Awareness of International Students Towards Turkey's Intangible Cultural Heritage (Uluslararası Öğrencilerin Türkiye’nin Somut Olmayan Kültürel Mirasına Yönelik Farkındalıkları)

Abstract

Language teaching is one of the important tools of cultural globalization. Because language is both a component of culture and a means of transfer. In this context, teaching Turkish as a foreign language seems to be an appropriate tool for the internationalization of Turkish culture. It is aimed to determine foreign students knowledge and awareness of our cultural elements in the intangible cultural heritage list who can speak Turkish at advanced level. In study which designed as a general survey, list of Turkey’s intangible cultural heritage used as a data collection tool, recognized by UNESCO, data were collected from a total of 41 participants. Participants' awareness of cultural elements was measured in two dimensions (visual indicator and verbal indicator) and three levels (unawareness, nominal and functional level). The data obtained were analyzed using the descriptive analysis technique. As a result of the analysis of the data, it was determined that our intangible cultural values were not adequately transferred to language teaching processes. While the rate of participants who can understand and interpret the visual indicators of all cultural elements included in the intangible cultural heritage list at a functional level is around 8%, the rate of participants who understand and interpret verbal indicators at a functional level is approximately 4%. According to this result, the awareness of international students, who are assumed to know advanced Turkish, about our intangible cultural heritage is low. It is considered that language as an indicator of sovereignty and culture sovereignty and culture as a diplomatic tool should take place in Turkish teaching in their socially and politically redefined forms.

Full text

R u m e l i D E Di l ve E de bi ya t Ar aş tı rm al ar ı De r g i si 2 02 1 .2 3 (H az ir an )/ 1 05
Uluslararası öğrencilerin Türkiye’nin somut olmayan kültürel mirasına yönelik farkındalıkları / T. Erol (105-121. s.)
Adres
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - İSTANBUL / TÜRKİYE 34714
e-posta: editor@rumelide.com
tel: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
Address
RumeliDE Journal of Language and Literature Studies
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - ISTANBUL / TURKEY 34714
e-mail: editor@rumelide.com,
phone: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
07. Uluslararası öğrencilerin Türkiye’nin somut olmayan kültürel mirasına
yönelik farkındalıkları
Teymur EROL1
APA: Erol, T. (2021). Uluslararası öğrencilerin Türkiye’nin somut olmayan kültürel mirasına
yönelik farkındalıkları. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (23), 105-121. DOI:
10.29000/rumelide.948303.
Öz
Dil öğretimi, kültürel küreselleşmenin önemli araçlarından biridir. Çünkü dil, kültürün hem
bileşeni hem transfer aracıdır. Bu bağlamda Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi, Türk
kültürünün uluslararasılaşmasında uygun bir araç gibi görünmektedir. Kültürel küreselleşme
eksenli bu çalışmada ileri düzeyde (C1) Türkçe bilen yabancı öğrencilerin somut olmayan kültürel
miras listesinde yer alan kültürel ögelerimize yönelik bilgi ve farkındalıklarının belirlenmesi
amaçlanmıştır. Genel tarama desenine göre tasarlanan çalışmada, Türkiye’nin UNESCO tarafından
kabul edilen somut olmayan kültürel miras listesi veri toplama aracı işleviyle kullanılmış, toplam 41
katılımcıdan veri toplanmıştır. Katılımcıların kültürel ögelere yönelik farkındalıkları iki boyutta
(görüntüsel gösterge ve sözel gösterge) ve üç düzeyde (habersizlik, nominal ve işlevsel düzey)
ölçülmüştür. Elde edilen veriler betimsel analiz tekniğiyle incelenmiştir. Verilerin analizi sonucunda
somut olmayan kültürel değerlerimizin dil öğretim süreçlerine yeterli düzeyde aktarılmadığı tespit
edilmiştir. Somut olmayan kültürel miras listesinde yer alan ve çalışma kapsamına alınan kültürel
unsurların tamamının görüntüsel göstergelerini işlevsel düzeyde anlayıp yorumlayabilen katılımcı
oranı yaklaşık %8 civarında iken, sözel göstergeleri işlevsel düzeyde anlayıp yorumlayan katılımcı
oranı yaklaşık %4’tür. Bu sonuca göre ileri düzey Türkçe bildiği varsayılan uluslararası öğrencilerin,
somut olmayan kültürel mirasımıza yönelik farkındalıkları düşüktür. Bir egemenlik göstergesi
olarak dilin ve diplomatik bir araç olarak kültürün toplumsal ve siyasal olarak yeniden
tanımlandıkları biçimleriyle Türkçe öğretiminde yeterli düzeyde yer alması gerektiği
değerlendirilmektedir.
Anahtar kelimeler: Somut olmayan kültürel miras, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, kültür,
kültürel küreselleşme, kültürel diplomasi
Awareness of international students towards Turkey's intangible cultural
heritage
Abstract
Language teaching is one of the important tools of cultural globalization. Because language is both a
component of culture and a means of transfer. In this context, teaching Turkish as a foreign
language seems to be an appropriate tool for the internationalization of Turkish culture. It is aimed
to determine foreign students knowledge and awareness of our cultural elements in the intangible
cultural heritage list who can speak Turkish at advanced level. In study which designed as a general
survey, list of Turkey’s intangible cultural heritage used as a data collection tool, recognized by
1 Dr. Öğr. Gör., Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, TÖMER (Kahramanmaraş, Türkiye) erolteymur@gmail.com,
ORCID ID: 0000-0003-1738-0858 [Araştırma makalesi, Makale kayıt tarihi: 15.04.2021-kabul tarihi: 20.06.2021; DOI:
10.29000/rumelide.948303], ETİK: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurulu,
24.03.2021, 2021/18.

106 / RumeliDE Journal of Language and Literature Studies 2021.23 (June)
Awareness of international students towards Turkey's intangible cultural heritage / T. Erol (pp. 105-121)
Adres
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - İSTANBUL / TÜRKİYE 34714
e-posta: editor@rumelide.com
tel: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
Address
RumeliDE Journal of Language and Literature Studies
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - ISTANBUL / TURKEY 34714
e-mail: editor@rumelide.com,
phone: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
UNESCO, data were collected from a total of 41 participants. Participants' awareness of cultural
elements was measured in two dimensions (visual indicator and verbal indicator) and three levels
(unawareness, nominal and functional level). The data obtained were analyzed using the descriptive
analysis technique. As a result of the analysis of the data, it was determined that our intangible
cultural values were not adequately transferred to language teaching processes. While the rate of
participants who can understand and interpret the visual indicators of all cultural elements
included in the intangible cultural heritage list at a functional level is around 8%, the rate of
participants who understand and interpret verbal indicators at a functional level is approximately
4%. According to this result, the awareness of international students, who are assumed to know
advanced Turkish, about our intangible cultural heritage is low. It is considered that language as an
indicator of sovereignty and culture sovereignty and culture as a diplomatic tool should take place
in Turkish teaching in their socially and politically redefined forms.
Keywords: Intangible cultural heritage, teaching Turkish as a foreign language, culture, cultural
globalization, cultural diplomacy
1. Giriş
Temel dil becerilerinin doğru ve etkili kullanımı, sağlam bir gramer bilgisinin yanında, dile renk ve tat
veren kültürel unsurlara hâkim olmayı, kültüre dayalı ritüelleri bilmeyi gerektirmektedir. Çünkü
sesten cümleye kadar dilin içinde varlık bulan formlar, kültürel özelliklere göre anlam
kazanabilmektedir. Sese dökülmeyen, sadece jest, mimik gibi işaret ve ikameler aracılığıyla ortaya
çıkan iletişim dili de çoğu zaman kültürel formların ürünüdür. Bu nedenle dil, kültürün ayrılmaz bir
parçasıdır ve doğal olarak yaşamla çok sıkı ilişki içindedir (Kaplan, 1992: 160).
Dil; ulusları yansıtan, onları diğerlerinden farklı kılan kimliktir. Değer yargılarımızın ve davranış
kalıplarımızın yaşam alanı dildir. Dil, kültürün bir bileşeni olarak ona hayat ve devamlılık veren,
ondan soyutlanamayan bir vasıtadır. Gökalp’in ifadesiyle (aktaran: Baltacıoğlu, 1964: 3) kültürü
oluşturan değerlerden biridir. Dil aynı zamanda milli kültürün önemli bir parçası (Kavcar, 1987: 261),
insanın ait olduğu toplumla kurduğu güçlü bir bağdır (Aksan, 1995: 8). Bu nedenle dil öğretimi kültür
öğretimi olduğu gibi (Yüce ve Koçer, 2014: 481), bir toplumun dilde hayat bulan kültürel birikiminin
başka bir topluma mensup kişilere aktarım sürecidir (Melanlıoğlu, 2008, 65).
Yaşadığımız zaman diliminde, kültür ve dil geleneksel tanımlarını aşan, toplumsal değişimlerden
beslenerek yeniden anlam ve işlev kazanan, dolayısıyla sürekli olarak gelişen iki kavramdır. Gökalp’in
(2019: 26) “bir milletin dinî, ahlaki, hukuki, muakalevi, bedii, lisani, iktisadi ve fenni hayatlarının
ahenktar bir mecmuası” olarak tanımladığı ve adına hars dediği kültür, modernite öncesi toplumların
millilik vasfını vurgulayan bir kavramdır. Kültürle ilgili başvuru kaynaklarında (Akarsu, 1988; Güvenç,
1974; Kafesoğlu, 1998; Kaplan, 1992; Turhan, 1994) kavramın millilik vasfı sosyolojik bir terim olarak
varlığını sürdürse de 1980’lerden itibaren birçok alanda olduğu gibi kültürün de küreselleşmesi, ona
yüklenen geleneksel tanımların revize edilmesi ihtiyacını doğurmaktadır. Kültürel küreselleşme;
modern değerlerle geleneksel normların, sembollerin ve söylemlerin bir arada var olmasını mümkün
kılan, Batı kaynaklı kültürel kalıpların evrenselleşmesine uygun zemin hazırlarken yerel değerler ile
geleneklerin yeniden canlanmasına imkân tanıyan çok boyutlu bir süreç karakteri taşımaktadır
(Keyman, 2001: 8).

