Content uploaded by Cihat Karslı
Author content
All content in this area was uploaded by Cihat Karslı on Nov 09, 2022
Content may be subject to copyright.
406
YAPISAL EġĠTLĠK MODELĠ ĠLE MOBĠL KOZALANMANIN ANALĠZĠ
ANALYSIS OF MOBILE COCOONING WITH STRUCTURAL EQUATION MODEL
Ali Erhan ZALLUHOĞLU
1
Aykan CANDEMIR
2
Cihat KARSLI
3
Aslı LENGER
4
Özet
BiliĢim ve iletiĢim teknolojilerindeki geliĢmelerin hızlanması ile beraber bilgiye her an
ulaĢımın kolaylaĢması, iĢ ve sosyal yaĢam rutinlerinde önemli değiĢimlere yol açmaktadır.
Ġnternet kullanımının mobil cihazlarda yaygınlaĢması günlük iĢleri kolaylaĢtıran olanakları
arttırmıĢtır. Ayrıca, nesnelerin interneti ile birlikte, etkinliklerin daha kolay yönetilmesine
yardımcı olacak birçok platform oluĢmuĢtur. Sonuç olarakmobil cihaz penetrasyonunun arttığı
ve tüketicilerin mobil cihazlara yaĢamlarında önemli bir yer ayırmaya baĢladıkları
görülmektedir.
AraĢtırma kapsamında, yeni bir yaĢam formu olarak ―mobil koza‖ kavramı değerlendirilerek,
mobil cihazların tüketicide yarattığı mobil koza etkisinin ve boyutlarının incelenmesi
amaçlanmaktadır. ÇalıĢma, devam niteliğinde bir araĢtırma olup ilk aĢaması mobil cihaz
kullanımının daha yüksek olması itibariyle 16-26 yaĢ grubu 543 öğrenci üzerinde anket
yöntemiyle uygulanmıĢtır. Bu araĢtırmanın örneklemi, demografik özellikler açısından ilk
çalıĢmayı kapsam bakımından tamamlamaktadır. Veriler,anket tekniği kullanılarak
447katılımcıdantoplanmıĢtır. Yapısal eĢitlik modeli oluĢturularak incelenen sonuçlar, ilk
çalıĢmada elde edilen faktörleri doğrulamıĢtır. Doğrulanan faktörlere demografik özellikler
bağlamında farklılık ve iliĢki testleri uygulanmıĢtır.
Anahtar Kelimeler: Mobil Kozalanma, Mobil Cihazlar, Yapısal EĢitlik Modeli
1
Ege Üniversitesi, erhan.zalluhoglu@ege.edu.tr
2
Ege Üniversitesi, aykan.candemir@ege.edu.tr
3
Ege Üniversitesi, cihat.karsli@ege.edu.tr
4
Ege Üniversitesi, aslidiyadin@gmail.com
407
Abstract
Developments in information and communication technologies have increased in recent years,
thus ease of access to information at any time leads to significant changes in business and
social life routines. Widespread use of the Internet on mobile devices has increased the
opportunities for daily life. Also, with advances in internet of things, many platforms have
been created to help manage activities easier. As a result, mobile device penetration is
increasing and mobile devices are becoming an important part of consumers.
The study aims to examine the mobile cocooning and its dimensions on consumer as a new
life form. The study is a continuation and the first phase of the study was applied to young
people(16-26 years old) where mobile device penetration is higher in Turkey.
The sample of this research completes the first part of this study in terms of demographic
factors. New data were collected by survey technique from 447 participants. The structural
equation model was developed and the results examined confirmed the previously obtained
factors. Also, difference and correlationtests were performed on previously confirmed factors
in the context of demographic variables.
