The impact of beer mask on selected facial skin features

Abstract

Beer is one of the oldest alcoholic beverages, which, in addition to taste, is a source of many minerals and vitamins valuable for the human body. In addition to vitamins and minerals, beer also contains flavonoids with antioxidant and anti-inflammatory properties, thanks to which it is also used in the cosmetics industry. Despite the centuries-old tradition of using beer in care, it is currently used primarily in bath treatments and hair
care preparations.
The aim of the study was to analyze the impact of beer mask on selected facial skin features among women aged 20-23.
The use of such a treatment could contribute to a diversified offer of care treatments offered by cosmetology and SPA salons.

Full text

5 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Es tetyczna 
ARTYKU NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA
N
» 700
STRESZCZENIE
Piwo to jeden z najstarszych napojów alkoho-
lowych, który oprócz walorów smakowych jest
źródłem wielu cennych dla organizmu człowieka
minerałów oraz witamin. Oprócz witamin i mine-
rałów, piwo zawiera również flawonoidy o dzia-
łaniu przeciwutleniającym i przeciwzapalnym,
dzięki czemu znajduje swoje zastosowanie również
w przemyśle kosmetycznym. Mimo wielowiekowej
tradycji stosowania piwa w pielęgnacji obecnie sto-
suje się je przede wszystkim w zabiegach kąpielo-
wych lub preparatach pielęgnacyjnych do włosów.
Celem badania była analiza wpływu maski piw-
nej na wybrane cechy skóry twarzy wśród kobiet
w wieku 20-23 lat.
Wdrożenie takiego zabiegu mogłoby przyczynić się
do urozmaicenia oferty zabiegów pielęgnacyjnych ofe-
rowanych przez gabinety kosmetologiczne oraz SPA.
Słowa kluczowe: piwo kąpielowe, zabieg
pielęgnacyjny na twarz, chmiel, drożdże
piwowarskie
ABSTRACT
Beer is one of the oldest alcoholic beverages, which, in
addition to taste, is a source of many minerals and vita-
mins valuable for the human body. In addition to vita-
mins and minerals, beer also contains flavonoids with
antioxidant and anti-inflammatory properties, thanks
to which it is also used in the cosmetics industry. De-
spite the centuries-old tradition of using beer in care, it
is currently used primarily in bath treatments and hair
care preparations.
The aim of the study was to analyze the impact of
beer mask on selected facial skin features among wom-
en aged 20-23.
The use of such a treatment could contribute to a di-
versified offer of care treatments offered by cosmetol-
ogy and SPA salons.
Keywords: bath beer, facial care, hops, brewer's yeast
otrz ymano / rec eived
02.06.2019
poprawiono / corrected
21.0 6 .2019
zaakceptowano / accepted
0 8 . 07. 2 01 9
Maria Nóżka 1
Anna Piotrowska 2
1. Koło Naukowe przy
Zakładzie Biochemii
i Podstaw Kosmetologii,
Akademia Wychowania
Fizycznego w Krakowie,
al. Jana Pawła II 78
31-571 Kraków
E: mana.nozka@gmail.com
T: +48 12 683 11 54
2. Akademia Wychowania
Fizycznego w Krakowie,
al. Jana Pawła II 78,
31-571 Kraków
E: anna.piotrowska@awf.
krakow.pl
T: +48 12 683 11 54
WSTĘP
Napoje alkoholowe często towarzyszą ludziom
podczas celebrowania świąt. Okazuje się jednak,
że mogą być wykorzystane również w celach te-
rapeutycznych oraz pielęgnacyjnych [1, 2]. Jednym
z najczęściej spożywanych napojów alkoholowych
jest piwo, które oprócz walorów smakowych wpły-
wa również na cerę, które oprócz walorów smako-
wych, stosowane zewnętrznie, wpływa również
na cerę. Korzystny wpływ piwa na skórę zauważył
już w I w. n.e. Pliniusz Starszy, który uważał, że
substancje zawarte w piwie pielęgnują twarz oraz
ciało. Podobne zdanie miała św. Hildegarda von
Bingen (XII w.) oraz Jakub Haur (XVIIw.) [3]. Skład-
niki aktywne zawarte w piwie mogą w znacznym
stopniu poprawić stan cery, włosów i paznokci. Jed-
nak mimo wielowiekowej tradycji stosowania tego
składnika w pielęgnacji, obecnie stosuje się jedynie
zabiegi kąpielowe lub preparaty do włosów [4].
PIWO
Według definicji z 2017 roku Stowarzyszenia Bro-
warów Polskich oraz Związku Pracodawców Prze-
mysłu Piwowarskiego – Browary Polskie „Piwo to
napój otrzymywany w wyniku fermentacji alkoho-
lowej brzeszki piwnej. Brzeszkę produkuje się ze sło-
du browarnego oraz wody z dodatkiem chmielu lub
produktów chmielowych, bez dodatków lub z dodat-
kiem surowców niesłodowanych oraz dozwolonych
substancji. Łączna ilość dodawanych surowców nie-
słodowanych nie może zastąpić więcej niż 45% słodu
we wsadzie surowcowym. Do piwa mogą być doda-
ne: składniki będące żywnością, dozwolone substan-
cje dodatkowe oraz pomagające w przetwarzaniu”.
[4,5]. Podstawowe surowce, które wykorzystujemy
w produkcji piwa zostały ustalone już w 1516roku
przez Wilhelma IV i Ludwika X i były to: słód
jęczmienny, woda, chmiel oraz drożdże – jest to
tak zwane prawo czystości piwa. Inne składowe
to witaminy, minerały, cukry, alkohol [4-6]. Liczne
Wpływ maski piwnej
na wybrane cechy skóry twarzy
The impact of beer mask on selected facial skin features

