BookPDF Available

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ile Kurumsal Dönüşüm

August 2022

DOI:10.37609/akya.1756

ISBN: 978-625-710-634-4

Authors:

Elif Çirkin

Nottingham Trent University

Banu Atrek Demirel

Dokuz Eylül University

Show all 19 authorsHide

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları: Genel Bakış Nilay BIÇAKCIOĞLU PEYNIRCI Yoksulluğa Son Elif ÇIRKIN Açlığa Son Burcu İLTER Her Yaşta Sağlıklı ve Kaliteli Yaşam Banu DEMIREL Nitelikli Eğitim Aykan CANDEMIR Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Özge ÖZGEN Temiz Su ve Sanitasyon Gözde AKDENIZ Erişilebilir ve Temiz Enerji Kevser YILMAZ Aşkın ÖZDAĞOĞLU İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme Elif KORKMAZ Sanayi, Yenilikcilik ve Altyapı Aşkın ÖZDAĞOĞLU Kevser YILMAZ Eşitsizliklerin Azaltılması Volkan YAKIN Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar Ladin YILDIRAN Sorumlu Tüketim ve Uretim İlayda İPEK Ayça HIZARCI-PAYNE İklim Eylemi Canan MADRAN Sudaki Yaşam Asiye Ayben ÇELIK Karasal Yaşam Sümeyra DUMAN Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar Enis YAKUT Amaçlar için Ortaklıklar Burcu MUCAN ÖZCAN Mustafa TANYERI

Content uploaded by Ayben Celik

Content may be subject to copyright.

EDİTÖRLER

Prof. Dr. Canan MADRAN

Prof. Dr. Mustafa TANYERI

SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA

AMAÇLARI İLE KURUMSAL

DÖNÜŞÜM

Sürdürülebilir Kalkınma İçin

KÜRESEL AMAÇLAR

2020

Bu kitabın, basım, yayın ve satış hakları Akademisyen Kitabevi A.Ş.’ne aittir. Anılan kuruluşun izni alınma-

dan kitabın tümü ya da bölümleri mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kağıt ve/veya başka yöntemlerle

çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Tablo, şekil ve grakler izin alınmadan, ticari amaçlı kullanılamaz. Bu

kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ile Kurumsal Dönüşüm kitabı Sürdürülebilir Kentsel Gelişim Ağı'nın katkısıyla basılmıştır.

ISBN

978-625-710-634-4

Kitap Adı

Sürdürüleblr Kalkınma Amaçları le Kurumsal Dönüşüm

Editörler

Canan MADRAN

Mustafa TANYERİ

Yayın Koordinatörü

Yasn Dlmen

Sayfa ve Kapak Tasarımı

Akademsyen Dzg Üntes

Yayıncı Sertifika No

25465

Baskı ve Cilt

Göktuğ Ofset

Bisac Code

BUS072000

DOI

10.37609/akya.1756

GENEL DAĞITIM

Akademisyen Kitabevi A.Ş.

Halk Sokak 5 / A

Yenişehir / Ankara

Tel: 0312 431 16 33

siparis@akademisyen.com

www.akademisyen.com

- iii -

EDİTÖRLERDEN ÖNSÖZ

Sürdürmek ya da sürdürememek...

İşte bu ktabın amacı bu!

Sürdürüleblr Kalkınma Amaçları le Kurumsal Dönüşüm.

Dünyanın neredeyse tüm ülkelernde aynı dönemde, br salgın aylarca sokağa

çıkma yasağı ve sosyal kısıtlamalara yol açacak.

Yukarıdak senaryo 2019 yılının Ekm ayında flme çeklseyd eğer, oldukça

ddalı ve fantastk olarak ntelendrlrd belk, hatta braz alay konusu da olurdu.

Dünyada ne olursa olsun, küresel pyasanın sonu olmayan düzenn ve ekonom-

nn çarklarını kmse asla durduramazdı. 2020 yılının Mayıs ayı tbaryle küresel

ölçekte 400.000 kşy öldüren COVID-19 salgını, bu nancımızı kökünden sarstı.

Uzmanların pandemler çağı da dedğ ama tam adıyla ‘Antroposen1 Çağı’, bu sal-

gın le tüm dünyaya en etkl uyarısını verd aslında.

İnsanlar bu uyarıya kayıtsız kalamadı. Hükümetler, şrketler, okullar, peraken-

decler, sanatçılar evden çalışmaya başladı. Brçok etknlk, hatta bazı konserler

ble evden yapıldı. Restoran ve kafeler boş kaldı. AVM›ler süresz kapandı. Oteller

turst alamadı. Petrol, depolama garants karşılığında eks fyatlandırıldı. Hava

krllğ hızla azaldı. Trafk sıkışıklığı btt. Enerj tüketm azaldı. Herkes evde ye-

mek yed. Hanelerde ev yemeğ, ekmek yapıldı… Sürer sanılan kurumsal ve top-

lumsal düzen sürdürülemed, durdu.

Özellkle endüstr devrm sonrasında ve yen küreselleşme yaklaşımıyla tüm

dünyada hakm olan ekonomk anlayışla ve kullanılan modern ş modelleryle

şekllenen tüketm ve üretm yapılarıyla, Antroposen etksn yaygın ve tehlkel

br bçmde gösterd. İşletmeler, uluslarüstü olacak kadar büyüdü, endüstr 4.0 le

tanımlanan teknoloj hakm güç oldu, tüm dünya tek br büyük pazar oldu; ancak

tüm bunların ödenmes gereken faturası büyük br ekolojk yıkım, eştszlk, klm

krz gb yne tüm dünyayı etkleyen krzler olarak ödenmeye başladı.

2015 yılında Brleşmş Mlletler dünyanın ortak sorunlarını ve bunları çözme-

ye yönelk hedeer 17 başlık altında toplayarak, bunların çözümlerne yönelk

yol hartasını yayınlamıştır. Sürdürüleblr Kalkınma Amaçları 231 yapılandırıl-

mış göstergeler le dünyanın tüm paydaşlarına ama özellkle hükümetlere, bele-

dyelere, örgütlere, ağlara, svl toplum örgütlerne ve şrketlere 2030 yılına kadar

problemler kademel olarak çözmeye başlama sstematğ ortaya koymuştur.

1 ‘A ntroposen’ insan eliyle doğal ekosistemlere müdahale edilerek doğal sistemler üzerinde yapılan olumsuz

etkileri ve bunların şiddetli olumsuz sonuçlarını ifade eder.

- iv -

Bu ktapta özellkle işletmelerin Sürdürüleblr Kalkınma Amaçları doğrul-

tusunda nasıl ve ne düzeyde yol kat ettkler tartışılmaktadır. Ktap çerdğ y ve

etkl örneklerle, sstematk analzlerle, dünyanın ve nsanlığın ortak sorunlarının

çözümünde çok güçlü aktörler olan şletmelere br rehber olarak konumlandırıl-

mıştır. Amacına ulaşması dleğyle mav, beyaz ve «yen normal» olan yeşil yakalı

çalışanların lgsne sunarız.

Ktabın ortaya çıkmasına çten ve hevesl çabalarıyla katkıda bulunan tüm ya-

zarlarımıza çok teşekkür ederz. Yazarlarımızdan gelen gerbldrmlere göre, kta-

bın bölümler olan sürdürüleblr kalkınma amaçlarının her brs, bölüm yazarla-

rına da yazım sürecnde entelektüel ve meslek hedef konusunda, sürdürüleblrlk

felsefes le yen ufuklar açmıştır. Bu vesle le ktabımızın yazarlarının tümünün

akademk yolculuğunun br kısmının geçtğ ve pek çoğunun hala görev yaptığı

Dokuz Eylül Ünverstes İşletme Fakültes, Mansa Celal Bayar Ünverstes İşlet-

me Fakültes, Ege Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Fakültes, Bolu Abant İz-

zet Baysal Ünverstes, Gerede Uygulamalı Blmler Yüksekokulu gb ülkemzn

öncü kurumlarının ve tüm Ünverstelern vzyonlarına da katkıda bulunmasını

dlerz. Özellkle İşletme alanında eğtm yapan yüksek öğretim kurumlarına

ders ktabı ve referans ktap olarak önerdğmz bu esern, en öneml okur hedef

ktles elbette işletmeler ve yöneticileridir. Ktabın yayınlanmasındak destekler

ve ttz çabaları çn Akademsyen Ktabev’ne ve sayın Muhammet Konca’ya te-

şekkür ederz. Ktabın fkrnn oluşması, yazılması, yayına hazırlanması, yazarla-

rın letşm ve düzeltmeler konularında çok ttz emekler çn edtör takımımızın

kıymetl üyes sayın Dr. Öğr. Üyes Sumeyra Duman’a sonsuz teşekkür ederz.

Daha y, daha doğru, daha verml, daha mutlu, daha eşt, daha adl, daha te-

mz, daha barışçı kurumlar ve toplumlar çn ışık olması dleğyle...

Editörler

Prof. Dr. Canan Madran

Prof. Dr. Mustafa Tanyer

Dokuz Eylül Ünverstes, İşletme Fakültes

Mayıs 2020

Editörlerden Önsöz

- v -

SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA AMAÇLARI: GENEL

BAKIŞ

Dr. Araş. Gör. Nlay Bıçakçıoğlu-Peynrc, Dokuz Eylül

Ünverstes

1. YOKSULLUĞA SON

Araş. Gör. Elf Çrkn, Dokuz Eylül Ünverstes

2. AÇLIĞA SON

Prof. Dr. Burcu İlter, Dokuz Eylül Ünverstes

3. HER YAŞTA SAĞLIKLI VE KALİTELİ YAŞAM

Doç. Dr. Banu Demrel, Dokuz Eylül Ünverstes

4. NİTELİKLİ EĞİTİM

Doç. Dr. Aykan Candemr, Ege Ünverstes

BÖLÜMLER VE YAZARLARI

- vi -

Bölümler ve Yazarları

5. TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ

Doç. Dr. Özge Özgen, Dokuz Eylül Ünverstes

6. TEMİZ SU VE SANİTASYON

Araş. Gör. Gözde Akdenz, Mansa Celal Bayar Ünverstes

7. ERİŞİLEBİLİR VE TEMİZ ENERJİ

Doç. Dr. Aşkın Özdağoğlu, Dokuz Eylül Ünverstes

Araş. Gör. Kevser Yılmaz, Dokuz Eylül Ünverstes

8. İNSANA YAKIŞIR İŞ VE EKONOMIK BÜYÜME

Araş. Gör. Elf Korkmaz, Dokuz Eylül Ünverstes

9. SANAYİ, YENİLİKÇİLİK VE ALTYAPI

Araş. Gör. Kevser Yılmaz, Dokuz Eylül Ünverstes

Doç. Dr. Aşkın Özdağoğlu, Dokuz Eylül Ünverstes

- vii -

Bölümler ve Yazarları

10. EŞİTSİZLİKLERİN AZALTILMASI

Dr. Öğr. Üyes Volkan Yakın, Bolu Abant İzzet Baysal

Ünverstes

11. SÜRDÜRÜLEBİLİR ŞEHİRLER VE TOPLULUKLAR

Dr. Ladn Yıldıran, İzmr Büyükşehr Beledyes

12. SORUMLU TÜKETİM VE ÜRETİM

Dr. Araş. Gör. İlayda İpek, Dokuz Eylül Ünverstes

Araş. Gör. Ayça Hızarcı-Payne, Dokuz Eylül Ünverstes

13. İKLİM EYLEMİ

Prof. Dr. Canan Madran, Dokuz Eylül Ünverstes

- viii -

Bölümler ve Yazarları

14. SUDAKİ YAŞAM

Dr. Öğr. Üyes Asye Ayben Çelk, Mansa Celal Bayar

Ünverstes

15. KARASAL YAŞAM

Dr. Öğr. Üyes Sumeyra Duman, Dokuz Eylül Ünverstes

16. BARIŞ, ADALET VE GÜÇLÜ KURUMLAR

Dr. Araş. Gör. Ens Yakut, Mansa Celal Bayar Ünverstes

17. AMAÇLAR İÇİN ORTAKLIKLAR

Dr. Öğr. Üyes Burcu Mucan Özcan, Mansa Celal Bayar

Ünverstes

Prof. Dr. Mustafa Tanyer, Dokuz Eylül Ünverstes

- ix -

İÇİNDEKİLER

Sürdürüleblr Kalkınma Amaçları: Genel Bakış .......................................................1

Nlay BIÇAKCIOĞLU PEYNİRCİ

1. Yoksulluğa Son ...................................................................................................... 23

Elf ÇİRKİN

2. Açlığa Son ...................................................................................................39

Burcu İLTER

3. Her Yaşta Sağlıklı ve Kaltel Yaşam ................................................................... 63

Banu DEMİREL

4. Ntelkl Eğtm ...................................................................................................... 87

Aykan CANDEMİR

5. Toplumsal Cnsyet Eştlğ ................................................................................ 111

Özge ÖZGEN

6. Temz Su ve Santasyon ...................................................................................... 132

Gözde AKDENİZ

7. Erşleblr ve Temz Enerj ................................................................................ 162

Kevser YILMAZ

Aşkın ÖZDAĞOĞLU

8. İnsana Yakışır İş ve Ekonomk Büyüme .......................................................... 185

Elf KORKMAZ

9. Sanay, Yenlkçlk ve Altyapı ........................................................................... 207

Aşkın ÖZDAĞOĞLU

Kevser YILMAZ

10. Eştszlklern Azaltılması .................................................................................. 231

Volkan YAKIN

11. Sürdürüleblr Şehrler ve Topluluklar ............................................................. 255

Ladn YILDIRAN

- x -

İçindekiler

12. Sorumlu Tüketm ve Üretm ............................................................................. 279

İlayda İPEK

Ayça HIZARCIPAYNE

13. İklm Eylem ........................................................................................................ 297

Canan MADRAN

14. Sudak Yaşam ...................................................................................................... 329

Asye Ayben ÇELİK

15. Karasal Yaşam ..................................................................................................... 349

Sumeyra DUMAN

16. Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar ...................................................................... 367

Ens YAKUT

17. Amaçlar çn Ortaklıklar .................................................................................... 385

Burcu MUCAN ÖZCAN

Mustafa TANYERİ

- 1 -

Nilay Bıçakcıoğlu Peynirci1

Yüzyılı aşkın bir süredir devam eden endüstriyel faaliyetler birçok kaynak

ve refah sağlamasının yanı sıra, çok ciddi ekolojik bozulmalara da yol aç-

maktadır. Hızla artan insan nüfusu, endüstriyel faaliyetler ve yenileneme-

yen enerji kaynaklarının kullanımı önlenemez çevresel etkilere sebep ol-

maktadır. Bununla birlikte, geleneksel işletme uygulamaları bu konuları ele

almak için yeterli olmamakta ve çoğu kâr odaklı bir yaklaşımla ilerleyerek

bu konuları göz ardı etmektedirler. Bu bağlamda, bu bölümün amacı, sür-

dürülebilir kalkınma yol haritasındaki tarihsel gelişim sürecini inceleme

ve Birleşmiş Milletler’in ‘Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na ulaşmada

iş dünyasının oynayacağı merkezi rolü açıklayarak, işletmeler için öneriler

sunmaktır.

1 Dr.Araş.Gör.,UluslararasıİşletmecilikveTicaretBölümü,İşletmeFakültesi,DokuzEylülÜniversitesi,

e-posta:nilay.bicakcioglu@deu.edu.tr

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları: Genel Bakış

- 17 -

öneme sahip olması açısından oldukça kritiktir. UNDP, UN Global Compact gibi

küresel aktörlerle iş birliklerinin geliştirilmesi, iklimi odağına alan sivil toplum

örgütleri ve diğer paydaşlarla ortaklıklar kurulması gibi faaliyetler iyi uygulama-

lar arasında yer almaktadır. Örneğin, Garanti Bankası firması, Birleşmiş Milletler

Çevre Programı Finans Girişimi’nin (UNEP FI) Sorumlu Bankacılık Prensipleri

Çekirdek Grubu’nda yer alarak bu amaç doğrultusunda önemli bir stratejik ortak-

lığa imza atmıştır (Garanti BBVA, 2018).

5. SONUÇ

Sonuç olarak, önümüzdeki yıllarda beklenen aşırı nüfus artışının, tüm dünya-

da artan hastalıklara, su ve hava kirliliği gibi yıkıcı sorunlara neden olması bek-

lenmektedir (Kaplan, 1994). Ancak, geleneksel işletme uygulamaları bu konuları

ele almak için yeterli olmamakta ve çoğu kâr odaklı bir yaklaşımla ilerleyerek bu

konuları göz ardı etmektedirler (Hart, 1995; Schmidheiny, 1992). Bu anlamda,

birçok paydaş, firmalara çevresel konulardaki sorumluluklarını hatırlatmak ve

yerine getirmelerini sağlamak için çeşitli yöntemlere başvurmaktadırlar (Klassen

ve Whybark, 1999). Bu doğrultuda, şirketleri yasal gerekliliklere uymanın ötesine

geçmeye ve bu konular için daha ekolojik ve yenilikçi çözümler yaratan iş model-

leri geliştirmeye, örneğin atık minimizasyonu, atıkların geri dönüşümü ve daha

fazla enerji tasarrufu elde etme gibi konulara hızla yoğunlaşmaya başlamaları ge-

rekmektedir (Hart, 1995; Schmidheiny, 1992).

Bu kapsamda, sürdürülebilir kalkınma sürecinin tarihsel gelişimine baktığı-

mızda, 1972 Stokholm konferansından, 2015’teki Birleşmiş Milletler Sürdürü-

lebilirlik Kalkınma Amaçları’nın yayınlanmasına kadar olan tüm toplantılarda

çevresel meselelerin bireysellikten evrenselliğe doğru geçiş sürecini ve devlet po-

litikalarında çevresel, sosyal ve ekonomik kalkınmaya yönelik tartışmalardaki de-

ğişiklikleri gözlemleyebilmekteyiz. Son olarak, Birleşmiş Milletler tarafından ge-

liştirilen ‘Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’, sürdürülebilir bir gelecek için geniş

kapsamlı bir küresel vizyon sunmaktadır. Böyle bir dönüşüm, hükümet ve toplu-

mun tüm kesimlerinden taahhütler verilmesini gerektirirken, Birleşmiş Milletler

2015 senesinde ‘Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nı yayınlayarak iş dünyasını

bu amaçlara ulaşmada merkezi bir rol oynamaya çağırmıştır.

KAYNAKÇA

Adger, W. N. & Winkels, A. (2007). Vulnerability, poverty and sustaining well-being. In Handbook

of sustainable development. Edward Elgar Publishing.

Agatiello, O. R. (2009). e World Is One and All ings Are in It. Management Decision,47(7),

1056-1064. https://doi.org/10.1108/00251740910978296.

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 18 -

AirBnB (2017). Open Homes. https://www.airbnb.com.tr/openhomes/refugee-hosing?_set_bev_

on_new_domain=1583235634_3YpZ6qW3nTuqIkQN.

Albino, V., Balice, A., & Dangelico, R. M. (2009). Environmental Strategies and Green Product De-

velopment: An Overview on Sustainability‐Driven Companies.Business Strategy and e Envi-

ronment,18(2), 83-96. https://doi.org/10.1002/bse.638.

Ashton, T. S. (1948). Some Statistics of e Industrial Revolution in Britain.e Manchester Scho-

ol,16(2), 214-234. https://doi.org/10.1111/j.1467-9957.1948.tb00575.x.

Baker, W. E. & Sinkula, J. M. (2005). Environmental Marketing Strategy and Firm Performance:

Eects on New Product Performance and Market Share.Journal of the Academy of Marketing

Science,33(4), 461-475. https://doi.org/10.1177/0092070305276119.

Banerjee S. B. (1999). Corporate Environmentalism and the Greening of Marketing Strategy: Impli-

cations for Marketing eory and Practice. In Greener Marketing: A Global Perspective to Gree-

ning Marketing Practice (pp. 16-40). Sheield, UK: Greenleaf Publishing.

Banerjee, S. B. (2002). Corporate Environmentalism: e Construct and Its Measurement,Journal of

Business Research,55(3), 177-191. http://dx.doi.org/10.1016/S0148-2963(00)00135-1.

Banerjee, S. B., Iyer, E. S. & Kashyap, R. K. (2003). Corporate Environmentalism: Antecedents and

Inuence of Industry Type. Journal of Marketing, 67(2), https://doi.org/106-122. 10.1509/

jmkg.67.2.106.18604.

Berry, M. A. & Rondinelli, D. A. (1998). Proactive Corporate Environmental Management: A

New Industrial Revolution,e Academy of Management Executive,12(2), 38-50. https://doi.

org/10.5465/ame.1998.650515.

Bonini, S. & Bove, A.-T. (2014, July). Sustainability’s strategic worth. McKinsey Global Survey re-

sults. http://www.mckinsey.com/insights/sustainability/ sustainabilitys_strategic_worth_mc-

kinsey_global_ survey_results.

Brundtland, G. H. (1987). Our common future—Call for action. Environmental Conservation, 14(4),

291-294. http://dx.doi.org/10.1017/S0376892900016805.

Citigroup Inc. (2017, November) Women in the Economy II

How Implementing a Women’s Economic Empowerment Agenda Can Shape the Global Economy.

https://www.citivelocity.com/citigps/women-economy-ii/.

Cittaslow Türkiye (2014). Cittaslow Seferihisar. https://cittaslowturkiye.org/cittaslow-seferihisar/.

Crittenden, V. L., Crittenden, W. F., Ferrell, L. K., Ferrell, O. C. & Pinney, C. C. (2011). Market-O-

riented Sustainability: A Conceptual Framework and Propositions.Journal of the Academy of

Marketing Science,39(1), 71-85. http://doi.org/10.1007/s11747-010-0217-2.

Cummins Sustainability Report (2019, June). Powering a more prosperious world. https://www.cum-

mins.com/sites/default/files/2019-06/2018_Sustainability_Progress%20Report.pdf.

Cuthbertson, A. (2020, March 31). Coronavırus: elon musk oers free ventılators to all countrıes

hıt by covıd-19 pandemıc where tesla operates. https://www.independent.co.uk/life-style/gad-

gets-and-tech/news/coronavirus-ventilators-elon-musk-tesla-a9439146.html.

Econsense (2017). How Companies can Improve their Impact on the Sustainable Develop-

ment Goals (SDGs) and Harness the Power of Digitalization. https://www.accenture.com/

t00010101T000000Z__w__/de-de/_acnmedia/PDF-64/Accenture_Strategy_CompaniesForC-

hange_2017_Handbook_digital.pdf.

Feeding America (2020). e Cheesecake Factory Slice Campaign. https://www.feedingamerica.org/

about-us/partners/current-promotions/cheesecake-factory-slice-campaign.

Franks D. (2014). e extractive sector and the post-2015 development agenda: cross-sector coo-

peration to address environmental challenges. Paper presented to the UNDP and Government

of Brazil, Brazil.

Fehling, M., Nelson, B., &Venkatapuram, S. (2013). Limitations of the Millennium Development

Goals: A literature review. Public Health, 8(10), 1109–1122. http://dx.doi.org/10.1080/174416

92.2013.845676.

Garanti BBVA (2018, June 6). Sürdürülebilir Kalkınma Hedeeri ve Katkılarımız. https://surduru-

lebilirlik.garantibbva.com.tr/surdurulebilirlik-blog/surdurulebilir-kalkinma-hedeeri-ve-kat-

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları: Genel Bakış

- 19 -

kilarimiz/.

Global Compact Türkiye (2019). Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları. https://www.globalcompacttur-

kiye.org/surdurulebilir-kalkinma-amaclari/.

GRI (2015). SDG compass: e guide for business action on the SGDs. https://www.globalreporting.

org/resourcelibrary/gssb/ Item%2029%20‐%20SDG%20Compass.pdf.

Haanaes, K., Balagopal, B., Arthur, D., Kong, M. T., Velken, I., Kruschwitz, N. & Hopkins, M. S.

(2011). First look: e second annual sustainability & innovation survey. Sloan Management

Review, 52(2), 76-84.

Hart, S. L. (1995). A Natural-Resource-Based View of the Firm. Academy of Management Re-

view,20(4), 986-1014. http://doi.org/10.1177/0149206310390219.

Hobsbawm, E. J. (1975). e Standard of Living Debate.In A. J. Taylor (Eds.), e Standard of Living

in Britain in the Industrial Revolution (pp. 179-188). London: Methuen.

Howard-Grenville, J., Davis, G. F., Dyllick, T., Miller, C. C., au, S. & Tsui, A. S. (2019). Sustai-

nable Development for a Better World: Contributions of Leadership, Management, and Or-

ganizations. Academy of Management Discoveries, 5(4), 355-366. https://doi.org/10.5465/

amd.2017.0023.

Institute for Human Rights and Business (2015). State of play—Business and the sustainable develop-

ment goals: Mind the gap—Challenges for Implementation. http://www.ihrb.org/media/images/

reports/ state_of_play_report‐business_and_the_sdgs.pdf.

İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (2017). Sürdürülebilir Kalkınma Hedeeri ve İş Dün-

yası. http://www.skdturkiye.org/haber/surdurulebilir-kalkinma-hedeeri-ve-is-dunyasi.

İzmir Büyükşehir Belediyesi (2019, November 25). İzmir Körfezi’nin temizliği için ilk büyük adım

atıl ıyo r. https://www.izmir.bel.tr/tr/Haberler/izmir-korfezi-nin-temizligi-icin-ilk-buyuk-a-

dim-atiliyor/41068/156.

Jones, P., Comfort, D., & Hillier, D. (2018). Common ground: e sustainable development goals

and the marketing and advertising industry. Journal of Public Aairs, 18(2), 1-7. https://doi.

org/10.1002/pa.1619.

Kaiser-Permanente (2020, February 13). Investing in our communities, where better health begins. ht-

tps://about.kaiserpermanente.org/community-health/news/investing-in-our-communities-w-

here-better-health-begins.

Kaplan, H. (1994). Evolutionary and Wealth Flows eories of Fertility: Empirical Tests and New

Models.Population and Development Review, 20(4), 753-791.

Kearins, K. & Klyn, B. (1999). e Body Shop International PLC: e Marketing of Principles Along

with Products.In M. Charter & M. J. Polonsky (Eds.), Greener Marketing: A Global Perspective

to Greening Marketing Practice (pp. 285-299). Sheield: Greenleaf Publishing.

Keyfitz, N. (1989). e Growing Human Population,Scientific American,261(3), 118-127. https://

doi.org/10.1098/rstb.2016.0415.

Kiron, D., Kruschwitz, N., Haanaes, K. & Von Streng Velken, I. (2012). Sustainability nears a tipping

point. Sloan Management Review, 53, 69–74. https://doi.org/10.1108/sd.2012.05628gaa.012.

Kiron, D., Kruschwitz, N., Reeves, M. & Goh, E. (2013). e benefits of sustainability - driven in-

novation. Sloan Management Review, 54, 69-73. https://doi.org/10.1002/9781119204084.ch15.

Klassen, R. D. & Whybark, D. C. (1999). e Impact of Environmental Technologies on Ma-

nufacturing Performance. Academy of Management Journal, 42(6), 599-615. https://doi.

org/10.5465/256982.

Kolk, A. & Pinkse, J. (2005). Business Responses to Climate Change: Identifying Emergent Strate-

gies.California Management Review, 47(3), 6-20. https://doi.org/10.2307/41166304.

Lego (2020, January). LEGO Education Celebrates 40 Years of Reimagining the Way Children

Learn with New Hands-on STEAM Learning Solution. https://www.lego.com/tr-tr/aboutus/

news/2020/january/spikeprimeavailable.

Marcus A. A. & Fremeth A. R. (2009). Green Management Matters Regardless.e Academy of Ma-

nagement Perspectives,23(3), 17-26. https://doi.org/10.5465/amp.2009.43479261.

Meadows, D. H., Meadows, D. L., Randers, J. & Behrens, W. W. (1972). e Limits to Growth.New

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 20 -

York:Universe Books.

Menon, A. & Menon, A. (1997). Enviropreneurial Marketing Strategy: e Emergence of Corpo-

rate Environmentalism as Market Strategy. Journal of Marketing, 61(1), 51-67. https://doi.

org/10.2307/1252189.

Microso (2015, September 29). Computer science education opens possibilities for youth around

the globe. https://news.microso.com/features/computer-science-education-opens-possibili-

ties-for-youth-around-the-globe/.

Nattrass, B. & Altomare, M. (1999). e Natural Step for Business: Wealth, Ecology and the Evolu-

tionary Corporation. Gabriola Island: New Society Publishers.

Opet (2015). Clean Toilet Campaign. https://www.opet.com.tr/en/Clean-Toilet.

Lucci P. (2012). Post-2015 MDGs: What Role for Business?. ODI: London.

Nike News (2018, May 15). Nike’s Latest Sustainable Innovations and Environmental Impact. https://

news.nike.com/news/sustainable-innovation-air-bag-manufacture.

Pane-Haden, S. S., Oyler, J. D. & Humphreys, J. H. (2009). Historical, Practical, And eoretical

Perspectives on Green Management: An Exploratory Analysis.Management Decision,47(7),

1041-1055. https://doi.org/10.1108/00251740910978287.

Passarini, K. C., Pereira, M. A., De Brito Farias, T. M., Calarge, F. A. & Santana, C. C. (2014). As-

sessment of e Viability and Sustainability of an Integrated Waste Management System for the

City of Campinas (Brazil) by Means of Ecological Cost Accounting.Journal of Cleaner Produc-

tion,65, 479-488. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2013.08.037.

Paul, B. D. (2008). A history of the concept of sustainable development: Literature review. e An-

nals of the University of Oradea Economic Sciences Series, 17(2), 576-580.

Peattie, K. (1995). Environmental Marketing Management: Meeting the Green Challenge. London:

Pitman.

Pedersen, C. S. (2018). e UN Sustainable Development Goals (SDGs) are a great gi to business!.

Procedia CIRP, 69, 21-24. https://doi.org/10.1016/j.procir.2018.01.003.

Peng, Y. S. & Lin, S. S. (2008). Local Responsiveness Pressure, Subsidiary Resources, Green Manage-

ment Adoption and Subsidiary’s Performance: Evidence from Taiwanese Manufactures.Jour-

nal of Business Ethics,79(1), 199-212. https://doi.org/10.1007/s10551-007-9382-8.

Porter, M. E. & van Der Linde, C. (1995). Green and Competitive: Ending the Stalemate.Harvard

Business Review,73(5), 120-134. https://doi.org/10.1016/0024-6301(95)99997-e.

Prado-Lorenzo, J. M., Rodríguez-Domínguez, L., Gallego-Alvarez, I. & García-Sánchez, I. M. (2009).

Factors Inuencing the Disclosure of Greenhouse Gas Emissions in Companies World-Wi-

de.Management Decision.47(7), 1133-1157. https://doi.org/10.1108/00251740910978340.

PricewaterhouseCoopers. (2015). Making it your business: Engaging with the Sustainable Develop-

ment Goals. https://www.pwc.com/gx/en/sustainability/SDG/SDG%20Research_FINAL.pdf.

Qualcomm Wireless Reach (2017, June 9). See how Wireless Reach has been transforming lives over

the last 10 years. https://www.qualcomm.com/company/wireless-reach.

Roy, R. (1999). Designing and Marketing Greener Products: e Hoover Case.In M. Charter & M.

J. Polonsky (Eds.), Greener Marketing: A Global Perspective on Greener Marketing Practice (pp.

126-142). UK: Greenleaf Publishing, Sheield.

Schmidheiny, S. (1992).Changing Course: A Global Business Perspective on Development and the

Environment. Mit Press.

Shrivastava, P. (1993). Crisis eory/Practice: Towards A Sustainable Future. Industrial & Environ-

mental Crisis Quarterly.7(1), 23-42. https://doi.org/10.1177/108602669300700103.

Shrivastava, P. (1995). e Role of Corporations in Achieving Ecological Sustainability.Academy of

Management Review.20(4): 936-960. https://doi.org/10.5465/amr.1995.9512280026.

Siemens Corp. (2020). Why Siemens strives for a 100 percent rating on the Corporate Equality Index.

https://new.siemens.com/us/en/company/press/siemens-stories/usa/siemens-strives-for-a-

100-rating-on-the-corporate-equality-index.html.