Keywords: Mobile Cocooning, Mobile Devices, Structural Equation Model
GiriĢ ve ÇalıĢmanın Amacı
Günümüzün hızlanan yaĢam koĢullarında bilgiye hızlı ulaĢma ve iletiĢim kurma isteği
doğrultusunda artan internet kullanımı, mobil cihaz kullanım alanlarının geniĢlemesine yol
açmaktadır. ‗Wearesocial‘ ve ‗ Hotsuite ‗ platformlarının hazırladığı Global Digital 2019
raporuna göre dünya genelinde mobil cihaz kullanım oranı %67 iken, internete ulaĢım oranı
ise %57‘ye ulaĢmıĢ olup, bu oranlardaki artıĢ devam etmektedir. Mobil cihaz
penetrasyonundaki artıĢ vebiliĢim teknolojisindeki ilerlemelerin sağladığı yenilikler ile yaĢam
tarzlarının büyük ölçüde değiĢmeye baĢladığını söylemek mümkündür. Mobil cihazlara olan
bağlılığın artması, bireylerin mobil cihazlarıyla kendilerine ait bir dünya oluĢturmalarına da
olanak sağlamıĢtır. Tüketicilerin mobil cihazları ile kendileri için kurdukları yeni dijital dünya
―mobil koza‖ olarak ifade edilmektedir (Candemir vd., 2016). Bu araĢtırmanın amacı,
Candemir vd. (2016) tarafından ortaya konulanmobil kozalanma alt faktörlerinin doğrulayıcı
faktör analizi ile test edilmesi ve kapsamlı bir Ģekilde incelenmesidir. Mobil
kozalanmanınliteratürde yeni bir kavram olması ve boyutlarını açıklamaya yönelik yeterli
çalıĢma bulunmaması itibariyle araĢtırmaözgün bir nitelik taĢımaktadır.
408
Literatür Analizi
―Cocooning‖ olarak tanımlanan kavram Türkçe‘de ― koza‖ ya da ―kozalanma‖ olarak
kullanılabilmekte olup belirli araçları veya düşünceleri bir ―ev‖ misali yaşamın merkezi
haline getirerek bu çevreye bağlı koza oluşturma ve koza içinde yaşama olgusunu ortaya
çıkarmıştır (Euromonitor, 2013: 11-14; Candemir vd., 2016). FaithPopcorn tarafından 1980‘li
yıllarda insanların dıĢ dünyayı AIDS, Ģiddet vb. nedenlerle korkutucu bir yer olarak
algılaması yanı sıra evde olmanın verdiği rahatlığın da etkisiyle, eğlenmek ve sosyalleĢmek
için evde geçirilen zamanın artmasına bağlı sosyal trend olarak tanımlanmıĢtır (Sarı, 2016).
FaithPopcorn‘a göre kozaya çekilme ―ev kozası‖ esas olarak ev merkezli bir yaĢam tarzını
ifade etse de, zaman içinde, ―otomobil kozası‖, ―kendin yap kozası‖, ―mobil koza‖ vb. farklı
boyutlar kazanmaya baĢlamıĢtır(Faithpopcorn, 1991).Diğer bir bakıĢ açısına göre kozalanma,
münzevilik olarak da adlandırılabilen, kiĢinin yalnız kalma ya da sınırlı bir sosyal etkileĢim
kurma isteği çerçevesinde sosyal hayattan ayrı durması olarak da tanımlanabilmektedir
(Besse, 1910). Yakın dönemde ortaya çıkan kozalanmakavramlarından biri de, Japonca
―Hikikomori‖dir. Hikikomori, ergenlerin ve genç yetiĢkinlerin, iĢ bulamayıp toplumla olan
tüm temaslarını reddettiği ve tüm sosyal faaliyetlerden çekildiği davranıĢ anlamına
gelebilmektedir (Suwa ve Hara, 2007; Teo, 2013). Ġki bakıĢ arasındaki temel fark sosyalleĢme
düzeyindeki farklılık olarak ortaya çıkmaktadır.
