Content uploaded by Yavuz Unat
Author content
All content in this area was uploaded by Yavuz Unat on Feb 23, 2024
Content may be subject to copyright.
1
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi
Yavuz UNAT
Prof. Dr.; Kastamonu Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Felsefe Bölümü, Kastamonu,
Türkiye
E-mail: yunat@kastamonu.edu.tr ORCID: 0000-0002-2561-6341
01/06/2023
Revizyon Tarihleri / Revision Dates: 08/06/2023
Kabul Tarihi / Accepted Date: 28/06/2023
Etik Beyan
( ) ........... tarih ve
Araştırmacıların çalışmaya katkısı:
Çıkar çatışması
2
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
Arkeoloji ve astronomi: Arkeoastronomi
Öz
im
de neredeyse
merkezi
da yorumlarda
astronomi, astronomi tarihi ve arkeoloji disiplinlerinin . Bu
ur.
dair elde edilen bulgular
Anahtar Kelimeler: Arkeoastronomi, Astronomi tarihi, Bilim tarihi
Archaelogy and Astronomy: Archaeoastronomy
Abstract
Studying celestial bodies in the universe the science of astronomy is one of the oldest sciences of humanity.
Ancient people tried to understand the sky and the universe, and mostly the sky was at the center of their
culture both before and after the written sources. Although we have a certain knowled ge about the science
of astronomy after written sources, we need archaeological remains related to ancient civilizations,
especially for what we know and interpretation of this science before written sources. Due to this
requirement, both the history of astronomy and archaeology sometimes ought to work together. Because of
this requirement, archaeology benefits from the science of astronomy in order to interpret the remains
belonging to prehistoric periods, especially from the middle of the 18th century, and a new discipline called
archaeoastronomy was born in the early 20th century.
In this article, the development of the discipline of archaeoastronomy that emerged with the cooperation of
astronomy and archaeology studies will be discussed and in the context of archaeoastronomy studies, the
findings obtained until the end of the Hellenistic Period regarding the relations of both architectural
structures and written and visual records with astronomy will be evaluated.
Keywords: Archaeoastronomy, History of astronomy, History of science
Giriş
Astronomi bilimlerdendir. Terim
olarak astron nomos (Yunanca, kanun) kelimelerinin
yruklu
3
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
(Unat, 2003, 637).
insan
(. Terim olarak
Yunanca arke (eski, eskiden kalma) ve logos
ilgisi, ortaya
tan
(-23).
i
girmektedir.
toplumlar
larne zaman
;
ve ler in, Ay
(Hoskin, 2000, 2).
cisimleri kteydi.
hareketleri dikkatlice izlediler; kozmik ta
lar
ara. davra
becerisine sahip kehanetlere . Y ve
Arkeoastronomi
4
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
astronominin incelenmesi arkeoastronomi
omi ile
1. Antik
mimari ve peyzajl astronomik incelemeler astroarkeoloji. 2. Genellikle
s
leyen 3. Temelini
,
antropoloji
etnoastronomi (Aveni, 2003, 11, 150).
ler
Bu
disiplinin genellikle
William Stukeley 1740 Aubrey
astronomlar
Stonehenge Decoded konuya
di len
yeniden alevlendirdi
Her yerel ufukta meydana gelen astronomik
konumlara deAy
bulunuyordu.
alevlendirdi. Bilgileri ileri
Modern a
bu resmin neresine oturuyordu? (Aveni, 2003, 150-151).
5
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
Arkeoastronomi terimi ise ilk kez
A
"astro-
terimini
ve burada da benimsenecektir. (Baity,
1973, 389).
Baityrkeoastronomi
--ekonomik
beri de zaman
(Baity, 1973, 389-390).
zorunludur.
-9.000)
6
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
bilgisi gibi bi
pratik ya da felse uygun bir kozmos
de Temel astronomik
bilgiyi uygun sis
eski insanlar
sahip
.
Pal
Ay
belli olan .
tasvirler ve
bitkilerin Bu tasvirlerin biyolojik
ritimlerinin
-
plaka, mektedir. Bu plaka,
Orion bir ay veya gebelik t Daha
.
e, Corona Borealis), Pleiades) ve Hyades olmak
( 2010, 14-15).
