Content uploaded by Gamze Köse
Author content
All content in this area was uploaded by Gamze Köse on Oct 08, 2023
Content may be subject to copyright.
SALES AND MARKETING ACTIVITIES OF MEDICAL ENTERPRISES IN THE
CONTEXT OF HEALTH TOURISM
SAĞLIK TURİZMİ KAPSAMINDA MEDİKAL TURİZM İŞLETMELERİNİN SATIŞ
PAZARLAMA FAALİYETLERİ
Ahu YAZICI AYYILDIZ
ORCID ID: https://orcid.org/0000-0002-1301-2428
Oğuz DOĞAN
ORCID ID: https://orcid.org/0000-0002-7667-9107
Gamze KÖSE
ORCID ID: https://orcid.org/0000-0003-1225-5118
Ecem DENİZ
ORCID ID: https://orcid.org/0000-0001-5045-9563
ÖZET
Bu turizmi yetki belgesine sahip, dental turizm hizmetleri
sunan ile kliniklerin genel
bilgileri, tedavi hasta potansiyelleri, pazarlama reklam ve sosyal medya
stratejileri konusunda bilgiler kliniklerin turizminin
neler ilgili de
uygulanan analizi neticesinde Buna
kliniklerin kaliteli hizmet sunma dental turizminde ve
estetik dijital laboratuvar da
677
hasta potansiyellerinin 'yi yine Orta Avrupa‘ya da
hedeflerinin konusu dikkat pazarlama ekseninde dikkate
ise kliniklerin bilgi ve teknolojilerine olan
seviyede tespit genel olarak faaliyetlerin sosyal medya olmak
dijital sonucuna
neticesinde ortaya biri de, kliniklerin pazarlama rinde
dijital daha fazla
bu politikalar ve desteklerle
ortak
Anahtar kelimeler: turizmi, medikal ve pazarlama, dental turizm,
turizminde pazarlama
ABSTRACT
In this study, interviews were conducted with six dental clinics that have health tourism
authorization certificate and provide dental tourism services in district. During the
interviews, general information regarding the clinics, treatment types, patient potentials,
marketing solutions, advertising and social media strategies were obtained. In addition,
suggestions of clinics about what to do in order to advance the health tourism were also
collected. As a result of the content analysis applied in the context of the interviews, a wide
variety of results were obtained. It has been understood that the motivation of the clinics to
provide quality services is high, use of digital laboratories in addition to medical and aesthetic
applications in dental tourism is widespread, and majority of patient potential is associated
with England as keeping the objective for reaching out the Middle Europe. Considering the
sales and marketing direction, it has been determined that the adaptation of the clinics to the
current information and communication technologies is at high level, and it has been
concluded that the activities are generally supported with the help of various digital tools,
especially social media. One of the important results that emerged from the interviews is the
common opinion that clinics need more flexibility for their promotional activities within sales
and marketing processes through digital tools, and that the future should be shaped with
policies and supports in this direction.
Keywords: health tourism, medical companies, sales and marketing, dental tourism,
marketing in health tourism
1. GİRİŞ
bir role sahip olan turizm, ziyaret ve konaklama
seyahatleri ifade etmektedir.
konaklamak suretiyle zamanda tedavi
eylemleri genel olarak turizmine etmektedir 2012).
konusu turizm faaliyetler turistlik beraberinde
hizmetlerini de efektif turist nde
678
2022 verilerine 2022’nin ilk dokuz ziyarete
olan turist olarak 40 milyon bu sonunda 50
milyonu tahmin edilmektedir. 40 milyon turistlerin sadece
bir kesiminin (ortalama 650.000 turistin) turizmi ziyarette
Bu noktada ’ye turizm aktiviteleri gelen
ortalama 890 Amerikan turizmi cephesinde ise
2500 Amerikan ve 2022).
turizminin ekonomisi sahip bulundurularak
bu alanda hizmetlerin desteklenmesi, ve edilmesi
’de konusu planlama ve stratejileri
Devlet Planlama turizmi iki
Konaklama, seyahat gibi ilgili olarak ve Turizm
faaliyet ve kurallar ve denetlemede bulunma
gibi yandan, yapan personellerin
ve denetlenmesi ise
turizmi Devlet Planlama
ve girmektedir 2010).
