ANALYSIS OF THE RELATIONSHIPS BETWEEN INTRINSIC MOTIVATION, SELF-EFFICACY FOR TE

Full text

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1315
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
Article Type: Research Article
ANALYSIS OF THE RELATIONSHIPS BETWEEN INTRINSIC MOTIVATION, SELF-EFFICACY FOR
TEACHING, ATTITUDE TOWARDS THE TEACHING PROFESSION AND PUPIL CONTROL
IDEOLOGIES
Servet ATİK
Asst. Prof. Dr, İnonu University, Turkey, servet.atik@inonu.du.tr
ORCID: 0000-0003-2841-6182
Received: 08.12.2019 Accepted: 18.08.2020 Published: 28.09.2020
ABSTRACT
The aim of this study was to examine the relationships between the intrinsic motivations for the
pedagogical formation program, the perceptions of self-efficacy for teaching, the attitudes towards
the teaching profession and the pupil control ideologies of the pedagogical formation teacher
candidates. The research was conducted with 366 teacher candidates in a pedagogical formation
program in the 2018-2019 academic year at a state university in Eastern Turkey. A data collection
form composed of five parts was used in the research. The first part of the data collection tool
consisted of personal information, the second part consisted of “The Scale of Pedagogical Formation
Motivation”, the third part consisted of “The Scale of Self-efficacy for Teaching”, the fourth part
consisted of “The Scale of Attitude towards Teaching Profession” and the fifth part consisted of “The
Scale of Pupil Control Ideologies”. Data were gathered and analyzed with structural equation
modeling. Five hypotheses were developed based on the theoretical framework within the context
of the research and these hypotheses were accepted as a result of the analyses. It has been
determined that there are direct and indirect relationships between the intrinsic motivations for the
pedagogical formation program, the perceptions of self-efficacy for teaching, the attitudes towards
the teaching profession and the pupil control ideologies of the pedagogical formation teacher
candidates. Teacher candidates’ intrinsic motivations for the pedagogical formation program,
perceptions of self-efficacy for teaching and attitudes towards the teaching profession altogether
explain approximately 50% of the variance in the pupil control ideologies.
Keywords: Teacher candidates, intrinsic motivation, self-efficacy for teaching, attitude towards the
teaching profession, pupil control ideologies.

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1316
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
INTRODUCTION
People who raise and change humans, affect their conceptions and perspectives on life, lead them and influence
their sensitivity to themselves, those around and the nature are teachers. Thus, teachers are important individuals
for both nations and education systems. It can be stated that pre-service education teachers receive before starting
the teaching profession affects their professional life significantly. One of the teacher training programs in our
country is pedagogical formation education. There are various motivational factors pushing students to get the
certificate of pedagogical formation. Motivation is a power leading an individual to definite purposes and enabling
the individual to move in accordance with these purposes (Ayık & Ateş, 2014). Plenty of theories and studies were
put forward about motivation. One of the motivation theories is Self-determination Theory (Deci & Ryan, 1985,
1991; Ryan, 1995). It has been stated in this theory that there are three dimensions as intrinsic motivation, extrinsic
motivation and amotivation (Ryan & Deci, 2000). Intrinsic motivation has been discussed in the context of this
research.
A person whose intrinsic motivation is higher does his job for his own pleasure and happiness; that is, he does for
himself (Deci, 1971). In other words, intrinsic motivation is an intrinsic power and energy causing individuals to
receive education in a topic, conduct an activity for himself, study, acquire a profession, read a book willingly.
According to Heyder, Weidinger, Cimpian and Steinmayr (2020) and Ryan and Deci (2000); individuals whose
intrinsic motivations are higher doesn’t give up easily against difficulties and they are ready to struggle to overcome
the difficulties. Curiosity, will to knowledge, need for competence, will to develop and succeed can be expressed
as the sources of intrinsic motivation (Tuncer, Yanpar Yelken & Tanrıseven, 2018). Thus, it can be stated that
intrinsic motivation has many positive outcomes. Teaching is a profession requiring to be motivated inherently.
This motivation is an important point both in profession and in pre-service education. The former studies showed
that the intrinsic motivations of the teacher candidates affected their perceptions of self-efficacy for teaching
(Bruinsma & Jansen, 2010; Christophersen, Elstad, Solhaug & Turmo, 2015; Döş & Özşahin, 2019; Gök & Atalay
Kabasakal, 2019; Recepoğlu & Recepoğlu, 2019) and their attitudes towards the teaching profession (Ayık & Ateş,
2014; Bedel, 2014; Zembat, Akşın-Yavuz, Tunçelı & Yılmaz, 2018).
Self-efficacy can be defined as self-belief affecting individuals’ emotions, thoughts, attitudes and motivations while
they are doing a job (Bandura, 1977-1982-1997). Self-efficacy of individuals develop based on their successful and
unsuccessful experiences in the past, indirect experiences- livings, verbal persuasions and emotional cases
(Bandura, 1994-1997). Self-efficacy for teaching can be identified as self-belief concerning teachers’ or teacher
candidates’ ability to teach (Tschannen-Moran, Woolfolk Hoy & Hoy, 1998; Tschannen-Moran & Woolfolk-Hoy,
2001; Tschannen-Moran & Woolfolk Hoy, 2007). As a result of the literature review, the fact that teacher
candidates’ perceptions of self-efficacy for teaching are higher influences their professional lives positively
(Bandura, 1993; Gibson & Dembo, 1984; Tschannen-Moran, Woolfok Hoy & Hoy, 1998). It was determined in the
former studies that teacher candidates’ beliefs of self-efficacy for teaching affected their attitudes towards the
teaching profession (Arslan & Çolakoğlu, 2019; Dadandı, Kalyon & Yazıcı, 2016; Demirtaş, Cömert & Özer, 2011;

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1317
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
Carleton, Fitch & Krockover, 2007) and their pupil control ideologies (Darge, 2005; Giallo & Little, 2003; Malow-
Iroff, O’Connor & Bisland, 2004).
Attitude can be defined as a manner affected by individual’s emotions, thoughts, opinions, feelings, motives,
beliefs, experiences and as individual’s cognitive, affective and behavioural manner over things like an event, a
circumstance, an object, a person and an opinion (İnceoğlu, 2011; Kağıtçıbaşı, 2013; Thurstone, 1928). Attitudes
have intensity and directions changing between positivity and negativity (Ajzen & Fishbein, 1977; Thurstone, 1928).
One of the conditions for individuals who will be teachers to do the requirements of the profession more effectively
is that they should have positive attitudes towards the teaching profession (Üstüner, 2006). It has been stated
based on the literature review that teacher candidates having a positive attitude towards the teaching profession
will make more effort into their professional development, have higher interest in the profession, and make more
effort to avail their students in the future. (Atalmış & Köse, 2018; Demirtaş, Cömert & Özer, 2011; Koç & Demirel,
1999). The former studies showed that there was a relationship between the teacher candidates’ attitudes towards
the teaching profession and their pupil control ideologies (Karadağ & Baloğlu, 2009; Oğuz & Kalkan, 2011).
Pupil control ideologies were conceptualized in two aspects as admonitory control ideology and humanist control
ideology (Yılmaz, 2011). It can be said that admonitory control ideology is inherently based on Theory X remarking
that people are evil and they should be controlled externally. Teachers having admonitory control ideology believe
in that pupils should be kept under control, pupils should do only what is told and pupils’ right to speak in-class
educational process should be too little (Hoy & Miskel, 2001; Lunenburg, 1983; Lunenburg & Mankowsky, 2000;
Kottkamp & Mulhern, 1987). On the other hand, humanist control ideology is based on Theory Y remarking that
people are good entities. Teachers having humanist control ideology establish two-way communication with
pupils; promote the right to speak of pupils in-class educational process, believe that pupils will gain self-discipline
instead of regimenting them and believe that pupils will regard their errors as a way to find the truth (Baş, 2011;
Cicmanec, Johanson & Howley, 2001; Hoy & Miskel, 2010; Hoy & Forsyth, 1986). Within this context, the
relationships between the intrinsic motivations for the pedagogical formation program, the perceptions of self-
efficacy for teaching, the attitudes towards the teaching profession and the pupil control ideologies of the
pedagogical formation teacher candidates were analyzed by using structural equation modeling. Concordantly,
five hypotheses were developed based on the explanations with reference to the literature and the relationships
between the variables discussed in the research. The hypotheses are these:
H1: Pedagogical formation teacher candidates’ intrinsic motivations for the pedagogical formation program have
a positive effect on their perceptions of self-efficacy for teaching.
H2: Pedagogical formation teacher candidates’ intrinsic motivations for the pedagogical formation program have
a positive effect on their attitudes towards the teaching profession.

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1318
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
H3: Pedagogical formation teacher candidates’ perceptions of self-efficacy for teaching have a positive effect on
their attitudes towards the teaching profession.
H4: Pedagogical formation teacher candidates’ attitudes towards the teaching profession have a positive effect on
their pupil control ideologies.
H5: Pedagogical formation teacher candidates’ perceptions of self-efficacy for teaching have a positive effect on
their pupil control ideologies.
METHOD
The relationships between the intrinsic motivations for the pedagogical formation program, the perceptions of
self-efficacy for teaching, the attitudes towards the teaching profession and the pupil control ideologies of the
pedagogical formation teacher candidates were analyzed by using structural equation modeling. Structural
equation modeling allows a valid model which was set as hypothetical to be tested and the multivariate
relationships, the direct and the indirect effects in this model to be examined (Byrne, 2010; Vieira, 2011).
Participants
The research was conducted with voluntary teacher candidates in a pedagogical formation program in a faculty of
education at a state university in Eastern Turkey in the 2018-2019 academic year. The final analysis of the research
was performed with the data gathered from 366 teacher candidates. Among these teacher candidates, 133 (36.3
%) of them were male, while 233 (63.7 %) of them were female and 146 (39.9 %) of them were university graduate,
while 220 (60.1 %) of them were still studying in university.
Data Collection Tool
A data collection tool composed of five parts called Personal Information, The Scale of Pedagogical Formation
Motivation, The Scale of Self-efficacy for Teaching, The Scale of Attitude towards the Teaching Profession and The
Scale of Pupil Control Ideologies was used in the research. The information about the scales in the data collection
tool was described below.
The Scale of Pedagogical Formation Motivation: The scale, which was developed by Guay, Vallerand and
Blanchard (2000), was adapted to Turkish culture for the pedagogical formation teacher candidates by Özer, Atik
& Şad (2018). Only the intrinsic motivation dimension of the scale was used in this research. The results of the
confirmatory factor analysis for the dimension of the intrinsic motivation are these: χ2/df=2.45, GFI=0.94,
AGFI=0.93, NFI=0.95, NNFI/TLI=0.95, IFI=0.95, CFI= 0.96, RMSEA=0.041, RMR=0.032, SRMR=0.043. Cronbach’s
alpha value of the intrinsic motivation is .91.

