4. NİTELİKLİ EĞİTİM - SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA AMAÇLARI İLE KURUMSAL DÖNÜŞÜM

Abstract

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA), yoksulluğu sona erdirmek, dünyayı korumak ve tüm insanların barış ve refah içinde yaşamasını temin etmek için küresel bir eylem çağrısı olarak nitelendirilebilir. Kapsayıcı ve nitelikli eğitim konusunda başarı kazanılmasının, sürdürülebilir kalkınmanın temini açısından son derece önemli olduğu yadsınamaz bir gerçektir.
“Nitelikli Eğitim” dahilinde 2030 yılı itibariyle tüm kız ve erkek çocuklarının bedelsiz ilköğretim (ilkokul ve ortaokul) imkanlarından yararlanarak eğitimlerini tamamlamaları ve diploma almaları amaçlanmaktadır. Bunun yanında, uygun bedelli mesleki eğitime eşit erişim sağlanması, cinsiyet ve refah eşitsizliklerinin ortadan kaldırılarak, nitelikli yükseköğretime arzu eden herkesin erişmesinin sağlanması da hedeflenmektedir.
Devletlerin yanında özel sektörde faaliyet gösteren şirketler de bu amaçlara ulaşılmasında hayati roller üstlenmektedirler. Bundan dolayı şirketlerden beklentiler de çok büyüktür. Dünya çapında pek çok şirket “Nitelikli Eğitim” amaçlarını stratejilerine dahil ederek önemli faaliyetlerde bulunmaktadırlar.

Full text

EDİTÖRLER
Prof. Dr. Canan MADRAN
Prof. Dr. Mustafa TANYERI
SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA
AMAÇLARI İLE KURUMSAL
DÖNÜŞÜM
Sürdürülebilir Kalkınma İçin
KÜRESEL AMAÇLAR
2020

© Copyright 2020
Bu kitabın, basım, yayın ve satış hakları Akademisyen Kitabevi A.Ş.’ne aittir. Anılan kuruluşun izni alınma-
dan kitabın tümü ya da bölümleri mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kağıt ve/veya başka yöntemlerle
çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Tablo, şekil ve grakler izin alınmadan, ticari amaçlı kullanılamaz. Bu
kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.
GENEL DAĞITIM
Akademisyen Kitabevi A.Ş.
Halk Sokak 5 / A
Yenişehir / Ankara
Tel: 0312 431 16 33
siparis@akademisyen.com
www.akademisyen.com
ISBN
978-625-710-634-4
Kitap Adı
Sürdürüleblr Kalkınma Amaçları le Kurumsal Dönüşüm
Editörler
Canan MADRAN
Mustafa TANYERİ
Yayın Koordinatörü
Yasn Dlmen
Sayfa ve Kapak Tasarımı
Akademsyen Dzg Üntes
Yayıncı Sertifika No
25465
Baskı ve Cilt
Göktuğ Ofset
Bisac Code
BUS072000
Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ile Kurumsal Dönüşüm kitabı Sürdürülebilir Kentsel Gelişim Ağı'nın katkısıyla basılmıştır.

- iii -
EDİTÖRLERDEN ÖNSÖZ
Sürdürmek ya da sürdürememek...
İşte bu ktabın amacı bu!
Sürdürüleblr Kalkınma Amaçları le Kurumsal Dönüşüm.
Dünyanın neredeyse tüm ülkelernde aynı dönemde, br salgın aylarca sokağa
çıkma yasağı ve sosyal kısıtlamalara yol açacak.
Yukarıdak senaryo 2019 yılının Ekm ayında flme çeklseyd eğer, oldukça
ddalı ve fantastk olarak ntelendrlrd belk, hatta braz alay konusu da olurdu.
Dünyada ne olursa olsun, küresel pyasanın sonu olmayan düzenn ve ekonom-
nn çarklarını kmse asla durduramazdı. 2020 yılının Mayıs ayı tbaryle küresel
ölçekte 400.000 kşy öldüren COVID-19 salgını, bu nancımızı kökünden sarstı.
Uzmanların pandemler çağı da dedğ ama tam adıyla ‘Antroposen1 Çağı’, bu sal-
gın le tüm dünyaya en etkl uyarısını verd aslında.
İnsanlar bu uyarıya kayıtsız kalamadı. Hükümetler, şrketler, okullar, peraken-
decler, sanatçılar evden çalışmaya başladı. Brçok etknlk, hatta bazı konserler
ble evden yapıldı. Restoran ve kafeler boş kaldı. AVM›ler süresz kapandı. Oteller
turst alamadı. Petrol, depolama garants karşılığında eks fyatlandırıldı. Hava
krllğ hızla azaldı. Trafk sıkışıklığı btt. Enerj tüketm azaldı. Herkes evde ye-
mek yed. Hanelerde ev yemeğ, ekmek yapıldı… Sürer sanılan kurumsal ve top-
lumsal düzen sürdürülemed, durdu.
Özellkle endüstr devrm sonrasında ve yen küreselleşme yaklaşımıyla tüm
dünyada hakm olan ekonomk anlayışla ve kullanılan modern ş modelleryle
şekllenen tüketm ve üretm yapılarıyla, Antroposen etksn yaygın ve tehlkel
br bçmde gösterd. İşletmeler, uluslarüstü olacak kadar büyüdü, endüstr 4.0 le
tanımlanan teknoloj hakm güç oldu, tüm dünya tek br büyük pazar oldu; ancak
tüm bunların ödenmes gereken faturası büyük br ekolojk yıkım, eştszlk, klm
krz gb yne tüm dünyayı etkleyen krzler olarak ödenmeye başladı.
2015 yılında Brleşmş Mlletler dünyanın ortak sorunlarını ve bunları çözme-
ye yönelk hedeer 17 başlık altında toplayarak, bunların çözümlerne yönelk
yol hartasını yayınlamıştır. Sürdürüleblr Kalkınma Amaçları 231 yapılandırıl-
mış göstergeler le dünyanın tüm paydaşlarına ama özellkle hükümetlere, bele-
dyelere, örgütlere, ağlara, svl toplum örgütlerne ve şrketlere 2030 yılına kadar
problemler kademel olarak çözmeye başlama sstematğ ortaya koymuştur.
1 ‘A ntroposen’ insan eliyle doğal ekosistemlere müdahale edilerek doğal sistemler üzerinde yapılan olumsuz
etkileri ve bunların şiddetli olumsuz sonuçlarını ifade eder.

- iv -
Bu ktapta özellkle işletmelerin Sürdürüleblr Kalkınma Amaçları doğrul-
tusunda nasıl ve ne düzeyde yol kat ettkler tartışılmaktadır. Ktap çerdğ y ve
etkl örneklerle, sstematk analzlerle, dünyanın ve nsanlığın ortak sorunlarının
çözümünde çok güçlü aktörler olan şletmelere br rehber olarak konumlandırıl-
mıştır. Amacına ulaşması dleğyle mav, beyaz ve «yen normal» olan yeşil yakalı
çalışanların lgsne sunarız.
Ktabın ortaya çıkmasına çten ve hevesl çabalarıyla katkıda bulunan tüm ya-
zarlarımıza çok teşekkür ederz. Yazarlarımızdan gelen gerbldrmlere göre, kta-
bın bölümler olan sürdürüleblr kalkınma amaçlarının her brs, bölüm yazarla-
rına da yazım sürecnde entelektüel ve meslek hedef konusunda, sürdürüleblrlk
felsefes le yen ufuklar açmıştır. Bu vesle le ktabımızın yazarlarının tümünün
akademk yolculuğunun br kısmının geçtğ ve pek çoğunun hala görev yaptığı
Dokuz Eylül Ünverstes İşletme Fakültes, Mansa Celal Bayar Ünverstes İşlet-
me Fakültes, Ege Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Fakültes, Bolu Abant İz-
zet Baysal Ünverstes, Gerede Uygulamalı Blmler Yüksekokulu gb ülkemzn
öncü kurumlarının ve tüm Ünverstelern vzyonlarına da katkıda bulunmasını
dlerz. Özellkle İşletme alanında eğtm yapan yüksek öğretim kurumlarına
ders ktabı ve referans ktap olarak önerdğmz bu esern, en öneml okur hedef
ktles elbette işletmeler ve yöneticileridir. Ktabın yayınlanmasındak destekler
ve ttz çabaları çn Akademsyen Ktabev’ne ve sayın Muhammet Konca’ya te-
şekkür ederz. Ktabın fkrnn oluşması, yazılması, yayına hazırlanması, yazarla-
rın letşm ve düzeltmeler konularında çok ttz emekler çn edtör takımımızın
kıymetl üyes sayın Dr. Öğr. Üyes Sumeyra Duman’a sonsuz teşekkür ederz.
Daha y, daha doğru, daha verml, daha mutlu, daha eşt, daha adl, daha te-
mz, daha barışçı kurumlar ve toplumlar çn ışık olması dleğyle...
Editörler
Prof. Dr. Canan Madran
Prof. Dr. Mustafa Tanyer
Dokuz Eylül Ünverstes, İşletme Fakültes
Mayıs 2020
Editörlerden Önsöz

- v -
SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA AMAÇLARI: GENEL
BAKIŞ
Dr. Araş. Gör. Nlay Bıçakçıoğlu-Peynrc, Dokuz Eylül
Ünverstes
1. YOKSULLUĞA SON
Araş. Gör. Elf Çrkn, Dokuz Eylül Ünverstes
2. AÇLIĞA SON
Prof. Dr. Burcu İlter, Dokuz Eylül Ünverstes
3. HER YAŞTA SAĞLIKLI VE KALİTELİ YAŞAM
Doç. Dr. Banu Demrel, Dokuz Eylül Ünverstes
4. NİTELİKLİ EĞİTİM
Doç. Dr. Aykan Candemr, Ege Ünverstes
BÖLÜMLER VE YAZARLARI

- vi -
Bölümler ve Yazarları
5. TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ
Doç. Dr. Özge Özgen, Dokuz Eylül Ünverstes
6. TEMİZ SU VE SANİTASYON
Araş. Gör. Gözde Akdenz, Mansa Celal Bayar Ünverstes
7. ERİŞİLEBİLİR VE TEMİZ ENERJİ
Doç. Dr. Aşkın Özdağoğlu, Dokuz Eylül Ünverstes
Araş. Gör. Kevser Yılmaz, Dokuz Eylül Ünverstes
8. İNSANA YAKIŞIR İŞ VE EKONOMIK BÜYÜME
Araş. Gör. Elf Korkmaz, Dokuz Eylül Ünverstes
9. SANAYİ, YENİLİKÇİLİK VE ALTYAPI
Araş. Gör. Kevser Yılmaz, Dokuz Eylül Ünverstes
Doç. Dr. Aşkın Özdağoğlu, Dokuz Eylül Ünverstes

- vii -
Bölümler ve Yazarları
10. EŞİTSİZLİKLERİN AZALTILMASI
Dr. Öğr. Üyes Volkan Yakın, Bolu Abant İzzet Baysal
Ünverstes
11. SÜRDÜRÜLEBİLİR ŞEHİRLER VE TOPLULUKLAR
Dr. Ladn Yıldıran, İzmr Büyükşehr Beledyes
12. SORUMLU TÜKETİM VE ÜRETİM
Dr. Araş. Gör. İlayda İpek, Dokuz Eylül Ünverstes
Araş. Gör. Ayça Hızarcı-Payne, Dokuz Eylül Ünverstes
13. İKLİM EYLEMİ
Prof. Dr. Canan Madran, Dokuz Eylül Ünverstes

- viii -
Bölümler ve Yazarları
14. SUDAKİ YAŞAM
Dr. Öğr. Üyes Asye Ayben Çelk, Mansa Celal Bayar
Ünverstes
15. KARASAL YAŞAM
Dr. Öğr. Üyes Sumeyra Duman, Dokuz Eylül Ünverstes
16. BARIŞ, ADALET VE GÜÇLÜ KURUMLAR
Dr. Araş. Gör. Ens Yakut, Mansa Celal Bayar Ünverstes
17. AMAÇLAR İÇİN ORTAKLIKLAR
Dr. Öğr. Üyes Burcu Mucan Özcan, Mansa Celal Bayar
Ünverstes
Prof. Dr. Mustafa Tanyer, Dokuz Eylül Ünverstes

