Content uploaded by Fatih Özyurt
Author content
All content in this area was uploaded by Fatih Özyurt on Jul 01, 2024
Content may be subject to copyright.
GÜSBD 2024; 13(2): 909- 917 Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi Araştırma Makalesi
GUJHS 2024; 13(2): 909- 917 Gümüşhane University Journal of Health Sciences Original Article
909
Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Fiziksel Aktivite Düzeylerinin Kas İskelet
Sistemi Ağrısı, Anksiyete ve Depresyon Üzerine Etkisi: Kesitsel Çalışma
The Effect of Physical Activity Levels of Faculty of Health Sciences Students on Musculoskeletal Pain, Anxiety
and Depression: A Cross-Sectional Study
Yasemin ŞAHBAZ1, Fatih ÖZYURT2, Simge DÖNMEZ3, Güliz KARA4, Yasemin GÜLTEKİN5, Ceylan
BULU6
ÖZ
Amaç: Çalışmamızın amacı Sağlık Bilimleri
Fakültesi öğrencilerinde fiziksel aktivite düzeylerinin
kas-iskelet sistemi ağrısı, anksiyete ve depresyon
üzerine etkisini incelemektir.
Yöntem: Araştırmaya farklı üniversitelerde sağlık
bilimleri alanında öğrenim gören 200 öğrenci
katılmıştır. Katılımcıların demografik bilgileri bizim
formumuzla, fiziksel aktivite düzeyleri Uluslararası
Fiziksel Aktivite Ölçeği ile, ağrı şiddetleri McGill Ağrı
Anketi ile, anksiyete ve depresyon durumları ise
Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği ile
değerlendirildi.
Bulgular: Bu kesitsel çalışmadaki katılımcıların
yaş ortalaması 22,64±4,31 yıldı ve cinsiyet dağılımları
171 kadın 29 erkekti. Katılımcıların ağrı skoru ile
anksiyete ve depresyon skorları arasında pozitif yönde
korelasyon bulundu (Sırasıyla p=0,276, r=0,000;
p=0,233, r=0,001). Anksiyete ve depresyon skorları
arasında pozitif yönde korelasyon bulundu (p=0,539,
r=0,000).
Sonuç: Sağlık Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin
fiziksel aktivite düzeylerinin kas-iskelet sistemi ağrısı,
anksiyete ve depresyon ile ilişkili olmadığı, aynı
katılımcıların ise ağrı, anksiyete ve depresyon
durumlarının birbiri ile ilişkili olduğu belirlendi. Bu
bilgiler doğrultusunda daha fazla katılımcının yer
aldığı, farklı fakültelerdeki öğrencilerle sağlık bilimleri
fakültesi öğrencilerinin karşılaştırıldığı çalışmaların
yapılmasını önermekteyiz.
Anahtar Kelimeler: Ağrı, Anksiyete, Depresyon,
Fiziksel Aktivite, Öğrenci
ABSTRACT
Aim: The aim of our study was to investigate the
effect of physical activity levels on musculoskeletal
pain, anxiety and depression in students of the Faculty
of Health Sciences.
Method: A total of 200 health sciences students
from different universities participated in the study.
The demographic information of the participants was
assessed with our questionnaire, physical activity levels
were assessed with the International Physical Activity
Scale, pain severity was assessed with the McGill Pain
Questionnaire, and anxiety and depression were
assessed with the Hospital Anxiety and Depression
Scale.
Results: The mean age of the participants in this
cross-sectional study was 22,64±4,31 years and the
gender distribution was 171 females and 29 males. Pain
scores were positively correlated with anxiety and
depression scores (respectively; p=0,276, r=0,000;
p=0,233, r=0,001). There was a positive correlation
between anxiety and depression scores (p=0,539,
r=0,000).
Conclusion: It was determined that the physical
activity levels of the students of the Faculty of Health
Sciences were not associated with musculoskeletal
pain, anxiety and depression, while the pain, anxiety
and depression of the same participants were associated
with each other. Based on this information, we
recommend conducting studies that compare health
sciences faculty students with students from different
faculties, involving a larger number of participants.
Keywords: Anxiety, Depression, Pain, Physical
Activity, Student
* İstanbul Beykent Üniversitesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan Tarih: 15.06.2023-No 72128186- - 391 ile etik izin
alınmıştır.
1İstanbul Beykent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü, İstanbul, Türkiye,
fztyaseminsahbaz@gmail.com, https://orcid.org/0000-0002-3711-8761,
2Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü, Kırşehir, Türkiye,
fatih.ozyurt@ahievran.edu.tr, https://orcid.org/0000-0002-0201-9798
3Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü, Kütahya, Türkiye,
simgedonmez98@gmail.com, https://orcid.org/0000-00034072-4460
4Fizyolady Pilates Spor Salonu, gulizkara37@gmail.com, https://orcid.org/0009-0004-4879-250X,
5İpekyolu Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi, yasemin199902@gmail.com, https://orcid.org/0009-0008-4197-0878
6Fizyoterapist, ceylanbulu88@gmail.com, https://orcid.org/0009-0004-0175-3087
İletişim / Corresponding Author:
Yasemin ŞAHBAZ
Geliş Tarihi / Received:
26.12.2023
e-posta/e-mail:
fztyaseminsahbaz@gmail.com
Kabul Tarihi/Accepted:
26.06.2024
GÜSBD 2024; 13(2): 909- 917 Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi Araştırma Makalesi
GUJHS 2024; 13(2): 909- 917 Gümüşhane University Journal of Health Sciences Original Article
910
GİRİŞ
Üniversite dönemi kişinin hayatındaki en
stresli zamanlardan biri olabilecek ergenlikten
yetişkinliğe geçiş yaptığı, çoğu öğrencinin
başka bir şehre taşındığı, genellikle
ebeveynlerinin evinden ilk kez ayrıldığı ve
kendi sorumluluğunu üstlendiği kritik bir
dönemi kapsar. Akademik yaşamın zorlukları,
kendi sorumluluğunun alma rolünün
üstlenilmesi, üniversitede çalışmalara ve ders
dışı faaliyetlere harcanan zamanın artmasıyla
birlikte öğrencilerin boş zamanları
kısıtlanmaktadır, bu durum ise üniversiteye
girdikten sonra fiziksel aktivite seviyesinin
azalmasına neden olmaktadır.1 Araştırmalar
fiziksel olarak inaktif olan üniversite
öğrencilerinin yaygınlığının %21,9 ile %80,6
arasında değiştiğini göstermektedir.2, 3
Fiziksel aktivite yaşamın sağlıklı
sürdürülmesi için büyük bir öneme sahiptir.