Mobil cihaz penetrasyonu, bu araçların (tablet, iPad,netbook, dizüstü bilgisayar, e-reader,
akıllı saat (iWatch vb.), akıllı telefonlar vb.) kullanıcılarına sunduğu iĢlevsellikler (temel
haberleĢmelerin yanı sıra sosyal medya, internet, oyun vb.) sayesinde artmaktadır. Mobil
cihazlarla sağlananmobilite, bireylerin eğitimden eğlenceye bir çok eylemlemini mobil
cihazlarla gerçekleĢtirmelerineimkanlar sunmaktadır. YaĢam koĢullarını kolaylaĢtıran mobil
cihazlar kısa zamanda hayatın bir parçası haline gelmiĢ kullanıcılarınkendilerine özel yaĢam
tarzları oluĢturmasını da mümkün kılmıĢtır. Bu yeni sosyal
trendFaithPopcorntrafındaningilizce literatürde ―mobile cocooning‖ olarak adlandırılmıĢtır.
(http://www.faithpopcorn.com/a-brief-history-of-the-future/, eriĢim tarihi: 23.06.2016).Türkçe
literatürde ―mobil kozalanma‖ olarak da incelenen bu kavram, mobil cihazlarda internet ve
mobil uygulamaların artan kullanımı ile bireyin kendine mobil cihazlarıyla bir yaĢam alanı
oluĢturması ve (koza içinde) yaĢaması olarak adlandırılabilmektedir (Candemir vd.,2018).
409
Literatürde mobil kozalanmaya yönelik henüz yeterli çalıĢma bulunmamaktadır.
Euromonitor‘un(2013) ―Mobil kozalanma‖ isimli raporunda kavramın tüketici davranıĢlarına
etkisi incelenmiĢ ve yaratacağı fırsatlara ve zorluklara değinilmiĢtir. Zalega ve Warszawski
(2018) Polonya‘da 65 yaĢ üstü insanların karar alma sürecindeki tüketim
kozalanmalarınıincelenmiĢtir. Tüketim kozalanması, incelenen grup arasında yayılımıntemel
belirleyicileri olarak yaĢam tarzlarının bireyselleĢmesi, internetin artan popülaritesi sonucu
teknolojik markalara olan eğilimler ve evlerde daha fazla mobil cihaz kullanılmasıyla birlikte
mobilitenin artması gösterilmiĢtir. Candemir vd. (2016), mobil kozalanmayı inceledikleri
çalıĢmalarında Ġzmir ilinde, 16-26 yaĢ grubu 543 öğrenci üzerinde anket çalıĢması uygulamıĢ
ve mobil kozalanmayı temsil edebilecek unsurlar tespit etmiĢlerdir. ÇalıĢma kapsamındamobil
kozalanmayı açıklayan 8 faktöre ulaĢılmıĢtır. Mobil kozalanmanın sekiz boyutu; Bireyin
yaĢamına olumlu düĢünce katma (OD), Bireyi SosyalleĢtirme (BS), Eylemlerini mobil araca
yönlendirerek zamanı geçirme (EMA), Bireyin kendi içine yönelmesi (BKI), Kullanımı
sınırlamalarına tepki (KST), Mobil aracın içselleĢtirilmesi (MAI), Sorun Çözücü (SC) ve Ġlgili
günceli takip etme (IGT) olarak ortaya konmuĢtur. Bu çalıĢmada elde edilen faktörler ile tam
olarak bir mobil kozalanmadan bahsetmek mümkün olmasa da yaygınlaĢmasına yönelik
bulgular elde edilmiĢtir. Bu araĢtırmada ise önceki çalıĢma kapsamında saptanan mobil
kozalanma boyutları, doğrulayıcı faktör analizi ile test edilecektir.