- ix -
İÇİNDEKİLER
Sürdürüleblr Kalkınma Amaçları: Genel Bakış .......................................................1
Nlay BIÇAKCIOĞLU PEYNİRCİ
1. Yoksulluğa Son ...................................................................................................... 23
Elf ÇİRKİN
2. Açlığa Son ...................................................................................................39
Burcu İLTER
3. Her Yaşta Sağlıklı ve Kaltel Yaşam ................................................................... 63
Banu DEMİREL
4. Ntelkl Eğtm ...................................................................................................... 87
Aykan CANDEMİR
5. Toplumsal Cnsyet Eştlğ ................................................................................ 111
Özge ÖZGEN
6. Temz Su ve Santasyon ...................................................................................... 132
Gözde AKDENİZ
7. Erşleblr ve Temz Enerj ................................................................................ 162
Kevser YILMAZ
Aşkın ÖZDAĞOĞLU
8. İnsana Yakışır İş ve Ekonomk Büyüme .......................................................... 185
Elf KORKMAZ
9. Sanay, Yenlkçlk ve Altyapı ........................................................................... 207
Aşkın ÖZDAĞOĞLU
Kevser YILMAZ
10. Eştszlklern Azaltılması .................................................................................. 231
Volkan YAKIN
11. Sürdürüleblr Şehrler ve Topluluklar ............................................................. 255
Ladn YILDIRAN

- x -
İçindekiler
12. Sorumlu Tüketm ve Üretm ............................................................................. 279
İlayda İPEK
Ayça HIZARCIPAYNE
13. İklm Eylem ........................................................................................................ 299
Canan MADRAN
14. Sudak Yaşam ...................................................................................................... 331
Asye Ayben ÇELİK
15. Karasal Yaşam ..................................................................................................... 351
Sumeyra DUMAN
16. Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar ...................................................................... 369
Ens YAKUT
17. Amaçlar çn Ortaklıklar .................................................................................... 387
Burcu MUCAN ÖZCAN
Mustafa TANYERİ

- 87 -
Aykan Candemir1
Sürdürüleblr Kalkınma Amaçları (SKA), yoksulluğu sona erdrmek, dün-
yayı korumak ve tüm nsanların barış ve refah çnde yaşamasını temn
etmek çn küresel br eylem çağrısı olarak ntelendrleblr. Kapsayıcı ve
ntelkl eğtm konusunda başarı kazanılmasının, sürdürüleblr kalkınma-
nın temn açısından son derece öneml olduğu yadsınamaz br gerçektr.
“Ntelkl Eğtm” dahlnde 2030 yılı tbaryle tüm kız ve erkek çocukları-
nın bedelsz lköğretm (lkokul ve ortaokul) mkanlarından yararlanarak
eğtmlern tamamlamaları ve dploma almaları amaçlanmaktadır. Bunun
yanında, uygun bedell meslek eğtme eşt erşm sağlanması, cnsyet ve
refah eştszlklernn ortadan kaldırılarak, ntelkl yükseköğretme arzu
eden herkesn erşmesnn sağlanması da hedeenmektedr. Devletlern ya-
nında özel sektörde faalyet gösteren şrketler de bu amaçlara ulaşılmasında
hayat roller üstlenmektedrler. Bundan dolayı şrketlerden beklentler de
çok büyüktür. Dünya çapında pek çok şrket “Ntelkl Eğtm” amaçlarını
stratejlerne dahl ederek öneml faalyetlerde bulunmaktadırlar.
1 Doç. Dr., İşletme Bölümü, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ege Üniversitesi, e-posta: aykan.cande-
mir@ege.edu.tr

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm
- 88 -
4.1. Giriş
Sürdürüleblr Kalkınma Amaçları dahlndek 17 Amaç, br yandan “Bnyıl
Kalkınma Hedeer”nn elde ettğ başarıları takp etmekte ve onların üzernde
yükselmekte; dğer yandan da klm değşklğ, ekonomk eştszlk, yenlkçlk,
sürdürüleblr tüketm, barış ve adalet gb daha önce yer almayan alanları bünye-
snde barındırmaktadır. Belrlenen amaçlar brbryle bağlantılıdır. SKA’lar, gelecek
çn yaşamı sürdürüleblr şeklde daha y hale getreblmek amacıyla doğru seçm-
lern yapılableceğ ortaklık ve pragmatzm ruhuyla yürümektedr ve kapsayıcıdır.
Temel yaklaşımı yoksulluğun altında yatan kök nedenlerne nmek, nsanlar ve
dünya çn olumlu değşklkler gerçekleştrmek amacıyla nsanları brleştrmektr.
Eylül 2000’de toplanan BM Genel Kurulu’nda 147 devlet ya da hükümet baş-
kanı (ve toplam 189 üye ülke) “küresel düzeyde nsan onuru, eştlk ve esenlk l-
kelernn güçlendrlmes çn topluca taşıdıkları sorumluluk” çerçevesnde Bnyıl
Bldrges’n lan etmşlerdr. Bu doğrultuda sekz adet “Bnyıl Kalkınma Hedef”
belrlenmştr. Bu hedeer sağlanan lerlemey ölçüleblr ve zleneblr br bçm-
de gösterecek şeklde gelştrlmştr. Bnyıl kalkınma hedeer şöyledr (UNDP
Türkye, 2020):
1. Aşırı yoksulluk ve açlığın ortadan kaldırılması
2. Evrensel lköğretmn gerçekleştrlmes
3. Kadın-erkek eştlğnn sağlanması
4. Çocuk ölümlernn azaltılması
5. Anne sağlığının yleştrlmes
6. HIV/AIDS, sıtma ve ötek hastalıklarla mücadele edlmes
7. Çevresel sürdürüleblrlğn sağlanması
8. Kalkınma çn küresel br ortaklık gelştrlmes
Bnyıl Kalkınma Hedeer’nn mrası ve başarılarının ardından Sürdürüleblr
Kalkınma Amaçları, 2012 yılında Ro de Janero’da toplanan Brleşmş Mlletler
Sürdürüleblr Kalkınma Konferansı’nda ortaya çıkmıştır. Temel amaç, dünyanın
karşılaştığı çevresel, syas ve ekonomk problemler ele alan küresel hedeer oluş-
turmaktır. Bu doğrultuda, aralarında 193 üye ülkenn mzası le kabul edlen 2030
Sürdürüleblr Kalkınma Amaçları 17 temel amaç ve bunlara bağlı olan 169 adet
hedeen oluşmaktadır (Peşkrcoğlu, 2016:6-7).
2019 yılı sonunda ortaya çıkan ve 2020’de tüm dünyayı saran Corona vrüs sal-
gını, nsanlara dayanışma çnde hareket etme ve Sürdürüleblr Kalkınma Amaç-
larına ulaşmak çn br tc güç halne getrme fırsatı sunuyor. Brleşmş Mlletler
Genel Sekreter Antóno Guterres, yaptığı açıklamada, “Brleşmş Mlletler ve tüm
dünyadak temslclklermz bu krzden daha güçlü çıkablmek çn tüm ülkeler
destekleyecektr” demştr (UN, 2020).

4. Nitelikli Eğitim
- 89 -
4.2. Sürdürülebilir Kalkınma Amacı: Nitelikli Eğitim
Tüm nsanları kapsayan ve eşt derecede kaltel eğtm sağlamak ve herkese
yaşam boyu eğtm olanağı tanımak şeklnde tanımlanan dördüncü amaç son de-
rece önemldr, zra eğtm Sürdürüleblr Kalkınma Amaçlarının çoğunun ger-
çekleşmesnn anahtarıdır. Ntelkl eğtm yoksulluk sarmalından kurtulmaya,
toplumdak eştszlklern azaltılması ve toplumsal cnsyet eştlğnn sağlanması-
na öneml ölçüde yardımcı olablmektedr. Eğtm ayrıca hoşgörünün gelşmesne
ve barış çnde yaşayacak toplumların nşasına da destek olur. “Herkes kapsayan
ve herkese eşt derecede kaltel eğtm sağlamak ve herkese yaşam boyu eğtm
mkânı tanımak” olarak tanımlanan Ntelkl Eğtm doğrultusunda belrlenen
amaçlar şöyledr (UNSTATS, 2020):
1. 2030’a kadar bütün kız ve erkek çocuklarının ücretsz, hakkanyetl ve kaltel br
lköğretm ve ortaöğretm tamamlamalarının ve böylece lgl ve etkl öğrenme
çıktılarının elde edlmesnn sağlanması
1.1. (a)2./3. sınıarda; (b)lkokul sonunda; ve (c) ortaokulun sonunda en azından
() okuma ve () matematkte yeterllk düzeyne sahp çocukların ve gençlern
oranının artırılması
1.2. Btrme oranı (mezunyet oranı) (lkokul, ortaokul ve ortaöğretm)
2. 2030’a kadar bütün kız ve erkek çocuklarının onları lköğretme hazır hale getrecek
kaltel okul önces eğtmne erşmlernn güvence altına alınması
2.1. Cnsyete göre gelşmsel olarak sağlık, öğrenme ve pskososyal açıdan daha y
olablme yolundak 24-59 ay arasındak çocukların oranı
2.2. Cnsyete göre planlanan öğrenmeye katılım oranı (lkokula resm grş
yaşından br yıl önce)
3. 2030’a kadar bütün kadın ve erkeklern erşleblr ve kaltel teknk eğtm,
meslek eğtm ve ünverstey kapsayan yükseköğretme eşt bçmde erşmlernn
sağlanması
3.1. Cnsyete göre son 12 ay çnde gençlern ve yetşknlern örgün ve yaygın
eğtm ve öğretme katılma oranı
4. 2030’a kadar sthdam, nsana yakışır şlerde çalışma ve grşmclğe yönelk teknk
ve meslek becerler de kapsayan lgl becerlere sahp gençlern ve yetşknlern
sayısının öneml ölçüde artırılması
4.1. Yetenek türüne göre blg ve letşm teknolojler (BİT) alanında yeterl blg ve
yeteneklere sahp genç ve yetşknlern oranı
5. 2030’a kadar eğtm alanındak toplumsal cnsyet eştszlklernn ortadan
kaldırılması ve engelller, lgl bölgenn/coğrafyanın yerl halkı ve çocukların da
dâhl olduğu hassas durumdak (toplumsal vb.) nsanların her düzeyde eğtm ve
meslek eğtme eşt bçmde erşmlernn sağlanması

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm
- 90 -
5.1. Bu lstede ayrıştırılablecek tüm eğtm göstergeler çn endeksler (ver
elverşllğne bağlı olarak kadın/erkek, kır/kent, en alt/en üst gelr
düzeyndekler (%20’lk dlmler dkkate alındığında) ve engelllk durumu,
lgl bölgenn/coğrafyanın yerl halkı ve çatışmalardan etklenenler gb
dğerler).
6. 2030’a kadar bütün gençlern ve hem kadın hem de erkek olmak üzere yetşknlern
büyük br bölümünün okuryazar olmasının ve matematksel becerler kazanmasının
güvence altına alınması
6.1. Cnsyete göre, (a) okuryazarlık ve (b) artmetk becerlerde şlevsel açıdan
en az belrl br düzeyde yeterllğe sahp belrl br yaş grubundak nüfusun
yüzdes
7. 2030’a kadar sürdürüleblr kalkınma ve sürdürüleblr yaşam tarzları çn eğtm,
nsan hakları, toplumsal cnsyet eştlğ, barış ve şddete başvurmama kültürünün
gelştrlmes, dünya vatandaşlığı ve kültürel çeştllğn ve kültürün sürdürüleblr
kalkınmaya katkısının takdr yoluyla bütün öğrencler tarafından sürdürüleblr
kalkınmanın lerletlmes çn gereken blg ve becernn kazanımının sağlanması
7.1. () Küresel vatandaşlık eğtmnn ve () sürdürüleblr kalkınma çn eğtmn;
(a) mll eğtm poltkalarında, (b) müfredatta, (c) öğretmen eğtmnde ve (d)
öğrenc değerlendrmede tüm düzeylerde yaygın hale gelmes
A. Çocuklara, engelllere, toplumsal cnsyet eştlğne duyarlı eğtm olanaklarının
yaratılması ve gelştrlmes ve herkes çn güvenl, şddete dayalı olmayan, kapsayıcı
ve etkl öğrenme ortamlarının oluşturulması
a.1. Hzmetn türüne göre temel hzmetler sunan okulların oranı
B. 2020’ye kadar en az gelşmş ülkeler, gelşmekte olan küçük ada devletler ve Afrka
ülkeler başta olmak üzere gelşmekte olan ülkelere, gelşmş ve dğer gelşmekte
olan ülkelerdek meslek eğtm programlarını ve blg ve letşm teknolojler
programlarını, teknk programları, mühendslk programlarını ve blmsel
programları kapsayan yükseköğrenm programlarına kayıt olanağı sunan bursların
sayısının küresel olarak öneml ölçüde artırılması
b.1. Sektör ve çalışma çeşdne göre burslar çn resm kalkınma çn aktarılan
yardımın hacm
C. 2030’a kadar özellkle en az gelşmş ülkeler ve gelşmekte olan küçük ada devletler
başta olmak üzere gelşmekte olan ülkelerdek öğretmen eğtm çn uluslararası
şbrlğnn sağlanması aracılığıyla ntelkl öğretmen tedarknn öneml ölçüde
artırılması
c.1. Eğtm düzeyne göre mnmum stenen ntelklere sahp öğretmenlern oranı
Son yrm otuz yılda; her düzeyde eğtme erşmn artırılması yönünde büyük
lerleme kaydedlmştr; bunların arasında küçük çocuklar arasında okula hazır
olma, okuryazarlığa, özellkle kız çocuklarının okula kayıt oranlarının arttırılma-
sı, genç yetşknlern meslek ve küresel vatandaşlık çn blg ve becerlerle dona-

