimarlık
Pereira & Calo
(2017)
Makale
The World as an Artefact. Tomas
Maldonado in the Spotlight of
Environmental Design (1966-1972)
Mimari Tasarım Warmburg (2017)
Makale
Theory as a Form of Practice. Tomas
Llorens, a Philosopher within the Editorial
Board of Arquitecturas Bis (1974-1985)
Mimarlık Teorisi Valdivieso (2017)
Kitap
Bölümü
Operative Manufacts: Gestures as
Embodied Sketches in the Early Stages of
the Design Process
Mimari Tasarım
Mimarlık Eğitimi
Mittelberg (2017)
Makale Breathtakingly Ugly: Advertising Taste in
1970s Domestic Interiors Mimari Tasarım Faichney (2018)
Makale Disputes Over Meaning and Its Logics of
Location in the Neoliberal Urban Setting
Kentsel Tasarım
Kentsel Teori Ferretti vd., (2018)
Kitap
Bölümü
Semiotics in Architecture. The
architecture language
Mimarlık Teorisi Hernández (2019)
Tebliğ Semiotics of Architectural Element-
Walls, Its Origin
Mimari Tasarım
Mimarlık Teorisi Knapikova (2019)
Makale
A Reading of the Interested Links
Between Architecture and Power from the
Semiotics: Albert Speer's Case
Mimarlık Tarihi Sanz (2019)

~ 2359 ~
INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION
CONGRESS-II
December 16-18, 2024 / Adana, Türkiye
WEB: https://www.ubakkongre.com/research
E-MAIL: contact@ubakacademy.org
Makale
Narratives of a Lost Space: A Semiotic
Analysis of Central Courtyards in Iranian
Cinema
Kültürel
Mimarlık Goharipour (2019)
Makale Ephemeral Drawings Mimari Tasarım Chiavoni &
Romano (2019)
Makale
Forking path: De-scripting interchange
architecture at the Ayalon Crosstown
Expressway
Mimarlık Teorisi
Kentsel Tasarım Kozlovsky (2019)
Makale
Metamorphosis of Mosque Semiotics:
From Sacred to Secular Power
Metaphorism-The Case of State Mosques
Mimarlık Teorisi
Sembolik Mimari
Allahham (2019)
Makale Towards an Authentic Path: Structuralism
and Architecture in Socialist Yugoslavia
Mimarlık Tarihi
Yapısalcılık
Stojiljkovic &
Ignjatovic (2019)
Makale
On the Condition of Urban and
Architectural Design: From
Postmodernism to the 21st Century
Kentsel Tasarım
Mimarlık Teorisi
Fuentes Farias
(2019)
Makale Corporeal Spatiality. Transfers Between
Clothing and Architecture
Mimarlık ve
Moda
Lopez ve de la
Cruz (2020)
Makale
Pharmaceutical Laboratory Architecture
in the Franco Years: Image and
Programme
Mimari Tasarım
Modern Mimari Saseta (2020)
Makale
Contemporary Georgian Architectural
Theory and Practice: The legacy of Shota
Bostanashvili
Mimarlık Teorisi Bianco (2020)
Makale Narrative Language, Architecture and the
City
Mimarlık Teorisi
Kentsel Tasarım
Perez-Gomez
(2020)
Makale
The Semantics of Felix Candela's Thin
Shell Structures: A Case Study of Two
Churches
Yapısalcılık
Sembolik
Mimarlık
Petrova (2020)
Makale
Representation and Landscape
Architecture: Towards a New Language?