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1319
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
The Scale of Self-efficacy for Teaching: The scale, which was developed by Tschannen-Moran & Hoy (2001) in
order to measure pedagogical formation teacher candidates’ beliefs about their self-efficacy for teaching, was
adapted to Turkish culture by Çapa, Çakıroğlu & Sarıkaya (2005). This scale contains 24 items and 3 sub-dimensions
(self-efficacy to encourage pupil attendance, self-efficacy for classroom management and self-efficacy for teaching
strategies). Each sub-dimension has eight items. Second-order confirmatory factor analysis was performed to the
scale and the values of goodness-of-fit are these: χ2/df=2.98, GFI=0.95, AGFI=0.94, NFI=0.95, NNFI/TLI=0.96,
IFI=0.95, CFI= 0.96, RMSEA=0.047, RMR=0.038, SRMR=0.049. Cronbach's alpha intrinsic consistency coefficients
for the sub-dimensions of Self-Efficacy to Encourage Pupil Attendance, Self-efficacy for Classroom Management
and Self-efficacy for Teaching Strategies and for the whole scale were “0.88”, “0.90”, “0.89” and “0.88”
respectively.
The Scale of Attitude towards the Teaching Profession: The scale, which was developed by İlğan, Sevinç & Arı
(2013) and consisted of one dimensional 17 items, was used in order to determine the pedagogical formation
teacher candidates’ attitudes towards the teaching profession. The fit indices of the confirmatory factor analysis
for this scale are these: χ2/df=1.92, GFI=0.97, AGFI=0.95, NFI=0.97, NNFI/TLI=0.97, IFI=0.96, CFI= 0.96,
RMSEA=0.028, RMR=0.032, SRMR=0.030. Cronbach’s alpha value of this scale is .92.
The Scale of Pupil Control Ideologies: The scale, which was adapted and checked in terms of validity and reliability
by Yılmaz (2011) and consisted of one dimensional 10 items, was used in order to determine the pedagogical
formation teacher candidates’ perceptions of pupil control ideologies. The fit indices of the confirmatory factor
analysis for this scale are these: χ2/df=2.35, GFI=0.96, AGFI=0.95, NFI=0.96, NNFI/TLI=0.96, IFI=0.95, CFI= 0.96,
RMSEA=0.047, RMR=0.039, SRMR=0.021. Cronbach’s alpha internal consistency coefficient of this scale is .93.
Process and Data Analysis
The data of the research were gathered in the spring semester of the 2018-2019 academic year. The data collection
process was applied based on voluntariness. Filling out the scale took 8 minutes on average. Univariate and
multivariate normal distributions of the dataset were checked to conduct structural equation modeling. The results
of the analysis are shown in Table 1.
Table 1. Multivariate Normality Analyses
Variable
Coefficient of Skewness
c.r.
Coefficient of
Kurtosis
c.r.
Intrinsic Motivation
-.545
-4.253
-.027
-.104
Self-efficacy
-.091
-.708
-.205
-.800
Attitude towards Teaching
-.757
-5.915
-.242
-.947
Pupil Control Ideologies
.016
.126
.078
.305
Multivariate
.369
.510
[c.r.: critical ratio]

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1320
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
When univariate normality assumption is examined for the dataset, it is accepted as a reference point that
skewness and kurtosis values are between +1 and -1 (Çokluk, Şekercioğlu & Büyüköztürk, 2010). They are taken as
a reference point in multivariate normality analyses that multivariate kurtosis value is between +2 and -2, and
multivariate critical ratio value is less than 1.96 (Bayram, 2010). It has been determined as a result of the analyses
that the dataset is in accordance with both the univariate and the multivariate normality assumptions.
SEM, which is a statistical methodology revealing better and more accepted results than traditional approaches,
examining and testing direct or indirect effects between observable or unobservable variables in one model based
on the theoretical framework, was conducted in this study (Bayram, 2010; Byrne, 2010; Çelik & Yılmaz, 2013;
Meydan & Şeşen, 2011). AMOS 21 program was used for the analysis of SEM because of its powerful alternative
solution (Meydan and Şeşen, 2011). Maximum likelihood method in SPSS- AMOS 21 program was applied in the
process of data analysis.
FINDINGS
Descriptive statistical analysis of the variables was conducted firstly while the research data were being sorted out.
The results of the analysis are shown in Table 2.
Table 2. The Results of the Descriptive Analysis
X
sd
1.
2.
3.
1.IM
3.73
3.30
2.SE
3.84
5.46
.35
3.AT
2.94
2.31
.59
.38
4.CI
3.85
2.11
.36
.69
.38
(IM:Instric Motivation, SE: Self-efficacy, AT: Attitude towards Teaching, CI: Pupil Control Ideologies)
When Table 2 is examined, it is seen that the means of the teacher candidates’ perceptions about four variables
vary between 2.94 and 3.85, and the standard deviation values vary between 2.11 and 5.46. As a result of the
correlation analysis, it has been determined a positive, medium level, significant relationship between the intrinsic
motivation and the self-efficacy for teaching (r=.35; p<.001); a positive, medium level, significant relationship
between the intrinsic motivation and the attitudes towards the teaching profession (r=.59; p<.001); a positive,
medium level, significant relationship between the intrinsic motivation and the pupil control ideologies (r=.36;
p<.001). It has been found a positive, medium level, significant relationship between the self-efficacy for teaching
and the attitudes towards the teaching profession (r=.38; p<.001); a positive, medium level, significant relationship
between the self-efficacy for teaching and the pupil control ideologies (r=.69; p<.001). Finally, it has been
determined a positive, medium level, significant relationship between the attitudes towards the teaching
profession and the pupil control ideologies (r=.38; p<.001).

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1321
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
The model, set based on the theoretical framework of the research, was tested with AMOS 21 program.
Standardised regression coefficients and significance levels of regression coefficients of the analysis and the
hypotheses of the research are shown in Table 3.
Table 3. Hypotheses of the Research and Analysis Results of the Model
Hypotheses
Pathways Between Variables
B
β
t-value
Result
H1
SE <--- IM
.59
.36
7.22
Accepted
H2
AT <--- IM
.21
.52
11.92
Accepted
H3
AT <--- SE
.05
.20
4.53
Accepted
H4
CI <--- SE
.13
.64
16.01
Accepted
H5
CI <--- AT
.11
.13
3.03
Accepted
(IM: Intrinsic Motivation, SE: Self-efficacy, AT: Attitude towards Teaching, CI: Pupil Control Ideologies)
When Table 3 is examined, it is seen that all pathways in the model are significant (p<.05) and all hypotheses of
the research are accepted. Goodness-of-fit values obtained from the analysis are shown in Table 4.
Table 4. Goodness-of-fit Index Results of the Confirmed Model
Fit Index
Acceptable Fit
Good Fit
Goodness-of-fit Values Obtained from the Research
χ2/df
2 ≤ χ2/df ≤ 5
0 ≤ χ2/df< 2
3.28 (Acceptable Fit)
GFI
0.90 ≤ GFI < 0.95
0.95 ≤ GFI ≤ 1.00
0.99 (Good Fit)
AGFI
0.85 ≤ AGFI < 0.90
0.90 ≤AGFI ≤ 1.00
0.95 (Good Fit)
NFI
0.90 ≤ NFI < 0.95
0.95 ≤ NFI ≤ 1.00
0.99 (Good Fit)
NNFI/TLI
0.95 ≤ NNFI < 0.97
0.97 ≤ NNFI ≤ 1.00
0.97 (Good Fit)
IFI
0.90 ≤ IFI < 0.95
0.95 ≤ IFI ≤ 1.00
0.99 (Good Fit)
CFI
0.95 ≤ CFI < 0.97
0.97 ≤ CFI ≤ 1.00
0.99 (Good Fit)
RMSEA
0.05 ≤ RMSEA ≤
0.08
0 ≤ RMSEA < 0.05
0.07 (Acceptable Fit)
RMR
0.05 ≤ RMR ≤ 0.08
0 ≤ RMR <0.05
0.06 (Acceptable Fit)
SRMR
0.05 ≤ SRMR ≤ 0.08
0 ≤ SRMR < 0.05
0.01 (Good Fit)
(Bayram, 2010; Brown, 2006; Çelik & Yılmaz, 2013; Harrington, 2009; Hu & Bentler, 1999; Kline, 2010; Schermelleh-Engel,
Moosbrugger & Müller, 2003; Sümer, 2000; Şimşek, 2007).
Fit indices in respect of the structural equation modeling are shown in Table 4. Fit indices of χ2/df (3.28), RMSEA
(0.07) and RMR (0.06) have “Acceptable Fit” values and the indices of GFI (0.99), AGFI (0.95), NFI (0.99), NNFI/TLI
(0.97), IFI (0.99), CFI (0.99) and SRMR (0.01) have “Good Fit” values. The model, which was confirmed by the
analyses in the research, is shown in Figure 1.

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1322
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
Figure 1. Confirmed Structural Equation Modeling
According to the confirmed model, the intrinsic motivation (IM) predicts the self-efficacy for teaching (SE) directly
and positively (β=.36); the intrinsic motivation (IM) predicts the attitude towards the teaching profession (AT)
directly and positively (β=.52); the self-efficacy for teaching (SE) predicts the attitude towards the teaching
profession (AT) directly and positively (β=.20); the attitude towards the teaching profession (AT) predicts the pupil
control ideologies (CI) directly and positively (β=.13); the self-efficacy for teaching (SE) predicts the pupil control
ideologies (CI) directly and positively (β=.64) on a significant level statistically. The intrinsic motivation (IM) explains
approximately 13% of the variance in the self-efficacy for teaching (SE); both the intrinsic motivation (IM) and the
self-efficacy for teaching (SE) together explain approximately 39% of the variance in the attitude towards the
teaching profession (AT); three variables (IM, AT, SE) altogether explain approximately 50% of the variance in the
pupil control ideologies (CI). The direct and indirect effects standardized for the variables in the structural equation
modeling are shown in Table 5.
Table 5. Bootstrap Analysis Results of the Effects in the Confirmed Model
Pathways
Bootstrap
values
Bias %95
CI**
Coefficient
SE*
Lower
Limit
Upper
Limit
Direct effect
IM → SE
.36
.04
.27
.42
IM → AT
.52
.03
.45
.57
SE → AT
.20
.03
.15
.28
SE → CI
.64
.03
.59
.70
AT → CI
.13
.04
.06
.20
Indirect effect
IM → AT
.07
.02
.05
.10
IM → CI
.31
.03
.25
.36
SE → CI
.03
.01
.01
.05
*Standard Error, ** Confidence Interval

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1323
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
When bootstrapping coefficients and their confidence intervals are examined in Table 5, it is understood that the
direct and indirect pathways are significant. Besides, the self-efficacy for teaching (SE) has a mediation role in the
relationship between the intrinsic motivation (IM) and the attitude towards the teaching profession (AT). The
attitude towards the teaching profession (AT) has a mediation role in the relationship between the self-efficacy for
teaching (SE) and the pupil control ideologies (CI). Both the attitude towards the teaching profession (AT) and the
self-efficacy for teaching (SE) have a mediation role in the relationship between the intrinsic motivation (IM) and
the pupil control ideologies (CI).
DISCUSSION AND CONCLUSION
A teacher is one of the most important parts of the education system. The efficiency and qualification of a teacher
have critical importance to fulfill the expectations from the education system. Thus, pre-service education of
people who will be teachers in the future will have an effect on their actions when they become teachers. In other
words, it is quite likely that teacher candidates’ knowledge, emotions and skills acquired in pre-service education
for the teaching profession will be more effective on the manners in their professional life (Üstüner, 2006). In this
research context, the relationships between the intrinsic motivations for the pedagogical formation program, the
attitudes towards the teaching profession, the perceptions of self-efficacy for teaching and the pupil control
ideologies of the pedagogical formation teacher candidates were examined in a holistic and extensive approach
by using structural equation modeling. The model, which was set within the research, was confirmed. Moreover,
various results were obtained for the future researches. The research revealed that the candidate teachers’
perceptions of teaching profession and of pupils were positive. It can be regarded as a pleasing result. The positive
viewpoints of the teacher candidates on the teaching profession and pupils can be evaluated as an indication that
Turkish education system will go forward in terms of quality in the future.
It was revealed within the research that the intrinsic motivation for the pedagogical formation program had a
positive effect on the perception of self- efficacy for teaching. It was stated in the studies in the literature that
teacher candidates’ intrinsic motivations would enable them to acquire knowledge, notion and skills concerning
the teaching profession, provide them with a close interest in several variables about pupils and education, and
affect their perceptions of self-efficacy for teaching positively (Bruinsma & Jansen, 2010; Chichekian & Shore, 2016,
Recepoğlu & Recepoğlu, 2019). It can be said that teacher candidates’ positive perceptions of self-efficacy are
important premise for their schoolteaching in the future (Çocuk, Yokuş & Tanrıseven, 2015; Özdemir, 2008). Within
the research, the intrinsic motivation for the pedagogical formation program explains approximately 13% of the
variance in the perception of self-efficacy for teaching.
It has been determined within the research that the intrinsic motivation for the pedagogical formation program
has a positive effect on the attitude towards the teaching profession. It has been revealed that the results of this
research bear a resemblance to the other researches in the literature (Ayık & Ateş, 2014; Bedel, 2014; Zembat,
Akşın-Yavuz, Tunçelı & Yılmaz, 2018). It can be said that teacher candidates’ attitudes towards the teaching