Japonya, Yunanistan ve olmak turizmi
faaliyetleri desteklemek kendi hem ekonomik hem de siyasi
desteklerin yer stratejiler (Lunt vd., 2016).
kemizde, son kazanarak iyi bir ivme yakalayan turizmi, ve
itibariyle alt dallara da Buna ileri
(geriatri) turizmi, engelli turizmi ve medikal turizm zkan, 2019). turizmi
incelenen medikal turizm; cerrahi veya tedavi almak seyahat
planlayan hastalara hizmetiyle beraber tatil, konaklama ve gezi gibi turistik
faaliyetleri de sunmak turizm e ve
Karatana, 2013).
medikal turizm hizmetlerin tedaviler,
ekimi, obezite cerrahisi, estetik cerrahiler, transplantasyon, inferfilite bebek
ve tedavileri Medikal turizm dental hizmet
veren yetkili kliniklerin destinasyonlardan biri de
Efes, Priene, Didim, Milet ve hatta Dilek Milli
ce Meryem Ana Evi, Bafa gibi turistik de bir
Bu nedenle dental hizmetler, turizmi potansiyelini
2020). dental hizmetlerin
turizmi mevcut durumu
ve gelecek fikir
hareketle bu turizmi yetki belgesine
sahip, turizmi dental hizmetler sunan ile
kliniklerin genel bilgileri, tedavi hasta
potansiyelleri pazarlama, reklam ve sosyal medya stratejileri konusunda bilgiler
kliniklerden turizminin neler
679
ilgili de ek Elde edilen bulgular mevcut durumu kavramak ve
dair potansiyelleri anlamak genel olarak yoru
2. SAĞLIK TURİZMİ
turizmi, bireylerin ve esenliklerini yurt ve yurt
seyahatlerini, genel tedavilere ve
odaklanan seyahat vd., 2021).
turizmi, bireylerin kendi destinasyonlarda hizmeti
olanak ve bu nedenle turisti olarak kategorize etmektedir
ve teza, 2023). maliyetleri, uzun hasta bekleme
listeleri veya yeni tedavilere nedeniyle turisti ABD, Kanada
ve Avrupa’dan genellikle Asya, Orta ve ’de hizmetlerine aramakt
(Zhong vd., 2021). turizmi, bireylere ve dinlenme
ile tedavi ve sonra, bireyler
pitoresk bir ortamda aktivitelerine girebilir ve destinasyonun
ve cazibe merkezlerini denetimleyebilmektedir.
rahatlama ve arayan
bireylere hitap eden turizmi r.
rekabet stratejilerini de Rekabetin ile birlikte
teknolojik faaliyetlerden yararlanarak fark
hedeflemektedir vd., 2023). Bu bireylerin zaman seyahatlerini
ve cerrahi alma ile arzusundan gelmektedir (Hartwell,
vd., 2018). bu hastalar daha stresin
ve genel olarak bir deneyime turizmi
fayda sunarken ve dikkate gereken hususlar da
Dil engelleri, ve seyahat ve
r, bireylerin turizmi seyahatlerine gereken
turizminin son giderek
genel olarak stratejik konumu; bununla birlikte Orta
Asya, Kuzey Afrika, Orta Afrika, Rusya gibi konumlara ile birlikte
sistemi ile dikkat Etik hastane
teknolojik ile turizmi ve personeli,
olarak tercih edilebilir hale getirmektedir. 2016).
turizminin niteliklerde tesisler kurulmakta ve bu kapsamda
tesisleri, klinik misafirhaneler ve geriatrik tedavi merkezleri gibi tesislerde
(Yazan vd., 2017). Bu durumda turizmi
hale Her katlanarak devam etmektedir.
