Content uploaded by Stephan Peters
Author content
All content in this area was uploaded by Stephan Peters on Nov 19, 2022
Content may be subject to copyright.
Voedselfrequentie-onderzoek
ONDERZOEK
Ik eet, dus ik ben:
vegetariër flexitariër
veganist vegetariër
Wat we eten is sociaal-cultureel bepaald en onderdeel van
onze identiteit. Maar wat iemand zegt te eten, is niet altijd hetzelfde
als wat iemand echt eet. Uit onderzoek van GfK blijkt dat 40% van de
vegetariërs regelmatig vlees eet en dat ruim 50% van de veganisten
zuivel en eieren eet.
TEKST JOHAN SCHILDKAMP, JOLANDE VALKENBURG, DR. STEPHAN PETERS (NEDERLANDSE ZUIVEL ORGANISATIE)
6 Voeding Magazine 2 2022
Eetkeuzes en eetgedrag komen
voort uit gewoontegedrag.
Van huis uit krijgen we
bepaalde eetgewoontes mee.
Ook het land en de cultuur
waarin we worden geboren,
bepalen onze gewoontes. Mensen kunnen
zich via hun eetkeuzes ook onderscheiden
van anderen en tot een bepaalde groep
behoren. Er zijn drie verschillende eet-
identiteiten die algemeen bekend zijn.
Zo kan iemand zich identificeren als een
omnivoor (alleseter), vegetariër of vega-
nist. Sinds enkele jaren is daar een nieuwe
eetidentiteit bijgekomen: de flexitariër.
Volgens het Voedingscentrum eten flexi-
tariërs drie of meer dagen per week geen
vlees (maar wel vis) tussendoor of bij de
warme maaltijd.
GfK-Onderzoek
Of iemands eetidentiteit overeenkomt
met het daadwerkelijk eetgedrag heeft GfK
onderzocht bij een groep van 1629 consu-
menten. Het onderzoek is in mei 2022 uit-
gevoerd. De deelnemers is eerst gevraagd
welke producten ze hadden gegeten en in
welke frequentie en vervolgens is gevraagd
tot welke eetidentiteit zij zichzelf clas-
sificeerden. Op basis van de door henzelf
aangegeven eetidentiteit konden de
respondenten (n=1629) in de volgende
groepen worden ingedeeld:
74% alleseter/omnivoor
20% flexitariër
3% vegetariër
1 % veganist
2 % anders
Aan alle deelnemers is een voedselfrequen-
tievragenlijst voorgelegd met vragen over
de consumptie van dierlijke producten. De
resultaten van de ingevulde vragenlijsten
zijn weergegeven in figuur 1 voor verschil-
lende dierlijke producten: vlees (totaal),
kip, eieren, kaas en zuivel (totaal).
Consumptie vlees
Het onderzoek laat een aantal opvallende
resultaten zien over de consumptie van
vlees. Flexitariërs blijken inderdaad min-
der vlees te eten dan omnivoren en kiezen
daarnaast vaker voor biologische producten,
zo bleek uit aanvullende vragen. Het lijkt
erop dat consumenten die zichzelf classifi-
ceren als flexitariër meer bewust met
voedsel bezig zijn.
Opvallend is dat ruim 40% van de vegeta-
riërs in de voedselfrequentievragenlijst
heeft aangegeven dagelijks of regelmatig
vlees te eten. Uit de vragenlijst blijkt dat
veganisten daadwerkelijk geen vlees eten.
Consumptie zuivel
De consumptie van zuivel (totaal) en kaas
blijkt bij omnivoren, flexitariërs en vegeta-
riërs overeen te komen met hun eetidenti-
teit. Uit subanalyses blijkt dat flexitariërs
en vegetariërs vaker biologische zuivel-
producten consumeren. Opvallend is dat
de voedselfrequentievragenlijst laat zien
dat meer dan de helft van de veganisten
dagelijks of regelmatig kaas of zuivel
consumeert. Terwijl de definitie van
veganistisch eten is dat je geen dierlijke
producten eet en dus ook geen zuivel en
eieren. Van de veganisten geeft 9% op de
vragenlijst aan dat ze dagelijks een broodje
kaas eten en 27% zegt dat regelmatig te
doen. Meer dan 50% van de veganisten
geeft op de vragenlijst aan dat ze regel-
matig eieren eten.
Conclusie
Mensen die zichzelf flexitariër noemen,
zijn omnivoren die bewuster eten en vaker
kiezen voor bio logische producten. Uit de
ingevulde voedselfrequentievragenlijst blijkt
dat een groot deel van de consumenten
die zich vegetariër noemt wel eens vlees
eet en eigenlijk flexitariër is. Het GfK-
onderzoek laat daarnaast zien dat de helft
van de veganisten wel eens zuivel en eieren
eet en dus tot de vege tariërs behoort.
Figuur 1
Voedselfrequentie dierlijke producten ingedeeld naar eetidentiteit (n=1619, GfK-panel Zuivelbarometer mei 2022).
Dagelijks Regelmatig
Nooit
Dagelijks Regelmatig
Nooit
Dagelijks Regelmatig
Nooit
Dagelijks Regelmatig
Nooit
Dagelijks Regelmatig
Nooit
Vlees Kip Eieren Kaas Zuivel
Alleseter
Flexitariër
Veganist
Vegetariër
Alleseter
Flexitariër
Veganist
Vegetariër
Alleseter
Flexitariër
Veganist
Vegetariër
Alleseter
Flexitariër
Veganist
Vegetariër
Alleseter
Flexitariër
Veganist
Vegetariër
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Voeding Magazine 2 2022 7