Çalışmalar yeterli düzeyde fiziksel aktivitenin
gelişmiş bir biyokimyasal profil, daha iyi bir
sağlık ve refah düzeyi ile ilişkili olduğunu ve
ayrıca ruh hali ve kaygı düzeyini olumlu
yönde etkilediğini göstermektedir. Özellikle
ergenlik ve geç ergenlik dönemi fiziksel
aktivitenin sürdürülmesinin glikoz
metabolizması, aerobik kapasite, vücut
kompozisyonu, kan basıncı, iskelet sağlığı ve
psikolojik sağlık üzerine olumlu etkileri
gösterilmiştir.4-6 Fiziksel inaktivite dünya
çapında bir halk sağlığı sorunudur.
Dünya’daki yetişkin nüfusun %31,1'inin
yeterli fiziksel aktivite seviyesinin altında
olduğu tahmin edilmektedir.5 Değiştirilebilen
bir risk faktörü olan fiziksel inaktivite,
diyabet, obezite, kardiyovasküler sistem
hastalıkları gibi bulaşıcı olmayan kronik
rahatsızlıkların, mental ve emosyonel
problemlerin ve yaralanmaların önemli bir
risk faktörü olarak kabul edilmektedir.6, 7
Çalışmalar genç erişkinlerde düşük fiziksel
aktivite seviyesi ile kas iskelet sistemi ağrısı
arasında ilişkili olduğunu göstermektedir.8-11
Kas-iskelet sistemi ağrısı olan genç
erişkinlerin yetişkinlikte kronik kas-iskelet
sistemi ağrısı geliştirme olasılığının daha
yüksek olduğuna dair kanıtlar vardır.8-10 Kas-
iskelet sistemi ağrısıyla ilişkili faktörlerden
olan fiziksel aktivite seviyesinin erken
yaşlarda belirlenerek, gerekli önemlerin
alınması, yaşamın ilerleyen dönemlerinde
kronik kas-iskelet sistemi ağrısının önlenmesi
ve tedavisi için etkili stratejiler
geliştirilmesine yardımcı olabilir.
Literatürdeki çalışmalar bir başka açıdan
incelendiğinde, stres, depresyon ve anksiyete
gibi ruh sağlığı sorunlarının üniversite
öğrencilerinde giderek yaygın hale geldiği
görülmektedir. Üniversite öğrencileri
arasında en sık görülen ruh sağlığı
şikayetlerinin başında ise anksiyete ve
depresyon gelmektedir.3, 12 Bununla birlikte
fiziksel aktivitenin mental sağlıkla ilişkisi
olduğu ve yeterli fiziksel aktivitenin mental
sağlık durumu üzerinde yararlı etkileri
olabileceğini ortaya koyan çalışmalar da
mevcuttur.13, 14
Bildiğimiz kadarıyla sağlık bilimleri
fakültesinde okuyan üniversite öğrencileriyle
yapılmış çalışmalar sınırlıdır. Biz de buradan
yola çıkarak sağlık bilimleri fakültesinde
öğrenim gören genç erişkinlerin fiziksel
aktivite seviyelerinin kas iskelet sistemi
ağrısı, anksiyete ve depresyon düzeyi üzerine
etkisini araştırmayı amaçladık. Hipotezimiz
sağlık bilimleri fakültesinde öğrenim gören
genç erişkinlerin fiziksel aktivite seviyeleri
kas iskelet sistemi ağrısı, anksiyete ve
depresyon düzeyi ile ilişkilidir. Bu ilişkinin
yönünün ortaya konmasının literatüre katkı
sağlayacağı düşüncesindeyiz.
MATERYAL VE METOT
Araştırmanın Etik Yönü
Etik Kurul Onayı: İstanbul Beykent
Üniversitesi Girişimsel Olmayan Klinik
Araştırmalar Etik Kurulundan onay alındı
(15.06.2023 Tarihli ve 72128186- - 391 Sayılı
Yazı). Katılımcılara önce sözlü ve sonra yazılı
bilgi verilerek gönüllü onam formu onayı
imzalı olarak alındı.
Çalışma Dizaynı
GÜSBD 2024; 13(2): 909- 917 Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi Araştırma Makalesi
GUJHS 2024; 13(2): 909- 917 Gümüşhane University Journal of Health Sciences Original Article
911
Çalışma kesitsel olarak planlanmıştır.
Katılımcılar
Bu çalışma Temmuz 2023-Kasım 2023
tarihleri arasında, çeşitli üniversitelerin sağlık
bilimleri fakültesinde öğrenim gören,
ulaşılabilir örneklem yoluyla rastgele seçilen
200 gönüllü öğrenciyle gerçekleştirildi.
Çalışmaya alınma kriterleri 18-30 yaş
arasında olmak, Türkçeyi okuyup anlayabilir
olmak, şiddetli görme bozukluğu ve mental
probleme sahip olmamak, kas iskelet
sisteminde ağrı oluşturabilecek bilinen bir
hastalık veya yaralanmaya sahip olmamak,
sağlık bilimleri fakültesinde öğrenim görüyor
olmak ve çalışmaya katılmaya gönüllü olarak
belirlendi. Dahil edilme kriterlerini
karşılamayan gönüllüler çalışmaya alınmadı.
Verilerin Toplanması
Demografik bilgileri kaydedilen
katılımcıların fiziksel aktivite seviyelerinin
belirlenmesinde Uluslararası Fiziksel Aktivite
Anketi Kısa Formu (UFAA), kas iskelet
sistemi ağrısının belirlenmesinde McGill Ağrı
Ölçeği, depresyon ve anksiyete durumunun
belirlenmesinde Hastane Anksiyete ve
Depresyon Ölçeği (HAD) kullanıldı. İlgili
ölçeklerin kullanımı için gerekli izinler alındı.