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1324
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
profession will enable them to love teaching profession, devote themselves to school teaching, understand the
importance of the profession for the society and comprehend the necessity to improve themselves vocationally
(Erawan, 2011; Temizkan, 2008). In this context, in order to enhance teacher candidates’ attitudes towards the
teaching profession, the importance and effectiveness of the teaching profession, the models of good teaching,
the good and motivating sides of the teaching profession can be featured in the practices of teacher training
programs.
It has been determined within the research that pedagogical formation teacher candidates’ perceptions of self-
efficacy for teaching have a positive effect on their attitudes towards the teaching profession. This result of the
research shows parallelism with the other researches in the literature (Arslan & Karameşe, 2018; Demirtaş, Özer
& Cömert, 2011; Tatlı Dalioğlu & Adıgüzel, 2017; Üstüner, 2017). This result can be regarded as a premise to make
some predictions about the teaching profession of teacher candidates for the future. Thus, it can be said that
teachers whose perceptions of self-efficacy for teaching are higher will have better skills for classroom
management, better attitudes towards the teaching profession (Than, 2018) and higher student success (Chuene,
Lubben & Newson, 1999). It has been determined within the research that both the intrinsic motivation for the
pedagogical formation program and the perception of self-efficacy for teaching together explain approximately
39% of the variance in the attitude towards the teaching profession.
It has been found within the research that pedagogical formation teacher candidates’ attitudes towards the
teaching profession have a positive effect on their pupil control ideologies and it has been revealed that this result
of the research bears a resemblance to the other researches in the literature (Karadağ & Baloğlu, 2009; Oğuz &
Kalkan, 2011). Pupil control ideology is a concept examined in two categories as supervisor control ideology and
humanistic control ideology (Hoy, 1967). It has been remarked in the literature that teachers whose attitudes
towards the teaching profession are positive have humanistic control ideologies out of the pupil control ideologies
(Jones, 1982; Willower, 1974; tra. Gürşimşek, 2004). Thus, the perceptions of pupil control ideologies of teacher
candidates whose attitudes towards the teaching profession are positive can be regarded as close to humanistic
one. In a classroom managed by humanistic control ideology, self-control of pupils improves, pupils collaborate to
learn instead of competing each other, anxiety and stress levels of pupils are lower, communication between pupils
and teacher is two-sided and formative, teachers and pupils can succeed with mutual understanding by showing
empathy and motivations of pupils are higher (Hoy & Miskel, 2001; Hoy & Woolfolk, 1990; Karataş & Erduran,
2012; Lunenberg, 1984).
It has been determined within the research that pedagogical formation teacher candidates’ perceptions of self-
efficacy for teaching have a positive effect on their pupil control ideologies. This result of the research bears a
resemblance to the findings of the other researches in the literature (Darge, 2005; Malow-Iroff, O’Connor &
Bisland, 2004). The model, which was set within the context of the research, was confirmed and it was stated that
there were direct and indirect relationships between the variables of the research. It has also been determined
that pedagogical formation teacher candidates’ intrinsic motivation for the pedagogical formation program, their

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1325
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
perceptions of self-efficacy for teaching and their attitudes towards the teaching profession altogether explain
approximately 50% of the variance in their pupil control ideologies.
These suggestions can be offered based on the results of the research:
• The practices which will enable teacher candidates to develop positive attitudes towards the teaching
profession during pedagogical formation program can be increased.
• Studies enhancing teacher candidates’ self-efficacy for teaching can be done by expanding their
knowledge, skills and awareness about teaching.
• One of the limitations of this research was the fact that it was conducted a state university in Eastern
Turkey. It can be said that in order to remove this limitation, this study can be conducted with students
from other state universities and private universities located in different regions of Turkey.
• Studies should be performed and measures should be taken to enhance the effectiveness and the
productivity of teaching practices by which teacher candidates will get more experience on pupils.
• Teacher candidates can be contributed to become successful teachers in their professional life by
enhancing the quality of education they got in pre-service educations. Moreover, opportunities should be
given to adapt themselves constantly in the profession by in-service training activities for teachers.
• Direct relationships between the variables in the research were hypothesized and examined. More
comprehensive examinations can be made by studying on different sample groups for the indirect effects
determined in this research.
• This research was conducted by a quantitative design. The research can be supported by a qualitative
design in order to look at this research from a more detailed and different perspective. Thus, it can be
said for the model set within the research that there is a need for different studies based on qualitative
and mixed designs.
ETHIC STATEMENT
“In this article, journal writing rules, publishing principles, research and publishing ethics rules are followed. The
authors are responsible for any violations that may arise in relation to the article.”
REFERENCES
Ajzen, I. & Fishbein, M. (1977). Attitude-behavior relations: A theoretical analysis and review of empirical
research. Psychological bulletin, 84(5), 888-918.
Arslan, A. & Karamese, E. N. (2018). The effects of prospective teacher-lecturer: Rapport on prospective teachers’
attitudes and self-efficacy beliefs towards teaching profession. International Journal of Psycho-
Educational Sciences, 7(1), 42-51.
Arslan, Ş. & Çolakoğlu, Ö. M. (2019). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleği öz yeterlik inancı kaynaklarının öz
yeterlik inançları ve tutumlarını yordama gücü. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 74-83.

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1326
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
Atalmış, E. H. & Köse, A. (2018). Türkiye’deki öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları: bir
meta-analiz çalışması. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 9(4), 393-
413.
Ayık, A. & Ataş, Ö. (2014). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile öğretme
motivasyonları arasındaki ilişki. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 25-43.
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 191-
215.
Bandura, A. (1982). Self-efficacy mechanism in human agency. American Psychologist, 37, 122- 147.
Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational
Psychologist, 28(2), 117-148.
Bandura, A. (1994). Social cognitive theory and exercise of control over HIV infection. In Preventing AIDS (pp. 25-
59). Springer.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of self-control. New.
Bas, G. (2011). Teacher student control ideology and burnout: Their correlation. Australian Journal of Teacher
Education, 36(4), 84-94.
Bayram, N. (2010). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Amos uygulamaları (1. baskı).Ezgi Kitabevi.
Bedel, E. F. (2015). Exploring academic motivation, academic self-efficacy and attitudes toward teaching in pre-
service early childhood education teachers. Journal of Education and Training Studies, 4(1), 142-149.
Brown, T.A. (2006). Confirmatory factor analysis: For applied research. Guilford Press.
Bruinsma, M. & Jansen, E. P. (2010). Is the motivation to become a teacher related to pre‐service teachers’
intentions to remain in the profession?. European Journal of Teacher Education, 33(2), 185-200.
Byrne, B.M. (2010). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming.
Routledge.
Carleton, L. E., Fitch, J. C., & Krockover, G. H. (2007, October). An in-service teacher education program's effect on
teacher efficacy and attitudes. In The Educational Forum (Vol. 72, No. 1, pp. 46-62). Taylor & Francis
Group.
Chichekian, T. & Shore, B. M. (2016). Preservice and practicing teachers’ self-efficacy for inquiry-based
instruction. Cogent Education, 3(1), 1-19.
Christophersen, K. A., Elstad, E., Solhaug, T. & Turmo, A. (2015). Explaining motivational antecedents of citizenship
behavior among preservice teachers. Education Sciences, 5(2), 126-145.
Chuene, K., Lubben, F. & Newson, G. (1999). The views of pre‐service and novice teachers on mathematics teaching
in South Africa related to their educational experience. Educational Research, 41(1), 23-34.
Cicmanec, K., Johanson, G. & Howley, A. (2001, April). High school mathematics teachers: Grading practice and
pupil control ideology. Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research
Association, Seattle, Washington.
Çapa, Y., Çakıroğlu, J. & Sarıkaya, H. (2005). Öğretmenlik özyeterlik ölçeği Türkçe uyarlamasının geçerlik ve
güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 30(137), 74–81.

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1327
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
Çelik, H.E. & Yılmaz, V. (2013). Lisrel 9.1 ile yapısal eşitlik modellemesi: Temel kavramlar-uygulamalar-programlama
(2.baskı). Anı Yayıncılık.
Çocuk, H., Yokuş, G. & Tanrıseven, I. (2015). Pedagojik formasyon öğrencilerinin öğretmenliğe ilişkin öz-yeterlik ve
metaforik algıları: Mersin üniversitesi örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Dergisi, 12(32), 373-387.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G.,& Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL
uygulamaları. Pegem Akademi.
Dadandı, İ., Kalyon, A. & Yazıcı, H. (2016). Eğitim fakültesinde öğrenim gören ve pedagojik formasyon eğitimi alan
öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançları, kaygı düzeyleri ve öğretmenlik mesleğine karşı
tutumları. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1),253-269.
Darge, R. (2005). Prospective teachers' sense of efficacy and beliefs about managing students: implications for
professional development of teachers. The Ethiopian Journal of Education, 25(2), 56-86.
Deci, E. L. (1971). Effects of externally mediated rewards on intrinsic motivation. Journal of Personality and Social
Psychology, 18(1), 105-115.
Deci, E. L. & Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. Plenum.
Deci, E. L. & Ryan, R. M. (1991). A motivational approach to self: Integration in personality. In R. Dienstbier (Ed.),
Nebraska symposium on motivation (Vol. 38, pp. 237-288). University of Nebraska Press.
Demirtaş, H., Cömert, M. & Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine
ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim,36(159), 96–111.
Döş, B. & Özşahin, C. (2019). Öğretmenlerin sosyal medya bağımlılığı, öğretmenlik öz-yeterlilikleri ve motivasyonları
arasındaki ilişkinin incelenmesi. Electronic Journal of Social Sciences, 18(71),1397-1408.
Erawan, P. (2011). A path analysis for factors affecting pre-service teachers’ teaching efficacy. American Journal of
Scientific Research, 13, 47-58.
Giallo, R. & Little, E. (2003). Classroom behaviour problems: The relationship between preparedness, classroom
experiences, and self-efficacy in graduate and student teachers. Australian Journal of Educational &
Developmental Psychology, 3(1), 21-34.
Gibson, S. & Dembo, M. (1984). Teacher efficacy: A construct validation. Journal of Educational Psychology, 76(4),
569–582.
Gök, B. & Kabasakal, K. A. (2019). Analysing prospective teachers’ self-efficacy belief, teaching motivation and
attitudes towards teaching from the perspective of several variables. Pegem Journal of Education and
Instruction, 9(4), 1081-1112.
Gürşimşek, A. I. (2014). Preschool Teacher Candidates' Pupil Control Ideology And Educational Beliefs. Education
& Science, 39(171),436-447.
Harrington, D. (2009). Confirmatory factor analysis. Oxford University Press.
Heyder, A., Weidinger, A. F., Cimpian, A., & Steinmayr, R. (2020). Teachers’ belief that math requires innate ability
predicts lower intrinsic motivation among low-achieving students. Learning and Instruction, 65, 101220.
Hoy, W. K. & Miskel, C. G. (2001). Educational administration: Theory, research, and practice.McGraw Hill.