Smith, D. (1993). Business and the Environment: Implications of the New Environmentalism. Lon-

don: Paul Chapman.

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları: Genel Bakış

- 21 -

Topple, C., Donovan, J. D., Masli, E. K. & Borgert, T. (2017). Corporate sustainability assessments:

MNE engagement with sustainable development and the SDGs. Transnational Corporations,

24(3), 61-71.

Türk Kızılay (2019, Haziran 21). En son mülteci evine dönene kadar çalışacağız. Göç ve Mülteci Hiz-

metleri. https://kizilay.org.tr/Haber/HaberArsiviDetay/4713.

UNDP Türkiye (2018). Organik Tarım Küme Projesi. https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/

home/projects/organic-agriculture-cluster.html.

United Nations Development Programme (2020). COVID-19 Pandemic Humanity needs leadership

and solidarity to defeat the coronavirus. https://www.undp.org/content/undp/en/home/corona-

virus.html.

United Nations Global Compact (2020). Ceo’s Taking action. https://unglobalcompact.org/take-acti-

on/20th-anniversary-campaign/uniting-business-to-tackle-covid-19/ceos-taking-action.

United Nations Environmental Programme (1972). Declaration of the United Nations conference on

the human environment. http://www.unep.org/documents.multilingual/default.asp?documen-

tid= 97&articleid=1503.

United Nations (2015). Transforming our world: e 2030 agenda for sustainable development. ht-

tps://sustainabledevelopment.un. org/content/documents/21252030%20Agenda%20for%20

Sustainable% 20Development%20web.pdf.

United Nations Economic & Social Council (2019). Special edition: progress towards the Sustainable

Development Goals. https://undocs.org/E/2019/68.

UN Global Compact & Accenture (2013). Architects of a better world. e UN Global Compa-

ct – Accenture CEO Study on Sustainability. https:// www.unglobalcompact.org/docs/news_

events/8.1/ UNGC_Accenture_CEO_Study_2013.pdf.

UN Global Compact Network Türkiye (2019). Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları. https://www.glo-

balcompactturkiye.org/surdurulebilir-kalkinma-amaclari/.

Udall, S.L. (1963). e Quiet Crisis. New York: Holt, Rinehart & Winston.

Vikin Kağıt Faaliyet Raporu (2019). Viking Kağıt Faaliyet Raporu 2019. https://www.kap.org.tr/tr/

ek-indir/4028328d7063adca01709bf4891d62

Visa Inc. (2020). How Visa is reaching out everywhere. https://usa.visa.com/visa-everywhere/glo-

bal-impact/visa-reaches-out-everywhere.html

Vogler, J. (2007). e international politics of sustainable development. In Handbook of sustainable

development. Edward Elgar Publishing.

Walley, N. & Whitehead, B. (1994). It’s Not Easy Being Green.Reader in Business and e Environ-

ment.36, https://doi.org/10-14. 10.1145/2377677.2377719.

World Economic Forum (2020, March 23). How are companies responding to the coronavirus crisis?.

https://www.weforum.org/agenda/2020/03/how-are-companies-responding-to-the-coronavi-

rus-crisis-d15bed6137/.

- 23 -

Elif Çirkin1

Kitabın bu bölümünde yoksullukla sürdürülebilir mücadelede, sosyal pa-

zarlama yaklaşımlarının gerekliliğine genel hatlarıyla vurgu yapılmıştır.

Öncelikli olarak yoksulluğun literatürde var olan farklı tanımları, yoksul-

luğun boyutları ve ortaya çıkış nedenlerinin belirlenmesinde kullanılan

ölçeklerden bahsedilmekte ve bu ölçekler yardımıyla toplumlar ve küresel

bazda yoksulluk gerçeklikleri gözler önüne serilmektedir. Diğer bir başlık-

ta ise, yoksullukla sürdürülebilir mücadele konusunda Birleşmiş Milletler

Kurulu tarafından, Birleşmiş Milletler Kalkınma Zirvesi’nde dizayn edilen

Sürdürülebilir Kalkınma Hedeeri arasında yer alan `Yoksulluğa Son` he-

definin amaçları ve bu amaçların alt göstergelerine yer verilmiştir. İnsan-

lığın karşı karşıya kaldığı en büyük tehditler arasında yer alan yoksulluk,

yalnızca maddi bir parametre olmaktan çıkıp bireylerin kişisel gelişimleri

için zorunlu olan hayat boyu sağlık, yaratıcı bir hayat, bilgiye erişim, orta-

lama bir hayat standardı, özgürlük, kendine güven ve saygınlık gibi çeşitli

1 Araş.Gör.,İşletmeBölümü,İşletmeFakültesi,DokuzEylülÜniversitesi,e-posta:elif.cirkin@deu.edu.tr

1. Yoksulluğa Son

- 37 -

ve kuruluşlar, hayırsever dernekler ve özel sektör alanında hizmet ve mal üreten

işletmeler de gerekli sorumluluğu yüklenip çok yönlü bir iş birliği geliştirilerek

yoksullukla kapsamlı bir şekilde mücadele edilmelidir. Modern pazarlamadan

farklı olarak, sosyal pazarlamada temel amaç davranış değişikliği yaratarak bi-

reysel ya da toplumsal çıkar sağlamaya odaklanmaktadır. Bu bağlamda, sosyal

pazarlamanın toplumda zararlı olan davranışların ortadan kaldırmak suretiyle

yararlı olan davranışların benimsenmesini sağlayarak ve bu davranışların yay-

gınlığını artırarak toplumsal anlamda faydalı bir değişim yarattığı söylenebilir.

Bu nedenle sosyal pazarlama yoksullukla mücadelede etkin ve sürdürülebilir bir

araç olarak kullanılabilir. Ancak unutulmamalıdır ki sosyal pazarlama, yoksulluk

gibi sosyo-ekonomik bir konuyla mücadele etme hususunda tek yöntem değildir.

Sosyal pazarlamanın yanı sıra, sosyal sorunlara yönelik çözüm yolları yaratmak

amacıyla teknolojik yenilikler, bilimsel keşier, ekonomik baskılar, yasalar, geliş-

miş altyapılar, kurumsal iş uygulamalarındaki değişiklikler, yeni okul politikaları

ve müfredat, halk eğitimi ve sosyal medya gibi farklı yaklaşımlar da kullanılabilir.

Son olarak, dünyayı etkisi altına alan COVID-19 salgınının var olan yoksulluk

sorunu üzerine etkilerinin olumsuz yönde olacağı hiç kuşkusuzdur ancak top-

lumu oluşturan bireylerin farkındalıklarını artıracak olan hem kamu hem özel

sektör bazlı çalışmalara destek ve adapte olunması, aynı şekilde salgınla mücadele

yönünde devletlerin yaptıkları çalışma ve projelerin genişletilmesi, farklı sektör-

lerden yapılacak olan katkı ve bağışlar sayesinde bu olumsuz etkilerin hafietil-

mesi öngörülmektedir.

KAYNAKÇA

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, (2020). https://www.ailevecalisma.gov.tr/tr-tr/basin-a-

ciklamalari/2-milyar-liralik-nakdi-yardim-ile-ilgili-basin-aciklamamiz/

Celsi, R. L., & Olson, J. C. (1988). “e role of involvement in attention and comprehension proces-

ses”.Journal of consumer research,15(2), 210-224.

Chrda (2019). “No Poverty”, United Nations Sustainable Development Goal One. Leaving No One

Behind https://www.chrda.org/no-poverty-united-nations-sustainable-development-goal-o-

ne-leaving-no-one-behind/ [Erişim tarihi: 20.01.2019].

Coşkun, S., & Tireli, M. (2008). “Avrupa Birliğinde Yoksullukla Mücadele Stratejileri ve Türki-

y e ”.  Nobel Yayıncılık.

Demir, T. (2016). “Kurumsal Sosyal Sorumluluk Projesi Ve Örnekleri”. https://www.timurdemir.

com.tr/sosyal-sorumluluk-projesi/

Demiral, N., Evin, H., & Demiral, B. (2007). “Yoksulluğun Küreselleşmesi ve Küresel Yoksulluk”,

IV.Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları Kongresi, 19-21.

Deutsche Welle, (2020). Koronavirüs yoksullukla mücadeleyi tehdit ediyor. https://www.dw.com/tr/

koronavir%C3%BCs-yoksullukla-m%C3%BCcadeleyi-tehdit-ediyor/a-53089551

Digital Marketing Institute, (2020). 16 Brands Doing Corporate Social Responsibility Successful-

ly.https://digitalmarketinginstitute.com/blog/corporate-16-brands-doing-corporate-soci-

al-responsibility-successfully

Donovan, R., & Henley, N. (2010). Principles and practice of social marketing: an international

perspective. Cambridge University Press.

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 38 -

Eser, Z., & Özdoğan, F. B. (2006).Sosyal pazarlama: Toplumun refahı ve kaliteli yaşamı için. Siyasal

Kitabevi.

Euronews, (2020). https://tr.euronews.com/2020/04/16/covid-19-dunyan-n-en-buyuk-20-ekono-

misinden-yoksul-ulkelere-bir-y-ll-k-borc-erteleme-karar

Gündoğan, N. (2008). “Türkiye’de yoksulluk ve yoksullukla mücadele.”Ankara Sanayi Odası, 42-56.

Haan, A. D. (2000). “Social Exclusion-Enriching the Understanding of Deprivation”, Studies in So-

cial and Political ought, Issue 2 (March).

Helmig, B., & aler, J. (2010). “On the eectiveness of social marketing- what do we really

know?”.Journal of Nonprofit Public Sector Marketing,22(4), 264-287.

Insider, (2020). A running list of brands giving back during the coronavirus pandemic. https://www.

insider.com/brands-giving-back-during-the-coronavirus-pandemic#other-brands-6

İlter, B., & Bayraktaroğlu, G. (2007). “Kar amacı gütmeyen sosyal içerikli pazarlama uygulamaları:

Sosyal pazarlama”.Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (28).

Kotler, P., & Andreasen A. R. (1987). Strategic Marketing for Nonprofit Organizations. New Jersey

Prentice Hall Inc.

Kızılay, (2020). Korona Dayanışma Projesi Genel Bağış https://www.kizilay.org.tr/Bagis/Bagis-

Yap/176/korona-dayanisma-projesi-genel-bagis

Kotler, P., & Lee, N. (2008).Social marketing: Inuencing behaviors for good. Sage.

Kotler, P., & Lee, N. R. (2009).Up and out of poverty: e social marketing solution. Pearson Prentice

Hall.

Kotler, P., & Zaltman, G. (1971). Social marketing: an approach to planned social change.Journal of

marketing,35(3), 3-12.

Kotler, P., Lee, N. R. (2010).Yoksulluğa karşı sosyal pazarlama. (Z.K.Chalar, Çev.). MediaCat.

Kurtoğlu, S. (2007). “Sosyal Pazarlama Kavramının Analizi”.Sosyal Bilimler Dergisi, (1), 125-134.

McMahon, L. (2001). “e impact of social marketing on social engineering in economic restructu-

ring”.Journal of Nonprofit & Public Sector Marketing,9(4), 75-84.

Milliyet, (2020). Corona virüs sonrası dev şirketler destek paketlerini açıkladı. https://www.milliyet.

com.tr/ekonomi/corona-virus-sonrasi-dev-sirketler-destek-paketlerini-acikladi-6178179

Odtü İşletme Topluluğu (2018). “Kurumsal Sosyal Sorumluluk Projeleri”.

https://www.glokalweb.com/yazi-kurumsal-sosyal-sorumluluk-projeleri

Rad, S. T., & Karataş, A. (2013). “Yoksulluğun Azaltılmasında Sosyal Pazarlama Yaklaşımı”. Üçüncü

Sektör Sosyal Ekonomi, 2013, 48, (2) : 17-31

Sachs, J. D. (2006).e end of poverty: Economic possibilities for our time. Penguin.

Sustainable Development Goals (2019). https://sdg-tracker.org/no-poverty [Erişim tarihi:

15.01.2019].

Taş, H. Y., & Özcan, S. (2012, October). “Türkiye’de ve Dünya’da yoksulluk üzerine bir araştırma.”

InInternational Conference on Eurasian Economies(pp. 423-430).

Tireli, M., & Coşkun, S. (2009).“Küreselleşme ve yoksulluk: Birleşmiş Milletler (UNDP) ve Dünya

Bankası göstergeleri Işığında bir analiz”. Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel

Müdürlüğü.

Townsend, P. (2006). Introduction: compendium of best practices in poverty measurement.

In:CompendiumofBestPracticesinPovertyMeasurement. Fundacao Instituto Brasileiro de

Geografia e Estatistica,RiodeJaneiro, Brazil, pp. 15-34.

UNDP (2001). Human Development Report 2001: Making New Technologies Work for Human

Development. New York: Oxford University Pres.

World Bank, (1991). Poverty Reduction Handbook, Washington.

World Bank, (2018). Poverty and Shared Prosperity 2018: Piecing Together the Poverty Puzzle. Was-

hington, DC

World Bank, (2019). Poverty. https://www.worldbank.org/en/topic/poverty/overview#1 [Erişim ta-

rihi: 22.01.2019].

World Bank, (2020). PovcalNet: an online analysis tool for global poverty monitoring. http://irese-

arch.worldbank.org/PovcalNet/home.aspx

- 39 -

Burcu İlter1

Yeterli ve sağlıklı besine ulaşım, insanoğlunun en temel ihtiyaçlarından biri

olup sağlıklı bir yaşam sürecinin de en temel kriterlerinden birisidir. 2030

Sürdürülebilir kalkınma amaçlarından ikincisi olan “Açlığa Son”, açlığın,

yetersiz beslenmenin ve gıda güvenliği probleminin olmadığı bir dünyada

yaşayabilmek için bir vizyon ortaya koymaktadır. Özellikle Covid 19 pan-

demisiyle tüm dünyanın başa çıkmaya çalıştığı bu günlerde açlık konusu

çok daha fazla gündeme gelmekte ve açlık tehtidinin tüm dünya ülkeleri

için çok daha yakın ve gözlemlenebilir olduğu görülmektedir. Bu gelişmeler

ışığında devletlere, ulusal ve uluslararası kuruluşlara, şirketlere ve bireylere

her zamankinden çok daha önemli görevler düşmekte olduğu açıktır. Bu

çerçevede, bu bölümde dünyanın ve Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınma

amaçlarından SKA 2 çerçevesindeki durumu irdelenmiş; sıfır açlık amacına

ulaşmada alınabilecek önlemler tartışılmış ve iyi şirket uygulamalarından

örnekler verilmiştir.

1 Prof.Dr.,İşletmeBölümü,İşletmeFakültesi,DokuzEylülÜniversitesi,e-posta:burcu.ilter@edu.tr

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 60 -

lay olmadığı ve bunun başarılması için önemli miktarda maddi kaynağa ihtiyaç

duyulduğu da konu ile ilgili raporlarda yer almaktadır.

Ancak yine de umutsuzluğa kapılmadan devletlerin ve uluslararası kuruluş-

ların yanı sıra şirketlerin ve bireylerin de açlığın sona erdirilmesi için bilinçli ve

sorumlu adımlar atması gerekmektedir. Özellikle de “Sıfır Açlık” amacı doğrultu-

sunda gıda ve gıda perakendeciliği konusunda faaliyet gösteren şirketlere önemli

görevler düştüğü açıktır. Bu konuda ülkemizde de gerek devlet politikaları çer-

çevesinde, gerekse şirketler ve kuruluşlar nezdinde önemli adımlar atılmaktadır

ancak daha alınması gereken çok yol olduğu açıktır.

Tüm sürdürülebilir kalkınma amaçları birbiriyle bağlantılıdır, bu nedenle “Sı-

fır Açlık” amacına ulaşılmasında diğer sürdürülebilir kalkınma amaçlarının sağ-

lanması da büyük önem taşımaktadır. Örneğin fakirliğin giderilmesi (SKA 1) ve

herkesin evine yemek götürebilecek durumda olması, israf edilen veya kaybedilen

gıda ürünlerinin geri kazanılması (SKA 12.3), iklim değişimiyle ilgili önlemler

alınması (SKA 13), ve toprak kalitesini iyileştirmek ve ekosistemlerin sürdürü-

lebilir kullanımını teşvik etmek (SKA 15) ile sudaki yaşamın devamını sağlamak

(SKA 14) büyüyen dünya nüfusumuzu beslemenin anahtarıdır.

Bireyler ise mümkün olduğunca sağlıklı tercihler yaparak, ve daha sürdürüle-

bilir gıda ürünlerini tercih ederek, alışverişlerinde küçük çiçileri ve pazarlardaki

yerel üreticileri destekleyerek, en önemlisi ise gıda israfını azaltarak, aynı zaman-

da da devletten ve iş dünyasından da bu doğrultuda adımlar atmasını talep ederek

SKA 2 “açlığa son” amacına katkıda bulunabilirler.

KAYNAKÇA

Anadolu Efes. (2018). Sürdürülebilirlik Raporu (2018), https://www.anadoluefes.com/dosya/surdu-

rulebilirlikraporu_tr/Anadolu_Efes_Surdurulebilirlik_Raporu_TR_2018.pdf (12/02/2020)

Bertelsmann Stiung & Sustainable Development Solutions Network. (2019). Sustainable Develop-

ment Report (2019) Transformations to Achieve the Sustainable Development Goals, https://s3.a-

mazonaws.com/sustainabledevelopment.report/2019/2019_sustainable_development_report.

pdf , (14/02/2020)

Birleşmiş Milletler Türkiye (2020) , COVID-19: Açlığın pençesindeki ve zayıf topluluklar kriz için-

de krizle karşı karşıya, https://turkey.un.org/tr/40618-covid-19-acligin-pencesindeki-ve-za-

yif-topluluklar-kriz-icinde-krizle-karsi-karsiya, (16/05/2020)

Efendioğlu, K. (2019). Açlığa Son Vermek İçin Neler Yapılıyor? http://sosyalup.net/acliga-son-ver-

mek-icin-neler-yapiliyor/

FAO, IFAD, UNICEF, WFP and WHO. (2019). e State of Food Security and Nutrition in the World

2019. Safeguarding against economic slowdowns and downturns. Rome, FAO. Licence: CC BY-

NC-SA 3.0 IGO.

Fazla Gıda. (t.y.). https://www.fazlagida.com/, (13/02/2020)

Kerevitaş. (2018), Sürdürülebilirlik Raporu. https://www.yildizholding.com.tr/media/79370/kerevi-

tas_2018_surdurulebilirlik_raporu.pdf (11.02.2020)

PWC. (2015). Make it Your Business: Engaging with the Sustainable Development Goals, https://www.

2. Açlığa Son.

- 61 -

pwc.com/gx/en/sustainability/SDG/SDG%20Research_FINAL.pdf, (10.02.2020)

PWC. (2016). Navigating the SDGs: a business guide to engaging with the UN Global Goals , https://

www.pwc.com/gx/en/sustainability/publications/PwC-sdg-guide.pdf (11.02.2020)

MİGROS (2018), Sürdürülebilirlik Raporu, (2018), https://surdurulebilirlik.migroskurumsal.com/

pdf/2018-Migros-Surdurulebilirlik-Raporu.pdf?v=2, (11.02.2020)

Reinberg, S. (2018). Want to Eat Healthier? Avoid Stores With Snacks at Checkout. Health Day

News. Retrieved from https://consumer. healthday.com/vitamins-and-nutritioninformation-

27/food-and-nutrition-news-316/want-to-eat-healthier-avoid-stores-withsnacks- at-chec-

kout- 740721.html. (11.02.2020)

SKD. Türkiye. (2018.). Sürdürülebilir Tarim Ilkeleri İyi Uygulamalar Rehberi http://www.skdturkiye.

org/files/yayin/surdurulebilir-tarim-ilkeleri-iyi-uygulamalar- rehberi_4.pdf

SKD. Türkiye. (t.y.). http://www.skdturkiye.org/surdurulebilir-tarim-ve-gidaya-erisim (2/01/2020)

Tabari, H., P. Willems. (2018). Seasonally varying footprint of climate change on precipitation in the

Middle East, Scientific Reports, 8:4435 | DOI:10.1038/s41598-018-22795-8

Torku. (t.y.). http://torku.com.tr/tr/haber/detay/1784/unilever-surdurulebilir-tarimda-konya-seke-

ri-

Toros Tarım. (t.y.). Tarımda Sürdürülebilirlik Uygulamaları,https://www.toros.com.tr /tr/toros-ku-

rumsal/sosyal-sorumluluk/tarimda-surdurulebilirlik-uygulamalari, (11.02.2020)

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, On Birinci Kalkınma Planı

(2019-2023). http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.

pdf

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (t.y.). http://www.surdurule-

bilirkalkinma.gov.tr/amaclari/acligi-bitirmek/

Türkiye Cumhuriyeti Kalkınma Bakanlığı, (2017). “Sürdürülebilir Kalkınma Hedeeri Kapsamında

Türkiye’nin Mevcut Durum Analizi Projesi, Aralık 2017, Ana Rapor, ESCARUS, TSKB Sürdü-

rülebilirlik Danışmanlığı

Türkiye sürdürülebilir kalkınma amaçları, 2. Ulusal gözden geçirme raporu “Ortak hedeer için sağ-

lam temeller (2019).

http://www.surdurulebilirkalkinma.gov.tr/wp-content/uploads/2020/01/Surdurulebilir_Kalkin-

ma-Amaclari-Turkiye-2.-Ulusal-Gozden-Gecirme-Raporu-Ortak-Hedeer-icin-Saglam-Te-

meller_-interaktif.pdf

Unıted Natıons. (2019). World Population Prospects 2019, https://www.un.org/ development /desa/

publications/world-population-prospects-2019-highlights.html, (14/02/2020)

WBCSD. (2019). CEO Guide to Food System Transformation, https://docs.wbcsd.org/ 2019/10/

WBCSD_CEO_Guide_to_Food_System_Transformation.pdf, (11.02.2020)

- 63 -

Banu Demirel1

“Her yaşta sağlıklı ve kaliteli yaşam” Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının

(SKA) üçüncüsü olup, küresel bazda anne ve yenidoğan ölüm oranlarını

azaltmak, bulaşıcı ve bulaşıcı olmayan hastalıklarla mücadele, kaliteli temel

sağlık bakım hizmetlerine erişim gibi alt hedeere sahiptir. Bu bölüm söz

konusu amaca Türkiye’deki büyük ölçekli işletmeler perspektifinden odak-

lanmaktadır. Çalışmada öncelikle sağlık ve kaliteli yaşam hedeerine ve

Türkiye’nin bu hedeere ait performans göstergelerine yer verilerek, güncel

durum ortaya konulmaya çalışılmıştır. Daha sonraki bölümlerde ise özel

sektörde yer alan işletmelerin bu amaç doğrultusundaki sorumluluk ve fa-

aliyet alanları tartışılarak mevcut uygulamalarla ilgili örnekler verilmiştir.

1 Doç.Dr.,İşletmeBölümü,İşletmeFakültesi,DokuzEylülÜniversitesi,e-posta:banu.atrek@deu.edu.tr

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 84 -

sayılarının önemli ölçüde azaltılması (SKA 3.9) hedefi doğrultusunda atık yöne-

timi, tehlikeli atıkların bertaraf edilmesi, filtreleme gibi faaliyetleri yerine getir-

dikleri görülmektedir. Ancak, bu çabaların artarak devam etmesi, sürdürülebilir

iş stratejilerinin ve modellerinin küçük ve orta ölçekli işletmeler tarafından da

benimsenerek yaygınlığı arttırılmalıdır. Bunun yanı sıra sağlıklı ve kaliteli yaşam

amacını gerçekleştirmek üzere, diğer hedeer doğrultusunda da daha fazla çaba

gösterilmesi gerekmektedir. Dünya Sağlık Örgütü 9 Mayıs 2020 itibariyle 215 ül-

keden 3.855.812 kişide koronavirüs (covid-19) vakası olduğunu bildirmiştir. Tüm

dünyayı tehdit eden bulaşıcı hastalıklara karşı işletmeler de dahil olmak üzere iş

sağlığı ve güvenliği ve risk yönetimi konularında önemli durulması gerekliliği bir

kez daha görülmektedir. Koronavirüse karşı alınması gereken önlemler belirlen-

miş olup, özellikle iş güvenliği ve iş sağlığı açısından bu önlemlere titizlikle uyul-

ması gerekmektedir. İşletmelerin dayanışma göstermesi ve personel, yerel toplu-

luklar ve müşterileri korumak, tedarik zincirleri, üretim ve lojistik çalışmalarını

sürdürmek için birlikte çalışması oldukça önem teşkil etmektedir.

Sağlıklı ve kaliteli bir yaşam amacıyla işletmelerin de bir an önce harekete ge-

çip, mevcut üretim sistemlerini ve değer zincirlerini bu prensipler doğrultusunda

adapte etmeleri gerekmektedir. Gerek döngüsel iş modelleri, ürün-hizmet sistem-

leri gibi sürdürülebilir iş modellerini benimseyerek, gerekse sürdürülebilir iş mo-

delleri stratejilerini kendi misyon ve stratejilerine entegre ederek, işletmeler sür-

dürülebilirlik yolunda önemli adımlar atarak “her yaşta sağlıklı ve kaliteli yaşam”

amacına hizmet edebilirler. İşletmeler bunu yaparken önceliklerini kendi temel

yetkinlikleri çerçevesinde belirleyerek doğru performans göstergelerini bütüncül

bir bakış açısıyla belirlemeli, ölçmeli ve gerekli iyileştirmeleri yapmalıdırlar.

KAYNAKÇA

Akım, F. (2010). Sağlık Alanında Gerçekleştirilen Sosyal Sorumluluk Kampanyalarının Bireyler-

de Farkındalık ve Davranış Değişikliği Yaratma Etkisi:“Kalbini Sev Kırmızı Giy Kampanyası”

Üzerine Bir Değerlendirme. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi, 38, 5-20.

Aksa Enerji (2018). Sürdürülebilirlik Raporu. Erişim Tarihi: 15.02.2020, adres: https://995853093.r.

radorecdn.net//media/31841/aksa-enerji-2018-yili-surdurulebilirlik-raporu.pdf 15.02.2020

tarihinde erişilmiştir

Arçelik (2018). Sürdürülebilirlik Raporu. Erişim Tarihi: 22.01.2020, adres: http://www.arcelikas.

com/UserFiles/file/Sürdürülebilirlik%20Raporu18_(interactive).pdf

Aselsan (2018). Sürdürülebilirlik Raporu. Erişim Tarihi: 14.02.2020, adres: https://www.aselsan.

com.tr/ASELSAN_SURDURULEBILIRLIK_RAPORU_2018_7116.pdf.

Aygaz (t.y.). Diyabetik Çocuklar Kampı. Erişim Tarihi: 30.01.2020, adres: https://www.aygaz.com.tr/

kurumsal/diyabetik-cocuklar-kampi.

Aygaz (2018). Sürdürülebilirlik Raporu. Erişim Tarihi: 15.02.2020, adres: https://www.aygaz.com.

tr/uploads/kurumsal/surdurulebilirlik/da5af028_ef15_4295_8e72_390ed0b4f914__skr-tr.pdf.

BM Genel Sekreter Raporu (2019, Kasım 29). Özel Baskı: Sürdürülebilir Kalkınma Hedeeri 2019

İlerleme Raporu, https://undocs.org/E/2019/68 .

3. Her Yaşta Sağlıklı ve Kaliteli Yaşam

- 85 -

Bocken, N. M., Short, S. W., Rana, P., & Evans, S. (2014). A literature and practice review to develop

sustainable business model archetypes. Journal of cleaner production, 65, 42-56.

CSA (RobecoSAM Corporate Sustainability Assessment) (2019). Industry Leader Report: Arçe-

lik. Erişim Tarihi: 30.01.2020, adres: https://assessments.robecosam.com/survey/documents/

DJSI_IndustryLeader_DHP.pdf.

Derin, M. (2018). Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedeeri Kapsamında Türkiye’nin

Sağlık Alanına İlişkin Mevcut Durum Analizi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(57):

558-568.

Ellen MacArthur Foundation (2013). Towards the Circular Economy. Economic and Business Ra-

tionale for an Accelerated Transition’. Erişim Tarihi: 29.01.2020, adres: https://tinyurl.com/

hzfrxvb .

Eti (t.y.). Sarı Bisiklet projesi. Erişim Tarihi: 30.01.2020, adres: https://www.etietieti.com/eti-sari-bi-

siklet-projesi.

Geissdoerfer, M., Vladimirova, D. & Evans, S. (2018). Sustainable business model innovation: A

review. Journal of cleaner production, 198, 401-416.

GRI & UNGC (2017). Business Reporting on the SDGs: An Analysis of the Goals and Targets. GRI:

Amsterdam Erişim Tarihi:10.01.2020, adres: https://www.globalreporting.org/resourcelibrary/

GRI_UNGC_Business-Reporting-on-SDGs_Analysis-of-Goals-and-Targets.pdf.

GRI, UNGC & WBCSD, (2015). SDG compass—e guide for business action on the SDGs. Erişim

Tarihi: 10.12.2019, adres: https://sdgcompass.org/

Hava Kalitesi Bülteni (2019). Kasım 2019. https://webdosya.csb.gov.tr/db/ced/icerikler/bulten-ka-

sim-2019-20200114082754.pdf

Hedeer için İş Dünyası (t.y.). https://www.business4goals.org/?lang=tr Erişim Tarihi: 12.02.2020.

Hürriyet (t.y.). Ödüllü Sigara Bırakma Kampanyası. Erişim Tarihi: 30.01.2020, adres: https://www.

hurriyet.com.tr/besas-tan-odullu-sigara-birakma-kampanyasi-37226104

Koç Grubu (2018). Sürdürülebilirlik Raporu. Erişim Tarihi: 14.02.2020, adres: https://www.koc.

com.tr/tr-tr/surdurulebilirlik/CSRReports/Koc-Group-Surdurulebilirlik-Performans-2018.

pdf.

Korhonen, J., Nuur, C., Feldmann, A., Birkie, S.E., (2018). Circular economy as an essentially

contested concept. Journal of Cleaner Production 175, 544e552. https://doi.org/10.1016/j.jc-

lepro.2017.12.111.

Lu, F., Xu, D., Cheng, Y., Dong, S., Guo, C., Jiang, X., & Zheng, X. (2015). Systematic review and me-

ta-analysis of the adverse health eects of ambient PM2. 5 and PM10 pollution in the Chinese

population. Environmental research, 136, 196-204.

Mediacat (t.y.). Alzheimer Hastalarını Unutmayın. Erişim Tarihi: 31.01.2020, adres: https://media-

cat.com/alzheimer-hastalarini-unutmayin.

Merck (t.y.). Company Responsibility. Erişim Tarihi: 30.01.2020, adres: https://www.merckgroup.

com/tr-tr/company/responsibility/responsibility-turkey.html

OECD (2019, Ocak 27). Çevresel Performans İncelemeleri: Türkiye https://read.oecd-ilibrary.org/

environment/oecd-cevresel-performans-incelemeleri-turkiye-2019_653318da-tr#page1

On birinci Kalkınma Planı (2019). http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/Onbirinci-

KalkinmaPlani.pdf

Opet (t.y.). Temiz Tuvalet. Erişim Tarihi: 31.01.2020, adres: https://www.opet.com.tr/Temiz-Tuvalet

OYAK Maden ve Metalurji Grubu (2018). Sürdürülebilirlik Raporu. Erişim Tarihi: 14.02.2020, ad-

res: https://www.erdemir.com.tr/Sites/1/upload/files/ommg-sr-08-tr-2608.pdf

Polisan, (2018). Sürdürülebilirlik Raporu Erişim Tarihi: 15.02.2020, adres: https://www.polisanhol-

ding.com/pdf/PolisanHolding_SurdurulebilirlikRaporu_2018.pdf

Prieto-Sandoval, V., Jaca, C., Ormazabal, M., (2018). Towards a consensus on the circular economy.

Journal of Cleaner Production 179, 605e615. https://doi.org/10.1016/ j.jclepro.2017.12.224

PwC, (2015). Make it your business: Engaging with the Sustainable Development Goals. Erişim

Tarihi: 15.01.2020, adres: https://www.pwc.com/gx/en/services/sustainability/sustainable-de-

velopment-goals/sdg-research-results.html.