Çevrimiçi olarak hazırlanan ölçek formları
katılımcıdan yazılı ve sözlü onay alınarak
kendilerine online kanallar aracılığıyla
gönderildi.
Demografik Bilgiler Formu
Tarafımızdan hazırlanan demografik
bilgiler formunda yaş, cinsiyet, boy, kilo,
sigara kullanımı, okudukları bölüm, okul ve
sınıf bilgileri yer alıyordu.
Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi
Kısa Form
Uzun ve kısa formu bulunan anket, 15-65
yaş aralığındaki bireylerin fiziksel aktivite
düzeyini ölçmek ve standardize etmek için
geliştirilmiştir.15, 16 Anketin Türkçe olarak
fiziksel aktivite düzeyini belirlemede
güvenilir ve geçerli bir yöntem olduğu
gösterilmiştir.15 Anket fiziksel aktiviteyi ev-
bahçe işleri, iş, ulaşım ve boş zaman
aktiviteleri olmak üzere dört farklı alanda
değerlendirmektedir. Bunun yanı sıra
inaktiviteyi değerlendiren oturma süresiyle
ilişkili soruları da içermektedir. Dört alanda
orta ve şiddetli aktivitelerde son 7 gün içinde
harcanan enerji, aktivite gün sayısı ve gün
içindeki aktivite süresi kaydedilir. Her bir
aktivite için kaydedilen süreler Metabolik
Eşdeğer (MET) değerleri ile çarpılarak tüm
bölümlerin sonuçları toplanır ve genel fiziksel
aktivite skoru elde edilir. Fiziksel aktivite
total skoruna oturma ile ilgili bölüm dahil
edilmez. Elde edilen fiziksel aktivite total
skoru <600 MET dk/hafta ise fiziksel olarak
inaktif, 600-3000 MET dk/hafta ise fiziksel
aktivite düzeyi az, >3000 MET dk/hafta
fiziksel aktivite düzeyi yeterli olarak
sınıflandırılır.15,16
Kısa Form McGill Ağrı Ölçeği
Melzak ve Targerson’un 1975 yılında
geliştirdiği McGill Ağrı Ölçeği kişinin
hissettiği ağrıyı değerlendirmektedir. Ölçek
ağrıyı şiddetli, orta, hafif ve ağrı yok şeklinde
değerlendiren, açık ve net sorulardan oluşur.17
2010 yılanda Biçici tarafından McGill Ağrı
Ölçeği’nin Türkçe Versiyonu
geliştirilmiştir.18 Ölçekten alınan toplam skor
0-45 puan arasında olup ve artan puan ağrı
şiddetinin de arttığını ifade eder.17 Genel kas
iskelet sistemi ağrısını sorguladığımız
çalışmamızda sadece total skoru dikkate aldık.
Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği
Kendi bildirim ölçeklerinden olan HAD,
anksiyete ve depresyon belirtilerini
değerlendirmek için geliştirilen bir ölçektir.19
Ölçek kişilerin olası anksiyete ve depresyon
durumunu kısa sürede tarayıp risk grubunu
belirlemek amacıyla kullanılmakta olup tanı
amacıyla kullanılmamaktadır. Bu ölçeğin
sadece hastalarda değil aynı zamanda
sağlıklılarda da kullanılabileceği Tetik ve ark.
tarafından ortaya konmuştur.20 14 maddeden
oluşan ölçeğin tek sayılardan oluşan 7
maddesi anksiyete, çift sayılardan oluşan
tanesi de depresyon belirtilerini ölçmektedir.
Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması
yapılan bu ölçeğin maddelerinin puan değeri
0-3 arasındadır, en düşük puan 0, en yüksek
puan ise 21’dir.19
İstatistik
GÜSBD 2024; 13(2): 909- 917 Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi Araştırma Makalesi
GUJHS 2024; 13(2): 909- 917 Gümüşhane University Journal of Health Sciences Original Article
912
Verilerin istatistiksel analizi için The
IBM® SPSS® Statistics for Windows
software (ver. 25.0; IBM Corp., NY, USA)
programı kullanıldı. Sayısal değişkenlerin
normal dağılıma uygunluğu, görsel ve analitik
yöntemlerle incelendi. Normal dağılıma
uygun veriler için parametrik testler
kullanıldı. Veriler arasındaki ilişkiye
korelasyon testleri ile bakıldı. Yapılan
analizlerde p<0.05 istatistiksel anlamlılık
değeri olarak kabul edildi.
Güç Analizi
Çalışmanın gücü G*Power (G*Power,
version 3.1.9.4 for Windows XP, Germany)
programı ile belirlendi. Çalışmaya dahil
edilen 200 katılımcının fiziksel aktivite
düzeyi ile McGill Ağrı Skoru arasındaki
korelasyonun güç analizi sonucuna göre %95
güven düzeyi, 0,05 hata payıyla çalışmanın
gücü %99,66 olarak hesaplandı.
BULGULAR VE TARTIŞMA
Bu kesitsel çalışmaya, Sağlık Bilimleri
Fakültesi’nde okuyan 200 öğrenci katıldı. Yaş
ortalaması 22,64±4,31 yıl, cinsiyet dağılımı
171 kadın 29 erkek olan katılımcılara ait
Vücut Kitle İndeksi (VKİ), okuduğu bölüm,
sınıf, sigara kullanımına ait bilgiler ve
ortalama değerler Tablo 1’de gösterildi.
