ArticlePDF Available

Abstract

ÖZET: Bu çalışmada invaryant yakınsaklık yardımı ile bazı dizi uzayları tanımlanarak bazı kapsamlar kuruldu. lσ ve lσσ uzaylarının lσ(p) ve lσσ(p) uzaylarına genelleştirildiği gibi [ωσ], ω̅σveω̿σuzaylarını da [ωσ(p)],ω̅σ(p)veω̿σ(p)uzaylarına genişletildi ve modülüs fonksiyonlar uygulandı. Anahtar Kelimeler: İnvaryant yakınsaklık, dizi uzayları, modülüs fonsiyonu. The Space of Modulus Functions Defined by Invariant Convergence ABSTRACT: : In this study, some scopes are established by defining some sequence spaces with the help of invariant convergence. Just as the spaces lσ and lσσ are generalized to the spaceslσ(p) and lσσ(p), so do the spaces [ωσ], ω̅σ and ω̿σ it has been extended to the spaces [ωσ(p)], ω̅σ (p) ve ω̿σ (p) and modulus functions have been implemented. Keywords: Invariant convergence, sequence spaces, module function.
2301
Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(3): 2301-2306, 2021
Journal of the Institute of Science and Technology, 11(3): 2301-2306, 2021
ISSN: 2146-0574, eISSN: 2536-4618
Matematik / Mathematics
DOI: 10.21597/jist. 916177
Araştırma Makalesi / Research Article
Geliş tarihi / Received: 15-04-2021
Kabul tarihi / Accepted: 28-04-2021
Atıf İçin: Kara H, Atasoy D, 2021. İnvaryant Yakınsaklık Yardımıyla Tanımlanan Modülüs Fonksiyonlar Uzayları, Iğdır
Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(3): 2301-2306.
To Cite: Kara H, Atasoy D, 2021. The Space of Modulus Functions Defined by Invariant Convergence, Journal of the
Institute of Science and Technology, 11(3): 2301-2306.
İnvaryant Yakınsaklık Yardımı ile Tanımlanan Modülüs Fonksiyonlar Uzayı
Hasan KARA1, Dinçer ATASOY2*
ÖZET: Bu çalışmada invaryant yakınsaklık yardımı ile bazı dizi uzayları tanımlanarak bazı kapsamlar
kuruldu. uzaylarının 󰇛󰇜󰇛󰇜 uzaylarına genelleştirildiği gibi 󰇟󰇠
uzaylarını da 󰇟󰇛󰇜󰇠󰇛󰇜󰇛󰇜uzaylarına genişletildi ve modülüs fonksiyonlar
uygulandı.
Anahtar Kelimeler: İnvaryant yakınsaklık, dizi uzayları, modülüs fonsiyonu.
The Space of Modulus Functions Defined by Invariant Convergence
ABSTRACT: : In this study, some scopes are established by defining some sequence spaces with the
help of invariant convergence. Just as the spaces are generalized to the
spaces󰇛󰇜󰇛󰇜, so do the spaces 󰇟󰇠  it has been extended to the spaces
󰇟󰇛󰇜󰇠󰇛󰇜󰇛󰇜 and modulus functions have been implemented.
Keywords: Invariant convergence, sequence spaces, module function.
1 Hasan KARA (Orcid ID: 0000-0001-9828-9006), Iğdır Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Matematik Bölümü, Iğdır,
Türkiye
2* Dinçer ATASOY (Orcid ID: 0000-0003-0389-1059), Iğdır Üniversitesi, Iğdır Meslek Yüksekokulu, Finans - Bankacılık
ve Sigortacılık Bölümü, Iğdır, Türkiye
*Sorumlu Yazar/Corresponding Author: Dinçer ATASOY, e-mail: dincer.atasoy@igdir.edu.tr
Hasan KARA ve Dinçer ATASOY
11(3): 2301-2306, 2021
2302
GİRİŞ
Das ve Sahoo (1992) mutlak ve kuvvetli hemen hemen yakınsaklık kavramına dayanan aşağıdaki
yeni diz uzaylarını tanımladılar ve incelediler.
 󰇛󰇜
 ve
(1)
 󰇛󰇜
󰇛󰇜

(2)
olmak üzere
󰇝
󰇛󰇜󰆒󰇞

(3)
󰇟󰇠󰇝
󰇛󰇜󰆒󰇞

(4)
󰇝󰆒󰇞

(5)
󰇝
󰇞
 (Sahoo, 1992)
(6)
Daha sonra Kara (1994) yılında  uzayını kullanarak özel olarak Das ve Sahoo’nun
dizi uzaylarını elde edecek şekilde yeni dizi uzaylarını tanımladı.
󰇛󰇜󰇛󰇛󰇜󰇛󰇜
󰇛󰇜
󰇜

