PresentationPDF Available

Społeczna percepcja uchodźców z Ukrainy, migrantów oraz działań podejmowanych przez rząd Mateusza Morawieckiego - raport z badania opinii publicznej.

Authors:

Abstract

Społeczna percepcja uchodźców z Ukrainy, migrantów oraz działań podejmowanych przez rząd Mateusza Morawieckiego - końcowy raport z badania opinii publicznej przeprowadzonego na próbie ogólnopolskiej osób w wieku 16-65 lat. Badanie zostało przeprowadzone w ramach projektu „Społeczna percepcja zjawisk i procesów w okresie transformacji systemowej w Polsce” realizowanego przez Katedrę Socjologii Polityki i Marketingu Politycznego Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. W ramach ww. projektu w 2022 roku zostały zrealizowany 4 badania opinii publicznej tj.: 1) Społeczna percepcja uchodźców z Ukrainy, migrantów oraz działań podejmowanych przez rząd Mateusza Morawieckiego. Badanie przeprowadzone na próbie ogólnopolskiej osób w wieku 16-65 lat (kwiecień – maj 2022). 2) Społeczna percepcja migrantów oraz działań podejmowanych przez rząd Mateusza Morawieckiego oraz podległe służby na obszarze przygranicznym z Białorusią. Badanie przeprowadzone na próbie regionalnej - mieszkańców 183 obrębów ewidencyjnych objętych stanem wyjątkowym (obszar przygraniczny z Białorusią) (styczeń – luty 2022). 3) Społeczna percepcja migrantów oraz działań podejmowanych przez rząd Mateusza Morawieckiego oraz podległe służby na obszarze przygranicznym z Białorusią. Badanie przeprowadzone na próbie ogólnopolskiej osób w wieku 16-65 lat (styczeń 2022). 4) Społeczna percepcja migrantów oraz działań podejmowanych przez rząd Mateusza Morawieckiego oraz podległe służby na obszarze przygranicznym z Białorusią. Badanie przeprowadzone na próbie celowej - przedstawicieli społeczności lokalnych (sołtysi, wójtowie, itp.) 183 obrębów ewidencyjnych objętych stanem wyjątkowym (obszar przygraniczny z Białorusią) (styczeń 2022). Spis treści: 1. Społeczna percepcja migrantów oraz uchodźców. 2. Społeczna percepcja udzielania pomocy Ukrainie. 3. Autoidentyfikacja pomocy udzielonej uchodźcom z Ukrainy. 4. Społeczna percepcja przyjmowania uchodźców z Ukrainy na terytorium Polski. 5. Społeczna percepcja zagrożeń ze strony uchodźców z Ukrainy. 6. Społeczna percepcja działań podejmowanych przez rząd Mateusza Morawieckiego. 7. Społeczna percepcja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym oraz innych rozwiązań. 8. Social Distance Scale (Bogardus). 9. Social Perception of Migrants Index (SPMI).
Społeczna percepcja uchodźców z Ukrainy, migrantów oraz
działań podejmowanych przez rząd Mateusza Morawieckiego.
dr Robert Staniszewski
Katedra Socjologii Polityki i Marketingu Politycznego
Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych
Uniwersytet Warszawski
Wydział Nauk Politycznych
i Studiów Międzynarodowych,
Uniwersytet Warszawski
Warszawa, 31 sierpnia 2022 roku
Raport końcowy z badania opinii publicznej przeprowadzonego na próbie ogólnopolskiej osób w wieku 16-65 lat.
1
1. Główne wnioski z badania
2. Metodologia badania
3. Społeczna percepcja migrantów oraz uchodźców
4. Społeczna percepcja udzielania pomocy Ukrainie
5. Autoidentyfikacja pomocy udzielonej uchodźcom z Ukrainy
6. Społeczna percepcja przyjmowania uchodźców z Ukrainy na terytorium Polski
7. Społeczna percepcja zagrożeń ze strony uchodźców z Ukrainy
8. Społeczna percepcja działań podejmowanych przez rząd Mateusza Morawieckiego
9. Społeczna percepcja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym oraz innych
rozwiązań
10. Social Distance Scale (Bogardus)
11. Social Perception of Migrants Index (SPMI)
Spis treści 1/2
2
11. Charakterystyka respondentów
12. Zespół badawczy
13. Zarządzający projektem
Spis treści 2/2
3
GŁÓWNE WNIOSKI Z BADANIA
4
Z terminem „uchodźca” spotkali się prawie wszyscy respondenci objęci badaniem (99%). Termin ten
występuje wświadomości społecznej o wiele częściej, niż „migrant” zktórym zetknęło się 89% badanych.
Zróżnicowane także skojarzenia Polaków w wieku 16-65 lat z ww.pojęciami2.Pozytywne skojarzenia z
terminem „uchodźca” ma połowa badanych (50%), a negatywne ok. jedna piąta (22%). W przypadku
terminu „migrant” odsetek respondentów deklarujących pozytywne odczucia względem tego pojęcia jest
wyższy i wynosi 61%. Mniejsza jest również grupa osób o odmiennych poglądach, których jest 14%. Na
uwagę zasługuje wnież znaczący odsetek osób, które nie mają jednoznacznych skojarzeń związanych z tymi
pojęciami. W przypadku pojęcia „uchodźca” jest to 28%, a terminu „migrant” 25% badanych.
Diametralnie różne percepcje terminów „uchodźca” oraz „migrant” wkontekście identyfikacji ich
znaczenia (rozumienia cech konstytuujących pojęcie)3. Termin „uchodźca” kojarzony jest przede wszystkim
przez pryzmat takich określeń jak:uciekający przed wojną (34%), uciekinier (17%) oraz potrzebujący pomocy
(11%). W przypadku terminu „migrant” określeniami tymi :poszukujący pracy (33%), poszukujący lepszego
życia (16%) oraz poszukujący nowego miejsca do życia (14%).