4. Nitelikli Eğitim
- 91 -
tılması bulunmaktadır (Camller ve Camller, 2020: 264). Ancak yne de eğtme
erşm ve katılım konusundak öneml lerlemelere rağmen, 2017 yılı tbaryle
dünyada 6 la 17 yaş arasındak 262 mlyon çocuk ve genç hala okula gtmemştr
ve çocukların ve ergenlk dönemndek gençlern yarısından fazlası okuma-yaz-
mada ve matematkte asgar yeterllk standartlarını karşılamamaktadır. Hızlı tek-
nolojk değşklkler fırsatlar ve zorluklar ortaya çıkarmaktadır, ancak öğrenme
ortamı, öğretmenlern kapasteler ve eğtm kaltesndek artış hız kazanmamış-
tır. Özellkle yetersz koşullar çndek kadınlar, kızlar ve marjnalleştrlmş du-
rumdak nsanlar çn yenden odaklanmış çabalara htyaç vardır. Buna göre 2018
sonu tbaryle durum şöyledr (UNESCO, 2019: 10-11):
 2017 yılında, her üç çocuktan ks, resm lköğretm grş yaşından br yıl önce
organze eğtm/öğretme katılmıştır. Bu tür öğrenme çocukların okula hazır
olmalarını ve gelecektek öğrenme deneymlern gelştrmeyle bağlantılıdır.
Sahra altı Afrka’da ve en az gelşmş ülkelerde bu oran yüzde 50’den azdır.
 2015 yılında, dünya çapında lk ve ortaokul çağındak yaklaşık 617 mlyon
çocuk ve ergen - yüzde 50’den fazla - okuma ve matematkte asgar yeterlk
düzeylerne ulaşamamıştır. Bunların yaklaşık üçte ks okula gtmekteyd, an-
cak ya yeternce eğtm alamamakta ya da okulu bırakmaktaydılar.
 Yaklaşık 750 mlyon yetşkn - üçte ks kadındır - 2016 yılında okuma yazma
blmyordu. Küresel okuma yazma blmeyen nüfusun yarısı Güney Asya’da,
dörtte br Sahra altı Afrka’da yaşamaktadır.
 Gelşmekte olan brçok ülkede etkl öğrenme ortamları sağlamak çn hala te-
mel altyapı ve tessler bulunmamaktadır. Sahra-altı Afrka en büyük zorluklar-
la karşı karşıyadır: lköğretm ve ortaöğretm düzeynde, okulların yarısından
azı elektrğe, nternete, blgsayarlara ve temel çme suyuna erşeblmektedr.
 Küresel olarak, eğtm alan lkokul öğretmenlernn yüzdesnde çok az lerle-
me kaydedlmştr ve bu oran 2015’ten bu yana yüzde 85 cvarındadır. Bu oran
Sahra altı Afrka’da (yüzde 64) en düşük düzeydedr.
4.3. Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ve İşletmelerin Rolü
2017 yılında Sürdürüleblr Kalkınma Amaçları İş Forumu, sürdürüleblr ve
kapsayıcı kalkınma vaadnn yerne getrlmesnde şletmelern krtk rolüne dk-
kat çekmştr. Forum’un önde gelen küresel ş örgütler, Uluslararası Tarım-Gıda
Ağı ve Uluslararası Tcaret Odası (ICC) dahl olmak üzere özel sektör kurumları ve
ağları SKA’ların fırsat ve önem üzerne br bldr yayınlamışlardır (RELX, 2020):
“SKA’lar tüm şletmelere dünyanın htyaçlarını ve steklern ş çö-
zümlerne dönüştürecek yen br bakış açısı sunmaktadır. Bu çözüm-
ler, şrketlern dünyayı sürdürüleblr ve kapsayıcı br kalkınma yoluna

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm
- 92 -
doğru lerlerken rsklern daha y yönetmelern, tüketc talebn ön-
görmelern, büyüyen/gelşen pazarlarında konum almalarını, htyaç
duyulan kaynaklara erşm sağlamalarını ve tedark zncrlern güç-
lendrmelern sağlayacaktır.”
Yapılan br röportajda Unlever CEO’su Paul Polman, Unlever’n tüm ş mo-
delnn SKA’lara yönelk olduğunu ve küresel olarak sahp oldukları 300 markanın
tamamının SKA’larla lşkl faalyetlerde bulunduklarını belrtmştr. Unlever, br
şrket uzun vadede başarılı olmak styorsa, sürdürüleblrlğ ş modelnn merke-
zne koymanın son derece öneml olduğunu vurgulamıştır (https://www.youtube.
com/watch?v=85EuBUJ_Cww&feature=youtu.be).
İş Dünyası ve Sürdürüleblr Kalkınma Komsyonu›nun 2017’de yayımladığı
br raporuna göre, SKA’lar 2030 yılına kadar dört sektörde (enerj, şehrler, gıda ve
tarım, sağlık ve bakım) 12 trlyon ABD doları ş tasarrufu ve gelr sağlayablecek
potansyel oluşturmaktadır. Rapor ayrıca, şletme stratejlernn SKA’lara uyumu
sonucunda önümüzdek on ya da on beş yıl çnde bu dört sektöre bağlı 380 ml-
yon yen ş yaratılacağını tahmn etmektedr (BSDC, 2017: 6).
PwC tarafından yapılan küresel br araştırmada, tüketclern yüzde 78’
SKA’ları benmseyen şrketlern mal ve hzmetlern satın alma olasılığının daha
yüksek olduğunu belrtmştr (PwC, 2015:18).
Brleşmş Mlletler Eğtm, Blm ve Kültür Örgütü’ne (UNESCO) göre, Co-
rona vrüs salgını nedenyle dünya çapında 1.25 mlyar cvarında öğrenc veya
toplam kayıtlı öğrenclern yüzde 72.9’u 20 Mart tbaryle koronavrüs salgından
etklenmştr. UNESCO Genel Drektörü Audrey Azoulay, UNESCO’nun, ülkele-
r uzaktan eğtm, blmsel şbrlğ ve blg desteğ konularında destekleyeceğn
belrtmştr (UN, 2020).
4.3.1. Sürdürülebilir Kalkınma Amacı olarak Nitelikli Eğitim ve
İşletmeler
İş dünyası, şlern büyütmeye yardımcı olacak alanlara odaklanarak, bunla-
rın etklern ve fırsatlarını görmeye çalışmaktadır. İş dünyasının sosyal sorunları
çözmelernn kendlerne de yarar sağlaması ve bunun çn SKA’lara odaklanması
kendlerne ve topluma eş zamanlı olarak yararlı somut sonuçlar ortaya çıkarablr.
PWC tarafından yapılan araştırmada, dünyanın farklı yerlerndek şletmele-
re SKA’lardan hanglernn şrketler ve değer zncrler üzernde en büyük etk-
y yaratacağı sorulmuş ve bu hedeerden en etkl olacak lk beşn sıralamaları
stenmştr. Buna göre “Ntelkl Eğtm” amacının İletşm, Fnansal Hzmetler,
Sağlık, Profesyonel Hzmetler ve Teknoloj sektörler üzernde öneml etklerde
bulunacağı ortaya çıkmıştır (PwC, 2015: 11). Araştırmanın 2019 yılında tekrar-

4. Nitelikli Eğitim
- 93 -
lanmasında 31 ülkede 7 sektör ve 1141 şrket ncelenmştr. Araştırmada “Ntelkl
Eğtm” amacının Fnansal Hzmetler, ve Teknoloj, Medya ve Telekom sektörler
üzernde öneml etklerde bulunacağı ortaya çıkmıştır. Ayrıca şrketlern %58’
(2018 oranı %48) “Ntelkl Eğtm” amacının kendlerne şletme ve toplumsal de-
ğer açısından en çok lgl olan amaç olduğunu belrtmşlerdr. Teknoloj, Medya
ve Telekom sektöründek şrketler se “Ntelkl Eğtm” amacını öncelkl olarak
gördüklern belrtmşlerdr zra başarılı olmalarını sağlayacak en öneml unsu-
run eğtmden (özellkle, blm, teknoloj, mühendslk ve matematk) kaynakla-
nacağını vurgulamışlardır (PwC, 2019: 21)
4.3.2. Nitelikli Eğitim için İşletme Çözümleri
“Ntelkl Eğtm” amacı doğrultusunda belrlenen hedeer ve şletmelern bu
hedeere yönelk yapablecekler şöyledr:
1. 2030’a kadar bütün kız ve erkek çocuklarının ücretsiz, hakkaniyetli ve ka-
liteli bir ilköğretim ve ortaöğretimi tamamlamalarının ve böylece ilgili ve
etkili öğrenme çıktılarının elde edilmesinin sağlanması.
Bu hedefe ulaşmaya yardımcı olacak olası şletme faalyetler şöyledr (GRI ve
UN Global Compact, 2017: 51):
 Evrensel eğtm hakkına saygı duymak.
 Çocukların eğtm hakkının desteklenmes ve çalışanlara hayatlarını olması
gerektğ gb devam ettreblecekler asgar ücretn ödenerek devletlern üc-
retsz olarak verebleceklernn ötesnde eğtm kolaylaştırmak.
 İşe alım sürecnde yaş doğrulama yöntemler gb yöntemler kullanarak sıfır
toleranslı çocuk şçlğ poltkalarını kend faalyetler çnde uygulamak ve
tedark zncr çndek çocuk şçlğ poltkalarına etklerde bulunmak.
 Farklı ülkelerde yasaların değşklk gösterebleceğnden dolayı, faalyet göste-
rlen her ülkede çocuk şçlğnn bağlamını ve tanımını anlamak, uluslarara-
sı standartlara bağlı kalmak ve faalyet gösterlen ülkelerdek yasaların şrket
poltkasından veya dğer faalyet gösteren ülkelerden daha düşük olduğu du-
rumlarda en y uygulamaları benmsemek. Tedark zncrnde de aynı stan-
dartları ve poltkaları teşvk etmek.
 İnsan kaynakları poltkaları, eğtm ve öğretm programlarını destekleme
gb örnek olablecek uygulamalar ve bu çerçevede kamu sektörü ve eğtm
kurumları le ortaklıklar kurma yoluyla temel ş faalyetlernde görülen eğ-
tmle lgl zorlukları ele alarak ş dünyasında yer alan topluluklardak ş ve
eğtm öncelklern uyumlaştırmak.
 Temel eğtme erşm ve bu eğtmn kaltesn artırmaya yönelk şletmelern
uzmanlığına katkıda bulunmak. Kız çocuklarının blm, teknoloj, mühends-