Tablo 1. Katılımcıların Özellikleri
Değerlendirmeler
Normal
Ort±SS
n (%)
Yaş (yıl)
22,64±4,31
Cinsiyet (K/E)
171/29
(85,5/14,5)
Sigara Kullanımı
· Evet
· Hayır
55 (27,5)
145 (72,5)
Okuduğu Bölüm
· Fizyoterapi ve
Rehabilitasyon
· Çocuk Gelişimi
· Beslenme ve Diyetetik
· Hemşirelik
· Ebelik
· Sağlık Yönetimi
48 (24,0)
24 (12,0)
21 (10,5)
44 (22,0)
36 (18,0)
27 (13,5)
Sınıf 1. Sınıf
2. Sınıf
3. Sınıf
4. Sınıf
50 (25,0)
46 (23,0)
31 (15,5)
70 (35,0)
Toplam
n=200
K: Kadın; E: Erkek; VKİ: Vücut kitle indeksi; n:Katılımcı sayısı; Ort:
Ortalama; SS: Standart sapma
Katılımcıların okuduğu üniversite bilgileri
Tablo 2’de gösterildi.
Tablo 1. Katılımcıların Üniversite Bilgileri
Üniversite
n (%)
İstanbul Beykent Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Üniversitesi
Bilgi Üniversitesi
İstanbul Üniversitesi
İstanbul Rumeli Üniversitesi
68 (34)
10 (5)
7 (3,5)
25 (12,5)
15 (7,5)
Tablo 1. Katılımcıların Üniversite Bilgileri
(Devamı)
Üniversite
n (%)
İstinye Üniversitesi
Haliç Üniversitesi
Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
Medipol Üniversitesi
İstanbul Ticaret Üniversitesi
Bahçeşehir Üniversitesi
Biruni Üniversitesi
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
Galatasaray Üniversitesi
İstanbul Medeniyet Üniversitesi
Akdeniz Üniversitesi
Uludağ Üniversitesi
Namık Kemal Üniversitesi
İstanbul Aydın Üniversitesi
Hacettepe Üniversitesi
Abant İzzet Baysal Üniversitesi
Üsküdar Üniversitesi
Trakya Üniversitesi
Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
Atatürk Üniversitesi
Sakarya Üniversitesi
5 (2,5)
17 (8,5)
1 (0,5)
16 (8,0)
3 (1,5)
3 (1,5)
8 (4,0)
4 (2,0)
1 (0,5)
1 (0,5)
3 (1,5)
2 (1,0)
1 (0,5)
1 (0,5)
1 (0,5)
1 (0,5)
2 (1,0)
1 (0,5)
2 (1,0)
1 (0,5)
1 (0,5)
Toplam
n=200
Katılımcılara uygulanan UFAA, McGill
Ağrı Ölçeği, HAD skorlarının ortalama
değerleri ve UFAA, HAD anksiyete, HAD
depresyon kategorilerine ait bilgiler Tablo
3’de gösterildi.
Tablo 3: Katılımcıların Uluslararası Fiziksel
Aktivite Ölçeği, McGill Ağrı Ölçeği, Hastane
Anksiyete ve Depresyon Ölçeği Skorları
Değerlendirmeler
Ort±ss n (%)
UFAA
3978,70±2476,55
UFAA Kategori
o İnaktif
o Aktif
o Çok Aktif
9 (4,5)
11 (5,5)
180 (90)
McGİLL Ağrı
23,15±4,56
HAD Anksiyete
9,80±4,47
GÜSBD 2024; 13(2): 909- 917 Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi Araştırma Makalesi
GUJHS 2024; 13(2): 909- 917 Gümüşhane University Journal of Health Sciences Original Article
913
Tablo 3: Katılımcıların Uluslararası Fiziksel
Aktivite Ölçeği, McGill Ağrı Ölçeği, Hastane
Anksiyete ve Depresyon Ölçeği Skorları (Devamı)
Değerlendirmeler
Ort±ss n (%)
HAD Anksiyete Kategori
o
o Sınırda
o Anormal
64 (32)
43 (21,5)
93 (46,5)
HAD Depresyon
7,33±3,90
HAD Depresyon Kategori
o Normal
o Sınırda
o Anormal
104 (52)
51 (25,5)
45 (22,5)
Toplam
n=200
UFAA: Uluslararası Fiziksel Aktivite Ölçeği; HAD: Hastane
Anksiyete ve Depresyon Ölçeği; n: Katılımcı sayısı; Ort: Ortalama;
SS: Standart sapma
Katılımcıların fiziksel aktivite düzeyleri ile
kas-iskelet sistemi ağrısı, anksiyete ve
depresyon düzeyleri arasındaki korelasyon
Tablo 4’de gösterildi.
Mc-Gill ağrı skoru ile HAD
Anksiyete, HAD Depresyon skorları arasında
pozitif yönde korelasyon bulundu (Sırasıyla
p=0,276, r=0,000; p=0,233, r=0,001).
HAD anksiyete ve HAD Depresyon
skorları arasında pozitif yönde korelasyon
bulundu (p=0,539, r=0,000).
Tablo 4: Katılımcıların Fiziksel Aktivite
Düzeyleri ile Kas-İskelet Sistemi Ağrısı, Anksiyete
ve Depresyon Düzeyleri Arasındaki İlişki
Değerlen
dirme
UFAA
r/p
Mc-Gill
r/p
HAD-A
r/p
HAD-D
r/p
UFAA
1
0,10/0,14
0,07/0,27
0,06/0,33
Mc-Gill
0,10/0,14
1
0,27**/0,00
0,23**/0,00
HAD-A
0,07/0,27
0,27**/0,00
1
0,53**/0,00
HAD-D
0,06/0,33
0,23**/0,00
0,53**0,00
1
UFAA: Uluslararası Fiziksel Aktivite Ölçeği; HAD-A: Hastane
Anksiyete ve Depresyon Ölçeği-Anksiyete Skoru; HAD-D: Hastane
Anksiyete ve Depresyon Ölçeği-Depresyon Skoru
* p <0,05; ** p <0,01 Pearson korelasyon testi
Bu kesitsel çalışma, sağlık bilimleri
fakültesinde okuyan 200 öğrenci ile
tamamlanmıştır. Çalışmada öğrencilerin kas
iskelet sistemi ağrı şiddeti ile anksiyete ve
depresyon durumları arasında ilişki
bulunurken; fiziksel aktivite düzeyi ile ağrı
şiddeti, anksiyete ve depresyon arasında ilişki
bulunmamıştır.