Analiza korelacji predyktorów wskazuje, że istotną zmienną determinującą skojarzenia z terminem
„uchodźca” jest wiek respondentów. Najbardziej pozytywne skojarzenia mają osoby w wieku od 40 do 49
lat (57%) oraz od 50 do 59 lat (67%).Należy jednak podkreślić, że wkażdej grupie wiekowej skojarzenia
pozytywnego przeważają nad negatywnymi.
Główne wnioski z badania 1/81
5
1Poprzez określenie Polacy wykorzystane w części opisowej raportu należy rozumieć mieszkańców Polski w wieku 16-65 lat.
2Pytania zadano tym respondentom, którzy odpowiedzieli „Tak” na pytanie „Czy spotkał się Pan(i) ze słowem uchodźca/ migrant?”.Pytania miały charakter zamknięty.
3Pytania zadano tym respondentom, którzy odpowiedzieli „Tak” na pytanie „Czy spotkał się Pan(i) ze słowem uchodźca/ migrant?”.Pytania miały charakter otwarty
Zdaniem zdecydowanej większości respondentów (91%) Polska powinna pomagać Ukrainie w czasie wojny
zRosją. Odmiennego zdania jest zaledwie 3% badanych.
Osoby objęte badaniem pozytywnie oceniają również dotychczasową pomoc Polski dla Ukrainy w tym
uchodźców z tego kraju (85%). Negatywnie zjawisko to oceniane jest przez 8% respondentów.
W kwestii dodatkowego wsparcia dla Ukrainy (poza dotychczas podejmowanymi działaniami) opinie o
wiele bardziej zróżnicowane.Za rozszerzeniem pomocy opowiada się blisko połowa respondentów (49%), a
przeciwna zwiększeniu wsparcia jest jedna trzecia (34%). Co piąty badany (17%) nie ma wyrobionego zdania
w tej kwestii.
Do działań, októre powinno zostać rozszerzone wsparcie Polski dla Ukrainy badani zaliczyli4: pomoc
humanitarną np. pomoc uchodźcom w opuszczeniu Ukrainy (84%), pomoc materialną tj.odzież, żywność,
środki higieny, itp. (79%) oraz pomoc dyplomatyczną np. wsparcie w negocjacjach pokojowych (70%). Wśród
kategorii poddanych analizie najniższą akceptację uzyskało wsparcie finansowe (46%) oraz pomoc militarna
polegająca na wysłaniu polskich żołnierzy na Ukrainę w ramach misji NATO (17%).
Prawie wszyscy Polacy w wieku 16-65 lat objęci badaniem (97%) uważają, że każdemu człowiekowi bez
względu na jego miejsce pochodzenia, kolor skóry, czy wyznanie religijne należy zapewnić bezpieczeństwo
w sytuacji zagrażającej jego życiu lub zdrowiu.
Główne wnioski z badania 2/8
6
4 Pytanie zadano tym respondentom, którzy odpowiedzieli „Tak” na pytanie „Czy Polska powinna udzielić dodatkowego wsparcia Ukrainie poza dotychczas podejmowanymi działaniami?”.
Pytanie miało charakter wieloodpowiedziowy, dlatego też odpowiedzi nie sumują się do 100%.
Przeszło dwie trzecie badanych (69%) deklaruje, że udzieliło pomocy uchodźcom z Ukrainy. W pomoc
Ukraińcom nie zaangażował się co piąty Polak w wieku 16-65 lat (20%).
Najczęściej preferowaną formą pomocy było5: dostarczenie odzieży, żywności, środków higieny (75%) oraz
przekazanie pieniędzy (51%).Co czwarta osoba pomagająca Ukraińcom robiła to osobiście (24%), aco
dziesiąta (13%) udostępniła pokój, mieszkanie lub dom.
Dwie trzecie Polaków (64%) uważa, że Polska powinna przyjmow uchodźców z Ukrainy do czasu, kiedy
będą mogli wrócić do swojego kraju.Za możliwością osiedlenia się Ukraińców w Polsce opowiada się blisko
jedna trzecia badanych (30%), aok. 3% uważa, że Polska nie powinna przyjmować uchodźców z Ukrainy.
Zdecydowana większość respondentów (66%) nie dostrzega zagrożenia dla Polski ze strony uchodźców z
Ukrainy. Odmiennego zdania jest co piąty badany (21%), aco dziesiąty nie ma jednoznacznego zdania w tej
kwestii (13%).
Wśród potencjalnych zagrożeń wskazywane takie obszary jak6: negatywny wpływ na rynek pracy (27%);
negatywny wpływ na polską gospodarkę, budżet państwa, wzrost inflacji (19%); ukraiński nacjonalizm (12%)
oraz przestępczość (11%).
Główne wnioski z badania 3/8
7
5Pytanie zadano tym respondentom, którzy odpowiedzieli „Tak na pytanie „Czy udzielił/ udzieliła Pan(i) pomocy obywatelom w tym uchodźcom zUkrainy?”.Pytanie miało charakter
wieloodpowiedziowy, dlatego też odpowiedzi nie sumują s do 100%.
6Pytanie zadano tym respondentom, którzy odpowiedzieli „Tak” na pytanie „Czy dostrzega Pan(i) zagrożenie dla naszego kraju ze strony uchodźców z Ukrainy, którzy przybywają na terytorium
Polski?” Pytanie miało charakter otwarty.
Korelacja predyktorów oraz analiza Chi-kwadrat wskazują, że istotnymi zmiennymi wpływającymi na
percepcję zagrożeń dla Polski ze strony uchodźców z Ukrainy : preferencje wyborcze dotyczące wyborów
parlamentarnych z 2019 roku oraz preferencje wyborcze dotyczące wyborów w 2022 roku, gdyby takie miały
miejsce. Najwyższy odsetek osób, które dostrzegają zagrożenia dla Polski znajduje się wśród wyborców
Prawa i Sprawiedliwości (27%).Najniższy zaś, wśród elektoratu Sojuszu Lewicy Demokratycznej (8%) oraz
Koalicji Obywatelskiej (10%)7.