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm
- 94 -
lk ve matematk gb alanlara katılımlarını fırsatlar yaratarak desteklemek.
Marjnalleştrlmş / az temsl edlen grupları eğtm faalyetlerne dahl ede-
rek eştlğ teşvk etmek ve şrket destekl tüm eğtmlere eşt erşm sağlamak.
 Ulusal eğtm hzmetlernn fnansmanına yardımcı olmak çn vergler adl
br şeklde ödemek
2. 2030’a kadar bütün kız ve erkek çocuklarının onları ilköğretime hazır hale
getirecek kaliteli okul öncesi eğitimine erişimlerinin güvence altına alınma-
sı.
Bu hedefe ulaşmaya yardımcı olacak olası şletme faalyetler şöyledr (GRI ve
UN Global Compact, 2017: 53):
 Çocuk bakımı ve çocuk bakım alanları desteğ veya hzmetler, çocuk bakımı
çn fnansal yardım ve esnek çalışma seçenekler de dahl olmak üzere, yern-
de gündüz bakımı sağlayarak çocuklu çalışanlar çn çocuk bakımına erşm
desteklemek. Yönlendrme ve blg sağlamak veya çalışanların çocuk bakımı
çn verg avantajlarına erşmelern kolaylaştırmak. Bu amaçla şrketn teda-
rk zncrlerndek dğer şrketler de bu yönde etklemek.
 Devletn ve kamu sektörünün faalyetlerne alternatf olmaktansa tamamlayı-
cı rol üstlenmek ve asgar yaşam koşullarını sağlayan ücretler ve verglern
ödeyerek kamu sektörünün bu hzmetler sunmasını sağlamasına yardımcı
olmak.
 Ebeveynlere veya çocuklara bakanlara refah, güçlüklerle başa çıkma ve y-
leşme çn destek sunarak çocukların erken çocukluk gelşmne katkıda bu-
lunmak. Çalışma süresne saygı göstermek, esnek çalışma saatler sunmak,
mümkün olduğunda tam zamanlı sözleşme yapma mkanı sunmak, özellkle
tek ya da kadın resl haneler olmak üzere çocuklu çalışanlara yönelk dğer
destekler teşvk etmek.
3. 2030’a kadar bütün kadın ve erkeklerin erişilebilir ve kaliteli teknik eğitim,
mesleki eğitim ve üniversiteyi kapsayan yüksek öğretime eşit biçimde eri-
şimlerinin sağlanması.
Bu hedefe ulaşmaya yardımcı olacak olası şletme faalyetler şöyledr (GRI ve
UN Global Compact, 2017: 54):
 Meslek eğtm, staj programları ve ler eğtmle lgl olarak çalışanlara ay-
rımcılık uygulanmaması ve lgl eğtmlere açık erşm sağlamak.
 Meslek rehberlk ve meslek eğtm le lgl kapsamlı ve eşgüdümlü kurumsal
poltkalar ve programlar benmsemek ve gelştrmek.
 İş stratejs veya eğtm programlarına yönelk projeler çn staj programlarına,
fonlara, burslara veya hbelere erşm sağlayarak devletler tarafından sağlanan

4. Nitelikli Eğitim
- 95 -
meslek eğtm ve öğretm programlarını desteklemek. Tedarkçler de aynı
mkanları sunmaya teşvk etmek. Ulusal eğtm hzmetlernn fnansmanına
yardımcı olmak çn vergler ödemek.
 Okuryazarlığın arttırılması, meslek ve meslek eğtm dahl olmak üzere şr-
ket destekl tüm eğtm ve öğretm programlarına eşt erşmn sağlanması ve
blşm teknolojs eğtm alınmasını sağlamak.
 Bu eğtm ve staj fırsatlarını genç yetşknlere veya okullardan yapılan sth-
dam yoluyla çalışma hayatına katılanlara sağlamak, engell kadın ve erkek ça-
lışanlar çn de fırsat ve uygulama eştlğn desteklemek. Eğtm programları
tasarlanırken ücretsz znler (çocuk bakımı çn) gb kadınlara yük oluştura-
blecek ve kadınların önündek fırsatları sınırlandırablecek engeller hesap-
lamak.
4. 2030’a kadar istihdam, insana yakışır işlerde çalışma ve girişimciliğe yöne-
lik teknik ve mesleki becerileri de kapsayan ilgili becerilere sahip gençlerin
ve yetişkinlerin sayısının önemli ölçüde artırılması.
Bu hedefe ulaşmaya yardımcı olacak olası şletme faalyetler şöyledr (GRI ve
UN Global Compact, 2017: 55):
 Herkesn özgürce seçtğ veya kabul ettğ br ş le yaşamını kazanma fırsatını
çeren evrensel çalışma hakkına saygı duymak ve bu hakkı korumak çn ge-
rekl adımları atmak.
 Teknk destekl ve meslek rehberlk ve eğtm programları sunmak, şrket
destekl eğtm ve meslek eğtm programlarının eşt şeklde erşleblr olma-
sını sağlamak.
 Çalışanlara ekstra ntelkler ednmeler veya eğtmlerne devam etmeler çn
teşvk sağlamak.
 Eğtm kurumları le meslek eğtm, sthdam becerler ve eğtm gelşm
çn programlar gelştrmek veya desteklemek; devlet ve kamu sektörü faa-
lyetlerne alternatf oluşturmak yerne yenlkç çözümler sunarak öğretm
teknk becerlern gelştrmek.
 Tedark zncrnn benzer uygulamaları benmsemesn sağlayacak şeklde et-
klemek. Ulusal eğtm hzmetlernn fnansmanına yardımcı olmak çn ver-
gler ödemek.
5. 2030’a kadar eğitim alanındaki toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin ortadan
kaldırılması ve engelliler, ilgili bölgenin/coğrafyanın yerli halkı ve çocukla-
rın da dâhil olduğu hassas durumdaki (toplumsal vb.) insanların her dü-
zeyde eğitim ve mesleki eğitime eşit biçimde erişimlerinin sağlanması
Bu hedefe ulaşmaya yardımcı olacak olası şletme faalyetler şöyledr (GRI ve
UN Global Compact, 2017: 56):

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm
- 96 -
 Br kşnn özgürce seçtğ veya kabul ettğ br ş le yaşamını kazanma fırsa-
tını çeren evrensel çalışma hakkına saygı duymak. Kadınların ve erkeklern
eğtm ve meslek eğtme erşm haklarını eşt şeklde desteklemek.
 Engell kadın ve erkek şçler çn fırsat ve sağlık tedavs eştlğn destekle-
mek. Engell kşlern engelllk temell genel eğtm sstemnden ve engell
çocukların ücretsz ve zorunlu lköğretmden veya ortaöğretmden harç tu-
tulmamaları yönündek çabaları desteklemek.
 Çalışanların eğtm, staj programları ve ler eğtme açık erşm sağlamak.
 Okuryazarlık sınıarı, meslek ve blg teknolojs eğtm de dahl olmak üze-
re şrket tarafından desteklenen tüm eğtm ve öğretm programlarına eşt er-
şm sağlamak.
6. 2030’a kadar bütün gençlerin ve hem kadın hem de erkek olmak üzere yetiş-
kinlerin büyük bir bölümünün okuryazar olmasının ve matematiksel bece-
riler kazanmasının güvence altına alınması.
Bu hedefe ulaşmaya yardımcı olacak olası şletme faalyetler şöyledr:
 Şrketlern bünyelernde çalışan ve okuryazarlık yanında matematksel bece-
rlernde eksklk olanlarının şrket dahlnde ya da şrket dışındak kurumlar-
da eğtm almalarına destek olmak.
 Okuryazarlık yanında matematksel becerlernde eksklk olanlarının eğtl-
mesyle lgl olarak devlet kurumlarına destek olmak.
7. 2030’a kadar sürdürülebilir kalkınma ve sürdürülebilir yaşam tarzları için
eğitim, insan hakları, toplumsal cinsiyet eşitliği, barış ve şiddete başvurma-
ma kültürünün geliştirilmesi, dünya vatandaşlığı ve kültürel çeşitliliğin ve
kültürün sürdürülebilir kalkınmaya katkısının takdiri yoluyla bütün öğren-
ciler tarafından sürdürülebilir kalkınmanın ilerletilmesi için gereken bilgi
ve becerinin kazanımının sağlanması
Bu hedefe ulaşmaya yardımcı olacak olası şletme faalyetler şöyledr (GRI ve
UN Global Compact, 2017: 57):
 Çalışan hakları ve tedarkçlerle lşkler düzenleyen kurallar gb ç polt-
kalarda nsan hakları, cnsyet eştlğ ve sürdürüleblr kalkınma hakkında
blgler şrket poltkalarına eklemek ve bu poltkaların tedark zncrndek
tüm çalışanlar tarafından kapsamlı br şeklde paylaşılmasını ve anlaşılmasını
sağlayarak farkındalığı arttırmak.
 Kadın hakları da dahl olmak üzere nsan hakları gb belrl konularda ek
eğtmler verlmesn sağlamak.
 Sürdürüleblrlk faalyetlern uygulamak ve bunları çalışanlara, tedarkçlere
ve tüm paydaşlara etkn br şeklde letmek.

4. Nitelikli Eğitim
- 97 -
4.3.3. Nitelikli Eğitim ve Türkiye’de Devlet Politikaları
Son yıllarda Türkye’de eğtme erşm konusunda öneml mesafe kat edlmş
olup, öğretmen ntelkler başta olmak üzere eğtmn ntelğnn artırılması he-
deenmektedr. Eğtm sstemnde breylern kşlk ve yeteneklern gelştren,
fırsat eştlğne dayalı, kaltey yükselten br dönüşüm programı uygulanmaktadır.
Kapsayıcı, fırsat eştlğne dayalı kaltel br eğtme ve hayat boyu öğrenme m-
kânlarına erşmn sağlanması yoksulluğun azaltılması, ntelkl sthdam ve eko-
nomk büyümenn gerçekleştrlmes açısından son derece önemldr. Kalkınma
Planları ve lgl kamu kurumlarının stratejk planlarının yanı sıra; MEB Stratej
Belges ve Eylem Planı, Hayat Boyu Öğrenme Stratej Belges, Meslek ve Teknk
Eğtm Stratej Belges ve Eylem Planı, 2023 Eğtm Vzyonu Belges, Öğretmen
Stratej Belges ve Ulusal İsthdam Stratejs ve Eylem Planı “Ntelkl Eğtm” le
lgl temel poltka belgelerdr.
Türkye’de “Ntelkl Eğtm” üç ana tema odağında değerlendrlmektedr: .
Kaltel eğtme erşm . Eğtmde fırsat eştlğ ve . Meslek ve hayat boyu eğ-
tm. Kaltel eğtme erşm bağlamında, okullaşma oranları artırılmış, beşer ve
fzk altyapı yleştrlmş, derslk başına düşen öğrenc sayısı azaltılmış, müfredat
güncellenmş, öğretmenlern hzmet ç eğtmlerne ağırlık verlmş ve eğtmn
tüm kademelerne ayrılan kaynak artırılmıştır. Eğtmde fırsat eştlğ bağlamın-
da, mevcut mevzuat kadın erkek, dl, ırk, engelllk ve dn ayırımı gözetmekszn,
her br breyn eğtm hakkını güvence altına almaktadır. Meslek ve hayat boyu
eğtm bağlamında, eğtm-sthdam-üretm lşksnn gelştrlmes le farklı öğ-
renm ve yaş sevyelerndek breylern blg, becer ve yeterllklernn gelştrle-
rek sthdam edleblrlklernn artırılmasına önem verlmektedr. Bu kapsamda
meslek eğtm ve hayat boyu eğtme yönelk uygulamalar gelştrlmektedr. İş
dünyasının htyacı olan ntelkl şgücünün yetştrlmesn temn edecek bçmde
meslek eğtmn kaltesnn artırılması 2023 Eğtm Vzyon Belgesnn öncelk-
lernden brsdr. Önümüzdek dönemde “Ntelkl Eğtm” amacı çn aşağıdak
poltkaların uygulanması hedeenmektedr (SKKA, 2019: 64-68):
 Karyer rehberlk sstemnn gelştrlerek meslek yönlendrmenn etkn hale
getrlmes, orta öğretmdek meslek eğtm programlarının oluşturulmasıyla
lgl ş dünyasıyla şbrlğnn etknleştrlmes,
 Meslek eğtm le şgücü pyasasının etkleşmnn güçlendrlmes, okul-ş-
letme şbrlkler gelştrlmes,
 Erken çocukluk eğtm hzmetnn dezavantajlı grupları özellkle kırsal ve dü-
şük yoğunluklu yerleşm yerlern de kapsayacak şeklde alternatf ve esnek
programlar le çeştlendrlmes,

