Content uploaded by Şeyma Arslan
Author content
All content in this area was uploaded by Şeyma Arslan on Nov 30, 2020
Content may be subject to copyright.
Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, Ocak 2020; Cilt 25, Özel Sayı 1
Türkye’de Covd-19 Pandemsnn
Montörzasyonu Içn Interaktf Ve Gerçek
Zamanlı Br Web Uygulaması: TURCOVID19
An Interactive Web-Based Dashboard for Covid-19
Pandemic in Real-Time Monitorization In Turkey:
TURCOVID19
Abdullah Uçar, Şeyma Arslan, Hatice
Sena Manap, Tuğba Gürkan, Mihriban
Çalışkan, Asel Dayıoğlu, Hande Nur
Efe, Mustafa Yılmaz, Ayşe Zeynep
İbrahimoğlu, Efser Gültekin3, Rabia
Durna8, Rümeysa Başar9, Fatma Betül
Osmanoğlu10, Songül Ören11
İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
İstanbul Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim
Dalı
Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Tıp Fakültesi
Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi
Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Eczacılık
Fakültesi
İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi, Tıp Fakültesi
Bezm-i Âlem Vakıf Üniversitesi, Tıp Fakültesi
Cerrahpaşa Florance Nightingale Hemşirelik
Fakültesi
Bezm-i Alem Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi
10 Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi
11 İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi
ORCID
Abdullah Uçar: 0000-0002-0220-3720
Şeyma Arslan: 0000-0002-8807-0630
Hatce Sena Manap: 0000-0002-7033-9654
Tuğba Gürkan: 0000-0001-8535-1747
Mhrban Çalışkan: 0000-0001-7095-5919
Asel Dayıoğlu: 0000-0003-1907-8652
Hande Nur Efe: 0000-0002-2357-8732
Mustafa Yılmaz: 0000-0002-5990-0674
A. Zeynep İbrahmoğlu: 0000-0003-3235-4658
Efser Gültekn: 0000-0002-6354-7690
Raba Durna: 0000-0003-0325-4930
Rümeysa Başar: 0000-0002-4079-9588
F. Betül Osmanoğlu: 0000-0002-2568-9540
Songül Ören: 0000-0001-8737-1637
Anadolu Klin / Anatol Clin
Geliş/Received : 24.04.2020
Kabul/Accepted : 24.04.2020
DOI: 10.21673/anadoluklin.726347
Yazışma yazarı/Correspondng author
Abdullah Uçar
Cebec Mah. Çanakkale Şehtler Cad. No:
65 Sultangaz İstanbul
E-posta: abdullahucar@gmal.com
154
Editöre Mektup/Letter to the Editor
Sayın Editör,
31 Aralık 2019 tarihinde Çin’in Wuhan kentinde tanımlanamayan pnömoni vakalarının
Dünya Sağlık Örgütü’ne bildirilmesinin ardından başlayan COVID-19 salgını tüm dünyada
hızla yayıldı ve mevcut durum pandemi olarak ilan edildi. Türkiye’de ilk vaka 11 Mart’ta, ilk
ölüm ise 17 Mart’ta açıklandı.
Sağlık hizmetlerinde birey düzeyinde hastaların monitörize edilmesi sürecin yönetimini
mümkün kıldığı gibi halk sağlığı sorunlarında da epidemiyolojik verilerin monitörizasyonu
toplum sağlığını yönetebilmek için önem arz etmektedir. Bu öneme istinaden pandeminin
toplumda hızlı ilerleyişini gerçek zamanlı izlemek ve değerlendirmek için Google bulut bi-
lişim hizmetleri kullanılarak Türkiye COVID-19 Pandemi İzlem Ekranı (TURCOVID19)
adıyla interaktif bir platform oluşturulmuştur.
21 Mart’ta yayına giren TURCOVID19’da Türkiye’deki hasta, vefat, iyileşen, uygulanan
test sayıları, vaka ölümlülük oranı (VÖO), yoğun bakım yatışı, entübe hasta kategorilerindeki
veriler günlük ve kümülatif değerler olarak görselleştirilmektedir. Ayrıca Türkiye’nin duru-
mu 15 ülke ile karşılaştırılmaktadır. Ek olarak tüm dünyadaki hasta ve vefat sayıları gerçek
zamanlı olarak sunulmakta, Türkiye ve diğer ülkelerde ölüm artış hızının ikiye katlanma sü-
resi gerçek zamanlı sunulmaktadır. Sunulan görsellerin açıklamaları da bilgi notu olarak yer
almaktadır.
Veri kaynağı olarak TC Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı veriler1, DSÖ durum raporları2
ve Avrupa Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC)’nin verileri3 kullanılmaktadır.
DSÖ verileri PDF dosyası şeklinde sunmaktadır ve bu durum veri girişinin manuel yapılma-
sını gerektirmektedir. Verileri dijital altyapıya uyumlu şekilde sunduğu için ECDC veritabanı
otomasyon için referans olarak kullanılmıştır.