R u m e l i D E Di l ve E de bi ya t Ar aş tı rm al ar ı De r g i si 2 02 1 .2 3 (H az ir an )/ 1 07
Uluslararası öğrencilerin Türkiye’nin somut olmayan kültürel mirasına yönelik farkındalıkları / T. Erol (105-121. s.)
Adres
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - İSTANBUL / TÜRKİYE 34714
e-posta: editor@rumelide.com
tel: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
Address
RumeliDE Journal of Language and Literature Studies
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - ISTANBUL / TURKEY 34714
e-mail: editor@rumelide.com,
phone: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
Dil öğretimi, kültürel küreselleşmenin önemli araçlarından biridir (Kumaravadivelu, 2008: 46). Çünkü
dil, kültürün hem bileşeni hem transfer aracıdır. Dil öğretimi aracılığıyla sağlanan kültür aktarımı,
aslında bir topluma ait olan kültürel mirasın ve belki de kültürel sistemlerin nüfuz alanının
genişletilmesidir. Başka bir deyişle ulusal düzeydeki kültürel formların tanzim edici gücünün
uluslararasılaştırılmasıdır. Kültür ve kültürel sistemler sosyolojik olarak toplumu oluşturan değerler
bütünüdür (Göçer, 2012: 50) ve aynı zamanda bu değerler siteminden beslenen bir çeşit güçtür
(Swidler, 1995: 30). Bunun yanında kültürel normlar ve ritüeller toplumsal alanda düzeni sağlayan,
toplumu oluşturan bireyleri belli semboller etrafında bir arada tutan güçlü bir otoritedir (Iriye, 1979:
117). Başta aile olmak üzere yakın çevrenin etkisiyle belirlenen kültürel kodlar nesiller arasındaki
geçişkenlikle varlığını sürdüren, kültürün korunması ve kontrolüne dayalı bir egemenlik şeklidir. Dil
öğretimi kültürel unsurların ve kültürel sistemlerin öğretimini içerdiğinden, bu faaliyet kültürel değer
ve ritüellerin yanında, kültüre atfedilen düzenleyici ve kontrol edici gücün öğretimle transfer edilmesi
olarak yorumlanabilir.
Kültürel küreselleşme bağlamında, kültür aktarımı gibi dil öğretimi de coğrafi olmayan egemenlik
vasıtasıdır (Kachru, 1986: 123). Aslında dilin bizatihi kendisi sosyolojik olarak güç ve dolayısıyla
egemen olma kavramlarıyla ilişkili olarak betimlenmektedir (Bruns, 1984; Janks, 2008; Wodak, 2012).
Bu egemenlik bazen bireysel, bazen kitlesel, bazen siyasal nüfuzun kullanımı şeklinde tezahür edebilir.
İçinde yaşadıkları toplumlarda, sosyolojik olarak, genel ve güçlü eğilimleri temsil edenler bireysel
olarak kullandıkları dilde bile egemen bir söylem taşıyabilir. Bu söylem bireysel alandan daha geniş
kitlelerin oluşturduğu topluluk dili olarak da karşımıza çıkabilir. Özellikle iktisadi ve siyasi gücün belli
merkezler tarafından kontrol edildiği toplumlarda; benzer düşünceleri, kaygıları, tutum, inanç ve
ilkeleri olan sosyal grupların dili veya üslupları bir hâkimiyet aracı olarak daha da belirginleşebilir
(Bourdieu, 1991: 503). Toplumların tarihlerinde sözü edilen bu güç merkezlerine bağlı olarak egemen
dil ve egemen söylem el değiştirebilir. Ulusal sınırlar içinde toplumsal dinamiklerle birlikte hareket
eden dil ve kültür, uluslararası alanda, kültürel küreselleşme yüzüyle ve ait olduğu toplumun gücü
nispetinde benzer eğilimler gösterebilir. Örneğin siyasi, askeri ve iktisadi bakımdan güçlü olan
toplumların dil ve kültürleri de birer güç vasıtasına kolaylıkla dönüşebilir. Çünkü siyasi, askeri ve
iktisadi güç kültürel gücü besleyebilir, birindeki egemenlik alanı diğerlerine kolaylıkla yer açabilir.
Kültürel küreselleşmeyle ilişkilendirilebilecek önemli kavramlardan biri de kültürel diplomasidir.
Kültür kavramını oluşturan maddi ve manevi değerlerin, yaşam biçiminin, estetik zevkin, duyuş ve
düşünüş tarzının toplumlar arasında paylaşımını esas alan kültürel diplomasi, toplumları yakınlaştıran
önemli bir etkileşim aracıdır (Purtaş, 2013: 2). Kavram, bir çeşit kültürel güçtür ve uluslararası
ilişkilerde yumuşak güç olarak tanımlanır (Nye: 1990: 168). Küresel dünya düzeninde, kültürel
diplomasinin çekirdeğini oluşturan kültürel ve dilsel güç, pratikte toplumlar arasında eşit düzeyli bir
paylaşımdan ziyade, egemen olanın güçsüz olana bir dizi küresel acente vasıtasıyla kendinden olanı
hâkim kılma, güçsüze “yumuşak” yoldan kendine ait olanı aktarma olarak görülebilir. Dil öğretiminde
ve kültürün küreselleşmesinde British Council, Goethe Enstitüsü, Cervantes Enstitüsü, Fransız Kültür
Merkezi, Konfüçyus Enstitüsü, Yunus Emre Enstitüsü yumuşak gücü temsil eden önemli kuruluşlar
olarak dikkat çekmektedir.
Geçen yüzyılın sonlarından itibaren küresel aktörlerin toplumları homojenleştirici müdahalelerine,
yerel ve milli olanı korumak için güçlü reflekslerle karşılık verildiği görülmektedir. UNESCO
tarafından kabul edilen insanlığın somut olmayan kültürel mirasının (SOKÜM) korunmasına dair
sözleşme bu türden bir karşılık sayılabilir. Söz konusu sözleşme; “bir toplumun kendi kültürel
kimliğinin bir parçası olarak gördüğü ve kuşaktan kuşağa aktarmak suretiyle günümüze kadar

108 / RumeliDE Journal of Language and Literature Studies 2021.23 (June)
Awareness of international students towards Turkey's intangible cultural heritage / T. Erol (pp. 105-121)
Adres
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - İSTANBUL / TÜRKİYE 34714
e-posta: editor@rumelide.com
tel: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
Address
RumeliDE Journal of Language and Literature Studies
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - ISTANBUL / TURKEY 34714
e-mail: editor@rumelide.com,
phone: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
getirdiği somut olmayan kültürel miraslarını korumasına ve gelecek kuşaklara aktarmasına katkı
sağlayacak yol, yöntem ve imkânları tanımlamaktadır.” (Öcal, 2009: 8). Sözleşmede geçen SOKÜM
kavramı, kültürel mirasın maddi (obje) unsurları yerine, maddi/somut olmayan unsurlarını “üreten,
yaşatan ve kuşaktan kuşağa aktaran bilgi, gelenek ve birikimin bütün unsurlarıyla korunması”
(Öcal, 2013: 11) anlamına gelmektedir.
Kültürel değerlerin korunmasında sürdürülebilir, bütünleşik ve akılcı koruma yaklaşımlarına dayalı
miras yönetiminde (Turgut Gültekin ve Uysal, 2018: 2032) ulusal ve uluslararası düzeyde bilinç ve
farkındalık oluşturmanın önemli olduğu değerlendirilmektedir. Bu farkındalığın ülke içinde
oluşturulmasında, her seviyedeki eğitim ve öğretim faaliyeti; uluslararası düzeyde oluşturulmasında
ise Türkçe öğretimi uygun görünmektedir. Çünkü dilin öğrenilmesi ve kullanılması, kültürün de
öğrenilmesi ve bilinmesi demektir (Kolaç, 2009: 21). Bu anlayıştan hareketle yapılan çalışmalarda
(Akcaoğlu, 2017; Altınok, 2020; Karakoç Öztürk, 2020; Moralı ve Öner, 2019; Okur, 2013; Ünveren
Kapanadze, 2018; Yıldız ve Ceran, 2020) genel olarak SOKÜM’ün Türkçe ders kitaplarına yansıma
biçimine yoğunlaştığı görülmektedir. Hâlbuki ders kitaplarına yansıyan ve ders kitapları aracılığıyla
aktarılan kültürel ögelerin uluslararası öğrencilerde hangi düzeyde farkındalık veya bilinç oluşturduğu,
Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde hedeflenen kazanımlar açısından oldukça önemlidir. Bu
nedenle çalışmada, ileri düzeyde (C1) Türkçe bilen uluslararası öğrencilerin SOKÜM listesinde yer alan
kültürel değerlerimize yönelik bilgi ve farkındalıklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu çerçevede
çalışmanın problem cümlesi “Uluslararası öğrenciler, somut olmayan kültürel mirasımıza yönelik
hangi düzeyde bilgi ve farkındalık sahibidir?” şeklinde ifade edilmiş ve bu ana problem altında
aşağıdaki alt problemlere cevap aranmıştır:
İleri düzey Türkçe bilen uluslararası öğrenciler SOKÜM listesinde yer alan;
1. Meddahlık Geleneği’ne,
2. Mevlevi Sema Törenleri’ne,
3. Âşıklık Geleneği’ne,
4. Karagöz Geleneği’ne,
5. Geleneksel Sohbet Toplantıları’na,
6. Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali’ne,
7. Alevî-Bektaşî Ritüeli Semah’a,
8. Mesir Macunu Festivali’ne yönelik hangi düzeyde farkındalık sahibidir?
2. Yöntem
Bu araştırmada, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin Türkiye’nin somut olmayan kültürel
mirasına yönelik genel bilgi ve farkındalık düzeylerini belirlemek amacıyla genel tarama modeli
kullanılmıştır. Genel tarama modelleri, belli bir evren hakkında genel bir çıkarımda bulunmak için
evrenin tümü veya onu temsil edebilecek bir grup, örnek ya da örneklem üzerinde yapılan tarama
işlemidir (Karasar, 2019: 111).