The Semiotic and Cognitive Value of
Representation as a Relevant Issue for an
Aware and Evolving Culture of Landscape
Architecture
Mimari Temsil
Mimarlık Teorisi Stefano (2020)
Makale
Concept Cathedral and ‘Squaring the
Circle’: Interpreting the Gothic Cathedral
of Notre Dame de Paris as a Standing
Hymn
Kültürel
Mimarlık
Mimari Temsil
Ramzy (2021)
Makale Inclusive Architecture: A Neurocognitive
Approach Mimari Tasarım Solano-Meneses
(2021)
Makale
Exploring Sketches as Conceptual Data: A
Semiological Experiment on Moods
Visualisation Among Architectural
Students
Mimari Tasarım
Duyusal Mimari
Mimarlık Eğitimi
Abd Manan &
Kennedy (2022)

~ 2360 ~
INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION
CONGRESS-II
December 16-18, 2024 / Adana, Türkiye
WEB: https://www.ubakkongre.com/research
E-MAIL: contact@ubakacademy.org
Makale
Semantic Construction and Form:
Foundations of the Communicative
Dimension in Contemporary Architecture
Mimarlık Teorisi
Castilla &
Sánchez-
Montañés (2022)
Makale The Time Trap in the Epistemology of the
Contemporary Project
Mimari Tasarım
Mimarlık ve
Teknoloji
Puigdollers (2022)
Makale
Structure, Sanitation, and Surveillance:
Iron Markets in Late 19th Century
Singapore
Yapısalcılık
Mimarlık ve
Teknoloji
Tan (2022)
Tebliğ
Prototaxites Stellaviatori: A Fungal
Growth Simulation Model for Mycelium-
Based Composites Education in Applied
Arts
Yapısalcılık Rigobello vd.,
(2022)
Tebliğ
Some Spatial Experiments Student Work
Exploring Intersections Between
Computing, Biological and Semiotic
Theory Through Architecture
Mimarlık ve
Teknoloji Ireland vd. (2023)
Makale
Architectural Language of the Southern
Fujianese Traditional Chinese Temple
Timber Frame Structure in West
Malaysia: A Cultural Semiotics Analysis
Kültürel
Mimarlık
Mimarlık Tarihi
Koh vd., (2023)
Makale Facets of Urban Co-Creation Kentsel Tasarım Seve vd.,
(2023)
Makale Swerving with a Tiger: Architecture After
the Animal Mimari Temsil Chee (2023)
Makale
Experiencing Cinematic Architecture:
The Impact of Architecture on the
Audience Emotional Engagement
Mimarlık ve
Sinema
Abu-Obeid &
Abuhassan
(2024)
Makale
Towards an Architectonics of
Environmentality: Diagramming the
Spatial Production of Textural and
Infrastructural Semiotic
Sürdürülebilir
Mimarlık
Mimari Tasarım
Oyarzun (2024)
Makale Exploring the Meaning in Parametricism:
A Semiotic Approach
Mimarlık ve
Teknoloji
Mimari Tasarım
Abdullah
(2024)
Makale
Artistic and Structural Connections
Between Architecture and Music - a
Comparative Case Study of the Forbidden
City and Palace Memories
Mimarlık Teoisi
Mimarlık Tarihi
Mimarlık ve
Sanat
Dong vd.,
(2024)
Makale Signs, Signals and Signifiers: The
Doghouse and the Semiotics of AI
Mimarlık ve
Teknoloji
Yapay Zekâ
Manninger
(2024)
Makale
Semiotic Analysis of Mosque Typology:
Case of the Grand National Assembly
(TBMM) Mosque
Mimari Tasarım
Mimari Temsil Şenocak (2024)

~ 2361 ~
INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION
CONGRESS-II
December 16-18, 2024 / Adana, Türkiye
WEB: https://www.ubakkongre.com/research
E-MAIL: contact@ubakacademy.org
Makale
Between Media Influence and Pedagogy
in Architecture: Production of Meaning
from Luis Barragán's Pritzker Prize
Acceptance Speech
Mimari İletişim
Guerrero &
Sánchez-
Llorens (2024)
Makale
Iconic Architecture as Vessel for Political
and Cultural Expression: Victoria Theatre
and Concert Hall Changing with
Singapore Cultural Icon
Kültürel
Mimarlık
Mimarlık Tarihi
Mimari Temsil
Tian vd., (2024)
Makale
Relationships between Mathematics and
Art in Their Intellectual History-
Reflections According to Max Bense
Mimarlık Teorisi
Mimarlık ve
Sanat
Leopold (2024)
Makale Allegorical Façades: When Clouds
Become Clocks
Mimarlık Teorisi
Mimari Temsil Kelly (2024)
Mimarlık disiplininde göstergebilimsel yaklaşımların zamana bağlı olarak geniş bir alana
yayıldığı görülmektedir. Teknolojik gelişmelerin artmasıyla tasarım sürecinde yer alan dijital
araçların ve yapay zekânın kullanımı da bu alanda kendine yer bulmaktadır. Bu bağlamda,
gelecekte göstergebilimsel yaklaşımın daha fazla araştırılacağı ve mimarlık uygulamalarında
daha etkin bir şekilde kullanılacağı öngörülmektedir.