Üniversite öğrencileri, büyük zorlukların,
risklerin ve sosyal gelişimsel geçişin
yaşandığı bir dönemden geçen özel
popülasyonlardır.20 Üniversiteler, bu özel
genç popülasyonun bir araya toplandığı,
mesleki bilgi ve becerinin kazanıldığı,
kişiliğin, hayata karşı duruşun, sağlıklı veya
sağlıksız yaşam biçimlerinin ve
alışkanlıkların şekillendiği yerler olması
nedeniyle halk sağlığı açısından önemli
birimlerdir. Üniversite yılları, düzenli fiziksel
aktivite alışkanlığı kazanmada veya varsa
bunun bırakılmasında en etkili dönemlerden
biridir. Fiziksel aktivite sağlığın devamlılığı
ve geliştirilmesi, erken ölüm riskinde belirgin
bir azalma ve 25'ten fazla kronik tıbbi durum
için riskleri azaltmanın kanıtlanmış bir
yoludur.8, 21 Bireylerin fiziksel aktiviteye
katılım oranları yaşam boyu incelendiğinde
özellikle yaşla birlikte azaldığı saptanmıştır.
Bu düşüşün en net saptandığı yaş grubu ise
geç ergenliğe denk gelen, lise sonrası ve
üniversite dönemi yıllardır. Üniversite hayatı
boyunca fiziksel aktivitenin azalmasının
sebepleri, bireysel faktörler (örn. öz disiplin,
zaman, rahatlık), sosyal ağlar (örn. ebeveyn
kontrolünün olmaması), fiziksel çevre
(örneğin, egzersiz olanaklarına erişim,
maliyet), üniversitede öğrenimi, sınavlar ve
akademik faktörler olarak sıralanabilir.22, 23
Çalışmalar üniversite öğrencilerinin genel
yetişkin nüfusla karşılaştırıldığında fiziksel
aktivite düzeylerinin daha düşük ve
%70'inden fazlasının günlük adım sayısının
10.000 adımdan az olduğunu
bildirmektedir.23, 24 Literatürde öğrencilerin
fiziksel aktivite düzeylerinin yeterli
olmamasının sebebini zaman yetersizliği
olarak gösteren bir çalışma, bu durumun
kardiyovasküler hastalıklar ve diğer
metabolik hastalıklar için risk oluşturduğunu;
fiziksel aktivite için olanaklar oluşturulması
gerektiğini ve öğrencilerin fiziksel aktiviteye
teşvik edilmesi gerektiği belirtmektedir.25
Bizim çalışma sonuçlarımız literatürden farklı
olarak üniversite öğrencilerinin fiziksel
aktivite düzeylerinin %90’ının yüksek,
%5,5’inin orta, %4,5’inin ise düşük olduğunu
göstermiştir. Fiziksel aktivite düzeyinin
üniversite öğrencilerine göre beklenenden
daha yüksek olmasını, araştırma
GÜSBD 2024; 13(2): 909- 917 Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi Araştırma Makalesi
GUJHS 2024; 13(2): 909- 917 Gümüşhane University Journal of Health Sciences Original Article
914
popülasyonunu oluşturan, sağlık bilimleri
fakültesinde okuyan, sağlık konusunda yeterli
bilgi ve bilince sahip katılımcılara bağlıyoruz.
Üniversite öğrencileri kas iskelet sistemi
ağrıları nedeniyle bazı günlük aktiviteleri
yerine getirememekte zorlanmaktadır ve hatta
bu sebeple rapor kullanma eğilimindedirler.
Kas iskelet ağrısı ile yaşam kalitesi arasındaki
ilişkinin yönü de ağrı şiddetinin artmasıyla
yaşam kalitesinin olumsuz etkilemesi
şeklindedir. Fiziksel inaktivite birçok kas
iskelet sistemi rahatsızlığının gelişmesinde
majör risk faktörlerindendir.8, 21 Fakat fiziksel
aktivite ile kas iskelet sistemi rahatsızlıkları
arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışma sonuçları
çelişkilidir.26-29 Kesitsel çalışmaların bir
kısmında fiziksel aktivite seviyesinin artması
kas iskelet sistemi rahatsızlığı prevelansının
azalması ile ilişliki bulunmuştur.26,27 Aksine
bazı çalışmalarda ise kas iskelet sistemi
rahatsızlığı ağrıları ile fiziksel aktivite düzeyi
arasında herhangi bir ilişki bulunmamıştır.28,29
Benzer olarak çalışmamızda da katılımcıların
kas iskelet sistemine ait ağrıları ile fiziksel
aktivite düzeyleri arasında ilişki
bulunmamıştır.
Üniversite yaşamındaki anksiyete ve
depresyona neden olabilecek stresin nedenleri
arasında sınavlar, mali yük ve iş yükü, boş
zamanın olmaması, rekabet, ebeveynlerin
beklentilerini karşılayamama endişesi, yaş,
cinsiyet, biyolojik faktörler, yeni kişisel
ilişkiler kurma ve yabancı bir yere taşınma
gibi faktörlerden kaynaklanan akademik baskı
yer almaktadır.30 Dünya çapında üniversite
öğrencilerinin %12-50'sinin bir veya daha
fazla zihinsel bozukluk için en az bir tanı
kriteri sunduğu tahmin edilmektedir.31 Bu
kriterlerden olan anksiyete ve depresyon
yaygınlığı oranlar hakkında çalışmalar
farklılıklar göstermektedir. Yapılan
sistematik bir çalışmaya göre, üniversite
öğrencilerinde depresyonun ortalama
yaygınlığının %30,5 olduğu ve sonuçların
%10,4 ile %80,5 arasında değiştiği
bildirilmiştir.30 Çalışmamızda katılımcıların
depresyon düzeyleri %22,5 anormal, %25,5
sınırda, %52 normal bulunmuştur. Üniversite
öğrencileriyle yapılmış bir meta analizde
anksiyete bozukluğu sıklığı %32,9 olarak
bildirilmiştir.31 Çalışmamızda katılımcıların
anksiyete düzeyleri ise %46,5 anormal, %21,5
sınırda, %32 normal bulunmuştur. Yapılan
bazı çalışmalar düzenli fiziksel aktivitenin
gelişmiş öz saygı, öz yeterlilik, bilişsel işlev,
psikolojik işlev ve azalan anksiyete dahil
olmak üzere çeşitli yollarla zihinsel sağlığı
geliştirdirdiğini göstermektedir.22,34 Ancak
bazı çalışmalar ise fiziksel aktivitenin zihinsel
sağlıkla ilişkili olmadığını ya da zayıf bir
ilişki olduğunu göstermektedir.35,36
Çalışmamızda da fiziksel aktivite düzeyi ile
anksiyete ve depresyon arasında ilişki
bulunmamıştır.