R u m e l i D E Di l ve E de bi ya t Ar aş tı rm al ar ı De r g i si 2 02 1 .2 3 (H az ir an )/ 1 09
Uluslararası öğrencilerin Türkiye’nin somut olmayan kültürel mirasına yönelik farkındalıkları / T. Erol (105-121. s.)
Adres
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - İSTANBUL / TÜRKİYE 34714
e-posta: editor@rumelide.com
tel: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
Address
RumeliDE Journal of Language and Literature Studies
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - ISTANBUL / TURKEY 34714
e-mail: editor@rumelide.com,
phone: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
2.1. Çalışma grubu
Araştırma; etik kurul izni alındıktan sonra, Türkiye’nin farklı illerindeki üniversitelerin bünyesinde
faaliyet gösteren Türkçe Öğretim Uygulama ve Araştırma Merkezlerinden (TÖMER) C1 düzeyinde
yeterlik belgesi almış 41 katılımcıyla gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların 15’i kadın, 26’sı erkektir.
Çalışma grubuna ait bilgiler Tablo 1’de verilmiştir:
Tablo 1. Çalışma Grubu
n % Katılımcılar
Milliyet
Suriye 12 29,3 K1, K2, K3, K4, K5, K6, K7, K8, K9, K10, K11, K12
Endonezya 7 17,1 K13, K14, K15, K16, K17, K18, K19
Cibuti 5 12,2 K20, K21, K22, K23, K24
Somali 5 12,2 K25, K26, K27, K28, K29
Mısır 4 9,8 K30, K31, K32, K33
Yemen 3 7,3 K34, K35, K36
Fas 3 7,3 K37, K38, K39
Afganistan 2 4,9 K40, K41
Türkiye’de Bulunma Süresi 2-3 yıl 29 70,7
4 yıl ve üzeri 12 29,3
Çalışma grubunda yer alan ve Türkiye’ye sekiz farklı ülkeden gelen katılımcıların çok uluslu olmasına
gayret edilmiştir. Bu amaçla, katılımcı belirlenirken amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum
çeşitlilik örneklemesi ile ölçüt örnekleme yöntemine başvurulmuştur. Maksimum çeşitlilik
örneklemesi, görece daha küçük bir grup oluşturmak suretiyle problemin ele alınmasında taraf olduğu
değerlendirilen kişileri olabildiğince çeşitlendirmeyi amaçlamaktadır. Ölçüt örneklemede ise önceden
belirlenen koşulları karşılama durumuna bağlı olarak belli bir grubun seçilmesidir (Yıldırım ve Şimşek,
2016: 119).
Çalışmada, SOKÜM listesinde yer alan kültürel ögelere ilişkin görüntüsel ve sözel gösterge bilgileri çok
uluslu, çok kültürlü bir örneklemle yansıtılmıştır. Katılımcıların TÖMER’den C1 düzeyinde sertifika
almış olması temel ölçüt olarak belirlenmiştir. Bu koşulu karşılayan ve gönüllü olarak katılabileceğini
beyan edenler çalışma grubunu oluşturmaktadır.
2.2. Verilerin toplanması ve analiz
Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin SOKÜM’e yönelik bilgi ve farkındalık düzeylerini belirlemeyi
amaçlayan bu araştırmada UNESCO tarafından farklı tarihlerde kabul edilen Türkiye’nin SOKÜM
listesi görüşme formu işleviyle kullanılmıştır.
Katılımcıların SOKÜM listesindeki kültürel ögelere yönelik farkındalığı iki şekilde ölçülmüştür:
kültürel ögenin görüntüsel göstergesine (görsel) ilişkin farkındalık, kültürel ögenin sözel göstergesine
yönelik farkındalık. Görüntüsel gösterge belirttiği şeyi doğrudan temsil eden, canlandıran görüntüye
dayalı bir fotoğraf ya da çizgisel anlatımlar (karikatürler) olabilir. Sözel göstergeler ise dilsel anlatımın
tümünü kapsar (Günay, 2008: 2-4).

110 / RumeliDE Journal of Language and Literature Studies 2021.23 (June)
Awareness of international students towards Turkey's intangible cultural heritage / T. Erol (pp. 105-121)
Adres
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - İSTANBUL / TÜRKİYE 34714
e-posta: editor@rumelide.com
tel: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
Address
RumeliDE Journal of Language and Literature Studies
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - ISTANBUL / TURKEY 34714
e-mail: editor@rumelide.com,
phone: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
Hem UNESCO (2021) hem de Kültür ve Turizm Bakanlığının (2021) resmi verilerine göre Türkiye’nin
SOKÜM listelerine kayıtlı 20 adet unsuru bulunmaktadır. Bunların bazıları çok ulusludur: “Nevruz (1),
İnce Ekmek Yapımı ve Paylaşımı Geleneği: Lavaş, Katrıma, Jupka, Yufka (2), Bahar Bayramı
Hıdırellez (3), Dede Korkut-Korkut Ata Mirası: Kültürü, Efsaneleri ve Müziği (4), Minyatür Sanatı
(5), Geleneksel Zekâ ve Strateji Oyunu (6)” çok uluslu kültürel ögelerdir. Türkiye’nin farklı uluslarla
birlikte sunduğu dosyalar sonucunda UNESCO tarafından kabul edilen ve SOKÜM listesine alınan bu
unsurların ayırt edicilik vasfı taşımayacağı düşünülerek çalışma kapsamına alınmamıştır. Öte yandan
veri toplama sürecinde, Türkiye’nin tekil olarak kaydettirdiği bazı kültürel öğelerin de çalışma
grubunu teşkil eden katılımcılarda ayırt edicilik özelliği taşımadığı görülmüştür. “Tören Keşkeği
Geleneği (1), Türk Kahvesi ve Geleneği (2), Ebru: Türk Kâğıt Süsleme Sanatı (3), Geleneksel Çini
Sanatı (4), Geleneksel Türk Okçuluğu (5) ve Islık Dili (6)” birçok katılımcının kendi toplumlarında
karşılıkları olan kültürel ögelerdir. İslam medeniyeti içinde yer alan toplumların benzer formlarla
yaşattığı, ancak farklı olarak isimlendirdiği kültürel ögeler -Karagöz hariç- çalışmaya dâhil
edilmemiştir. Karagöz oyunu birkaç katılımcı tarafından kendi ana dillerindeki karşılığıyla ifade
edilmiş olmakla birlikte, yukarıda sayılanlardan daha yüksek ayıt edicilik karakteri gösterdiğinden
çalışmaya dâhil edilmiştir. Böylece 8 kültürel öge çalışma kapsamına alınmıştır.
Görüşmelerden elde edilen nitel veriler betimsel analiz yöntemiyle incelenmiştir. Bu kapsamda veriler
önceden belirlenen temalara göre özetlenmiş ve yorumlanmıştır (Yıldırım ve Şimşek, 2016: 239).
Yapılan analizde, SOKÜM’e yönelik üç farkındalık düzeyi (tematik çerçeve) belirlenmiştir:
Habersizlik düzeyi: Kültürel ögeyi bilmeme veya hiç duymama durumu.
Nominal farkındalık düzeyi: Kültürel ögenin nesnesini kültürel ögenin göstergeleriyle
ilişkilendirebilme, kültürel ögenin isminden haberdar olma durumu. Belirli bir fotoğrafın, resmin,
sözcüğün verilen kültürel unsurla ilgili olduğunu anlama.
İşlevsel farkındalık düzeyi: Kültürel ögeye ilişkin görüntüsel ve sözel göstergeleri doğru anlama ve
yorumlama.
Bu farkındalık düzeyleri Pill ve Harding’in (2013: 383) okuryazarlık için yaptığı sınıflandırmadan
uyarlanmıştır. Esasen katılımcıların SOKÜM’deki kültürel unsurlara ilişkin farkındalık düzeyi hedef
dilin kültürüne ilişkin okuryazarlık olarak da değerlendirilebilir. Dolayısıyla katılımcının farkındalık
düzeyi kültürel ögeye ilişkin okuryazarlık düzeyini ifade etmektedir.
Katılımcılardan elde edilen veriler öncelikle araştırmacı tarafından düzeylere dağıtılmış, daha sonra
güvenirliği sağlamak amacıyla, Türkçe eğitimi alanında akademisyen olarak çalışan bir uzmandan
görüş alınmıştır. Araştırmacı ile uzman görüşleri Miles ve Hubermann (1994: 64) formülü kullanılarak
karşılaştırılmıştır. Miles ve Hubermann’a göre %70’lik görüş birliği güvenilir bir sonuçtur. Araştırmacı
ile uzman arasındaki küçük çaplı uyumsuzluklar ikinci bir değerlendirme sonucunda revize edilmiş ve
tam uzlaşma sağlanmıştır. Daha sonra, SOKÜM’e yönelik farkındalık düzeyleri esas alınarak katılımcı
görüşleri tekrarlanma sıklıklarına göre tablolaştırılmıştır. Düzenlenen veriler, katılımcıların
cevaplarıyla desteklenerek açıklanmış ve yorumlanmıştır. Alıntılarda katılımcılar “K1, K2,…K41”
şeklinde tanımlanmıştır.