Metodoloji
AraĢtırmanın amacı daha önceki çalıĢmada ortaya konulan mobil kozalanma alt faktörlerinin
yapısal eĢitlik modeli kullanılarak daha kapsamlı bir örneklemde analiz edilmesidir. Mobil
penetrasyonun daha genç bir demografik özellikte yoğunluk kazanması itibariyle çalıĢmanın
ilk aĢaması öğrenciler üzerinde gerçekleĢtirilmiĢtir. Bu çalıĢmada açıklayıcı faktör analizi ve
karĢılaĢtırmalı analizler ile faktörler değerlendirilmiĢtir. Devam niteliğindeki bu çalıĢma
demografik özellik olarak daha geniĢ bir örnekleme uygulanmıĢ ve ilk çalıĢmadaki faktörler
incelenmiĢtir. Bu bağlamda çalıĢma, uygulamalı bir araĢtırma niteliğinde olup keĢfedici bir
özellik kazanmaktadır.
ÇalıĢma iki bölümde incelenmiĢ ve nicel araĢtırma yöntemi uygulanmıĢtır. Ġlk bölümde, IBM
SPSS 22 programı kullanılarak anket verileri üzerinde güvenilirlik ve frekans analizleri
yapılmıĢtır. ÇalıĢmanın ikinci bölümünde ise, IBM SPSS Amos programı kullanılarak
faktörler yapısal eĢitlik modeli ile incelenmiĢtir.Anket sonuçları Yapısal EĢitlik Modeli ile
incelenerek, sonuçlar elde edilmeye çalıĢılmıĢtır. Yapısal eĢitlik modeli, doğrulayıcı yaklaĢımı
ile veri seti üzerindeki iliĢkileri keĢfetmeyi ve faktörler arası iliĢkilerin veri seti ile uyumunu
410
test edebilmektedir. AraĢtırma için Ġzmir ili örnek çerçevesine, anket yöntemi uygulanarak
veri toplanmıĢtır. AraĢtırma kapsamında önceki çalıĢmada elde edilen mobil kozalanma faktör
ifadeleri, daha geniĢ bir örneklemi test edecek demografik sorularla birleĢtirilerek anket
oluĢturulmuĢtur. Toplam 464 katılımcıya anket uygulanmıĢ, eksikleri nedeniyle 17 anket
çalıĢmadan çıkartılarak analizlere dahil edilmemiĢtir. Veri toplama sürecinde elde edilen
veriler, elden ve internet ortamında olmak üzere iki Ģekilde rassal örnekleme yöntemiyle
toplanmıĢtır. AraĢtırmacılar tarafından ―Google dökümanlar‖ üzerinde hazırlanan form daha
hızlı veri toplamayı sağlayabilmek amacıyla internet üzerinden katılımcılara gönderilmiĢ ve
doldurmaları istenmiĢtir.
AraĢtırma kapsamında önce betimleyici istatistikler ile örneklemin genel özellikleri
belirlenmiĢtir. Daha sonra, ilk çalıĢmada elde edilen faktörlerin güvenilirlik düzeyleri ortaya
konmuĢ ve daha sonra doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıĢtır. Elde edilen faktörlerin
demografik özelliklere göre farklılık ve iliĢki gösterip göstermediği analiz edilmiĢtir.
Korelasyon, bağımsız örneklem t test ve tek yönlü anova analizleri uygulanmıĢtır.
Bulgular ve TartıĢma
Elde edilen verilere uygulananbetimleyici analizler sonucu elde edilen veriler aĢağıda tablolar
aĢağıda verilmiĢtir.