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 86 -

Rossi, E., Bertassini, A. C., dos Santos Ferreira, C., do Amaral, W. A. N., & Ometto, A. R. (2020).

Circular economy indicators for organizations considering sustainability and business models:

Plastic, textile and electro-electronic cases. Journal of Cleaner Production, 247, 119137.

SGK, (2017). SGK İstatistik Yıllıkları. Erişim Tarihi: 15.02.2020, adres: http://www.sgk.gov.tr/wps/

portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari

SKD Türkiye (t.y.). Hakkımızda. Erişim Tarihi: 12.02.2020, adres: http://www.skdturkiye.org/hak-

kimizda

T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2020, Mayıs 7) https://www.ailevecalisma.gov.tr/

media/40969/isyerlerinde-koronaviruse-covid-19-karsi-alinmasi-gereken-onlemler.pdf

T.C. Sağlık Bakanlığı (2020a). COVID-19 Halka Yönelik Sıkça Sorulan Sorular. Erişim Tarihi: 7

Mayıs 2020, adres: https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/tr/sss/halka-yonelik

T.C. Sağlık Bakanlığı (2020b, Mayıs 9). COVID-19 Güncel Durum. https://covid19bilgi.saglik.gov.

tr/tr/

THY (2018). Sürdürülebilirlik Raporu. Erişim Tarihi: 14.02.2020, adres: https://investor.turkisha-

irlines.com/documents/yInvestorRelations/download/yillik_raporlar/surdurulebilirlik-ra-

por-haziran-2019.pdf

TMMOB Çevre Mühendisleri Odası (2018, Ocak 28). Hava Kirliliği Raporu http://cmo.org.tr/re-

simler/ekler/9d62b3a2bb620a4_ek.pdf

Tofaş (2018, Şubat 15). Sürdürülebilirlik Raporu. http://irsustainability.tofas.com.tr/2018/files/

tr-tofas.pdf

Türkiye 2.Ulusal Gözden Geçirme Raporu (2019). http://www.surdurulebilirkalkinma.gov.tr/

wp-content/uploads/2020/01/Surdurulebilir_Kalkinma-Amaclari-Turkiye-2.-Ulusal-Goz-

den-Gecirme-Raporu-Ortak-Hedeer-icin-Saglam-Temeller_-interaktif.pdf

WBCSD (t.y.). About Us. Erişim Tarihi: 20.01.2020, adres: https://www.wbcsd.org/Overview/

About-us

WBCSD (2010). Vizyon 2050. Erişim Tarihi: 23.01.2020, adres: http://www.skdturkiye.org/files/ya-

yin/Vizyon-2050-Kapsamli-Rapor.pdf

WHO (2020, Mayıs 9). Coronavirus disease (COVID-19) outbreak situation. Erişim Tarihi: 9 Mayıs

2020, adres: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019

WHO (2018). Circular Economy and Health: Opportunities and Risk. WHO Regional Oice for

Europe: Copenhagen, Denmark. Erişim Tarihi: 30.01.2020, adres: http://www.euro.who.int/__

data/assets/pdf_file/0004/374917/Circular-Economy_EN_WHO_web_august-2018.pdf?ua=1

WHO (2017). Contaminated sites and waste: towards a circular economy. Fact sheet 11. Copenha-

gen: WHO Regional Oice for Europe: Copenhagen, Denmark. Erişim Tarihi: 30.01.2020, adres:

http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0017/341144/Fact-Sheet-11-contaminated-si-

tes-and-waste.pdf.

Zorlu Holding (2018). Sürdürülebilirlik Raporu. Erişim Tarihi: 14.02.2020, adres: https://2018.zh-

surdurulebilirlikraporu.com/pdf.pdf

- 87 -

Aykan Candemir1

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA), yoksulluğu sona erdirmek, dün-

yayı korumak ve tüm insanların barış ve refah içinde yaşamasını temin

etmek için küresel bir eylem çağrısı olarak nitelendirilebilir. Kapsayıcı ve

nitelikli eğitim konusunda başarı kazanılmasının, sürdürülebilir kalkınma-

nın temini açısından son derece önemli olduğu yadsınamaz bir gerçektir.

“Nitelikli Eğitim” dahilinde 2030 yılı itibariyle tüm kız ve erkek çocukları-

nın bedelsiz ilköğretim (ilkokul ve ortaokul) imkanlarından yararlanarak

eğitimlerini tamamlamaları ve diploma almaları amaçlanmaktadır. Bunun

yanında, uygun bedelli mesleki eğitime eşit erişim sağlanması, cinsiyet ve

refah eşitsizliklerinin ortadan kaldırılarak, nitelikli yükseköğretime arzu

eden herkesin erişmesinin sağlanması da hedeenmektedir. Devletlerin ya-

nında özel sektörde faaliyet gösteren şirketler de bu amaçlara ulaşılmasında

hayati roller üstlenmektedirler. Bundan dolayı şirketlerden beklentiler de

çok büyüktür. Dünya çapında pek çok şirket “Nitelikli Eğitim” amaçlarını

stratejilerine dahil ederek önemli faaliyetlerde bulunmaktadırlar.

1 Doç.Dr.,İşletmeBölümü,İktisadiveİdariBilimlerFakültesi,EgeÜniversitesi,e-posta:aykan.cande-

mir@ege.edu.tr

4. Nitelikli Eğitim

- 109 -

rama Meksika, Arjantin ve ABD’den 31 okul katılmıştır. Ayrıca programa 2018

yılında 15 milyon Amerikan Dolarından fazla destek sağlanmıştır (METALSA,

2019: 85-87).

4.4. Sonuç

Sürdürülebilir kalkınma günümüzde ekonomik, çevresel ve toplumsal strate-

jiler ve eylem planlarıyla desteklenen kapsayıcı ve bütünleşik bir strateji haline

gelmiştir. “Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları 2030” kapsayıcı bir anlayışla, bu

stratejiyi insan hak ve özgürlüklerinin de korunması ve geliştirilmesi temeline

yerleştirerek evrenselleştirmek için çaba göstermektedir.

Küresel Amaçları iş dünyası ne kadar çok anlarsa, daha iyiye doğru hızlı iler-

leme olacaktır. Küresel amaçlara ulaşmada şirketlerin önceliklerini belirlemeleri,

sürdürülebilir kalkınmayı göz gönünde bulundurarak stratejik planlama ve ye-

niliği hedeemek; tüketicilere sürdürülebilir seçimler yapma konusunda ilham

veren ürün ve hizmetleri pazarlamak, liderlik gelişimi, kadınların her düzeyde

güçlendirilmesi odak noktaları olmalıdır. Ayrıca, yatırımcıların ve tedarik zinci-

rinde yer alan kişi ve şirketlerin de sürdürülebilir işin yaratabileceği değeri de

anlamaları sağlanmalıdır.

Şirketlerin Küresel Amaçlar doğrultusunda sürdürülebilir faaliyetlerine yönel-

meleri çok daha büyük iş fırsatlarını da ortaya çıkaracaktır. Bununla birlikte kü-

resel amaçlara ulaşmak, birçok alanda ek yatırımlara ihtiyaç duyulmasını gerekti-

recektir. Ancak şu anda dünyadaki belirsiz ekonomik koşullarda, çoğu yatırımcı

likidite ve kısa vadeli kazançlar aramaktadır. Dikkat edilmesi gereken husus şudur

ki, küresel ekonomik çalkantılar, krizler ve uygulamalar nedeniyle iş dünyasına

güven çok keskin bir şekilde aşınmıştır. Şirketler, küresel amaçlara ulaşmak için

hükümetler, tüketiciler, işçiler ve sivil toplumla birlikte çalışarak ve sorumlu, açık

politika savunuculuğunu benimseyerek toplumun güvenini yeniden kazanabilir-

ler. Eğitimlerine yatırım yapmak, erkeklerin ve kadınların potansiyellerini ger-

çekleştirmelerini sağlamak, daha yüksek iş gücü verimliliği ile daha fazla getiri

sağlayacaktır. Bu faaliyetleri ne kadar fazla şirket gerçekleştirirse, dünya ekono-

misi de rekabetin sürdürülebilir, kapsayıcı ekonomik büyümeyi teşvik ettiği bir

kalkınma modeline geçebilecektir.

KAYNAKÇA

Albaraka Türk. (2020, Şubat 17). , Geleceğe Değer Kat Projesi, https://www.youtube.com/watch?V=p-

3kqgvct_Lo.

Anadolu Ajansı. (2020, Şubat). Albaraka’nın Geleceğe Değer Kat Projesi Platin Odülüne Layık Görül-

dü. Anadolu Ajansı. Https://www.aa.com.tr/tr/sirkethaberleri/finans/albarakanin-gelecege-de-

ger-kat-projesi-platin-odulune-layik-goruldu/655008,

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 110 -

BSDC (Business and SustainableDevelopment Commission), (2017), Better Business Better World

Report, http://report.businesscommission.org/uploads/Executive-Summary.pdf, (26.01.2020)

BCtA (Business Call to Action), https://www.businesscalltoaction.org/, (05.02.2020).

Camilleri, M.A., Camilleri, A.C., (2020), “e Sustainable Development Goal on Quality Educati-

on”, S. O. Idowu et al. (eds.), e Future of the UN Sustainable Development Goals, CSR, Sus-

tainability, Ethics and Governance. Switzerland: Springer https://doi.org/10.1007/978-3-030-

21154-7_13

Daproim Africa. (2020, Şubat 18). Future Proofing Youth in Kenya with Digital Skills Training

and Quality Employment Opportunities at Daproim Africa. https://daproim.com/future-pro-

ofing-youth-in-kenya-with-digital-skills-training-and-quality-employment-opportuni-

ties-at-daproim-africa/, (05.02.2020).

ECONET Zimbabve. (2019), Annual Report-2019, Zimbabve.

Eco-Business TV, (2017), Ecosperity 2017: Unilever’s Paul Polman on the SDGs, https://www.you-

tube.com/watch?v=85EuBUJ_Cww&feature=youtu.be, (26.01.2020)

GRI and the UN Global Compact (2017). Business Reporting on the SDGs: An Analysis of Goals and

Targets, UK

Henkel türkiye, HENKEL Keşif Dünyası, https://www.henkel-kesifdunyasi.com/, (02.02.2020).

Metalsa. (2019). Sustainability Report-2018, Mexico.

Nestle Global Youth Initiative, https://www.nestle.com/csv/impact/employment-diversity/

youth-employment, 28.01.2020

NETAŞ, “45 Yıllık ArGe Geçmişiyle Bir Mühendis Okulu olan Netaş, Türkiye’nin Yeni Nesil Mühen-

dislerini Yetiştirmek Amacıyla Harekete Geçti.”, http://www.netas.com.tr/medya/45-yillik-ar-

ge-gecmisiyle-bir-muhendis-okulu-olan-netas-turkiye-nin-yeni-nesil-muhendislerini-yetis-

tirmek-amaciyla-harekete-gecti/, (02.02.2020).

Oando Foundatıon. (2020). http://www.oandofoundation.org (27.01.2020).

Peşkircioğlu, N. (2016). “2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedeeri: Küresel Verimlilik Hareketine

Doğru”, Kalkınmada Anahtar Verimlilik, Kasım, No. 335, ss. 4-9.

PWC. (2015), Make it Your Business: Engaging with the Sustainable Development Goals, UK.

PWC. (2019), SDG Challenge 2019, UK.

RELX-SDG Resource Centre, https://sdgresources.relx.com/articles-features/sdgs-opportunity-bu-

siness (26.01.2020)

SKKA (Sürdürülebilir Kalkınma için Küresel Amaçlar). (2019). Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları

Türkiye 2. Ulusal Gözden Geçirme Raporu-“Ortak Hedeer için Sağlam Temeller”, Türkiye

Turkcell. Erişim Tarihi: 9 Ocak 2020, adres: https://www.turkcell.com.tr/tr/hakkimizda/sosyal-so-

rumluluk.

Türk Telekom. (2019), 2018 Faaliyet Raporu. İstanbul

UNESCO. (2019). Special Edition: Progress Towards the Sustainable Development Goals-Report of the

Secretary-General. Geneva, UN Publications

UN Global Compact. (2015). Investing In Education: Lessons From e Business Community, Gene-

va, UN Publications.

UNDP Türkiye. (2020, Mart 24). Binyıl Kalkınma Hedeeri. https://www.tr.undp.org/content/tur-

key/tr/home/mdgoverview/millennium-development-goals.html

UN. (2020). UN Working to Fight COVID-19 and Achieve Global Goals. https://www.un.org/en/

un-coronavirus-communications-team/un-working-fight-covid-19-and-achieve-global-goals

Unilever Global, UN Sustainable Development Goals, https://www.unilever.com/sustainable-living/

our-strategy/un-sustainable-development-goals/, (02.02.2020).

Unilever Türkiye, Unilever Sürdürülebilir Yaşam Planının 8 Yıllık Karnesi, https://www.unilever.com.

tr/news/press-releases/2019/unilever-surdurulebilir-yasam-planinin-8-yillik-karnesi.html,

(02.02.2020).

UNSTATS. (2020, Mayıs 02). Global indicator framework for the Sustainable Development Goals and

targets of the 2030 Agenda for Sustainable Development. https://unstats.un.org/sdgs/indicators/

Global%20Indicator%20Framework%20aer%202020%20review_Eng.pdf

- 111 -

Özge Özgen1

Birleşmiş Milletler tarafından 2030 yılına kadar sürdürülebilir kalkınmanın

sağlanabilmesi için bir eylem çağrısı yapılmıştır. Bu eylem çağrısı kapsamında

17 sürdürülebilir kalkınma amacı ve bu amaçlar doğrultusunda hedeer be-

lirlenmiştir. Bu amaçlardan beşincisi olan toplumsal cinsiyet eşitliği dünyanın

gündeminde olan, sınırlı bölgelerde ve gelişmiş ülkelerde belirli ilerlemelere

karşın halen yoğun şekilde tartışılan bir konudur. Kadınlar ve kız çocukları-

nın güçlendirilmesinin çarpan etkisi yarattığı bilinmektedir. Dünya’da ve Tür-

kiye’de kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ve işletmeler çeşitli iş birlikle-

ri altında ya da bireysel olarak “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği” amacına ulaşmak

için çeşitli stratejiler geliştirmekte ve uygulamalar gerçekleştirmektedir. Pek

çok başarılı uygulama olmasına rağmen ne yazık ki bugün toplumsal cinsiyet

eşitsizlikleri her yerde görülen en yerleşik eşitsizlik türlerinden biridir. Bu ne-

denle, tüm kurum, kuruluşlar ve işletmeler tarafından hassasiyetle çalışılmaya

ve yeni çözüm önerileri geliştirilmeye devam edilmelidir.

1 Doç.,Dr.,UluslararasıİşletmecilikveTicaretBölümü,İşletmeFakültesi,DokuzEylülÜniversitesi,e-pos-

ta:ozge.ozgen@deu.edu.tr

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 130 -

uyum sağlama sürecinde de işletmeler ve paydaşları toplumsal cinsiyet eşitliği

amacını destekleyecek uygulamaları sürdürmelidir.

5.8. Sonuç

Toplumsal cinsiyet eşitliği sürdürülebilir kalkınma amaçlarının önemli hedef-

lerinden biridir. Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ile ekonomik verim-

liliğin artacağı ve gelecek nesiller için kalkınma sonuçlarının iyileşeceği ifade

edilmektedir. Dünya genelinde toplumsal cinsiyet eşitliğinde yol almış ülkeler,

kurumlar ve işletmeler bulunmaktadır ve onları izleyen ülke, kurum ve işletmele-

re örnek niteliğindedirler. Ama halen toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda alın-

ması gereken uzun bir yol olduğu da görülmektedir. Bu yolculukta bütüncül bir

bakış açısı izlenmesi, sistematik ve planlı bir yaklaşım içinde olunması önemlidir.

Kurumsal, büyük ölçekli, çok uluslu ve/veya küresel işletmeler anlamında başarı-

lı uygulama örnekleri görülmekle birlikte dünya genelinde işletmelerin yaklaşık

%90’ını ve istihdamın %50’sinden fazlasını temsil eden küçük ve orta ölçekli iş-

letmelerin hem toplumsal cinsiyet hem de diğer sürdürülebilir kalkınma amaçları

ile ilgili daha fazla bilgilendirilmesi ve uygulamalar yapmaları desteklenmelidir.

Buna ek olarak, kadın girişimciliğinin desteklenmesi de toplumsal cinsiyet eşitliği

amaçlarına ulaşılması yolunda önemli yapı taşlarından birisidir.

Toplumsal cinsiyet eşitliği iş dünyasında ne kadar çok sayıda işletme ve onla-

rın paydaşları tarafından anlaşılırsa, toplumsal etki alanı o kadar genişleyecek-

tir. Özellikle yaşanılan salgın gibi sosyal ve ekonomik yapının değişiminde itici

bir rol oynayan krizler sırasında ve sonrasında da içsel olarak işletmelerin sadece

çalışanlarının perspektifinden toplumsal cinsiyet eşitliği amaçlarına ulaşmasının

ötesinde tedarikçilerinden, dağıtım kanallarına kadar paydaşlarını da toplumsal

cinsiyet eşitliği ve kadınları güçlendirme konularında bilgilendirmesi ve destekle-

mesi kritik öneme sahiptir. Önemli paydaşlardan biri olan tüketiciler ile kurulan

iletişimde toplumsal cinsiyet kalıp yargılarının kullanılmamasına hassasiyet gös-

terilmesi; bu konuda tüketicilerin doğru bilgilendirilmesi ve tüketicilerin toplum-

sal cinsiyet eşitliğine sahip çıkmaya cesaretlendirilmesi gerekmektedir.

KAYNAKÇA

Beko. (2020). Beko yeni 100 kadın bayi arıyor. Erişim Tarihi: 21.2.2020. https://www.beko.

com.tr/100kadinbayi

Birleşmiş Milletler Kadın Birimi (UN Women). (2018). HeForShe emerging solutions for

gender equality 2018.

https://www.se.com/ww/en/download/document/Gender_Equality_2018/

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP). (2019). Human development report

2019. http://www.hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2019.pdf

5. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği

- 131 -

Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA). (23.3.2020). Koronavirus hastalığına (CO-

VID-19) karşı hazırlık ve müdahale- UNFPA teknik bilgi notu V. Erişim Tarihi:

17.5.2020. https://turkey.unfpa.org/tr/publications/unfpa-teknik-rapor-toplum-

sal-cinsiyet-e%C5%9Fitli%C4%9Fi-%C5%9Fiddet-ve-covid-19

Connell, R. W. (2005). Change among the gatekeepers: Men, masculinities, and gender

equality in the global arena, Signs: Journal of Women in Culture and Society, 30(3),

1801-1825.

Doğuş Otomotiv. (2018). 2018 Kurumsal sürdürülebilirlik raporu. Erişim Tarihi:

21.2.2020.http://www.dogusotomotiv.com.tr/tr/surdurulebilirlik/surdurulebilirlik/

surdurulebilirlik-raporlari-2019

Doğuş Otomotiv. Tedarikçilerimizde Sürdürülebilirlik. Erişim Tarihi: 21.2.2020. http://

www.dogusotomotiv.com.tr/tr/surdurulebilirlik/etki-alanimiz/tedarikcilerimiz-

de-surdurulebilirlik-2019

Dünya Bankası. (2019). Proportion of seats held by women in national parliaments (%).

Erişim Tarihi: 17.2.2020.

https://data.worldbank.org/indicator/SG.GEN.PARL.ZS

Dünya Ekonomik Forumu. (2019). Global gender gap report 2020. http://www3.weforum.

org/docs/WEF_GGGR_2020.pdf

European Institute of Gender Equality (EIGE) 2019. Gender equality index. Erşim Tarihi:

21.2.2020. https://eige.europa.eu/gender-equality-index/2019

Giddens, A., Duneier, M., Appelbaum, R. P., & Carr, D. (2018). Introduction to Sociology,

Canada: WW Norton.

Global Reporting Initiative (GRI) ve United Nations (UN) Global Compact (2017). Busi-

ness Reporting on the SDGs: An Analysis of Goals and Targets. file:///C:/Users/Admi-

nistrator/Downloads/GRI_UNGC_Business-Reporting-on-SDGs_Analysis-of-Go-

als-and-Targets%20(1).pdf

Heineken. (14.12.2017). TECATE, for a Mexico without violence against women. Erişim

Tarihi: 22.2.2020. https://www.theheinekencompany.com/our-sustainability-story/

our-progress/case-studies/tecate-mexico-without-violence-against-women

Hepsiburada, Girişimci kadınlara teknoloji gücü. Erişim Tarihi: 23.2.2020. https://www.

hepsiburada.com/staticPage/12187

Hunt, V., Prince, S., Dixon, S. & Yee, Y. (2018). Delivering through diversity. https://www.

mckinsey.com/business-functions/organization/our-insights/delivering-through-di-

versity

Kavas, A. (8.3.2018). Karşılaştırmalarla 81 il için toplumsal cinsiyet eşitliği karnesi – 2018.

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV). Erişim Tarihi: 20.1.2020. ht-

tps://www.tepav.org.tr/tr/yayin/s/1287

Koç Topluluğu. İletişimde toplumsal cinsiyet eşitliği rehberi. Erişim Tarihi: 21.2.2020.

http://tce.koc.com.tr/

Küresel Girişimcilik Monitörü (Global Entrepreneurship Monitor). 2019. Küresel girişim-

cilik raporu 2018/2019. Erişim Tarihi: 23.2.2020. https://www.gemconsortium.org/

report/gem-2018-2019-global-report

Loreal. Diversity and inclusion. Erişim Tarihi: 20.2.2020. https://www.loreal.com/group/

diversity-and-inclusion/strategy

Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü, çev. Osman Akınhay-Derya Kömürcü, Bilim ve

Sanat Yayınları, Ankara.

McCann. (7.3.2019). McCANN und L’Oréal Paris machen Werbung für Männer am Welt-

frauentag. Erişim Tarihi: 21.2.2020 https://www.mccann.de/aktuelles/mit-lippenstif-

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 132 -

ten-machen-mccann-und-loreal-paris-werbung-fur-manner-am-weltfrauentag

McKinsey & Company (06.05.2020) COVID-19: Briefing Materials. Erişim Tarihi:

17.5.2020. https://www.mckinsey.com/~/media/mckinsey/business%20functions/

risk/our%20insights/covid%2019%20implications%20for%20business/covid%20

19%20may%206/covid-19-facts-and-insights-may-6.ashx

Moya, M., Exposito, F., & Ruiz, J. (2000). Close relationships, gender, and career salience.

Sex Roles, 42(9-10), 825-846.

Oakley, A. (2016). Sex, gender and society, New York: Routledge

Opet. (2019). Kadın gücü. Erişim Tarihi: 21.2.2020. https://www.opet.com.tr/kadingucu/

Öngen, B., & Aytaç, S. (2013). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin

tutumları ve yaşam değerleri ilişkisi. Sosyoloji Konferansları, (48), 1-18.

Pincha, C. (2009). Toplumsal cinsiyete duyarlı afet yönetimi, Kocaeli Üniversitesi Yayınları,

http://www,gdnonline,org/resources/PinchaKitap_Turkce_RENKLI,pdf

Reklamverenler Derneği. (20.10.2018). Türkiye’deki Eie ödüllü televizyon reklamlarının

10 yıllık toplumsal cinsiyet eşitliği karnesi araştırması raporu. Erişim Tarihi: 21.2.2020.

http://www.rvd.org.tr/haberler/Turkiyedeki-Effie-odullu-Televizyon-Reklamlari-

nin-10-Yillik-Toplumsal-Cinsiyet-Esitligi-Karnesi-Arastirmasi-raporu

Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD). (Kasım 2018). İletişimde toplumsal

cinsiyet eşitliği rehberi. https://tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/9975-iletisim-

de-toplumsal-cinsiyet-esitligi-rehberi

Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD). (2017). Sorumluluk bildirimi rapo-

ru 2017. file:///C:/Users/Administrator/Downloads/ TUSIADZ GLOBALZCOMPA-

CTZTRZ_2016-2017.pdf

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (15.5.2018). İşgücü İstatistikleri, Şubat 2018. http://

www.tuik.gov.tr/HbPrint.do?id=27688

UNAIDS. Global HIV & AIDS statistics - 2019 fact sheet. Erişim Tarihi: 21.2.2020. https://

www.unaids.org/en/resources/fact-sheet

UNICEF. (6.3.2018). Her 4 kadından biri çocukken evleniyor. Erişim Tarihi: 23.2.2020.

https://www.uniceurk.org/yazi/her-4-kadindan-biri-cocukken-evleniyor

UNICEF ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO). (27.3.2020). Family-friendly policies and

other good workplace practices in the context of COVID-19.

Erişim Tarihi: 17.5.2020. https://www.ilo.org/ankara/areas-of-work/covid-19/

WCMS_740382/lang--tr/index.htm

Unilever. (07.12.2018). Suskunluğu bozmak, tacize son vermek ve kadınların güvenliğini

sağlamak, Erişim tarihi: 20.2.2020. https://www.unilever.com.tr/ news/news-and-fea-

tures/2018/suskunlugu-bozmak-tacize-son-vermek.html

United Nations Sustainable Development Goals Knowledge Platform. Sustainable Deve-

lopment Goal 5. https://sustainabledevelopment.un.org/sdg5

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO). (Mayıs 2020). e COVID-19 response: Getting gen-

der equality right for a better future for women at work. Erişim Tarihi: 17.5.2020.

https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---gender/documents/pub-

lication/wcms_744374.pdf

Whelan, R. (19.2.2020). Pressure builds on Mexican president over rising violence aga-

inst women. e Wall Street Journal. Erişim Tarihi: 22.2.2020. https://www.wsj.com/

articles/pressure-builds-on-mexican-president-over-rising-violence-against-wo-

men-11582120125

- 133 -

Gözde Akdeniz1

Bu bölümde “su” kavramının tarihsel süreçteki yerine, sanayileşme ile kul-

lanımı ve bu kullanımın sonucunda karşılaşılan çevresel sorunlara ve su

kaynaklarının tehdit altına girişine ve de dünyamızın mevcut durumuna

kısaca değinilmiştir. Bu mevcut durum ve çevresel kaynakların maruz kal-

dığı tehditler karşısında uluslararası düzeyde kabul edilen Sürdürülebilir

Kalkınma Amaçları’nın ve bölüme de adını veren altıncı amaç olan Temiz

Su ve Sanitasyon Koşulları’nın rolüne, alt hedeerine ve göstergelerine; dev-

letler, yerel yönetimler, işletmeler, kâr amacı gütmeyen organizasyonlar ve

bireyler tarafından nasıl benimsendiğine ve örnek uygulamalarına detaylıca

yer verilen çalışmada ayrıca Dünya’mıza zarar vermiş eylemleri ve hiçbir

şey yapılmazsa bizleri bekleyen geleceğe dair detayları da bulabilirsiniz. Ek

olarak, Temiz Su ve Sanitasyon Koşulları Amacı’nda harekete geçmek iste-

yen kurumlar için bir rehber niteliği de taşıyan bölüm bireysel farkındalığı

da artırmayı amaçlamıştır.

1 Araş.Gör.,İngilizceİşletmeBölümü,İşletmeFakültesi,ManisaCelalBayarÜniversitesi,e-posta:gozde.

akdeniz@cbu.edu.tr

6. Temiz Su ve Sanitasyon

- 159 -

ilerlememiz gerektiğini fark etmemiz bu felaketi ötelemememize yardımcı ola-

caktır. Mevcut su krizine iyimser bakmamız için elini taşın altına koyan pek çok

devlet, kurum, kuruluş ve aktivist olmasına rağmen bireyler ve kurumların henüz

kat etmesi gereken yollar mevcuttur. SKA’lar bu noktada işletmeleri ve devletleri

aktive edici bir role sahip olmakla birlikte, kurum kültüründe içselleştirilip ona

paralel faaliyetlerde bulunulması halinde dünyamız için de destekleyici olmak-

tadır.

Bu bölüm boyunca, suyun toplumlar için ilkçağlardan beri olan yaşamsal an-

lamını, endüstrileşme ile suyun metalaşmasını ve ticareti yapılabilir bir ekonomik

ürün haline gelmesini, temiz suya ve uygun sanitasyon koşullarına erişimin bir te-

mel insan hakkı olduğunu özetleyip bu temel insan hakkının sağlanması, mevcut

su kaynaklarının korunması ve hijyen şartlarının sağlanması için yeni başlayan

yüzyıl ile belirlenen Binyıl Kalkınma Hedeeri’ni ve bu hedeerin devamı niteli-

ğindeki Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarını ve özellikle Temiz Su ve Sanitasyon

Amacı açıklanmıştır. Sektörden örnekler ile beslemeye çalıştığımız SKA 6 uygu-

lamalarının önemini ve dünyamızı bekleyen muhtemel geleceği gözler önüne ser-

meye çalıştık. SKA 6 hakkında Türkçe literatüre katkıda bulunmayı amaçlayan bu

bölümü, ister birey ister kurum olarak, kullandığımız her bir litre fazla su ile bir

dahakinde kullanacağımız suların kalitesini düşürdüğünü unutmamamız gerek-

mektedir.

KAYNAKÇA

Alliance for Water Eiciency. (t.y.). Indoor Water Use: Showers. https://www.home-water-works.org/

indoor-use/showers

Angel, S., Parent, J., Civco, D. L., Blei, A. M. (2011). Making Room for a Planet of Cities. Lincoln

Institute of Land Policy. https://www.lincolninst.edu/sites/default/files/pubfiles/making-room-

for-a-planet-of-cities-full_0.pdf

Başaran, Y. (2015). TÜRKİYE’DE DENİZ SUYUNDAN İÇME SUYU ÜRETİMİNİN MALİYET

DEĞERLENDİRMESİ [Uzmanlık Tezi, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı]. https://www.tari-

morman.gov.tr/SYGM/Belgeler/TEZLER/Yusuf%20BA%C5%9EARAN-%20Uzmanl%C4%-

B1k%20Tezi%20(3).pdf

Baum, R., Luh, J. Bartram, J. (2013). Sanitation: A Global Estimate of Sewerage Connections without

Treatment and the Resulting Impact on MDG Progress. Environmental Science and Technology,

47(4), 1994-2000.

Baumol W. J., Oates W. E. (1988). e eory of Environmental Policy. Cambridge University Press.

BBC News. (2020, Mart 11). Coronavirus confirmed as pandemic by World Health Organization.

BBC News. https://www.bbc.com/news/world-51839944

Bennear, L., Stavins, R. (2007). Second-best theory and the use of multiple policy instruments. En-

vironmental & Resource Economics, 37(1), 111-129.

Brown, P. (2003, Aralık 19). Coca-Cola plant must stop draining water. e Guardian. https://www.

theguardian.com/world/2003/dec/19/india.sciencenews

Cairncross, S., Cli, J. L. (1987). Water Use and Health in Mueda, Mozambique. Transactions of the

Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene, 81(1), 51-54.

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 160 -

Cecchini, C. (2020, Nisan 15). 5 lessons for the future of water. https://www.weforum.org/agen-

da/2020/04/covid-19-water-what-can-we-learn/

charity: water. (t.y.). Ho w We Work. https://www.charitywater.org/projects/

Coca Cola India. (2016). Sustainability Report 2016: Coca Cola India. https://www.coca-colaindia.

com/sustainability-report/sustainability-water

Dar, O. A., Khan, M. S. (2011). Millennium development goals and the water target: Details, defini-

tions and debate. Tropical Medicine and International Health, 16(5), 540-544.

Finish Türkiye. (2020). Kuyucak Kuş Cenneti Kuruyor. https://www.yarininsuyu.com/projeler

General Electric Türkiye. (2015, Mart 20). Dünyanın En Önemli Kaynağı “Su”yu Nasıl Kullanıyoruz?

https://geturkiyeblog.com/dunyanin-en-onemli-kaynagi-suyu-nasil-kullaniyoruz/

Goulder, L. H., Parry, I. W. H. (2008). Instrument Choice in Environmental Policy. Review of Envi-

ronmental Economics and Policy, 2(2), 152-174.