R u m e l i D E Di l ve E de bi ya t Ar aş tı rm al ar ı De r g i si 2 02 1 .2 3 (H az ir an )/ 1 11
Uluslararası öğrencilerin Türkiye’nin somut olmayan kültürel mirasına yönelik farkındalıkları / T. Erol (105-121. s.)
Adres
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - İSTANBUL / TÜRKİYE 34714
e-posta: editor@rumelide.com
tel: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
Address
RumeliDE Journal of Language and Literature Studies
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - ISTANBUL / TURKEY 34714
e-mail: editor@rumelide.com,
phone: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
3. Bulgular ve yorum
SOKÜM listesinde bulunan sekiz kültürel ögeye ilişkin farkındalık düzeyi katılımcı cevaplarına göre
belirlenmiştir. Görüntüsel gösterge ve sözel göstergeyle ilgili bilgisizlik “habersizlik” düzeyi olarak
belirlenmiştir. Kültürel ögenin görüntüsel ve sözel göstergesine aşinalık durumu “nominal” düzey
olarak isimlendirilmiştir. Kültürel ögenin görüntüsel ve sözel göstergesinin doğru biçimde anlaşılıp
ifade edilmesi “işlevsel” düzey olarak kabul edilmiştir. Katılımcıların cevaplarından elde edilen
bulgular aşağıda tablolar halinde sunulmuştur:
3.1. Birinci alt probleme ilişkin bulgular ve yorum
İleri düzey Türkçe bilen uluslararası öğrencilerin Meddahlık Geleneği’ne yönelik farkındalıkları Tablo
2’de yer almaktadır.
Tablo 2. Katılımcıların Meddahlık Geleneği’ne Yönelik Farkındalıkları
Kültürel Öge Farkındalık
Türü
Farkındalık
Düzeyi n Katılımcılar
Meddahlık
Görüntüsel
Gösterge
Farkındalığı
Habersiz 36
K1, K2, K3, K4, K5, K6, K8, K9, K10, K13, K14, K15,
K16, K17, K18, K19, K20, K21, K22, K23, K24, K25,
K26, K28, K29, K30, K31, K32, K33, K34, K35,
K36, K37, K38, K39, K40, K41
Nominal 3 K11, K12, K27
İşlevsel 2 K7, K35
Sözel
Gösterge
Farkındalığı
Habersiz 39
K1, K2, K3, K4, K5, K6, K8, K9, K10, K1, K12, K13,
K14, K15, K16, K17, K18, K19, K20, K21, K22, K23,
K24, K25, K26, K27, K28, K29, K30, K31, K32,
K33, K34, K36, K37, K38, K39, K40, K41
Nominal 0
İşlevsel 2 K7, K35
Tablo 2’deki verilere göre katılımcıların büyük bir kısmı meddahlık geleneği ile ilgili görüntüsel
göstergelerden (n=36) ve sözel göstergelerden (n=39) habersizdir. Aynı şekilde, bu geleneğin adını
karşılayan görüntüsel ve sözel gösterge hakkında işlevsel düzeyde bilgi sahibi olan katılımcı sayısı da
çok azdır (n=2). Meddahlık ile ilgili görselleri “hikâyeci, Behlül” (K11), “Osmanlı veya Türk
medeniyeti” (K12), “eski ecdat oyunu” (K27) gibi ifadelerle Türk geleneği ile ilişkilendiren (nominal
düzey) katılımcıların kültürel ögeden büsbütün habersiz olmadıkları anlaşılmaktadır. Kelimenin
Arapça olması ve katılımcıların çoğunun Arapça bilmesi, meddahlık kelimesinin birtakım tahminlerle
anlamlandırılmasına imkân vermiştir. Birkaç kişi tarafından kavrama; “övünmek” (K4), “takdir
etmek” (K10), “bencilik, çok övünme” (K33), “müdahale, devletin başka bir devleti işgal etmesi,
sömürge” (K39) gibi literal düzey anlamlar yüklenmiş, diğerleri kültürel ögeyle ilgili bilgi sahibi
olmadıklarını ifade etmişlerdir. İşlevsel düzeyde farkındalık sahibi olan katılımcılar (n=2) meddahlığı
“komik hikâyeler anlatan kişi” (K7), “eskiden taklit yapan insanlar” (K35) olarak tanımlamışlardır.

112 / RumeliDE Journal of Language and Literature Studies 2021.23 (June)
Awareness of international students towards Turkey's intangible cultural heritage / T. Erol (pp. 105-121)
Adres
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - İSTANBUL / TÜRKİYE 34714
e-posta: editor@rumelide.com
tel: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
Address
RumeliDE Journal of Language and Literature Studies
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - ISTANBUL / TURKEY 34714
e-mail: editor@rumelide.com,
phone: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
3.2. İkinci alt probleme ilişkin bulgular ve yorum
Uluslararası öğrencilerin Mevlevi Sema Törenleri’ne yönelik farkındalıkları Tablo 3’te yer almaktadır.
Tablo 3. Katılımcıların Mevlevi Sema Törenleri’ne Yönelik Farkındalıkları
Kültürel Öge Farkındalık
Türü
Farkındalık
Düzeyi n Katılımcılar
Mevlevi
Sema
Törenleri
Görüntüsel
Gösterge
Farkındalığı
Habersiz 8 K17, K19, K22, K26, K28, K31, K34, K37
Nominal 3 K8, K15, K20
İşlevsel 30
K1, K2, K3, K4, K5, K6, K7, K9, K10, K11, K12, K13,
K14, K16, K18, K21, K23, K24, K25, K27, K29,
K30, K32, K33, K35, K36, K38, K39, K40, K41
Sözel
Gösterge
Farkındalığı
Habersiz 18 K3, K8, K14, K15, K16, K17, K19, K22, K23, K24,
K26, K28, K31, K32, K34, K36, K37, K39
Nominal 13 K1, K4, K6, K10, K12, K13, K18, K20, K27, K29,
K30, K33, K38
İşlevsel 10 K2, K5, K7, K9, K11, K21, K25, K35, K40, K41
Tablo 3’te katılımcıların “Mevlevi Sema Törenleri”ne ait görsellere aşinalık düzeyi genel olarak yüksek
çıkmıştır (n=30). Kültürel ögeyle ilgili görsel aşinalık veya bilgi aynı düzeyde sözel göstergeye
yansımamıştır (n=10). Katılımcıların görsel olarak bildikleri kültürel ögeyi tanımlama ya da
açıklamada zorluklar yaşadıkları gözlenmiştir. Sözel göstergeye kıyasla, görüntüsel göstergelerin
çağrıştırma ve anlamlandırma gücünün daha fazla olduğu kabul edilmektedir. Çünkü görseller,
göstergelerin görüntülü şekilleridir ve belleğe kaydetme ile bellekten çağırma süreçlerinde
kolaylaştırıcı işlevler görürler. Mevlevi sema törenlerine ilişkin görseller “Konya’daki meşhur
Mevlana” (K2), “dönenler, sema” (K5), “Mevlana, Mevlevi” (K7, K21, K25), “İlahiyata ait, İslami”
(K20), “Celaleddin ve ney” (K35) “Celalledinî Belhî diyorlar. Biz Afganistan’da Celalledin Afganî
diyoruz. Bu bir çeşit zikirdir.” (K41) gibi doğru tanımlayıcılarla ifade edilirken, kültürel ögenin sözel
göstergesi daha çok din kavramıyla ilişkilendirilerek açıklanmıştır. Katılımcıların farkındalık düzeyini
gösteren bazı ifadeler şöyledir:
Görüntüsel Gösterge: “Dans yapanlar, Şam’da çok var.” (K8)
Görüntüsel Gösterge: “Dini bir şey, dini dans” (K15)
Görüntüsel Gösterge: “Mahmut Efendi dansı” (K17)
Sözel Gösterge: “Bu bir din.” (K13)
Sözel Gösterge: “Dini oyun. Sufiler oynuyor.” (K29)
Sözel Gösterge: “Mevlid” (K30)
Sözel Gösterge: “Müslüman medeniyeti” (K38)