680
3. MEDİKAL SAĞLIK TURİZMİ
turizmi incelenen medikal turizm; cerrahi veya tedavi almak
seyahat planlayan hastalara hizmetiyle beraber tatil, konaklama ve gezi gibi
turistik faaliyetleri de sunmak turizm Medikal
turizmde, turistin temel tedavi olsa da zamanda turistik destinasyonlarda
istirahat edip, vakit aktiviteleri gibi turizm de yer
alabilmektedir (Mugomba ve Danell, 2007). medikal turizm terimi yeni
duyulmaya da genelinde uygulanan bir turizm (Sevim ve
Sevim, 2019) Uzun insanlar daha iyi bir hekim daha iyi bir yer
alma ve daha kaliteli hizmetleri alabilmek seyahat etmektedirler. Ancak bu
seyahatler daha olan
bireyler hizmetlerine
uzun bekleme listeleri, yetersiz sigorta ve maliyet gibi
ile Bu neticesinde
bireylerin olan medikal turizm seyahat etmelerine sebep
(Wongkit ve McKercher, 2013). daha
ekonomik ve engelleyici rleri bulunmayan (Tayland, Singapur,
Hindistan, medikal turizm ilgi ve
2022). bir medikal turizm bireylerin ikamet
etmekte n bir seyahat etmelerindeki nedenlerin %40 ile
en teknoloji gelirken, bu %32 ile kalite ile medikal
uygulamalar ve bu tedaviler takip etmektedir. %15 daha
%9 oranla seviyede maliyet ve %4 ise keyfi uygulamalar
maliyet tespit 2016: 111).
turizm hizmeti veren dinamizm ve istihdam ciddi
turizmin edilmemesi gereken bir de
mevsimlik yani bir 12 Bu durum
olmak ve problemler etmektedir. Bu dez
giderilmesi turizm faaliyet turizm mevsimini daha bir
yaymak gerekmektedir. 2000: 117-118). turizm
olan ’de de turizm faaliyetleri mevsim tabiidir. ’de
turizmin mevsimsel medikal turizmin
rol ekonomik anlamda
turizmin bir olarak bilinen medikal turizmin medikal
turizm hizmeti sunan hastanelerin ve turizm
pazarlara dahil olabilmeleri, hedefteki pazar iyi tercih etmeleri,
n takip edip haberdar misyon ve
gerekli ve
devlet ile desteklenmeleri gerekmektedir (Demirer, 2010).
681
3.1. Dental Turizm
turizminin olan alt ilgi biri de dental turizmdir. Dental
turizm seyahat etmenin medikal
turizmin en ve hatta bu seyahat turizm gelirlerinin
ifade edilmektedir (Crooks vd., 2010). Buradan hareketle dental turizm,
turistlerinin sahip olmak ve eti gidermek
tercih zamanda destinasyon a zaman da
seyahatler olarak (Deasy vd., 2014; Enderwick ve Nagar, 2010).
teknoloji ile birlikte tedavisi eylemlerinin ve
de hastalar nezdinde artan vakitlerin, aktivelere
ile (Loubeau, 2009), son zamanlarda ilerleyen
dental turizm faaliyetlerinin, sayesinde ve
hizmetlerle (akt. ve 2020; Turner, 2008). Dental
turizminin faaliyet zamanda hava fiyat ve
tasarlanan maliyet seviyeleri ile ifade etmek de bir tespit
olarak dikkat (Milosevic, 2009).
Dental turizminin zamanda gelen
sayesinde de ilerlemektedir. En basitinden Amerikan Hekimleri turizmini
ve bir politika 2006
kararlar (Furlong, 2006). Bu karar
elde edilmesi ve -turizm boyutunda ilerlemelerinin
etki tetiklenmesi kritiktir. Dental turizm
destinasyon gibi ele daha da
gerek Medikal turizme bir turizm sistemleri
benimsenmesi bu bir olarak
(Leiper, 1979). konusu turizm sisteminin suretiyle,
tetikleyen bir (Hall ve Lew, 2009: 10).