DEĞERLENDİRME VE SONUÇ
Bu çalışma mimarlık ve göstergebilim arasındaki diyalektik ilişkiyi Web of Science veri tabanı
üzerinden bibliyometrik yaklaşımla ele almaktadır. Yapılan çalışmalar yıllara, disiplinlere,
anahtar kelimelere ve yazarlar arası iş birliklerine göre detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Elde
edilen bulgulara göre 2010’lu yıllardan itibaren mimarlık ve göstergebilim alanında yapılan
yayınların sayısında belirgin bir artış olduğu görülmektedir. Ashwin (1984) bu artışın temelinde
mühendislik tasarımı, mimarlık tasarımı ve iç mekân tasarımı gibi yaratıcı disiplinlerde ikonik
ve sembolik işaret sistemleri kullanılması büyük rol oynadığını belirtmektedir. Bu disiplinlerde
çizim veya tasarımlarda kullanılan form, renk, malzeme, çizgi profilleri vd. gibi bileşenler bir
ifade biçimi sergilemekte ve sembolik bir işaret olarak tanımlanabilmektedir. Bu işaretler,
görsel dilin bir parçası olmakla birlikte bulunduğu kültürün ve döneminde bir temsili haline
gelmektedir (Ashwin, 1984). Dolayısıyla görsel dil, dilin sosyal ve bireysel boyutları, dilsel
anlam üretim süreçleri göstergebilim perspektifinden geniş bir çerçeve sunmaktadır. Anlam
çözümleme aracı haline gelen göstergebilimsel yaklaşımın mimarlık tarihi, bilgi modellemesi,
mimari mekân ve yüzey tasarımlarında çokça kullanılan bir yaklaşım haline geldiği
görülmektedir.
Çalışma kapsamında taranan Web of Science veri tabanında yapılan incelemeler sonucunda
mimarlık ve göstergebilimde kavram birliktelikleri incelendiğinde mimari dil, anlam ve kültür
üzerine eğilim olduğu görülmektedir. Bu kavramlara yönelim, mimarlık ve göstergebilim
arasında derin bir anlam birlikteliğinin varlığını ortaya koymaktadır. Lannoch ve Lannoch
(1989) mimarlıkta anlamın, dilin sembolik işlevinin ötesinde bir iletişim olgusu olduğunu ifade
etmektedir. Mimarlık ve göstergebilim üzerine yapılan çalışmalar yıllara göre incelendiğinde,
başlarda mimarlık teorisi ve tasarımı üzerine yoğunlaşan araştırmaların teknolojik gelişmelerle
birlikte dijital mimarlık, yapay zekâ ve teknoloji entegrasyonuna evrildiği tespit edilmiştir.
Dijital araçların ve yapay zekânın mimari tasarım süreçlerine entegrasyonu, göstergebilimsel
yaklaşımların çağdaş mimarideki göstergelerinin daha kapsamlı bir şekilde ele alınmasını
sağlamaktadır.

~ 2362 ~
INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION
CONGRESS-II
December 16-18, 2024 / Adana, Türkiye
WEB: https://www.ubakkongre.com/research
E-MAIL: contact@ubakacademy.org
Günümüz mimarlığında oldukça fazla yer edinen dijital araçlar ve yapay zekânın anlama
katkısının göstergebilimsel yaklaşımla değerlendirilebileceği açıktır. Sonuç olarak mimarlık ve
göstergebilim kesişiminde yapılan çalışmalar, mimarlığın salt yapı inşası olmadığını, aynı
zamanda anlam inşa etmede de etkili olduğunu göstermektedir. Göstergebilimsel yaklaşımların,
mimarlık disiplinine sadece estetik ve işlevsel katkı sunmakla kalmadığı, aynı zamanda
kültürel, sosyal ve teknolojik boyutları da içinde barındıran çok katmanlı bir çerçeve sunduğu
söylenebilir. Bu bağlamda, mimarlık ve göstergebilim alanındaki çalışmaların giderek daha
fazla disiplinler arası bir boyut kazanacağı ve anlam üretme süreçlerini çok daha zengin bir
şekilde ele alınabileceği açıktır.