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1328
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
Hoy, W. K. (1967). Organizational socialization: The student teacher and pupil control ideology. The Journal of
Educational Research, 61(4), 153-155.
Hoy, W. K. & C. G. Miskel. (2010). Eğitim yönetimi: Teori, araştırma ve uygulama (Çev. Ed. Selahattin Turan). Nobel
Yayıncılık.
Hoy, W. K. & Forsyth, P. B. (1986). Effective supervision, theory into practice (1th Ed). McGraw Hill.
Hoy, W. K. & Woolfolk, A. E. (1990). Socialization of student teachers. American educational research journal, 27(2),
279-300.
Hu, L. T. & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria
versus new alternatives. Structural equation modeling: a multidisciplinary journal, 6(1), 1-55.
İlğan, A., Sevinç, Ö. S. & Arı, E. (2013). Pedagojik formasyon programı öğretmen adaylarının mesleki tutum ve
çağdaş öğretmen algıları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 175-195.
İnceoğlu, M. (2011). Tutum algı iletişim (6. Baskı). Siyasal Kitabevi.
Jones, D. R. (1982). The influence of length and level of student teaching on pupil control ideology. The High School
Journal, 65(7), 220-225.
Kağıtçıbaşı, Ç. (2013). Günümüzde insan ve insanlar: Sosyal psikolojiye giriş (15. Baskı). Evrim Yayınevi.
Karadağ, E. & Baloğlu, N. (2009). Path analysis of how prospective teachers’ sense of efficacy affects their styles of
coping with stress, student control orientations and attitudes toward teaching profession. The New
Educational Review, 18(2), 164-183.
Karataş-Erduran, F. (2012). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin not verme yönelimleri ile gözetimci öğrenci kontrol
ideolojileri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
Kline, R. B. (2010). Principles and practice of structural equation modeling (3rd ed.). Guilford Press.
Koç, G. & Demirel. Ö. (1999). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adayları üzerindeki etkisi. Öğretmen
Eğitiminde Çağdaş Yaklaşımlar Sempozyumu, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Kottkamp, R. B. & Mulhern, J. A. 1987. Teacher expectancy motivation, open and closed climate and pupil control
ideology in high school. Journal of Research and Development in Education, 20, 9–18.
Lunenburg, F. C. & Mankowski, S. A. (2000, 24-28 April). Bureaucracy and pupil control orientation and behavior in
urban secondary schools. Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research
Association, New Orleans.
Lunenburg, F. C. (1983). Pupil control ideology and self-concept as a learner. Educational Research Quarterly, 8 (3),
33–39.
Lunernburg, F. C. (1984). Pupil control in schools: Individual and organizational correlates. Lexington. Ginn and
Company.
Malow-Iroff, M. S., O’Connor, E. A., & Bisland, B. M. (2004). Pupil control and teacher efficacy in a group of
alternative certification teachers in New York City. Retrieved from ERIC database. (ED490204).
Meydan, C., H. & Şeşen, H. (2011). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları. (1.baskı). Detay Yayıncılık.
Oğuz, E. & Kalkan, M. (2011). Examining Teacher Candidates' Attitudes towards Teaching Profession and Pupil
Control Ideology. International Online Journal of Educational Sciences, 3(3),903-917.

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1329
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
Özdemir, S. M. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim sürecine ilişkin öz-yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler
açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54(54), 277-306.
Özer, N, Atik, S. & Şad, S., N. (2018). Pedagojik formasyon öğrencileri için durumsal güdülenme ölçeği’nin Türkçe
formunun psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Celal T., U. (Ed.). 13. Uluslararası Eğitim Yönetimi
Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı (s.644-646). Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları.
Recepoğlu, S. & Recepoğlu, E. (2019). Öğretmen adaylarının özyeterlik algıları ile öğretmenlik mesleğine yönelik
motivasyonları arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, doi:
10.16986/HUJE.2019053943.
Ryan, R. M. (1995). Psychological needs and the facilitation of integrative processes. Journal of Personality, 63(3),
397–427.
Ryan, R. M. & Deci, E. L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new
directions. Contemporary Educational Psychology, 25(1), 54-67.
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests
of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2),
23-74.
Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-
74.
Şimşek, Ö., F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ekinoks Yayıncılık.
Tatlı-Dalioğlu, S. & Adıgüzel, O. C. (2017). Öğretmen adaylarının olası benlikleri, öz-yeterlik inançları ve
öğretmenliğe ilişkin tutumları arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 487-496.
Temizkan, M. (2008). Türkçe ögretmeni adaylarinin ögretmenlik meslegine yönelik tutumlari üzerine bir arastirma.
Türk Egitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 461-486.
Than, Z. N. (2018). Investıgatıon of student teachers’self-effıcacy belıefs and attıtudes towards teachıng professıon
ın sagaıng unıversıty of educatıon. Journal of the Myanmar Academy of Arts and Scıence, 16(9),25-47.
Thurstone, L. L. (1928). Attitudes can be measured. American Journal of Sociology, 33(4), 529-554.
Tschannen-Moran, M. & Hoy, A. W. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher
Education, 17(7), 783-805.
Tschannen-Moran, M., & Hoy, A. W. (2007). The differential antecedents of self-efficacy beliefs of novice and
experienced teachers. Teaching and Teacher Education, 23(6), 944-956.
Tschannen-Moran, M., Hoy, A. W., & Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of
Educational Research, 68(2), 202-248.
Tuncer, G., Yanpar Yelken, T. & Tanrıseven, I. (2018). Felsefe grubu öğrencilerinin akademik motivasyonları ile
sorgulama becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3),
1156-1175.
Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve
Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45(45), 109-127.

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1330
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
Üstüner, M. (2017). Personality and attitude towards teaching profession: Mediating role of self efficacy. Journal
of Education and Training Studies, 5(9), 70-82.
Vieira, A. L. (2011). Interactive LISREL in practice. Springer.
Yılmaz, K. (2011). Öğretmen adaylarının demokratik değerler ile öğrenci kontrol ideolojilerine ilişkin görüşleri
arasındaki ilişki. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 297-315.
Zembat, R., Akşın-Yavuz, E., Tunçelı, H. İ., & Yılmaz, H. (2018). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ile akademik
motivasyon ve başarı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi (Journal of Theoretical
Educational Science), 11(4), 789-808.

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1331
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
İÇSEL MOTİVASYON, ÖĞRETMENLİK ÖZ YETERLİK, ÖĞRETMENLİĞE YÖNELİK TUTUM VE
ÖĞRENCİ KONTROL İDEOLOJİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN ANALİZİ
ÖZ
Bu araştırmanın amacı, pedagojik formasyon öğrencilerinin formasyona yönelik içsel motivasyonları,
öğretmenlik öz yeterlik algıları, öğretmenliğe yönelik tutumları ve öğrenci kontrol ideolojileri
arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Araştırma Türkiye’nin doğusunda bulunan bir devlet
üniversitesinde 2018-2019 eğitim-öğretim yılında pedagojik formasyon eğitimi alan 366 öğrenci ile
yürütülmüştür. Araştırmada beş bölümden oluşan bir veri toplama formu kullanılmıştır. Veri toplama
aracının birinci bölümü kişisel bilgilerden, ikinci bölümü “Formasyon Motivasyon Ölçeği”nden,
üçüncü bölümü “Öğretmen Öz-Yeterlik Ölçeği”nden, dördüncü bölümü “Öğretmenlik Mesleğine
İlişkin Tutum Ölçeği”nden, beşinci bölümü ise “Öğrenci Kontrol İdeolojileri Ölçeği”nden oluşmaktadır.
Elde edilen veriler yapısal eşitlik modellemesi ile analiz edilmiştir. Araştırma kapsamında kuramsal
bilgilere dayalı olarak beş hipotez geliştirilmiş ve bu hipotezler yapılan analizler sonucunda kabul
edilmiştir. Araştırma ile pedagojik formasyon öğrencilerinin formasyona yönelik içsel motivasyonları,
öğretmenlik öz yeterlik algıları, öğretmenliğe yönelik tutumları ve öğrenci kontrol ideolojileri
arasındaki doğrudan ve dolaylı ilişkilerin olduğu belirlenmiştir. Pedagojik formasyon öğrencilerinin
formasyona yönelik içsel motivasyonları, öğretmenlik öz yeterlik algıları ve öğretmenliğe yönelik
tutum değişkenleri birlikte öğrenci kontrol ideolojilerindeki varyansın yaklaşık %50’sini
açıklamaktadır.
Anahtar kelimeler: Öğretmen adayları, içsel motivasyon, öğretmenlik öz yeterlik, öğretmenliğe
yönelik tutum, öğrenci kontrol ideolojileri.

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1332
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
GİRİŞ
İnsanı yetiştiren, değiştiren, insanın hayata bakışını, anlayışını etkileyen ve insanı yönlendiren, insanın kendisine,
çevresine ve doğaya duyarlılığını etkileyen kişiler öğretmenlerdir. Bu bağlamda öğretmenler hem ülkeler için hem
de eğitim sistemleri için önemli bireylerdir. Öğretmenlerin mesleğe başlamadan önce aldıkları hizmet öncesi eğitim,
mesleki hayatlarını önemli ölçüde etkilediğini ifade edebiliriz. Ülkemizde öğretmen yetiştirme uygulamalarından
biri de pedagojik formasyon eğitimidir. Öğrencileri formasyon almaya iten çeşitli motivasyonel unsurlar vardır.
Motivasyon, bireyi belli amaçlara yönlendiren ve bu amaçlar doğrultusunda hareket etmesini sağlayan bir güçtür
(Ayık ve Ateş, 2014). Motivasyonla ilgili birçok teori ve çalışma ortaya konulmuştur. Motivasyon kuramlarından
birisi de Öz Belirleme Kuramı’dır (Deci ve Ryan, 1985, 1991; Ryan, 1995). Bu kuramda içsel motivasyon, dışsal
motivasyon ve motivasyonsuzluk olmak üzere üç boyutun olduğunu ifade etmişlerdir (Ryan ve Deci, 2000). Bu
araştırma kapsamında içsel motivasyon ele alınmıştır.
İçsel motivasyonu yüksek olan birisi yaptığı işi ya da durumu kendi hazzı ve mutluluğu için kısacası kendisi için yapar
(Deci, 1971). Başka bir ifadeyle içsel motivasyon; bireyleri bir konuda eğitim almaya, bir etkinliği kendisi için
yapmaya, ders çalışmaya, bir meslek edinmeye, bir kitabı kendi isteğiyle okumaya sevk eden içsel bir güç ve
enerjidir. Heyder, Weidinger, Cimpian ve Steinmayr (2020) ile Ryan ve Deci’ye (2000) göre içsel motivasyonu yüksek
olan bireyler zorluklar karşısında kolay kolay pes etmeyip o zorluğun üstesinden gelmek için mücadele etmeye
hazırdırlar. Merak, bilme, yeterli olma ihtiyacı, gelişme ve başarma arzusu içsel motivasyon kaynakları arasında
gösterilebilir (Tuncer, Yanpar Yelken ve Tanrıseven, 2018). Bu bağlamda içsel motivasyonun birçok olumlu
sonucunun olduğu ifade edilebilir. Öğretmenlik mesleğinin doğası güdülenmeyi gerektiren bir meslektir. Bu
güdülenme hem meslekte hem de mesleğe hazırlayıcı eğitimde önemli bir durumdur. Yapılan çalışmalarda
öğretmen adaylarının içsel motivasyonlarının onların öğretmenlikle ilgili öz yeterlik algılarını (Bruinsma ve Jansen,
2010; Christophersen, Elstad, Solhaug ve Turmo, 2015; Döş ve Özşahin, 2019; Gök ve Atalay Kabasakal, 2019;
Recepoğlu ve Recepoğlu, 2019) ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarını (Ayık ve Ateş, 2014; Bedel, 2014;
Zembat, Akşın-Yavuz, Tunçelı ve Yılmaz, 2018) etkilediği Belirlenmiştir.
Öz yeterlik bireylerin duygu, düşünce, davranış ve motivasyonlarını etkileyen ve bireyin bir iş yapabilme konusunda
kendisine olan inancı olarak tanımlanabilir (Bandura, 1977-1982-1997). Bireylerin öz yeterlikleri; geçmişteki başarılı
ve başarısız deneyimlerine, dolaylı deneyimlere-yaşantılara, sözel ikna ve duygusal durumlarına bağlı olarak
gelişmektedir (Bandura 1994-1997). Öğretmen öz yeterliği ise, öğretmenlerin ya da öğretmen adaylarının
öğretmenlik mesleğini yapabileceklerine ilişkin kendilerinde var olan inanç biçiminde tanımlanabilir (Tschannen-
Moran, Woolfolk Hoy ve Hoy, 1998; Tschannen-Moran ve Woolfolk-Hoy, 2001; Tschannen- Moran ve Woolfolk
Hoy, 2007). Alanyazın incelendiğinde öğretmen adaylarının öğretmenlikle ilgili öz yeterlik algılarının yüksek
olmasının mesleki hayatlarını olumlu yönde etkileyeceği ifade edilebilir (Bandura, 1993; Gibson ve Dembo, 1984;
Tschannen-Moran, Woolfok Hoy ve Hoy, 1998). Yapılan araştırmalarda öğretmen adaylarının öğretmenlik öz
yeterlik inançlarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarını (Arslan ve Çolakoğlu, 2019; Dadandı, Kalyon ve Yazıcı,