Tablo.1. Demografik DeğiĢkenler
Cinsiyet
n
%
YaĢınız
n
%
Kadın
248
55,5
18 yaĢ altı
44
11,3
Erkek
199
44,5
18-23 yaĢ arası
219
56,3
Toplam
447
100
24-29 yaĢ arası
64
14,1
30 yaĢ ve üstü
120
18,3
Toplam
447
100
Aylık KiĢisel Gelir
Öğrenim Durumu
0-1300
266
59,5
Lise
119
26,6
1301-2600
74
16,6
Önlisans
80
17,9
2601-3900
54
12,1
Lisans
193
43,2
3901 ve üzeri
53
11,9
Lisansüstü
55
12,3
Toplam
447
100
Toplam
447
100
AraĢtırmaya katılan 447 katılımcıların %55,5‘i (248) kadın, %44,5‘i (199) ise
erkektir.Katılımcıların yaĢ dağılımı bulguları incelendiğinde %56,3‘ünün18-23 yaĢ aralığında,
%18,3‘ünün 30 yaĢ ve üzeri, %14,1‘inin 24-29 yaĢ aralığında ve %11,3‘ünün ise 18 yaĢ ve
altında olduğu görülmektedir. Eğitim durumu açısından yapılan sınıflandırmaya göre
411
katılımcıların %43,2‘ si lisans, %26,6‘sılise, %17,9‘u önlisans ve %12,3‘ünün
lisansüstümezunu olduğu görülmektedir. Aylık gelir bakımından incelendiğinde ise
katılımcıların%59,5‘i 1300 TL ve altında gelir elde etmekte iken %16,6‘sı1301-2600 TL arası
gelire sahiptir.
Elde edilen ikinci veri ise, katılımcıların mobil cihaz kullanma sıklığı ve gün içerisinde mobil
cihazlarını hangi sürelerde kontrol ettikleridir. Bu veriye ait sonuçlar, aĢağıdaki tabloda
gösterildiği gibidir:
Tablo 2. Mobil Cihazların Kullanma Sıklığı ve Süreleri ile Gün Ġçerisinde Kontrol
Edilme Süreleri
Mobil Cihazların Kullanım Sıklığı
n
Akıllı Telefon
437
Dizüstü Bilgisayar
328
Tablet
197
Netbook
45
Akıllı Saat
31
E-Reader
16
Mobil Cihaz Kullanma Süresi
n
%
6 yıldan az
176
39,4
7-12 yıl
201
45
12 yıldan fazla
70
20,1
Gün içinde ne sıklıkla mobil cihazınızı kontrol edersiniz.
Ortalama 10 dakikada bir
112
25,1
Sadece arama veya mesaj geldiğinde
60
13,4
Günde birkaç kez
73
16,3
Sürekli
202
45,2
Tablo 2 de görüldüğü üzere akıllı telefon kullanım sıklığı en fazla olan mobil cihazdır. Aynı
tablo üzerinde mobil cihaz kullanma süreleri ve kullanıcıların mobil cihazlarını ne sıklıkla
kontrol ettikleri de görülmektedir. YaĢ aralıklarına bakılmaksızın katılımcıların önemi bir
çoğunluğunun uzun sayılabilecek bir süredir (yedi yıl ve üstü) mobil bir cihaza sahip olduğu
görülmektedir. Mobil kozalanma etkilerinin görülebilmesi için sürenin yeterli olduğu
varsayılmaktadır.
Ġlk çalıĢmada mobil kozalanmanın sekiz boyutu olarak; Bireyin yaĢamına olumlu düĢünce
katma (OD), Bireyi SosyalleĢtirme (BS), Eylemlerini mobil araca yönlendirerek zamanı
geçirme (EMA), Bireyin kendi içine yönelmesi (BKI), Kullanımı sınırlamalarına tepki (KST),
Mobil aracın içselleĢtirilmesi (MAI), Sorun Çözücü (SC) ve Ġlgili günceli takip etme (IGT)
412
faktörleriortaya konmuĢtur.Ġkinci çalıĢma kapsamında faktörlere iliĢkin güvenilirlik değerleri
Tablo 3 ‗te verilmiĢtir.
Tablo 3. Faktörlerin Güvenilirlik Değerleri
Faktörler
OD
BS
EMA
BKI
KST
MAI
SC
IGT
Cronbach
Alpha
0,834
0,802
0,774
0,809
0,780
0,629
0,689
0,519
Faktör güvenilirlik düzeyleri yeterli olarak görülmektedir. Sadece ilgili günceli takip etme
faktörünün güvenilirlik düzeyi kabul edilebilir seviye olan 0.50 nin çok az üstünde olarak
hesaplanmıĢtır. Yapısal eĢitlik modeli oluĢturulurken, kayıp verileri telafi etmek adına
ortalama değerler kayıp verilere dönüĢtürülmüĢ ve Yapısal EĢitlik Modelinde bu verilerden
yararlanılmıĢ ve ġekil-1‘de yer alan model oluĢturulmuĢtur.
