Zoeken naar zuiverheid. Religieuze purificatie onder jonge new-agers, evangelicalen en moslims
Abstract
Er bestaat een opvallende overeenkomst tussen jonge new-agers, evangelicalen en moslims: kritiek op de in hun ogen ‘geperverteerde’ en ‘onechte’ religieuze tradities en instituties brengt hen tot een zoektocht naar de zuivere, authentieke kern van religie. Het anti-institutionalistische sentiment onder deze jongeren leidt hen dus niet tot een seculiere positie (de secularisatiethese van Berger), noch tot een geprivatiseerde en oppervlakkige religiositeit (de privatiseringsthese van Luckmann). De zoektocht onder jongeren naar authentieke religiositeit die er ‘echt toe doet’ wijst eerder op een proces van purificatie.
... Toenemende religiositeit juist als reactie op pluralisme Het leven in een westerse samenleving met opvattingen en gedragingen die niet stroken met wat het geloof voorschrijft, lijkt bij sommige moslimjongeren vooral de vastberadenheid te stimuleren om dicht bij dat geloof te blijven . Het is niet alleen de confrontatie met seculiere denkbeelden die de zoektocht naar een diepere waarheid of processen van versterkte religiositeit bij jongeren stimuleert (Roeland et al. 2010). Ook de religieuze of culturele diversiteit binnen de gemeenschap kan hieraan bijdragen. ...
... Het kan dan een proces zijn waarbij zowel wordt afgezet tegen de ouders, die het geloof in hun perceptie niet op een zuivere manier belijden, als tegen een seculiere omgeving die afwijzend staat ten aanzien van de islam. Deze purificatie gaat gepaard met discussies en conflicten over wie de islam juist interpreteert, tussen jongeren onderling, maar ook nadrukkelijk tussen jongeren enerzijds en hun ouders en oudere generaties moslims anderzijds (De Koning 2008;Roeland et al. 2010). Voor religieuze verdieping of zoektochten is het internet een bijna onbeperkte bron van informatie en sociale contacten. ...
... De religieuze beleving kan vorm krijgen in netwerken van gelijkgestemden, die aan hen steun bieden, hun geloof bevestigen en hen stimuleren om het ware geloof na te streven. Zowel christenen als moslims gebruiken online gemeenschappen om informatie uit te wisselen, religieuze identiteiten te vormen en te participeren in collectieve online rituelen (Roeland et al. 2010 Het is niet eenduidig wat de toenemende religiositeit betekent voor de positie van moslims in de Nederlandse samenleving. Toenemende religiositeit kan positief uitwerken voor bijvoorbeeld de geestelijke gezondheid, prosociaal gedrag of de banden met leden binnen de herkomstgroep, maar lijkt tegelijkertijd de sociaal-culturele afstand tussen moslims en niet-moslims in Nederland te vergroten. ...
In Nederland is de islam, net als in de rest van Europa, na het christendom de grootste godsdienst. Moslims wonen in Nederland in een overwegend seculiere samenleving waarin anti-islamitische geluiden sinds begin deze eeuw steeds prominenter naar voren komen. Weinig onderwerpen zijn de laatste jaren zo veel en verhit bediscussieerd als de islam en de integratie van moslims. In deze studie bekijken we hoe verschillende moslimgroepen in Nederland hun geloof beleven en belijden, en hoe dit zich heeft ontwikkeld.
We richten ons voornamelijk op de twee grootste moslimgroepen, de Turks- en Marokkaans-Nederlandse moslims. Ook besteden we aandacht aan een aantal kleinere moslimgroepen, zoals Afghaanse, Iraanse, Iraakse, Somalische en Surinaamse moslims. De diversiteit binnen de islamitische gemeenschap in Nederland brengen we daarnaast in beeld aan de hand van een typologie. We bezien of er categorieën van moslims te onderkennen zijn op basis van hun religieuze gedragingen, opvattingen en identificatie.
Vervolgens brengen we deze categorieën in verband met de posities die worden ingenomen op andere, niet-godsdienstige vlakken van het leven, zoals de sociale contacten die worden aangegaan, de maatschappelijke participatie, de ervaren gezondheid, opvattingen en ervaringen van discriminatie.
Deze publicatie is de derde SCP-studie die zich expliciet richt op moslims in Nederland. Het is tevens het eerste deel van een reeks van studies naar religie en spiritualiteit van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Centraal hierin staat de ontwikkeling van verschillende religies en levensbeschouwingen in Nederland.
... These examples suffice to demonstrate that institutional ties and religious meanings do not necessarily coincide. They certainly no longer do so in the West today, where religious and spiritual discourses, worldviews and beliefs have increasingly found their homes outside religious institutions (Houtman 2008, Roeland et al. 2010. This calls for a major rehauling of survey research in the sociology of religion generally, but is particularly vital for the quantitative study of New Age spirituality. ...
This paper starts from the thesis, recently suggested by various sociologists and historians, that the Netherlands are no longer a country of minorities, but a country with a dominant liberal majority. The aim of this paper is to reconstruct this majority ideology. This ideology can be characterized as partly liberal and partly republican (in the French tradition of republicanism). We may discern seven characteristics of this ideology: 1. a strong emphasis on liberty in the private sphere; 2. a privatization of identities; 3. a voluntaristic understanding of identities; 4. an understanding of equality as conformity with the average or standard citizen; 5. a French republican view on citizenship; 6. rising moral expectations; 7. a Protestant understanding of religion (e.g. a focus on religious texts and on orthodoxy). In this contribution the argument is put forward that the rise of this new moral majority leads to a diminishing understanding and a diminishing empathy not only for religion, but for everyone who is not similar to the standard of a white, Dutch/speaking, secular and straight male. This has implications for liberal politics, for democratic minority rights and for liberal Protestantism: their bases of support are vulnerable.
This book develops a theory of existential security. It demonstrates that the publics of virtually all advanced industrial societies have been moving toward more secular orientations during the past half century, but also that the world as a whole now has more people with traditional religious views than ever before. This second edition expands the theory and provides new and updated evidence from a broad perspective and in a wide range of countries. This confirms that religiosity persists most strongly among vulnerable populations, especially in poorer nations and in failed states. Conversely, a systematic erosion of religious practices, values and beliefs has occurred among the more prosperous strata in rich nations.