Literatürde üniversite öğrencileri arasında
ağrı ile ruh sağlığı arasındaki ilişki yeterince
araştırılmamıştır. Yetişkinlerle yapılan
çalışmalarda, özellikle anksiyete ve depresif
belirtilerinin daha şiddetli ve sakatlayıcı
ağrıyla yüksek düzeyde ilişkisi olduğu
bulunmuştur.37 Çalışmamızda da
yetişkinlerdeki duruma benzer olarak sağlık
bilimlerinde okuyan üniversite öğrencilerinin
anksiyete ve depresyon düzeyleri ile kas
iskelet sistemi ağrısı arasında ilişki
bulunmuştur. Aslında ağrı ile
anksiyete/depresyon arasında karmaşık çift
yönlü ilişkiler vardır ve bazı çalışmalar
ağrının anksiyete/depresyonu artırabileceğini
göstermekteyken bazı çalışmalar ise
anksiyete/depresyonun ağrı şiddetini
artırabileceğini öne sürmektedir.38,39 Genel
popülasyonda ağrı ile anksiyete/depresyon
arasında klinik olarak anlamlı ilişkiler
olmasına rağmen üniversite öğrencileri
arasında ağrı ve zihinsel sağlık sorunları
arasındaki ilişkiye ve bunların altında yatan
açıklayıcı mekanizmalara odaklanan çok az
araştırma vardır.40 Bu nedenle çalışmamızın
üniversite öğrencilerinin kas iskelet sistemi
ağrısı ile anksiyete ve depresyon durumu
arasındaki ilişkiyi ortaya koyması yönüyle
literatüre katkı sağladığı inancındayız. Buna
ek olarak daha çok katılımcının dahil edildiği
yeni kapsamlı araştırmalara ihtiyaç olduğu
kanaatindeyiz.
Çıkar Çatışması Beyanı: Yazarlar
arasında herhangi bir çıkar çatışması yoktur.
Finansal Destek: Yoktur.
GÜSBD 2024; 13(2): 909- 917 Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi Araştırma Makalesi
GUJHS 2024; 13(2): 909- 917 Gümüşhane University Journal of Health Sciences Original Article
915
Çalışmanın güçlü yönleri:
Fiziksel aktivite alışkanlıklarının
kazanıldığı, ergenlikten
yetişkinliğe geçildiği, üniversite
öğrencilerin incelenmesi.
Çalışma popülasyonunu sağlık
farkındalığı yüksek olan sağlık
bilimleri fakültesi öğrencilerinin
oluşturması.
Fiziksel aktivite düzeylerinin
belirlenmesi ile öğrencilerin,
eğitimcilerin ve ailelerin
farkındalığını artırarak sağlıklı
yaşam tarzlarını teşvik etme fırsatı
sunması.
Çalışmanın limitasyonları:
Çalışmaya farklı fakültelerden
öğrencilerin dahil edilmemesi
sebebiyle sağlık bilimleri
fakültesindeki öğrencilerle
karşılaştırma yapılamaması.
SONUÇ VE ÖNERİLER
Sonuç olarak sağlık bilimleri fakültesinde
öğrenim gören öğrencilerin %90’ı fiziksel
olarak çok aktiftir. Öğrencilerin anksiyete
bakımından %46,5’i, depresyon bakımından
%22,5’i anormal grupta yer almaktadır.
Fiziksel aktivite düzeyi ile kas iskelet sistemi
ağrıları, depresyon ve anksiyete düzeyleri
arasında ilişki yoktur. Ancak kas iskelet
sistemi ağrıları, depresyon ve anksiyete
düzeyleri arasında ilişki vardır. Daha fazla
katılımcının yer aldığı, farklı fakültelerdeki
öğrencilerle sağlık bilimleri fakültesi
öğrencilerinin karşılaştırıldığı çalışmaların
yapılmasını önermekteyiz.
KAYNAKLAR
1. Abrantes LCS, de Souza de Morais N, Gonçalves VSS,
Ribeiro SAV, de Oliveira Sediyama CMN, do Carmo
Castro Franceschini S, Dos Santos Amorim PR, Priore
SE. (2022). “Physical activity and quality of life among
college students without comorbidities for
cardiometabolic diseases: systematic review and meta-
analysis.” Quality of Life Research, 31(7):1933-1962.
DOI: 10.1007/s11136-021-03035-5
2. Chang SP, Shih KS, Chi CP, Chang CM, Hwang KL,
Chen YH. (2016). “Association Between Exercise
Participation and Quality of Sleep and Life Among
University Students in Taiwan.” Asia-Pacific Journal of
Public Health. 28(4):356-67.
DOI: 10.1177/1010539516645160
3. Snedden TR, Scerpella J, Kliethermes SA, Norman RS,
Blyholder L, Sanfilippo J, McGuine TA, Heiderscheit B.
(2019). “Sport and Physical Activity Level Impacts
Health-Related Quality of Life Among Collegiate
Students.” The American Journal of Health Promotion.
33(5):675-682. DOI: 10.1177/0890117118817715
4. Legey S, Aquino F, Lamego MK, Paes F, Nardi AE, Neto
GM, Mura G, Sancassiani F, Rocha N, Murillo-Rodriguez
E, Machado S. (2017). “Relationship Among Physical
Activity Level, Mood and Anxiety States and Quality of
Life in Physical Education Students.” Clinical
Practice and Epidemiology in Mental Health. 9;13:82-91.