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1333
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
2016; Demirtaş, Cömert ve Özer, 2011; Carleton, Fitch ve Krockover, 2007) ve öğrenci kontrol ideolojilerini (Darge,
2005; Giallo, ve Little, 2003; Malow-Iroff, O'Connor ve Bisland, 2004) etkilediği belirlenmiştir.
Tutum, bireyin duygularından, düşüncelerinden, fikirlerinden, hislerinden, güdülerinden, inançlarından,
deneyimlerinden etkilenen ve bireyin olay, durum, nesne, kişi, fikir gibi şeyler karşısında bilişsel, duyuşsal ve
davranışsal olarak takındığı tavır olarak tanımlanabilir (İnceoğlu, 2011; Kağıtçıbaşı, 2013, Thurstone, 1928).
Tutumların olumlu ya da olumsuzluk arasında değişen yönü ve yoğunluğu vardır (Ajzen ve Fishbein, 1977;
Thurstone, 1928). Öğretmenlik mesleğini icra edecek bireylerin bu mesleğin gerekliliklerini daha etkili biçimde
yerine getirebilmelerinin koşullarından biri de mesleğe yönelik tutumlarının olumlu olmasıdır (Üstüner, 2006).
Alanyazın incelendiğinde öğretmenliğe yönelik olumlu tutuma sahip olan öğretmen adaylarının mesleki
gelişimlerine daha çok çaba harcayacakları, mesleğe karşı ilgilerinin daha yüksek olacağı, ileride öğrencilere faydalı
olmak için daha çok çaba harcayacakları ifade edilmiştir (Atalmış ve Köse, 2018; Demirtaş, Cömert ve Özer,
2011;Koç ve Demirel, 1999). Yapılan araştırmalarda öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları
ile öğrenci kontrol ideolojileri arasında ilişkinin olduğu belirlenmiştir (Karadağ ve Baloğlu, 2009; Oğuz ve Kalkan,
2011).
Öğrenci kontrol ideolojileri gözetimci kontrol ideolojisi ve insancıl (hümanist) kontrol ideolojisi olmak üzere iki uçta
kavramlaştırılmıştır (Yılmaz, 2011). Gözetimci kontrol ideolojisinin özü itibariyle, insanın kötü olduğunu ve dıştan
denetlenmesi gerektiğini savunan X yaklaşımına dayandığı söylenebilir. Gözetimci kontrol ideolojisine sahip
öğretmenler öğrencilerin kontrol altında tutulması gerektiğine, öğrencilerin öğretmenlerin söylemlerine sıkı sıkıya
bağlı kalmaları gerektiğine ve sınıf içi eğitsel süreçlerde öğrencilerin söz hakkının çok az olması gerektiği
inancındadırlar (Hoy ve Miskel, 2001; Lunenburg, 1983; Lunenburg ve Mankowsky, 2000; Kottkamp ve Mulhern,
1987). Hümanist (İnsancıl) kontrol ideolojisi ise insanın iyi bir varlık olduğu anlayışına sahip Y yaklaşımına dayanır.
Hümanist (insancıl) kontol ideolojisine sahip öğretmenler; öğrencilerle çift yönlü iletişim kurarlar, öğrencilerin sınıf
içi eğitsel süreçlerde söz hakkı olduğunu desteklerler, öğrencilere sıkı disiplin kurmak yerine onların öz-disiplin
geliştireceklerine inanırlar, öğrencilerin hatalarını doğruya ulaşmak için bir basamak olarak görme inacındadırlar
(Baş, 2011; Cicmanec, Johanson ve Howley, 2001; Hoy ve Miskel, 2010; Hoy ve Forsyth, 1986). Bu çerçevede
araştırma kapsamında pedagojik formasyon öğrencilerinin formasyon eğitimine yönelik içsel motivasyonları,
öğretmenlik öz yeterlik algıları, öğretmenliğe yönelik tutumları ve öğrenci kontrol ideolojileri arasındaki ilişkiler
yapısal eşitlik modellemesi kullanılarak analiz edilmiştir. Bu bağlamda alanyazına dayalı olarak yapılan açıklamalar
ve araştırma kapsamında ele alınan değişkenler arasındaki ilişkilere dayalı olarak araştırma kapsamında beş hipotez
geliştirilmiştir. Bu hipotezler şunlardır:
H1: Pedagojik formasyon öğrencilerinin formasyon eğitimine yönelik içsel motivasyonları öğretmenlik öz yeterlik
algıları üzerinde pozitif bir etkiye sahiptir.
H2: Pedagojik formasyon öğrencilerinin formasyon eğitimine yönelik içsel motivasyonları öğretmenlik mesleğine
ilişkin tutumları üzerinde pozitif bir etkiye sahiptir.

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1334
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
H3: Pedagojik formasyon öğrencilerinin öğretmenlik öz yeterlik algıları öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları
üzerinde pozitif bir etkiye sahiptir.
H4: Pedagojik formasyon öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları öğrenci kontrol ideolojileri
üzerinde pozitif bir etkiye sahiptir.
H5: Pedagojik formasyon öğrencilerinin öğretmenlik öz yeterlik algıları öğrenci kontrol ideolojileri üzerinde pozitif
bir etkiye sahiptir.
YÖNTEM
Pedagojik formasyon öğrencilerinin formasyon eğitimine yönelik içsel motivasyonları, öğretmenlik öz yeterlik
algıları, öğretmenliğe yönelik tutumları ve öğrenci kontrol ideolojileri arasındaki ilişkiler yapısal eşitlik modellemesi
kullanılarak analiz edilmiştir. Yapısal eşitlik modellemesi kuramsal olarak oluşturulan geçerli bir modelin test
edilmesine ve bu modeldeki çok değişkenli ilişkilerin, doğrudan ve dolaylı etkilerin incelenmesine olanak sağlar
(Byrne, 2010; Vieira, 2011).
Katılımcılar
Araştırma 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Türkiye’nin doğusunda bulunan bir devlet üniversitesi eğitim fakültesi
bünyesinde yürütülen pedagojik formasyon eğitimine katılan öğrencilerden gönüllü olanlarla yürütülmüştür.
Araştırmanın nihai analizleri 366 öğrenciden elde edilen verilerle yapılmıştır. Bu öğrencilerin 133’ü erkek (%36.3),
233’ü kadın (%63.7); 146’sı (%39.9) üniversiteden mezun, 220’si (%60.1) ise üniversite öğrenimine devam
etmektedir.
Veri Toplama Araçları
Çalışmada, kişisel bilgiler, Formasyon Motivasyon Ölçeği, Öğretmen Öz-Yeterlik Ölçeği, Öğretmenlik Mesleğine
İlişkin Tutum Ölçeği, Öğrenci Kontrol İdeolojileri Ölçeği’nden oluşan beş bölümlü veri toplama aracı kullanılmıştır.
Veri toplama aracında yer alan ölçeklere ilişkin bilgiler aşağıda açıklanmıştır.
Formasyon Motivasyon Ölçeği: Guay, Vallerand ve Blanchard (2000) tarafından geliştirilen ölçeğin formasyon
öğrencileri için Türk kültürüne uyarlaması Özer, Atik ve Şad (2018) tarafından yapılmıştır. Bu araştırmada ölçeğin
sadece içsel motivasyon boyutu kullanılmıştır. İçsel motivasyon boyutu için yapılan doğrulayıcı faktör analiz
sonuçları şöyledir: χ2/sd=2.45, GFI=0.94, AGFI=0.93, NFI=0.95, NNFI/TLI=0.95, IFI=0.95, CFI= 0.96, RMSEA=0.041,
RMR=0.032, SRMR=0.043.Bu uygulamada içsel motivasyona ait Cronbach alfa değeri .91’dir.
Öğretmen Öz-Yeterlik Ölçeği: Pedagojik formasyon öğrencilerinin mesleki öz-yeterlik inançlarını ölçmek amacıyla
Tschannen-Moran ve Hoy (2001) tarafından geliştirilen ölçek Çapa, Çakıroğlu ve Sarıkaya (2005) tarafından Türk

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1335
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
kültürüne uyarlanmıştır. Bu ölçek 24 madde ve 3 alt boyuttan (öğrenci katılımını sağlama öz-yeterliği, sınıf yönetimi
öz-yeterliği ve öğretim stratejileri öz-yeterliği) oluşmaktadır. Alt boyutların her birinde sekizer madde yer
almaktadır. Ölçek için bu uygulamada ikinci düzey doğrulayıcı faktör analizi yapılmış ve analiz sonucunda elde
edilen uyum iyiliği değerleri şöyledir: χ2/sd=2.98, GFI=0.95, AGFI=0.94, NFI=0.95, NNFI/TLI=0.96, IFI=0.95, CFI=
0.96, RMSEA=0.047, RMR=0.038, SRMR=0.049. Ölçeğin bu uygulama için Öğrenci Katılımını Sağlama Öz-Yeterliği,
Sınıf Yönetimi Öz-Yeterliği ve Öğretim Stratejileri Öz-Yeterliği alt boyutları ve ölçeğin geneli için sırasıyla Cronbach
alfa iç tutarlık katsayıları “0.88”, “0.90”, “0.89” ve “0.88” bulunmuştur.
Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutum Ölçeği: Pedagojik formasyon öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarını
belirlemek amacıyla İlğan, Sevinç ve Arı (2013) tarafından geliştirilen 17 madde tek boyuttan oluşan ölçek
kullanılmıştır. Bu araştırma için yapılan doğrulayıcı faktör analizine ilişkin uyum indeksleri şöyledir: χ2/sd=1.92,
GFI=0.97, AGFI=0.95, NFI=0.97, NNFI/TLI=0.97, IFI=0.96, CFI= 0.96, RMSEA=0.028, RMR=0.032, SRMR=0.030. Bu
uygulamada ölçeğe ait Cronbach alfa değeri .92’dir.
Öğrenci Kontrol İdeolojileri Ölçeği: Pedagojik formasyon öğrencilerinin öğrenci kontrol ideolojileri algılarını
belirlemek amacıyla Yılmaz (2011) tarafından uyarlama, geçerlik, güvenirlik çalışması yapılan 10 madde ve tek
boyuttan oluşan ölçek kullanılmıştır. Bu araştırma için yapılan doğrulayıcı faktör analizine ilişkin uyum indeksleri
şöyledir: χ2/sd=2.35, GFI=0.96, AGFI=0.95, NFI=0.96, NNFI/TLI=0.96, IFI=0.95, CFI= 0.96, RMSEA=0.047,
RMR=0.039, SRMR=0.021. Ölçeğin bu uygulama için Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı .93 bulunmuştur.
İşlemler ve Veri Analizi
Araştırma verileri 2018-2019 eğitim-öğretim yılı Bahar döneminde toplanmıştır. Veri toplama süreci, gönüllülük
esasına dayalı yürütülmüştür. Ölçek doldurma süresi ortalama 8 dakika sürmüştür. Yapısal eşitlik modellemesinin
yapılabilmesi için veri setinin tek değişkenli ve çok değişkenli normal dağılım kontrolleri yapılmıştır. Analiz sonuçları
Tablo 1’de gösterilmiştir.
Tablo 1. Çok Değişkenli Normallik Analizleri
Değişken
Çarpıklık Katsayısı
c.r.
Basıklık Katsayısı
c.r.
İçsel Motivasyon
-.545
-4.253
-.027
-.104
Öz-Yeterlik
-.091
-.708
-.205
-.800
Öğretmenlik Tutum
-.757
-5.915
-.242
-.947
Öğrenci Kontrol İdeolojileri
.016
.126
.078
.305
Çok Değişkenli
.369
.510
[Skew: Skewness (Çarpıklık), Kurtosis: Basıklık, c.r.: critical ratio, Multivariate: çok değişkenli]
Veri seti için tek değişkenli normallik varsayımını incelemesinde skewness (çarpıklık) ve kurtosis (basıklık)
değerlerinin +1 ile -1 arasında kalması referans olarak kabul edilmiştir (Çokluk, Şekercioğlu ve Büyüköztürk, 2010).