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm
- 98 -
 Araştırmacılığı, yenlkçlğ ve yaratıcılığı güçlendrmek üzere “STEM+A
(Scence (Blm), Technology (Teknoloj ), Engneerng (Mühendslk) ve
Mathematcs (Matematk) + Art (Sanat))” gb eğtm yaklaşımlarının tüm
eğtm kademelernde yaygınlaştırılması,
 Yükseköğretm ve meslek eğtm programlarının şgücünün djtal teknoloj-
lerle lşkl becer ve yenlkçlkle bağlantılı yetknlklern artıracak bçmde
adapte edlmes ve grşmc yaklaşımların güçlendrlmes,
 Tüm vatandaşların djtal eğtm çerklernden ücretsz faydalanmalarının
temn amacıyla Eğtm Blşm Ağına (EBA) aylık belrl br kotaya kadar üc-
retsz erşmn sağlanması,
 Özellkle dezavantajlı grupların eğtmde teknoloj kullanımının sağlanması
çn uydu le nternet bağlantısının 5.100 okula yaygınlaştırılması,
 Toplumun ve ş dünyasının her kesm çn djtal, fnans, sağlık, ekoloj ve
sosyal medya gb 21. yüzyıl becerler arasında yer alan okuryazarlıklara lş-
kn farkındalık ve becer eğtmlernn düzenlenmes.
4.3.4. Nitelikli Eğitim ve İyi Örnekler
Dünya lderler eğtm çn 2030 kalkınma gündemne destek verme yolunda
taahhütlern sunarken, özel sektörün yan ş dünyasında faalyet gösteren şrket-
lern, kaltel eğtm amacını desteklemede oynadığı rol gderek daha fazla önem
kazanmaktadır. Eğtm, BM hedeerne ulaşmak çn şrket faalyetler tarafından
en sıklıkla ele alınan ve dle getrlen konudur ve pek çok şrket ntelkl eğtm en
büyük küresel kalkınma öncelğ olarak görmektedr.
Dünya brbrne bağlı hale geldkçe ve sürdürüleblrlk açısından zorlukların
artması dkkate alındığında Brleşmş Mlletler, devletler, özel sektör ve svl top-
lum arasında gerçekleşecek daha y koordnasyonun, herkes çn kaltel öğrenme
fırsatları sunma ve hem toplumlara hem de şletmelere yarar sağlama açısından
krtk öneme sahp olduğu görüleblr.
Bu bölümde şrketlern “Ntelkl Eğtm” amacı çerçevesnde gerçekleştrdğ
olumlu faalyetlerden çeştl örnekler verlecektr.
4.3.4.1. Turkcell
“MERHABA UMUT” Projesi
Merhaba Umut projes, anadl Arapça olanların, özellkle Türkye’dek Sur-
yellern, temel Türkçe öğrenmelern, Kızılay şbrlğyle gelştrlen çerkler le
Türkye’de htyaçları olablecek faydalı blglere kısa yoldan erşmelern, ana dl-
lernde haberler okuyablmelern, yakınlarındak yerlere erşeblmelern, ayrıca
kendlern dl ve kültürel olarak toplumun dışında hssetmelern azaltmayı ve
Türkye’ye adaptasyonlarını kolaylaştırmayı amaçlamaktadır.

4. Nitelikli Eğitim
- 99 -
Merhaba Umut uygulaması ana dl Arapça olan, Türkye’de yaşayacak/yaşa-
yan kşlern Türkçe öğrenme, letşm kurma, yararlı blglere ve öneml yerlern
lokasyonlarıyla lgl blglerne erşmesne yardımcı br mobl uygulamadır (ht-
tps://www.turkcell.com.tr/servsler/merhaba-umut). Uygulama dahlnde Türk
Kızılayı’nın katkılarıyla Türkye’dek yaşam, kamusal hzmetlere erşm, eğtm
ve sağlık gb alanlarda sıkça sorulablecek sorular ve cevaplarını çeren Faydalı
Blgler sekmes hazırlanmıştır. Daly Sabah Arabc gazetesnn katkılarıyla uy-
gulamada son 2 güne at Arapça haberlere erşm sağlanablmektedr. AFAD ve
Prodea şbrlğyle, Kahramanmaraş Geçc Barınma Merkez’nde Merhaba Umut
Teknoloj Merkez hayata geçrlmş ve burada çocuklara teknoloj eğtmler ve-
rlmştr. Merhaba Umut djtal uygulaması bugüne kadar yaklaşık 1 mlyon kş
tarafından ndrlmştr. Haada yaklaşık 30 bn kş tarafından aktf olarak kul-
lanılmaktadır. Proje sayesnde Suryel çocuklar ve yetşknler Türkçe öğrenme
fırsatı yakalamakta, Türkye’dek hayata daha kolaylıkla adapte olablmektedr
(SKKA, 2019: 67).
“ZEKA GÜCÜ” Projesi
Turkcell Mll Eğtm Bakanlığı şbrlğnde Zeka Gücü Projes le Türkye’nn
özel yetenekl öğrenclern teknolojyle tanıştırmak, onların yeteneklern erken
yaşta keşfedp gelştrmek hedeenmektedr. Kurulan Zeka Gücü Teknoloj Labo-
ratuarları’nda öğrenclere sunulan olanaklar arasında dzüstü blgsayar, 3D yazıcı,
akıllı tahta, elektronk ve robotk kodlama setler ve alet takımları bulunmaktadır.
Çocuklar yapay zeka, kodlama, uzay blmler, robotk, akıllı ev ve bulut teknolo-
jlerne yönelk eğtm almakta ve projeler gelştrmektedr. 2019 yılının başında
Stanford, Harvard, MIT gb ünverstelern kullandığı Open edX altyapısını kul-
lanan, yen nesl Zeka Gücü eğtm platformu sayesnde, çevrmç eğtmler ve
Zeka Gücü uygulaması le projenn 20.000 çocukla daha buluşturulması hedef-
lenmektedr(https://www.turkcell.com.tr/tr/hakkmzda/sosyalsorumluluk).
“GELECEĞİ YAZAN KADINLAR” Projesi
TOBB Kadın Grşmcler Kurulu ve Turkcell şbrlğnde hayata geçrlen
Geleceğ Yazan Kadınlar Projes’nn amacı; kadınları yazılım konusunda, mobl
uygulamalar gelştrme konusunda destekleyerek, kadınların sthdam kapaste-
lern ve grşmclğn artırmaktır. Projenn hedef ktles; lse mezunu, ünver-
ste öğrencs/mezunu olan, mobl teknoloj endüstrsnde çalışmak veya mobl
teknolojler kullanma suretyle ş fkrlern gerçekleştrmek steyen 18 yaş üstü
kadınlardır. Kadınlar sınıf ç ve çevrmç eğtm alarak mobl yazılım konusunda
yeteneklern gelştrrken mentorluk desteğyle de grşmclk yetknlğ kazana-
rak kend ürünlern, grşmlern hayata geçrmek çn büyük br adım atma fır-

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm
- 100 -
satı yakalamaktadır. Eğtm alan kadınlar arasında yapılan eleme le 100 katılımcı
Turkcell’de son kullanıcı testlern yapmak üzere test uzmanları olarak sthdam
edlmektedr (TURKCELL, 2020).
4.3.4.2. Standard Chartered (Birleşik Krallık /Finansal Hizmetler)
Standard Chartered, kız ve kadınların güçlendrlmesne, cnsyet eştlğnn
desteklenmesne ve bankanın faalyet gösterdğ düşük gelrl ülkelerde ekonomk
büyümeye destek olma konusunda katkıda bulunmayı hedeemektedr. Bunun
çn lk olarak, şrket tarafından 2006 yılında Hndstan’da 70 kız çocuğunu he-
def alan br plot uygulama olarak başlatılan “Goal” programı yaşam becerlern
öğretmek çn sporu kullanmaktadır. 24 ülkeden 145.000’den fazla kız etkl or-
taklıklar ve stratejk büyüme yoluyla bugüne kadar “Ntelkl Eğtm” amacı çer-
çevesnde sunulan olanaklardan yararlanmıştır. Standard Chartered, paydaş ağını
oluşturmanın yanı sıra, ttz br zleme, değerlendrme ve raporlamanın, prog-
ramın daha büyük ölçekte etk elde etmeye devam etmesne yardımcı olacağına
nanmaktadır.
Program, amaçladığı etky elde etmektr. Program sonuçlarını değerlendr-
mek çn yapılan araştırmalar, kızların blg, tutum ve davranışlarında olumlu
değşklkler olduğunu göstermektedr. Katılımcıların ortalama% 68’ daha eko-
nomk güçlenmş hssettklern belrtmşlerdr. Ayrıca katılımcıların sthdam
edleblrlklerne, para kazanma ve mal durumlarını yönetme becerlerne olan
güvenler artmıştır. Kızlar ayrıca lder olma potansyeller hakkında % 65 daha
fazla blgl hale gelmşlerdr.
Bu çabaları sayesnde, Standard Chartered marka lderlğn gelştrme, ku-
rumsal tbarını artırma ve ülke ç lşklern gelştrmede öneml kazanım-
lar elde etme mkanına sahp olmuştur. Standard Chartered, kız çocuklarına ve
eğtme yatırım yaparak markasına “ylk çn burada” olma vaadn göstererek
toplumun gözünde daha fazla güven kazanma şansını da artırmıştır (UN Global
Compact, 2015: 10).
4.3.4.3. Lego
Çocukların LEGO® bloklarıyla oyun ve öğrenmenn eşzamanlı gerçekleştğn
blen LEGO® Grubu bünyesnde oluşturulan “LEGO® Educaton” 1980›dek kuru-
luşundan bu yana öğrenmey eğlencel hale getren br öğrenme çözümler sağla-
yıcısı olarak gelşm göstermştr. LEGO Educaton LEGO ürünlernn çocuklar
çn hem oyuncak hem de eğtm aracı olmasını sağlamaktadır. LEGO® Educaton
başlangıçta STEM eğtmne düşük malyetl çözümler getrmeye odaklanmış ve
o zamandan ber, okullarda eğlencel öğrenmey desteklemek çn okuryazarlık

4. Nitelikli Eğitim
- 101 -
odaklı ürünler yoluyla çocukların daha y blşsel ve yaratıcı becerler öğrenme-
lerne yardımcı olmak çn ürünlern genşletmştr (UN Global Compact, 2015:
14-15). 1998 yılında STEM öğrenmesn kolaylaştırmak çn blgsayar kontrollü
LEGO ürünler gelştrme konusunda Massachusetts Teknoloj Ensttüsü le şbr-
lğ yaparak LEGO Educaton, amral gems robotk ürün sers LEGO® MINDS-
TORMS® Educaton›ı tanıtmıştır. LEGO Educaton bu ürünle, STEM eğtm çn
öğrenme aracı olarak robotları benmsemştr. LEGO Educaton çözümler ayrıca
LEGO Educaton StoryStarter gb yaratıcılık, dl ve okuryazarlık becerlern ge-
lştrmeye yardımcı olacak araçlar çermektedr. Bu ürünler öğretmenlern oyun
yoluyla öğrenmeye yönelk pedagojk yaklaşımlarına destek olmaktadır. LEGO
Educaton, akademk kurumlar ve her zaman olduğu gb öğretmenler gb eğ-
tm uzmanlarıyla, çeştl açılardan görülen eksklkler ortadan kaldırmaya destek
olmaktadır. Bu sayede eğtmclere yönelk olarak kaltel öğrenme araçları olan
değerl ürünler sunmaya çalışmaktadır.
Kâr odaklı br şrket olmak, LEGO Educaton’ın sonuç odaklı olmasını gerekt-
rr. Müşterler çn değerl olduğu kanıtlanan ürün gruplarını üretrken, eğtmc
htyaçlarındak değşklkler nedenyle daha az etkl olan dğer ürünlern üret-
mn azaltmakta ya da durdurmaktadır. LEGO Educaton, ürünlern herkes tara-
fından erşleblr ve kullanılablr hale getrmek çn öğrenme becerler ve amaç-
lanan öğrenme çıktıları arasında ayrım yapmayan evrensel öğrenme tasarımını da
(ör. yapım talmatlarında kelmeler yerne resmler kullanma) teşvk etmektedr.
LEGO blokları evlerde, okullarda ve dğer öğrenme ortamlarında kullanılmanın
yanında ebeveynlern ve öğretmenlern hem eğtm hem de eğlence olarak gördü-
ğü global marka olarak yüksek blnrlğne sahptr.
4.3.4.4. Oando Vakfı (Nijerya / Enerji)
Oando PLC tarafından başlatılan ve desteklenen Oando Vakfı, Njerya’dak te-
mel eğtme erşm artırmaya ve bu eğtmn kaltesn htyaç duyulan alanlara
odaklanarak en yüksek düzeye çıkartmaya kararlıdır. Eğtm kaltesnn yleştrl-
mesnn çok yönlü br sorun olduğunu anlayan Oando Vakfı’nın eğtm programı,
okul ortamı çnde ve dışında eğtm ve öğrenmenn karşılaştığı brçok zorluğu
bütüncül br yaklaşımla ele almaktadır (UN Global Compact, 2015: 18-19).
Njerya, dünyada lkokul çağındak en fazla çocuğa sahp ülkedr, ancak okul
çağındak çocuklardan yaklaşık 10,5 mlyon çocuk okula gtmemektedr. Njer-
ya’da lköğretm ücretsz olmasına rağmen, okul ünformaları ve ktapları ve okul
gderler de dahl olmak üzere çeştl unsurlar br çocuğun eğtm almasını engel-
leyeblmektedr. Njerya’nın nüfusu arttıkça, kaltel eğtme erşm sağlamak çn
kamu kaynaklarına lave baskı ve yük gelmektedr.