Przeszło cztery piąte osób objętych badaniem (82%) nie dostrzega zagroż dla swojej rodziny ze stronny
uchodźców z Ukrainy,którzy przebywają na terytorium Polski. Potencjalne zagrożenia w wymiarze mikro
dostrzega co dziesiąty Polak (8%), iniemalże tyle samo (10%) nie ma jednoznacznej opinii w tej kwestii.
Korelacja predyktorów oraz analiza Chi-kwadrat wskazują, że istotnymi zmiennymi wpływającymi na
percepcję zagrożeń dla rodzin osób biorących udział w badaniu ze strony uchodźców z Ukrainy również:
preferencje wyborcze dotyczące wyborów w 2022 roku, gdyby takie miały miejsce oraz preferencje wyborcze
dotyczące wyborów parlamentarnych z 2019 roku. Najwyższy odsetek osób, które dostrzegają zagrożenia
dla własnej rodziny znajduje się wśród wyborców Konfederacji Wolność iNiepodległość (25%) oraz Prawa i
Sprawiedliwości (13%).Najniższy zaś, wśród elektoratu Koalicji Obywatelskiej (3%), Lewicy (5%) oraz Polski
2050 Szymona Hołowni (5%)8.
Główne wnioski z badania 4/8
8
7Ze względu na mały udział wpróbie badawczej nie wyprowadzono wniosków o charakterze uogólniającym w odniesieniu do elektoratu Polskiego Stronnictwa Ludowego.
8Ze względu na mały udział wpróbie badawczej nie wyprowadzono wniosków o charakterze uogólniającym w odniesieniu do elektoratów: Polskiego Stronnictwa Ludowego, Kukiz’15 oraz
Porozumienia Jarosława Gowina.
W opinii dwóch trzecich Polaków (64%) rząd Mateusza Morawieckiego zaangażował się w pomoc
uchodźcom z Ukrainy. Odmiennego zdania jest jedna czwarta badanych (23%), aco dziesiąty (13%) nie ma
wyrobionej opinii w tej kwestii.
Blisko połowa respondentów (49%) pozytywnie ocenia działania rządu w kwestii pomocy uchodźcom z
Ukrainy, a jedna trzecia (36%) ma negatywne zdanie dotyczące tej aktywności rządu Mateusza
Morawieckiego.
Korelacja predyktorów oraz analiza Chi-kwadrat wskazują, że istotnymi zmiennymi wpływającymi na ocenę
działań podjętych przez rząd w analizowanej kwestii : preferencje wyborcze dotyczące wyborów w2022
roku gdyby takie miały miejsce, źródła informacji na temat wojny na Ukrainie Telewizja Publiczna oraz
preferencje wyborcze dotyczące wyborów parlamentarnych z 2019 roku. Najwyższy odsetek osób, które
pozytywnie oceniają działania rządu Mateusza Morawieckiego znajduje się wśród wyborców Prawa i
Sprawiedliwości (97%). Najniższy zaś, wśród elektoratu Lewicy (27%) oraz Koalicji Obywatelskiej (32%)9.Na
uwagę zasługują wyborcy Polski 2050 Szymona Hołowni, którzy w46% pozytywnie oceniają działania
rządu iniemalże w takim samym stopniu (43%) negatywnie. Nie jest zaskoczeniem, że wśród widzów
Telewizji Publicznej zdecydowana większość (71%) ocenia pozytywnie działania rządu w przedmiotowej
sprawie.
Główne wnioski z badania 5/8
9
9Ze względu na mały udział wpróbie badawczej nie wyprowadzono wniosków o charakterze uogólniającym w odniesieniu do elektoratów: Polskiego Stronnictwa Ludowego, Kukiz’15 oraz
Porozumienia Jarosława Gowina.
Trzy piąte Polaków w wieku 16-65 lat (60%) uważa, że przyjęcie ustawie z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy
obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa było zasadne.
Odmiennego zdania był co dziesiąty badany (10%), i tyle samo osób (11%) miało trudność w jednoznacznej
ocenie tego aktu normatywnego. Warto podkreślić, że co piąty Polak (19%) nie słyszał oww. ustawie.
W wyniku przeprowadzonej analizy korelacji predyktorów stwierdzono, że istnieje zależność pomiędzy
zmienną „Czy przyjęcie ustawy o pomocy dla obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z
działaniami wojennymi było zasadne?”, a takimi zmiennymi socjodemograficznymi jak: preferencje
polityczne w wyborach parlamentarnych w 2022 roku, dochód na jedną osobę w gospodarstwie domowym,
wykształcenie, podróże poza granice Polski, udział w wyborach parlamentarnych w 2019 roku, potencjalny
udział w wyborach parlamentarnych w 2022 roku (gdyby takie miały miejsce) oraz źródła informacji na temat
wojny na Ukrainie telewizja Polsat. Związek ten jest najsilniejszy w przypadku zmiennej preferencje
polityczne w wyborach parlamentarnych w 2022 roku. Analizując rozkład danych dotyczący ww. zmiennych
należy stwierdzić, że najwyższy poziom akceptacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy występuje wśród
zwolenników: Lewicy (90%), Polski 2050 Szymona Hołowni (84%), Prawa i Sprawiedliwości (82%) oraz
Koalicji Obywatelskiej (80%).Najniższy zaś wśród elektoratu Konfederacji Wolność iNiepodległość (42%)10.
Główne wnioski z badania 6/8
10
10 Ze względu na mały udział wpróbie badawczej nie wyprowadzono wniosków o charakterze uogólniającym w odniesieniu do elektoratów: Polskiego Stronnictwa Ludowego, Kukiz’15 oraz
Porozumienia Jarosława Gowina.