7
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
Michael bu
(Vega, Deneb & Altair) temsil eder (Resim 1) (Rappengluck, 2004, 93-
119). Chantal
ise bu
in
iddia eder
(Hayden & Villeneuve, 2011,
21(03), 332-333). Ancak bu
iddialar tam olarak
konum
gerektirmektedir (Hayden & Villeneuve, 350).
da, bu
bilgilerini
edindikleri bilgiler
.
teleskop n
Resim 1 -
(Collins, 2014).
8
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
.S.
(rasathaneler)
(observational posts (Unat & .
Tarih Öncesi Gözlem Kuleleri
,
.
lar r sebebi
. E
tiyordu. Dinleri ve
leri
mlerine
dayanarak takvim . Maya rahipleri titiz bir hassasiyetle Ay
takvimi . Bu bilgi da rol
oyna lar ve
yerek siteler itiler.
9
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
(Resim 2). -
Stonehenge
ve tan
in
Bu hizalama, G ile r ayini temsil ediyordu. Yani Stonehenge Ge
astronomik bilgiye sahip in
ge
Resim 2 Stonehenge (Chadburn, 2010, 38).
Resim 3 - Chaco Kanyonu
10
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
u da iyi bir astronomik bilgi
geliyordu.
(Resim 3)
olabilir. Chaco Kanyonu'nda planlama ve
da olan
G
n n
Gunun gibi
(Resim 4)
G
.S.
,
. Zira s
Resim 4 -
11
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
T dir (Resim 5).
kiye'nin
nin
sadece kutsal ala ( 2011, 66).
T-
- -
bir
nitelikte eller ve kollarla ( 2011, 70).
duvar.
bu
boyutlu olarak betim
Resim 5
12
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
heykellerinin birer simgesidir
( 2011, 76).
Bu yap
ile
-
o
dini merkezdirki kilit olaylardan biri olan
ir ( 2011,
76).
bu
(Kurt
& .
reddedil
hizalama
.
iddia eder. Ne var ki, M.. 8950 ve M..
.
-
13
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
BRodney Hale, ikiz monolitlerin ortalama azim
her gece buraya hizalanan sadece bir parirledi; Deneb. Yani bu
ikiz monolitlerin Deneb
izlenebiliyordu. Deneb, M.. 16.500 ile M..
daha eskidir.
Neolitik D
(Collins).
i, dir ve
i
mitolojiye sahiptiler (Schmidt, 2010, XXXVII, (2010)903.6(560.8), 254).
Yazılı Kaynaklar Sonrası Astronomi ve Arkeoastronomi
taraftan ta
Ancak
da
14
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
7. ve 8
(-326).
(Unat, 2013, 8-11).
lerdir. Yine bu zamana kad
devam eden on iki
de .. 2.
.. 1000
gezegenlerin ilk ve
15
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
belirlemeler Batlamyus (Ptolemy ) ve di
. Yine
Mezopotamya'dan gelen astronomik mir (Steele, 2010, 113).
yani
ibaretti.
de
belirleniyordu.
Eski
(Unat, 2013, 6-9).
16
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
kuramsal
areket
(Resim 6).
iyi
Resim 6 -
& Malek, 1986, 210).
17
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
kulla
esine
-
Giza'dan Dahshur'da
Simbel'den Philae'ye Nubia
irli
ak
(Belmonte, 2010, 121)
(Belmonte, 2010, 134-
135).
-
2134-1690) kadar
bilin (Resim 7).
6
yerinde
papir
mastaba
18
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
(Unat, 2017, 273, 52-55).
-kral Firavun,
Resim 7 -
lara denk
19
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
(Roth, 2015, 240) .
ben-ben
ben-
"(Firavun için) gökyüzüne bir
merdiven kurulur, böylece o oradan gökyüzüne çıkar." (Roth, 2015, 240).
de Gin ilk
kselecekti (Roth, 2015, 240-241).
-Yer, Ay-
20
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
-
z edilmektedir.
Yine bu
rdur.
Erken
etinlere
Suryaprajnapti
21
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
Vasista Siddhanta
Paulisa-
Siddhanta
Siddhantaa Ay,
-
ufuk dairesi,
ekvator dairesi, ekliptik dairesi gibi astronomik kavramlar da
0 olarak
Eski ve Orta
Su saatlerinin en
s
Atharvavedalar’0
. Alet zenit
22
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
(Unat, 2013, 14-15).