KAYNAKLAR
Abd Manan, M. S., & Kennedy, B. (2022). Exploring sketches as conceptual data: a
semiological experiment on moods visualization among architectural students. Archnet-IJAR
International Journal of Architectural Research, 16(1), 203-221.
https://doi.org/10.1108/ARCH-05-2021-0132
Abdullah, H. K. (2024). Exploring the meaning in parametricism: A semiotic approach.
Journal of Asian Architecture and Building Engineering.
https://doi.org/10.1080/13467581.2024.2358207
Abu-Obeid, N., & Abuhassan, L. B. (2024). Experiencing cinematic architecture: The
impact of architecture on the audience emotional engagement. Archnet-IJAR International
Journal of Architectural Research, 18(1), 172-190. https://doi.org/10.1108/ARCH-10-2022-
0210
Allahham, A. (2019). Metamorphosis of mosque semiotics: From sacred to secular power
metaphorism-The case of state mosques. Archnet-IJAR International Journal of Architectural
Research, 13(1), 204-217. https://doi.org/10.1108/ARCH-11-2018-0001
Amo, J. A., & Mozo, M. E. G. (2017). Semiotics and deconstruction in architecture: A
note on language and inhabitation. Estoa-Revista de la Facultad de Arquitectura y Urbanismo
de la Universidad de Cuenca, 6(10), 117-125. https://doi.org/10.18537/est.v006.n010.10
Arnheim, R. (2021). Görsel düşünme (R. Öğdül, Çev.). Metis Yayınları.
Ashwin, C. (1984). Drawing, Design and Semiotics. Design Issues, 1(2), 42-52.
https://doi.org/10.2307/1511498
Asqari, Z. (2013). Sensory architecture in silent vision: An investigation through
designing public architectural spaces for visually impaired users. İçinde E. Morello & B. E. A.
Piga (Ed.), Envisioning Architecture: Design, Evaluation, Communication (ss. 314).
Badillo, N. (2014). Architectonic studies in language and geometry. Architecture and
Culture, 2(2), 167-174. https://doi.org/10.2752/205078214X14030008752506
Besim, D. Y., Kiessel, M., & Kiessel, A. T. (2010). Postmodernist hotel-casino
complexes in Northern Cyprus. METU Journal of the Faculty of Architecture, 27(1), 103-123.
https://doi.org/10.4305/METU.JFA.2010.1.6
Bianco, L. (2020). Contemporary Georgian architectural theory and practice: The legacy
of Shota Bostanashvili. ACE-Architecture City and Environment, 15(43), Article 9019.
https://doi.org/10.5821/ace.15.43.9019
Birkett, M. (1978). Making dreams come true+architecture and semiotics. Architectural
Review, 163(974), 194.
Broadbent, G., Bunt, R., & Jencks, C. (1980). Signs, symbols, and architecture. John
Wiley & Sons.
Cairns, G. (2012). Architecture as political image: The perspective of advertising.
Architecture_MPS, 1(1), 1-13. https://doi.org/10.14324/111.444.amps.2012v1i1.000

~ 2363 ~
INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION
CONGRESS-II
December 16-18, 2024 / Adana, Türkiye
WEB: https://www.ubakkongre.com/research
E-MAIL: contact@ubakacademy.org
Castilla, M. V., & Sánchez-Montañés, B. (2022). Semantic construction and form:
Foundations of the communicative dimension in contemporary architecture. ACE-Architecture
City and Environment, 17(50), 11026. https://doi.org/10.5821/ace.17.50.11026
Chee, L. (2023). Swerving with a tiger: architecture after the animal. Journal of
Architecture, 28(6), 980-995. https://doi.org/10.1080/13602365.2023.2283208
Chiavoni, E., & Romano, A. (2019). Ephemeral drawings. Disegnare Idee Immagini-
Ideas Images, 30(58), 36-47.
Choay, F. (1969). Urbanism & semiology. İçinde C. Jencks & G. Baird (Ed.), Meaning
in architecture (ss. 27-39). Barrie & Rockliff, The Cresset Press.
Defusco, R. (1981). Signs of architecture + semiotic reading of Basilica at Vicenza.
Domus, 613, 28-31.
Dong, J., Yin, H., & Yu, R. R. (2024). Artistic and structural connections between
architecture and music-A comparative case study of the Forbidden City and Palace Memories.