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm
- 102 -
Merkez Njerya’da bulunan Oando PLC’nn uzun vadel operasyonel planla-
rı yalnızca ülke çnde yoğunlaşmaktadır. Oando Vakfı Njerya’da kaltel temel
eğtme erşm kolaylaştırarak, ekonomk büyüme ve yoksulluğun azaltılmasını
sağlamanın yanında güvenl ve eştlkç br Njerya oluşturmak çn uzun vadede
ntelkl br şgücü oluşturmayı amaçlamaktadır.
Vakıf, Njerya’dak eğtm sektörünün eğtme yaptığı yatırımların öğrenme
sonuçlarını yleştrmek çn hang faktörlern en fazla etky sağlayableceğn be-
lrlemek çn kapsamlı br analz yapmıştır. İhtyaca dayalı br değerlendrme yap-
tıktan sonra, Oando Vakfı, başta Njerya’nın kuzey eyaletlernde özellkle lköğ-
retm olmak üzere, kız çocuklarının eğtm çn yatırımlara odaklanma yönünde
stratejk br karar almıştır. VAKIF 2007 yılında altyapıyı gelştrmeye odaklanan
br grşm olarak başlatılan faalyetn ardından 2011 yılında Eğtm Bakanlığı
ve Devlet Evrensel Temel Eğtm Kurulları le ortaklaşa eğtmn belrl yönler-
ne odaklanmak çn amral gems programı olan Adopt-A-School Grşm’n
(AASI) başlatmıştır.
AASI halhazırda yed programlı alan ve faalyet yoluyla Njerya’dak devlet
okullarında öğrenm sonuçlarını yleştrmek ve kayıt, okula devam etme ve geçş
oranlarını artırmak çn, daha bütünsel şöyle br yaklaşım zlemektedr: 1) okul
bnası ve tesslern nşa etmek ve yenlemek; 2) öğretmen eğtm ve öğretme
yardımcı olacak personeln temn; 3) “Okul Temell Yönetm Komteler” (ve-
l-öğretmen dernekler) kurmak ve güçlendrmek; 4) Eğtm Yönetm Blg Ss-
temler eğtm de dahl olmak üzere Yerel Yönetm Eğtm Kurumlarının kapaste
artırımı; 5) Blg ve İletşm Teknolojler (BİT) Yaratıcı Merkezlern kurmak; 6)
Erken Çocukluk Bakım ve Gelşm Merkezlernn kurulması; ve 7) Oando Burs-
yer Programı aracılığıyla öğrenclere mal yardım sağlamak.
Bugüne kadar AASI aracılığıyla Oando Vakfı 1123 burs vermş, 23 eyalette 88
okulu programa dahl etmş ve 2169 öğretmen modern pedagojk ve eğtm çe-
rkleryle yetştrmştr. Vakfın bu faalyetler 2020 tbaryle 200,000 kşye destek
olunmuştur. Eğtm programlarına çalışanların katılımı ve desteğ, Oando PLC’de
çalışanların şletmeye bağlılığını artırmış ve moral desteğn de ortaya çıkmasına
yardımcı olmuştur (OANDO Foundaton, 2020)
4.3.4.5. Nestle
En büyük beslenme, sağlık ve sağlıklı yaşam şrketlernden br olan Nestlé,
dünya çapında yetersz beslenmeden obezteye kadar mlyarlarca çocuğu etkle-
yen sağlıkla lgl zorluklarda oldukça deneymldr. Nestlé, 2009 yılında beslenme
ve sağlık blglern artırmayı ve okul çağındak çocuklar arasında fzksel aktv-
tey teşvk etmey amaçlayan Nestlé Sağlıklı Çocuklar Küresel Programını başlat-

4. Nitelikli Eğitim
- 103 -
mıştır. Sağlıklı Çocuklar, okul ve yerel düzeydek çok çeştl paydaşlarla ortaklaşa
uygulanmaktadır.
Nestlé beslenme, sağlık ve sağlıklı yaşamda güvenlr br lder olmaya çalış-
maktadır ve “İy Yemek, İy Yaşam” sloganı, stratejsnn ve operasyonlarının te-
melnde yer almaktadır. Nestlé, yetersz beslenmey ele almak ve toplumlarında
daha sağlıklı yaşam tarzlarını teşvk etmek çn beslenme eğtm sağlayarak ortak
değer yaratmayı taahhüt etmektedr. Nestlé ayrıca tüketclernn toplulukları-
na olan güven ve kurumsal tbarını arttırmayı hedeemektedr. Nestlé Sağlıklı
Çocuklar Küresel Programı, fzksel aktvtey teşvk ederken, dünyanın dört br
yanındak okul çağındak çocuklara beslenme ve sağlık eğtm sunmaktadır. Sağ-
lıklı Çocuklar, ulusal ve yerel yönetm, svl toplum örgütler, beslenme ve sağlık
kurumları ve spor federasyonları dahl olmak üzere, her yerde yaklaşık üç kşyle
dünya çapında ortaklarla çalışmaktadır (UN Global Compact, 2015: 22-23).
Nestle ayrıca “Küresel Gençlk İnsyatf” programı sayesnde daha fazla gen-
cn eğtlmesne, eğtlmesne ve y şlere grmesne yardımcı olmaya çalışmakta-
dır. Bu programın temel amacı sadece gençlere yardımcı olmak değl, tüm toplum
çn müreeh br geleceğn temellern atmaktır. 2019 sonu tbaryle 30 yaş altın-
dak gençlerden 26.000’nden fazlasına ş mkanı sunulmuştur. Bunun yanında
gençlern ş hayatına kolay uyum sağlayablmes amacıyla 4900 gence şe hazır-
lanablme faalyet düzenlenmş, bu faalyetlere de halhazırda Nestle bünyesn-
de çalışan 9800 kş gönüllü katılmıştır. Programa 300 paydaş destek olmaktadır.
2020 sonu tbaryle 45.000 la 50.000 kşye staj ve eğtm mkanı sunmak amaçlar
arasındadır (NESTLE, 2020).
4.3.4.6. Econet Wireless (Zimbabve / Mobil İletişim)
Econet Wreless Zmbabwe 1996 yılında hayırsever faalyetler aracılığıyla eğ-
tme yatırım yapmaya başlamıştır. Econet, 200.000’den fazla öğrency etkleyen
burslar vermekten Zmbabve’de öğrenme merkezler kurmaya kadar, temel ş uz-
manlığı olan mobl teknoloj le eğtme tcar yatırımlar yapmaktadır. 2013 yılında
başlatılan Econet EcoSchool, müşterlernn hayatlarını ve fırsatlarını etklemek
amacıyla kamu ve kamu dışı eğtm kurumlarındak öğrencler çn eğtm çerk-
lerne erşm gelştrmey amaçlamaktadır (UN Global Compact, 2015: 26-27).
2050’ye kadar Afrka’nın 18 yaş altı nüfusu neredeyse 1 mlyara ulaşacaktır. Bu
nüfus artışı daha fazla çaba ve eğtme yatırım gerektrecektr. Örneğn, Zmbab-
ve’dek lkokul btrme oranının %80’n üzernde olduğu tahmn edlmekle brlk-
te, ortaöğretme devam oranı %50 cvarındadır. Zmbabve’de ve Afrka genelnde
orta ve yüksek öğrenm arasında okulu terk etme oranı yüksektr (UN Global
Compact, 2015: 26-27).

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm
- 104 -
Mobl teknolojnn geleneksel eğtm kavramlarını yenden tanımlama po-
tansyelnden hareket eden Econet, yen, öğrenc merkezl öğrenme bçmlernn
gelştrlmesne odaklanarak Zmbabve’dek öğrenclern eğtm htyaçlarını ele
alma fırsatını değerlendrmektedr. Günümüzde Econet, eğtm çerğne ve mobl
chazlar aracılığıyla sunulan etkleşml öğrenme ortamlarına eşt erşm sağla-
maktadır. Econet, mevcut çekrdek yeterllkler ve altyapıdan yararlanılableceğ
çn potansyel yen gelr akışları ve asgar sermaye yatırımı da dahl olmak üzere
eğtme yatırım yapmanın tcar faydaları üzerne br analz de gerçekleştrmş-
tr. Yıllık mobl eğtm (mEducaton) pazar büyüklüğünün 2020’e kadar 70 mlyar
ABD dolarına ulaşması tahmn edlmekteyd.
Econet’n 1996 yılında burslarla başlayarak sürekl eğtme yaptığı yatırım,
mevcut eğtm sstemndek boşlukların belrlenmesne yol açtı. İlköğretmden
yükseköğretm yoluyla verlen burslar, Econet’n çocuklar ve gençler çn eğt-
me erşm gelştrme konusundak temel arzusunu yerne getrmesne rağmen,
burslar daha y öğrenme sonuçları çn öğretm kaltesn veya akademk çerğ
etklemed. Econet, gençler çn kaltel eğtm kaynaklarına ve becer gelşmne
erşm üzernde br etk yaratmak çn daha lgl ve kapsamlı br yaklaşım benm-
semey seçmştr. Bu yaklaşım, yetenekl br şgücünün gelştrlmes çn öğren-
cler pazarın htyaçlarını karşılamak ve aşmak çn gerekl blg ve becerlerle
donatmayı amaçlamıştır. 2018 yılında şrket bütüncül br yaklaşım benmseyerek
beşer sermayenn gelştrlmesne yatırım kararı almıştır. Beşer sermayenn ge-
lştrlmes ntelkl eğtm yanında sağlık, beslenme, grşmclk, kadınların sos-
yal alanlarda güçlendrlmes gb alanları da kapsamaktadır (ECONET, 2019: 54).
Yatırım stratejsn gelştrrken, Econet etksn üç açıdan ölçmey planlamış-
tır: 1) eğtme erşm; 2) marka farklılaşması; ve 3) karlılık. Yatırımlarının plan-
lama aşamasından etksn ölçmek çn kullanılan göstergelerden bazıları eğtm
erşm oranları, eğtme fnansal katkılar, marka görünürlüğü / farkındalığı, Eco-
net’n ş lderlernn eğtm şampyonu olarak görünürlüğü, gelr artışı, satışlar,
eğtmc / okul sayısıdır.
Econet’n mEducaton portföyü, lkokuldan sthdama kadar çok çeştl öğren-
me htyaçlarını karşılayan ürünler ve hzmetler çermektedr. Econet’n web ta-
banlı e-öğrenme platformu Ruzvo, Zmbabve’dek lköğretm öğrenclerne uyar-
lanmış eğtm çerğne sınıf erşm sunmaktadır. Üçüncül sevyedek öğrencler
hedeeyen farklı br hzmet olan Econet Zero, dünya çapında tanınmış ktlesel
açık çevrmç kurslar dahl olmak üzere eğtm web stelerne erşm sağlamak-
tadır. Ek olarak, EcoSchool Ünverstes EcoSchool tablet aracılığıyla djtal çerk
sağlamak çn Zmbabve’dek kurumlarla şbrlğ yaparken, EcoSchool Akadem
tüm öğrencler çn uygun mobl kurslar sunmaktadır. EcoSchool’u tamamlamak,