Türkiye verileri akran denetiminden geçirilerek çalışma ekibi tarafından veritabanına
manuel olarak girilmektedir. Diğer ülkelere ait veriler ise ECDC’den bir otomasyon sistemi ile
elde edilerek izlem ekranlarına yansıtılmaktadır. Veriler günde birkez güncellenmekte olup
verilerin son güncellenme tarihi ilgili grafikler üzerinde sunulmaktadır.
TURCOVID19’daki grafiklerin öncelikli hedef kitlesi bilim insanları ve pandemi yö-
netimindeki karar vericilerdir. Bunun yanı sıra medya kuruluşları, düşünce kuruluşları ve
tüm kamunun da istifade etmesi için grafikler ve bilgiler ücretsiz olarak sunulmaktadır.
TURCOVID19’da sunulan bilgilerin yapılacak salgın modelleme çalışmalarına da katkı sun-
ması umulmaktadır. Hedef kitle faydalanımını artırmak için kullanıcı dostu arayüz, sade bir
dil ve tasarım tercih edilmiştir.
TURCOVID19 anasayfa üst kısmında Türkiye verileri günlük değişim miktarlarıyla
birlikte özet olarak sunulmaktadır. Pandeminin yayılım hızının üstel şekilde artması sebe-
Anatolian Clinic Journal of Medical Sciences, January 2020; Volume 25, Special Issue 1
biyle grafiklerde genellikle logaritmik ölçek kullanılmış-
tır. “Hastalar” grafiğinde hasta, vefat ve iyileşen sayıları
sunulmaktadır. Yapılan müdahalelerin etkisiyle vaka ve
vefat eğrilerinde sağa kırılma gözlenmektedir. Teorik ola-
rak ideal durum eğrilerin tamamen düzleştiği durumdur,
ve bu durum günlük vaka ve ölüm sayılarının sıfırlandığı
anlamına gelmektedir. “Vefatlar” grafiğinde toplam vefat,
günlük vefat ve VÖO değişkenlerinin zamana dağılımı
sunulmaktadır. VÖO ise otomatik olarak hesaplanmakta
ve sağ Y ekseni üzerinde çizgisel ölçekle sunulmaktadır.
16 ülke verilerinin karşılaştırıldığı grafikte ise ülkelerin
vaka, vefat, 100 bin kişi başına vefat ve VÖO değerle-
ri karşılaştırılmaktadır. Grafik sıralaması VÖO’ya göre
yapılmıştır. Ölü sayısı 100 üzerinde olan tüm ülkelerin
son durumu ise koroplet harita ile sunulmuştur. Harita 4
farklı değişkene göre (toplam vaka, toplam ölüm, yüzbin
kişi başına ölüm ve VÖO) kullanıcılar tarafından değiş-
tirilebilmektedir. Seçilen bazı ülkeler ve Türkiye’de 100.
vaka ve 1. ölüm sonrası vaka ve ölüm sayısının artış seyri
de iki ayrı grafikte sunulmakta ve ülkeleri karşılaştırmaya
imkan sağlamaktadır. Ülkelerin ölüm sayısı artışının iki-
ye katlanma süreleri de ayrı bir grafikte görselleştirilmiş-
tir. Bu grafikte yukarıda yer alan ülkelerde ikiye katlanma
süresi uzun ve dolayısıyla artış hızı düşük, aşağıda yer
alan ülkelerde ise kısa ve dolayısıyla artış hızı yüksektir.
İlk zamanlar açıklanan il düzeyindeki veriler de sisteme
dahil edilmiş ve harita grafikle sunulmuştu ancak il düze-
yi verilerin düzenli açıklanmaması sebebiyle ilgili grafik
kaldırılmıştır. Veriler yayınlanmaya başlayınca tekrar ya-
yına açılacaktır.
TURCOVID19, salgın seyrini monitörize etmekte,
başta bilim insanları ve karar vericiler olmak üzere kamu-
ya gün bazında gerçek zamanlı ve interaktif grafikler sun-
maktadır. TURCOVID19 çalışma takımı dünyada önde
gelen izlem ekranlarını da takip etmekte ve Türkiye için
değer taşıyan görselleştirmeleri sistemine dahil etmekte-
dir. İl düzeyinde verilerin açıklanması durumunda topla-
nan veriler de csv formatında kamuyla da paylaşılacaktır.
Sunulan grafikler CC BY-NC-ND 4.0 uluslararası lisansı
ile lisanslanmış olup ticari amaç güdülmeksizin kamusal
kullanıma açıktır.
KAYNAKLAR
1. T.C Sağlık Bakanlığı Korona Tablosu. https://covid19.
saglik.gov.tr/. Accessed April 23, 2020.
2. COVID-19 situation reports. https://www.who.int/
emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/situati-
on-reports/. Accessed April 23, 2020.
3. Download today’s data on the geographic distribution
of COVID-19 cases worldwide. https://www.ecdc.eu-
ropa.eu/en/publications-data/download-todays-data-
geographic-distribution-covid-19-cases-worldwide. Ac-
cessed April 23, 2020.
TURCOVID19 İzlem Ekranı
Uçar ve ark.
155