H2O for Life. (t.y.). About Us. https://www.h2oforlifeschools.org/page/about

Harvard C-CHANGE. (2020, Mart 20). Coronavirus, Climate Change, and the Environment. hsph.

harvard.edu/c-change/news/coronavirus-climate-change-and-the-environment/

Industry Commission. (1997). Role of Economic Instruments in Managing the Environment. https://

www.pc.gov.au/research/supporting/managing-environment/ecoinstr.pdf

Port2Port. (2007, Kasım 5). Infrastructures Minister: Israel the “Silicon Valley” of Water Technology.

http://www.port2port.com/article/Industry-Trade/Infrastructures-Minister-Israel-the-Sili-

con-Valley-of-Water-Technology/

International Rescue Comittee. (2020, Nisan 1). New IRC analysis reveals risk that coronavirus

transmission rates in Moria, Al Hol and Cox’s Bazar refugee camps could outpace those seen

on the Diamond Princess cruise ship [Press release]. https://www.rescue.org/press-release/

new-irc-analysis-reveals-risk-coronavirus-transmission-rates-moria-al-hol-and-coxs

İstanbul Büyükşehir Belediyesi. (2019, Mart 22). İBB İSKİ’DEN “DÜNYA SU GÜNÜ”NDE FARKIN-

DALIK ETKİNLİKLERİ. https://www.ibb.istanbul/News/Detail/35306

Khullar, A. (2014, Nisan 21). Can Mr. Poo stop public defecation in India? CNN. https://edition.

cnn.com/2014/04/20/world/asia/unicef-latest-anti-public-defecation-campaign-in-india/in-

dex.html

Kılıç, S., Karataş, A. (2018). İnsan Haklarının Bir Bileşeni Olarak Su Hakkı. Türk Adalet Akademisi

Dergisi, 34, 37-60.

Kim, H., Rhee, D. E. (2019). Toilets for education: Evidence from Kenya’s primary school-level data.

International Journal of Educational Development, 70.

Kocaoğulları, A., Durmaz, A. E., Avcı, E., Akay, H., Polat, İ. (2018). Sürdürülebilir Kalkınma Hedef-

lerinin Yerelleşmesinde İyi Örnekler Kitabı. Yerel İzleme Araştırma ve Uygulamalar Derneği.

Kuşoğlu, İ. (2018, Ekim 19). Tarihin en büyük felaketlerinden: 34 yıl sonra Bhopal Faciası. CNN

Turk. https://www.cnnturk.com/dunya/34-yil-sonra-bhopal-faciasi?page=2

KWR Water Research Institute. (2020, Mart 24). What we learn about the Corona virus through

waste water research. https://www.kwrwater.nl/en/actueel/what-can-we-learn-about-the-coro-

na-virus-through-waste-water-research/

Maddocks, A., Young, R. S., Reig, P. (2015, Ağustos 26). Ranking the World’s Most Water-Stressed

Countries in 2040. https://www.wri.org/blog/2015/08/ranking-world-s-most-water-stressed-

countries-2040

Mathiason, N. (2006, Mart 19). Coke “drinks India dry”. e Guardian. https://www.theguardian.

com/money/2006/mar/19/business.india1

Oggusto. (2019, Mart 22). Metro Türkiye’nin “Metro Su Hareketi” Projesi. https://www.oggusto.com/

blog/detay/1918/metro-turkiye-39-nin-metro-su-hareketi-projesi.html

Natarajan, S. (2020, Mart 18). Koronavirüs (Covid-19): Dünya Sağlık Örgütü’nün “el yıkama” tav-

siyesi, suya erişimi olmayan milyonlarca kişi için yeterli değil. BBC News Türkçe. https://www.

bbc.com/turkce/haberler-dunya-51945508

OECD. (2010). Database on instruments used for environmental policy and natural resources ma-

nagement. http://www2.oecd.org/ecoinst/queries/index.htm

6. Temiz Su ve Sanitasyon

- 161 -

Otto, B., Kuzma, S., Strong, C., Chertock, M. (2020, Nisan 8). Combating the Coronavirus Without

Clean Water. https://www.wri.org/blog/2020/04/coronavirus-water-scarcity-hand-washing

Parkinson, J., Mkandawire, P. C., Dietrich, T., Badejo, A., Kadir, M., Tembo, V. (2018). Developing

the UNICEF Malawi School Handwashing Program. Social Marketing Quarterly, 24(2), 74-88.

Pegram, G., Conyngham, S., Aksoy, A., Dıvrak, B. B., Öztok, D. (2014). Türkiye’nin Su Ayak İzi Rapo-

ru Su, Üretim ve Uluslararası Ticaret İlişkisi. WWF Türkiye. http://awsassets.wwr.panda.org/

downloads/su_ayak_izi_raporweb.pdf

Procter and Gamble Türkiye. (2019). 2019 Kurumsal Vatandaşlık Raporu P&G Türkiye. https://

downloads.ctfassets.net/oh8b190hgyk2/3t8OJ2H0jp22LMMuYY96lf/e41a801b10493a9bb-

45da43be67d4768/PG_CorporateCitizenship19_Turkish_Final.pdf

Procter and Gamble Türkiye. (2020). Çevresel Sürdürülebilirlik: P&G Türkiye. P&G Türkiye. https://

www.pg.com.tr/cevresel-surdurulebilirlik/

Ramesh, R. (2004, Şubat). So-drink giants accused over pesticides. e Guardian. https://www.

theguardian.com/world/2004/feb/05/india.randeepramesh

Ramesh, R. (2009, Aralık 1). Bhopal water still toxic 25 years aer deadly gas leak, study finds.

e Guardian. https://www.theguardian.com/world/2009/dec/01/bhopal-chemical-stu-

dies-toxic-levels

Restuccia, R. (2015, Mayıs 28). Blog: My 7 Favorite Quotes About Water. https://jainsusa.com/blog/

my-7-favorite-quotes-about-water/

Smedley, T. (2017, Nisan 19). Dünyada tatlı su kaynakları tükeniyor mu? BBC News Türkçe. https://

www.bbc.com/turkce/vert-fut-39646356

Stavins, R. N. (1998). Market-Based Environmental Policies. Resources for the Future.

T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlığı. (2010). Binyıl Kalkınma Hedeeri Raporu

Türkiye 2010. http://www.surdurulebilirkalkinma.gov.tr/wp-content/uploads/2016/07/UNDP-

TR-TR-2010-MDG-Report_TR.pdf

T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (t.y.). Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları. http://

www.surdurulebilirkalkinma.gov.tr/amaclari/herkes-icin-su-ve-kanalizasyon-hizmetleri-

nin-ulasilabilirligi/

T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). Türkiye Sürdürülebilir Kalkınma Amaç-

ları 2. Ulusal Gözden Geçirme Raporu. http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/03/

Surdurulebilir-Kalkinma-Amaclari-Turkiye-2nci-Ulusal-Gozden-Gecirme-Raporu_TR-WEB.

pdf

T.C. Sağlık Bakanlığı. (t.y.). COVID-19 (Yeni Koronavirüs Hastalığı) Nedir? https://covid19bilgi.sag-

lik.gov.tr/tr/covid-19-yeni-koronavirus-hastaligi-nedir

e National Institute for Public Health and the Environment (RIVM). (2020, Mart 24). Novel co-

ronavirus found in wastewater. https://www.rivm.nl/node/153991?clid=IwAR0MsLbCzJP-

g6wKZhxcxRx8-uaLOJDMBvXbwXLWyKh8ZLL5U0OsYOs3CtuA

e World Bank. (1993). e World Bank Annual Report (Sy 12347). e World Bank. http://docu-

ments.worldbank.org/curated/en/708501468331060052/pdf/multi0page.pdf

Turgut, M. (2015). Tarhuntašša’daki Su Kültü Mekânları. Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar

Dergisi, 14, 337-354.

Türkiye İstatistik Kurumu. (2017, Kasım 21). Belediye Su İstatistikleri, 2016. http://www.tuik.gov.tr/

PreHaberBultenleri.do?id=24874 adresinden alındı.

UN Environment Programme. (t.y.). Tackling Global Water Pollution. https://www.unenvironment.

org/explore-topics/water/what-we-do/tackling-global-water-pollution

UNDP Türkiye. (t.y.a). Sürdürülebilir Kalkınma Hedeeri’nin Arka Planı. https://www.tr.undp.org/

content/turkey/tr/home/sustainable-development-goals/background.html

UNDP Türkiye. (t.y.b). Sürdürülebilir Kalkınma İçin Küresel Amaçlar 6/17. https://www.kuresela-

maclar.org/amaclar/temiz-su-ve-sanitasyon/

UNICEF. (2016). About WASH: Water, Sanitation and Hygiene. https://www.unicef.org/

wash/3942_3952.html

UNICEF. (2018). e Water, Sanitation and Hygiene (WASH) Programme in Malawi. https://www.

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 162 -

unicef.org/malawi/media/636/file/WASH%20Statistics%20Factsheet%202018.pdf

United Nations. (2017). Blueprint for Business Leadership on the SDGs. https://www.unglobalcompa-

ct.org/docs/publications/Blueprint-for-Business-Leadership-on-the-SDGs-Goal6.pdf

United States Environmental Protection Agency. (t.y.). Frequent Questions about Drinking Water and

Coronavirus (COVID-19). https://www.epa.gov/coronavirus/frequent-questions-about-drin-

king-water-and-coronavirus-covid-19

Voice of America. (2018, Temmuz 27). Africa’s Booming Cities Face Severe Toilet Crisis. Voice of

America. https://www.voanews.com/africa/africas-booming-cities-face-severe-toilet-crisis

Vural, B. M. A. (2018). Yaşamın Temeli Olan “Su” için Biyopolitika. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilim-

ler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 1-18.

War on Want. (2007, Kasım 19). Coca Cola: Drinking e World Dry. https://waronwant.org/media/

coca-cola-drinking-world-dry

Water.org. (t.y.). About Us Overview. https://water.org/about-us/

Weitzman, M. L. (1974). Prices vs. Quantities. e Review of Economic Studies, 41(4), 477–491.

World Health Organization. (2011). Arsenic in Drinking-Water https://www.who.int/water_sanitati-

on_health/water-quality/guidelines/chemicals/arsenic.pdf ?ua=1

World Health Organization. (2018, Şubat). Arsenic. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/

detail/arsenic

World Health Organization. (2020). Water, sanitation, hygiene, and waste management for the

COVID-19 virus. https://www.who.int/publications-detail/water-sanitation-hygiene-and-was-

te-management-for-covid-19

World Life Expectancy. (2017a). ABD: İshal Hastalıklar. https://www.worldlifeexpectancy.com/tr/

india-diarrhoeal-diseases

World Life Expectancy. (2017b). Hindistan: İshal Hastalıklar. https://www.worldlifeexpectancy.

com/tr/india-diarrhoeal-diseases

World Life Expectancy. (2017c). Türkiye: İshal Hastalıklar. https://www.worldlifeexpectancy.com/

tr/india-diarrhoeal-diseases

WWF Türkiye. (2011). Türkiye Su Zengini Bir Ülke mi? wwf.org.tr/ne_yapiyoruz/ayak_izinin_azal-

tilmasi/su/turkiyesuzenginibirulkemi/

Yandle, T., Dewees, C. M. (2008). Consolidation in an Individual Transferable Quota Regime: Les-

sons from New Zealand, 1986–1999. Environmental Management, 41, 915-928.

Yaşar Holding. (2018). Yaşar 2018 Sürdürülebilirlik Raporu. https://www.yasar.com.tr/tr/images/

pdf/2018_Yasar_Surdurulebilirlik_Raporu.pdf

Yavuz, S. (2007). Su Kıtlığından Su Zenginliğine Giden Yolda İsrail... Su ve Çevre Teknolojileri Der-

gisi, 15. http://www.suvecevre.com/yayin/534/su-kitligindan-su-zenginligine-giden-yolda-is-

rail-_15835.html#.XlPV2WgzZPZ

Yılmaz, A. (2009). YENİ SAĞCI SU POLİTİKASI KAVRAMLARI: Fiyatlandırma, Su Hakkı, Özerk-

lik-Katılım. MEMLEKET Siyaset Yönetim Dergisi, 4(10), 1-32.

- 163 -

Kevser Yılmaz1, Aşkın Özdağoğlu2

Yenilenebilir ve temiz enerji Birleşmiş Milletler toplantısında sürdürülebilir

kalkınma amaçlarından biri olarak tanımlanmıştır. Temiz enerji kullanımı,

verimlilik artışı, maliyet avantajı, çevresel kirliliğin önlenmesi, istihdam ar-

tışı gibi faydalar sağlaması nedeniyle hem toplumda yaşayan bireyler için

hem de iklim değişikliği ile mücadele ederek doğal çevrenin korunması için

çok büyük bir öneme sahiptir. Bu bölümün amacı, temiz ve ucuz enerji ko-

nusunda yapılmış olan çalışmalar hakkında bilgi vermek, erişilebilir ve te-

miz enerji türlerini açıklamak, işletmeler açısından sağladığı avantajlardan

bahsetmek, temiz enerji uygulamaları konusunda Türkiye’den ve dünyadan

çeşitli örnekler vererek genel bir değerlendirme yapmaktır.

1 Araş.Gör.,İşletmeBölümü,İşletmeFakültesi,DokuzEylülÜniversitesi,e-posta:kevser.yilmaz@deu.edu.

2 Doç.Dr.,İşletmeBölümü,İşletmeFakültesi,DokuzEylülÜniversitesi,e-posta:askin.ozdagoglu@deu.

edu.tr

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 182 -

yılında benimsenen Kyoto protokolü ve bu protokolün 2005 yılında yürürlüğe

girmesidir. Yoksulluğun azaltılması ve temiz enerjiye erişim, BM Sürdürülebilir

Kalkınma Amaçları’nda vurgulanan iki büyük zorluktur

Yenilenebilir enerji kaynağı çeşitlerini incelediğimizde karşımıza temel olarak

kullanılan rüzgâr, hidroelektrik, güneş, jeotermal, biyokütle ve dalga enerjisi çık-

maktadır. Yenilenebilir enerji alanında faaliyet gösteren firmaları incelediğimizde

ise rüzgâr, su, güneş ve biokütleden enerji üreten ürünleriyle, müşterilerine sür-

dürülebilir enerji arzı için bütünsel bir portföy sunan Siemens firması dikkat çek-

mektedir. Ayrıca bu alanda Vestas, NestEra Energy, Suzlan Group ve PowerSolar

gibi firmalar da faaliyet göstermektedir.

Arçelik A.Ş. firmasını incelediğimizde ise yenilenebilir enerji konusu firmanın

odağında yer alan konulardan biridir ve firmanın temel amacı gelecek kuşaklar

için yaşanabilir bir çevre bırakmaktır. Bu alanda faaliyet gösteren bir diğer firma

ise Tesla’dır. Solar çatı kiremitleri ismini verdiklerini ürünlerini ile bireysel olarak

temiz enerji kullanımının arttırılması için büyük bir adım olmuştur.

2019 yılında ortaya çıkan ve pandemi halini alan koronavirüs salgını üretim,

hizmet sektörleri başta olmak üzere enerji sektörünü de etkilemiştir. Öncelikle ar-

tan arz ve azalan üretim nedeniyle petrole olan talep çok sert bir şekilde düşmüş,

bu da tarihte ilk kez petrolün negatif fiyatlanmasına neden olmuştur. Yenilenebilir

enerji parçaları sağlayıcısı ve güneş enerjisi imalat sanayinin çoğunlukla salgın-

dan yoğun bir şekilde etkilenen Çin’de yer alması, yenilenebilir enerji sektörü ya-

tırımlarını da olumsuz etkilemektedir.

Özetle, temiz enerji kullanımı verimlilik artışı, maliyet avantajı, çevresel kirli-

liğin önlenmesi, istihdam artışı gibi faydalar sağlaması nedeniyle hem toplumda

yaşayan bireyler için hem de iklim değişikliği ile mücadele ederek doğal çevrenin

korunması için çok büyük bir öneme sahiptir. Ayrıca, temiz enerji kullanımı sa-

dece toplum ve doğa üzerinde pozitif bir etkiye sahip değildir, şirketler de temiz

enerji kavramını özümseyip benimseyerek şirket politikaları içerisinde bu kavra-

ma yer vermektedir.

KAYNAKÇA

Agrawal, R., & Singh, N. R. (2010). Solar energy to biofuels. Annual review of chemical and biomo-

lecular engineering, 1, 343-364.

Ahmad, Wasim., Sadorsky, Perry., Sharma, Amit. (2018). Optimal hedge ratios for clean energy

equities. Economic Modelling, 72, 278–295. Doi: 10.1016/j.econmod.2018.02.008

Arçelik A.Ş. Faaliyet Raporu 2018. http://www.arcelikas.com/UserFiles/file/Faaliyet_Raporu%20

%2018.pdf (15.12.2019) sitesinden alınmıştır.

Arçeliş A.Ş. Sürdürülebilirlik Raporu 2018. http://www.arcelikas.com/UserFiles/file/Su%CC%88r-

du%CC%88ru%CC%88lebilirlik%20Raporu18_(interactive).pdf (15.12.2019) sitesinden alın-

7. Erişilebilir ve Temiz Enerji

- 183 -

mıştır.

Aselsan Sürdürülebilirlik Raporu 2018. https://www.aselsan.com.tr/ASELSAN_SURDURULEBI-

LIRLIK_RAPORU_2018_7116.pdf (15.12.2019) sitesinden alınmıştır.

Berke, J. (2017). At least 40% of the world’s power will come from renewable sources by 2040 — here

are the companies leading the charge. https://www.businessinsider.com/top-25-renewable-ener-

gy-companies-thomson-reuters-2017-11 (01.11.2019) sitesinden alınmıştır.

Cagle, M. (2019). Yeşil İşletmecilik: Yeşil Muhasebe. Çağatay Orçun ve Oytun Borran Sezgin (Ed.).

Yeşil İşletmecilik, (pp. 82-95). Ekin Yayınevi.

Cai, Yifei., Menegaki, Angeliki N. (2019). Fourier quantile unit root test for the integrational pro-

perties of clean energy consumption in emerging economies. Energy Economics, 78, 324–334.

Doi: 10.1016/j.eneco.2018.11.012.

Cumhuriyet.com http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/400-firma-uretime-korona-arasi-veri-

yor-1728925) (27.04.2020)

Demir, G., Cagle, M. & Dalkılıç, F. (2016). Corporate Social Responsibility and regulatory initiatives

in Turkey: Good implementation examples. Accounting and Management Information Systems,

15(2), 372.

Dincer, I., & Acar, C. (2015). A review on clean energy solutions for better sustainability. Internatio-

nal Journal of Energy Research, 39(5), 585-606.

Dutta, Anupam., Bouri, Elie., Noor, Md Hasib. (2018). Return and volatility linkages betwe-

en CO2 emission and clean energy stock prices. Energy, 164, 803-810. Doi: 10.1016/j.ener-

gy.2018.09.055.

Görez, T., & Alkan, A. (2005). Türkiye’nin Yenilenebilir Enerji Kaynakları ve Hidroelektrik Enerji

Potansiyeli. III. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sempozyumu, Mersin, 19-21.

Habertürk.com https://www.haberturk.com/son-dakika-abd-avrupa-ya-kapilari-kapatti-2611142

(27.04.2020)

He, Y.X. Jiao, Z., Yang, J. (2018). Comprehensive evaluation of global clean energy development in-

dex based on the improved entropy method. Ecological Indicators, 88, 305–321. Doi: 10.1016/j.

ecolind.2017.12.013.

İç İşleri Bakanlığı (2020, 27 nisan) https://www.icisleri.gov.tr/koronavirus-tedbirleri-genelgesi-kap-

saminda-149382-is-yeri-gecici-sureligine-faaliyetlerine-ara-verdi)

İklimhaber.org https://www.iklimhaber.org/karantina-etkileri-kuzey-italyadaki-hava-kirliligi-azal-

di/ (28.04.2020)

Kaya, K., & Koç, E. (2015). Enerji Üretim Santralleri Maliyet Analizi. Engineer & the Machinery

Magazine, (660).

Kaygusuz, K., & Keleş, S. (2008). Use of biomass as a transitional strategy to a sustainable and clean

energy system. Energy Sources, Part A: Recovery, Utilization, and Environmental Eects, 31(1),

86-97.

Kazakoğlu, C. (2020, 26 Nisan). Petrol fiyatları: Negatif seviyeler nasıl gerçekleşti, ne anlama geliyor,

bundan sonra nereye? Bbc.com https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-52364802).

Kocaarslan, Baris., Soytas, Ugur. (2019a). Dynamic correlations between oil prices and the stock

prices of clean energy and technology firms: e role of reserve currency (US dollar). Energy

Economics, 1-11. (baskıda makale). doi: 10.1016/j.eneco.2019.104502.

Kocaarslan, Baris., Soytas, Ugur. (2019b). Asymmetric pass-through between oil prices and the sto-

ck prices of clean energy firms: New evidence from a nonlinear analysis. Energy Reports, 5,

117-125. doi: 10.1016/j.egyr.2019.01.002.

Kulaklı, G. (2020, 28 Nisan). Almanya ve İngiltere, Koronavirüs Sayesinde Güneş Enerjisi Üretiminde

Rekor Kırdı. Webtekno.com https://www.webtekno.com/almanya-ingiltere-gunes-enerjisi-ure-

tim-rekoru-h91040.html).

Külekçi, Ö. C. (2009). Yenilenebilir enerji kaynakları arasında jeotermal enerjinin yeri ve Türkiye

açısından önemi. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 1(2), 83-91.

Li, Chengjiang., Negnevitsky, Michael. Wang, Xiaolin., Yue, Wen Long., Zou, Xin. (2019). Multi-c-

riteria analysis of policies for implementing clean energy vehicles in China. Energy Policy, 129,

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 184 -

826–840. Doi: 10.1016/j.enpol.2019.03.002.

Liu, Jicheng., Yin, Yu., Yan, Suli. (2019). Research on clean energy power generation-energy stora-

ge-energy using virtual enterprise risk assessment based on fuzzy analytic hierarchy process in

China. Journal of Cleaner Production, 236, 1-14. doi: 10.1016/j.jclepro.2019.06.302.

McGinnis, R. L., & Elimelech, M. (2008). Global challenges in energy and water supply: the promise

of engineered osmosis. Environmental Science and Technology, 42(28), 8625–8629.

Nest Era Energy. http://www.nexteraenergyresources.com/ sitesinden alınmıştır. (15.12.2019)

Newell, Richard G., Pizer, William A., Raimi. (2019). Daniel. U.S. federal government subsidies for

clean energy: Design choices and implications. Energy Economics, 80, 831–841. Doi: 10.1016/j.

eneco.2019.02.018.

Özen, A., Şaşmaz, M. Ü., & Bahtiyar, E. (2015). Türkiye›de Yeşil Ekonomi Açısından Yenilenebilir

Bir Enerji Kaynağı: Rüzgar Enerjisi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik

Araştırmalar Dergisi, 2015(1), 85-93.

Pham, Linh. (2019). Do all clean energy stocks respond homogeneously to oil price?. Energy Econo-

mics, 81, 355–379. Doi: 10.1016/j.eneco.2019.04.010.

Reboredo, Juan C., Ugolini, Andrea. (2018). e impact of energy prices on clean energy stock

prices. A multivariate quantile dependence approach. Energy Economics, 76, 136–152. Doi:

10.1016/j.eneco.2018.10.012.

Sağlam, M., Uyar, T. S., & Göztepe, İ. (2005). Dalga enerjisi ve Türkiye’nin dalga enerjisi teknik po-

tansiyeli. Elektrik Mühendisleri Odası.

Service, R. F. (2018). New smart windows darken in the sun—and generate electricity at the same

time. https://www.sciencemag.org/news/2018/01/new-smart-windows-darken-sun-and-gene-

rate-electricity-same-time sitesinden alınmıştır. (01.11.2019).

Shannon, M. A., Bohn, P. W., Elimelech, M., Georgiadis, J. G., Marinas, B. J., & Mayes, A. M. (2010).

Science and technology for water purification in the coming decades. In Nanoscience and tech-

nology: a collection of reviews from nature Journals, 1, 337-346.

Siemens.com. https://new.siemens.com/global/en/products/energy/renewable-energy.html sitesin-

den alınmıştır. (30.11.2019)

Solar.ist https://www.solar.ist/koronavirus-salgini-yenilenebilir-enerji-sektorunu-nasil-etkiler/

(26.04.2020).

Suzlon.com. https://www.suzlon.com/ sitesinden alınmıştır. (15.12.2019)

Tenva (2017). Fortune 500’ün Hedefi, İklim Ve Temiz Enerji. http://www.tenva.org/fortu-

ne-500un-hedefi-iklim-ve-temiz-enerji/ sitesinden alınmıştır. (01.11.2019).

Tesla.com. https://www.tesla.com/energy/design sitesinden alınmıştır. (01.11.2019).

Ürker, O., & Çobanoğlu, N. (2017). Türkiye’de hidroelektrik santraller’in durumu (HES’ler) ve çevre

politikaları bağlamında değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 65-

88.

Varınca, K. B., & Gönüllü, M. T. (2006). Türkiye’de güneş enerjisi potansiyeli ve bu potansiyelin

kullanım derecesi, yöntemi ve yaygınlığı üzerine bir araştırma. I. Ulusal Güneş ve Hidrojen

Enerjisi Kongresi, (s 272), 275.

Vestas.com. https://www.vestas.com/ sitesinden alınmıştır. (15.12.2019)

Wei, M., Patadia, S., & Kammen, D. M. (2010). Putting renewables and energy eiciency to work:

How many jobs can the clean energy industry generate in the US?. Energy policy, 38(2), 919-

931.

Xu, Li., Zhang, Qin., Shi, Xunpeng. (2019). Stakeholders strategies in poverty alleviation and clean

energy access: A case study of China’s PV poverty alleviation program. Energy Policy, 135, 1-13.

doi: 10.1016/j.enpol.2019.111011.

- 185 -

Elif Korkmaz1

Kitabın bu bölümünde Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen Sürdürüle-

bilir Kalkınma Amaçları’ndan biri olan İnsana Yakışır ve Ekonomik Büyü-

me konusu ele alınmıştır. Öncelikle insana yakışır iş ve ekonomik büyüme-

nin tanımlarına yer verilen bu bölümde sürdürülebilir ekonomik büyüme

için insana yakışır iş kavramının gerekliliği vurgulanmıştır. İnsana Yakışır

İş ve Ekonomik Büyüme hedefinin alt hedeeri ve hedeerin ölçülebilme-

si için belirlenen göstergeler kitabın bu bölümünde listelenmiştir. İnsan en

temel hak ve özgürlüklerinden biri olan çalışma hakkını insani koşullarda,

güvenli bir şekilde sürdürebilmelidir. Bu bağlamda “insana yakışır iş” Ulus-

lararası İş Örgütü tarafından 1999 yılında literatüre kazandırılmıştır. İnsan,

sürdürülebilir ekonomik büyümenin en önemli unsuru olarak görülmekte;

din, dil, ırk, cinsiyet ayrımı gözetilmeksizin tüm bireylerin ülkelerinin eko-

nomik büyümelerine katkı sağlarken insani koşullarda çalışmaları gerektiği

Birleşmiş Milletler tarafından vurgulanmaya devam etmektedir.

1 Araş.Gör.,İşletmeBölümü,İşletmeFakültesi,DokuzEylülÜniversitesi,e-posta:elif.korkmaz@deu.edu.tr

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 204 -

KAYNAKÇA

Anker, R., Chernyshev, I., Egger, P., ve Mehran, F. , (2003). Measuring decent work with statistical

indicators.Int’l Lab. Rev.,142, 147.

Apple, (2019). Environmental Responsibility Report 2018, https://www.apple.com/environment/

pdf/Apple_Environmental_Responsibility_Report_2019.pdf, Erişim Tarihi: 16.05.2020

European Commission Statistics, Eurostat, (2020). https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-exp-

lained/index.php/SDG_8__Decent_work_and_economic_growth#Sustainable_economic_

growth, Erişim tarihi: 22.01.2020

Fields, G. S., (2003). Decent work and development policies, International Lab. Rev., 142, 239.

Günaydın, D. (2015). İnsana yakışır iş: Türkiye açısından bir değerlendirme. e Journal of Academic

Social Science Studies (JASSS), (37), 123-148.

International Labour Organization, (1999). Decent Work, International Labour Conferance, 87th

Session 1999, Report of the Director General, Geneva.

International Labour Organization, (2006). Basın Bülteni, https://www.ilo.org/global/about-the-ilo/

newsroom/news/WCMS_071241/lang--en/index.htm Erişim Tarihi: 24.01.2020

International Labour Organization, (2007). Decent Work for Sustainable Development Report, 28

Nisan 2017

International Labour Organization, ilo.org/global/topics/decent-work/lang--en/index.htm Erişim

Tarihi: 26.01.2020

International Labour Organization. (2020). ILOSTAT database. https://ilostat.ilo.org/data/ Erişim

Tarihi: 26.01.2020

International Money Fund, (Nisan 2020), World Economic Outlook, e Great Lockdown,htt-

ps://www.imf.org/en/Publications/WEO/Issues/2020/04/14/weo-april-2020, Erişim Tarihi:

14.05.2020

Işığıçok, Ö. (2009). Küreselleşme sürecinde insana yakışır iş. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi,

56, 307-331.

Maliszewska M., Mattoo A. Ve Mensbrugghe D., (Nisan 2020). Dünya Bankası Çalışma Raporu, e

Potential Impact of COVID-19 on GDP and Trade A Preliminary Assessment

Mc Donald’s, Sürdürülebilirlik Raporu, (2017). https://www.mcdonalds.com.tr/Files/Document-

s/59902068-561b-4e57-8fa4-b01b2349f95c-mcdonalds-2016-19-eylul-small.pdf , Erişim Tari-

hi: 05.05.2020

OECD, (2019). OECD Çevresel Performans İncelemeleri: Türkiye

OECD, (March 2020). Interim Economic Assessment Coronavirus: e World Economy at Risk

Sen, A. K. K., (2000). Development as Freedom, New York: Knopf Doubleday Publishing Group.

United Nations, Economic and Social Council, Statistical Commission, Forty‐second session,

22‐ 25 February 2011, 1‐12

Sengenberger, W., (2001). Decent Work: e International Labour Organization Agenda, Friedri-

ch-Ebert-Stiung, Dialogue and Cooperation 2/2001, Berlin.

Şahin, G., ve Gökdemir, L., (2016). İnsani Gelişme Endeksi Bileşenlerinin Türkiye Ölçeğinde ARDL

Sinir Testi İle Sinanmasi.Gazi İktisat ve İşletme Dergisi,2(1), 1-24.

United Nations Development Program, (Aralık 2019). İnsani Gelişme Raporu 2019, https://www.

tr.undp.org/content/turkey/tr/home/library/human_development/hdr2019.html, Erişim Tari-

hi: 16.05.2020

United Nations Development Program, http://hdr.undp.org/en/content/human-development-in-

dex-hdi , Erişim Tarihi: 27.01.2020

United Nations Statistics Division, (2020). https://unstats.un.org/sdgs/report/2017/Goal-08/ , Eri-

şim Tarihi: 22.01.2020

United Nations Sustainable Development Goals, https://www.un.org/sustainabledevelopment/eco-

nomic-growth/ Erişim Tarihi:26.01.2020

United Nations Sustainable Development Goals, https://sdg-tracker.org/economic-growth#targets,

Erişim Tarihi: 22.01.2020

8. İnsana Yakışır İş ve Ekonomık Büyüme

- 205 -

United Nations Turkey, Sürdürülebilir Kalkınma Hedeeri https://www.kureselamaclar.org/amac-

lar/insana-yakisir-is-ve-ekonomik-buyume/

United Nations, (2017), e Sustainable Development Goals Report 2017, https://unstats.un.org/

sdgs/report/2017/overview/ Erişim Tarihi: 25.01.2020

United Nations, (2020), World Economic Situation and Prospects 2019 Press Release, 2020, https://

www.un.org/sustainabledevelopment/blog/2019/01/wesp2019 Erişim Tarihi: 26.01.2020

United Nations, (2020), Basın Bülteni, https://www.un.org/en/un-coronavirus-communications-te-

am/launch-report-socio-economic-impacts-covid-19, Erişim Tarihi: 16.05.2020

United Nations, (2020). World Economic Situation And Prospects: April 2020 Briefing, No. 136, ht-

tps://www.un.org/development/desa/dpad/publication/world-economic-situation-and-pros-

pects-april-2020-briefing-no-136/ , Erişim Tarihi: 16.05.2020

World Bank, (2000), Dünya Kalkınma Raporu 2000/2001: Yoksulluğa saldırmak. Washington DC.