DOI: 10.2174/1745017901713010082
5. Tao K, Liu W, Xiong S, Ken L, Zeng N, Peng Q, Yan X,
Wang J, Wu Y, Lei M, Li X, Gao Z. (2019). “Associations
between Self-Determined Motivation, Accelerometer-
Determined Physical Activity, and Quality of Life in
Chinese College Students.” International Journal of
Environmental Research and Public Health.
16;16(16):2941. DOI: 10.3390/ijerph16162941
6. Warburton DER and Bredin SSD. (2017). “Health
benefits of physical activity: a systematic review of
current systematic reviews.” Current
Opinion in Cardiology. 32(5):541-556.
DOI: 10.1097/HCO.0000000000000437
7. Danaei G, Ding EL, Mozaffarian D, Taylor B, Rehm J,
Murray CJ, Ezzati M. (2009). “The preventable causes of
death in the United States: comparative risk assessment of
dietary, lifestyle, and metabolic risk factors.” PLOS
Medicine. 28;6(4):e1000058.
DOI: 10.1371/journal.pmed.1000058
8. da Costa L, Lemes IR, Tebar WR, Oliveira CB, Guerra
PH, Soidán JLG, Mota J, Christofaro DGD. (2022).
“Sedentary behavior is associated with musculoskeletal
pain in adolescents: A cross sectional study.” Brazilian
Journal of Physical Therapy. 26(5):100452.
DOI: 10.1016/j.bjpt.2022.100452
9. Brattberg, G. (2004). Do pain problems in young school
children persist into early adulthood? A 13-year follow-
up. European Journal of Pain, 8(3), 187-199. DOI:
10.1016/j.ejpain.2003.08.001
10. Jones, G. T., Silman, A. J., Power, C., & Macfarlane, G.
J. (2007). Are common symptoms in childhood associated
with chronic widespread body pain in adulthood?: Results
from the 1958 british birth cohort study. Arthritis &
Rheumatism, 56(5), 1669-1675. DOI: 10.1002/art.22587
11. Elbers S, Wittink H, Pool JJM, Smeets RJEM. (2018).
“The effectiveness of generic self-management
interventions for patients with chronic musculoskeletal
pain on physical function, self-efficacy, pain intensity and
physical activity: A systematic review and meta-
analysis.” European Journal of Pain. 22(9):1577-1596.
DOI: 10.1002/ejp.1253
GÜSBD 2024; 13(2): 909- 917 Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi Araştırma Makalesi
GUJHS 2024; 13(2): 909- 917 Gümüşhane University Journal of Health Sciences Original Article
916
12. Pedrelli P, Nyer M, Yeung A, Zulauf C, Wilens T. (2015).
“College Students: Mental Health Problems and
Treatment Considerations.” Academic Psychiatry
Journal. 39(5):503-11. DOI: 10.1007/s40596-014-0205-9
13. Ghrouz AK, Noohu MM, Dilshad Manzar M, Warren
Spence D, BaHammam AS, Pandi-Perumal SR. (2019).
“Physical activity and sleep quality in relation to mental
health among college students.” Sleep and Breathing.
23(2):627-634. DOI: 10.1007/s11325-019-01780-z
14. Vankim NA and Nelson TF. (2013). “Vigorous physical
activity, mental health, perceived stress, and socializing
among college students.” American Journal of Health
Promotion. 28(1):7-15. DOI: 10.4278/ajhp.111101-
QUAN-395
15. Saglam M, Arikan H, Savci S, Inal-Ince D, Bosnak-Guclu
M, Karabulut E, Tokgozoglu L. (2010). “International
physical activity questionnaire: reliability and validity of
the Turkish version.” Perceptual and Motor Skills.
111(1):278-84. DOI: 10.2466/06.08.PMS.111.4.278-284
16. Craig CL, Marshall AL, Sjöström M, Bauman AE, Booth
ML, Ainsworth BE, Pratt M, Ekelund U, Yngve A, Sallis
JF, Oja P. (2003). “International physical activity
questionnaire: 12-country reliability and validity.”
Medicine and Science in Sports and Exercise (Medicine
& Science in Sports & Exercise). 35(8):1381-95.
DOI: 10.1249/01.MSS.0000078924.61453.FB
17. Melzack R. (1975). “The McGill Pain Questionnaire:
major properties and scoring methods.”
The Journal of Pain. 1(3):277-299. DOI: 10.1016/0304-
3959(75)90044-5
18. Biçici, B. (2010). Mcgill Ağrı Ölçeği Kısa Formu’nun
geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi [Yüksek Lisans
Tezi, Ege Üniversitesi].
https://toad.halileksi.net/olcek/mcgill-agri-olcegi-kisa-
formu/
19. Aydemir, Ö., Güvenir, T., Küey, L., Kültür, S. (1997).
“Hastane anksiyete ve depresyon olcegi Turkce formunun
gecerlilik ve güvenilirligi.” Türk Psikiyatri Dergisi. 8,
187-280.
20. Tetik Küçükelçi, D. (2019). “Hastane Anksiyete ve
Depresyon Ölçeği (HADS) Üzerine Bir Çalışma.” Yaşam
Becerileri Psikoloji Dergisi, 3(5):85-91.
https://doi.org/10.31461/ybpd.560253
21. Warburton DE and Bredin SS. (2016). “Reflections on
Physical Activity and Health: What Should We
Recommend?” Canadian Journal of Cardiology.
32(4):495-504. DOI: 10.1016/j.cjca.2016.01.024
22. Deliens T, Deforche B, De Bourdeaudhuij I, Clarys P.
(2015). “Determinants of physical activity and sedentary
behaviour in university students: a qualitative study using
focus group discussions.” BMC Public Health. 28;15:201.
DOI: 10.1186/s12889-015-1553-4
23. Memon AR, Gupta CC, Crowther ME, Ferguson SA,
Tuckwell GA, Vincent GE. (2021). “Sleep and physical
activity in university students: A systematic review and
meta-analysis.” Sleep Medicine Reviews. 58:101482.