Seyahat konsepti ve onun bir turizm modeli temsil edilmesi, turizmin sadece bir
destinasyon zamanda transit ve
dikkate gerektirmektedir. turizmin etkilerini
ve anlamak akademik ve bilimsel kritiktir.
dental turizm dikkate da bir etken
Dental turizm ABD. olmak Asya
Singapur ve yine Avrupa 1997 kadar dikkat merkezler
konumunda 2000’li ise Asya Hindistan ve
Tayland gibi ile birlikte Avrupa’da Polonya, Bulg Macaristan
ve gibi ucuz hizmetleri daha ve
haline (Kamath vd., 2015; Loubeau, 2009).
ve da turizm faaliyetlerinin bir hale
gelmektedir. ABD. Bu turizm destinasyonu olarak Meksika ile
Yine dental turizm eylemler
1980’lerin kadar uzanmak daha ucuz maliyetli
Macar hekimlerini ziyaret Bu durum 1990’larda Alman ve hastalar
de konusu hareketleri 2003 kliniklerinin
682
seyahat d ve konaklama boyutundaki daha titiz neticesinde
destinasyon, pazarlama fiyat tasarrufu ve fiyat-performans analizleri gibi de
plana Bu noktada son teknolojik de etkin
haline RevaHealth bir sistem, hizmetleri
veri ve turizm boyutunda analiz eden, pazar tahmini yapan ve reklam
Web izlenim verileri gibi veriler d hizmetleri dental
pazarlama teknolojik biri olarak bilinmektedir (Zoltan ve
Maggi, 2010).
4. ARAŞTIRMA
4.1. Araştırmanın Amacı ve Önemi
Medikal turizm ve pazarlama faaliyetleri, desti
marka ve hayati
Bu faaliyetler, potansiyel ve medikal
turizm ve arzu edilen merkezleri olarak
hizmet etmektedir. Medikal turizm etkili ve pazarlama stratejileri
uygulayarak, hastalara kaliteli hizmeti
turizmi ve bulunabilmektedir.
Bu olarak bir analizinin
hizmetleri arayan bireylere
ve bilgiler ve kl kararlar vermelerine
Okuyucular, bu kliniklerin temel ve inceleyerek
sunulan hizmetleri, kalitesini, memnuniyetini ve genel itibariyle daha iyi
r. Bu analizin bireyleri
yapma konusunda ve hasta
merkezli etmede
4.2. Araştırmanın Evren ve Örneklemi
evreni, ’de medikal turizm
etmektedir. ise medikal turizm dental
turizm hizmeti veren 6
4.3. Araştırmanın Yöntemi
Bu olarak, bulunan
buna bir
organize Genel olarak sayesinde elde edilen
dental turizmin mevcut durumu ve
klinikleri ile
bir vazife ortaya
genel ve le tasarlanan sorular,
olarak ilgili klinikleri profil bilgilerini sorularla
pazarlama faaliyetlerinin mevcut teknolojik sosyal medya)
boyutundan alacak sorularla devam
683
edilmektedir. Bu kliniklerin
dikkate stratejileri ve hatta mevcut durum ile
gelecek fikirlerini toplama sorularla
yine elde edilen cevaplarla birlikte detaylara olmak alternatif
sorularla olarak bu e olmak
dental turizm ve perspektifinin bulgular ortaya
5. BULGULAR
sonucunda elde edilen bulgular,
fikirlerin elde edilmesinde rol Buna
demografik ve sonucunda elde edilen bulgular
ilerleyen tablolar
Tablo1. hekimlerinin demografik
KATILIMCI
CİNSİYET
EĞİTİM
DÜZEYİ
FAALİYET
YILI
DİL
Klinik1
Uzman
18
Klinik2
Lisans
8
Klinik3
Erkek
Lisans
1.5
Klinik4
Lisans
2
Klinik5
Erkek
Lise
4
Klinik6
Erkek
Master
1
Tablo 1'de gibi erkektir. Dil becerileri genel
itibariyle olarak 1 Uzman, 1,
Master, 2 Lisans, 1 Lisans ve 1 Lise olarak belirtilmektedir. Faaliyet ortalama 18
kadar bireylerin
ve nitelikleri bilgi
684
Tablo 2. Ana Tema: turizminde pazarlama ve stratejileri.