(7)
󰇝
󰇛󰇜󰆒󰇞

(8)
󰇟󰇠󰇝
󰇛󰇜󰆒󰇞

(9)
ayrıca
 󰇛󰇜

 󰇛󰇜  
(10)
olmak üzere
󰇛󰇜󰇝󰇛󰇜󰇛󰇜󰆒󰇞

(11)
󰇛󰇜󰇝
󰇛󰇜󰇛󰇜󰇞
 (Kara, 1994)
(12)
Mursaleen (1983) Banach limitleri yerine invaryant limitleri alarak kuvvetli invaryant dizileri
uzayını
󰇟󰇠
󰇛󰇜
󰆒 (Mursaleen, 1983)
(13)
şeklinde tanımlayarak inceledi.
Biz bu çalışmamızda 󰇟󰇠
uzaylarına genelleştirerek modülüs fonksiyon kavaramını
uygulayarak bir kısın özelliklerini çalışacağız.
Hasan KARA ve Dinçer ATASOY
11(3): 2301-2306, 2021
2303
MATERYAL VE METOT
Tanım 1: [0, ] aralığı üzerinde tanımlı ve aşağıdaki özellikleri sağlayan reel değerli bir f fonksiyonuna
modülüs fonksiyonu denir (Nakano, 1953).
i) 󰇛󰇜
ii) 󰇛󰇜󰇛󰇜󰇛󰇜
iii) 
iv) 
Tanım 2:  her m.n pozitif tamsayıları için 󰇛󰇜
olacak şekilde bire-bir dönüşüm olan
󰇛󰇜 olmak üzere bir  lineer fonksiyoneline aşağıdaki özellikleri sağlaması halinde invaryant
limit ya da  denir.
i) 󰇛󰇜
ii) 󰇛󰇜 󰇛󰇜
iii) 󰇛󰇜󰇛󰇜
Özel olarak 󰇛󰇜 olması halinde bir Banach limitidir.
İnvaryant limitleri eşit olan sınırlı bir diziye invaryant veya  dizi denir.
 dizilerin cümlesi  ile gösterilir.
Eğer 󰇛󰇜󰇛󰇜󰇛󰇜 󰇛󰇜󰇛󰇜
󰇛󰇜󰇛󰇜

(14)
󰇛󰇜󰇛
󰇜
 󰇛󰇛󰇜󰇛󰇜
󰇛󰇜
󰇜
 󰇛󰇜
(15)
olmak üzere  olması için gerek ve yeter şart n’e göre düzgün olarak 
󰇛󰇜 limitinin
mevcut olmasıdır. Ayrıca 󰇛󰇜 olması halinde  klasik Banach limitlerine ve 
cümleside hemen hemen yakınsaklık dizilerin f cümlesine indirgenir (Savaş, 1989 (a)).
Biz bu çalışmamızda  uzaylarına modülüs fonksiyonlarını uygulayarak bazı yeni dizi
uzayları tanımlayacağız. Ayrıca Savaş’ın (1989) 󰇛󰇜genelleştirdiği gibi
󰇛󰇜󰇛󰇜
󰇛󰇜 uzayların sırasıyla 󰇛󰇜󰇛󰇜󰇛󰇜󰇛󰇜
󰇛󰇜󰇛󰇜 uzaylarına genelleştirerek
bir kısım özelliklerini inceleyeceğiz (Savaş, 1989 (b)).
Yeni dizi uzayları
󰇛󰇜󰇛󰇛󰇜
󰇛󰇜
󰇛󰇜
󰇜
  olmak üzere
(16)
󰇛󰇜󰇝
󰇛󰇛󰇜󰆒󰇞