Nexus Network Journal. https://doi.org/10.1007/s00004-024-00773-0
Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N., & Lim, W. M. (2021). How to conduct
a bibliometric analysis: An overview and guidelines. Journal of Business Research, 133, 285-
296. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2021.04.07
Donougho, M. (1987). The language of architecture. Journal of Aesthetic Education,
21(3), 53-67. https://doi.org/10.2307/3332870
Eco, U. (1981). The Theory of Signs and the Role of the Reader. The Bulletin of the
Midwest Modern Language Association, 14(1), 35-45. https://doi.org/10.2307/1314865
Eco, U. (1997). Function and sign: The semiotics of architecture. İçinde N. Leach (Ed.),
Rethinking architecture (s. 182). Routledge.
Eco, U. (2019). Mimarlık göstergebilimi (Çev. F. E. Akerson). Daimon Yayınları.
Faichney, S. (2018). “Breathtakingly ugly”: Advertising taste in 1970s domestic interiors.
Interiors-Design Architecture Culture, 9(1), 11-19.
https://doi.org/10.1080/20419112.2018.1485384
Fandiño, J. L. P. (2015). The different forms of representation and its implications in
architecture. DisegnareCon, 8(14).
Farías, F. J. F. (2019). On the condition of urban and architectural design: from
postmodernism to the 21st century. Estoa-Revista de la Facultad de Arquitectura y Urbanismo
de la Universidad de Cuenca, 8(15), 33-42. https://doi.org/10.18537/est.v008.n015.a03
Ferretti, M. A., Navarrete-Escobedo, D., & Alvarez-Pedrosian, E. (2018). Disputes over
meaning and its logics of location in the neoliberal urban setting. Revista de Arquitectura, 20(1),
14-23. https://doi.org/10.14718/RevArq.2018.20.1.1535
Fowler, M. (2012). On the relationship between inside and outside: Conceptualising
acoustic space in John Cage's Variations IV. Architectural Theory Review, 17(1), 158-177.
https://doi.org/10.1080/13264826.2012.660968
Frascari, M. (1990). A secret semiotic skiagraphy, the corporal theater of meanings in
Scamozzi, Vincenzo's idea of architecture. Via, 11, 32-51.
Gheorghiu, D. (2010). Introduction: The archaeology of architecture as semiotics (The
materiality of prehistoric world: Clay, wood, and stone). İçinde D. Gheorghiu (Ed.), Neolithic
and Chalcolithic Archaeology in Eurasia: Building Techniques and Spatial Organisation
(2097, ss. 1-9).

~ 2364 ~
INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION
CONGRESS-II
December 16-18, 2024 / Adana, Türkiye
WEB: https://www.ubakkongre.com/research
E-MAIL: contact@ubakacademy.org
Gil, B. (2013). Revisiting semiotics research beginnings: The case of the generative
design program in the Institute for Architecture and Urban Studies in the early seventies. İçinde
E. Morello & B. E. A. Piga (Ed.), Envisioning Architecture: Design, Evaluation,
Communication (s. 515).
Godel, R. (1984). F. de Saussure’s theory of language. Cahiers Ferdinand de Saussure,
38, 83-97.
Goharipour, H. (2019). Narratives of a lost space: A semiotic analysis of central
courtyards in Iranian cinema. Frontiers of Architectural Research, 8(2), 164-174.
https://doi.org/10.1016/j.foar.2019.01.004
González, C., & Berenguer, J. (2015). Semiotics and Archeo Architectural Objects:
Theoretical and Methodological Aspects. Revista 180, 36, 4-9.
Guerrero, A. R., & Sánchez-Llorens, M. (2024). Between media influence and pedagogy
in architecture: Production of meaning from Luis Barragán's Pritzker Prize acceptance speech.
ESTOA-Revista de la Facultad de Arquitectura y Urbanismo de la Universidad de Cuenca,
13(26), 43-60. https://doi.org/10.18537/est.v013.n026.a03
Hatzellis, S. (2006). Formal complexity in digital architecture. İçinde A. Ali & C. A.
Brebbia (Ed.), Digital architecture and construction (90, ss. 51-58). WIT Transactions on the
Built Environment. https://doi.org/10.2495/DARC060061
Helmholtz, R. M., & Blomeyer, G. R. (1975). An application of semiotics to the field of
architecture. Architecture d’Aujourd’hui, 178(March-April), 113-116.
Hernández, L. A. (2019). [Kitap incelemesi Semiotics in Architecture: The Architecture
Language]. EGA-Revista de Expresión Gráfica Arquitectónica, 36, 7-8.