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1336
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
Çok değişkenli normallik analizlerinde; çok değişkenli basıklık (multivariate kurtosis) değerinin +2 ile -2 arasında
olması ve çok değişkenli kritik oran değerinin 1.96’dan küçük olması (multivariate critical ratio) (Bayram, 2010)
referans alınmıştır. Yapılan analizler sonucunda veri setinin hem tek değişkenli hem de çok değişkenli normallik
varsayımlarını karşıladığı belirlenmiştir.
Bu çalışmada geleneksel yaklaşımlara göre daha iyi ve daha kabul gören sonuçlar ortaya koyan, belli bir kuramsal
çerçeveye dayalı olarak gözlemlenen ya da gözlemlenemeyen değişkenler arasında doğrudan ya da dolaylı etkileri
tek bir model içerisinde inceleyen ve test eden bir istatistiksel metodoloji olan YEM kullanılmıştır (Bayram, 2010;
Byrne, 2010; Çelik ve Yılmaz, 2013; Meydan ve Şeşen, 2011). YEM modelinin analizi için ise güçlü çözüm alternatifi
sunmasından (Meydan ve Şeşen, 2011) dolayı AMOS 21 programı kullanılmıştır. Veri analiz sürecinde SPSS-AMOS
21 programındaki maksimum olabilirlik kestirimi yöntemi kullanılmıştır.
BULGULAR
Araştırmanın verileri çözümlenirken ilk olarak değişkenlere ait betimsel istatistiki analizler yapılmıştır. Analiz
sonuçları Tablo 2’de gösterilmiştir.
Tablo 2. Betimsel Analiz Sonuçları
X
ss
1.
2.
3.
1.İçsel Motivasyon
3.73
3.30
2.Öz Yeterlik
3.84
5.46
.35
3. Öğretmenlik Tutum
2.94
2.31
.59
.38
4.Öğrenci Kontrol İdeolojileri
3.85
2.11
.36
.69
.38
Tablo 2 incelendiğinde, öğrencilerin dört değişkene ait algılarının aritmetik ortalamalarının 2.94 ile 3.85 arasında
değiştiği, standart sapma değerlerinin ise 2.11 ile 5.46 arasında değiştiği görülmektedir. Korelasyon analizi
sonucunda formasyon içsel motivasyon ile sırasıyla öğretmen öz yeterlik arasında pozitif yönlü, orta düzeyde ve
anlamlı bir ilişki (r=.35; p<.001), öğretmenlik mesleğine yönelik tutum arasında pozitif yönlü, orta düzeyde ve
anlamlı bir ilişki (r=.59; p<.001), öğrenci kontrol ideolojileri arasında pozitif yönlü, orta düzeyde ve anlamlı bir ilişki
(r=.36; p<.001) belirlenmiştir. Öğretmen öz yeterlik ile sırasıyla öğretmenlik mesleğine yönelik tutum arasında
pozitif yönlü, orta düzeyde ve anlamlı bir ilişki (r=.38; p<.001), öğrenci kontrol ideolojileri arasında pozitif yönlü,
orta düzeyde ve anlamlı bir ilişki (r=.69; p<.001) tespit edilmiştir. Son olarak öğretmenlik mesleğine yönelik tutum
ile öğrenci kontrol ideolojileri arasında pozitif yönlü, orta düzeyde ve anlamlı bir ilişki (r=.38; p<.001) belirlenmiştir.
Araştırmanın kuramsal modeline dayalı olarak oluşturulan model AMOS 21 programı ile test edilmiştir. Yapılan
analize ait standardize regresyon katsayıları ve regresyon katsayılarının anlamlılığına ilişkin değerler, araştırma
hipotezleri Tablo 3’te verilmiştir.

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1337
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
Tablo 3. Araştırma Hipotezleri ve Modele İlişkin Analiz Sonuçları
Hipotezler
Değişkenler Arasındaki Yollar
B
β
t-value
Sonuç
H1
SE <--- IM
.59
.36
7.22
Kabul
H2
AT <--- IM
.21
.52
11.92
Kabul
H3
AT <--- SE
.05
.20
4.53
Kabul
H4
CI <--- SE
.13
.64
16.01
Kabul
H5
CI <--- AT
.11
.13
3.03
Kabul
(IM:İçsel Motivasyon, SE:Öz Yeterlik, AT:Mesleğe Yönelik Tutum, CI:Öğrenci Kontrol İdeolojileri)
Tablo 3 incelendiğinde yapılan analiz sonucunda modeldeki tüm yolların anlamlı olduğu (p<.05), araştırma
hipotezlerinin tamamının doğrulandığı görülmektedir Analiz sonucunda elde edilen uyum iyiliği değerleri Tablo 4’te
verilmiştir.
Tablo 4. Doğrulanan Modele Ait Uyum İyiliği İndeksi Sonuçları
Uyum
İndeksi
Kabul Edilebilir Uyum
İyi Uyum
Araştırmada Elde Edilen Uyum İyiliği Değerleri
χ2/sd
2 ≤ χ2/sd ≤ 5
0 ≤ χ2/sd< 2
3.28 (Kabul Edilebilir Uyum)
GFI
0.90 ≤ GFI < 0.95
0.95 ≤ GFI ≤ 1.00
0.99 (İyi Uyum)
AGFI
0.85 ≤ AGFI < 0.90
0.90 ≤AGFI ≤ 1.00
0.95 (İyi Uyum)
NFI
0.90 ≤ NFI < 0.95
0.95 ≤ NFI ≤ 1.00
0.99 (İyi Uyum)
NNFI/TLI
0.95 ≤ NNFI < 0.97
0.97 ≤ NNFI ≤ 1.00
0.97 (İyi Uyum)
IFI
0.90 ≤ IFI < 0.95
0.95 ≤ IFI ≤ 1.00
0.99 (İyi Uyum)
CFI
0.95 ≤ CFI < 0.97
0.97 ≤ CFI ≤ 1.00
0.99 (İyi Uyum)
RMSEA
0.05 ≤ RMSEA ≤ 0.08
0 ≤ RMSEA < 0.05
0.07 (Kabul Edilebilir Uyum)
RMR
0.05 ≤ RMR ≤ 0.08
0 ≤ RMR <0.05
0.06 (Kabul Edilebilir Uyum)
SRMR
0.05 ≤ SRMR ≤ 0.08
0 ≤ SRMR < 0.05
0.01 (İyi Uyum)
(Bayram, 2010; Brown, 2006; Çelik ve Yılmaz, 2013; Harrington, 2009; Hu ve Bentler, 1999; Kline, 2010;
Schermelleh-Engel, Moosbrugger ve Müller, 2003; Sümer, 2000; Şimşek, 2007).
Tablo 4’te doğrulanan yapısal eşitlik modeline ait uyum indeksi değerlerinden χ2/sd (3.28) oranı, RMSEA (0.07) ile
RMR (0.06) değerinin “kabul edilebilir uyum” değerine sahip oldukları; GFI (0.99), AGFI (0.95), NFI (0.99), NNFI/TLI
(0.97), IFI (0.99), CFI ( 0.99 ile SRMR (0.01) değerlerinin “iyi uyum” değerine sahip oldukları belirlenmiştir. Yapılan
analizler sonucunda doğrulanan model Şekil 1’de gösterilmiştir.

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1338
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
Şekil 1. Doğrulanan Yapısal Eşitlik Modeli
Doğrulanan modele göre formasyon içsel motivasyon (IM) öğretmen öz yeterliği (SE) doğrudan pozitif yönde
(β=.36), formasyon içsel motivasyon (IM) öğretmenlik mesleğine yönelik tutumu (AT) doğrudan pozitif yönde
(β=.52), öğretmen öz yeterliği (SE) öğretmenlik mesleğine yönelik tutumu (AT) doğrudan pozitif yönde (β=.20),
öğretmenlik mesleğine yönelik tutum (AT) öğrenci kontrol ideolojilerini (CI) doğrudan pozitif yönde (β=.13),
öğretmen öz yeterliği (SE) öğrenci kontrol ideolojilerini (CI) doğrudan pozitif yönde (β=.64) istatistiki olarak anlamlı
düzeyde yordamaktadır. Formasyon içsel motivasyon (IM) öğretmen öz yeterlikteki (SE) varyansın yaklaşık
%13’ünü, formasyon içsel motivasyon (IM) ile öğretmen öz yeterlik (SE) birlikte öğretmenlik mesleğine yönelik
tutumdaki (AT) varyansın yaklaşık %39’unu, üç değişken (IM, AT, SE) birlikte öğrenci kontrol ideolojilerindeki (CI)
varyansın yaklaşık %50’sini açıklamaktadır. Yapısal eşitlik modelinde yer alan değişkenler için standardize edilmiş
doğrudan (direct effect) ve dolaylı (indirect effect) etkiler Tablo 5’te gösterilmiştir.
Tablo 5. Doğrulanan Modele Ait Etkilerin Bootstrap Analizi Sonuçları
Yollar
Bootstrap değerleri
Bias %95
GA**
Katsayı
SH*
Alt
Limit
Üst
Limit
Doğrudan etki
IM → SE
.36
.04
.27
.42
IM → AT
.52
.03
.45
.57
SE → AT
.20
.03
.15
.28
SE → CI
.64
.03
.59
.70
AT → CI
.13
.04
.06
.20
Dolaylı etki
IM → AT
.07
.02
.05
.10
IM → CI
.31
.03
.25
.36
SE → CI
.03
.01
.01
.05
*Standart Hata, ** Güven Aralığı