Wśród pomocowych rozwiązań, które zostały wdrożone na mocy niniejszej ustawy oraz innych przepisów do
grupy o największym poziomie akceptacji należą:umożliwienie przyjęcia dzieci uchodźców z Ukrainy do
polskich szkół (84% za, 7% przeciw); dostęp do bezpłatnej opieki zdrowotnej (59% za, 17% przeciw); dostęp
do dodatkowego, jednorazowego świadczenia wwysokości 300 złotych (51% za, 26% przeciw) oraz pokrycie
kosztów zakwaterowania i wyżywienia uchodźców z Ukrainy (50% za, 20% przeciw). Należy jednak zaznaczyć,
że Polacy w wieku 16-65 lat biorący udział w badaniu sprzeciwiają się objęciem uchodźców z Ukrainy
świadczeniami rodzinnymi oraz wychowawczymi w tym program 500 plus (42% przeciw, 28% za) oraz
pomocą społeczną wtym zasiłkami (37% przeciw, 31% za).
Pozytywna społeczna percepcja uchodźców z Ukrainy została również potwierdzona w wyniku
zastosowanej w badaniu rozszerzonej skali dystansu społecznego Bogardusa. Analiza danych wskazuje, że:
81%osób objętych badaniem zgodziłaby się, aby Ukraińcy mieszkali w Polsce; 83% akceptuje ich w swojej
miejscowości iniemalże tyle samo (81%) w swojej dzielnicy. Blisko dwie trzecie respondentów (64%)
zgodziłoby się, żeby ich dzieci poślubiły Ukrainkę/ Ukraińca.Połowa (50%) przyjęłaby Ukrainkę/ Ukraińca do
swojego mieszkania lub domu11.
Główne wnioski z badania 7/8
11
11 Pytanie nie jest elementem klasycznej skali dystansu społecznego Bogardusa. Zostało dodane na potrzeby niniejszego badania.
Analizując społeczną percepcję uchodźców z Ukrainy należy stwierdzić, że Polacy po 24 lutego 2022 roku
radykalnie zmienili swoje nastawienie do tego narodu.
Jak wskazują ostatnie badania przeprowadzone przez CBOS12 przed wojną rosyjsko-ukraińską tj. w okresie od
3do 13 stycznia 2022 roku dwie piąte badanych (41%) darzyło Ukraińców sympatią, jedna czwarta (25%)
niechęcią iniemalże tle samo respondentów (27%) miało do nich stosunek obojętny.
Po rozpoczęciu działań wojennych społeczna percepcja uchodźców z Ukrainy mierzona opracowanym na
potrzeby m.in. niniejszego badania holistycznym wskaźnikiem Social Perception of Migrants Index (SPMI)
była zdecydowanie bardziej pozytywna.Na przełomie kwietnia i maja 2022 roku cztery piąte Polaków w
wieku 16-65 lat (78%) postrzegało uchodźców z tego kraju pozytywnie (w tym 42% bardzo pozytywnie), a
negatywną percepcję miał zaledwie co dziesiąty badany (8%, w tym 2% bardzo negatywną). W wymiarze
neutralnym oceniało uchodźców z Ukrainy ok.14%respondentów.
Powyższa diagnoza została również potwierdzona zastosowaną w badaniu rozszerzoną skalą dystansu
społecznego Bogardusa (Social Distance Scale), w ramach której wartości zmiennych dla poszczególnych
wymiarów były również klasyfikowane w kategoriach pozytywnych.
Główne wnioski z badania 8/8
12
12 CBOS, Komunikat z badań nr 21/2022 Stosunek do innych narodów, Badanie „Aktualne problemy i wydarzenia (381) przeprowadzono w ramach procedury mixed-mode na
reprezentatywnej imiennej próbie pełnoletnich mieszkańców Polski, wylosowanej z rejestru PESEL. Badanie zrealizowano w dniach od 3do 13 stycznia 2022 roku na próbie liczącej 1135
osób (w tym: 46,4% metodą CAPI, 33,1% CATI i20,4% CAWI), https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2022/K_021_22.PDF
METODOLOGIA BADANIA
13
Badanie zostało przeprowadzone w ramach projektu „Społeczna percepcja zjawisk i procesów w okresie
transformacji systemowej w Polsce” realizowanego przez Katedrę Socjologii Polityki i Marketingu
Politycznego Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego.
W ramach ww. projektu w 2022 roku zostały zrealizowany 4 badania opinii publicznej tj.:
1. Społeczna percepcja uchodźców z Ukrainy, migrantów oraz działań podejmowanych przez rząd
Mateusza Morawieckiego. Badanie przeprowadzone na próbie ogólnopolskiej osób w wieku 16-65 lat
(kwiecień maj 2022).
2. Społeczna percepcja migrantów oraz działań podejmowanych przez rząd Mateusza Morawieckiego
oraz podległe służby na obszarze przygranicznym z Białorusią. Badanie przeprowadzone na próbie
regionalnej - mieszkańców 183 obrębów ewidencyjnych objętych stanem wyjątkowym (obszar
przygraniczny z Białorusią) (stycz luty 2022).
3. Społeczna percepcja migrantów oraz działań podejmowanych przez rząd Mateusza Morawieckiego
oraz podległe służby na obszarze przygranicznym z Białorusią. Badanie przeprowadzone na próbie
ogólnopolskiej osób w wieku 16-65 lat (stycz 2022).
4. Społeczna percepcja migrantów oraz działań podejmowanych przez rząd Mateusza Morawieckiego
oraz podległe służby na obszarze przygranicznym z Białorusią. Badanie przeprowadzone na próbie
celowej - przedstawicieli społeczności lokalnych (sołtysi, wójtowie, itp.) 183 obrębów ewidencyjnych
objętych stanem wyjątkowym (obszar przygraniczny z Białorusią) (styczeń 2022).
Metodologia badania 1/3
14
Celem niniejszego badania jest identyfikacja postaw społecznych dotyczących uchodźców z Ukrainy,
migrantów oraz działań podejmowanych przez rząd Mateusza Morawieckiego po rozpoczęciu konfliktu
zbrojnego pomiędzy Federacją Rosyjs aUkrainą tj.po 24 lutego 2022 roku.