R u m e l i D E Di l ve E de bi ya t Ar aş tı rm al ar ı De r g i si 2 02 1 .2 3 (H az ir an )/ 1 1 3
Uluslararası öğrencilerin Türkiye’nin somut olmayan kültürel mirasına yönelik farkındalıkları / T. Erol (105-121. s.)
Adres
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - İSTANBUL / TÜRKİYE 34714
e-posta: editor@rumelide.com
tel: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
Address
RumeliDE Journal of Language and Literature Studies
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - ISTANBUL / TURKEY 34714
e-mail: editor@rumelide.com,
phone: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
3.3. Üçüncü alt probleme ilişkin bulgular ve yorum
Uluslararası öğrencilerin Âşıklık Geleneği’ne yönelik farkındalıkları Tablo 4’te sunulmaktadır.
Tablo 4. Katılımcıların Âşıklık Geleneği’ne Yönelik Farkındalıkları
Kültürel Öge Farkındalık
Türü
Farkındalık
Düzeyi n Katılımcılar
Âşıklık
Geleneği
Görüntüsel
Gösterge
Farkındalığı
Habersiz 12 K9, K11, K14, K16, K19, K23, K24, K26, K32, K37,
K38, K41
Nominal 28
K1, K2, K3, K4, K5, K6, K8, K10, K12, K13, K15,
K17, K18, K20, K21, K22, K25, K27, K28, K29, K30,
K31, K33, K34, K35, K36, K39, K40
İşlevsel 1 K7
Sözel
Gösterge
Farkındalığı
Habersiz 38
K1, K2, K3, K4, K5, K6, K8, K9, K10, K11, K12, K13,
K14, K15, K16, K17, K18, K19, K20, K21, K22, K23,
K24, K25, K26, K28, K29, K30, K31, K32, K33,
K34, K36, K37, K38, K39, K40, K41
Nominal 2 K27, K35,
İşlevsel 1 K7
Âşıklık Geleneği’ne ilişkin görseller, Tablo 4’te yer alan katılımcılar tarafından eğlence meclisi gibi
algılanmış, âşıklık geleneği içinde önemli bir yeri olan sözden ve içerikten ziyade ezgiye vurgu
yapılmıştır (n=28). Görseller; “müzik” (K1), “Türk adetleri, müzik gibi” (K6), “Türk müziği” “(K10),
“kanun” (K13), “şarkı” (K21), “şarkı ve şiir söylemek” (K25), “saz” (K33), “müzik aletleri” (K39) olarak
algılanmıştır. Kültürel ögenin zengin içeriğini oluşturan şiir ve hikâyeler, beşeri ve İlahi aşklar,
kahramanlıklar, toplumsal olaylar hakkında katılımcıların bilgi sahibi olmadıkları, Anadolu insanının
hayat ve tabiat tasavvurunu, estetik ve ahlak anlayışını yansıtan “âşıklık” kavramını büyük oranda
duymadıkları anlaşılmıştır (n=38). Bu kavram (sözel gösterge) katılımcılar tarafından yüzeysel
anlamda “sevgili olmak” (K11), “birine âşık olmak” (K17), “birini sevmek” (K19), “sevgi” (K28) olarak
açıklanmıştır. Yalnızca bir katılımcı (K7) kültürel ögenin görüntüsel göstergesini “âşıklar türkü
söylüyor.”; sözel göstergesini “eskiden âşıklar halk türkülerini sazıyla söylerdi.” şeklinde işlevsel
düzeyde anlamlandırmıştır.
3.4. Dördüncü alt probleme ilişkin bulgular ve yorum
Uluslararası öğrencilerin Karagöz Geleneği’ne yönelik farkındalıkları Tablo 5’te gösterilmektedir.
Tablo 5. Katılımcıların Karagöz Geleneği’ne Yönelik Farkındalıkları
Kültürel Öge Farkındalık
Türü
Farkındalık
Düzeyi n Katılımcılar
Karagöz
Görüntüsel
Gösterge
Farkındalığı
Habersiz 11 K1, K3, K8, K9, K20, K21, K22, K28, K31, K39, K41
Nominal 4 K10, K19, K23, K30
İşlevsel 26
K2, K4, K5, K6, K7, K11, K12, K13, K14, K15, K16, K17,
K18, K24, K25, K26, K27, K29, K32, K33, K34, K35,
K36, K37, K38, K40
Sözel
Gösterge Habersiz 24 K1, K3, K8, K9, K10, K13, K14, K16, K17, K18, K19,
K20, K21, K22, K26, K27, K28, K29, K30, K31, K34,
K38, K39, K41

114 / RumeliDE Journal of Language and Literature Studies 2021.23 (June)
Awareness of international students towards Turkey's intangible cultural heritage / T. Erol (pp. 105-121)
Adres
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - İSTANBUL / TÜRKİYE 34714
e-posta: editor@rumelide.com
tel: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
Address
RumeliDE Journal of Language and Literature Studies
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - ISTANBUL / TURKEY 34714
e-mail: editor@rumelide.com,
phone: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
Farkındalığı
Nominal 7 K2, K15, K23, K24, K25, K32, K33
İşlevsel 10 K4, K5, K6, K7, K11, K12, K35, K36, K37, K40
Tablo 5’teki verilere göre, kelime oyunlarına, karşılıklı atışmaya ve yanlış anlamaya dayalı olan
“Karagöz”e ait görseller katılımcıların yarısından fazlası tarafından doğru algılanmıştır (n=26).
Görüntüsel göstergenin doğru anlamlandırılması, katılımcıların Türkçe öğrenme süreçlerinde Türk
kültür yapısını tanımalarına değil, kültürel ögenin küçük telaffuz farklılıklarıyla geniş bir coğrafyada
yaşıyor olmasına dayanmaktadır. Suriyeliler “Karagoz ve Ayvaz” (K7), Endonezyalılar “Wayang”
(K15), Mısırlılar “Karkoz” (K33), Faslılar “Karakiz” (K37) adıyla benzer gölge oyunlarının bir kültür
ögesi olarak ülkelerinde yaşadığını beyan etmişlerdir. Kültürel unsuru doğru biçimde anlamlandıran
katılımcılar genel olarak “kukla” kelimesi etrafında tanımlama yapmışlardır. Katılımcılar arasında
Karagöz’ün sözel gösterge olarak bilinirliği görüntüsel gösterge bilinirliğine oranla çok daha düşüktür
(n=10). Çünkü görüntüsel göstergeler sözel göstergelere göre daha kolay algılanabilmektedir. Sözel
göstergeye yüklenen bazı anlamlar şu şekildedir:
“Bir insanın korkmamasına bizde karagöz derler.” (K1)
“İki kişinin kavgası gibi bir şey.” (K2)
“Poker” (K3)
“Karagözü duydum. Manalı ve komik hikâyeler anlatırlar.” (K5)
“Karagöz ve Ayvaz. Ramazan ayında oluyor.” (K11)
“Eski Türk kültürü” (K15).
“Anlamı siyah göz demek.” (K21)
“Bu bir karikatür, hikâyesi var.” (K23)
“Soyadı olduğunu biliyorum.” (K28)
“Kahvelerde bazen yapıyorlar.” (K33)
3.5. Beşinci alt probleme ilişkin bulgular ve yorum
Uluslararası öğrencilerin Geleneksel Sohbet Toplantıları’na yönelik farkındalıkları Tablo 6’da yer
almaktadır.
Tablo 6. Katılımcıların Geleneksel Sohbet Toplantıları’na Yönelik Farkındalıkları
Kültürel Öge Farkındalık
Türü
Farkındalık
Düzeyi n Katılımcılar
Geleneksel
Sohbet
Toplantıları
Görüntüsel
Gösterge
Farkındalığı
Habersiz 15 K1, K8, K10, K17, K19, K22, K23, K24, K26, K30, K31,
K34, K36, K39, K41
Nominal 24 K2, K3, K4, K6, K5, K9, K11, K12, K13, K14, K15, K16,
K18, K20, K21, K25, K28, K29, K32, K33, K27, K37,
K38, K40
İşlevsel 2 K7, K35
Sözel
Gösterge
Farkındalığı
Habersiz 11 K6, K13, K17, K19, K21, K24, K26, K34, K37, K38, K41
Nominal 26 K1, K2, K3, K4, K8, K9, K10, K11, K12, K14, K15, K16,
K18, K20, K22, K23, K25, K27, K28, K29, K30, K31,
K32, K33, K36, K39
İşlevsel 4 K5, K7, K35, K40