(17)
󰇟󰇠󰇛󰇜󰇝
󰇛󰇛󰇜󰇜󰆒󰇞

(18)
󰇟󰆒󰇠󰇛󰇜󰇝
󰇛󰇜󰆒󰇞

(19)
Ayrıca
 󰇛󰇜

 󰇛󰇜   
(20)
olmak üzere
󰇛󰇜󰇝󰇛󰇜󰇛󰇜󰆒󰇞

(21)
󰇛󰇜󰇝
󰇛󰇜󰇛󰇜󰇞

(22)
Hasan KARA ve Dinçer ATASOY
11(3): 2301-2306, 2021
2304
Uzaylarını tanımlayalım. Bu uzaylarda 󰇛󰇜 olması halinde bu uzaylar 󰇛󰇜
󰇟󰇠󰇛󰇜󰇟󰆒󰇠󰇛󰇜󰇛󰇜 󰇛󰇜 uzaylarına indirgenir. Şimdi bu uzaylar ile ilgili bazı özellikleri
inceleyelim.
Teorem 1:
󰇟󰆒󰇠󰇛󰇜󰇟󰇠󰇛󰇜󰇛󰇜
(23)
İspat:
󰇟󰆒󰇠󰇛󰇜󰇟󰇠󰇛󰇜󰇟󰆒󰇠󰇛󰇜 olur.
(24)
Ayrıca 󰇟󰆒󰇠󰇛󰇜 olduğundan
󰇛󰇛󰇜

󰇛󰇜

󰇛
 olur.
(25)
Bu da
󰇟󰆒󰇠󰇛󰇜󰇟󰇠󰇛󰇜󰇛󰇜 ve
(26)
󰇟󰆒󰇠󰇛󰇜󰇟󰇠󰇛󰇜󰇛󰇜
(27)
elde edilir.
Lemma:
󰇟󰇠󰇛󰇜 olması için gerek ve yeter şart
i) 󰇛󰇜
ii) n’e göre düzgün olarak


󰇛󰇛󰇜󰇛󰇜

(28)
İspat:
󰇟󰇠󰇛󰇜󰇛󰇜olduğu açıktır.
(29)
Ayrıca
󰇛󰇛󰇜󰇛󰇜

(30)
󰇛󰇻󰇛󰇜
󰇛󰇜
 󰇻

(31)
olur. Hipotezden dolayı giderken n’e göre düzgün olarak 󰇛󰇜 (i) şıkkından
giderken n’e göre düzgün olarak 󰇛󰇜 elde ederiz (Lorentz, 1948).
Tersine olarak (i) ve (ii) sağlansın
󰇛󰇛󰇜

󰇛󰇛󰇜󰇛󰇜

(32)
󰇛󰇛󰇜
 eşitsizliğinden 󰇟󰇠󰇛󰇜 olduğu görülür. Bu da ispatı
tamamlar.
Teorem 2:
󰇛󰇜󰇟󰇠󰇛󰇜
İspat:
󰇛󰇜 olduğunu kabul edelim. n’e göre düzgün olarak 󰇛󰇛󰇜󰇛󰇜

olması giderken n’e göre düzgün olarak  olmasını verir. Buradan 󰇛󰇜 olması
󰇛󰇜 olacak şekilde ’nin varlığını gerektirir. Böylece 󰇟󰇠󰇛󰇜 olduğunu ispatlamak
için Lemmayı kullanarak sadece giderken n’e göre düzgün olarak
󰇛󰇛󰇜

󰇛󰇜 olduğunu göstereceğiz. Ayrıca
Hasan KARA ve Dinçer ATASOY
11(3): 2301-2306, 2021
2305
 

   (Mısra, 1988).
(33)
Böylece
󰇛 󰇜

 

(34)
olur.
󰇛󰇜 olduğundan her k ve n için
󰇛󰇜 

(35)
sonludur. n’e göre düzgün olarak 󰇛󰇜
󰇛󰇜 olduğundan dolayı göstermek istediğimiz (34) den çıkar
(35) denklemini kullanarak
󰇛󰇛󰇜󰇛󰇜󰇜

(35)
󰇛󰇜

(36)
󰇛󰇜

(37)
olduğu görülür. Bu da teoremi ispatlar.
BULGULAR VE TARTIŞMA
Teorem 3:
󰇛󰇜
󰇛󰇜
İspat:
󰇛󰇜 olsun . bu takdirde


 olduğunu göstermeliyiz.
󰇛󰇜 iken her n için 
 (1.3)
olacak şekilde en az bir p tamsayısı vardır (Sahoo, 1992). Böylece m sabit olmak üzere her n için
 (1.4)
olur.