W wyniku przeprowadzonych analiz statystycznych został opracowany m.in. holistyczny Wskaźnik Społecznej
Percepcji Migrantów - Social Perception of Migrants Index (SPMI),który umożliwia identyfikację oraz
śledzenie trendów dotyczących postrzegania ww. zjawisk. SPMI zost obliczony dla: Społecznej percepcji
uchodźców z Ukrainy (próba ogólnopolska osób w wieku 16-65 lat), Społecznej percepcji „migrantów z
Białorusi” (próba ogólnopolska osób w wieku 16-65 lat), Społecznej percepcji „migrantów zBiałorusi” (próba
regionalna mieszkańcy obszaru przygranicznego z Białorusią objętego stanem wyjątkowym).
Badanie zostało przeprowadzone w ramach procedury mixed-mode.Każdy zrespondentów biorących udział
w badaniu samodzielnie wybierał jedną z metod tj.:
CATI (Computer Asisted Telephone Interviewing) wywiad telefoniczny po nawiązaniu kontaktu przez
ankietera,
CAWI (Computer Assisted Web Interview) samodzielne wypełnienie ankiety internetowej przez
respondenta, do której dostęp był możliwy wyłącznie po otrzymaniu linka od ankietera,
CAPI (Computer Assisted Web Interview) wywiad bezpośredni zudziałem ankietera.
Metodologia badania 2/3
15
W przypadku każdej z zastosowanych metod badawczych kwestionariusz wywiadu miała taką samą strukturę
oraz zestaw pytań.
Badanie zostało przeprowadzone w dniach od 30 kwietnia do 23 maja 2022 roku. Próba ogólnopolska liczy
380 osób (w tym: 70,0% wywiadów zrealizowano metodą CAWI; 23,9% metodą CATI oraz 6,1% metodą
CAPI). Błąd maksymalny: 5%. Poziom ufności 95%.
Interpretując dane w szczególności pogłębione analizy należy zwrócić szczególną uwagę na liczebność
poszczególnych grup respondentów.
Poprzez określenie Polacy wykorzystane w części opisowej raportu należy rozumieć mieszkańców Polski w
wieku 16-65 lat.
Szczegółowe raporty z badań, analizy statystyczne, kwestionariusze wywiadów, itp. dostępne na
platformie internetowej: https://www.researchgate.net/profile/Robert-Staniszewski/publications
Metodologia badania 3/3
16
SPOŁECZNA PERCEPCJA MIGRANTÓW ORAZ UCHODŹCÓW
17
Czy spotkał się Pan(i) ze słowem …?
18
Próba ogólnopolska
N=380
Uchodźca Migrant
Jakie ma Pan(i) skojarzenie ze słowem …?
19
Próba ogólnopolska
N=377
Uchodźca Migrant
Pytania zadano tym respondentom, którzy odpowiedzieli „Tak” na pytanie „Czy spotkał się Pan(i) ze słowem uchodźca/ migrant?”
Próba ogólnopolska
N=339
Z czym kojarzy się Panu(i) słowo „uchodźca” oraz „migrant” ?
20
Próba ogólnopolska
N=377
Pytania zadano tym respondentom, którzy odpowiedzieli „Tak” na pytanie „Czy spotkał się Pan(i) ze słowem uchodźca/ migrant?”. Pytania miały charakter otwarty.
Próba ogólnopolska
N=339
Uchodźca Migrant
SPOŁECZNA PERCEPCJA UDZIELANIA POMOCY UKRAINIE
21
Czy Pana(i) zdaniem Polska powinna pomagać Ukrainie w czasie wojny z Rosją?
Próba ogólnopolska
N=380
Jak ocenia Pan(i) dotychczasową pomoc Polski dla Ukrainy w tym uchodźców?
Próba ogólnopolska
N=380
Czy Polska powinna udzielić dodatkowego wsparcia Ukrainie poza dotychczas podejmowanymi działaniami?
Próba ogólnopolska
N=380
Jeżeli Tak, jakiego dodatkowego wsparcia Polska powinna udzielić Ukrainie?
Próba ogólnopolska
N=186
Pytanie zadano tym respondentom, którzy odpowiedzieli „Tak” na pytanie „Czy Polska powinna udzielić dodatkowego wsparcia Ukrainie poza dotychczas podejmowanymi działaniami?”
Humanitarnego (np. pomóc uchodźcom w opuszczeniu Ukrainy)
Dyplomatycznego (np. wsparcie w negocjacjach pokojowych)
Materialnego (odzież, żywność, środki higieny, itp.)
Finansowego
Militarnego - przekazywanie informacji wywiadowczych
Militarnego - dostawa broni tzw. lekkiej (amunicja, karabiny, itp.)
Militarnego - dostawa broni tzw. ciężkiej (czołgi, samoloty, itp.)
Militarnego - powinna wysłać polskich żołnierzy na Ukrainę w ramach misji NATO
Innego
AUTOIDENTYFIKACJA POMOCY UDZIELONEJ UCHODŹCOM Z UKRAINY
26
Czy zgodzi się Pan(i) ze stwierdzeniem, że każdemu człowiekowi bez względu na jego miejsce pochodzenia, kolor
skóry, czy wyznanie religijne należy zapewnić bezpieczeństwo w sytuacji zagrażającej jego życiu lub zdrowiu?
27
Próba ogólnopolska
N=380
Czy udzielił/ udzieliła Pan(i) pomocy obywatelom w tym uchodźcom z Ukrainy?
28
Próba ogólnopolska
N=380
Jeżeli Tak, jaka to była pomoc?
Pytanie zadano tym respondentom, którzy odpowiedzieli „Tak” na pytanie „Czy udzielił/ udzieliła Pan(i) pomocy obywatelom w tym uchodźcom z Ukrainy?” 29
Próba ogólnopolska
N=260
SPOŁECZNA PERCEPCJA PRZYJMOWANIA UCHODŹCÓW Z UKRAINY NA
TERYTORIUM POLSKI
30
Czy Pana(i) zdaniem, Polska powinna przyjmować uchodźców z Ukrainy?