World Bank, (2018). Basın Bülteni, https://www.worldbank.org/en/news/press-release/2018/10/17/

nearly-half-the-world-lives-on-less-than-550-a-day , Erişim Tarihi: 25.01.2020

World Health Organization, (12 Mart 2020). Basın Bülteni, http://www.euro.who.int/en/health-to-

pics/health-emergencies/coronavirus-covid-19/news/news/2020/3/who-announces-co-

vid-19-outbreak-a-pandemic, Erişim Tarihi: 14.05.2020

- 207 -

Aşkın Özdağoğlu1, Kevser Yılmaz2

Birleşmiş Milletlerin önderliğinde toplanan dünya liderleri, yoksulluğa son

vermek, eşitsizlik ve adaletsizlikle mücadele etmek ve iklim değişikliği ile

mücadele edebilmek amacıyla 17 farklı küresel sürdürülebilirlik kalkınma

amacı belirlemişlerdir. Bu bölümde sürdürülebilir kalkınma amaçlarından

biri olan sanayi, yenilikçilik ve altyapı hedefi ve alt amaçları tartışılmıştır.

Sanayi, yenilikçilik ve altyapı amacı, kaliteli, sürdürülebilir ve sağlam altya-

pıların oluşturulmasını ve istihdamın arttırılmasını, çevreye dost ve temiz

teknoloji ve sanayi süreçlerinin kullanımının çoğalmasını, yenilikçiliğin

güçlendirilmesini ve sanayi sektörünün teknolojik yetkinliğinin arttırılma-

sını amaçlamaktadır. Kitabın bu bölümünde öncelikle sürdürülebilir altyapı

tanımlanarak sürdürülebilir altyapı gereksinimleri açıklanmış, daha sonra

sürdürülebilir sanayi hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmanın ilerleyen bö-

lümlerinde sürdürülebilir sanayi ve alt yapı için verimlilik konusu hakkında

detaylı bir bilgiler verildikten sonra firmalar için sürdürülebilir

1 Doç.Dr.,İşletmeBölümü,İşletmeFakültesi,DokuzEylülÜniversitesi,askin.ozdagoglu@deu.edu.tr

2 Araş.Gör.,İşletmeBölümü,İşletmeFakültesi,DokuzEylülÜniversitesi,kevser.yilmaz@deu.edu.tr

9. Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı

- 227 -

bir diğer avantajı ise çalışanların değişen üretim sistemlerine adaptasyonunu hız-

landıracak, ürünlerin onarım, yeniden üretim ve yenileme teknikleri ile ömürleri

uzayacak böylece kaynak verimliliği en üst düzeye yükselecektir.

Tüm bunların yanında, algoritmaların kullanımı ile karar verme süreçleri iyile-

şecek ve üretimde veya üründe oluşabilecek problemler oluşmadan gözlemlenerek

çözülecektir. Aynı zamanda, firmalar müşteri ihtiyaç ve isteklerini daha iyi anlayarak

analiz edecek ve onlara en iyi hizmeti sunarak rekabet üstünlüğü elde edeceklerdir.

KAYNAKÇA

Arçelik Sürdürülebilirlik Raporu 2018: http://www.arcelikas.com/UserFiles/file/Su%CC%88r-

du%CC%88ru%CC%88lebilirlik%20Raporu18_(interactive).pdf- Erişim tarihi: 24.01.2020

Aselsan Sürdürülebilirlik Raporu 2018: https://www.aselsan.com.tr/ASELSAN_SURDURULEBI-

LIRLIK_RAPORU_2018_7116.pdf (24.01.2020)

Blanchet, M., Rinn, T., Von aden, G., & De ieulloy, G. (2014). Industry 4.0: e new industrial

revolution-How Europe will succeed. Hg. v. Roland Berger Strategy Consultants GmbH. Mün-

chen. Abgerufen am 11.05. 2014, unter http://www.rolandberger.com/media/pdf/Roland_Ber-

ger_TAB_Industry_4_0_2014 0403. pdf.

Bonenberg, Wojciech., Wei, Xia. (2015). Green BIM in sustainable infrastructure. Procedia Manufa-

cturing, 3, 1654 – 1659. doi: 10.1016/j.promfg.2015.07.483.

Bryce, James M., Flintsch, Gerardo., Hall, Ralph P. (2014). A multi criteria decision analysis tech-

nique for including environmental impacts in sustainable infrastructure management business

practices. Transportation Research Part D, 32, 435–445. Doi: 10.1016/j.trd.2014.08.019.

Cagle, M. (2020). Reections of Digitalization on Accounting: e Eects of Industry 4.0 on Finan-

cial Statements and Financial Ratios. In Digital Business Strategies in Blockchain Ecosystems

(pp. 473-501). Springer, Cham.

Cagle, M. N., Yılmaz, K., & Doğru, H. (2020). Digitalization of Business Functions under Industry

4.0. In Digital Business Strategies in Blockchain Ecosystems (pp. 105-132). Springer, Cham.

Carinci, Fabrizio. (2015). Essential levels of health information in Europe: An action plan for

a coherent and sustainable infrastructure. Health Policy, 119, 530–538 10.1016/j.healt-

hpol.2014.11.016.

Diaz-Sarachaga, Jose Manuel. Jato-Espino, Daniel. Alsulami, Badr Daniel. (2016). Castro-Fresno

Evaluation of existing sustainable infrastructure rating systems for their application in develo-

ping countries. Ecological Indicators, 71, 491–502 10.1016/j.ecolind.2016.07.033.

Diaz-Sarachaga, Jose Manuel., Jato-Espino, Daniel., Castro-Fresno, Daniel. (2017). Application of

the Sustainable Infrastructure Rating System for Developing Countries (SIRSDEC) to a case

study. Environmental Science & Policy, 69, 73–80, Doi: 10.1016/j.envsci.2016.12.011

Drath , R., & Horch, A. (2014). Industrie 4.0: Hit or Hype? [industry forum].IEEE industrial elect-

ronics magazine, 8(2), 56-58.

Duquea, E. A., González, J. D., Restrepo, J. C. (2016). Developing Sustainable Infrastructure for

Small Hydro Power Plants through Clean Development Mechanisms in Colombia. Procedia

Engineering, 145, 224 – 233 doi: 10.1016/j.proeng.2016.04.066.

Evans, D. (2011). e internet of things: How the next evolution of the internet is changing everyt-

hing. CISCO white paper.

Ford, S., & Despeisse, M. (2016). Additive manufacturing and sustainability: an exploratory study of

the advantages and challenges. Journal of Cleaner Production, 137, 1573-1587.

Gillessen, B., Heinrichs, H., Hake, J-F., Allelein, H-J. (2019). Natural gas as a bridge to sustainability:

Infrastructure expansion regarding energy security and system transition. Applied Energy, 251,

1-16. 10.1016/j.apenergy.2019.113377.

Hendricks, Marccus D., Meyer, Michelle A., Gharaibeh, Nasir G., Zandt, Shannon Van., Master-

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 228 -

son, Jaimie., Cooper, John T. Jr., Horney, Jennifer A., Berke, Philip. (2018). e development

of a participatory assessment technique for infrastructure: Neighborhood-level monitoring

towards sustainable infrastructure systems. Sustainable Cities and Society, 38, 265–274. Doi:

10.1016/j.scs.2017.12.039.

Hermawan, Ferry., Rachmawati, Tutik., Wahyono, Herry Ludiro. (2015). Does demographic pat-

tern matter for sustainable infrastructure policy? Procedia Engineering, 125, 481 – 488 doi:

10.1016/j.proeng.2015.11.130.

Jänicke, M., & Jacob, K. (2009). A ird Industrial Revolution? Solutions to the crisis of resource-in-

tensive growth. FFU Report, Forthcoming.

Kagermann, H. (2015). Change through digitization-Value creation in the age of Industry 4.0. In

Management of Permanent Change, Springer Fachmedien Wiesbaden, 23-45

Kagermann, H., Helbig, J., Hellinger, A., & Wahlster, W. (2013). Recommendations for implemen-

ting the strategic initiative INDUSTRIE 4.0: Securing the future of German manufacturing

industry; final report of the Industrie 4.0 Working Group. Forschungsunion.

Kamble, Sachin S., Gunasekaran, Angappa., Gawankar, Shradha A. (2018). Sustainable Industry 4.0

framework: A systematic literature reviewidentifying the current trends and future perspectives.

Process Safety and Environmental Protection, 117, 408–425. Doi: 10.1016/j.psep.2018.05.009.

Karon, Andrew J., Cronin, Aidan A., Cronk, Ryan., Hendrawan, Reza. (2017). Improving water,

sanitation, and hygiene in schools in Indonesia: A cross-sectional assessment on sustaining in-

frastructural andbehavioral interventions. International Journal of Hygiene and Environmental

Health, 220, 539–550. 10.1016/j.ijheh.2017.02.001.

Kiesler, S., & Hinds, P. (2004). Introduction to this special issue on human-robot interaction. Hu-

man–Computer Interaction, 19(1-2), 1-8.

Kohtala, C. (2015). Addressing sustainability in research on distributed production: an integrated

literature review. Journal of Cleaner Production, 106, 654-668.

Lasi, H., Fettke, P., Kemper, H. G., Feld, T., & Homann, M. (2014). Industry 4.0. Business & Infor-

mation Systems Engineering, 6(4), 239-242.

Lenferink, Sander., Tillema, Taede., Arts, Jos. (2013). Towards sustainable infrastructure develop-

ment through integrated contracts: Experiences with inclusiveness in Dutch infrastructure

projects. International Journal of Project Management, 31, 615–627. Doi: 10.1016/j.ijpro-

man.2012.09.014.

Lu, Zheng., Peña-Mora, Feniosky., Wang, Xiaodong Robert., Shen, Charles Q., Riaz, Zainab. (2015).

Social impact project finance: An innovative and sustainable infrastructure financing fra-

mework. Procedia Engineering, 123, 300 – 307. doi: 10.1016/j.proeng.2015.10.094.

Manyika, J., Chui, M., Brown, B., Bughin, J., Dobbs, R., Roxburgh, C., & Byers, A. H. (2011). Big

data: e next frontier for innovation, competition, and productivity. McKinsey Global Institute.

Milliyet.com https://www.milliyet.com.tr/ekonomi/volkswagen-corona-virus-nedeniyle-avrupa-

da-uretime-ara-verecek-6167993 (27.04.2020)

Paelke, V. (2014). Augmented reality in the smart factory: Supporting workers in an industry 4.0.

environment. In Emerging Technology and Factory Automation (ETFA), IEEE , 1-4.

Park, Sanghoon, Park, Sang I., Lee, Sang-Ho. (2016). Strategy on sustainable infrastructure asset

management: Focus on Korea’s future policy directivity. Renewable and Sustainable Energy Re-

views, 62, 710–722. Doi: 10.1016/j.rser.2016.04.073.

Rüßmann, M., Lorenz, M., Gerbert, P., Waldner, M., Justus, J., Engel, P., & Harnisch, M. (2015).

Industry 4.0: e future of productivity and growth in manufacturing industries. Boston Consul-

ting Group, 9(1), 54-89.

Schmidt, R., Möhring, M., Härting, R.-C., Reichstein, C., Neumaier, P., & Jozinović, P. (2015). In-

dustry 4.0-potentials for creating smart products: empirical research results. In International

Conference on Business Information Systems (pp. 16-27). Springer: Cham.

Shahtaheri, Y., Flint, M. M., & Jesús, M. (2018). Sustainable Infrastructure Multi-Criteria Preference

Assessment of Alternatives for Early Design. Automation in Construction, 96, 16-28.

Shealy, Tripp., Johnson, Eric., Weber, Elke., Klotz, Leidy., Applegate, Sydney., Ismael, Dalya., Bell,

9. Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı

- 229 -

Ruth Greenspan. (2018). Providing descriptive norms during engineering design can encoura-

ge more sustainable infrastructure. Sustainable Cities and Society, 40, 182–188. Doi: 10.1016/j.

scs.2018.04.017.

Studart, Rogerio., Gallagher, Kevin. (2018). Guaranteeing sustainable infrastructure. International

Economics, 155, 84–91. 10.1016/j.inteco.2018.03.003.

Sürdürülebilir kalkınma için küresel amaçlar. https://www.kureselamaclar.org/- erişim tarihi: 21.01.

2020)

Tapiero, Charles S., Kogan, Konstantin. (2008). Sustainable infrastructure investment with labor-on-

ly production. International Journal of Production Economics, 113, 876–886. doi:10.1016/j.

ijpe.2007.12.004.

ome, Antonio Marcio Tavares., Cer yno, Paula Santos., Scavarda, Annibal. Remmen, Arne. (2016).

Sustainable infrastructure: A review and a research agenda. Journal of Environmental Manage-

ment, 184, 143-156. Doi: 10.1016/j.jenvman.2016.09.080.

Türk Hava Yolları Sürdürülebilirlik Raporu 2018: https://investor.turkishairlines.com/documents/

ThyInvestorRelations/download/yillik_raporlar/surdurulebilirlik-rapor-haziran-2019.pdf

(24.01.2020)

Türkiye’nin Endüstri 4.0 Platformu. https://www.endustri40.com/endustri-tarihine-kisa-bir-yolcu-

luk/ (24.01.2020)

Wang, S., Wan , J., Zhang, D., Li, D., & Zhang, C. (2016). Towards smart factory for industry 4.0: a

self-organized multi-agent system with big data based feedback and coordination. Computer

Networks, 101, 158-168.

Yenişafak.com https://www.yenisafak.com/foto-galeri/ekonomi/koronavirus-nedeniyle-10-otomo-

bil-markasi-uretimi-durdurdu-2036792?page=6 (26.04.2020)

Zehir, E. M. (2020, 27 Nisan). 4’üncü Sanayi Devrimi, Koronavirüs Pandemisi Sonrası Hayatı Dü-

zeltebilir. Webtekno.com https://www.webtekno.com/koronavirus-sonrasi-hayat-endust-

ri-4-0-h89994.html).

Zengin, D. (2020, 26 Nisan). IMF Kovid-19 etkisiyle 2020 küresel büyüme tahminini düşürdü. Aa.

com https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/imf-kovid-19-etkisiyle-2020-kuresel-buyume-tahmi-

nini-dusurdu-/1804441).

Zhou, Ding., Wang, Richard., Tyrer, Mark., Wong, Hong., Cheeseman, Christopher. (2017). Susta-

inable infrastructure development through use of calcined excavated waste clay as a supple-

mentary cementitious material. Journal of Cleaner Production, 168, 1180-1192. Doi: 10.1016/j.

jclepro.2017.09.098.

- 231 -

Volkan Yakın1

Eşitsizliklerin azaltılması Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma

Amaçları’ndan onuncusudur ve işletmelerin hem kendi bünyesinde gerçek-

leşen operasyonları bu amaç doğrultusunda yeniden şekillendirmesi hem

de üretim ve hizmet sürecinin dışında kalan ve eşitsizliğe maruz kalan kitle-

leri ve bölgeleri kalkındırma sorumluluğu özellikle son yıllarda önemli hale

gelmiştir. Bu bölümde işletmelerin eşitsizliklerin azaltılmasına dair sosyal

sorumluluk anlayışının aynı zamanda kendi büyüme ve karlılıkları için de

nasıl faydalı olacağı anlatıldıktan sonra izlenmesi gereken adımlar açıkla-

nacaktır. Kitabın bu bölümünde hem sosyal pazarlamanın işletmelerin eşit-

sizlikleri gidermesindeki rolüne değinilecek hem de bu süreçte pazarlama

anlayışının da eşitlik prensibi çerçevesinde nasıl değiştiği vurgulanacaktır.

1 Dr.Öğr.Üyesi,PazarlamaBölümü,GUBYO,BoluAbantİzzetBaysalÜniversitesi,e-posta:volkanya-

kin@yahoo.com

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 252 -

Yine 2017’de yapılan bir çalışmaya göre örneğin bir çocuk kanalı olan Nic-

kelodeon’da gösterilen reklamları kadınları ev ürünlerinden, temizlikten ve ço-

cukların bakımından sorumlu konumlarda gösterirken erkekleri bağımsız, güçlü

ve çalışan karakterler olarak sergilediği ve bu suretle toplumsal bir sorun olan

cinsiyet eşitsizliğini adeta çocuk izleyicilere norm olarak sunduğu için sürdürü-

lebilir kalkınma hedeerinin gerisinde kaldığı söylenebilir (Peruta A, Powers J,

2017). Bu çalışmaları takiben 2018’de Amerika’da Ulusal Reklamcılık Organizas-

yonu’nun konu ile ilgili yaptığı araştırmaya göre reklamların kadınları gerçekçi

bir şekilde portre etmesi ve iş hayatındaki rollerini daha doğru bir şekilde temsil

etmesi izleyicilerin reklam konusu ürünü alma isteğini genel seyirciler arasında

%26, kadın seyirciler arasında ise %45 arttırmaktadır (Association of National

Advertisers (US), 2018). Buradan anlaşılacağı gibi günümüz pazarlama yönetimi

ve reklamcılık anlayışının da sürdürülebilirlik hedeerinden eşitsizliğin azaltıl-

ması ilkesine uyumlu hale gelmesi hem etik bir sorumluluk hem de işletmeler için

bir karlılık unsuru haline gelmiştir.

KAYNAKÇA

Ahmed F., Ahmed, N. E., Pissarides, C., and Stiglitz, J (2020). Why inequality could spread CO-

VID-19. e Lancet Public Health April. https://www.thelancet.com/journals/lanpub/article/

PIIS2468-2667(20)30085-2/fulltext

Alesina, A., Özler, S., Roubini, N. and Swagel, P., 1996. Political instability and economic growth.

Journal of Economic growth, 1(2), pp.189-211.

Association of National Advertisers (US) (2018), #SeeHer: gender equality measure, Association

of National Advertisers, New York. Available at: https://seeher.com/gender-equality-measure.

ckelodeon.

Ayvacı Aydın Ö., (2019), Eczacıbaşı’na Göre Türkiye’nin En Büyük Projesi, Capital, 2019/4

65-72

Ball, S.J. and Exley, S., 2010. Making policy with ‘good ideas’: Policy networks and the ‘intellectuals’

of New Labour. Journal of education policy, 25(2), pp.151-169.

Bergamini E., (2020, Mart 31). How COVID-19 is laying bare inequality. https://www.bruegel.

org/2020/03/how-covid-19-is-laying-bare-inequality/

Blundell, R., Dearden, L., Meghir, C. and Sianesi, B., 1999. Human capital investment: the returns

from education and training to the individual, the firm and the economy. Fiscal studies, 20(1),

pp.1-23.

Burn-Callander, R. (2014) “Coee vs gangs: Would-be criminals become coee entrepreneurs”

e Telegraph, 18 Nov. Available at https://www.telegraph.co.uk/finance/businessclub/peop-

le/11236439/Coee-vs-gangs-From-criminal-to-coee-farmer.html.

Businesswire (2015) Starbucks and PepsiCo to Accelerate Growth Within Latin America’s $4 Billion

Ready to-Drink Coee and Energy Beverage Categories. Available at https://www.businesswi-

re.com/news/home/20150723006542/en/Starbucks-PepsiCo-Accelerate-Growth-Latin-Ame-

rica%E2%80%99s-4

CSRwire. (2013). Advertising’s transition to sustainability. Available at: http://www.csrwire.com/

blog/posts/680advertisingstransitiontosustainability

Department of Business and Innovation (2013) e Business case for equality and diversity: a

survey of the academic literature. Available at https://www.raeng.org.uk/publications/other/

the-business-case-for-equality-and-diversity

10. Eşitsizliklerin Azaltılması

- 253 -

Desvaux, G., Devillard-Hoellinger, S., and Baumgarten, P. (2007), Women Matter: Gender Diversity,

a Corporate Performance Driver, New York

Dimaggio, A. (2020, Nisan 27). Record Inequality, COVID-19, and the Crisis of the Have-Nots.

Counter Punch. https://www.counterpunch.org/2020/04/27/record-inequality-covid-19-and-

the-crisis-of-the-have-nots/

Erkekoğlu, H. (2007). AB’ye tam üyelik sürecinde Türkiye’nin üye ülkeler karşısındaki göreli gelişme

düzeyi: çok değişkenli istatistiksel bir analiz. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (14),

28-50.

Feng, Y., 1997. Democracy, political stability and economic growth. British Journal of Political

Science, 27(3), pp.391-418.

Formation (2018). Diversity in Marketing: Why We Need More Representation and Inclusivity. Ava-

ilable at https://formationmedia.co.uk/diversity-marketing-need-representation-inclusivity/

SDG Compass (2015).—e guide for business action on the SDGs. SDG Compass. GRI, U., WB-

SCD. https://www.ua.undp.org/content/ukraine/en/home/library/democratic_governance/

SDG-compass-for-business-action-on-the-SDGs.html

ITUC, (2020, Mart 24). ITUC Global COVID-19 Survey - 17-23 March 2020: Key Findings. https://

www.ituc-csi.org/ituc-global-covid-19-survey-findings?lang=en

ISIG (2020, Nisan 17). Covid-19 Salgını Döneminde İşçi Sağlığı ve Güvenliği Raporu-1http://isig-

meclisi.org/20367-covid-19-salgini-doneminde-isci-sagligi-ve-guvenligi-raporu-1

Koç Üniversitesi, Erişim Tarihi: 25.11.2019 https://anadolubursiyerleri.ku.edu.tr/anadolu-bursiyer-

leri-programi/program-hakkinda/

Lechman, E. and Kaur, H., 2015. Economic growth and female labor force participation–verifying

the U-feminization hypothesis. New evidence for 162 countries over the period 1990-2012.

https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2551476

Lewis, Daniel ( 2017) “Businesses expect to increase investment in diversity”. Available at https://

www.peoplemanagement.co.uk/experts/research/businesses-expect-increase-investment-di-

versity

Mackenzie, S., Kilpatrick, A.R. and Akintoye, A., 2000. UK construction skills shortage response

strategies and an analysis of industry perceptions. Construction management and economics,

18(7), pp.853-862.

Marketing Society,2015 “Kenco’s Brand Revitalisation: Coee vs. Gangs How JWT and Kenco

Are Using Coee to Transform the lives of young people” Available at https://www.marke-

tingsociety.com/sites/default/files/thelibrary/HC%202015%20Brand%20Revitalisation%20

Kenco%20-%20Full%20case%20study%20-%20Redacted.pdf)

Marketing Türkiye (2018, Aralık 17). Koç Üniversitesi Anadolu Bursiyerleri Programı’na “Eşitsiz-

liğin Azaltılması” ödülü. https://www.marketingturkiye.com.tr/haberler/koc-universitesi-ana-

dolu-bursiyerleri-programina-anlamli-odul/

McKay, P., Avery, D. and Morris, M. (2008), “Mean racial-ethnic dierences in employee sales per-

formance: the moderating role of diversity climate”, Personnel Psychology, Vol. 61; pp 349-374)

McKenzie M, Bugden M, Webster A, Barr M at Women’s Heaalth Victoria, (2018) “ Advertising (In)

Equality: e Impact of Sexist Advertising on Women’s Health and Well Being. Available at

https://womenshealthvic.com.au/resources/WHV_Publications/Issues-Paper_2018.12.06_Ad-

vertising-inequality-the-impacts-of-sexist-advertising_Dec-2018_(Fulltext-PDF).pdf

Peruta, A., & Powers, J. (2017). Look who’s talking to our kids: Representations of race and gender in

TV commercials on Nickelodeon. International Journal of Communication, 11, 16.

Pinto R. P. (2013). Why inequalities matter. In Rémi Genevey, Rajendra K. Pachauri, Laurence

Tubiana (Eds.) (2013) “Reducing inequalities: A Sustainable Development Challenge” Avai-

lable at https://www.histecon.magd.cam.ac.uk/inequality/Chapitre%201%20-%20Pedro%20

Ramos%20Pinto.pdf.

Polman P. (2020, Mart 20 ). How responsible businesses can step forward to fight coronavirus. Wor-

ld Economic Forum. https://www.weforum.org/agenda/2020/03/covid-responsible-busines-

ses-during-the-coronavirus-pandemic/

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 254 -

PricewaterhouseCoopers (2015), “Make it your Business: Engaging with the Sustainable Develop-

ment Goals”. https://www.pwc.com/gx/en/sustainability/SDG/SDG%20Research_FINAL.pdf.

(Son Erişim Tarihi: 12.12.2019)

Richard, O. (2000), “Racial diversity, business strategy and firm performance: A resource-based

view”, Academy of Management Journal, Vol. 43, No. 2; pp 164-177.

Richard, O., McMillan, A., Chadwick, K., Dwyer, S. (2003), “Employing an innovation strategy in

racially diverse workforces”, Group and Organization Management, Vol. 28, No. 1; pp 107-126.

Rubie-Davies CM, Liu S, Lee K-CK (2013) Watching Each Other: Portrayals of Gender and Ethni-

city in Television Advertisements. e Journal ofSocial Psychology. 153 (2):175–95. Available

at https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.10 80/00224545.2012.717974

Sabah. (2020, Mart 13) Dünya devi şirketler corona virüs için harekete geçti! İşte dünya devlerinin

aldığı coronavirüs önlemleri. https://www.sabah.com.tr/galeri/ekonomide-bugun/dunya-de-

vi-sirketler-corona-virus-icin-harekete-gecti-iste-dunya-devlerinin-aldigi-coronavirus-on-

lemleri

Shorthall, J. (2019) Why Many Businesses Are Becoming More Vocal In Support of LGBTQ Rights.

Available at https://hbr.org/2019/03/why-many-businesses-are-becoming-more-vocal-in-sup-

port-of-lgbtq-rights

Singh,V. (2007),“Ethnic diversity on top corporate boards: a resource dependency perspective”, In-

ternational Journal of Human Resource Management, Vol. 18, No. 12; pp. 2128-2146.

Stibbe, D.T., Reid, S., Gilbert, J. (2018 ), Maximizing the impact of partnerships for the SDG : Apra-

ctical guide to partnership value creation. e Partnering Initiative and UN DESA. Available at

https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/2564Maximising_the_impact_of_

partnerships_for_the_SDGs.pdf

Sözcü, (2016 Mart 2). “Baba Beni Okula Gönder” bir kez daha “En Başarılı Kurumsal Sosyal So-

rumluluk Projesi”https://www.sozcu.com.tr/2016/egitim/baba-beni-okula-gonder-bir-kez-da-

ha-en-basarili-kurumsal-sosyal-sorumluluk-projesi-1117931/ (Son Erişim Tarihi: 27.11.2019)

Subeliani, D., Tsogas, G. (2005), “Managing diversity in the Netherlands: a case study of Rabobank”,

International Journal of Human Resource Management, Vol. 16, No.5 May; pp 831-851.

e National Social Marketing Centre (e NSMC). (2012) “What role can social marketing play in

tackling the social determinants of health inequalities? “: England’s national marketing strate-

gy for tobacco control. Available at https://thensmc.com/sites/default/files/NSMC_SDH_web.

pd: McKinsey and Company

Turkcell. (2010). Faaliyet Raporu. http://yatirimci.turkcell.com.tr/2010/daha-fazla-sosyal-sorumlu-

luk/kardelenlerb944.html?o=DahaFazlaSosyalAlt01&osa=dfs01

UNDP. (2020, Mart 30). COVID-19: Gelişmekte olan ülkelerde ufukta beliren kriz, ekonomileri

mahvetme ve eşitsizlikleri artırma riski taşıyor. https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/

home/presscenter/articles/2020/03/COVID19-ve-esitsizlikler.html

Üçhisarlı, C., (2020, Mart 29). ALJ Türkiye ve Toyota Türkiye COVID-19 Salgınına Karşı Önlemleri-

ni Paylaştı. https://pazarlamasyon.com/alj-turkiye-ve-toyota-turkiye-covid-19-salginina-kar-

si-onlemlerini-paylasti/

- 255 -

Ladin Yıldıran1

“Sürdürülebilir kentler ve topluluklar” amacı ile, kentlilerin konutsal ve

kent yaşamı konusunda refahının sağlanması, kente olumsuz etkileri en aza

indirgenmiş olan kentsel tasarımların ve ulaşım sistemlerinin geliştirilmesi;

kentte gelecek kuşaklara aktarılacak doğal ve kültürel mirasın korunması;

afetlere karşı hazırlıklı olunması, kentsel planlamalarda kırılgan kesimlerin

dikkate alınması ve tüm amacın farklı alanlarda daha geride kalmış olan-

lara örnek olacak şekilde geliştirilmesi hedeenmektedir. Bu sürdürülebi-

lir kalkınma amacı ile kentlerin sürdürülebilirliğini, katılımcı ve kapsayıcı

yöntemler ile o kentte biricik olan ihtiyaç ve değerleri gözeterek sağlamak,

istenen nihai sonuçtur. Bu bölüm ile sürdürülebilir kentler ve topluluklar

amacı doğrultusunda atılabilecek olan adımlar, alt hedeer başlıklarında

sınıandırılarak yerel hükümetler, yerel yönetimler, işletmeler, STK’lar ve

kentliler açısından irdelenmiştir.

1 Dr.,İzmirBüyükşehirBelediyesi,AtıkYönetimiDairesiBaşkanlığı,İnşaatAtıklarıŞubeMüdürlüğü,

ladinyildiran@gmail.com

11. Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar

- 275 -

yukarıda sayılan faydalardan istifade etmek için sürdürülebilir kalkınma amaçları

konusunda sorumluluk üstlenmeleri gerekmektedir.

KAYNAKÇA

5366 sayılı ve 16.06.2005 tarihli Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Ko-

runması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun

5393 sayılı ve 03.07.2005 sayılı Belediye Kanunu

Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı (AFAD). Doğal Afetler.

https://www.afad.gov.tr/afadem/dogal-afetler

Allianz Türkiye. (2018). Allianz Türkiye 2018 Sürdürülebilirlik Raporu.

Aydın, A. H. ve Çamur, Ö. (2016). Kentsel Dönüşüm Uygulamalarında Başarılı Dünya Örnekleri:

Danbara, Solidere, Rio De Janeiro. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari

Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 53-68.

Akbank. (2018). Yıl 2018 Biz 70’iz Sürdürülebilirlik Raporu.

Anadolu Efes. (2018) Anadolu Efes 2018 Sürdürülebilirlik Raporu.

Andy, S., Hoy, C., ve Ortiz-Juarez E. (2020, Nisan). Will COVID-19 lead to half a billion more people

living in poverty in developing countries?. United Nations University UNU-WIDER.

https://www.wider.unu.edu/publication/will-covid-19-lead-half-billion-more-people-living-po-

verty-developing-countries

Ankara Büyükşehir Belediyesi. (2018). 2018 yılı Faaliyet Raporu.

Arntsen, E. (2020, Nisan 25). “Six Epidemics from American History Show How Urban Design

Aects Our Health”. Northeastern News. https://news.northeastern.edu/2019/08/08/six-epide-

mics-from-american-history-show-how-urban-design-aects-our-health/,

Barkawi, B. (2020, Mart 18). Coronovirus could cut costs in world’s most expensive cities. omson

Reuters Foundation.

https://news.trust.org/item/20200318173452-keyt5/?source=package&id=b25c-

c8f9-a5fd-414e-9a55-06c9cdb7dcdb

Belk, R. (2014). You are what you can access: Sharing and collaborative consumption online. Journal

of business research, 67(8), 1595-1600.

Berg D.V.R. (2020,Nisan 10). How Will COVID-10 Aect Urban Planning?. e City Fix.

https://thecityfix.com/blog/will-covid-19-aect-urban-planning-rogier-van-den-berg/

BİRGün. (2020b, Nisan 04). Dayanışma ağı gönülüleri, sağlık çalışanları için koruyucu siperlik üre-

tiyor.

https://www.birgun.net/haber/dayanisma-agi-gonululeri-saglik-calisanlari-icin-koruyucu-siper-

lik-uretiyor-296120

Borsa İstanbul (2014). Şirketler için Sürdürülebilirlik Raporu.