󰇛󰇜

󰇛󰇜 
 (1.5)
olduğundan (Maddox, 1979).
󰇛󰇜󰇛󰇜 (1.6)
olur
󰇛󰇜󰇛󰇜󰇛󰇜
elde edilir. Böylece (1.4) ve (1.6) den her k>p sabit ve bütün n’ler için
 󰇛󰇜 (1.7)
olduğu görülür. Burada 󰇛󰇜󰆒 bağlı bir sabittir. Yine  tanımından
 
󰇛󰇜󰇛󰇜
󰇛󰇜

 (1.8)
elde edilir. Buradan
󰇛󰇜 󰇛󰇜
󰇛󰇜

 olur. Dolayısıyla,
Hasan KARA ve Dinçer ATASOY
11(3): 2301-2306, 2021
2306
󰇛󰇜 󰇛󰇜 󰇛󰇜
󰇛󰇜

󰇛󰇜
󰇛󰇜
󰇛󰇛󰇜
󰇜 alırsak
󰇛󰇜 󰇛󰇜 󰇛󰇛󰇜
󰇜 (1.9)
elde edilir. Böylece (1.7) den her bir sabit olduğundan her için
󰇛󰇛󰇜
󰇛󰇜󰇛󰇜󰇛󰇜󰇜 󰇛󰇛󰇜
󰇛󰇜 (1.10)
elde edilir. Şimdi 
󰇝󰇛󰇜 󰇛󰇜
 󰇛󰇜
󰇛󰇻󰇛󰇜
󰇻󰇜 olmak üzere (1.10) dan bütün 󰆒
󰇛󰇛󰇜
(1.11)
olduğu görülür. (1.8) den  󰇛  (1.12)
ve dolayısıyla (1.5), (1.12) den 
󰇛󰇜 olduğu görülür ki bu da ispatı tamamlar.
SONUÇ
Bu çalışmada  uzaylarına modülüs fonksiyonlarını uygulayarak bazı yeni dizi
uzayları tanımlandı. Ayrıca Savaş’ın (1989(a) ve 1989 (b)) 󰇛󰇜genelleştirdiği
gibi 󰇛󰇜󰇛󰇜
󰇛󰇜 uzayların sırasıyla 󰇛󰇜󰇛󰇜󰇛󰇜󰇛󰇜
󰇛󰇜󰇛󰇜 uzaylarına
genelleştirerek bir kısım özelliklerini incelendi. Bu çalışmada invaryant yakınsaklık yardımı ile bazı dizi
uzayları tanımlanarak bazı kapsamlar kuruldu.  uzaylarının 󰇛󰇜󰇛󰇜 uzaylarına
genelleştirildiği gibi 󰇟󰇠 uzaylarını da 󰇟󰇛󰇜󰇠󰇛󰇜󰇛󰇜uzaylarına genişletildi ve
modülüs fonksiyonlar uygulandı.
Çıkar Çatışması
Makale yazarları aralarında herhangi bir çıkar çatışması bulunmamaktadır.
Yazar Katkısı
Yazarlar makaleye eşit oranda katkı sağlamışlardır.
KAYNAKLAR
Kara H, 1994. İnvaryant Yakınsaklık Yardımıyla Tanımlanan Dizi Uzayları, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen
Bilimleri Enstitüsü Matematik Anabilim, Dalı Doktora Tezi (Basılmış).
Lorentz G, 1948. A Contribution to The Theory of Divergent Secunces. Acta Mathematica, 80: 167-190.
Maddox IJ, 1979. On Strong Alost Convergence. Mathematical Proceedings of the Cambridge
Philosophical Society. 85: 345-350.
Mısra GD, 1988. Absolute Almost Convegence With and Index. Di Matematica Serie-VII, 8: 501-510.
Mursaleen M, 1983. On some new invariant matrix methods of summability. Quarterly Journal of Mathematics,
34: 77-80.
Nakano H, 1953. Concave Modulars. Japan Journal of Mathmatics Society, 29-49.
Sahoo GD, 1992. On Some Squence Spaces. Journal of Mathmatics Analysis and Aplications, 164: 381-398.
Savaş E, 1989. Some Sequence Spaces Involving Invariant Means, Indian Journal of Mathmatics, 31(1): 140-145.
Savaş E, 1989. Strongly σ- Convergent Seguences. Bullettin Calcuta Mathematical Society, 81: 295-300.
ResearchGate has not been able to resolve any citations for this publication.
Article
The paper introduces a new sequence space which emerges naturally from the concepts of invariant means. Some inclusion relations, local boundedness, r-convexity and some matrix transformations have been discussed.
Article
Article
The object of the paper is to introduce some new sequence spaces related with the concept of absolute and strong almost convergence.
Article
The concept of strong almost convergence was introduced in (2), where the matrices summing every strongly almost convergent sequence, leaving the limit invariant, were characterized.(Received June 12 1978)