R u m e l i D E Di l ve E de bi ya t Ar aş tı rm al ar ı De r g i si 2 02 1 .2 3 (H az ir an )/ 1 15
Uluslararası öğrencilerin Türkiye’nin somut olmayan kültürel mirasına yönelik farkındalıkları / T. Erol (105-121. s.)
Adres
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - İSTANBUL / TÜRKİYE 34714
e-posta: editor@rumelide.com
tel: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
Address
RumeliDE Journal of Language and Literature Studies
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - ISTANBUL / TURKEY 34714
e-mail: editor@rumelide.com,
phone: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
Erkeklerin bir araya geldiği geleneksel sohbet toplantılarında, her bireyin yazılı olmayan kurallar
çerçevesinde belli rolleri vardır. Esas amaç sohbet olmakla birlikte, toplantılarda güzel vakit geçirmek
de önemlidir. Geleneksel sohbet toplantıları Müslüman toplumların benzer yaşam pratiklerini
anımsatmaktadır. Buna rağmen Tablo 6 incelendiğinde katılımcıların, kültürel unsurun görüntüsel
göstergelerini işlevsel olarak yeterli düzeyde algılayamadıkları görülmektedir (n=2). Bu durum,
kullanılan görsellerin kültürel ögeyi tam olarak yansıtmamasından kaynaklanmış olabilir. Görseller
“düğün” (K2), “toplantı” (K6), “çiğ köfte” (K13), “oyun oynama” (K20), “şarkı söyleme” (K27),
“hamamdaki gençlerin eğlenmesi” (K41) gibi ifadelerle daha çok nominal düzeyde açıklanmıştır.
Kültürel ögenin sözel göstergesi ise katılımcılara daha fazla tanıdık gelmiştir (n=26). Bunun sebebi,
sözel göstergenin karşıladığı nesne veya durumu anımsatıcı olmasıdır. Katılımcıların kültürel ögeyle
ilgili nominal farkındalıklarının, bir bilgi veya bilinçten kaynaklanmadığı görüşme esnasında
gözlenmiştir. Ortaya çıkan sonuç daha çok “sohbet” ve “toplantı” sözcüklerinin görsellerle
ilişkilendirilerek yorumlanmasına dayanmaktadır. Bazı katılımcıların işlevsel düzeydeki
farkındalıklarını gösteren ifadeler şöyledir:
“Bunlar toplanırlar, eğlenirler, çiğ köfte de yapabilirler.” (K5)
“İnsanlar toplanıyor, çay içiyor ve sohbet ediyor.” (K7)
“Bunlar sohbet ediyorlar, düğün sohbeti falan, kıyma yaparlar.” (K35)
“Erkekler geleneksel elbise giyip sohbet etmeye gitmişler.” (K40)
3.6. Altıncı alt probleme ilişkin bulgular ve yorum
Uluslararası öğrencilerin Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali’ne yönelik farkındalık düzeyi Tablo 7’de yer
almaktadır.
Tablo 7. Katılımcıların Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali’ne Yönelik Farkındalıkları
Kültürel Öge Farkındalık
Türü
Farkındalık
Düzeyi n Katılımcılar
Kırkpınar
Yağlı Güreş
Festivali
Görüntüsel
Gösterge
Farkındalığı
Habersiz 28
K1, K2, K5, K6, K9, K10, K13, K15, K17, K18, K19,
K20, K22, K23, K24, K25, K26, K27, K28, K30,
K31, K33, K36, K37, K38, K39, K40, K41
Nominal 9 K4, K8, K11, K12, K16, K21, K29, K32, K34
İşlevsel 4 K3, K7, K14, K35
Sözel
Gösterge
Farkındalığı
Habersiz 35
K1, K2, K3, K5, K6, K8, K9, K10, K11, K12, K13,
K15, K17, K18, K19, K20, K22, K23, K24, K25, K26,
K27, K28, K29, K30, K31, K32, K33, K34, K36,
K37, K38, K39, K40, K41
Nominal 4 K4, K14, K16, K21
İşlevsel 2 K7, K35
Yedi asırlık geleneği olan Kırkpınar Yağlı Güreşleri Türklerin ata sporudur. Pehlivanlık kültürünü
yaşatmak amacıyla her yıl festival olarak organize edilen Kırkpınar Yağlı Güreşleri yerel bir etkinlik
değildir. Aksine kitle iletişim araçlarıyla tanıtımı yapılan, bilinirliği olan bir spordur. Tablo 7’ye göre,
katılımcıların, Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali’nin görüntüsel göstergeleri (n=28) ile sözel göstergesine
(n=35) ilişkin farkındalıkları büyük ölçüde “habersizlik” düzeyindedir. Söz konusu kültürel öge “güreş”
(K4, K8, K11, K12, K16, K21, K29, K32, K34), “savaş gibi bir şey” (K9), “Orta Asya’da, Hindistan,
Pakistan ve Türkiye’de olan bir yarış” (K14), “geleneksel yağlı güreş” (K7), “Sakarya’nın etrafında

116 / RumeliDE Journal of Language and Literature Studies 2021.23 (June)
Awareness of international students towards Turkey's intangible cultural heritage / T. Erol (pp. 105-121)
Adres
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - İSTANBUL / TÜRKİYE 34714
e-posta: editor@rumelide.com
tel: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
Address
RumeliDE Journal of Language and Literature Studies
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - ISTANBUL / TURKEY 34714
e-mail: editor@rumelide.com,
phone: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
bir şehirde oldu. Yağ sürüp güreşiyorlar.” (K35) gibi cümlelerle ifade edilmiştir. Katılımcılara sunulan
görüntüsel ve sözel göstergeler, karşıladığı nesneyi büyük oranda çağrıştırmaktadır. Kültürel ögenin
genel olarak habersizlik derecesinde bilinmesi, katılımcıların eşik düzeydeki geleneksel spor
bilgisinden yoksun olmasıyla açıklanabilir.
3.7. Yedinci alt probleme ilişkin bulgular ve yorum
Uluslararası öğrencilerin Alevî-Bektaşî Ritüeli Semah’a yönelik farkındalıkları Tablo 8’de yer
almaktadır.
Tablo 8. Katılımcıların Alevî-Bektaşî Ritüeli Semah’a Yönelik Farkındalıkları
Kültürel Öge Farkındalık
Türü
Farkındalık
Düzeyi n Katılımcılar
Alevi-Bektaşi
Ritüeli Semah
Görüntüsel
Gösterge
Farkındalığı
Habersiz 40
K1, K2, K3, K4, K5, K6, K7, K8, K9, K10, K11, K12,
K13, K14, K15, K16, K17, K18, K19, K20, K21, K22,
K23, K24, K25, K26, K27, K28, K29, K30, K31,
K32, K33, K34, , K36, K37, K38, K39, K40, K41
Nominal 1 K35
İşlevsel 0
Sözel
Gösterge
Farkındalığı
Habersiz 38
K1, K2, K4, K5, K6, K8, K9, K10, K11, K12, K13,
K14, K,15, K16, K17, K18, K19, K20, K21, K22, K23,
K24, K25, K26, K27, K28, K29, K30, K31, K32,
K33, K34, K36, K37, K38, K39, K40, K41
Nominal 2 K3, K7
İşlevsel 1 K35
Tablo 8 incelendiğinde Alevî-Bektaşî ritüeli olarak semahın görüntüsel (n=0) ve sözel gösterge
farkındalığının (n=1) işlevsel düzeyde oluşmadığı söylenebilir. Katılımcıların sözü edilen kültürel
ögenin görüntüsel göstergelerini (n=40) ve sözel göstergelerini (n=38) anlama ve yorumlama bilgisine
sahip olmadıkları tablodan anlaşılmaktadır. Bu nedenle görseller ve sözel gösterge belli ritüeller
eşliğinde icra edilen bir inanma biçiminden ziyade, genellikle “düğün” (K1), “oyun” (K13), “Türk
düğünü” (K14), “milli oyun” (K23), “kutlama” (K25), “halay çekme” (K39), “dans etme” (K40, K41)
gibi eğlenmeyle ilişkili kavramlarla karşılanmıştır. Katılımcıların büyük çoğunluğu kültürel unsurla
ilgili hiçbir bilgi sahibi olmadıklarını belirtmişlerdir. Nominal düzeydeki sözel gösterge farkındalığı
“Alevî” ve “Bektaşî” sözcükleriyle anlamsal bağ kurulmak suretiyle izah edilmiştir: “Alevilerin semah
dansı var. Ne olduğunu bilmiyorum.” (K3) ile “Alevî, Bektaşi duydum.” (K7) ifadeleri kültürel ögeye
yönelik düşük düzeyli bir aşinalığın varlığına işaret etmektedir. Alevî-Bektaşi ritüeli hakkında işlevsel
düzeyde farkındalık sahibi olduğu değerlendirilen katılımcı (K35) kültürel ögeyi “Alevilerin ibadet
şekli” olarak tanımlamıştır.

