Prawo do prywatności w warunkach służby wojskowej (The right to privacy in military service)

Abstract

Jaki jest pierwszy obowiązek człowieka?
Odpowiedź jest krótka – być sobą.
H. Ibsen

Prawo do prywatności w warunkach służby wojskowej

Prawo do prywatności chronione jest prawem międzynarodowym, prawem europejskim oraz w systemie prawnym RP. Prywatność w ujęciu normatywnym zakłada prawo jednostki do kształtowania sfery prywatnej życia (prawo do bycia sobą) w taki sposób, aby była ona wolna od jakiejkolwiek ingerencji i niedostępna dla innych.
Aktem prawa międzynarodowego, uszczegółowiającym tę kwestię, jest EKPCz, gdzie zgodnie z art. 8 ust. 1 „Każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego, rodzinnego, swojego mieszkania i swojej korespondencji”. Kolejny ust. 2 stanowi, że: „Niedopuszczalna jest ingerencja władzy publicznej w korzystanie z tego prawa, z wyjątkiem przypadków przewidzianych przez ustawę i koniecznych w demokratycznym społeczeństwie z uwagi na bezpieczeństwo państwowe, bezpieczeństwo publiczne lub dobrobyt gospodarczy kraju, ochronę porządku i zapobieganie przestępstwom, ochronę zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności innych osób”.
Polskie prawo zezwala na ingerencję w prawa i wolności człowieka i obywatela poprzez tzw. „klauzule ograniczające”, czyli przepisy umożliwiające ingerencję państwa w wolności jednostki z uwagi na ochronę interesu ogólnospołecznego i ogólnopaństwowego .
Zarówno polskie prawo zawarte w Konstytucji RP, jak i ratyfikowane przez Polskę umowy międzynarodowe gwarantują każdemu człowiekowi wiele praw, wymienionych powyżej. Jednak działania operacyjne np. służb specjalnych (w tym wojskowych), policyjnych, czy Żandarmerii Wojskowej są wymierzone głównie w prawo do prywatności, szczególnie w prawo do wolności i tajemnicy komunikowania się .
Chociaż działania operacyjne tych służb ingerują w znacznym stopniu w konstytucyjne prawa i wolności obywatelskie (szczególnie stosowanie podsłuchu i kontroli korespondencji) , to jednak wydają się konieczne w demokratycznym państwie prawnym, dla zapewnienia bezpieczeństwa Rzeczpospolitej Polskiej oraz jej obywatelom.
W celu przybliżenia ograniczeń prawa do prywatności w warunkach służby wojskowej należy sięgnąć do ŻołZawSłużbaU, gdzie w rozdziale dotyczącym publicznej działalności żołnierzy zawodowych art. 105 stanowi, że: „Żołnierzowi zawodowemu przysługują prawa obywatelskie do udziału w życiu publicznym, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawach”.