(sighting tube)
kutbunun
da
(Topdemir & Unat, 2019, 43).
8. t astronomisinin
,
23
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
Ordug
-
-
24
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
akvimi bir
-
topluluklarda 1 -
-
Zaman Ölçümü ve Saatler
1) şafak sabah do
3) öğle
eren öğleden sonra ve 5) gece ya da alacakaranlık
Su saati
4.
M..
(Unat, 2004, 1524).
25
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
(Resim 8)
(Unat, 2013, 7).
lunan ilk
-1380)
kalma
belirlemeye
.
bu saatleri Babillilerden
Su saatleri ise
bulunuyordu (fig 9)
Resim 8
2010, 30)
Resim 9 -
1976)
26
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
-
(Unat, 2019, 15).
Ctesibios
epey
(Unat, 2019, 15-16).
Antik Yunan Astronomisine İlişkin Bilgiler ve Kalıntılar
bilgimiz yoktur
na aittir (fig 10)
zodyaktan ge -
Hipparchus'un
ordu.
Antikythera
27
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
.. (Nicolaidis
vd., 2010, 141-142).
..
bilinmektedir. .. parapegmata olarak bilinen
di.
.
ka
(Nicolaidis
vd., 2010, 142).
..
ve
(Delphinus Yunus -
(Pleiades -
aco T (Ejderha) ile
Tlar ile lar veya lar
arkeoastronomik ve arkeolojik
da (Nicolaidis vd., 2010, 142).
eometri ile
-
ak
(Unat, 2013, 17).
28
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
(Unat, 2013, 20).
Yunan astronomisinin maise -
mi sistemidir (Unat, 2013, 29).
-322)
gezegenler kristal
Resim 10- Antikythera
29
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
hareketi dairesel olan fiziksel bir element olan eter
,
(Unat, 2013, 34-37).
Yunan astronomisinin en son temsilcisi milattan sonra ik
AlmagestMatematik Sentezi (Mathematike
Syntaxis)
ve muntazam ve dairesel hareket ilkelerine dayanan matematiksel ve geometrik bir
(1473-1543)
(Unat, 2013, 46-51).
Batlamyus
bilgimiz yoktur Almagest
armillary sphere
-285) ve
-195/4)
bilinmektedir (Tekeli, 1958, 316)-
armillary sphere Almagest
(Tekeli, 1958, 349).
u
ha
(1546-1601)
Uraniborg
bilmek zordur (Belmonte, 2015, 142-143).
30
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
Sonuç ve Öneriler
y
ti. Eski
Zamanla m
Car
astronomik bilgisini antropolojik referanslarla
desteklediler. bu iki disiplin, tarih
geli fe, bilim
tarihi, astronomi tarihi ve dinler tarihi .
stronomi bilgilerini kullanmakla kalmaz, insan
olan da .
incel
(Langer, 2018, 1-2).
ve
. Ancak oku
n
rkeoloji ve astronomi bilimlerinin
medresesi hatta iddia edilmektedir
31
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
- (Resim 11)
& Ruben, 1946, s. 673-681).
r. Zira
Resim 11- Cac
32
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
KAYNAKÇA
Aveni, A. F. (2003). Archaeoastronomy in the Ancient Americans. Journal of
Archaeological Research, (11)2. 149-190.
Baines, J. & Malek, J. (1986). Eski Mısır. ().
. (Vol. IItanbul.
Baity, E.C. (1973). Archaeoastronomy and ethnoastronomy so far. Current
Anthropology, (14)4. October. 389-449.
Belmonte, J. (2010). Ancient Egypt. Heritage Sites of Astronomy and Archaeoastronomy
in the context of the UNESCO World Heritage Convention A Thematic Study. (Ed:
Clive Ruggles & Michel Cotte). ICOMOS. 117-138.
Chadburn, A. (2010). Stonehenge World Heritage Site, United Kingdom. Heritage Sites
of Astronomy and Archaeoastronomy in the context of the UNESCO World
Heritage Convention A Thematic Study. (Ed: Clive Ruggles and Michel Cotte).
ICOMOS,
Collins, A. (2014). Gobekli Tepe: Genesis of the Gods, Bear & Co,
Collins, A. (Nd.) Gobekli Tepe: Who Built It, When, and Why?
file:///C:/Users/hp%206/Downloads/Gobekli_Tepe_Who_Built_It_When_and_
Why.pdf
kutsal alanlar sonra koniler kuruldu. Aktüel Arkeoloji. 64-76.