Can, F. (2020, Nisan 18). Salgını 20 günde kontrol altına alan Güney Kore’den Covid-19 savaş reh-

beri. Euronews.

https://tr.euronews.com/2020/04/18/salg-n-20-gunde-kontrol-altina-alan-guney-kore-den-covid-

19-la-savas-rehberi

Duduta N., Adriazola C. and Hidalgo D. (2013). Saving lives with sustainable transport: Traic sa-

fety impacts of sustainable transport policies. Erişim tarihi: 20.02.2020

https://wriorg.s3.amazonaws.com/s3fs-public/saving_lives_with_sustainable_transport.pdf

ENKA. Erişim tarihi: 27.04.2019. https://www.enka.com/sustainability/tr/surdurulebilirlik-hedef-

leri/

Erbay, E. R., & Özden, M. Kentler Sürdürülebilir Kalkınma Hedeerinin Gerçekleştirilmesine Nasıl

Yardımcı Olabilirler?.Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi,7(4), 255-268.

Farajallah, M., Hammond, R. G., ve Pénard, T. (2019). What drives pricing behavior in Peer-to-Peer

markets? Evidence from the carsharing platform blablacar. Information Economics and Policy,

48, 15-31.

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 276 -

Foss, K. A. (2020, Nisan 24). “How Epidemics of the Past Changed the Way Americans Lived”. Smit-

hsonian Magazine. https://www.smithsonianmag.com/history/how-epidemics-past-forced-a-

mericans-promote-health-ended-up-improving-life-this-country-180974555/

Gazete Karınca. (2020, Nisan3). İstanbul’da dayanışma ağları büyüyor.

https://gazetekarinca.com/2020/04/istanbulda-dayanisma-aglari-buyuyor/

Global Compact Cities Programme. (2014) Guide to the Global Compact for Local Governments.

Global Reporting Initiative and United Nations Global Compact. (2017). Business Reporting on the

SDGs: An Analysis of the Goals and Targets.

Gönel, F. D. (2002). “Globalleşen dünyada (nasıl bir) sürdürülebilir kalkınma”.

Birikim Dergisi, 158, 72-80.

Hepcan, C.C. (2019). Kentlerde İklim Değişikliği ile Mücadele İçin Yeşil Altyapı Çözümleri. İklim

Değişikliği Alanında Ortak Çabaların Desteklenmesi Projesi. Ankara.

Hürriyet. (2018, Nisan 27). Dronecell, afetler ve acil durumlarda hayat kurtaracak.

https://www.hurriyet.com.tr/teknoloji/dronecell-afetler-ve-acil-durumlarda-hayat-kurtara-

cak-40818679

Hürriyet. (2020, Nisan 14). Vefa Sosyal Destek Grubu nedir? Vefa Sosyal Destek Grubu başvurusu

nasıl yapılır, iletişim numaraları kaç?.

https://www.hurriyet.com.tr/galeri-vefa-sosyal-destek-grubu-nedir-vefa-sosyal-destek-grubu-bas-

vurusu-nasil-yapilir-iletisim-numaralari-kac-41494185/1

İstikbal D. (2020, Mart,23). 5 Soru: Güney Kore’nin Koronavirüsle Mücadelesi. Seta.

https://www.setav.org/5-soru-guney-korenin-koronavirusle-mucadelesi/

İzmir Büyükşehir Belediyesi. (2018). 2018 Yılı Faaliyet Raporu.

İzmir Büyükşehir Belediyesi. (2020, Nisan 30). İzmir’de çığ gibi büyüyen bir dayanışma ağı var.

https://www.izmir.bel.tr/tr/Haberler/izmirde-cig-gibi-buyuyen-bir-dayanisma-agi-var/43538/156

Just Capital. America’s Largest Employers Are Treating Stakeholders Amid the Coronavirus Crisis.

https://justcapital.com/reports/the-covid-19-corporate-response-tracker-how-americas-lar-

gest-employers-are-treating-stakeholders-amid-the-coronavirus-crisis/

Kalaycı Oaz, N. (2019). “Paylaşim Ekonomisi ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme”, International

Social Sciences Studies Journal, 5(32): 1692-1705

Kişi, N. (2018). Paylaşım Ekonomisinin Ulaşım Sektörüne Yansımaları: Uber Örneği. Uluslararası

Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(10), 57-68

Kurdoğlu, O. (2007). Dünyada doğayı koruma hareketinin tarihsel gelişimi ve güncel boyutu. Artvin

Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 8 (1), 59-76 (2007)

Kuşçuoğlu, G. Ö. ve Taş, M. (2017). Sürdürülebilir kültürel miras yönetimi. Yalvaç Akademi Dergisi,

2(1), 58-67.

Macit, İ. (2019). Bütünleşik Afet Yönetiminde Sendai Çerçeve Eylem Planının Beklenen Etkisi. Do-

ğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5(1), 175-186.

Milliyet. (2020, Nisan, 09). Veresiye deerleri hayırseverler tarafından kapatılıyor.

https://www.milliyet.com.tr/yerel-haberler/ankara/veresiye-defterleri-hayirseverler-tarafin-

dan-ka-6185013

Obis, Intelligent Energy Europe programme (IEE). (2011). Optimizing Bike Sharing in European

Cities A Handbook.

OECD. (2019). Measuring Distance to the SDG Targets 2019

Pipa, A.F. ve Bouchet M. (2020, Nisan 29). How the Sustainable Development Goals can help cities

focus COVID-19 recovery on inclusion, equity, and sustainability. Voices from the field. Bro-

okings.

https://www.brookings.edu/blog/up-front/2020/04/29/how-the-sustainable-development-go-

als-can-help-cities-focus-covid-19-recovery-on-inclusion-equity-and-sustainability/

Polat S. ve Dostoğlu N. (2007). “Kentsel Dönüşüm Kavramı Üzerine: Bursa’da Kükürtlü ve Mudanya

Örnekleri” Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 12, Sayı 1, 2007

RICS. (2018). Advancing Responsible Business in Land, Construction and Real Estate Use and In-

vestment -Making the Sustainable Development Goals a Reality.

11. Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar

- 277 -

Rios, J. A. (1974). Social transformation and urbanization: the case of Rio de Janeiro. Urban Anth-

ropology, 094-109.

Sayna, Y. (2009). Türk kültür mirasının korunması ve tarihi çevre bilinci üzerine. Türk Dünyası

İncelemeleri Dergisi, 9(1), 153-156.

Steg, L. and Giord, R. (2005). Sustainable transportation and quality of life. Journal of Transport

Geography, 13(1), 59-69.

Sürdürülebilir Kentsel Gelişim Ağı. (t.y.). Sürdürülebilir Kentsel Gelişim Ağı Kılavuzu [Kılavuz].

Target. (2020, Mart 20). Target Builds on Our Support for Team and Communities with $300 Mil-

lion+ Investment.

https://corporate.target.com/article/2020/03/target-coronavirus-giving

Tatar, K. (2019, Temmuz 16). Sürdürülebilir Kentsel Gelişim Ağı kuruldu. BİRGÜN.

https://www.birgun.net/haber/surdurulebilir-kentsel-gelisim-agi-kuruldu-261914

Teller, D. (2003). United Nations Global Compact cities programme: the Melbourne model: solving

hard urban issues together. Journal of Corporate Citizenship, (11), 133-142.

e United Nations Association-UK. (2017). Sustainable Development Goals 2017.

Turkcell (2018). Turkcell Sürdürülebilirlik Raporu 2018.

Türkiye Kurumsal Sosyal Sorumluluk Derneği. (2019). 11. Kurumsal Sosyal Sorumluluk Zirvesi

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Ödülleri.

Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (2019). Türkiye Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları 2. Ulusal Göz-

den Geçirme Raporu 2019 “Ortak Hedeer için Sağlam Temeller”.

Toker, S. (2020). Koronavirüs Salgını ile Mücadelede Büyük Veri ve Yapay Zeka Çalışmaları (Rapor

No: 266). Seta Perspektif.

https://www.unglobalcompact.org/docs/issues_doc/development/ SDGMatrix_Transportation.pdf

UNDP Türkiye. Alt Hedeer Kılavuzu.

https://www.unglobalcompact.org/docs/publications/Private_Sector_Investment_and_Sustainable

Development.pdf

UNDP ve VNR. 2019. Türkiye, 2. Gönüllü Ulusal Gözden Geçirme Raporu.

http://www.surdurulebilirkalkinma.gov.tr/wp-content/uploads/2020/01/Surdurulebilir_Kalkin-

ma-Amaclari-Turkiye-2.-Ulusal-Gozden-Gecirme-Raporu-Ortak-Hedeer-icin-Saglam-Te-

meller_-interaktif.pdf

Wackernagel, M., Hanscom, L., ve Lin, D. (2017). Making the sustainable development goals consis-

tent with sustainability. Frontiers in Energy Research, 5, 18.

Worldwatch Enstitüsü (2016). Dünyanın Durumu 2016 Bir Kent Sürdürülebilir Olabilir mi?. İstan-

bul: İstanbul Yapı Kredi Yayınları.

Yerel İzleme Araştırma ve Uygulamalar Derneği. (2018). Sürdürülebilir Kalkınma Hedeerinin Ye-

relleşmesinde Dünyadan Örnekler.

Yılmaz, C., Öztürk, P. ve Maden, B. (2020). Yeni Nesil Teknolojilerin COVID-19

Mücadelesindeki Önemi – Ülke Örnekleri. Deloitte.

Yıkmaz, R. F. (2011). Sürdürülebilir kalkınmanın ölçülmesi ve Türkiye için yöntem geliştirilme-

si:(uzmanlık tezi). DPT.

- 279 -

İlayda İpek1, Ayça Hızarcı-Payne2

Geleneksel uygulamalara dayalı olan tüketim biçimlerinin ve üretim sis-

temlerinin genellikle sürdürülebilir olmadığı ve hızlı endüstriyelleşmenin

çevreye olan olumsuz etkileri göz önünde bulundurulduğunda, sorumlu

tüketim ve üretim sürdürülebilir kalkınma anlamında büyük önem taşı-

maktadır. Bu doğrultuda, kitabın bu bölümünün temel amacı sürdürülebilir

kalkınma amaçlarından biri olarak sorumlu tüketim ve üretim anlayışını ele

almaktır. Ayrıntılı olarak, bu kitap içi bölümde sorumlu tüketim ve üretim

uygulamaları sürdürülebilir iş modelleri bağlamında (teknolojik, örgütsel

ve sosyal inovasyon) incelenerek örneklendirilmekte ve sorumlu tüketim ve

üretimi desteklemek adına öneriler sunulmaktadır.

1 Dr.Araş.Gör.,İşletmeBölümü,İşletmeFakültesi,DokuzEylülÜniversitesi,ilayda.gungor@deu.edu.tr

2 Araş.Gör.,UluslararasıİşletmecilikveTicaretBölümü,İşletmeFakültesi,DokuzEylülÜniversitesi,

ayca.hizarci@deu.edu.tr

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 292 -

revler düşmektedir. Sorumlu tüketim teorisinin benimsediği temel görüşe daya-

narak (Fisk, 1973) ve sürdürülebilir tüketimin toplum genelinde yaratacağı refah

göz önünde bulundurularak, özel firmaların ve kamu kuruluşlarının tüketicilerin

tüketim anlamına yeni bir tutum geliştirmelerine ve bu tutumu davranışa dönüş-

türmelerine uygulayacakları stratejiler yolu ile katkı sağlamaları gerekmektedir.

Örneğin, tüketicilerin tercih ettikleri ürün ve hizmetler ile çevreye, sosyal düzene

ve ekonomik çıktılara nasıl etki ettikleri konusunda halkla ilişkiler, geleneksel ve

sosyal medyada uygulanan bilgilendirici reklamlar ve kamu spotları gibi yollar

ile bilinçlendirilmesi ve sorumlu tüketim konusunda farkındalık yaratılması ge-

rekmektedir. Bu doğrultuda, sorumlu tüketime duygusal ve rasyonel bir biçim-

de müdahil olan tüketicilerin kendilerini ekolojik veya sosyal sorumlu davranışa

daha çok adaması muhtemeldir. Ayrıca, sorumlu tüketimi arttırmak için, marka

konumlandırmasının sorumlu tüketim anlayışı üzerine inşa edilmesi ve tutun-

durma stratejileri ile tüketicilerin yeşil ürün ve hizmetleri tercih etmeye teşvik

edilmesi önerilmektedir.

Sorumlu üretim açısından ise, firmalar yeşil üretim teknolojilerini ve iş strate-

jilerini iş modellerinin bir parçası haline getirerek yeşil firma kabiliyetlerini geliş-

tirebilir. Firmalar yeşil üretim teknolojileri ile geliştirdikleri ve pazara sundukları

çevreye duyarlı ürünler ile sadece finansal performanslarını değil aynı zamanda

yeşil imaj performanslarını da güçlendirebilir. Diğer bir yandan, çevresel riskleri

ortadan kaldırmak ve sorumlu üretim çerçevesinde faaliyet gösterebilmek için,

firmaların üretim sistemlerine gerekli yatırımları yapmaları ve çevresel stratejiyi

örgüt içerisinde bütün süreçlere dahil etmeleri gerekmektedir. Genel olarak so-

rumlu tüketim ve üretim davranışını arttırmada ve bu davranışın sürdürülebilir

olmasında göz ardı edilmemesi gereken diğer bir nokta sürdürülebilir tüketim

ve üretim anlayışı arasında güçlü bir entegrasyonun gerekliliğidir. Bu bağlamda,

değer zincirindeki tüm birincil ve destek faaliyetlerinin sorumlu tüketim ve üre-

tim bakış açısı etrafında tasarlanması ve yönetilmesi hem firma özelinde hem de

toplum genelinde olumlu çıktılar ortaya koyması açısından büyük önem taşımak-

tadır.

KAYNAKÇA

Abdullah, M., Zailani, S., Iranmanesh, M., & Jayaraman, K. (2016). Barriers to green innovation

initiatives among manufacturers: the Malaysian case.Review of Managerial Science,10(4), 683-

709.

Akenji, L., & Bengtsson, M. (2014). Making sustainable consumption and production the core of

sustainable development goals.Sustainability,6(2), 513-529.

Alkaya, E., & Demirer, G. N. (2015). Sectoral assessment of the Turkish textile industry for the dif-

fusion of sustainable production approach.Journal of the Textile Institute,106(11), 1212-1225.

Alt, E., & Craig, J. B. (2016). Selling issues with solutions: Igniting social intrapreneurship in for-pro-

12. Sorumlu Tüketim ve Üretim

- 293 -

fit organizations. Journal of Management Studies, 53(5), 794-820.

Anadolu Ajansı (2020, Nisan 09). Vestel’den Kovid-19 salgınıyla mücadeleye destek. https://www.aa.

com.tr/tr/sirkethaberleri/hizmet/vestelden-kovid-19-salginiyla-mucadeleye-destek/656712.

Anadolu Ajansı. (2019, Ekim 31). Arçelik, 6’ncı kez Borsa İstanbul Sürdürülebilirlik Endeksi’nde. htt-

ps://www.aa.com.tr/tr/sirkethaberleri/holding/arcelik-6nci-kez-borsa-istanbul-surdurulebilir-

lik-endeksinde/654012.

Ar, I. M. (2012). e impact of green product innovation on firm performance and competitive

capability: e moderating role of managerial environmental concern.Procedia-Social and Be-

havioral Sciences,62, 854-864.

Arçelik. (2018). Sürdürülebilirlik raporu. http://www.arcelikas.com/UserFiles/file/Su%CC%88r-

du%CC%88ru%CC%88lebilirlik%20Raporu18_(interactive).pdf.

Arçelik Global. (2020). Çevre yönetimi. https://www.arcelikglobal.com/tr/surdurulebilirlik/dunya-i-

cin/cevre-yonetimi/

Aselsan. (2018). Sürdürülebilirlik raporu. https://www.aselsan.com.tr/ASELSAN_SURDURULEBI-

LIRLIK_RAPORU_2018_7116.pdf

Ateş, M. (2018). Türkiye’de sosyal inovasyon uygulamaları ve genç nüfusun potansiyeli.Analiz,

SETA Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı,253, 7-31.

Baden-Fuller, C., & Haeiger, S. (2013). Business models and technological innovation.Long Range

Planning,46(6), 419-426.

BBC (2020, Mart 15). Coronavirus: Supermarkets ask shoppers to be ‘considerate’ and stop stockpi-

ling. https://www.bbc.com/news/business-51883440.

Bell, J. F., & Stellingwerf, J. J. (2012). Sustainable entrepreneurship: e motivations & challenges of

sustainable entrepreneurs in the renewable energy industry. Master’s esis, Jönköping Inter-

national Business School, Jönköping, Sweden.

Birkin, F., Polesie, T., & Lewis, L. (2009). A new business model for sustainable development: An

exploratory study using the theory of constraints in Nordic organizations.Business Strategy and

the Environment,18(5), 277-290.

Blok, V., Long, T. B., Gaziulusoy, A. I., Ciliz, N., Lozano, R., Huisingh, D., Csutora, M., & Boks, C.

(2015). From best practices to bridges for a more sustainable future: Advances and challenges

in the transition to global sustainable production and consumption: Introduction to the ERSCP

stream of the Special volume.Journal of Cleaner Production,108, 19-30.

Bocken, N. M., Short, S. W., Rana, P., & Evans, S. (2014). A literature and practice review to develop

sustainable business model archetypes.Journal of Cleaner Production,65, 42-56.

Boons, F., & Lüdeke-Freund, F. (2013). Business models for sustainable innovation: State-of-the-art

and steps towards a research agenda.Journal of Cleaner Production,45, 9-19.

Boons, F., Montalvo, C., Quist, J., & Wagner, M. (2013). Sustainable innovation, business models and

economic performance: An overview.Journal of Cleaner Production,45, 1-8.

Carrigan, M., & Attalla, A. (2001). e myth of the ethical consumer–do ethics matter in purchase

behavior?.Journal of Consumer Marketing, 18(7), 560-578.

Cheng, C. C., Yang, C. L., & Sheu, C. (2014). e link between eco-innovation and business perfor-

mance: a Taiwanese industry context.Journal of Cleaner Production,64, 81-90.

Christensen, T. B. (2011). Modularised eco-innovation in the auto industry.Journal of Cleaner Pro-

duction,19(2-3), 212-220.

Clark, G. (2007). Evolution of the global sustainable consumption and production policy and the

United Nations Environment Programme’s (UNEP) supporting activities. Journal of Cleaner

Production,15(6), 492-498.

CNN (2020, Mart 21). Apple is donating millions of industrial masks. https://edition.cnn.com/world/

live-news/coronavirus-outbreak-03-21-20-intl-hnk/h_afce242d11bb7e68c2ec1821dd6946a2.

Demirel, B., & Payne, A. K. H. (2018). Social innovation adoption behavior: e case of Zumba-

ra.International Journal of Innovation and Technology Management,15(2), 1-19.

Euronews (2020, Mart 19). Covid-19 salgını nedeniyle Avrupa’da hangi otomobil firmaları üretimi

durdurdu?. https://tr.euronews.com/2020/03/19/covid-19-corona-virus-otomobil-firmalar-u-

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 294 -

retimi-durdurdu-ford-bmw-volkswagen-citroen.

Evans, S., Vladimirova, D., Holgado, M., Van Fossen, K., Yang, M., Silva, E. A., & Barlow, C. Y.

(2017). Business model innovation for sustainability: Towards a unified perspective for cre-

ation of sustainable business models.Business Strategy and the Environment,26(5), 597-608.

Fiksel J. (1996). Design for the environment: Creating eco-eiciency products and processes. McG-

raw-Hill

Fisk, G. (1973). Criteria for a theory of responsible consumption.Journal of Marketing,37(2), 24-31.

Garetti, M., & Taisch, M. (2012). Sustainable manufacturing: trends and research challenges. Produ-

ction Planning & Control,23(2-3), 83-104.

Gaziulusoy, A. I., Boyle, C., & McDowall, R. (2013). System innovation for sustainability: A systemic

double-ow scenario method for companies.Journal of Cleaner Production,45, 104-116.

Geradts, T. H., & Bocken, N. M. (2019). Driving sustainability-oriented innovation.MIT Sloan Ma-

nagement Review,60, 78-83.

Gibbs, D., & Deutz, P. (2007). Reections on implementing industrial ecology through eco-indust-

rial park development. Journal of Cleaner Production, 15(17), 1683-1695.

Graedel, T. E., & Allenby, B. R. (1995). Matrix approaches to abridged life cycle assessment.Environ-

mental Science & Technology,29(3), 134-139.

Gupta, N., & Benson, C. C. (2011). Sustainability and competitive advantage: an empirical study of

value creation. Competition Forum, 9(1), 121-137.

Harvard Business Review (2020, Nisan 6). Brand marketing through the coronavirus crisis. https://

hbr.org/2020/04/brand-marketing-through-the-coronavirus-crisis.

Hassini, E., Surti, C., & Searcy, C. (2012). A literature review and a case study of sustainable supply

chains with a focus on metrics. International Journal of Production Economics,140(1), 69-82.

Hellström, T. (2007). Dimensions of environmentally sustainable innovation: the structure of

eco-innovation concepts.Sustainable Development,15(3), 148-159.

Herring, H., & Sorrell, S. (2009). Energy eiciency and sustainable consumption,e rebound ef-

fect. Palgrave Macmillan

Hockerts, K., & Wüstenhagen, R. (2010). Greening Goliaths versus emerging Davids - eorizing

about the role of incumbents and new entrants in sustainable entrepreneurship.Journal of Bu-

siness Venturing,25(5), 481-492.

Hollensbe, E., Wookey, C., Hickey, L., George, G., & Nichols, C. V. (2014). Organizations with

purpose. Academy of Management, 57(5), 1227-1234.

Innovation Cloud (2019). Where to innovate - Organizational innovation explained. https://innovati-

oncloud.com/blog/where-to-innovate-organizational-innovation-explained.html.

Jackson, T. (2009).Prosperity without growth: Economics for a finite planet. Earthscan.

Jaeger-Erben, M., Rückert-John, J., & Schäfer, M. (2015). Sustainable consumption through social

innovation: A typology of innovations for sustainable consumption practices. Journal of Clea-

ner Production, 108, 784-798.

Jae, A. B., Newell, R. G., & Stavins, R. N. (2005). A tale of two market failures: Technology and

environmental policy. Ecological Economics,54(2-3), 164-174.

Kiron, D., Kruschwitz, N., Reeves, M., & Goh, E. (2013). e benefits of sustainability-driven inno-

vation.MIT Sloan Management Review,54(2), 69-74.

Kistruck, G. M., & Beamish, P. W. (2010). e interplay of form, structure, and embeddedness in

social intrapreneurship. Entrepreneurship eory and Practice, 34(4), 735-761.

Lambert, A. J. D., & Boons, F. A. (2002). Eco-industrial parks: stimulating sustainable development

in mixed industrial parks.Technovation,22(8), 471-484.

López, C., Ruíz-Benítez, R., & Vargas-Machuca, C. (2019). On the environmental and social sustai-

nability of technological innovations in urban bus transport: e EU case.Sustainability,11(5),

1-22.

Lozano, R., Ciliz, N., Ramos, T. B., Blok, V., Caeiro, S., van Hoof, B., & Huisingh, D. (2015). Bridges

for a more sustainable future: Joining Environmental Management for Sustainable Universities

(EMSU) and the European Roundtable for Sustainable Consumption and Production (ERSCP)

12. Sorumlu Tüketim ve Üretim

- 295 -

conferences.Journal of Cleaner Production, (106), 1-2.

Lubberink, R., Blok, V., Van Ophem, J., & Omta, O. (2017a). Lessons for responsible innovation in

the business context: A systematic literature review of responsible, social and sustainable inno-

vation practices. Sustainability, 9(5), 721-737.

Lubberink, R., Blok, V., van Ophem, J., & Omta, O. (2017b). A framework for responsible innovati-

on in the business context: lessons from responsible, social and sustainable innovation. Respon-

sible Innovation, 3, 181-207.

Mango (2020, Nisan 15). Mango sağlık çalışanları için 13.000 adet önlük üretiyor. https://press.man-

go.com/tr/mango-sağlik-çalişanlari-için-13-000-adet-onluk-uretiyor_96092.

Marketing Türkiye (2019, Ekim 17). Hepsiburada ve CarrefourSA’dan e-ticarette iş birliği. https://

www.marketingturkiye.com.tr/haberler/hepsiburada-ve-carrefoursadan-e-ticarette-is-birligi/.

McDonough, W., & Braungart, M. (2010).Cradle to cradle: Remaking the way we make things. North

Point Press.

Mulder, K. F. (2007). Innovation for sustainable development: from environmental design to transi-

tion management.Sustainability Science,2(2), 253-263.

Mulgan, G. (2006). e process of social innovation. Innovations: Technology, Governance, Globali-

zation, 1(2), 145-162.

Osterwalder, A., Pigneur, Y., & Tucci, C. L. (2005). Clarifying business models: Origins, present, and

future of the concept.Communications of the Association for Information Systems,16(1), 1-40.

Phills, J. A., Deiglmeier, K., & Miller, D. T. (2008). Rediscovering social innovation. Stanford Social

Innovation Review, 6(4), 34-43.

Polman, P., & Bhattacharya, C. (2016). Engaging employees to create a sustainable business.Stanford

Social Innovation Review,14(4), 34-39.

Porter, M. E., & Kramer, M. R. (2011). Creating shared value: How to reinvent capitalism - and

unleash the wave of innovation and growth. Harvard Business Review, 17(Ocak-Şubat), 1-17.

Prahalad, D. (2013). Design strategy for the bottom of the pyramid. In Social Innovation (pp. 131-

144). Springer: Berlin, Heidelberg.

Prendergast, G. P., & Tsang, A. S. (2019). Explaining socially responsible consumption.Journal of

Consumer Marketing, 36(1), 146-154.

Pusavec, F., Krajnik, P., & Kopac, J. (2010). Transitioning to sustainable production - Part I: Applica-

tion on machining technologies. Journal of Cleaner Production,18(2), 174-184.

Purtik, H., & Arenas, D. (2019). Embedding social innovation: Shaping societal norms and behavi-

ors throughout the innovation process. Business & Society, 58(5), 963-1002.

Rennings, K. (2000). Redefining innovation - Eco-innovation research and the contribution from

ecological economics.Ecological Economics,32(2), 319-332.

Roberts, J. A. (1995). Profiling levels of socially responsible consumer behavior: A cluster analytic

approach and its implications for marketing.Journal of Marketing eory and Practice, 3(4),

97-117.

Roy, V., & Singh, S. (2017). Mapping the business focus in sustainable production and consumption

literature: Review and research framework.Journal of Cleaner Production,150, 224-236.

Ryszko, A. (2016). Proactive environmental strategy, technological eco-innovation and firm perfor-

mance - Case of Poland.Sustainability,8(2), 1-20.

Saarijärvi, H., Kannan, P. K., & Kuusela, H. (2013). Value co-creation: eoretical approaches and

practical implications.European Business Review,25(1), 6-19.

Sama, C., Crespo-Cebada, E., Díaz-Caro, C., Escribano, M., & Mesías, F. J. (2018). Consumer prefe-

rences for foodstus produced in a socio-environmentally responsible manner: A threat to fair

trade producers?.Ecological Economics,150, 290-296.

Sarkar, S. (2018). Grassroots entrepreneurs and social change at the bottom of the pyramid: e role

of bricolage.Entrepreneurship & Regional Development,30(3-4), 421-449.

Seelos, C., & Mair, J. (2007). Profitable business models and market creation in the context of deep

poverty: A strategic view.Academy of Management Perspectives,21(4), 49-63.

Sezen, B., & Cankaya, S. Y. (2013). Eects of green manufacturing and eco-innovation on sustaina-

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 296 -

bility performance.Procedia-Social and Behavioral Sciences,99, 154-163.

Shobeiri, S., Rajaobelina, L., Durif, F., & Boivin, C. (2016). Experiential motivations of socially

responsible consumption.International Journal of Market Research,58(1), 119-139.

Smith, N. (1995). Marketing strategies for the ethics era. Sloan Management Review, 36(4), 85-98.

Tofaş (2020). Tofaş yeni tip Koronavirüs mücadelesi için üç farklı koruyucu ekipman üretimine başla-

dı!. https://tofas.com.tr/BasinOdasi/Bultenler/Pages/Tofas,-Yeni-Tip-Koronavirus-Mucadele-

si-Icin-Uc-Farkli-Koruyucu-Ekipman-Uretimine-Basladı!.aspx.

Tseng, M. L. (2013). Modeling sustainable production indicators with linguistic preferences.Journal

of Cleaner Production,40, 46-56.

Tseng, M. L., Tan, R. R., & Siriban-Manalang, A. B. (2013). Sustainable consumption and producti-

on for Asia: Sustainability through green design and practice.Journal of Cleaner Production,40,

1-5.

Tukker, A., Cohen, M. J., Hubacek, K., & Mont, O. (2010). Sustainable consumption and production.

Journal of Industrial Ecology, 14(1), 1-3.

Tukker, A., Emmert, S., Charter, M., Vezzoli, C., Sto, E., Andersen, M. M., Geerken, T., Tischner U.,

& Lahlou, S. (2008). Fostering change to sustainable consumption and production: An eviden-

ce based view.Journal of Cleaner Production,16(11), 1218-1225.

Tully, S. M., & Winer, R. S. (2014). e role of the beneficiary in willingness to pay for socially

responsible products: A meta-analysis.Journal of Retailing,90(2), 255-274.

Ulusoy, E. (2016). Experiential responsible consumption.Journal of Business Research,69(1), 284-

297.

United Nations. (1992). Gündem: Sürdürülebilir kalkınma için eylem planı. https://sustainabledeve-

lopment.un.org/content/documents/Agenda21.pdf.

United Nations. (2002). Sürdürülebilir kalkınma üzerine dünya zirvesinin gerçekleştirme planı. htt-

ps://www.un.org/esa/sustdev/documents/WSSD_POI_PD/English/WSSD_PlanImpl.pdf.

United Nations. (2019). Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları. Amaç 12: Sorumlu Tüketim ve Üretim.

https://www.un.org/sustainabledevelopment/sustainable-consumption-production/.

United Nations Economic and Social Council. (2019). Özel baskı: Sürdürülebilir kalkınma amaçları

yönünde ilerleme. https://undocs.org/E/2019/68.

United Nations Environment Programme. Kaynak verimli daha temiz üretim. http://www.unep.fr/

scp/cp/.

Ülker. (2020). Ambalaj ve atık yönetimi.

http://ulkerbiskuviyatirimciiliskileri.com/surdurulebilirlik/cevresel-surdurulebilirlik/amba-

laj-ve-atik-yonetimi.aspx.

Veleva, V., & Ellenbecker, M. (2001). Indicators of sustainable production: Framework and metho-

dology.Journal of Cleaner Production,9(6), 519-549.

Voorberg, W. H., Bekkers, V. J., & Tummers, L. G. (2015). A systematic review of co-creation and

co-production: Embarking on the social innovation journey. Public Management Review, 17(9),

1333-1357.

Webb, D. J., Mohr, L. A., & Harris, K. E. (2008). A re-examination of socially responsible consump-

tion and its measurement.Journal of Business Research,61(2), 91-98.

Welford R. (1997). Hijacking environmentalism: Corporate responses to sustainable development.

Earthscan.

World Economic Forum (2020, Mart 20). How big business is joining the fight against COVID-19.

https://www.weforum.org/agenda/2020/03/big-business-joining-fight-against-coronavirus/.

Woo, C., Chung, Y., Chun, D., Han, S., & Lee, D. (2014). Impact of green innovation on labor pro-

ductivity and its determinants: An analysis of the Korean manufacturing industry. Business

Strategy and the Environment,23(8), 567-576.

Xie, X., Huo, J., & Zou, H. (2019). Green process innovation, green product innovation, and corpo-

rate financial performance: A content analysis method.Journal of Business Research,101, 697-

706.

Yıldız Holding (2020). Sürdürülebilirlik yaklaşımımız. https://www.yildizholding.com.tr/yarinlar-i-

12. Sorumlu Tüketim ve Üretim

- 297 -

cin/surdurulebilirlik/.

Young, W., & F. Tilley (2006). Can businesses move beyond eiciency? e shi toward eectiveness

and equity in the corporate sustainability debate. Business Strategy and the Environment, 15,

402-415.