4. Nitelikli Eğitim
- 105 -
2014 yılında kurulan ve Zmbabwe gençler çn 21. yüzyıl becerlern djtal ve
grşmc becer eğtm ve gelştrme yoluyla teşvk etmey amaçlayan Muzn-
da Hub’dır. Econet, teknolojyle getrdğ eğtm çözümlerne ek olarak, 200.000
dezavantajlı çocuğa okul ücretlern karşılamaları ve ergen gençlere ortaokul ve
ünverstede devam eden eğtmlern desteklemeler çn burs vermektedr (UN
Global Compact, 2015: 26-27).
4.3.4.7. Unilever
Küresel br şrket olan Unlever ş dünyasının topluma hzmet etmes gerekt-
ğne nanmaktadır. Unlever yoksulluk, açlık ve klm değşklğ çeren br dün-
yada, uzun vadel ş başarısı elde etmenn mümkün olmadığına nanmaktadır.
Unlever’e göre Brleşmş Mlletler tarafından 2015 yılında başlatılan Sürdürüle-
blr Kalkınma Amaçları, bu değşklğ yönlendrmek çn mükemmel araçlardır.
Buradan hareketle Unlever amaçların, ş ve dünya le lgl stratejk önemn far-
kında olarak, çaba göstermektedr. “Ntelkl Eğtm” amacı, nsanların yaşamları
boyunca eğtme eşt erşm sağlamasına odaklanmaktadır (UNILEVER, 2020).
İnsanların günlük yaşamlarında karşılaştıkları engeller kaldırmak çn eğtm
kullanmak Unlever’n “Unlever Sürdürüleblr Yaşam Planı (USLP)”de büyük br
rol oynamaktadır ve şrket gelecektek büyümesnde krtk br unsur olarak gö-
rülmektedr. Özellkle kadınların güçlendrlmes, gelecektek refahın ve SKA’la-
rın başarısının anahtarıdır. Şrket değer zncr boyunca kadınlar çn eğtm ve
becerlere erşm artırmayı taahhüt etmektedr. Şrket 2018›e kadar yaklaşık
1,72 mlyon kadının becerlern/yeteneklern gelştrmey amaçlayan grşmle-
re/faalyetlere erşmes sağlanmıştır. Radant, Sunslk, TRESemmé ve Dove gb
markalar bu çerçevede hayat rol oynamaktadırlar ve kadınlara çeştl programlar
aracılığıyla güven, becer ve grşmclk eğtm vermektedrler. 2018 yılına kadar
1.73 mlyon kşye ulaşan eğtm ve becerlere sahp küçük ölçekl perakendec-
ler destekleme programları arasında, kadınların potansyeln ortaya çıkarmaya
odaklanan programlar yer almaktadır. Şrket bunlar yanında çoğu çay sektörün-
de çalışan 746.000›den fazla küçük ççnn tarımsal uygulamalarını gelştrmeye
yönelk grşmlere/faalyetlere erşmesn sağlamıştır. 2018 yılında, Türkye Çay
Tedarkçler Grşm, Çay Sr Lanka, Hndstan›dak küçük ölçekl Çç Çlğ
Grşm ve Palm Yağı Küçük İşletme Grşm gb mevcut küçük ölçekl program-
ların genşletlmes yoluyla faalyetlern artırmıştır (https://www.unlever.com/).
Türkye’de “Lpton Sürdürüleblr Tarım Projes” çerçevesnde doğrudan ve te-
darkçler vasıtasıyla 36.000 küçük ölçekl çç eğtm almıştır. Bunun yanında
“Unlever Vakfı” desteğyle Sürdürüleblr Kalkınma İçn Yenlkç Çözümler Der-
neğ’ne at GelecekDaha.Net grşmyle 2014 yılından bu yana tüm Türkye’de lse

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm
- 106 -
ve ünverste öğrenclerne çevrmç ulaşılarak, meslek blg ve tecrübelernn
gelşmne destek olmaktadır. (UNILEVER Türkye, 2020).
4.3.4.8. Netaş
Sürdürüleblr Kalkınma Amaçlarına Değer Katan Şrketler 11. KSS (Kurum-
sal Sosyal Sorumluluk) Zrves’nde “Ntelkl Eğtm” kategorsnde Next Coders
Projesyle Gümüş Başarı Ödülü alan Netaş, 61 mühendsnden oluşan Umutluyuz
Gönüllülük Platform üyeleryle okullarda öğrenclere kodlama eğtm vererek,
mühendslk mesleğn anlatmaktadır. İlk aşamada şrket çalışanlarının çocukla-
rına odaklanılarak 12 haa süren “Next Coders” programı tamamlanmıştır. Daha
sonrak aşamada şrketn gönüllü 61 mühendsyle talep eden farklı okullardak
221 öğrencye kodlama eğtm verlmştr. Ağustos 2019 tbaryle sadece 4 ayda
1700 saatn üzernde kodlama eğtm verlerek çok öneml faalyetler gerçekleşt-
rlmştr. (NETAŞ, 2020).
4.3.4.9. Henkel
Sürdürüleblr Kalkınma Amaçlarına Değer Katan Şrketler 11. KSS (Kurum-
sal Sosyal Sorumluluk) Zrves’nde “Ntelkl Eğtm” kategorsnde Keşf Dünyası
Grşmyle Altın Başarı Ödülü alan Henkel Türkye Keşf Dünyası Henkel tarafın-
dan başlatılan, çocukları blm dünyasını keşfetmeye teşvk etmey ve araştırmayı
eğlencel hale getrmey amaçlayan, uluslararası br eğtm grşmdr. Henkel,
Türkye’de Yaratıcı Çocuklar Derneğ’nn şbrlğ ve uzmanlarla brlkte çocuk-
lara blm sevdrmey amaçlayan laboratuvar uygulamaları gerçekleştrmektedr.
Program, lkokul öğrenclerne yönelk olarak uzmanların gelştrdğ materyalle-
r ve atölye çalışmalarından yararlanmaktadır. Konsept öğrenclern brer araştır-
macı olmalarına odaklanmaktadır.
Çocuklar, blm nsanlarının sadece zek değl, aynı zamanda yaratıcı da oldu-
ğuna nanmaktadır. Keşf Dünyası, çocukların bu temel özellğe lşkn düşünce-
lern dkkate alarak tasarlanmıştır. Yaratıcı düşüncenn tek başına yeterl olma-
yacağından hareketle düşüncey hayata geçrmek çn, çocukların deneysel becer,
sabır ve dayanıklılığa ve düzenl ve ssteml br yaklaşıma htyacı olması da prog-
ramın üzerne kurulu olduğu temeller arasındadır (HENKEL Türkye, 2020).
4.3.4.10. Albaraka Türk
Sürdürüleblr Kalkınma Amaçlarına Değer Katan Şrketler 11. KSS (Kurum-
sal Sosyal Sorumluluk) Zrves’nde “Ntelkl Eğtm” kategorsnde “Geleceğe De-
ğer Kat” projesyle Platn Başarı Ödülü alan Albaraka Türk Türkye’nn farklı şe-
hrlerndek bnlerce öğrencye ulaşarak Mll Eğtm Bakanlığı koordnasyonuyla
Geleceğe Değer Kat Projesn hayata geçrmştr. Proje dahlnde 46 şehrde top-

4. Nitelikli Eğitim
- 107 -
lamda 15.000 öğrencyle buluşma gerçekleştrlmştr. İlk etapta 30 okulda zekâ,
novasyon ve etkl öğrenme buluşmaları gerçekleştrlmş, projenn knc bölü-
münde 33 okulda Akıl ve Zeka Oyunları Atölyes kurulmuş ve 105 parçalık oyun
setler hedye edlmştr. “Eğtmde fırsat eştlğ ve Ntelkl Eğtm” mottosuyla
yola çıkılan projede, özellkle öğrenclern blşsel kazanımlarına katkı sağlamaya
odaklanılmaktadır. Proje kapsamında kılavuz müfredat paylaşarak öğretmenlere
de rehberlk sağlanmıştır. Ayrıca, Albaraka Türk’ün YouTube kanalında paylaşılan
akıl ve zeka oyunları vdeoları le projeye sürdürüleblr br boyut kazandırılmıştır
(Anadolu Ajansı, 2020; ALBARAKA Türk, 2020).
4.3.4.11. Türk Telekom
Türk Telekom; ekonomk, sosyal, bölgesel veya fzksel nedenlerle toplumsal
hayata dahl olamayan kşlern blgye erşmne katkıda bulunmayı kurumsal
sorumluluğun öneml br parçası olarak görmekte ve “herkes çn erşleblr le-
tşm” prensb le çalışmalar yapmaktadır. İş yapma bçmn Brleşmş Mlletler
Sürdürüleblr Kalkınma Amaçları doğrultusunda şekllendrmeye özen gösteren
Türk Telekom, özellkle “Ntelkl Eğtm” ve “Eştszlklern Kaldırılması” mad-
deler çerçevesnde, Türkye’ye değer katan kurumsal sosyal sorumluluk projeler
gerçekleştrmektedr. “İnternetle Hayat Kolay” projes, nternetn sunduğu ola-
nakları yeternce tanımayan ve bu olanaklardan faydalanamayan kşlern, nter-
net okuryazarlığı eğtmleryle çevrmç dünyaya adım atmalarına öncülük et-
mektedr. Proje; Türk Telekom, Habtat Derneğ ve Brleşmş Mlletler Kalkınma
Programı (UNDP) ş brlğyle yürütülmüştür.
Bölgesel ve ekonomk eştszlkler ortadan kaldırma suretyle, blgye erşmde
eşt mkanlara erşleblmesn amaçlayan projenn hedefn kalkınmada öncelkl
ller başta olmak üzere, 25 yaş üstü, nternet kullanma becerler olmayan ya da
çok sınırlı olan yetşknler oluşturmuştur. Bunun yanında belrtlmes gereken br
husus da kadınlara öncelk tanınmış olmasıdır. Proje kapsamında 2018 yılı sonu
tbarıyla toplamda 45 bn kşye nternet okuryazarlığı eğtm verlmştr. İçerk-
lerne ulaşımı olanaklı hale getrmek çn projenn mobl uygulaması da gelşt-
rlmştr. Ayrıca mülteclern hayatını nternetle kolaylaştırmak amacıyla mobl
uygulama Arapça olarak da hzmete sunulmuştur (Türk Telekom, 2019: 142).
4.3.4.12. Daproım Africa (Kenya / Bilgi Teknolojileri)
Daprom Afrca 2006 yılında kurulan, Kenya’da faalyet gösteren ve ver şleme,
depolama, blg teknolojler alanında hzmetler veren br şrkettr. Daprom Afr-
ca şrketlern sürdürüleblr kalkınma amaçlarına ulaşma sürecndek faalyetler-
n hızlandırmayı hedeeyen Brleşmş Mlletler Kalkınma Programı’nın Busness
Call to Acton (BCtA) ağına dahldr (www.busnesscalltoacton.org). Daprom