R u m e l i D E Di l ve E de bi ya t Ar aş tı rm al ar ı De r g i si 2 02 1 .2 3 (H az ir an )/ 1 17
Uluslararası öğrencilerin Türkiye’nin somut olmayan kültürel mirasına yönelik farkındalıkları / T. Erol (105-121. s.)
Adres
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - İSTANBUL / TÜRKİYE 34714
e-posta: editor@rumelide.com
tel: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
Address
RumeliDE Journal of Language and Literature Studies
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - ISTANBUL / TURKEY 34714
e-mail: editor@rumelide.com,
phone: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
3.8. Sekizinci alt probleme ilişkin bulgular ve yorum
Uluslararası öğrencilerin Mesir Macunu Festivali’ne yönelik farkındalıkları Tablo 9’da yer almaktadır.
Tablo 9. Katılımcıların Mesir Macunu Festivali’ne Yönelik Farkındalıkları
Kültürel Öge Farkındalık
Türü
Farkındalık
Düzeyi n Katılımcılar
Mesir
Macunu
Festivali
Görüntüsel
Gösterge
Farkındalığı
Habersiz 40
K1, K2, K3, K4, K5, K6, K7, K8, K9, K10, K11, K12,
K13, K14, K15, K16, K17, K18, K19, K20, K21, K22,
K23, K24, K25, K26, K27, K28, , K30, K31, K32,
K33, K34, K35, K36, K37, K38, K39, K40, K41
Nominal 1 K29
İşlevsel 0
Sözel
Gösterge
Farkındalığı
Habersiz 41
K1, K2, K3, K4, K5, K6, K7, K8, K9, K10, K11, K12,
K13, K14, K15, K16, K17, K18, K19, K20, K21, K22,
K23, K24, K25, K26, K27, K28, K29, K30, K31,
K32, K33, K34, K35, K36, K37, K38, K39, K40, K41
Nominal 0
İşlevsel 0
Tablo 9’a göre katılımcıların Mesir Macunu Festivali’ne ilişkin görüntüsel gösterge farkındalıkları
(n=40) ile sözel gösterge farkındalıkları (n=41) habersizlik düzeyindedir. Katılımcılar Mesir Macunu
Festivali’ni hiç duymadıklarını ifade etmişlerdir. Kullanılan görsellerin bazıları katılımcılar tarafından
“millete kalem veriyorlar.” (K17) şeklinde yorumlanmıştır. Yaşadıkları kentlerde muhtemelen
gördükleri birtakım organizasyonların tesiriyle, kültürel ögeyi yansıtan görselleri “mum veya
Konya’da abur cubur gibi çocuklara verilen bir şey”e (K29) benzetenler olmuştur. Görselleri “havai
fişek” (K3, K11) olarak ifade edenler, büyük olasılıkla küçük ve renkli ambalajlı çubuklar şeklinde
görülen nesneyi zihinsel olarak renklerle ilişkilendirme eğilimi göstermişlerdir.
4. Tartışma ve sonuç
Geride bıraktığımız yüzyılın başında ve ortalarında yaşanan iki dünya savaşı, başta insan hayatı olmak
üzere, insanlığın biriktirdiği her türden mirasa büyük zarar vermiştir. Savaş ve istikrarsızlıkların tahrip
edici sonuçlarını tecrübe eden dünya, ulusal kimliğin korunmasında kültürün önemini fark edince
uluslararası boyutta örgütlenme yoluna gitmiştir. Ne var ki yüzyılın sonlarına doğru sosyal, ekonomik
ve kültürel alanlarında yaşanan hızlı değişim küreselleşme olarak adlandırılan yeni bir dünya düzenini
beraberinde getirmiştir (Kolaç, 2009: 19). Yüzyılın ilk yarısında, savaşların etkisiyle kültürel mirasın
maddi veya somut alanlarında görülen tahribat, yüzyılın sonlarında ortaya çıkan yeni eğilimler
yüzünden daha çok kültürün maddi/somut olmayan unsurlarına yönelmiştir. Bunun da etkisiyle,
insanlığın ortak hafızası olarak nitelenen kültürel mirasın yok olmasına yönelik öteden beri var olan
entelektüel talep UNESCO tarafından haklı bulunmuş, SOKÜM uluslararası düzeydeki sözleşmelerle
resmî belge niteliği kazanmıştır. Böylece folkloru korumanın ulusal kimliği ve kültürü korumak
anlamına geldiği düşüncesi UNESCO tarafından kabul edilmiştir (Öcal, 2009: 8).
Kültürel mirası, birtakım yasal enstrümanlara dayanan kamu otoritesiyle korumak ve yaşatmak yeterli
olmayabilir. Bunun için kültürel mirası hayatla irtibatlı kılacak, onu sonraki nesillere aktaracak ve
belki de günümüzün geçişken dünyasında bir milli kimlik göstergesi olarak uluslararası alanda

118 / RumeliDE Journal of Language and Literature Studies 2021.23 (June)
Awareness of international students towards Turkey's intangible cultural heritage / T. Erol (pp. 105-121)
Adres
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - İSTANBUL / TÜRKİYE 34714
e-posta: editor@rumelide.com
tel: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
Address
RumeliDE Journal of Language and Literature Studies
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - ISTANBUL / TURKEY 34714
e-mail: editor@rumelide.com,
phone: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
bilinirliğini artıracak davranış kodlarına ihtiyaç vardır. Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi bu
alanda kullanılabilecek uygun bir araç gibi görünmektedir. Türkiye, hâlihazırda en fazla uluslararası
öğrenci çeken ilk 10 ülke arasında yer almaktadır (YÖK, 2020). Son yıllarda Türkçeye duyulan ilgi,
SOKÜM başta olmak üzere, kültürel mirasımızın bilinirliği için önemli fırsatlar sunmaktadır. Küresel
dünyanın Batı merkezli, hibrit ve dayatmacı egemenliğine (İçli, 2001: 166) karşı Türk kültürünün
tarihsel olarak sahip olduğu perspektifi Türkçe öğretimi aracılığıyla alternatif bir değer olarak sunmak
mümkündür. Bu anlayıştan hareketle yapılan bu çalışmada somut olmayan kültürel değerlerimizin dil
öğretim süreçlerine yeterli düzeyde aktarılmadığı tespit edilmiştir. SOKÜM listesinde yer alan kültürel
ögelerle ilgili çalışma kapsamında elde edilen sonuçlar, görüntüsel göstergelere yönelik farkındalık
düzeyi ile sözel göstergelere yönelik farkındalık düzeyi olarak iki kategoride ele alınmıştır:
Çalışma grubunu oluşturan katılımcıların yaklaşık %88’i Meddahlığı, %20’si Mevlevi Sema
Törenleri’ni, %29’u Âşıklık Geleneği’ni, %27’si Karagöz’ü, %37’si Geleneksel Sohbet Toplantıları’nı,
%68’i Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali’ni, %98’i Alevî-Bektaşî Ritüeli Semah’ı ve %98’i Mesir Macunu
Festivali’ni görüntüsel gösterge olarak açıklayamamışlardır. Bu sonuca göre katılımcılar; meddahlık,
Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali, Alevî-Bektaşî Ritüeli Semah ve Mesir Macunu Festivali’nden büyük
ölçüde habersizdir. Mevlevi Sema Törenleri, Âşıklık Geleneği, Karagöz ile Geleneksel Sohbet
Toplantıları’nın bilinirliği katılımcılar arasında nispeten daha yüksektir.
Kültürel ögelerin farkındalık düzeylerinin düşük ya da yüksekliğinin, görüntüsel göstergelerin
karşıladığı nesne ya da kavramı yansıtma başarısıyla ilişkili olduğu çalışma sürecinde gözlenmiştir.
Örneğin Âşıklık Geleneği ile ilgili görseller, kolaylıkla müzikle ilişkilendirilebilecek tarzdadır. Bu
nedenle katılımcıların yalnızca %29’u Âşıklık Geleneği’nin görüntüsel göstergesini tanımlayamamıştır.
Buna karşılık kültürel ögenin sözel göstergesine yönelik habersizlik düzeyi %93’tür. Bu fark görüntüsel
ve sözel göstergelerin gördüğü işlevle de ilgilidir. Görseller bilgi sahibi olmadan da yorum yapabilme
imkânı sağlarken, sözel göstergeler nesnenin kendisi hakkında bilgi sahibi olmayı gerektirmektedir.
Çalışma kapsamında ele alınan kültürel unsurların sözel göstergelerine yönelik farkındalık düzeyi
genel olarak daha düşüktür. Katılımcıların %95’i Meddahlık Geleneği’ne, %44’ü Mevlevi Sema
Törenleri’ne, %93’ü Âşıklık Geleneği’ne, %59’u Karagöz’e, %27’si Geleneksel Sohbet Toplantıları’na,
%85’i Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali’ne, %93’ü Alevî-Bektaşî Ritüeli Semah’a ve %100’ü Mesir
Macunu Festivali’ne sözel gösterge olarak tamamen yabancıdır. Mevlevi Sema Törenleri, Karagöz ve
Geleneksel Sohbet Toplantıları ile ilgili nispeten düşük düzeyli habersizlik, diğer kültür ögelerinde
oldukça yüksektir. Bu sonuca göre ileri düzey Türkçe bildiği varsayılan uluslararası öğrencilerin,
SOKÜM’e yönelik farkındalıkları düşüktür. Mesir Macunu Festivali ise katılımcılar tarafından
kavramsal olarak hiç bilinmemektedir.
SOKÜM listesinde yer alan ve çalışma kapsamına alınan kültürel unsurların tamamının görüntüsel
göstergelerini işlevsel düzeyde anlayıp yorumlayabilen katılımcı oranı yaklaşık %8 civarında iken,
sözel göstergeleri işlevsel düzeyde anlayıp yorumlayan katılımcı oranı yaklaşık %4’tür. Bu oranlar,
çalışmaya dâhil edilen kültürel ögelerin görüntüsel ve sözel gösterge ortalamalarıdır. Bu sonuçlar;
Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni’ndeki tanımlayıcılara göre ileri düzey Türkçe bilen ve en az iki
yıldır Türkiye’de yaşayan uluslararası öğrencilerin SOKÜM listesinde ayırt edici olduğu
değerlendirilen kültürel ögeleri yeterli düzeyde bilmediklerini göstermektedir.
Temsil ettiği toplumun zihinsel kodlarını, duygu dünyasını, hayat ve tabiat algısını açık veya örtük
biçimde aktarımını da içeren dil öğretimi, bu yönüyle toplumlar arasında güçlü bağların oluşmasını