Yunus, M. (2004). Grameen Bank, microcredit and millennium development goals.Economic and

Po lit ical Week ly, 39(36), 4077-4080.

Yunus, M., Moingeon, B., & Lehmann-Ortega, L. (2010). Building social business models: Lessons

from the Grameen experience.Long Range Planning,43(2-3), 308-325.

Ziesemer, F., Hüttel, A., & Balderjahn, I. (2019). Pioneers’ insights into governing social innovation

for sustainable anti-consumption. Sustainability, 11(23), 6663-6679.

- 299 -

Canan Madran1

İklim Eylemi Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları içinde,

İklim değişikliğinin küresel ölçekte yol açtığı ekosistem zararları ve yaşam-

sal olumsuz değişimler nedeniyle, tüm amaçlar içinde açıklamasında ACİL

önceliğe sahip olan tek amaçtır. Dünyanın sorunları sıralamaları özellikle

son birkaç yılda hızla değişmiş ve İklim Değişikliği veya daha etkili adıyla

İKLİM KRİZİ en önemli sorun olarak listelerin en tepesine yerleşmiştir. Bu

bölümde günümüzün en önemli ortak sorunu olan İklim Krizinin etkileri-

nin azaltılması ve uyum stratejileri, işletmeler bazında ve SKA hedef ve gös-

tergeleri çerçevesinde örnekleri ile anlatılacaktır. Sera gazı emisyonlarının

büyük kısmından sorumlu şirketler operasyonlarında, tedarik zincirlerin-

de ve faaliyet gösterdikleri topluluklarda iklim krizine yönelik dayanıklılık

oluşturmakla da sorumludurlar. Bu bölüm işletmelerin stratejik planları ve

taktikleri içine koyabilecekleri politika ve eylemleri, en iyi örneklerden ve

alanındaki lider kurum ve örgütlerden yararlanarak ortaya koymayı amaç-

lamaktadır.

1 Prof.Dr.,UluslararasıİşletmecilikveTicaretBölümü,İşletmeFakültesi,DokuzEylülÜniversitesi,

canan.madran@deu.edu.tr

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 326 -

Ancak “her şey aynı senaryosunda devam eder” ve dönüşüm eylemleri ger-

çekleşmezse, o zaman İklim Değişikliğine Uyum politikaları öncelikli politikalar

olacaktır kuşkusuz. Hem insanoğlu hem de diğer tüm canlılar, yaşanacak olan bu

kaotik çevresel şartlarda var olmaya ve felaketlerden doğacak zararları tedavi et-

meye çalışacaklardır. Göründüğü kadarıyla Türkiye ülke politikaları, daha çözüm

çabalarına girmeden doğrudan sonuçların etkilerini(riskler, afetler gibi) yönet-

mek için uyum politikaları olarak şekillenmektedir.

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarındaki temel yaklaşım; tüm ülkelerin, tüm

ekonomik paydaşların ve tüm toplumun küresel olarak daha iyi bir gelecek için

birlikte hareket edebileceği varsayımıdır. Bu varsayımın kısa vadedeki en hassas

testi İklim Eylemi ile yapılacaktır. Hedef 2100’de 20C artışta kalabilmek...

KAYNAKÇA

Ambrose, J. (2020, Şubat 28) Tech giants power record surge in renewable energy sales. e Guardian.

https://www.theguardian.com/environment/2020/jan/28/google-tech-giants-spark-record-ri-

se-in-sales-of-renewable-energy

Apparicio, S. ve Sauer, N. (2020, Şubat 04). Hangi Ülkeler Paris Anlaşması’nı Onaylamadı?

https://www.iklimhaber.org/hangi-ulkeler-paris-anlasmasini-onaylamadi/

Araç, S.K ve Madran, C. (2014). Business school as an initiator of the transformation to sustainabi-

lity: A content analysis for business schools in PRME. Social Business 4 (2), 137-152

Arçelik. (t.y.) İklimDeğişikliği İle Mücadele. Erişim Tarihi 23.02.2020, adres: https://www.arcelikglo-

bal.com/tr/surdurulebilirlik/dunya-icin/iklim-degisikligi-ile-mucadele/

Aytekin, D. (2019, Mayıs 12). 24 belediye “İklim İçin Biz Varız” dedi. https://www.yesilist.com/24-be-

lediye-iklim-icin-biz-variz-dedi/

Bayar, U. (2020, Nisan 20). Yeni Rapor: Virüslerin Yayılmasında Doğanın Sömürülmesinin Etkisi Bü-

yük. https://www.iklimhaber.org/yeni-rapor-viruslerin-yayilmasinda-doganin- somurulmesi-

nin-etkisi-buyuk/

BBC. (2020, Ocak 21). BM: İklim krizi nedeniyle ülkelerinden kaçanlar evlerine gönderilemez. https://

www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-51184531

BBC. (2020, Şubat 12) BP boss plans to ‘reinvent’ oil giant for green era. https://www.bbc.com/news/

business-51475379?intlink_from_url=https:// www.bbc.com/ news/topics/cp7r8vgl27rt/bp&-

link_location=live-reporting-story

Belz, F.M. ve Peattie, K. (2012). Sustainability Marketing, 2nd Ed. Wiley.

Bloomberg (2019, Mayıs 15) Electric Transport Revolution Set To Spread Rapidly Into Light and

Medium Commercial Vehicle Market. https://about.bnef.com/blog/electric-transport-revoluti-

on-set-spread-rapidly-light-medium-commercial-vehicle-market/

CGFT. (2020, Ocak) Sabancı Üniversitesi Hukuk ve Piyasalar Açısından Sürdürülebilirlik https://cg.

sabanciuniv.edu/haberler-ve-duyurular/hukuk-ve-piyasalar-acisindan-surdurulebilirlik-bas-

likli-yeni-politika-notumuz

CGFT. (2019) Sabancı Üniversitesi CDP Climate Change and Water Report 2018 Turkey Edition.

https://cdpturkey.sabanciuniv.edu/sites/cdpturkey.sabanciuniv.edu/files/ana%20rapor1_0.pdf

Climate Assembly UK (t.y.). Erişim tarihi 24.02.2020, adres: https://www.climateassembly.uk/

Climate Action Tracker. (2019, Haziran) Japan: Pledges and Targets, Japan, https://climateactiontra-

cker.org/countries/japan/pledges-and-targets/

Climate Action Tracker, (2019, Aralık 09) Türkiye’de iklim eylemini arttırmak. https://climateacti-

ontracker.org/publications/scalingupturkeyturkish/

CoM, 2020 Covenant Community. https://www.covenantofmayors.eu/about/covenant-community/

13. İklim Eylemi

- 327 -

signatories.html

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, (2019, Şubat 23) Bakan Kurum’dan “İklim Değişikliği Ve Afet Önlem-

leri” Genelgesi. https://csb.gov.tr/bakan-kurum-dan-iklim-degisikligi-ve-afet-onlemleri-genel-

gesi-bakanlik-faaliyetleri-25423

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2019, Ocak 23). İklim Değişikliği. Erişim tarihi: 24.02.2020, adres:

https://cevreselgostergeler.csb.gov.tr/seragazi-emisyonlari-i-85722

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2020). Kentsel-Kırsal Nüfus Oranı. Erişim tarihi: 24.02.2020, adres:

https://cevreselgostergeler.csb.gov.tr/kentsel---kirsal-nufus-orani-i-85670

Demirel, B., Bicakcioglu, N., Duman, S., Madran, C., Arbak, Y., Sümer, B., Ozkul, S., Baran, T.,

Onusluel Gul, G., Fistikoglu, O., Gul, A., Ozgenc Aksoy, A., Dogan, M., Barbaros, F. (2019).

Understanding And Perceptions of Climate Change: A Perspective of University Stakeholders.

International Journal of Global Warming. 18 (3-4), 385-400

DW (2020). Deutsche Welle. Davos’ta küreselleşme ve iklim kaygısı. https://www.dw.com/tr/davos-

ta-k%C3%BCreselle%C5%9Fme-ve-iklim-kayg%C4%B1s%C4%B1/a-52073662

ESHOT (2019). İzmir’in elektrikli otobüs ihalesi tamam. Erişim tarihi 24.02.2019, adres: https://

www.eshot.gov.tr/ tr/Haberler/ 2436/91? AspxAuto DetectCookieSupport=1

Glanemann, N., Willner, S.N., Levermann, A. (2019). Paris Climate Agreement passes the cost-benefit

test https://www.nature.com/articles/s41467-019-13961-1.pdf

Google trends. (t.y.). Erişim tarihi: 25.02.2020, adres:

https://trends.google.com/trends/explore?date=all&q=climate%20crisis,climate%20emergency

Gore, A. (2019). Climate Reality Project, Tokyo Post-Event PPT Deck. https://realityhub.climaterea-

lityproject.org/groups/home/35

Goddard Institute. (2020) National Aeronautics and Space Administration Goddard Institute for

Space Studies, GISS Surface Temperature Analysis (GISTEMP): Global-mean monthly, seasonal,

and annual means, https:// www.giss.nasa.gov/ research/news/20200115/

GRI (t.y.). Erişim tarihi, 24.02.2020, adres: https://database.globalreporting.org/search/

GRI_UNGC. (2017). Business Reporting on the SDGs An Analysisi of the Goals and Targets. https://

www.globalreporting.org/resourcelibrary/GRI_UNGC_Business-Reporting-on-SDGs_Analysis-

of-Goals-and-Targets.pdf

HASUDER (2020). Halk Sağlığı Uzmanları Derneği, Pandemi Günleri Sohbetleri (https://korona.

hasuder.org.tr/pandemi-gunleri-sohbetleri-3/ 19.04.2020

Hern, A. (2020) YouTube ads of 100 top brands fund climate misinformation – study. https://www.

theguardian.com/technology/2020/jan/16/youtube-ads-of-100-top-brands-fund-climate-mi-

sinformation-study

Hepburn, C., O’Callagan, B., Stern, N., Stiglitz, J., Zenghelis, D. (2020) Will COVID-19 fiscal reco-

very packages accelerate or retard progress on climate change? https://www.smithschool.ox.ac.

uk/publications/wpapers/workingpaper20-02.pdf

İBB (2019, Aralık 25). İzmir Büyükşehir Belediyesi. İzmir sürdürülebilir kent modeli oluşturula-

cak. https://www.izmir.bel.tr/tr/Haberler/izmir-surdurulebilir-kent-modeli-olusturulacak

/41162/156

İKLİMDE (2019). Yüksek Öğretimde İklim Değişikliği Konusunda Toplumsal Kapasite Geliştirme:

Algı Yönetimi, Farkındalık Yaratma ve Dayanıklılığı Arttırma Projesi . Dokuz Eylül Üniversitesi,

İzmir http://iklim.deu.edu.tr/

IRENA. (2020, Ocak). 10 Years: Progress to Action. https://www.irena.org/ publications/2020/

Jan/10-Years-Progress-to-Action.

IPCC (t.y.). Intergovernmental Panel for Climate Change. SPECIAL REPORT: GLOBAL WARMING

OF 1.5 ºC Summary for Policymakers. Erişim tarihi: 28.02.2020, adres: https://www.ipcc.ch/

sr15/chapter/spm/

İklim Haber (2019, Temmuz 12). Yeni Araştırma: “Endişeliyiz Çünkü Afetler Artıyor, İklim Konusun-

da Çabalar ise Yetersiz. https://www.iklimhaber.org/ iklimdegisikligialgisi2019/ ?clid=IwAR-

0MXZ5yJLgvPNNrxuT9mfZbw_TfvY7626IVXS7I_807neZJ-QkX5itj854

İklim Haber. (2020, Şubat 11). IEA: Enerji Sektörü Kaynaklı Emisyonların Artışı 2019’da Durdu.

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 328 -

https://www.iklimhaber.org/iea-enerji-sektoru-kaynakli-emisyonlarin-artisi-2019da-durdu/

İklim Haber (2018, Mayıs 14). Kaliforniya Çatılarında Güneş Artık Zorunlu. https://www.iklimha-

ber.org/kaliforniya-catilarinda-gunes-artik-zorunlu/

iklimIN.org.tr. İklim Değişikliği Alanında Ortak Çabaların Desteklenmesi Projesi”. Erişim tarihi

24.02.2020, adres: http://www.iklimin.org/tr/

Karakaya, E. (2020, Ocak 23) Kyoto’dan Paris’e Karbon Piyasaları: AB ETS Tecrübesi.https://www.

iklimhaber.org/kyotodan-parise-karbon-piyasalari-ab-ets-tecrubesi/?fbclid=IwAR0iN-

fXUG-bRY4rRE5RJ8gI9rZ7rjXSlUUPav7cjFrhP44yN2Sx _bsLqShk

KPMG (2019). Enerji Sektörel Bakış. https://assets. kpmg/ content/ dam/kpmg/tr/pdf/ 2019/03/sek-

torel-bakis-2019-enerji.pdf

M&S. Marks & Spencer (t.y.). Climate Change. Erişim tarihi: Erişim tarihi 23.02.2020, adres: https://

corporate.marksandspencer.com/sustainability/business-wide/climate-change

McCrone, A. (2019, Ocak 16) Transition in Energy, Transport – 10 Predictions for 2019. Bloom-

berg New Energy Finance https://www.bloomberg.com/ professional/ blog/transition-ener-

gy-transport-predictions-2019/

Moris, S. (2020, Şubat 05). Bristol Ekolojik Acil Durum İlan Etti. https://www.iklimhaber.org/

bristol-ekolojik-acil-durum-ilan-etti/?fbclid=IwAR2i04-SWlSnn20YbzfPneF4ZBqJlA0P-

H6xtqCb4bgARBC- SY9OdUAe9ZT8

NTV (2019, Eylül 02). Dev şirketlerin Türkiye için iklim senaryosu: Mağazaları sel vuracak, gıda-

lar çürüyebilir.https://www.ntv.com.tr/ekonomi/dev-sirketlerin-turkiye-icin-iklim-senaryo-

su-magazalari-sel-vuracak-gidalar-cur,eTqAyAGkWEqLhNVRTY5aSw

Özçelik Sözer, B., (2019, Nisan 30). İklim değişikliği şirketleri dönüştürecek. Hürriyet.

https://www.hurriyet.com.tr/ik-yeni-ekonomi/iklim-degisikligi-sirketleri-donusturecek-41197849

Reuters (2020, Ocak 21). Spain To Introduce Low-Emission Zones Amid “Climate Emergency”htt-

ps://fr.reuters.com/article/oilRpt/idUKL8N29Q54E

Schwab, K. (2019, Aralık 01) Why We Need e ‘Davos Manifesto’ For A Better Kind Of Capitalism.

https://www.weforum.org/agenda/2019/12/why-we-need-the-davos-manifesto-for-better-

kind-of-capitalism/

SDG Compass (t.y.) e Role Of Business. Erişim tarihi: 24.02.2020, adres: https://sdgcompass.org/

sdgs/sdg-13/

Sera Etkisi (t.y.). Erişim Tarihi: 24.02.2020, adres: https://temizdunyaicinkimya.wordpress.com/se-

ra-etkisi-2/sera-etkisi/

Serengil, Y. (2018). İklim Değişikliği ve Karbon Yönetimi, Tarım/Orman ve Diğer Arazi Kullanımları.

https://www.tr.undp.org/content /dam /turkey /SFM%20PRJ /undp_iklim_ web.pdf.

Sevinç, Ç. (2020, Şubat 06). Hollanda’nın Dev Emeklilik Fonu Karbon Ayakizini Azaltacak. htt-

ps://www.iklimhaber.org/hollandanin-dev-emeklilik-fonu-karbon-ayazini-azaltacak/?cli-

d=IwAR1NGHPAvyiP54Ov1a8e4xaNVZ2aa0-0KkRj4B_ZYAvql-q4LcfN_ZIKMWI

Shuckman, D. (2020, Ocak 16). Sir David Attenborough Warns Of Climate ‘Crisis Moment. https://

www.bbc. com/news/science-environment-51123638

Şahin. Ü. (2014). Türkiye’nin İklim Politikalarinda Aktör Haritasi. Sabancı İPM https://ipc.sabanciu-

niv.edu/wp-content/uploads/2014/12/ AktorHaritasi Rapor_ 25.11.14 _web.pdf

Talu, N. (2019). Yerel İklim Planlaması ve Türkiye Pratikleri, İklim Değişikliği Eğitim Modülleri Serisi

10, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İklimIN Projesi, Ankara

e Guardian (2019, Ekim 09). Revealed: the 20 firms behind a third of all carbon emissions. https://

www.theguardian.com/environment/2019/oct/09/revealed-20-firms-third-carbon-emissi-

ons?CMP=share_btn_tw

e Guardian, (2020, Ocak 23). Make Big Polluters Pay For Mass Tree Planting, Oicials Say. htt-

ps://www.theguardian.com/environment/2020/jan/23/make-big-polluters-pay-for-mass-tree-

planting-oicials-say

Turkcell (t.y.) Sürdürülebilirlik. Erişim tarihi: 24.02.2020, adres: https://www.turkcell.com.tr /tr/

hakkimizda/sosyal-sorumluluk/surdurulebilirlik

TUSİAD. (2019, Kasım 01) İş Dünyasının Paydaşları Sürdürülebilir Kalkınma Hedeeri İçin Bir Ara-

13. İklim Eylemi

- 329 -

ya Geldi: “Zaman Söylemden Harekete Geçme Zamanı”.https://tusiad.org/tr/basin-bultenleri/

item/10448-is-dunyasinin-paydaslari-surdurulebilir-kalkinma-hedeeri-icin-bir-araya-gel-

di-zaman-soylemden-aksiyona-gecme-zamani

TUSİAD (2020). Genel Kurul Toplantısı. İklim Değişikliği https://tusiad.org/tr/basin-bultenleri/

item/10527-tusi-ad-genel-kurul-toplantisi-6-subat-tarihinde-duzenlendi

UN (2019). Progress of goal 13 in 2019. https://sustainabledevelopment.un.org/sdg13

Unilever (t.y.). How we’re becoming carbon positive in our operations. Erişim Tarihi: 24.02.2020, ad-

res: https://www.unilever.com/sustainable-living/reducing-environmental-impact/greenhou-

se-gases/how-were-becoming-carbon-positive-in-our-operations/

Ülker (2018). Sürdürülebilirlik Raporu. http://surdurulebilirlik.ulker.com.tr /pdfs/ surdurulebilir-

lik-raporu-2018-tr.pdf

WBCSD (2019, Eylül 18). Business Climate Resilience: riving rough the Transformation. https://

www.wbcsd.org/Programs/Climate-and-Energy/Climate/Climate-Action-and Policy/Resour-

ces / Business-Climate-Resilience-riving-rough-the-Transformation2

WBCSD (2019, Eylül 22). Carbon Pricing - WBCSD Policy Paper 2019.

WEF (2019). Why we need the ‘Davos Manifesto’ for a better kind of capitalism. https://www.we-

forum.org/agenda/2019/12/why-we-need-the-davos-manifesto-for-better-kind-of-capitalism/

WEF (2020a). e Global Risks Report 2020 http://www3.weforum.org/docs/ WEF_ Global_ Risk_

Report_2020.pdf

WWF (2020b). Doğanın Yok Oluşu ve Pandemilerin Yükselişi Raporu. http://d2hawiim0tjbd8.clou-

dfront.net/downloads/doann_yok_oluu_ve_pandemilerin_yukselii_25_04_20_1.pdf

Yeşil Ekonomi (2019, Ekim 29). BIST Sürdürülebilirlik Endeksi 2019 listesi yayınlandı. https://yesile-

konomi.com/bist-surdurulebilirlik-endeksi-2019-listesi-yayinlandi/

Yaraç, N (2020, Ocak 29). İklim Değişikliği Uzak bir İhtimal Değil, Şu Anda Yaşanıyor. https://

www.iklimhaber.org/iklim-deg%cc%86is%cc%a7iklig%cc%86i-uzak-bir-ihtimal-deg%c-

c%86il-s%cc%a7u-anda-yas%cc%a7aniyor/?clid=IwAR2fiKyv2Uhv-PM6ui0M2I365uCmV-

Y18o7knS6Qx4Ng35rQ5RREYqrJ7NUI).

Yaraç, N (2020, Ocak 30). Olumlu Değişiklikler Yapmak için Her Zaman Vakit Var. https://www.

iklimhaber.org/olumlu-deg%cc%86is%cc%a7iklikler-yapmak-i%cc%87c%cc%a7in-her-za-

man-vakit-var/ ?clid=IwAR11vhNb3LpiIJPKnOYW4eB60KFlQMVIbntxaqWUwc _3_

Q7BM10f5jlhBdM

- 331 -

Asiye Ayben Çelik1

Kitabın bu bölümünde birçok canlının yaşam kaynağı, beslenme ve aynı za-

manda istihdam kaynağı olan, sıcaklık artışları ve insan eliyle üretilen kar-

bondioksitin soğurulmasıyla iklim değişiklikleri üzerinde olumlu etkileri

bulunan okyanus ve denizlerin sürdürülebilirliğine ilişkin SKA 14 Sudaki

Yaşam sürdürülebilir kalkınma amacı konu edilmektedir. Bu amacın başa-

rılmasında makro aktörlerin yanında, işletmelerin faaliyetlerinde sürdürü-

lebilirlik sorumluluğunu nasıl taşıyabilecekleri ve hedeer doğrultusunda

değerlendirebilecekleri fırsatlar irdelenmektedir.

1 Dr.Öğr.Üyesi,İngilizceİşletmeBölümü,İşletmeFakültesi,ManisaCelalBayarÜniversitesi,

ayben.celik@cbu.edu.tr

14. Sudaki Yaşam

- 349 -

KAYNAKÇA

AB Türkiye Delegasyonu, (2016). Geleceğe Dair: Paris İklim Anlaşması. Erişim Tarih: 11.12.2019,

adres: https://www.avrupa.info.tr/sites/default/files/2016-08/brochure_4_v2.pdf

Arkas Line, (2020). Sürdürülebilirlik. http://www.arkasline.com.tr/en/sustainability2.html

Anonim, (2019, Kasım 5). ABD İklim Anlaşması’ndan Çekilme Başvurusunu Resmen Yaptı. Ame-

rika’nın Sesi. https://www.amerikaninsesi.com/a/amerika-paris-iklim-anlasmasindan-res-

men-cekilme-basvurusunu-yapti/5152934.html

BP Company, (2020). BP Sustainability Report 2019. https://www.bp.com/content/dam/bp/bu-

siness-sites/en/global/corporate/pdfs/sustainability/group-reports/bp-sustainability-re-

port-2019.pdf

Clean Seas, (2020). “Tide Turners – Volvo Car”, https://www.cleanseas.org/tide-turners/companies/

volvo-cars.

Crutzen, P.J. ve Stoermer, E.F. (2000). e Anthropocene. Global Change Newsletter, (41), 17–18.

Crutzen, P.J. (2002). Geology of Mankind: e Anthropocene. Nature, 415, 23.

Deloitte, (2020, Nisan). Türkiye’de Turizm ve Konaklama Sektörü / COVID-19. https://www2.deloit-

te.com/tr/tr/pages/consumer-business/articles/turkiye-de-turizm-ve-konaklama-sektoru-co-

vid-19.html

DNV Glas, UN Global Compact, Sustainia (2017). Global Opportunity Report 2017. http://www.

unglobalcompact.org/docs/publications/Global_Opportunity_Report_2017_SM.pdf.

FAO (2019). Dünyada Balıkçılık ve Su Ürünleri Yetiştiriciliğinin Durumu 2018. http://www.fao.

org/3/CA0191TR/ca0191tr.pdf

Gonçalves, A. (2020, Ocak 28). What Is Staycation: Discover e Latest Trend In Sustainable Tourism.

https://youmatter.world/en/staycation-definition-stay-vacations-sustainable/

Gündoğdu, S., ve Çevik, C., (2019). Plastikten Kurtul Oltaya Gelme – Rapor: Türkiye’deki Deniz

Canlılarında Mikroplastik Kirliliği, GreenPeace, İstanbul, https://storage.googleapis.com/pla-

net4-turkey-stateless/2019/10/33abcb16-mikroplastik_rapor_final_rev.pdf

Harvard C-Change, (2020, Mart 20). Coronavirus, Climate Change, and the Environment - A Conver-

sation on COVID-19 with Dr. Aaron Bernstein, Director of Harvard C-CHANGE. https://www.

hsph.harvard.edu/c-change/news/coronavirus-climate-change-and-the-environment/

Jones, P., Comfort, D., Hillier, D. (2018). Common Ground: e Sustainable Development Goals

and the Marketing and Advertising Industry. Journal of Public Aairs, 18(2), 1619-1625.

Kalkınma Bakanlığı, (2017). Sürdürülebilir Kalkınma Hedeeri Kapsamında Türkiye’nin Mevcut Du-

rum Analizi Projesi – Ana Rapor. Ankara, http://www.ceidizleme.org/ekutuphaneresim/dos-

ya/753_1.pdf

Nielsen, (2015). e sustainability imperative - New insights on consumer expectations October 2015,

https://www.nielsen.com/wp-content/uploads/sites/3/2019/04/global-sustainability-report-o-

ct-2015.pdf

Özcan, B. (2019). Yedinci Kıta, http://barisozcan.com/yedinci-kita/ (14.01.2020).

Pfeifer, H. (2018). “e UK now has one of world’s toughest microbead bans”, https://edition.cnn.

com/2018/01/09/health/microbead-ban-uk-intl/index.html

Polman, P. (2020, Mart 20). How responsible businesses can step forward to fight coronavirus. htt-

ps://www.weforum.org/agenda/2020/03/covid-responsible-businesses-during-the-coronavi-

rus-pandemic/

PricewaterhouseCoopers (2015). Making It Your Business; Engaging with the Sustainable Develop-

ment Goals. https://www.pwc.com/gx/en/sustainability/SDG/SDG%20Research_FINAL.pdf

SDG Compass, (2016). Conserve and sustainably use the oceans, seas and marine resources for sustai-

nable development. https://sdgcompass.org/wp-content/uploads/2016/04/Goal_14.pdf

SDG Compass, (2016), Goals - SDG 14: Conserve and sustainably use the oceans, seas and marine

resources for sustainable development. https://sdgcompass.org/sdgs/sdg-14/

Sebille, E., Wilcox, C, Lebreton, L., Maximenko, N., Hardesty, B.D., Franeker, J.A., Eriksen, M., Sie-

gel, D., Galgani, F. and Lavender, K. (2015). A Global Inventory of Small Floating Plastic Deb-

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 350 -

ris. Environmental Research Letters, 10(12), 1-11.

Shell Company, (2019). Sustainability Report 2018 – Biodiversity and Sensitive Areas. https://

reports.shell.com/sustainability-report/2018/responsible-business/environment/biodiver-

sity-and-sensitive-areas.html

e OceanCleanup, (2020). e Larget Cleanup in History. https://theoceancleanup.com/

TRTHABER, (2019). “Kişi başı poşet kullanımı 10 adede düştü”,

https://www.trthaber.com/haber/ekonomi/kisi-basi-poset-kullanimi-10-adede-dustu-421987.html.

Turhan, E. (2015, Şubat 19). İstediğimiz Sorudan Başlayabiliyor muyuz? – Küresel Bir Sınav Olarak

Antroposen. Eko IQ. http://ekoiq.com/2015/02/19/istedigimiz-sorudan-baslayabiliyor-mu-

yuz-kuresel-bir-sinav-olarak-antroposen/

TURMEPA, (2020). Projeler. https://turmepa.org.tr/projelerimiz/ulusal-projeler/deneme

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı. (2020, Nisan 20). Korona Virüs (Covid-19) Salgını İle Mücadele Kap-

samında Denizcilik Sektörü İçin Alınan Tedbirler. https://denizcilik.uab.gov.tr/duyurular/koro-

na-virus-covid-19-salgini-ile-mucadele-kapsaminda-denizcilik-sektoru-icin-alinan-tedbirler

UN Global Compact, (2020). 14. Life Below Water – Business Actions. http://blueprint.unglobalcom-

pact.org/sdgs/sdg14/

UNDP, (2016). UNDP Support to the Implementation of Sustainable Development Goal 14 Ocean Go-

vernance. https://www.undp.org/content/dam/undp/library/Sustainable%20Development/14_

Oceans_Jan15_digital.pdf

UNDP, (2020a). COVID-19 ile mücadele için en üst düzeyde siyasi kararlılık gerekiyor,

https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/presscenter/articles/2020/03/COVID-19.html

UNDP, (2020b, Nisan 28). İş Dünyasından Plastik Girişimi. https://www.tr.undp.org/content/turkey/

tr/home/presscenter/articles/2020/04/plastik-yasam-dongusu.html

UNEP, (2013). Plastic Disclosure Project. UNEP 2nd Global Conference on Land-Ocean Connec-

tions, Montego Bay, Jamaica, https://wedocs.unep.org/bitstream/handle/20.500.11822/10826/

GLOCIIPresentationRussel.pdf?sequence=1&amp%3BisAllowed= (19.01.2020).

UNEP, (2020, Nisan 8). Six nature facts related to coronaviruses. https://www.unenvironment.org/

news-and-stories/story/six-nature-facts-related-coronaviruses

UNESCO, (t.y. a). Facts and figures on marine pollution. Erişim tarihi:19 Ocak 2020, adres: http://

www.unesco.org/new/en/natural-sciences/ioc-oceans/focus-areas/rio-20-ocean/blueprint-for-

the-future-we-want/marine-pollution/facts-and-figures-on-marine-pollution/.

UNESCO, (t.y. b). Ocean Acidification, Erişim tarihi:19 Ocak 2020, adres: http://www.unesco.org/

new/en/natural-sciences/ioc-oceans/focus-areas/rio-20-ocean/blueprint-for-the-future-we-

want/ocean-acidification/ (19.01.2020).

Whelan, T. and Kronthal-Sacco, R. (2019). Research: Actually, Consumers Do Buy Sustainab-

le Products. Harvard Business Review, https://hbr.org/2019/06/research-actually-consu-

mers-do-buy-sustainable-products

WTTC (World Travel&Tourism Council), (2020). Travel & Tourism Economic Impact From Co-

vid-19. https://wttc.org/Research/Economic-Impact/moduleId/1308/itemId/84/controller/

DownloadRequest/action/QuickDownload

Yurtsever, M. (2015). Mikroplastiklere Genel Bakış, Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi

Fen ve Mühendislik Dergisi, 17-2(50), 68-83.

Yurtsever, M. (2018). Küresel plastik kirliliği, nano-mikroplastik tehlikesi ve sürdürülebilirlik. Ed:

Editör: Ayşegül Akdoğan Eker, Fatma İlter Türkdoğan, Fatma Gülen İskender, Neşe Tüfekçi,

Süleyman Övez, Çevre, Bilim ve Teknoloji içinde (s.171-197).

- 351 -

Sumeyra Duman1

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA)’nın on beşincisi olan “Karasal Ya-

şam”, karasal ekosistemleri korumak, iyileştirmek ve sürdürülebilir kullanı-

mını desteklemek; sürdürülebilir orman yönetimini sağlamak; çölleşme ile

mücadele etmek; arazi bozulumunu durdurmak ve tersine çevirmek; biyo-

lojik çeşitlilik kaybını engellemek hedeerine sahiptir. Bu çalışmada karasal

yaşam amacının bu söz konusu hedeerine dair dünyada ve Türkiye’deki

mevcut durum ele alınmıştır. Ardından karasal yaşam amacına hizmet ede-

cek şekilde işletmelerin faaliyetlerine değinilerek, iyi uygulama örnekleri-

ne yer verilmiştir. Son olarak işletmelere karasal yaşam hedeerine hizmet

edebilecek önerilerde bulunulmuştur.

1 Dr.Öğr.Üyesi,İşletmeBölümü,İşletmeFakültesi,DokuzEylülÜniversitesi,e-posta:sumeyra.duman@

deu.edu.tr

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 366 -

15.10. Sonuç

Ormanlar dünyanın %30.7’sini kaplamaktadır ve gıda güvenliği, barınak gibi

olanaklar sunmaktadır. Ormanlar iklim değişikliği ile mücadele, biyoçeşitliliğin

korunması ve yerli toplulukların evi olması konularında kilit rol oynamaktadır.