Hiegel, H. R. (1986). Semiotics and Post-Modernist Architecture. a+u Architecture and
Urbanism, 186, 18.
Ireland, T. (2015). A Cell-Inspired Model of Configuration. İçinde L. Combs & C. Perry
(Ed.), Computational Ecologies: Design in the Anthropocene (ss. 136-147).
Ireland, T., Athanasopoulos, G.-S., Bus, P., Zahin, H., Dadgar, K., & Zoab, H. (2023).
Some spatial experiments: Student work exploring intersections between computing, biological
and semiotic theory through architecture. İçinde W. Dokonal, U. Hirschberg, & G. Wurzer
(Ed.), ECAADE 2023 Digital Design Reconsidered, Vol 1 (ss. 21-30). eCAADe Proceedings.
Jencks, C. (1977). The language of post-modern architecture. Rizzoli.
Kelly, B. M. (2024). Allegorical façades: When clouds become clocks. Architectural
Design, 94(6), 118–127. https://doi.org/10.1002/ad.3126
Kiessel, M., & Tozan, A. (2011). The passenger steamer and Cypriot modernism, 1930-
1970. Prostor, 19(1), 214-227.
Kiessel, M., Yücel-Besim, D., & Tozan, A. (2011). The new architectural classicism in
Northern Cyprus. METU Journal of the Faculty of Architecture, 28(2), 167-180.
https://doi.org/10.4305/METU.JFA.2011.2.8
Kimball, R. (1986). Housing and semiotics in New Orleans + 2nd Annual Inter-American
Forum for Architecture. Architectural Record, 174(13), 73.
Knapiková, B. (2019). Semiotics of architectural element-walls, its origin. İçinde M.
Perinkova, S. Juttnerova, & L. Videcka (Ed.), 11th Architecture in Perspective 2019/11
Architektura v Perspektive 2019 (ss. 50-52).
Koh, J. H., & Lim, C. M. (2023). Architectural language of the Southern Fujianese
traditional Chinese temple timber frame structure in West Malaysia: A cultural semiotics
analysis. Archnet-IJAR International Journal of Architectural Research, 17(1), 24-42.
https://doi.org/10.1108/ARCH-12-2021-0351

~ 2365 ~
INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION
CONGRESS-II
December 16-18, 2024 / Adana, Türkiye
WEB: https://www.ubakkongre.com/research
E-MAIL: contact@ubakacademy.org
Kozlovsky, R. (2019). Forking path: De-scripting interchange architecture at the Ayalon
Crosstown Expressway. Frontiers of Architectural Research, 8(3), 332–347.
https://doi.org/10.1016/j.foar.2019.06.006
Krampen, M. (1989). Semiotics in architecture and industrial/product design. Design
Issues, 5(2), 124-140. https://doi.org/10.2307/1511519
Kurokawa, K. (1985). The poetic language of architecture, beyond semiotics. Japan
Architect, 60(2), 25-30.
Lannoch, H., & Lannoch, H.-J. (1989). Toward a Semantic Notion of Space. Design
Issues, 5(2), 40-50. https://doi.org/10.2307/1511513
Leopold, C. (2024). Relationships between mathematics and art in their intellectual
history: Reflections according to Max Bense. Nexus Network Journal, 26(3), 453–468.
https://doi.org/10.1007/s00004-024-00768-x
Levin, A. (2016). Basic Design and the Semiotics of Citizenship: Julian Beinart's
Educational Experiments and Research on Wall Decoration in Early 1960s Nigeria and South
Africa. ABE Journal, 9-10. https://doi.org/10.4000/abe.3180
Levin, R. (1978). [Review of The Language of Post-Modern Architecture, by C. A.
Jencks]. The Journal of Aesthetics and Art Criticism, 37(2), 239-240.
https://doi.org/10.2307/429857
Loeckx, A., & Heynen, H. (2020). Meaning and effect: Revisiting semiotics in
architecture. İçinde H. Heynen, S. Loosen, & R. Heynickx (Ed.), The figure of knowledge:
Conditioning architectural theory, 1960-1990 (ss. 31-62). Leuven University Press.
https://doi.org/10.2307/j.ctv16x2c28.4
López, L. M., & de la Cruz, C. D. M. (2020). Corporeal spatiality: Transfers between
clothing and architecture. I2 Investigación e Innovación en Arquitectura y Territorio, 8(2), 69-
89. https://doi.org/10.14198/i2.2020.2.05
Manninger, S. (2024). Signs, signals and signifiers: The doghouse and the semiotics of
AI. Architectural Design, 94(3), 70-77. https://doi.org/10.1002/ad.3057
McMordie, M. (1979). [Review of The Language of Post-Modern Architecture, by C.