DOI: 10.1016/j.smrv.2021.101482
24. Guthold R, Stevens GA, Riley LM, Bull FC. (2018).
“Worldwide trends in insufficient physical activity from
2001 to 2016: a pooled analysis of 358 population-based
surveys with 1·9 million participants.” Lancet Glob
Health. 6(10):e1077-e1086. DOI: 10.1016/S2214-
109X(18)30357-7
25. Oğuz, S., Çamcı, G., Yılmaz, R. K. (2018). “Üniversite
öğrencilerinin fiziksel aktivite yapma durumu ve fiziksel
aktivitenin kalp sağlığına etkisini bilme durumu.”
Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1),
54-61.
26. Morken T, Magerøy N, Moen BE. (2007). “Physical
activity is associated with a low prevalence of
musculoskeletal disorders in the Royal Norwegian Navy:
a cross sectional study.” BMC Musculoskelet Disorders.
2;8:56. DOI: 10.1186/1471-2474-8-56
27. Holth HS, Werpen HK, Zwart JA, Hagen K. (2008).
“Physical inactivity is associated with chronic
musculoskeletal complaints 11 years later: results from
the Nord-Trøndelag Health Study.” BMC Musculoskelet
Disorders. 1;9:159. DOI: 10.1186/1471-2474-9-159
28. Briggs AM, Straker LM, Bear NL, Smith AJ. (2009).
“Neck/shoulder pain in adolescents is not related to the
level or nature of self-reported physical activity or type of
sedentary activity in an Australian pregnancy cohort.”
BMC Musculoskelet Disorders 20;10:87.
DOI: 10.1186/1471-2474-10-87
29. Feng Q, Zhang QL, Du Y, Ye YL, He QQ. (2014).
“Associations of physical activity, screen time with
depression, anxiety and sleep quality among Chinese
college freshmen.” PLOS One. 25;9(6):e100914.
DOI: 10.1371/journal.pone.0100914
30. Ramón-Arbués E, Gea-Caballero V, Granada-López JM,
Juárez-Vela R, Pellicer-García B, Antón-Solanas I.
(2020). “The Prevalence of Depression, Anxiety and
Stress and Their Associated Factors in College Students.”
International Journal of Environmental Research and
Public Health. 24;17(19):7001.
DOI: 10.3390/ijerph17197001
31. Bruffaerts R, Mortier P, Kiekens G, Auerbach RP,
Cuijpers P, Demyttenaere K, Green JG, Nock MK,
Kessler RC. (2018). “Mental health problems in college
freshmen: Prevalence and academic functioning.” Journal
of Affective Disorders. 1;225:97-103.
DOI: 10.1016/j.jad.2017.07.044
32. Ibrahim AK, Kelly SJ, Adams CE, Glazebrook C. (2013).
“A systematic review of studies of depression prevalence
in university students.” Journal of Psychiatric Research.
47(3):391-400. DOI: 10.1016/j.jpsychires.2012.11.015
33. Pacheco JP, Giacomin HT, Tam WW, Ribeiro TB, Arab
C, Bezerra IM, Pinasco GC. (2017). “Mental health
problems among medical students in Brazil: a systematic
review and meta-analysis.” Brazilian Journal of
Psychiatry. 39(4):369-378. DOI: 10.1590/1516-4446-
2017-2223
34. Cooney GM, Dwan K, Greig CA, Lawlor DA, Rimer J,
Waugh FR, McMurdo M, Mead GE. (2013). “Exercise for
depression.” Cochrane Database of Systematic Reviews.
12;(9):CD004366.
DOI: 10.1002/14651858.CD004366.pub6
35. Bell SL, Audrey S, Gunnell D, Cooper A, Campbell R.
(2019). “The relationship between physical activity,
mental wellbeing and symptoms of mental health disorder
in adolescents: a cohort study.” International Journal of
Behavioral Nutrition and Physical Activity. 26;16(1):138.
DOI: 10.1186/s12966-019-0901-7
36. Rodriguez-Ayllon M, Cadenas-Sánchez C, Estévez-
López F, Muñoz NE, Mora-Gonzalez J, Migueles JH,
Molina-García P, Henriksson H, Mena-Molina A,
Martínez-Vizcaíno V, Catena A, Löf M, Erickson KI,
Lubans DR, Ortega FB, Esteban-Cornejo I. (2019). “Role
of Physical Activity and Sedentary Behavior in the Mental
Health of Preschoolers, Children and Adolescents: A
Systematic Review and Meta-Analysis.” Sports
Medicine. 49(9):1383-1410. DOI: 10.1007/s40279-019-
01099-5
37. Means-Christensen AJ, Roy-Byrne PP, Sherbourne CD,
Craske MG, Stein MB. (2008). “Relationships among
pain, anxiety, and depression in primary care.”
Depression Anxiety. 25(7):593–600.
DOI: 10.1002/da.20342
GÜSBD 2024; 13(2): 909- 917 Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi Araştırma Makalesi
GUJHS 2024; 13(2): 909- 917 Gümüşhane University Journal of Health Sciences Original Article
917
38. Rzewuska M, Mallen CD, Strauss VY, Belcher J, Peat G.
(2015). “One-year trajectories of depression and anxiety
symptoms in older patients presenting in general practice
with musculoskeletal pain: a latent class growth analysis.”
The Journal of Psychosomatic Research. 79(3):195–201.
DOI: 10.1016/j.jpsychores.2015.05.016
39. Smith BW and Zautra AJ. (2008). “The effects of anxiety
and depression on weekly pain in women with arthritis.”
Pain. 138(2):354–361. DOI: 10.1016/j.pain.2008.01.008
40. Rogers AH, Bakhshaie J, Ditre JW, Manning K, Mayorga
NA, Viana AG, Zvolensky MJ. (2019). “Worry and
rumination: Explanatory roles in the relation between pain
and anxiety and depressive symptoms among college
students with pain.” The Journal of American College
Health. 67(3):275-282.
DOI: 10.1080/07448481.2018.1481071