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm
- 108 -
Afrca, BCtA ağına resm ş deneym çok az olan veya hç olmayan 9.000 gence
eğtm vererek dönüşümsel etk sağlayan kaltel BT dış kaynak çözümler sunma
taahhüdüyle katılmıştır. Ayrıca yarısı kız olan 5.000 gence transkrpsyon, ver g-
rş ve mkro görevler üzerne doğrudan ve dolaylı yarı zamanlı sthdam olanak-
ları sağlamayı taahhüt etmştr.
Kenya’dak dezavantajlı durumda olan bölgelerden ve sosyal ortamdan (ale,
eğtm vb.) gelen gençler, kendlern ş pyasasında rekabetç hale getren resm
eğtme erşememektedr. Eğtm mevcut olsa ble, şgücü pyasasının değşen ht-
yaçlarına uygun olmayablmektedr. Daprom Afrca, kapsamlı eğtm ve sthdam
fırsatları le gençlere dönüşümsel etk sağlarken, düşük malyetl, müşter odaklı
hzmet sunmayı amaçlamaktadır (DAPROIM, 2020).
Daprom’n Djtal Kampüs Bağlantısı (DCC), gençlern yoksulluktan kurtarıl-
masında öneml rol oynayan grşmlerden brdr. Program, ünverste öğrencle-
rnn y br yaşam elde etmelerne yardımcı olmayı ve mevcut şgücü pyasasında
djtal okuryazarlık ve yazılım vb. becerler gb temel becerler konusunda eğtm
sunmayı amaçlamaktadır. DCC 2012 yılında başlatılmış ve bugüne kadar eğtm
yoluyla 11.000 gencn ve sthdam yoluyla 1.200 gencn hayatını etklemştr. Ay-
rıca, Daprom’n faydalanıcıları, tescll br web uygulaması aracılığıyla Daprom
çn uzaktan çalışablmekte ve böylece eğtmler çn ödeme yapmaya veya alele-
rn ve topluluklarını evlerne desteklemeye yardımcı olacak br gelr elde edebl-
mektedrler (DAPROIM, 2020).
4.3.4.13. Metalsa (Meksika)
Metalsa (Lego Educaton le brlkte), düşük gelrl ve sınırlı kaynaklara sahp
okullara ulaşmayı amaçlayan ve hayat şartlarının zorlaması nedenyle okullarını
terk ederek çalışmak zorunda kalan gençler çn SPARK programını gelştrmştr.
Bu program, orta ve lse öğrenclern profesyonel veya teknk br karyer edn-
meye teşvk etmek çn özel olarak tasarlanmış br eğtm programıdır. Program
şrket çn de gelecekte sthdam edebleceğ adaylar bulablmesne fırsat tanımak-
tadır. Program dahlnde okullar ve yüksek potansyell öğrencler belrlenmekte
ve bu öğrenclere matematk, fzk ve fen gb alanlarda uzmanlaşmış karyer be-
cerler eğtm ve desteğ sunulmaktadır.
Buna ek olarak, öğrenclere br robotk sınıfına sahp olmaları ve onlara gerçek
yaşam fonksyonları le eğlencel aktvteler yoluyla lham vermeler çn gerek-
l malzeme desteğ temn edlmektedr. Öğrencler daha sonra, SPARK progra-
mındak okullar Mekska Robot Federasyonu tarafından onaylanan Lego World
Robot Olmpyatı (WRO), Conacyt’n Robotk İnterskolastk Yarışması ve Global
RoboCop gb robotk yarışmalarına katılmaktadırlar. 2012 yılında başlayan prog-

4. Nitelikli Eğitim
- 109 -
rama Mekska, Arjantn ve ABD’den 31 okul katılmıştır. Ayrıca programa 2018
yılında 15 mlyon Amerkan Dolarından fazla destek sağlanmıştır (METALSA,
2019: 85-87).
4.4. Sonuç
Sürdürüleblr kalkınma günümüzde ekonomk, çevresel ve toplumsal strate-
jler ve eylem planlarıyla desteklenen kapsayıcı ve bütünleşk br stratej halne
gelmştr. “Sürdürüleblr Kalkınma Amaçları 2030” kapsayıcı br anlayışla, bu
stratejy nsan hak ve özgürlüklernn de korunması ve gelştrlmes temelne
yerleştrerek evrenselleştrmek çn çaba göstermektedr.
Küresel Amaçları ş dünyası ne kadar çok anlarsa, daha yye doğru hızlı ler-
leme olacaktır. Küresel amaçlara ulaşmada şrketlern öncelklern belrlemeler,
sürdürüleblr kalkınmayı göz gönünde bulundurarak stratejk planlama ve ye-
nlğ hedeemek; tüketclere sürdürüleblr seçmler yapma konusunda lham
veren ürün ve hzmetler pazarlamak, lderlk gelşm, kadınların her düzeyde
güçlendrlmes odak noktaları olmalıdır. Ayrıca, yatırımcıların ve tedark znc-
rnde yer alan kş ve şrketlern de sürdürüleblr şn yaratableceğ değer de
anlamaları sağlanmalıdır.
Şrketlern Küresel Amaçlar doğrultusunda sürdürüleblr faalyetlerne yönel-
meler çok daha büyük ş fırsatlarını da ortaya çıkaracaktır. Bununla brlkte kü-
resel amaçlara ulaşmak, brçok alanda ek yatırımlara htyaç duyulmasını gerekt-
recektr. Ancak şu anda dünyadak belrsz ekonomk koşullarda, çoğu yatırımcı
lkdte ve kısa vadel kazançlar aramaktadır. Dkkat edlmes gereken husus şudur
k, küresel ekonomk çalkantılar, krzler ve uygulamalar nedenyle ş dünyasına
güven çok keskn br şeklde aşınmıştır. Şrketler, küresel amaçlara ulaşmak çn
hükümetler, tüketcler, şçler ve svl toplumla brlkte çalışarak ve sorumlu, açık
poltka savunuculuğunu benmseyerek toplumun güvenn yenden kazanablr-
ler. Eğtmlerne yatırım yapmak, erkeklern ve kadınların potansyellern ger-
çekleştrmelern sağlamak, daha yüksek ş gücü vermllğ le daha fazla getr
sağlayacaktır. Bu faalyetler ne kadar fazla şrket gerçekleştrrse, dünya ekono-
ms de rekabetn sürdürüleblr, kapsayıcı ekonomk büyümey teşvk ettğ br
kalkınma modelne geçeblecektr.
KAYNAKÇA
Albaraka Türk. (2020, Şubat 17). , Geleceğe Değer Kat Projes, https://www.youtube.com/watch?V=p-
3kqgvct_Lo.
Anadolu Ajansı. (2020, Şubat). Albaraka’nın Geleceğe Değer Kat Projes Platn Odülüne Layık Görül-
dü. Anadolu Ajansı. Https://www.aa.com.tr/tr/srkethaberler/fnans/albarakann-gelecege-de-
ger-kat-projes-platn-odulune-layk-goruldu/655008,

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm
- 110 -
BSDC (Busness and SustanableDevelopment Commsson), (2017), Better Busness Better World
Report, http://report.busnesscommsson.org/uploads/Executve-Summary.pdf, (26.01.2020)
BCtA (Busness Call to Acton), https://www.busnesscalltoacton.org/, (05.02.2020).
Camller, M.A., Camller, A.C., (2020), “e Sustanable Development Goal on Qualty Educat-
on”, S. O. Idowu et al. (eds.), e Future of the UN Sustanable Development Goals, CSR, Sus-
tanablty, Ethcs and Governance. Swtzerland: Sprnger https://do.org/10.1007/978-3-030-
21154-7_13
Daprom Afrca. (2020, Şubat 18). Future Proofng Youth n Kenya wth Dgtal Sklls Tranng
and Qualty Employment Opportuntes at Daprom Afrca. https://daprom.com/future-pro-
ofng-youth-n-kenya-wth-dgtal-sklls-tranng-and-qualty-employment-opportun-
tes-at-daprom-afrca/, (05.02.2020).
ECONET Zmbabve. (2019), Annual Report-2019, Zmbabve.
Eco-Busness TV, (2017), Ecosperty 2017: Unlever’s Paul Polman on the SDGs, https://www.you-
tube.com/watch?v=85EuBUJ_Cww&feature=youtu.be, (26.01.2020)
GRI and the UN Global Compact (2017). Busness Reportng on the SDGs: An Analyss of Goals and
Targets, UK
Henkel türkye, HENKEL Keşf Dünyası, https://www.henkel-kesfdunyas.com/, (02.02.2020).
Metalsa. (2019). Sustanablty Report-2018, Mexco.
Nestle Global Youth Intatve, https://www.nestle.com/csv/mpact/employment-dversty/
youth-employment, 28.01.2020
NETAŞ, “45 Yıllık ArGe Geçmşyle Br Mühends Okulu olan Netaş, Türkye’nn Yen Nesl Mühen-
dslern Yetştrmek Amacıyla Harekete Geçt.”, http://www.netas.com.tr/medya/45-yllk-ar-
ge-gecmsyle-br-muhends-okulu-olan-netas-turkye-nn-yen-nesl-muhendslern-yets-
trmek-amacyla-harekete-gect/, (02.02.2020).
Oando Foundatıon. (2020). http://www.oandofoundaton.org (27.01.2020).
Peşkrcoğlu, N. (2016). “2030 Sürdürüleblr Kalkınma Hedeer: Küresel Vermllk Hareketne
Doğru”, Kalkınmada Anahtar Vermllk, Kasım, No. 335, ss. 4-9.
PWC. (2015), Make t Your Busness: Engagng wth the Sustanable Development Goals, UK.
PWC. (2019), SDG Challenge 2019, UK.
RELX-SDG Resource Centre, https://sdgresources.relx.com/artcles-features/sdgs-opportunty-bu-
sness (26.01.2020)
SKKA (Sürdürüleblr Kalkınma çn Küresel Amaçlar). (2019). Sürdürüleblr Kalkınma Amaçları
Türkye 2. Ulusal Gözden Geçrme Raporu-“Ortak Hedeer çn Sağlam Temeller”, Türkye
Turkcell. Erşm Tarh: 9 Ocak 2020, adres: https://www.turkcell.com.tr/tr/hakkmzda/sosyal-so-
rumluluk.
Türk Telekom. (2019), 2018 Faalyet Raporu. İstanbul
UNESCO. (2019). Specal Edton: Progress Towards the Sustanable Development Goals-Report of the
Secretary-General. Geneva, UN Publcatons
UN Global Compact. (2015). Investng In Educaton: Lessons From e Busness Communty, Gene-
va, UN Publcatons.
UNDP Türkye. (2020, Mart 24). Bnyıl Kalkınma Hedeer. https://www.tr.undp.org/content/tur-
key/tr/home/mdgovervew/mllennum-development-goals.html
UN. (2020). UN Workng to Fght COVID-19 and Acheve Global Goals. https://www.un.org/en/
un-coronavrus-communcatons-team/un-workng-fght-covd-19-and-acheve-global-goals
Unlever Global, UN Sustanable Development Goals, https://www.unlever.com/sustanable-lvng/
our-strategy/un-sustanable-development-goals/, (02.02.2020).
Unlever Türkye, Unlever Sürdürüleblr Yaşam Planının 8 Yıllık Karnes, https://www.unlever.com.
tr/news/press-releases/2019/unlever-surduruleblr-yasam-plannn-8-yllk-karnes.html,
(02.02.2020).
UNSTATS. (2020, Mayıs 02). Global ndcator framework for the Sustanable Development Goals and
targets of the 2030 Agenda for Sustanable Development. https://unstats.un.org/sdgs/ndcators/
Global%20Indcator%20Framework%20aer%202020%20revew_Eng.pdf

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İle Kurumsal Dönüşüm
- 408 -
Lacy, P., & Hayward, R. (2011). A new era of sustanablty n emergng markets? Insghts from a
global CEO study by the Unted Natons Global Compact and Accenture. Içnde Corporate
Governance (C. 11). https://do.org/10.1108/14720701111159208
McAllster, R. R. J., & Taylor, B. M. (2015, Şubat 1). Partnershps for sustanablty governance: A
synthess of key themes. Current Opnon n Envronmental Sustanablty, C. 12, ss. 86–90. htt-
ps://do.org/10.1016/j.cosust.2015.01.001
Sharma, A., & Kearns, K. (2011). Interorganzatonal collaboraton for regonal sustanablty: What
happens when organzatonal representatves come together? Journal of Appled Behavoral
Scence, 47(2), 168–203. https://do.org/10.1177/0021886310381782
Shaw, L., Lubell, M., & Ohmart, C. (2011). e evoluton of local partnershps for sustanable agr-
culture. Socety and Natural Resources, 24(10), 1078–1095. https://do.org/10.1080/08941920.2
010.550384
Türkye Cumhuryet Cumhurbaşkanlığı Stratej ve Bütçe Başkanlığı (2019) Dünyada ve Türkye’de
Kamu Özel İşbrlğ Uygulamalarına İlşkn Gelşmeler Raporu, Sektörler ve Kamu Yatırımları
Genel Müdürlüğü.
Unted Natons. (2015). Transformng Our World: e 2030 agenda for sustanable development
UN Partnershps Platform (Erşm Tarh: 27.02.2020) https://sustanabledevelopment.un.org/part-
nershp/?p=8035 .
Wachenfeld, M. (2015). State of Play Busness and the Sustanable Development Goals: Mnd the
Gap-Challenges for Implementaton IHRB State of Play Seres: Volume Four. London.
Xong, W., Chen, B., Wang, H., & Zhu, D. (2020). Publc–prvate partnershps as a governance
response to sustanable urbanzaton: Lessons from Chna. Habtat Internatonal, 95(102095).
https://do.org/10.1016/j.habtatnt.2019.102095
Uncef (2020, Mayıs 4)https://www.uncef.org/press-releases/uncef-and-mcroso-launch-glo-
bal-learnng-platform-help-address-covd-19-educaton
UNDP, (2020, Mayıs 3)
https://www.tr.undp.org/content/turkey/en/home/presscenter/pressreleases/2020/04/Heart17.
html.