Próba ogólnopolska
N=380
SPOŁECZNA PERCEPCJA ZAGROŻEŃ ZE STRONY UCHODŹW Z UKRAINY
32
Czy dostrzega Pan(i) zagrożenie dla naszego kraju ze strony uchodźców z Ukrainy, którzy przybywają na
terytorium Polski?
33
Próba ogólnopolska
N=380
Jeżeli Tak, to jakie to mogą być zagrożenia?
34
Pytanie zadano tym respondentom, którzy odpowiedzieli „Tak” na pytanie „Czy dostrzega Pan(i) zagrożenie dla naszego kraju ze strony uchodźców z Ukrainy,
którzy przybywają na terytorium Polski?” Pytanie miało charakter otwarty.
Próba ogólnopolska
N=80
Czy dostrzega Pan(i) zagrożenie dla swojej rodziny ze strony uchodźców z Ukrainy, którzy przybywają na
terytorium Polski?
35
Próba ogólnopolska
N=380
SPOŁECZNA PERCEPCJA DZIAŁAŃ PODEJMOWANYCH PRZEZ RZĄD
MATEUSZA MORAWIECKIEGO
36
Czy Pana(i) zdaniem rząd M. Morawieckiego zaangażował się w pomoc uchodźcom z Ukrainy?
37
Próba ogólnopolska
N=380
Jak Pan(i) ocenia działania podjęte przez rząd M. Morawieckiego w kwestii pomocy uchodźcom z Ukrainy?
38
Próba ogólnopolska
N=380
SPOŁECZNA PERCEPCJA USTAWY O POMOCY OBYWATELOM UKRAINY W ZWIĄZKU Z KONFLIKTEM
ZBROJNYM ORAZ INNYCH ROZWIĄZ
39
Czy przyjęcie ustawy o pomocy dla obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z działaniami
wojennymi było zasadne?
40
Próba ogólnopolska
N=380
Czy Pana(i) zdaniem uchodźcy z Ukrainy powinni mieć dostęp do bezpłatnej opieki zdrowotnej w takim samym
zakresie jak Polacy?
41
Próba ogólnopolska
N=380
Czy Pana(i) zdaniem uchodźcy z Ukrainy powinni mieć dostęp do świadczeń rodzinnych oraz wychowawczych
np. 500 plus w takim samym zakresie jak Polacy?
42
Próba ogólnopolska
N=380
Czy Pana(i) zdaniem uchodźcy z Ukrainy powinni mieć dostęp do pomocy społecznej np. zasiłków w takim
samym zakresie jak Polacy?
43
Próba ogólnopolska
N=380
Czy Pana(i) zdaniem uchodźcy z Ukrainy powinni mieć dostęp do dodatkowego, jednorazowego
świadczenia w wysokości 300 złotych?
44
Próba ogólnopolska
N=380
Czy Pana(i) zdaniem polskie państwo powinno pokrywać koszty zakwaterowania i wyżywienia uchodźców z
Ukrainy w wysokości np. 40 złotych dziennie za osobę?
45
Próba ogólnopolska
N=380
Czy dzieci uchodźców z Ukrainy powinny być przyjmowane do polskich szkół?
46
Próba ogólnopolska
N=380
SOCIAL DISTANCE SCALE (BOGARDUS)
47
Czy zgodziłby/ zgodziłaby się Pan(i), aby Ukraińcy mieszkali w twoim kraju?
48
Próba ogólnopolska
N=380
Czy zgodziłby/ zgodziłaby się Pan(i), aby Ukraińcy mieszkali w twojej miejscowości?
49
Próba ogólnopolska
N=380
Czy zgodziłby/ zgodziłaby się Pan(i), aby Ukraińcy mieszkali w twojej dzielnicy?
50
Próba ogólnopolska
N=380
Czy zgodziłby/ zgodziłaby się Pan(i), aby Ukraińcy byli twoimi sąsiadami?
51
Próba ogólnopolska
N=380
Czy zgodziłby/ zgodziłaby się Pan(i), aby twoje dziecko poślubiło Ukraińca/ Ukrainkę?
52
Próba ogólnopolska
N=380
Czy przyjęłaby/ przyjąłby Pan(i) Ukraińca do swojego mieszkania/ domu?1
53
Próba ogólnopolska
N=380
1. Pytanie nie jest elementem klasycznej skali dystansu społecznego Bogardusa.
SOCIAL DISTANCE SCALE (BOGARDUS)
54
Próba ogólnopolska
N=380
Kraj Dzielnica
Sąsiad
Miejscowość
Ślub dziecka Przyjęcie do
mieszkania/domu
SOCIAL PERCEPTION OF MIGRANTS INDEX (SPMI)
55
Rzetelność indeksu SPMI mierzona metodą Alfa (Cronbacha)
56
Migranci z Białorusi
Próba regionalna – obszar przygraniczy
Migranci z Białorusi
Próba ogólnopolska
Uchodźcy z Ukrainy
Próba ogólnopolska
W analizie wzięto pod uwagę odpowiedzi tych respondentów (próba ogólnopolska oraz próba regionalna), którzy odpowiedzieli „Tak” na pytanie „Czy spotkał się Pan(i) ze słowem migrant/ uchodźca?”
W analizie wzięto pod uwagę odpowiedzi tych respondentów (próba regionalna), którzy odpowiedzieli „Tak” na pytanie Czy w 2021 roku na obszarze gminy, w której Pan(i) mieszka pojawiali się migranci?”