Yapılan analizde öncelikle doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıĢtır. Uyum iyiliği
değerlerinden χ2/df, RMSEA (RootMeanSquareError of Approximation), ve CFI
(Comparative Fit Index) değerlerine bakılarak modelin kabul edilebilir olup olmadığı
incelenmiĢ, ilgili değerler Tablo 4 ‗te verilmiĢtir.
413
ġekil1. Yapısal EĢitlik Analizi Sonuçları
Tablo 4. Uyum Ölçüt Aralıkları ve Elde Edilen Sonuçlar
Uyum ölçütü
Kabul edilebilir aralık
Ġyi uyum aralığı
Uygulama Sonuçları
Ki-kare/Serbestlik
x2/df<5
x2/df<3
2,348
CFI
0,05≤CFI≤0,97
0,07≤CFI≤1
0,887
RMR
0,05≤RMR≤1
0≤RMR≤0.05
0,085
GFI
0,00≤GFI≤0,95
0,05≤GFI≤1
0,867
NFI
0,00≤NFI≤0.95
0,05≤NFI≤1
0,82
RMSEA
0,05≤RMSEA≤1
0≤RMSEA≤0,05
0,055
χ2/df değeri 2.348 bulunmuĢtur. Bu değer, 5 altında ise, model kabul edilebilir, 3‘un altında
ise mükemmel uyum olduğu söylenmektedir. RMSEA değeri ise, 0.08‘in altında ise modelin
kabul edilebilir olduğu söylenmektedir. Tablo 4‘teki değerlere göre uyum iyiliği mükemmel
ve model kabul edilebilir düzeydedir. CFI değerinin, 0.90 üzeri olması modelin uyumlu
414
olduğunu göstermektedir. Modelde bu değer 0.887 bulunmuĢ olup, modelin nispeten uyumlu
olduğunu söylemek mümkündür.
Sonuçlar, Öneriler, Kısıtlar
AraĢtırma kapsamında insanların iĢlevsel olarak mobil cihazları hayatının merkezine almasını
tanımlayan mobil kozalanma kavramının boyutları incelenmiĢtir. Bu bağlamda, mobil
kozalanma davranıĢının tanımlanmasına öncü olan ve Candemir vd. (2016) tarafından
yapılmıĢ olan çalıĢmada ortaya faktörler temel alınarak geliĢtirilen bu çalıĢmada, ilk
çalıĢmada belirlenmiĢ faktörlerin analiz kapsamı geniĢletilerek yapısal eĢitlik modeli ile
analizi gerçekleĢtirilmiĢtir.
ÇalıĢmadan elde edilen değerler incelendiğinde, uyum iyiliği istatistiklerinin sonuçlarına
bakılarak, ölçeğin kabul edilebilir ve modelin uygun olduğu söylemek mümkündür. Örneklem
kapsamının geniĢlemesine bağlı olarak gruplar arasındaki iliĢkiler ve farklılıklar analiz
edilmiĢ, gruplar arasında benzerliklerin de yüksek çıktığını, dolayısıyla eğilimlerin çok fazla
farklılık göstermediğini söylemek mümkündür. Gruplar arasında farklılıkların düĢük düzeyde
çıkması beklenen bir sonuç olmuĢtur. Bu bağlamda mobil kozalanma eğilimlerinin yaĢa ve
mobil cihaz kullanım süresine bağlı olmadan düĢük düzeyde de olsa bireyler üzerinde etkili
olduğunu söylemek mümkündür.