Jencks]. Journal of the Society of Architectural Historians, 38(4), 403-404.
https://doi.org/10.2307/989482
Medway, P., & Clark, B. (2001). The semiotics of design processes in architecture offices.
İçinde P. E. Lloyd & H. Christiaans (Ed.), Designing in Context, Proceedings (ss. 169–186).
Meneses, E. E. S. (2014). Systemic criticism-An hermeneutical standpoint of the
architectural phenomenon. Revista de Arquitectura, 16(1), 68-76.
https://doi.org/10.14718/RevArq.2014.16.8
Mittelberg, I., Schmitz, T. H., & Groninger, H. (2017). Operative Manufacts: Gestures as
Embodied Sketches in the Early Stages of the Design Process. İçinde S. Ammon & R.
CapdevilaWerning (Ed.), Active Image: Architecture and Engineering in the Age of Modeling
(ss. 99-131). Philosophy of Engineering and Technology. https://doi.org/10.1007/978-3-319-
56466-1_5
Norris, M., & Oppenheim, C. (2007). Comparing alternatives to the Web of Science for
coverage of the social sciences’ literature. Journal of Informetrics, 1(3), 161-169.
https://doi.org/10.1016/j.joi.2006.12.001
Oyarzun, L. J. (2024). Towards an architectonics of environmentality: Diagramming the
spatial production of textural and infrastructural semiotic. Materia Arquitectura, 26, 126-143.
Pereira, G. E., & Caló, S. (2017). The semio-pragmatics of architecture. Architectural
Theory Review, 21(1), 62-72. https://doi.org/10.1080/13264826.2016.1270341

~ 2366 ~
INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION
CONGRESS-II
December 16-18, 2024 / Adana, Türkiye
WEB: https://www.ubakkongre.com/research
E-MAIL: contact@ubakacademy.org
Pérez-Gómez, A. (2020). Narrative language, architecture, and the city. IN_BO-Ricerche
e Progetti per il Territorio, la Città e l'Architettura, 11(15), 8–15.
https://doi.org/10.6092/issn.2036-1602/11712
Petrova, M. N. (2020). The semantics of Felix Candela's thin shell structures: A case
study of two churches. Journal of Architecture, 25(5), 628–646.
https://doi.org/10.1080/13602365.2020.1784980
Poorang (Amir E.) Piroozfar & Eric R.P. Farr (2015) Visual perception and the choice of
systemised building façades, Architectural Engineering and Design Management, 11:1, 65-81.
https://doi.org/10.1080/17452007.2013.77510
Puigdollers, J. M. B. (2022). The time trap in the epistemology of the contemporary
project. VLC Arquitectura-Research Journal, 9(2), 39-68.
https://doi.org/10.4995/vlc.2022.13161
Ramzy, N. S. (2013). Visual language in Mamluk architecture: A semiotic analysis of the
Funerary Complex of Sultan Qaitbay in Cairo. Frontiers of Architectural Research, 2(3), 338-
353. https://doi.org/10.1016/j.foar.2013.05.003
Ramzy, N. S. (2021). Concept cathedral and "squaring the circle": Interpreting the Gothic
cathedral of Notre Dame de Paris as a standing hymn. Frontiers of Architectural Research,
10(2), 369-393. https://doi.org/10.1016/j.foar.2021.02.001
Rifat, M. (2009). Göstergebilimin ABC'si (3. baskı). Say Yayınları.
Rigobello, A., Gaudillière-Jami, N., & Ayres, P. (2022). Prototaxites stellaviatori: A
fungal growth simulation model for Mycelium-Based Composites education in applied arts.
İçinde M. F. Hvejsel & P. J. S. Cruz (Ed.), Structures and Architecture: A Viable Urban
Perspective? (ss. 35-42). https://doi.org/10.1201/9781003023555-5
Sanz, C. M. I. (2019). A reading of the interested links between architecture and power
from the semiotics: Albert Speer's case. Rita-Revista Indexada de Textos Académicos, 11, 118-
126.