Social Perception of Migrants Index (SPMI)
57
SPMI Migranci z Białorusi
Próba ogólnopolska
N=345
SPMI Migranci z Białorusi
Próba regionalna
(przygraniczna)
N=125
SPMI Uchodźcy z Ukrainy
Próba ogólnopolska
N=377
Social Perception of Migrants Index (SPMI)
Charakterystyka respondentów
59
Płeć
60
Próba ogólnopolska
N=380
Wiek
(dane w %)
61
Próba ogólnopolska
N=380
Miejsce zamieszkania
62
Próba ogólnopolska
N=380
ZESPÓŁ BADAWCZY
63
Zespół badawczy Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytet Warszawski
Aleksandra Bida
Marzena Bolc
Zuzanna Bukowska
Matylda Daros
Zofia Dźwigała
Karolina Giętka
Bartosz Goska
Michał Iwan
Daniel Kita
Olgierd Komuda
Zofia Kruk
Jolanta Mach
Karolina Mazurczak
Jakub Piekarski
Szymon Rać
Marta Rosa
64
Sylwia Rosiewicz
Iga Rozbicka
Natalia Tosik
Emilia Walerczak
Julia Zielińska
Paweł Żelazny
Zarządzający projektem
dr Robert Staniszewski
Katedra Socjologii Polityki i Marketingu Politycznego
Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych
Uniwersytet Warszawski
ul. Nowy Świat 67, 00-927 Warszawa
e-mail: robert.staniszewski@uw.edu.pl
Researchgate: https://www.researchgate.net/profile/Robert-Staniszewski
Twitter: https://twitter.com/StaniszewskiRM
Facebook: https://www.facebook.com/RobertMironStaniszewski
Wykorzystanie oraz rozpowszechnianie informacji zawartych w tym raporcie wymaga podania źródła.
DOI: Identyfikacja zgodna z oznaczeniem w ResearchGate
65
... Germany was the leading destination for Ukrainian asylum seekers. Russian aggression against Ukraine in 2014 and especially after the full-scale attack in February 2022 triggered solidarity and spontaneous aid initiatives for Ukrainian refugees in both Poland and Germany (Duszczyk & Kaczmarczyk, 2022;Isański et al., 2022;Sereda et al., 2022;Staniszewski, 2022). ...
... Poles also responded personally to the crisis (Staniszewski, 2022). By the end of July, the UN estimated that over 2 million Ukrainians were staying in private Polish homes (Isański et al., 2022;Morales, 2022). ...
Article
This paper looks at war-induced migration flows from Ukraine to Poland and Germany in 2022 to understand who is migrating and the challenges they face. Data were collected in the spring and summer of 2022 through survey questionnaires and interviews. The results of the research reveal that a) this wave of migration from Ukraine is overwhelmingly female; b) women are often migrating with children, which makes arranging appropriate childcare and school placement essential to their entry into the destination workforce; c) Ukrainian labor migration patterns before the war have had a significant impact on current flows; d) Ukrainian refugees to Poland and Germany often want to be able to travel regularly back to Ukraine; this affects their willingness to apply for temporary protection schemes that oblige them to remain in destination countries, which in turn makes it difficult to precisely quantify the number of refugees in a given country.
... The war in Ukraine gave a new spark to the study of migration problems and encouraged to review, update, and reformat the existing data in the context of the new reality. Since Europe has not seen such a scale of refugees since the Second World War, the biggest new challenges are where to settle such a number of migrants, and how to quickly and effectively absorb refugees with their needs and concerns (Alencar, 2018;Isański et al., 2022;Staniszewski, 2022) or organize children's education (Duszczyk & Kaczmarczyk, 2022). On the other hand, the health care systems of EU countries recovering from the COVID-19 pandemic will prepare to receive an even greater flow of patients. ...
Chapter
Home The Palgrave Handbook of Global Social Problems Living reference work entry From the Source to Destination Countries: Central and Eastern Europe on the Move (as Usual) Jakub Isański, Jaroslav Dvorak, Siim Espenberg, Michał A. Michalski, Viktoriya Sereda, Hanna Vakhitova & Julija Melnikova Living reference work entry First Online: 04 October 2023 1 Altmetric Abstract Migratory flows in Central and Eastern Europe in the twenty-first century are among the most critical factors influencing populations. Based on census data and national statistics from five CEE countries (Belarus, Bulgaria, Estonia, Lithuania, and Poland), this article aims to present migration in the area and its current and potential future effects on the population dynamics. The recent research provides valuable information about demographic trends in the region and suggests policy implications for local policymakers. The wave of refugees and migrants from war-torn Ukraine in 2022 shows the impact of migration on the social situation in the CEE region. Over the past three decades, the area has been a sending destination; this trend has reversed in the last few years, and over 8 million migrants and war refugees have arrived in CEE.
Article
The full-scale war in Ukraine caused the largest refugee crisis in Europe after World War II. Poland was the initial destination for people fleeing the war, causing a rapid influx of several million refugees in just a few weeks. An unprecedented and rapid response of the Polish society in terms of providing assistance to refugees enabled the acceptance of those who decided to stay in Poland Social action that began at the local level and translated into commonly known non-governmental assistance provided the basis and impetus for fostering beneficial connections between Poland and Ukraine, not only on the state level, but especially within the respective populations. The purpose of the article was to explore the forms of assistance offered by the Polish society, the scope of aspects of the refugees’ lives it addressed, and how this was reflected in the mutual perception of Poles and Ukrainians. As a hypothesis, it was assumed that a direct involvement of the Polish society in helping refugees from Ukraine decreased over the course of a year of the full-blown war in Ukraine, with simultaneous high social support for the state’s systemic solutions in this regard. In order to verify the hypothesis, a combination of descriptive, analysis of existing data, comparative and statistical methods were employed.