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1339
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
Tablo 5’te görüldüğü üzere bootstrapping katsayıları ve bu katsayılara ait güven aralıkları incelendiğinde doğrudan
ve dolaylı yolların anlamlı olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca formasyon içsel motivasyon (IM) ile öğretmenlik
mesleğine yönelik tutum (AT) arasındaki ilişkide öğretmen öz yeterlik (SE) aracılık rolü üstlenmiştir. Öğretmen öz
yeterlik (SE) ile öğrenci kontrol ideolojileri (CI) arasındaki ilişkide öğretmenlik mesleğine yönelik tutum (AT) aracılık
rolü üstlenmiştir. Formasyon içsel motivasyon (IM) ile öğrenci kontrol ideolojileri (CI) arasındaki ilişkide hem
öğretmenlik mesleğine yönelik tutum (AT) hem de öğretmen öz yeterlik (SE) aracılık rolü üstlenmiştir.
TARTIŞMA VE SONUÇ
Öğretmen eğitim sisteminin önemli parçalarındandır. Öğretmenin etkililiği ve niteliği, eğitim sisteminden
beklenenlerin gerçekleştirilmesi için kritik bir öneme sahiptir. Bu açıdan bakıldığında öğretmenlik mesleğini icra
edecek kişilerin meslek öncesi aldıkları eğitimin öğretmenlik mesleğini icra etmeye başladıklarında yansımaları
ortaya çıkacaktır. Başka bir ifadeyle öğretmen adaylarının hizmet öncesi öğretmenlik mesleğiyle ilgili kazanacakları
bilgi, duygu ve becerilerin mesleki hayatlarındaki davranışlarının daha etkili olacağı (Üstüner, 2006) beklenen
muhtemel sonuçtur. Bu bağlamda araştırma kapsamında öğretmen adaylarının aldıkları formasyon eğitimine
yönelik içsel motivasyonları, öğretmenlik mesleğine karşı tutumları, öğretmenlik öz yeterlik algıları ve öğrenci
kontrol ideolojileri arasındaki ilişkiler yapısal eşitlik modeliyle bütüncül ve geniş bir yaklaşımla ele alınmıştır.
Araştırma kapsamında oluşturulan model doğrulanmıştır. Ayrıca gelecek araştırmalar için de farklı sonuçlar elde
edilmiştir. Araştırma, öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleği ve öğrencilere ilişkin algılarının olumlu yönde
olduğunu da ortaya koymuştur. Bu durum sevindirici bir sonuç olarak yorumlanabilir. Öğretmen adaylarının
mesleğe ve öğrencilere karşı olumlu bakış açılarının gelecekte Türk Eğitim Sisteminin daha iyi noktalara ulaşacağının
bir ön işareti olarak değerlendirilebilir.
Araştırma kapsamında formasyona yönelik içsel motivasyonun öğretmenlik öz yeterlik algısı üzerinde pozitif
etkisinin olduğu sonucu elde edilmiştir. Alan yazında yapılan çalışmalarda öğretmen adaylarının içsel
motivasyonlarının öğretmenlikle ilgili bilgi, düşünce ve becerileri edinmelerini kolaylaştıracağı, öğrencilerle ve
eğitimle ilgili birçok değişkenle yakından ilgilenmelerini sağlayacağı, öğretmenlik öz yeterlik algılarının olumlu
yönde olacağı ifade edilmiştir (Bruinsma ve Jansen, 2010; Chichekian ve Shore, 2016, Recepoğlu ve Recepoğlu,
2019). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik algılarının olumlu yönde olması, ileride deneyimleyecekleri öğretmenlik
mesleği için önemli bir öncül olduğu söylenebilir (Çocuk, Yokuş ve Tanrıseven, 2015; Özdemir, 2008). Araştırma
kapsamında formasyona yönelik içsel motivasyonun öğretmenlik öz yeterlik algısındaki varyansın yaklaşık %13’ünü
açıklamaktadır.
Araştırma sonucunda formasyona yönelik içsel motivasyonun öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum üzerinde pozitif
etkisinin olduğuna ulaşılmıştır. Alanyazında yapılan çalışmalarda da araştırmanın sonucuyla benzer sonuçlar elde
edilmiştir (Ayık ve Ateş, 2014; Bedel, 2014; Zembat, Akşın-Yavuz, Tunçelı ve Yılmaz, 2018). Öğretmen adaylarının
öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları onların öğretmenliği sevmelerini, öğretmenliğe bağlı olmalarını, mesleğin
toplum için önemini anlamalarını ve kendilerini mesleki olarak sürekli geliştirmeleri gerekliliğini kavramalarını

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1340
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
sağlayacağını (Erawan, 2011; Temizkan, 2008) ifade edebiliriz. Bu bağlamda öğretmen adaylarının öğretmenliğe
ilişkin tutumlarının olumlu yönde olması ve geliştirmeleri için; öğretmenlik mesleğinin önemi, etkililiği, iyi öğretmen
modelleri, öğretmenlik mesleğinin güzel ve motivasyonu arttırıcı yönleri öğretmen yetiştirme uygulamalarında ön
plana çıkarılması sağlanabilir.
Araştırmada pedagojik formasyon öğrencilerinin öğretmenlik öz yeterlik algıları öğretmenlik mesleğine ilişkin
tutumları üzerinde pozitif bir etkiye sahip olduğu sonucu elde edilmiştir. Alanyazında yapılan çalışmalarda ulaşılan
sonuçlar araştırmanın bu sonucu ile paralellik göstermektedir (Arslan ve Karameşe, 2018; Demirtaş, Özer ve
Cömert, 2011; Tatlı Dalioğlu ve Adıgüzel, 2017; Üstüner, 2017). Bu sonuç öğretmen adaylarının ilerideki
öğretmenlik mesleğiyle ilgili bazı tahminlerin yapılmasında kapı aralayıcı olarak kullanılabilir. Bu açıdan öğretmenlik
öz-yeterlik algısı yüksek olan öğretmenlerin sınıf yönetimlerinin daha iyi, öğretmenlik mesleğine yönelik
tutumlarının daha yüksek olacağı (Than, 2018), öğrencilerinin başarılarının daha yüksek olacağı (Chuene, Lubben
ve Newson, 1999) ifade edilebilir. Araştırma sonucunda formasyona yönelik içsel motivasyon ile öğretmenlik öz
yeterlik algısı değişkenleri birlikte öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumdaki varyansın yaklaşık %39’unu
açıklamaktadır.
Araştırma sonucunda pedagojik formasyon öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları öğrenci kontrol
ideolojileri üzerinde pozitif bir etkiye sahip olduğu bulgulanmış ve bu sonucun alanyazında yapılan çalışmalarla
örtüştüğü belirlenmiştir (Karadağ ve Baloğlu, 2009; Oğuz ve Kalkan, 2011). Öğrenci kontrol ideolojileri gözetimci ve
insancıl kontrol ideolojisi olmak üzere iki uçta incelenen bir kavramdır (Hoy, 1967). Alan yazın incelendiğinde
öğretmenlik mesleğine yönelik tutumu olumlu yönde olan öğretmenlerin öğrenci kontrol ideolojilerinin insancıl
kontrol ideolojisi yönünde olduğu vurgulanmıştır (Jones, 1982; Willower, 1974: Akt. Gürşimşek, 2004 ). Bu
bağlamda öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları olumlu yönde olan öğretmen adaylarının öğrenci kontrol
ideoloji algılarının da insancıla yakın olacağı ifade edilebilir. İnsancıl konrol ideolojisiyle yönetilen bir sınıfta:
öğrencilerin öz-kontrolleri gelişir, öğrenciler birbirleriyle yarışmak yerine öğrenme için birbirleriyle işbirliği yaparlar,
öğrencilerin kaygı ve stres düzeyleri düşük olur, öğretmen-öğrenci iletişimi çift yönlü ve geliştiricidir, öğretmenler
öğrencileriyle empati kurarak karşılıklı anlayış içindedirler, yaparlar, öğrenci motivasyonu yüksektir (Hoy ve
Woolfolk, 1990; Hoy ve Miskel, 2001; Karataş ve Erduran, 2012; Lunenberg, 1984).
Araştırma kapsamında pedagojik formasyon öğrencilerinin öğretmenlik öz yeterlik algıları öğrenci kontrol
ideolojileri üzerinde pozitif bir etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın bu sonucu alanyazındaki
çalışmaların bulgularıyla benzerlik göstermektedir (Darge, 2005; Malow-Iroff, O'Connor ve Bisland, 2004).
Araştırma kapsamında model doğrulanmış ve araştırma sonucunda değişkenler arasında doğrudan ve dolaylı
ilişkilerin olduğu belirlenmiştir. Pedagojik formasyon öğrencilerinin formasyon eğitimine yönelik içsel
motivasyonları, öğretmenlik öz yeterlik algıları ve öğretmenliğe yönelik tutumları öğrenci kontrol ideolojilerindeki
varyansın yaklaşık %50’sini açıklamaktadır. Araştırma sonuçlarına dayalı olarak şu öneriler geliştirilebilir:

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1341
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
• Öğretmen adaylarının eğitim sürecinde öğretmenliğe yönelik olumlu tutumlar geliştirmelerini sağlayacak
uygulamalar arttırılabilir.
• Öğretmen adaylarının öğretmenlikle ilgili bilgi, beceri ve farkındalıkları arttırılarak öğretmenliğe ilişkin öz
yeterliklerini arttırıcı çalışmalar yapılabilir.
• Bu araştırmanın bir sınırlılığı Türkiye’nin doğusunda bulunan bir devlet üniversitesinde yürütülmüş
olmasıdır. Bu sınırlılığı aşmak için Türkiye’nin farklı bölgelerinde bulunan hem devlet hem özel
üniversitelerdeki öğrencilerle çalışmanın yürütülmesi gerektiği söylenebilir.
• Öğretmen adaylarına öğrencileri daha iyi deneyimleyecekleri öğretmenlik uygulamasının etkililiği ve
verimliliğini yükseltecek çalışmalar ve önlemler alınmalıdır.
• Öğretmen adaylarının hizmet öncesi eğitimlerde aldıkları eğitimin kalitesi arttırılarak meslek hayatlarında
başarılı öğretmen olmalarına katkı sağlanmalıdır. Öğretmenler mesleğe başladıktan sonra hizmet içi
eğitimlerle sürekli olarak kendilerini yenilemeleri sağlanmalıdır.
• Bu araştırma ile değişkenler arasındaki doğrudan ilişkiler hipotezlere dönüştürülmüş ve incelenmiştir.
Araştırma sonucunda ulaşılan dolaylı etkiler için farklı örneklemlerde çalışmalar yapılarak daha ayrıntılı
incelemeler gerçekleştirilmelidir.
• Bu araştırma nicel desenle yürütülmüştür. Bu araştırmaya daha ayrıntılı ve farklı perspektiflerden bakmak
için araştırmanın nitel desenle desteklenmesi gerekmektedir. Bu bağlamda araştırma kapsamında
oluşturulan modele, nitel ve karma desene dayalı farklı araştırmaların yapılmasına ihtiyaç olduğunu ifade
edebiliriz.
ETİK METNİ
“Bu makalede dergi yazım kurallarına, yayın ilkelerine, araştırma ve yayın etiği kurallarına, dergi etik kurallarına
uyulmuştur. Makale ile ilgili doğabilecek her türlü ihlallerde sorumluluk yazarlara aittir.”
KAYNAKÇA
Ajzen, I. ve Fishbein, M. (1977). Attitude-behavior relations: A theoretical analysis and review of empirical
research. Psychological bulletin, 84(5), 888-918.
Arslan, A. ve Karamese, E. N. (2018). The effects of prospective teacher-lecturer: Rapport on prospective teachers’
attitudes and self-efficacy beliefs towards teaching profession. International Journal of Psycho-
Educational Sciences, 7(1), 42-51.
Arslan, Ş. ve Çolakoğlu, Ö. M. (2019). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleği öz yeterlik inancı kaynaklarının öz
yeterlik inançları ve tutumlarını yordama gücü. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 74-83.
Atalmış, E. H. ve Köse, A. (2018). Türkiye’deki öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları: bir
meta-analiz çalışması. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 9(4), 393-
413.