Saseta, R. S. (2020). Pharmaceutical laboratory architecture in the Franco years: Image
and programme. En Blanco-Revista de Arquitectura, 12(28), 124-139.
https://doi.org/10.4995/eb.2020.12917
Seligmann, K., & Seligmann, C. (1977). Architecture and language: Notes on a metaphor.
Journal of Architectural Education, 30(4), 23-27. https://doi.org/10.2307/1424433
Seve, B., Redondo, E., & Sega, R. (2023). Facets of urban co-creation. ACE-Architecture
City and Environment, 17(51), Article 11694. https://doi.org/10.5821/ace.17.51.11694
Sleipness, O. R. (2014). Consuming Nature: Paradoxes of “Green” Development in the
Rural Southern Appalachian Mountains. Landscape Journal, 33(1), 37-58.
https://doi.org/10.3368/lj.33.1.37
Sohn-Rethel, A. (1970). Geistige und körperliche Arbeit. Suhrkamp Verlag.
Solano-Meneses, E. E. (2021). Inclusive architecture: A neurocognitive approach. Estoa-
Revista de la Facultad de Arquitectura y Urbanismo de la Universidad de Cuenca, 10(19), 103-
113. https://doi.org/10.18537/est.v010.n019.a09
Stefàno, D. (2020). Representation and landscape architecture: Towards a new language?
The semiotic and cognitive value of representation as a relevant issue for an aware and evolving
culture of landscape architecture. Rivista-Ricerche per la Progettazione del Paesaggio, 2, 40-
49. https://doi.org/10.13128/rv-9675
Stevanovic, V. (2014). Prolegomenon for new aesthetics of architecture. Prostor, 22(2),
229-238.

~ 2367 ~
INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION
CONGRESS-II
December 16-18, 2024 / Adana, Türkiye
WEB: https://www.ubakkongre.com/research
E-MAIL: contact@ubakacademy.org
Stojiljkovic, D. M., & Ignjatovic, A. (2019). Towards an authentic path: Structuralism
and architecture in socialist Yugoslavia. Journal of Architecture, 24(6), 853-876.
https://doi.org/10.1080/13602365.2019.1684973
Şenocak, G. (2024). Semiotic analysis of mosque typology: Case of the Grand National
Assembly (TBMM) Mosque. IDA-International Design and Art Journal, 6(1), 54-70.
Tan, I. Y. H. (2022). Structure, Sanitation, and Surveillance: Iron Markets in Late 19th
Century Singapore. Fabrications: The Journal of the Society of Architectural Historians
Australia and New Zealand, 32(2), 220-245. https://doi.org/10.1080/10331867.2022.2092953
Tian, ZH., Zhang, TY., Li, WJ., & Qiu, WS. (2024). Iconic architecture as vessel for
political and cultural expression: Victoria Theatre and Concert Hall changing with Singapore
cultural icon. Journal of Asian Architecture and Building Engineering.
https://doi.org/10.1080/13467581.2024.2397123
Valdivieso, A. (2017). Theory as a Form of Practice. Tomas Llorens, a Philosopher within
the Editorial Board of Arquitecturas Bis (1974-1985). Constelaciones, 5, 107-125.
van Eck, N. J., & Waltman, L. (2017). Citation-based clustering of publications using
CitNetExplorer and VOSviewer. Scientometrics, 111, 1053-1070.
https://doi.org/10.1007/s11192-017-2300-7
Wang, J., & Qiu, Z. (2014). An analysis on the Dunhuang Mogao Northern Dynasties
architectural images. Journal of Asian Architecture and Building Engineering, 13(1), 1-8.
Warmburg, J. M. (2017). The World as an Artefact. Tomas Maldonado in the Spotlight
of Environmental Design (1966-1972). RA-Revista de Arquitectura, 19, 25-38.
https://doi.org/10.15581/014.19.25-38
Whyte, W. (2006). How do buildings mean? Some issues of interpretation in the history
of architecture. History and Theory, 45(2), 153-177. http://www.jstor.org/stable/3874104
Yussupova, A., Lu, S. F., Namazbay, A., Rahimian, F. P., & Ebrahimi, A. N. (2017).
Ornamental art and symbolism: Activators of historical regeneration for Kazakhstan's
landscape architecture. Archnet-IJAR International Journal of Architectural Research, 11(3),
193-213. https://doi.org/10.26687/archnet-ijar.v11i3.1358