Ormanların korunması işletmeler açısından da doğal kaynak yönetimi ve arazi

verimliliğini artırmada, güçlendirici olacaktır. Şu anda her yıl 3 milyon hektar

orman kaybedilmektedir. Daha da önemlisi biyoçeşitlilik ciddi bir risk altındadır.

BMGK’nun belirlediği 17 SKA arasında karasal yaşam tüm canlıların yaşamını

devam ettirebilmesi konusunda hedeeri olmasından ötürü temel bir amaç olarak

ön plana çıkmaktadır. Bu nedenle yalnızca bireylerin değil aynı zamanda devlet-

lerin ve işletmelerin de aktif rol üstlenmesi gereken bir konudur. Bireylerin katkı-

da bulunabileceği en basit yollar olarak geri dönüşüm, sürdürülebilir bir şekilde

yetiştirilmiş ve tedarik edilmiş yerel ürünlerden oluşan bir beslenme, yalnızca

ihtiyacımız kadar tüketmek, etkin ısıtma ve soğutma sistemleriyle enerji kullanı-

mını kısıtlama, vahşi hayatı koruyan, etik bir şekilde yönetilen ekoturizm olanak-

larından faydalanma sayılabilir (UN, t.y.). Devlet ve işletmeler de bu konularda

tüketicide farkındalık yaratmak amacıyla aktif rol üstlenmelidir. Çoğunlukla in-

san kaynaklı nedenlerden ötürü gerçekleşen iklim krizi ile birlikte tahrip edilen

karasal yaşam unsurları herkesi doğrudan etkileyecektir. Yalnızca sosyal sorum-

luluk kampanyaları ile değil, aynı zamanda işletme operasyonlarının tümünün de

karasal yaşam hedeerini göz önünde tutacak şekilde yeninden tasarlanması ve

özellikle döngüsel ekonomiye geçişin sağlanması gerekmektedir.

KAYNAKÇA

Brambles (2019). How California Giant Finds Gigantic Benefits in Partnership. https://www.bramb-

les.com/Content/cms/Case_studies/PDFs/NA-June2019-California-Giant-Case-study_final.

pdf.

Business and Biodiversity (t.y.). Finance Case Studies, Erişim Tarihi: 28 Şubat 2020, adres: http://

www.businessandbiodiversity.org/cs_finance.html,.

Business for 2030 (t.y.). Goal 15 Protect Ecosystems. Erişim Tarihi: 28 Şubat 2020, adres: http://www.

businessfor2030.org/goal-15-protect-ecosystems,.

CDP Policy Brief (2018). Root and Branch: How Forests Underpin the Sustainability Agenda. Eri-

şim Tarihi: 28 Şubat 2020, adres: https://www.cdp.net/es/reports/archive?page=13&per_pa-

ge=20&sort_by=last_post_revision_published_at&sort_dir=asc.

Danone (t.y.). Evian: 100% Circular Brand by 2025. Erişim Tarihi: 28 Şubat 2020, adres: https://

iar2018.danone.com/impactful-projects/project-gallery/details/?tx_pnfprojectgallery_gallery-

details%5Btx_pnfprojectgallery_projectdetail%5D%5Buid%5D=53&tx_pnfprojectgallery_

gallerydetails%5Baction%5D=details&tx_pnfprojectgallery_gallerydetails%5Bcontroller%-

5D=Gallerydetails&cHash=a04e2d764a49e6f55de39ce5deab7.

Dışişleri Bakanlığı (t.y.). Biyolojik Çeşitlilik. Erişim Tarihi: 10 Şubat 2020, adres: http://www.mfa.gov.

tr/biyolojik-cesitlilik.tr.mfa.

Ecosia (t.y.). Erişim Tarihi: 28 Şubat 2020, adres: https://info.ecosia.org/what.

GRI ve UNGC (2017). Business Reporting on the SDGs: An Analysis of the Goals and Targets. https://

15. Karasal Yaşam

- 367 -

www.globalreporting.org/resourcelibrary/GRI_UNGC_Business-Reporting-on-SDGs_Analy-

sis-of-Goals-and-Targets.pdf.

Hedeer için İş Dünyası, https://www.business4goals.org.

İkinci Ulusal Gözden Geçirme Raporu (2019), Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Türkiye 2. Ulusal

Gözden Geçirme Raporu: Ortak Hedeer için Sağlam Temeller, Erişim Tarihi: 10 Şubat 2020,

adres: http://www.surdurulebilirkalkinma.gov.tr/wp-content/uploads/2020/01/Surdurulebilir_

Kalkinma-Amaclari-Turkiye-2.-Ulusal-Gozden-Gecirme-Raporu-Ortak-Hedeer-icin-Sag-

lam-Temeller_-interaktif.pdf.

Jones, P., Comfort, D. & Hillier, D. (2018). Common Ground: e Sustainable Development Goals

and e Marketing and Advertising Industry. Journal of Public Aairs, 18, 1-7.

Kappelle, M (2020, Nisan 08). Six nature facts related to coronaviruses. UNEnvironment. https://

www.unenvironment.org/news-and-stories/story/six-nature-facts-related-coronaviruses

Küresel Amaçlar (t.y.). Sürdürülebilir Kalkınma için Küresel Amaçlar. Erişim Tarihi: 09 Şubat 2020,

adres: https://www.kureselamaclar.org/amaclar/karasal-yasam/.

Metsa Group (2018). Metsa Group Sustainability Group 2018. https://www.metsagroup.com/en/Do-

cuments/Publications/Metsa-Group-sustainability-report-2018.pdf.

Naponen, M. (2020, Mart 20). Cohabiting with a virus: We must learn to live life on land more susta-

inably. BusinessGreen. https://www.businessgreen.com/opinion/4012810/cohabiting-virus-le-

arn-live-life-land-sustainably.

PWC. (2015), Make it Your Business: Engaging with the Sustainable Development Goals. https://www.

pwc.com/gx/en/sustainability/SDG/SDG%20Research_FINAL.pdf.

SDG Industry Matrix (2015). SDG Industry Matrix: New Sustainable Development Goals. https://

www.unglobalcompact.org/library/3111.

e Lion’s Share Fund (t.y.), Erişim Tarihi: 28 Şubat 2020, adres: https://www.thelionssharefund.

com/content/thelionssharefund/en/home/about-us.html.

Topçu, F. H. (2012). Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi: Müzakereden Uygulamaya. Marmara Avrupa

Araştırmaları Dergisi. 20(1), 57-97.

UN (2015). Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development. https://sustai-

nabledevelopment.un.org/post2015/transformingourworld.

UN (2019). Report of the Secretary-General on SDG Progress 2019. https://sustainabledevelopment.

un.org/content/documents/24978R port_of_the_SG_on_SDG_Progress_2019.pdf.

UN (t.y.). Life on Land: Why It Matters. Erişim Tarihi: 10 Şubat 2020, adres: https://www.un.org/

sustainabledevelopment/biodiversity/.

UNGC (2017). Blueprint for Business Leadership on the SGDs: A Principles-Based Approach. https://

www.unglobalcompact.org/docs/publications/Blueprint-for-Business-Leadership-on-the-SD-

Gs.pdf.

Unilever (2015). Unilever Suppliers: A Closer Look at Biodiversity. https://www.unilever.com/Ima-

ges/unilever-suppliers_a-closer-look-at-biodiversity_2015_tcm244-423993_en.pdf.

Unilever (2016). Unilever Sustainable Palm Oil Sourcing Policy. https://www.unilever.com/Images/

unilever-palm-oil-policy-2016_tcm244-479933_en.pdf.

Unilever (2018). Sustainable Paper & Board Packaging Policy. https://www.unilever.com/Images/

unilever-paper-and-board-packaging-policy-2018_tcm244-529491_en.pdf.

Unstatshub (t.y.). SDG Country Profile: Turkey. Erişim Tarihi: 28 Şubat 2020, adres: https://

country-profiles.unstatshub.org/tur#goal-15.

WEF (2020a). e Global Risks Report. http://www3.weforum.org/docs/WEF_Global_Risk_Re-

port_2020.pdf.

WEF (2020b). Nature Risk Rising: Why the Crisis Engulfing Nature Matters for Business and the Eco-

nomy. http://www3.weforum.org/docs/WEF_New_Nature_Economy_Report_2020.pdf.

- 369 -

Enis Yakut1

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarından 16.sı olan Barış, Adalet ve Güçlü

Kurumlar amacının anlaşılması ve önemi ile ilgili hem işletmeler, hem de

vatandaşların yeterli derecede farkındalığa sahip olmadığı görülmektedir.

Bu sebeple, bu amacın ne anlama geldiği, diğer amaçlarla olan ilişkisi ve bu

amaç gerçekleşmez ise diğer amaçların negatif anlamda nasıl etkileneceği-

nin vurgulanması önem arz etmektedir. Bu bölümde önce SKA 16’nın kap-

samı anlatılacak daha sonra ise işletmelere bu amaçla ilgili bir yol haritası

çizilecektir.

1 Dr.Araş.Gör.,İşletmeBölümü,İşletmeFakültesi,ManisaCelalBayarÜniversitesi,

enis.yakut@cbu.edu.tr

16. Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar

- 385 -

bunlarla ilgili düzenlemelere gidilmeli, işletme dışındaki yasal / sistemsel aksak-

lıkların da giderilmesi için gayret gösterilmelidir. Sürdürülebilir bir yapının ancak

sürekli gelişme ve geliştirme misyonu ile sağlanacağı unutulmamalıdır.

KAYNAKÇA

Ar, H., & Çelik Uğuz, S. (2017). Küresel Sürdürülebilir Kalkınma Hedeerinde Turizmin Rolü: Tür-

kiye Örneği. Journal of International Social Research, 10(49), 521-530.

Ayee, J. A. (2016). Reections on Some Dynamics of Development: Good Governance and the Sus-

tainable Development Goals. Ghana Social Science Journal, 13(2), 1-21

Boas, I., Biermann, F., & Kanie, N. (2016). Cross-sectoral strategies in global sustainability gover-

nance: towards a nexus approach. International Environmental Agreements: Politics, Law and

Economics, 16(3), 449-464.

Cimadamore, A. D. (2016). Global justice, international relations and the Sustainable Development

Goals’ quest for poverty eradication. Journal of International and Comparative Social Policy,

32(2), 131-148.

Dasandi, N. & Mikhaylov, S.J. (2019). AI for SDG 16 on Peace, Justice, and Strong Institutions: Tra-

cking Progress and Assessing Impact. AI and UN SDGs Workshop at IJCAI, 1-4

Global SDG Awards, (t.y.). SDG #16 - Peace, Justice & Strong Institutions, Erişim Tarihi: 15 Ocak

2020, adres: https://globalsdgawards.com/16-peace-justice-and-strong-institutions/

Gürsel, S. (2013, Mart 27). Barış Temettüsü ve Kıbrıs. Radikal. http://www.radikal.com.tr/yazarlar/

seyfettin-gursel/baris-temettusu-ve-kibris-1126780/

Institute for Economics and Peace (IEP) (2016). Sustainable Development Goal 16: Identifying pri-

ority indicators to measure goal 16 based on key statistical and normative criteria. http://visio-

noumanity.org/app/uploads/2017/02/Goal16_2016_webfile.pdf

Jabik, B. B., & Bawakyillenuo, S. (2016). Green entrepreneurship for sustainable development in

Ghana: a review. Ghana Social Science Journal, 13(2), 96-123.

Jack, O. A. (2016). An Analysis of Women and Sustainable Development Goals https://ssrn.com/abst-

ract=2797855 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2797855

Katila, P., de Jong, W., Galloway, G., Pokorny, B., & Pacheco, P. (2017). Building on synergies: Har-

nessing community and smallholder forestry for Sustainable Development Goals. IUFRO. https://

jukuri.luke.fi/bitstream/handle/10024/538934/Harnessing.pdf?sequence=2

King, P., Elder, M. & Shigemoto A. (2018). Business and SDGs: Raising the Level of Ambition In

M. Elder & P. King (Eds.). Realising the Transformative Potential of the SDGs (s. 109-126). Kan-

gawa, Japan: Institute for Global Environmental Strategies (IGES).

Hope Sr, K. R. (2019). Peace, justice and inclusive institutions: overcoming challenges to the imple-

mentation of Sustainable Development Goal 16. Global Change, Peace & Security, 1-21.

Kumar, S., Kumar, N., & Vivekadhish, S. (2016). Millennium development goals (MDGS) to sustai-

nable development goals (SDGS): Addressing unfinished agenda and strengthening sustainable

development and partnership. Indian journal of community medicine: oicial publication of In-

dian Association of Preventive & Social Medicine, 41(1), 1-4.

Kumar, V., Rahman, Z., Kazmi, A. A., & Goyal, P. (2012). Evolution of sustainability as marketing

strategy: Beginning of new era. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 37, 482-489.

Martin, D., & Schouten, J. (2014). Sustainable marketing (New International Edition). Harlow: Pe-

arson

Miklian, J., Schouten, P., & Ganson, B. (2016). From boardrooms to battlefields: 5 new ways that

businesses claim to build peace. Harvard International Review, 37(2), 1-4.

Oetzel, J., & Miklian, J. (2017). Multinational enterprises, risk management, and the business and

economics of peace. Multinational Business Review. 25 (4), 270-286.

Peattie, K. (2001). Towards sustainability: the third age of green marketing. e marketing review,

2(2), 129-146.

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 386 -

PwC. (2015). Make it your business: Engaging with the Sustainable Development Goals. https://

www.pwc.com/gx/en/sustainability/SDG/SDG%20Research_FINAL.pdf

PwC. (2016). Navigating the SDGs: a business guide to engaging with the UN Global Goals. https://

www.pwc.com/gx/en/sustainability/publications/PwC-sdg-guide.pdf

SDG Fund. (2017). Business and Sdg 16 Contributing to Peaceful, Just and Inclusive Societies, htt-

ps://www.sdgfund.org/sites/default/files/Report_Business_And_SDG16.pdf

Saha, M., & Darnton, G. (2005). Green companies or green con‐panies: Are companies really green,

or are they pretending to be?. Business and society Review, 110(2), 117-157.

Singh, G. (2016). Sustainable development goals 2016-2030: easier stated than achieved. Journal of

Innovation for Inclusive Development, 1(1), 1-2.

Stoeckl, V. E., & Luedicke, M. K. (2015). Doing well while doing good? An integrative review of

marketing criticism and response. Journal of Business Research, 68(12), 2452-2463.

T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2016). SKA 16. T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji

ve Bütçe Başkanlığı http://www.surdurulebilirkalkinma.gov.tr/amaclari/herkesin-adalete-erisi-

mini-saglamak-ve-her-seviyede-etkili-hesap-verebilir-ve-kapsayici-kurumlar-kurulmasi/

United Nations Development Program, SDG: 16. United Nations Development Program https://

www.undp.org/content/undp/en/home/sustainable-development-goals/goal-16-peace-justi-

ce-and-strong-institutions.html

United Nations Global Compact. (2017). Blueprint for Business Leadership on SDG 16. https://

www.unglobalcompact.org/docs/publications/Blueprint-for-Business-Leadership-on-the-SD-

Gs-Goal16.pdf

USCIB, Business for 2030, Goal 16. http://www.businessfor2030.org/goal-16-promote-justice-1.

Trivedi, K., Trivedi, P., & Goswami, V. (2018). Sustainable marketing strategies: Creating business

value by meeting consumer expectation. International Journal of Management, Economics and

Social Sciences (IJMESS), 7(2), 186-205.

WBCSD. (2005). Driving success: Marketing and sustainable development. http://docs.wbcsd.

org/2005/11/Driving_Success-Marketing_SD.pdf

Wesley, H., Tittle, V., & Seita, A. (2016). No health without peace: why SDG 16 is essential for health.

e Lancet, 388(10058), 2352-2353.

World Public Sector Report. (2018). Working Together: Integration, Institutions and the Sustai-

nable Development Goals. https://publicadministration.un.org/publications/content/PDFs/

World%20Public%20Sector%20Report2018.pdf

- 387 -

Burcu Mucan Özcan1, Mustafa Tanyer2i

Sürdürülebilir bir dünya için Birleşmiş Milletler öncülüğünde tanımlanan

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın 17.sini oluşturan Amaçlar için Or-

taklıklar, özellikle değişip karmaşıklaşan sorunların küresel toplum tara-

fından ele alınmasında giderek önem kazanmıştır. Bu bölümde ele alınan

Ortaklıklar konusu içerisinde, ortaklıkların önemine değinilerek temel

kavramlardan bahsedilmiş ve ortaklık amaçları ile ortaklıktaki kısıtlara

değinilmiştir. Ortaklıkta karşılaşılan belli başlı ortaklık türleriyle beraber

Dünya’dan ve Türkiye’den örneklerin de yer aldığı bu bölümde daha başarılı

ortaklıkların nasıl oluşturabileceği ile ilgili de ipuçlarına yer verilerek yapıl-

ması gerekenler anlatılmıştır.

1 Dr.Öğr.Üyesi.İşletmeBölümü,İşletmeFakültesi,ManisaCelalBayarÜniversitesi,

burcu.mucan@cbu.edu.tr

2 Prof.Dr.,İşletmeBölümü,İşletmeFakültesi,DokuzEylülÜniversitesi,mustafa.tanyeri@deu.edu.tr

17. Amaçlar için Ortaklıklar

- 407 -

Cinsiyet Eşitliği (Madde 5) ve İklim Eylemi (Madde 13) ile ilgili amaçlara hizmet

ettiği görülmüştür. Bu bağlamda ülkemizde Amaçlar için Ortaklıklar maddesi-

ne yönelik daha fazla projelerin yapılması gerektiği açıktır. Özellikle başarılı or-

taklıklar için paydaşların birbirine daha çok güvenerek ortak anlayışla hareket

etmesi, kurumların sahip olduğu farklı bakış açılarının, çalışma metotlarının ve

hedeerin tek bir noktada birleştirilmesi, paydaşlar arasında daha çok iletişim

kurularak belirsizliklerin giderilmesi böylece paydaşların beceri ve yeteneklerini

daha çok geliştirmesi gerekmektedir. Dünyada hayata geçirilen özellikle gelişmiş

ülkelerdeki projelerin başarılarının veya başarısızlıklarının altında yatan sebepler

araştırılarak, bölgesel ve yerel düzeyde özgün ortaklıklar Sürdürülebilir Kalkınma

Amaçları’na ulaşmada paydaşları başarıya ulaştıracaktır.

KAYNAKÇA

Bäckstrand, K. (2006). Multi-Stakeholder Partnerships for Sustainable Development : Rethinking

and Eectiveness. European Environment, 16, 290–306.

Bendell, J., Collins, E., & Roper, J. (2010). Beyond partnerism: Toward a more expansive research

agenda on multi-stakeholder collaboration for responsible business. Business Strategy and the

Environment, 19(6), 351–355. https://doi.org/10.1002/bse.685

Berlie, L. S. (2009). Alliances for Sustainable Development: Business and NGO Partnerships.

Içinde Alliances for Sustainable Development: Business and NGO Partnerships. https://doi.

org/10.1057/9780230278066

Ferroni, M., & Castle, P. (2011). Public-private partnerships and sustainable agricultural develop-

ment. Sustainability, 3(7), 1064–1073. https://doi.org/10.3390/su3071064

Forum, W. E. (2005). Partnering for Success (C. 1). https://doi.org/10.1016/S1084-628X(96)90242-7

Frame, B., & Taylor, R. (2005). Partnerships for sustainability: Eective practice? Local Environment,

10(3), 275–298. https://doi.org/10.1080/13549830500075610

Glasbergen, P., Biermann, F., Mol, P.J. A. (editors) (2007). Partnerships, Governance and Sustainable

Development: Reections on eory and Practice. Edward Elgar Publishing, UK.

Gray, B., & Stites, J. P. (2013). Sustainability rough Partnerships Capitalizing on Collaboration.

Hillis, V., Lubell, M., & Homan, M. (2018). Sustainability partnership and viticulture management

in California. Journal of Environmental Management, 217, 214–225. https://doi.org/10.1016/j.

jenvman.2018.03.033

Hodge, G. A., & Greve, C. (2007). Hodge_et_al-2007- Public_Administration_Review. Public Admi-

nistration Review, MayJune, 545–558.

Hueskes, M., Verhoest, K., & Block, T. (2017). Governing public–private partnerships for sustai-

nability: An analysis of procurement and governance practices of PPP infrastructure projects.

International Journal of Project Management, 35(6), 1184–1195. https://doi.org /10.1016/j.ijpro-

man.2017.02.020

Iossa, E., & Martimort, D. (2014). e Simple Micro-Economics of Public-Private Partnerships∗.

Journal of Public Economic eory, 9(3), 1–48. https://doi.org/10.1111/jpet.12114.

Jones, P., Comfort, D., & Hillier, D. (2018, Mayıs 1). Common Ground: the sustainable development

goals and the marketing and advertising industry. Journal of Public Aairs, C. 18. https://doi.

org/10.1002/pa.1619

Kocaoğulları, Anıl; Durmaz, E., Avcı, E. (2018). İyi örnekler kitabi.

Koppenjan, J. F. M., & Enserink, B. (2009). Public-private partnerships in urban infrastructures:

Reconciling private sector participation and sustainability. Public Administration Review, 69(2),

284–296. https://doi.org/10.1111/j.1540-6210.2008.01974.x

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm

- 408 -

Lacy, P., & Hayward, R. (2011). A new era of sustainability in emerging markets? Insights from a

global CEO study by the United Nations Global Compact and Accenture. Içinde Corporate

Governance (C. 11). https://doi.org/10.1108/14720701111159208

McAllister, R. R. J., & Taylor, B. M. (2015, Şubat 1). Partnerships for sustainability governance: A

synthesis of key themes. Current Opinion in Environmental Sustainability, C. 12, ss. 86–90. htt-

ps://doi.org/10.1016/j.cosust.2015.01.001

Sharma, A., & Kearins, K. (2011). Interorganizational collaboration for regional sustainability: What

happens when organizational representatives come together? Journal of Applied Behavioral

Science, 47(2), 168–203. https://doi.org/10.1177/0021886310381782

Shaw, L., Lubell, M., & Ohmart, C. (2011). e evolution of local partnerships for sustainable agri-

culture. Society and Natural Resources, 24(10), 1078–1095. https://doi.org/10.1080/08941920.2

010.550384

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2019) Dünyada ve Türkiye’de

Kamu Özel İşbirliği Uygulamalarına İlişkin Gelişmeler Raporu, Sektörler ve Kamu Yatırımları

Genel Müdürlüğü.

United Nations. (2015). Transforming Our World: e 2030 agenda for sustainable development

UN Partnerships Platform (Erişim Tarihi: 27.02.2020) https://sustainabledevelopment.un.org/part-

nership/?p=8035 .

Wachenfeld, M. (2015). State of Play Business and the Sustainable Development Goals: Mind the

Gap-Challenges for Implementation IHRB State of Play Series: Volume Four. London.

Xiong, W., Chen, B., Wang, H., & Zhu, D. (2020). Public–private partnerships as a governance

response to sustainable urbanization: Lessons from China. Habitat International, 95(102095).

https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2019.102095

Unicef (2020, Mayıs 4)https://www.unicef.org/press-releases/unicef-and-microso-launch-glo-

bal-learning-platform-help-address-covid-19-education

UNDP, (2020, Mayıs 3)

https://www.tr.undp.org/content/turkey/en/home/presscenter/pressreleases/2020/04/Heart17.

html.

ResearchGate has not been able to resolve any citations for this publication.

Green Entrepreneurship for Sustainable Development in Ghana: A Review

Article

Full-text available

Apr 2022

Market-led strategies for growth and development have resulted in negative externalities at the various stages of production and consumption cycle, leading to the destruction of the environment, with negative consequences for sustainable development. Prior to the emergence of sustainable development, economic development, which was geared more towards economic growth paid less attention to externalities. Since 1983, vibrant and competitive private sector; and entrepreneurship approaches have been tapped in Ghana for the creation of jobs and employment. These, coupled with other factors, transitioned the country to middle-income status in 2011. The undue focus on a competitive private sector without prudent practices of sustainability has led to over exploitation and use of natural resources and this has caused deforestation, land degradation, air and water pollution, soil erosion, overgrazing and destruction of bio-diversity. These effects are estimated to cost about 10% of the country’s GDP annually. Green entrepreneurship is very vital for addressing these challenges and the eradication of poverty. Using a desk study approach, this paper assesses how Ghana can harness the innovative potentials of green entrepreneurship to foster the attainment of sustainable development.

Will COVID-19 fiscal recovery packages accelerate or retard progress on climate change?

Article

Full-text available

May 2020

The COVID-19 crisis is likely to have dramatic consequences for progress on climate change. Imminent fiscal recovery packages could entrench or partly displace the current fossil-fuel-intensive economic system. Here, we survey 231 central bank officials, finance ministry officials, and other economic experts from G20 countries on the relative performance of 25 major fiscal recovery archetypes across four dimensions: speed of implementation, economic multiplier, climate impact potential, and overall desirability. We identify five policies with high potential on both economic multiplier and climate impact metrics: clean physical infrastructure, building efficiency retrofits, investment in education and training, natural capital investment, and clean R&D. In lower- and middle-income countries (LMICs) rural support spending is of particular value while clean R&D is less important. These recommendations are contextualised through analysis of the short-run impacts of COVID-19 on greenhouse gas curtailment and plausible medium-run shifts in the habits and behaviours of humans and institutions.

Sustainable Development Goals 2016-2030: Easier Stated Than Achieved

Article

Full-text available

Aug 2016

Govind Singh

KYOTO'DAN PARİS'E KARBON PİYASALARI: AB ETS TECRÜBESİ

Article

Full-text available

Jan 2020

Etem Karakaya

COP25'te tartışmaları tıkayan ve çözümü 2020'de Glaskow'da düzenlenecek COP26'ya kalan, Karbon Piyasalarını düzenleyen Paris Anlaşması'nın 6. Maddesi, küresel emisyonların düşürülmesinde kritik bin öneme sahip. 2005-2008 yılları arasında, merkezi Danimarka'daki AB kurumu olan Avrupa Çevre Ajansı (AÇA) iklim değişikliği ve enerji biriminde proje yöneticisi ve Türkiye masası sorumlusu olarak çalışan Prof. Dr. Etem Karakaya, karbon piyasalarının oluşturulmasında yapılan hataları bire bir yaşamış bir uzman. İklim Haber için yazdığı bu değerli makalede, hataların tekrarlanmaması için çıkarılacak dersleri paylaşıyor.

Paris Climate Agreement passes the cost-benefit test

Article

Full-text available

Jan 2020

The Paris Climate Agreement aims to keep temperature rise well below 2 °C. This implies mitigation costs as well as avoided climate damages. Here we show that independent of the normative assumptions of inequality aversion and time preferences, the agreement constitutes the economically optimal policy pathway for the century. To this end we consistently incorporate a damage-cost curve reproducing the observed relation between temperature and economic growth into the integrated assessment model DICE. We thus provide an inter-temporally optimizing cost-benefit analysis of this century’s climate problem. We account for uncertainties regarding the damage curve, climate sensitivity, socioeconomic future, and mitigation costs. The resulting optimal temperature is robust as can be understood from the generic temperature-dependence of the mitigation costs and the level of damages inferred from the observed temperature-growth relationship. Our results show that the politically motivated Paris Climate Agreement also represents the economically favourable pathway, if carried out properly. Relative economic benefits of achieving temperature targets have not properly accounted for damages at higher temperatures. Here the authors integrate dynamic cost-benefit analysis with a damage-cost curve and show that the Paris Climate Agreement constitutes the economically optimal policy pathway for the future.

Türkiye’de Sosyal İnovasyon Uygulamaları ve Genç Nüfusun Potansiyeli

Article

Full-text available

Aug 2018

Muradiye Ates

Toplumların ekonomik ve sosyal yapısını önemli ölçüde değiştiren Sanayi Devrimi ve sonrasındaki süreç aile yapılarında farklılaşma, toplumsal sınıfların ortaya çıkışı, eğitim ve sağlık alanındaki gelişmeler, yaşam koşullarının iyileşmesi ve ölüm oranlarının düşmesiyle beraber hızlı nüfus artışı gibi toplumsal sonuçları doğurmuştur. Demografik yapıdaki değişim, göç, yoksulluk, teknolojik gelişmeler, bilgi ve iletişim ağındaki hızlı dönüşüm bir taraftan mevcut sorunların derinleşmesi ve kronikleşmesine diğer taraftan da yeni toplumsal sorun ve ihtiyaçların ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Son yıllarda artan sosyal değişim ve dönüşümü mümkün kılacak, en sade anlamda “toplumlarda ortaya çıkan sorun ve ihtiyaçların giderilmesinde yenilikçi yollar” olarak kavramsallaştırılan sosyal inovasyon ve uygulamaları yenilikçi bir politika aracı şeklinde görülmeye ve gün geçtikçe daha fazla önem kazanmaya başlamıştır. Bu süreçlerin odağında hiç şüphesiz gençler önemli bir yer tutmaktadır. Gençler hem kendi ihtiyaçlarını karşılayacak hem de toplumun diğer kesimlerine fayda sağlayacak inovatif girişimlerin ana aktörü konumundadır. Zira toplumsal sorun ve ihtiyaçlara çözüm sunan çalışmalara bakıldığında özellikle gençlerin tüm bu süreçlere etkin bir biçimde dahil olduğu görülmektedir. Bu gençlerin yeni oluşan toplumsal yaşam şartlarına uyumu yaratıcılık, sosyal iletişim becerileri, ekip halinde çalışabilme gibi gerekli becerilerin geliştirilmesi bakımından da önemlidir. Diğer taraftan pek çok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de gençlerin eğitim, sağlık ve istihdam sorunlarını aşabilmek, potansiyellerini keşfetmek ve kapasitelerini artırmak için inovatif bakış açılarına ihtiyaç vardır. Bu analiz Türkiye’de sosyal inovasyon uygulamalarını ve sosyal inovatif çalışmalarda genç nüfusun potansiyelini incelemektedir. Bu çerçevede dünyada ve Türkiye’deki gençlere yönelik sosyal inovasyon örnekleri değerlendirilerek gençlerin sosyal inovasyon ile birlikte ülkede ekonomik ve sosyal yaşama katılımını sağlayacak ve gençlerin potansiyelini doğru yöne kanalize edecek yeni uygulamalar için bir perspektif çizilmektedir. Böylelikle günümüz gençliğinin sorun ve ihtiyaçlarını anlamak ve etkili bir çözüm üretebilmek için atılması gereken adımlar sonuç bölümünde politika önerileri olarak sunulmaktadır.

Paylaşım Ekonomisinin Ulaşım Sektörüne Yansımaları: Uber Örneği

Article

Full-text available

Jan 2018

Nermin Kişi

Tüm dünyada yaşanan teknolojik dönüşüm süreci, işletmeleri geleneksel iş modellerinden uzaklaştırıp yenilikçi iş modellerine yöneltmiştir. Günümüzde gittikçe yaygınlaşan bu iş modellerinden biri paylaşım ekonomisidir. Paylaşım ekonomisi, bir ürün veya hizmetin sahibi tarafından kullanılmadığı zamanlarda, ihtiyacı olan başka birine sunulması temelli bir alışveriş düzenidir. Bu iş modeli, bir yandan atıl durumdaki kaynakları ekonomiye kazandırırken, diğer yandan bireysel anlamda tasarruf yapmaya olanak sağlamaktadır. Özellikle konaklama, ulaşım, profesyonel hizmetler, mal alımı-satımı ve kiralanması gibi alanlarda paylaşım ekonomisi iş modelini benimseyen şirketlerin sayısı her geçen gün artmaktadır. Bu çalışmada öncelikle paylaşım ekonomisinin ortaya çıkışı, gelişimi ve iş dünyasından başlıca uygulama örneklerine yer verilmiştir. Ardından bu yenilikçi iş modeli, son zamanlarda ulaşım sektöründe yankı uyandıran Uber örneğiyle tepkiler ve eleştiriler ışığında değerlendirilmiştir

BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK SÖZLEŞMESİ: MÜZAKEREDEN UYGULAMAYA

Article

Jan 2015

Ferhunde HAYIRSEVER TOPÇU Ferhunde HAYIRSEVER TOPÇU

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ile Kurumsal Dönüşüm

Abstract