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1342
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
Ayık, A. ve Ataş, Ö. (2014). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile öğretme
motivasyonları arasındaki ilişki. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 25-43.
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 191-
215.
Bandura, A. (1982). Self-efficacy mechanism in human agency. American Psychologist, 37, 122- 147.
Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational
Psychologist, 28(2), 117-148.
Bandura, A. (1994). Social cognitive theory and exercise of control over HIV infection. In Preventing AIDS (pp. 25-
59). Springer.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of self-control. Freeman.
Bas, G. (2011). Teacher student control ideology and burnout: Their correlation. Australian Journal of Teacher
Education, 36(4), 84-94.
Bayram, N. (2010). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Amos uygulamaları (1. baskı). Ezgi Kitabevi.
Bedel, E. F. (2015). Exploring academic motivation, academic self-efficacy and attitudes toward teaching in pre-
service early childhood education teachers. Journal of Education and Training Studies, 4(1), 142-149.
Brown, T.A. (2006). Confirmatory factor analysis: For applied research. Guilford Press.
Bruinsma, M. ve Jansen, E. P. (2010). Is the motivation to become a teacher related to pre‐service teachers’
intentions to remain in the profession?. European Journal of Teacher Education, 33(2), 185-200.
Byrne, B.M. (2010). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming.
Routledge.
Carleton, L. E. Fitch, J. C., ve Krockover, G. H. (2007, October). An in-service teacher education program's effect on
teacher efficacy and attitudes. In The Educational Forum (Vol. 72, No. 1, pp. 46-62). Taylor ve Francis
Group.
Chichekian, T. ve Shore, B. M. (2016). Preservice and practicing teachers’ self-efficacy for inquiry-based
instruction. Cogent Education, 3(1), 1-19.
Christophersen, K. A., Elstad, E., Solhaug, T. ve Turmo, A. (2015). Explaining motivational antecedents of citizenship
behavior among preservice teachers. Education Sciences, 5(2), 126-145.
Chuene, K., Lubben, F. ve Newson, G. (1999). The views of pre‐service and novice teachers on mathematics
teaching in South Africa related to their educational experience. Educational Research, 41(1), 23-34.
Cicmanec, K., Johanson, G. ve Howley, A. (2001, April). High school mathematics teachers: Grading practice and
pupil control ideology. Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research
Association, Seattle, Washington.
Çapa, Y., Çakıroğlu, J. ve Sarıkaya, H. (2005). Öğretmenlik özyeterlik ölçeği Türkçe uyarlamasının geçerlik ve
güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 30(137), 74–81.
Çelik, H.E. ve Yılmaz, V. (2013). Lisrel 9.1 ile yapısal eşitlik modellemesi: Temel kavramlar-uygulamalar-
programlama (2.baskı). Anı Yayıncılık.

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1343
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
Çocuk, H., Yokuş, G. ve Tanrıseven, I. (2015). Pedagojik formasyon öğrencilerinin öğretmenliğe ilişkin öz-yeterlik ve
metaforik algıları: Mersin üniversitesi örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Dergisi, 12(32), 373-387.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL
uygulamaları. Pegem Akademi.
Dadandı, İ., Kalyon, A. ve Yazıcı, H. (2016). Eğitim fakültesinde öğrenim gören ve pedagojik formasyon eğitimi alan
öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançları, kaygı düzeyleri ve öğretmenlik mesleğine karşı
tutumları. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1),253-269.
Darge, R. (2005). Prospective teachers' sense of efficacy and beliefs about managing students: implications for
professional development of teachers. The Ethiopian Journal of Education, 25(2), 56-86.
Deci, E. L. (1971). Effects of externally mediated rewards on intrinsic motivation. Journal of Personality and Social
Psychology, 18(1), 105-115.
Deci, E. L. ve Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. Plenum.
Deci, E. L. ve Ryan, R. M. (1991). A motivational approach to self: Integration in personality. In R. Dienstbier (Ed.),
Nebraska symposium on motivation (Vol. 38, pp. 237-288). Lincoln, NE: University of Nebraska Press.
Demirtaş, H., Cömert, M. ve Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine
ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim,36(159), 96–111.
Döş, B. ve Özşahin, C. (2019). Öğretmenlerin sosyal medya bağımlılığı, öğretmenlik öz-yeterlilikleri ve
motivasyonları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Electronic Journal of Social Sciences, 18(71),1397-1408.
Erawan, P. (2011). A path analysis for factors affecting pre-service teachers’ teaching efficacy. American Journal of
Scientific Research, 13, 47-58.
Giallo, R. ve Little, E. (2003). Classroom behaviour problems: The relationship between preparedness, classroom
experiences, and self-efficacy in graduate and student teachers. Australian Journal of Educational ve
Developmental Psychology, 3(1), 21-34.
Gibson, S. ve Dembo, M. (1984). Teacher efficacy: A construct validation. Journal of Educational Psychology, 76(4),
569–582.
Gök, B. ve Kabasakal, K. A. (2019). Analysing prospective teachers’ self-efficacy belief, teaching motivation and
attitudes towards teaching from the perspective of several variables. Pegem Journal of Education and
Instruction, 9(4), 1081-1112.
Gürşimşek, A. I. (2014). Preschool Teacher Candidates' Pupil Control Ideology And Educational Beliefs. Education
ve Science, 39(171),436-447.
Harrington, D. (2009). Confirmatory factor analysis. Oxford University Press.
Heyder, A., Weidinger, A. F., Cimpian, A., ve Steinmayr, R. (2020). Teachers’ belief that math requires innate ability
predicts lower intrinsic motivation among low-achieving students. Learning and Instruction, 65, 101220.
Hoy, W. K. ve Miskel, C. G. (2001). Educational administration: Theory, research, and practice. McGraw Hill.
Hoy, W. K. (1967). Organizational socialization: The student teacher and pupil control ideology. The Journal of
Educational Research, 61(4), 153-155.

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1344
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
Hoy, W. K. ve C. G. Miskel. (2010). Eğitim yönetimi: Teori, araştırma ve uygulama (Çev. Ed. Selahattin Turan). Nobel
Yayıncılık.
Hoy, W. K. ve Forsyth, P. B. (1986). Effective supervision, theory into practice (1th Ed). McGraw Hill.
Hoy, W. K. ve Woolfolk, A. E. (1990). Socialization of student teachers. American educational research
journal, 27(2), 279-300.
Hu, L. T. ve Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria
versus new alternatives. Structural equation modeling: a multidisciplinary journal, 6(1), 1-55.
İlğan, A., Sevinç, Ö. S. ve Arı, E. (2013). Pedagojik formasyon programı öğretmen adaylarının mesleki tutum ve
çağdaş öğretmen algıları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 175-195.
İnceoğlu, M. (2011). Tutum algı iletişim (6. Baskı). Siyasal Kitabevi.
Jones, D. R. (1982). The influence of length and level of student teaching on pupil control ideology. The High School
Journal, 65(7), 220-225.
Kağıtçıbaşı, Ç. (2013). Günümüzde insan ve insanlar: Sosyal psikolojiye giriş (15. Baskı). Evrim Yayınevi.
Karadağ, E. ve Baloğlu, N. (2009). Path analysis of how prospective teachers’ sense of efficacy affects their styles
of coping with stress, student control orientations and attitudes toward teaching profession. The New
Educational Review, 18(2), 164-183.
Karataş-Erduran, F. (2012). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin not verme yönelimleri ile gözetimci öğrenci kontrol
ideolojileri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
Kline, R. B. (2010). Principles and practice of structural equation modeling (3rd ed.). Guilford Press.
Koç, G. ve Demirel. Ö. (1999). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adayları üzerindeki etkisi. Öğretmen
Eğitiminde Çağdaş Yaklaşımlar Sempozyumu, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Kottkamp, R. B. ve Mulhern, J. A. 1987. Teacher expectancy motivation, open and closed climate and pupil control
ideology in high school. Journal of Research and Development in Education, 20, 9–18.
Lunenburg, F. C. ve Mankowski, S. A. (2000, 24-28 April). Bureaucracy and pupil control orientation and behavior
in urban secondary schools. Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research
Association, New Orleans.
Lunenburg, F. C. (1983). Pupil control ideology and self-concept as a learner. Educational Research Quarterly, 8 (3),
33–39.
Lunernburg, F. C. (1984). Pupil control in schools: Individual and organizational correlates. Lexington. Ginn and
Company.
Malow-Iroff, M. S., O’Connor, E. A. ve Bisland, B. M. (2004). Pupil control and teacher efficacy in a group of
alternative certification teachers in New York City. Retrieved from ERIC database. (ED490204).
Meydan, C., H. ve Şeşen, H. (2011). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları. (1.baskı). Detay Yayıncılık.
Oğuz, E. ve Kalkan, M. (2011). Examining Teacher Candidates' Attitudes towards Teaching Profession and Pupil
Control Ideology. International Online Journal of Educational Sciences, 3(3),903-917.
Özdemir, S. M. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim sürecine ilişkin öz-yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler
açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54(54), 277-306.

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1345
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
Özer, N, Atik, S. ve Şad, S., N. (2018). Pedagojik formasyon öğrencileri için durumsal güdülenme ölçeği’nin Türkçe
formunun psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Celal T., U. (Ed.). 13. Uluslararası Eğitim Yönetimi
Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı (s.644-646). Sivas: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları.
Recepoğlu, S. ve Recepoğlu, E. (2019). Öğretmen adaylarının özyeterlik algıları ile öğretmenlik mesleğine yönelik
motivasyonları arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, doi:
10.16986/HUJE.2019053943.
Ryan, R. M. (1995). Psychological needs and the facilitation of integrative processes. Journal of Personality, 63(3),
397–427.
Ryan, R. M. ve Deci, E. L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new
directions. Contemporary Educational Psychology, 25(1), 54-67.
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. ve Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests
of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2),
23-74.
Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-
74.
Şimşek, Ö., F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ekinoks Yayıncılık.
Tatlı-Dalioğlu, S. ve Adıgüzel, O. C. (2017). Öğretmen adaylarının olası benlikleri, öz-yeterlik inançları ve
öğretmenliğe ilişkin tutumları arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 487-496.
Temizkan, M. (2008). Türkçe ögretmeni adaylarinin ögretmenlik meslegine yönelik tutumlari üzerine bir arastirma.
Türk Egitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 461-486.
Than, Z. N. (2018). Investıgatıon of student teachers’self-effıcacy belıefs and attıtudes towards teachıng professıon
ın sagaıng unıversıty of educatıon. Journal of the Myanmar Academy of Arts and Scıence, 16(9),25-47.
Thurstone, L. L. (1928). Attitudes can be measured. American Journal of Sociology, 33(4), 529-554.
Tschannen-Moran, M. ve Hoy, A. W. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher
Education, 17(7), 783-805.
Tschannen-Moran, M. ve Hoy, A. W. (2007). The differential antecedents of self-efficacy beliefs of novice and
experienced teachers. Teaching and Teacher Education, 23(6), 944-956.
Tschannen-Moran, M., Hoy, A. W. ve Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of
Educational Research, 68(2), 202-248.
Tuncer, G., Yanpar Yelken, T. ve Tanrıseven, I. (2018). Felsefe grubu öğrencilerinin akademik motivasyonları ile
sorgulama becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3),
1156-1175.
Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve
Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45(45), 109-127.
Üstüner, M. (2017). Personality and attitude towards teaching profession: Mediating role of self efficacy. Journal
of Education and Training Studies, 5(9), 70-82.
Vieira, A. L. (2011). Interactive LISREL in practice. Springer.

IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture) (ISSN: 2602-4047)
Vol / Cilt: 5 Issue / Sayı: 10 Year / Yıl: 2020
1346
Atik, S. (2020). Analysis of the Relationships Between Intrinsic Motivation, Self-efficacy for Teaching,
Attitude Towards the Teaching Profession and Pupil Control Ideologies, International Journal of
Eurasian Education and Culture, Issue: 10, pp. (1315-1346).
Yılmaz, K. (2011). Öğretmen adaylarının demokratik değerler ile öğrenci kontrol ideolojilerine ilişkin görüşleri
arasındaki ilişki. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 297-315.
Zembat, R., Akşın-Yavuz, E., Tunçelı, H. İ. ve Yılmaz, H. (2018). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ile akademik
motivasyon ve başarı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi (Journal of Theoretical
Educational Science), 11(4), 789-808.