R u m e l i D E Di l ve E de bi ya t Ar aş tı rm al ar ı De r g i si 2 02 1 .2 3 (H az ir an )/ 1 1 9
Uluslararası öğrencilerin Türkiye’nin somut olmayan kültürel mirasına yönelik farkındalıkları / T. Erol (105-121. s.)
Adres
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - İSTANBUL / TÜRKİYE 34714
e-posta: editor@rumelide.com
tel: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
Address
RumeliDE Journal of Language and Literature Studies
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - ISTANBUL / TURKEY 34714
e-mail: editor@rumelide.com,
phone: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
sağlayan önemli bir araçtır. Dil aynı zamanda toplumların saygınlığını, nüfuzunu, kimliğini (Wodak,
2012: 229) yansıtan ve onu değerli kılan bir güç göstergesidir (Fairclough, 1989). Kültür de geleneksel
tanımlamaların ötesinde, uluslararası misyonu olan, toplumlar arasında etkileşim kuran (Purtaş, 2013:
2) ve diplomatik misyonlar üstlenen yumuşak güç (Nye: 1990: 168) olarak algılanmaktadır. Bir
egemenlik göstergesi olarak dilin ve diplomatik bir araç olarak kültürün toplumsal ve siyasal olarak
yeniden tanımlandıkları biçimleriyle Türkçe öğretiminde yeterli düzeyde yer alması gerektiği
değerlendirilmektedir. Bu kapsamda;
1. Yabancılara Türkçe öğretmek amacıyla hazırlanan ders kitaplarında SOKÜM’e yeterince yer
verilebilir.
2. Ders içi ve ders dışında, temel dil becerileri ile ilgili etkinlikler SOKÜM’le ilişkilendirilebilir.
3. İmkân olması halinde, “kültür arkadaşlığı” gibi uygulamalarla SOKÜM listesinde yer alan kültürel
unsurlar birer dil öğretim aracı olarak kullanabilir.
4. Türkçeyi yabancı dil olarak öğretenler, öğrencileri sınıf dışı özerk öğrenme süreçlerinde kültürel
miras konularına yönlendirebilir.
5. Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde “Türk Kültürü” adı altında belli yeterlik standartları
oluşturulabilir, ölçme ve değerlendirme süreçlerinde bu standartların karşılanması istenebilir.
Kaynakça
Akarsu, B. (1998), Dil-kültür bağlantısı. İstanbul: İnkılap.
Akcaoğlu, C. (2017). Somut olmayan kültürel miras ve yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde
kullanımı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları
Enstitüsü.
Aksan, D. (1995). Her yönüyle dil. Ankara: TDK.
Altınok, K. (2020). Kültürel miras ve dil öğretimi bağlamında gazi TÖMER yabancılar için Türkçe
öğretim seti. Uluslararası Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 3(5), 223-246.
Baltacıoğlu, İ. H. (1964). Ziya Gökalp. Sosyoloji Konferansları, Otuz Üçüncü Konferans, (5), İstanbul.
Bourdieu, P. (1991). Language and symbolic power. Cambridge, Mass: Harvard University Press.
Bruns, G. L. (1984). Language and power. Chicago Review, 34(2), 27-43.
https://doi.org/10.2307/25305244
Fairclough, N. (1989). Language and power. London: Longman.
Göçer, A. (2012). Dil-kültür ilişkisi ve etkileşimi üzerine. Türk Dili, (729), 50-57.
Gökalp, Z. (2019). Türkçülüğün esasları. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi.
Günay, V. D. (2008). Görsel okuryazarlık ve imgenin anlamlandırılması. Süleyman Demirel
Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Hakemli Dergisi ART-E 1(1), 1-29.
Güvenç, B. ( 1994). İnsan ve kültür. İstanbul: Remzi.
Iriye, A. (1979). Culture and power: International relations as intercultural relations. Diplomatic
History, 3(2), 115-128. https://www.jstor.org/stable/24909929
İçli, G. (2001). Küreselleşme ve kültür. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(2), 163-
172.

120 / RumeliDE Journal of Language and Literature Studies 2021.23 (June)
Awareness of international students towards Turkey's intangible cultural heritage / T. Erol (pp. 105-121)
Adres
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - İSTANBUL / TÜRKİYE 34714
e-posta: editor@rumelide.com
tel: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
Address
RumeliDE Journal of Language and Literature Studies
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - ISTANBUL / TURKEY 34714
e-mail: editor@rumelide.com,
phone: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
Janks H. (2008). Teaching language and power. In S. May and N. H. Hornberger (Eds.), Encyclopedia
of language and education, language policy and political issues in education (2nd ed., Vol. 1:
pp. 183–193). Springer Science+Business Media LLC.
Kachru, B. B. (1986). The power and politics of English. World Englishes, 5(2-3), 121–140.
https://doi.org/10.1111/j.1467-971X.1986.tb00720.x
Kafesoğlu, İ. (1998), Türk millî kültürü. İstanbul: Ötüken.
Kaplan, M. (1992). Kültür ve dil. İstanbul: Dergâh.
Karakoç Öztürk, B. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde somut olmayan kültürel mirasın
aktarımı. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 5(2), 288-312.
https://doi.org/10.32321/cutad.781673
Karasar, N. (2019). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kavcar, C. (1987). Türk dili ve edebiyatı öğretimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi
Dergisi, (20)1, 261-273. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000001077
Keyman, F. (2001). Globalization and Turkey: Economy, society and culture. (RSC No. 2001/38).
EUI Working Paper. European University Institute.
Kolaç, E. (2009). Somut olmayan kültürel mirası koruma, bilinç ve duyarlılık oluşturmada Türkçe
eğitiminin önemi. Milli Folklor, 11(82), 19-31.
Kumaravadivelu, B. (2008). Cultural globalization and language education. New Haven: Yale
University Press.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, (2021). UNESCO somut olmayan kültürel miras listesi.
https://aregem.ktb.gov.tr/TR-50838/unesco-somut-olmayan-kulturel-miras-listesi.html
Melanlıoğlu, D. (2008). Kültür aktarımı açısından Türkçe öğretim programları. Eğitim ve Bilim,
33(150), 64-73.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook: Qualitative data analysis.
London: SAGE Publications.
Moralı, G. & Öner, G. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe ders kitaplarında somut olmayan kültürel
miras unsurlarının incelenmesi. Turkish Studies Language and Literature, 14(3), 1345-1357.
http://dx.doi.org/10.29228/TurkishStudies.30167
Nye, Joseph. S. Jr. (1990). Soft power. Foreign Policy, (80), 153-171. https://doi.org/10.2307/1148580
Okur, A. (2013). Millî kültür ve folklorun Türkçe ders kitapları aracılığıyla aktarımı. Adıyaman
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı 6(11),
877-904. https://doi.org/10.14520/adyusbd.470
Öcal, O. (2009). Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği. Milli Folklor, 11(82), 6-12.
Öcal, O. (2013). Terim olarak somut olmayan kültürel miras. Milli Folklor, 12(100), 5-13.
Pill, J., & Harding, L. (2013). Defining the language assessment literacy gap: Evidence from a
parliamentary inquiry. Language Testing, 30(3), 381-402.
https://doi.org/10.1177/0265532213480337
Purtaş, F. (2013). Türk dış politikasının yükselen değeri: Kültürel diplomasi. Gazi Akademik Bakış,
7(13), 1-14.
Swidler, A. (1995). Cultural power and social movements. In H. Johnston and B. Klandermans (Eds.),
Social Movements and Culture (pp. 25-40). New York: Routledge.
Turgut Gültekin, N. & Uysal, M. (2018). Kültürel miras bilinci, farkındalık ve katılım: Taşkale köyü
örneği. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(15), 2030-2065.
https://doi.org/10.26466/opus.446272
Turhan, M. (1994) Kültür değişimleri. İstanbul: Marmara Üniversitesi ilahiyat Fakültesi Vakfı, No: 16.

R u m e l i D E Di l ve E de bi ya t Ar aş tı rm al ar ı De r g i si 2 02 1 .2 3 (H az ir an )/ 1 21
Uluslararası öğrencilerin Türkiye’nin somut olmayan kültürel mirasına yönelik farkındalıkları / T. Erol (105-121. s.)
Adres
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - İSTANBUL / TÜRKİYE 34714
e-posta: editor@rumelide.com
tel: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
Address
RumeliDE Journal of Language and Literature Studies
Osmanağa Mahallesi, Mürver Çiçeği Sokak, No:14/8
Kadıköy - ISTANBUL / TURKEY 34714
e-mail: editor@rumelide.com,
phone: +90 505 7958124, +90 216 773 0 616
UNESCO. (2021). İnsanlığın somut olmayan kültürel mirası temsilî listesi.
https://www.unesco.org.tr/Pages/126/123/UNESCO-%C4%B0nsanl%C4%B1%C4%9F%
C4%B1n-Somut-Olmayan-K%C3%BClt%C3%BCrel-Miras%C4%B1-Temsil%C3%AE-Listesi
Ünveren Kapanadze, D. (2018). Dil ve kültür aktarımında işlevsel bir araç olarak ders kitapları: Türkçe
ders kitapları örneği. Turkish Studies Educational Sciences, Volume 13(27), 1575-1592.
https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.14396
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Yıldız, D. & Ceran D. (2020). 5. ve 7. sınıf Türkçe ders kitaplarında somut olmayan kültürel miras
unsurları. SEFAD, (44), 295-308. https://doi.org/10.21497/sefad.845421
YÖK, (2020). Yeni YÖK’ün 2020 yılında hayata geçirdiği yeni projeler ve düzenlemeler.
Yükseköğretim Kurulu. YÖK Yeni YÖK'ün 2020 Projeleri ve Düzenlemeleri (yok.gov.tr)
Yüce, K. & Koçer, Ö. (2014). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde hedef kültür. (Ed. A. Şahin),
Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi içinde (ss. 479-490). Ankara: Pegem Akademi.
Wodak, R. (2012). Language, power and identity. Language Teaching, 45(2), 215–233.
https://doi.org/10.1017/S0261444811000048