Article
Full-text available
Abstrakt: Cel badań prowadzonych na potrzeby niniejszego artykułu stanowiło zbadanie percepcji respondentów wobec wzrostu skali migracji z Ukrainy do Polski wskutek inwazji Federacji Rosyjskiej z 2022 r. W procesie badawczym zastosowano metodę analizy źródeł oraz sondaż diagnostyczny. Wyniki badań wskazują, iż w percepcji respondentów wzrost skali migracji z Ukrainy do Polski może stanowić potencjalne zagrożenie bezpieczeństwa, jednak pozytywnie ocenili oni działania organów władzy publicznej Rzeczypospolitej Polskiej wobec analizowanego zjawiska. Abstract: The purpose of the research conducted for the purposes of this article was to examine the respondents' perception of the increase in the scale of migration from Ukraine to Poland as a result of the invasion of the Russian Federation in 2022. The method of source analysis and diagnostic survey were used in the research process. The results of the research indicate that in the perception of the respondents, the increase in the scale of migration from Ukraine to Poland may pose a potential threat to security, but they positively assessed the actions of public authorities of the Republic of Poland in relation to the analyzed phenomenon.
Article
Full-text available
This article aims to present the Ukrainian war refugees' experience. Twenty-one interviews focused on autobiographical memoirs of Ukrainian war refugees were collected during the field research project in Poland and Germany in the summer and autumn of 2022. The text aimed to point out the peculiarities of Ukrainian refugeeism in the context of its specificity related to the evolution of the phenomenon of migration and forced migration over recent years in Central Europe. The content was analyzed for the fleeing and adaptive context of personal experience. It considers social ties, including family ties, which appeared in the interviewees' statements. The studied material insights into the course of the war in Ukraine in 2022 from the perspective of civilians. It shows numerous and diverse examples of survival and adaptation activities under armed attacks, during the evacuation, border crossing, and anchoring in the places of their new residence. Due to the dominance of women in the sample, these examples can contribute to the analysis of the specificity of female migration, which differs from the previous profiles of economic migration in the region. 210 STUDIA I ANALIZY / SP Vol. 68 JAKUB ISAŃSKI, MAREK NOWAK
Article
Full-text available
[Abstract: The article examines if Poland can, in accordance with international law, effectively combat pressure on the border with a country de facto supporting an aggressor. Analysis of, among others, the Geneva Refugee Convention, EU law, the European Convention on Human Rights and Fundamental Freedoms and jurisprudence validate previous findings that right to life and prohibition of torture are non-derogable, permitting to protect borders and fight with terrorism. National procedures are challenged by a need to individualize decisions refusing entry and denying protection. Still, this does not justify violating human rights.] [Abstrakt: W artykule zbadano, czy Polska może zgodnie z prawem międzynarodowym skutecznie zwalczać presję na granicy z państwem de facto wspierającym agresora. Analiza m.in. Konwencji genewskiej dotyczącej statusu uchodźców, prawa UE, Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności i orzecznictwa potwierdzają ustalenia doktryny, że prawo do życia i zakaz tortur są niederogowalne, umożliwiając ochronę granic i zwalczanie terroryzmu. Konieczność indywidualizacji decyzji o odmowie przekroczenia granicy i o nieudzieleniu ochrony jest wyzwaniem dla procedur krajowych. Nie uzasadniają jednak łamania praw człowieka.]
Book
Full-text available
Interdyscyplinarny zespół badawczy w składzie: Łukasz Łotocki, Ewa Marciniak, Dorota Piontek, Cezary Smuniewski, Robert Staniszewski, Jacek Wojnicki oraz Teresa Zbyrad przeprowadził badanie ilościowe (N=5115) oraz jakościowe (FGI) opinii publicznej „Diagnoza życia, postaw, planów i aspiracji społeczeństwa polskiego”. Celem badania była kompleksowa diagnoza wszystkich istotnych aspektów życia Polaków zarówno w wymiarze ekonomicznym jak i pozaekonomicznym. Każdy z tych wymiarów został zweryfikowany przez szeregu wskaźników (łącznie ok. 100), a efektem analiz są artykuły zamieszczone w niniejszej monografii w podziale na następujące tematy: • Stosunek do demokracji – partycypacja polityczna, ocena instytucji politycznych. Jacek Wojnicki • Społeczna percepcja stanu polskiej gospodarki, akceptowane zasady jej funkcjonowania, ocena wdrożonych przez państwo rozwiązań oraz prognozy dotyczące jej dalszego rozwoju. Robert Miron Staniszewski • Warunki życia Polaków oraz aktywność zawodowa. Teresa Zbyrad • Styl życia, akceptowane zasady, cele w życiu, szanse i obawy Polaków. Dorota Piontek • Praktyki religijne. Cezary Smuniewski • Ocena zdrowia i stanu psychicznego Polaków. Ewa Marciniak • Wykluczenie społeczne oraz korzystanie z pomocy społecznej. Łukasz Łotocki • Społeczna percepcja uchodźców z terytorium Białorusi i Ukrainy oraz postawa Polaków względem zaangażowania w pomoc Ukrainie w trakcie wojny z Rosją. Robert Miron Staniszewski. Dodatkowym elementem analizy jest raport z badania jakościowego (FGI). Badanie ilościowe przeprowadzono w ramach procedury mixed-mode na reprezentatywnej próbie udziałowej (kwotowej) pełnoletnich mieszkańców Polski dobieranej ze względu takie kryteria jak: płeć, wiek oraz miejsce zamieszkania. Każdy respondent wybierał samodzielnie jedną z metod: wywiad bezpośredni z udziałem ankietera (metoda CAPI), wywiad telefoniczny po skontaktowaniu się z ankieterem (CATI), samodzielne wypełnienie ankiety internetowej (CAWI), do której dostęp był możliwy po otrzymaniu linka od ankietera. We wszystkich trzech przypadkach kwestionariusz miała taki sam zestaw pytań oraz strukturę. Badanie zrealizowano w dniach od 30 listopada do 13 grudnia 2022 roku na próbie liczącej 5115 osób. Błąd maksymalny: 2%. Poziom ufności 95%. Badanie jakościowe przeprowadzono metodą Zogniskowanych Wywiadów Grupowych (FGI). Łącznie przeprowadzono 32 FGI. Respondenci byli dobierani ze względu na: wiek, płeć, wielkość miejsca zamieszkania oraz region zamieszkania. Badanie zrealizowano listopadzie oraz grudniu 2022 roku.
ResearchGate has not been able to resolve any references for this publication.