M.E. (2016). Anadolu’nun İlk Tapınağı: Göbekli Tepe. [
Lisans Tezi]. Y.
Hayden, B. & Villeneuve, S. (2011). Astronomy in the upper palaeolithic? Cambridge
Archaeological Journal. (Vol. 21)03. 331-355.
Hoskin, M. (2000). The Cambridge illustrated history of astronomy. Cambridge
University Press.
Kaya, S. (2020). Orta çağ İslâm dünyasında rasathaneler. .
33
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
Kurt, A. Cumhuriyet
İlahiyat Dergisi, (21)2. 1107-1138.
Langer, J. (2018). The Wolf's Jaw: an astronomical interpretation .
archaeoastronomy and ancient Technologies, 6(1). 1-20.
McNown, J. S. (1976). When time flowed the story of the Clepsydra. La Houılle
Blanche-1976.
Nicolaidis, E., Magli, G. & Ruggles, C. (2010). The classical world. Heritage Sites of
Astronomy and Archaeoastronomy in the context of the UNESCO World Heritage
Convention A Thematic Study. (Ed: Clive Ruggles and Michel Cotte). ICOMOS.
139-154.
M. (2019). 50 soruda arkeoloji. .
Rappenglck, M. A. (2004). A paleolithic planetarium underground the Cave of Lascaux.
Migration & Diffusion, (5)18. 93-119.
M. (2010). Earlier prehistory. Heritage Sites of Astronomy and
Archaeoastronomy in the context of the UNESCO World Heritage Convention A
Thematic Study. (Ed: Clive Ruggles and Michel Cotte). ICOMOS. 14-25.
Roth, L. M. (2015). Mimarlığın öyküsü,
Ruggles, C. L. N. (2015). Handbook of Archaeoastronomy and Ethnoastronomy.
Springer Science+Business Media.
A. (1982). Mısırlılarda ve Mezopotamyalılarda matematik, astronomi ve tıp. T
Tarih Kurumu.
A. (2016). The observatory of Islam. TTarih Kurumu.
, A. & Ruben, W. (1946). a
Medresesinde . Belleten, XI (43).
Schmidt, K. (2010). The Stone Age Sanctuaries, New Results of Ongoing
Excavations with a Special Focus on Sculptures and High Reliefs. UDK,
Documenta Prehistorica XXXVII. 903.6(560.8). 239-256.
34
UNAT, Y. (2023). Arkeoloji ve astronomi; Arkeoastronomi. Kastamonu Üniversitesi İnsan ve
Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi – KÜİTBFD 1(1), 1-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuitbfd
KÜİTBFD (2023). Yaz/Summer, 1(1)
Steele, J. (2010). Mesopotamia and the Middle East. Heritage Sites of Astronomy and
Archaeoastronomy in the context of the UNESCO World Heritage Convention A
Thematic Study. (Ed: Clive Ruggles & Michel Cotte). ICOMOS. 113-116.
Tekeli, S. (1958). Nasirüddin, Takiyüddin ve Tycho Brahe’nin rasat aletlerinin
mukayesesi. TTarih Kurumu.
Topdemir, H. G. & Unat, Y. (2019). Bilim tarihi ve felsefesi. .
Unat, Y. (2003). Astronomi. Felsefe Ansiklopedisi. (). (Vol. 1) Etik
. 637-639.
Unat, Y. (2004). zaman ve takvim. Türk Dünyası, Nevruz
Ansiklopedisi. ( ). .
1524.
Unat, Y. (2013). İlkçağlardan günümüze astronomi tarihi. Nobel.
Unat, Y. (2017). ? Bilim ve Ütopya. 273, 52-55.
Unat, Y. (2019). El-Cezeri. Muhayyel.
Unat, Y. S. (2013). Observatories. The Oxford Encyclopedia of Philosophy,
Science and Technology in Islam. ( ). (Vol. 2).
Oxford University Press. 91-96.
Unat, Y. & E. (2011). rlab. Popüler Bilim. 206. 68-
72.
Ziya, A. (2010). Güneş saatleri yapım kılavuzu. (Haz.:
Acar). .