ANA TEMA
ALT TEMA
KATILIMCI
Pazarlama ve Tanıtım
için Kullanılan Dijital
Platformlar
E-posta, Telefon, Instagram
Klinik1
Instagram, Facebook
Klinik2
Web sitesi, Instagram, Facebook
Klinik3
Google, Facebook ve Instagram
Klinik4
Google
Klinik5
Web sitesi, Facebook, Instagram
Klinik6
Tablo 2 kliniklerin pazarlama ve dijital
Bu dijital platformlar, kliniklerinin hedef kitleleriyle
hizmetleri bilgi ve potansiyel olanak
kullanarak online daha bir
kitleye ve olarak turizmi pazarlama ve
Tablo 3. kliniklerinin profilleri.
KATILIMCI
MÜŞTERİ PROFİLİ
Klinik1
Orta Avrupa
Klinik2
Almanya,
Klinik3
Klinik4
Rusya
Klinik5
Orta Avrupa,
Klinik6
Rusya, Ukrayna
Tablo 3'te kliniklerin profilleri, her bir hizmetlerinin ve
bilgi Kliniklerin belirli bir hedef pazara
veya hitap etme profillerini
anlamak, kliniklerin pazarlama ve stratejilerini bu belirli hedef kitlelerine
etkili bir ve onlarla kurmak
6. SONUÇ VE ÖNERİLER
sonucunda turizminde kliniklerin hangi kanallar
tespit sayesinde
pazar an ve pazarlama faaliyetlerinin teknolojik
verimli etkiler bir ortaya Kliniklerde rekabet
685
stratejilerinde benzerlikler olsa da teknoloji sayesinde farklar
ylemek hale
cinsiyet dil olarak ortak
diline sonucu bir lise
mezunu haricinde lisans ve olarak faaliyet bu
alanda
dijital ve pazarlamada rol
sonucu kliniklerin genellikle; Facebook, Instagram gibi alan
‘‘Meta ’’ve Google ve pazarlama stratejilerini tespit
edilmektedir. Bu dijital platformlar, kliniklerinin hedef kitleleriyle
hizmetleri bilgi pa ve potansiyel olanak
kullanarak online daha bir
kitleye ve olarak turizmi pazarlama ve
kliniklerin profillerine Amerika, Rusya, Almanya
olmak kliniklerin
Ticaret turizmi destekleri hedef
da Kliniklerin belirli bir hedef pazara veya
hitap etmeleri zamanda profilleri
profillerini anlamak, kliniklerin pazarlama ve stratejilerini bu
belirli hedef kitlelerine etkili bir ve onlarla kurmak
medikal turizm verilen dental hizmetlerin
turizmi kalitemizin etkin rol
bulundurularak; turizminde pazarlama ve reklam stratejilerinin ve
turizmi ziyaret eden turist say
genelinde daha Chatbot
potansiyel hastalar ile otomatik da
Deneyimli ekipler ve b devam ve
’nin turizminde bir ziyaret (yani destinasyon) haline gelmesi
KAYNAKÇA
M. (2020). Turizm Potansiyelinin (Master's thesis,
Adnan Menderes Bilimleri
O. (2012). alternatif bir turizm; turizmi. Mehmetbey
Sosyal ve Ekonomik Dergisi, 2012(2), 91-96.