Mobil cihazlar, uzun zamandır hayatımızda olmasına rağmen kullanım alanlarının geniĢleme
süreci yakın bir dönemde gerçekleĢmeye baĢlamıĢtır. Bununla birlikte internet kullanım
alanlarının geniĢlemesi ve IoT teknolojisinin yaygınlaĢması ile beraber daha fazla günlük
rutinin mobil cihazlarla gerçekleĢtirilmesi kaçınılmaz olarak görülmektedir. Bu bağlamda
araĢtırma çerçevesinde mobil kozalanma davranıĢları düĢük düzeyde görülse de, mobil cihaz
ve internet penetrasyonuna bağlı olarak bu durumun hızlanması beklenmektedir. Elde edilen
bulgular, yaĢ ve kullanım süresi farklılaĢsa da faktörlere verilen tepkilerin benzerliklerinin
yüksek olduğu yönündedir. Bu bağlamda, ĠĢletmelerin bu yeni yaĢam eğilimini dikkate alarak
pazarlama stratejilerini Ģekillendirmeleri önemli bir rekabet avantajı yaratacaktır.
AraĢtırmanın temel kısıdı çalıĢmanın Ġzmir genelinde gerçekleĢtirilmiĢ olmasıdır. Bu
bağlamda zaman ve ekonomik kaynak kısıtları etkili olmuĢtur. Gelecek çalıĢmalar açısından
nicel araĢtırma ile elde edilen bulgulardan hareketle faktörlerin geliĢtirilmesi açısından analiz
bulgularının nitel çalıĢmalarla desteklenmesi önerilmektedir. Ayrıca örneklem sayısı ve
sahasının geniĢletilmesi de mobil kozalanma kavramının boyutlarına katkıda bulunacaktır.
415
Kaynakça
Besse, J. (1910). Hermits. In The Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton
Company. http://www.newadvent.org/cathen/07280a.htm (EriĢim tarihi: 09.02.2019.
Candemir A., Zalluhoğlu, A. E., Diyadin, A., & Karslı, C. (2016). Öğrencilerin Mobil
Kozalanma (Mobile Cocooning) DavranıĢlarının Analizi: Ġzmir Örneği. 21.Uluslararası
Pazarlama Kongresi, 06 - 08 Ekim 2016, Kütahya
Candemir, A., Zalluhoğlu, A. E., Diyadin, A., & Karslı, C. (2018). Öğrencilerin Mobil
Kozalanma (Mobile Cocooning) DavranıĢlarının Analizi: Ġzmir Örneği. Pazarlama Ġçgörüsü
Üzerine ÇalıĢmalar, 2(1), 1-12.
Euromonitor; (2013); ―Mobile Cocooning: How Growing Reliance On Smart Devices Is
Influencing Consumer Behaviour‖, Strategy Briefing, sayfa: 1-117.
Global Digital 2019, https://wearesocial.com/global-digital-report-2019, eriĢim tarihi:
11.03.2019
Popcorn F., A Brief History Of The Future, http://www.faithpopcorn.com/a-brief-history-of-
the-future/, eriĢim tarihi: 23.06.2016
Sarı, E. (2016). Özgüven Duygusu. Nokta E-Book Publishing, Antalya.
Suwa, M. & Hara, K. (2007), "'Hikikomori' among Young Adults in Japan: The Importance of
Differential Diagnosis between Primary Hikikomori and Hikikomori with High-functioning
Pervasive Developmental Disorders", 医療福祉研究 [Medical and Welfare Research]. 3: 94–
101. ISSN 1349-7863. Retrieved 7 September 2017.
Teo, A. R. (2013). "Social Isolation Associated with Depression: A Case Report of
Hikikomori". International Journal of Social Psychiatry. 59 (4): 339–341.
Zalega, T., & Warszawski, U. (2018). Consumption Cocooning in Consumer Behaviour of
Polish Seniors (Report from Own Research), HANDEL WEWNĘTRZNY, 4(375):410-422.