سیاست اقتصادی و ناکامی مذهبی فاطمیان در مغرب
Abstract
ناکامی در اشاعۀ مذهب اسماعیلی در مغرب، از موضوعات مهم تاریخی دورۀ فاطمیان است و در بررسی و تبیین آن، مسائل اقتصادی را به عنوان عامل و شاخص مهمی باید در نظر گرفت: حاکمان فاطمی نتوانستند دعاوی روزگار انقلابی‌گری خود را در ایجاد عدالت اقتصادی در جامعۀ مغرب عملی کنند. آنها با بی‌توجهی به شرایط لازم اقتصادی، در تحقق آرمانهای سیاسی ـ مذهبی خود و تأسیس خلافت فراگیر فاطمی، کوشش‌هایی به کار بردند که حاصل آن، تحمیل هزینه‌های مالی گزاف بر اقشار مختلف جامعۀ مغرب بود. علاوه بر این، سیاست خارجی مبتنی بر تخاصم و توسعه‌طلبی، امکان برقراری مناسبات پایدار اقتصادی مغرب با سایر سرزمینهای اسلامی را از میان برد و مردم را به ویژه از نظر اقتصادی در تنگنا قرار داد. از این رو، ساکنان مغرب در ایام شورش ابویزید خارجی، به طور گسترده با آن همدلی و همراهی نشان دادند تا آنجا که دولت فاطمی در آستانۀ سقوط قرار گرفت. اگرچه فاطمیان با درک نارضایتی مردم، کوشیدند با تغییر سیاست‌های مالی و جلوگیری از سودجویی‌های والیان خود، از فشارهای گزاف مالی بر مردم بکاهند، اما این تغییرات دیرهنگام بود و با انتقال مرکز دولت فاطمی به مصر، تحول و تغییر چندانی در اقبال مردم مغرب به مذهب اسماعیلی پدید نیامد.
ResearchGate has not been able to resolve any citations for this publication.
ResearchGate has not been able to resolve any references for this publication.