686
G., Mukul, E., & Kongar, E. (2021). Health tourism strategy selection via
SWOT analysis and integrated hesitant fuzzy linguistic AHP-MABAC approach. Socio-
Economic Planning Sciences, 74, 100929.
Deasy, R., Kim, J.-Y. & Hong, S.-A. (2014). A Comparative Study of Knowledge, Attitude
and Experience towards Dental Tourism between Indonesian and Korean People, Journal of
Digital Convergence, 12(3), 299-308
Demirer, E. (2010). medikal turizm ve bir
(Master's thesis, Sosyal Bilimler
O., & E. G. (2022). Medikal Turizm Olan Obezite Cerrahisinde Dijital
Teknolojilerin III. , 90.
Enderwick, P. & Nagar, S. (2011). The Competitive Challenge of Emerging Markets: the
Case of Medical Tourism, International Journal of Emerging Markets, 6 (4), 329-350
Turizm Akademik Dergisi, 7 (1), 195-208.
Hartwell, H., Fyall, A., Willis, C., Page, S., Ladkin, A., & Hemingway, A. (2018). Progress in
tourism and destination wellbeing research. Current issues in Tourism, 21(16), 1830-1892.
E. (2016). Health tourism in Turkey: a study on newspapers.
ve Stratejileri Dergisi, 1(3), 26-35.
Kamath, K., Hugar, S., Kumar, V., Gokhale, N., Uppin, C., & Hugar, S. S. (2015). The
business and pleasure of teeth: Dental tourism. International Journal of Contemporary Dental
& Medical Reviews, 2015.
G. & F. (2023). Turizminde Engelli Dostu Mobil Hizmetler ve Etkin
10. Atlas Sosyal ve Bilimler Kongresi, 819-833.
Loubeau, P. (2009). The Globalization of Dental Care: An opportunity for Croatian Tourism,
Professional Paper, 57(2), 193-199.
Lunt, N., Horsfall, D., & Hanefeld, J. (2016). Medical tourism: A snapshot of evidence on
treatment abroad. Maturitas, 88, 37-44.
Milosevic, A. (2009). Dental Tourism - A Global Issue? Journal of Esthetic and Restorative
Dentistry, 21(5), 289-291.
687
Mugomba, C., & Caballero-Danell, S. (2007). Medical Tourism, and its Entrepreneurial
Opportunities A Conceptual Framework for Entry into the Industry. Master
Tezi, School of Business, Economics and Law, University.
F., G., O., & Deniz, E. (2023). Turizminde Dijital
Trendler: Kuramsal Bir X. Atlas Sosyal ve
Bilimler Kongresi.
M. E. (2019). turizmi ’nin medikal turizm potansiyeline
bir Turizm Ekonomi ve Dergisi, 1(1), 50-64.
S. H., & Karatana, (2013). Turizmi Durumu. Journal
of Kartal Training & Research Hospital/Kartal Egitim ve Arastirma Hastanesi Tip
Dergisi, 24(2)
Sevim, E. & Sevim, E. (2019). Medikal turizm tercihini etkileyen incelenmesi:
Hacettepe Dergisi, 22(3), 633-652.
Turner, J. (2008). Cross-Border Dental Care: ‘Dental Tourism ’and Patient Mobility, British
Dental Journal, 204, 553-554
Wongkit, M., & McKercher, B. (2013). Toward a typology of medical tourists: A case study
of thailand. Tourism Management, 38, 4-12.
Yazan, T., Girgin, A., & Karadag, E. (2017). Health tourism in Turkey. Examination of
Control Focus and Psychological Endurance Levels by Various Variables According to Sports
Activity, 196.
Zhong, L., Deng, B., Morrison, A. M., Coca-Stefaniak, J. A., & Yang, L. (2021). Medical,
health and wellness tourism researchA review of the literature (19702020) and research
agenda. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(20), 10875.
Zoltan, J., & Maggi, R. (2010). What is tourism in dental tourism. Faculty of Economics,
University of Lugano, Switzerland.
688