5 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Es tetyczna

ARTYKU NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA
N
składniki aktywne zawarte w piwie oddziałują na organizm
człowieka, a niektóre z nich w mniejszym bądź większym
stopniu na skórę i jej przydatki (tabela 1).
Rodzaje piwa
Piwo, choć składa się z podstawowych składników i sam pro-
ces ważenia jest taki sam, dzieli się na najróżniejsze rodzaje.
W Polsce zebraniem oraz opisaniem rodzajów piw zajęło się
Polskie Stowarzyszenie Piwowarów Domowych. Główny po-
dział wyodrębnia trzy kategorie:
• piwa dolnej fermentacji,
• piwa górnej fermentacji,
• piwa fermentacji spontanicznej.
Różnią się między sobą głównie temperaturą fermentacji,
przez co każde z nich ma charakterystyczny smak oraz bukiet
zapachowy [8, 20].
W kosmetologii piwo wykorzystywane jest w zabiegach
na ciało jako dodatek do kąpieli. Piwo kąpielowe swoim skła-
dem nie odbiega od składu klasycznych piw spożywczych. Do
jego warzenia potrzebne są podstawowe składniki takie jakie
chmiel, woda, drożdże, słód.
CEL PRACY
Celem niniejszej pracy była ocena efektów zabiegu przy uży-
ciu maski piwnej na skórę twarzy.
MATERIAŁ I METODY BADAŃ
Osoby badane
W styczniu i w marcu 2019 roku przeprowadzono badania
w grupie 12 kobiet posiadających cerę tłustą, studentek Aka-
demii Wychowania Fizycznego w wieku od 20 do 23 lat (±2).
Badania przeprowadzono w Pracowni Fizjologii Skóry, Kra-
kowskiej Akademii Wychowania Fizycznego. Wszystkie
uczestniczki wyraziły pisemną zgodę na udział w badaniu
oraz uzupełniły ankietę satysfakcji klienta.
Piwo kąpielowe i kosmetyki stosowanie w zabiegu
Do przeprowadzenia badania wykorzystano piwo kąpielowe
o składzie surowcowym: woda, słód, jęczmienny jasny, słody
karmelowe, chmiel, drożdże. Zawartość alkoholu 5,8% obj. W za-
biegu wykorzystano również produkty kosmetyczne polskiego
producenta: oliwkowy płyn dw ufazowy do demakijażu ust i oczu,
oliwkowy żel oczyszczający, oliwkowa woda tonizująca z witami-
ną C, oliwkowy peeling drobnoziarnisty, oliwkowy krem.
Opis badania
Studentki zostały podzielone metodą losową na dwie równolicz-
ne grupy – kontrolną oraz badaną. U każdej probantki dokonano
pomiarów poziomów nawilżenia i natłuszczenia skóry w wyzna-
czonych miejscach twarzy. Przeprowadzono dokładny demakijaż
twarzy, po oczyszczeniu skóry została ona stonizowana. Dokonano
kolejnego pomiaru poziomu nawilżenia oraz natłuszczenia skóry,
został wykonany oliwkowy peeling drobnoziarnisty w celu usu-
nięcia martwych komórek naskórka. W następnej kolejności użyto
wapozonu na czas 30minut w celu rozgrzania skóry i przygotowa-
nia jej do maski, która składała się: w przypadku grupy badanej z ba-
wełnianej płachty nasączonej piwem kąpielowym, w przypadku
grupy kontrolnej zastosowano maskę wyko-
naną z płachty nasączonej solą fizjologiczną.
Czas trwania aplikacji maski wynosił 15 mi-
nut. Po zdjęciu maski resztki esencji piwnej
wklepano delikatnie w skórę, a następnie
osobom w obu grupach nałożono krem. Po
30 minutach od aplikacji kremu wykonano
pomiar korneometrem oraz sebumetrem.
Ostatni pomiar został zrobiony 60 minut po
wykonanym zabiegu. Protokół badania zo-
brazowano na rysunku nr 1.
Stosowana aparatura
W celu oceny poziomu nawilżenia skóry za-
stosowano Corneometer CM 825 [21]. Każdy
z uczestników miał wykonywane pomiary
w tych samych miejscach tj. czoło, policzek,
broda oraz nos (rys.2). Próby w okolicy czo-
ła oraz policzka wykonano trzykrotnie, na-
tomiast na brodzie oraz nosie dwukrotnie,
a następnie wyciągnięto średnie.
Tab ela 1 . Działanie kosmetyczne surowców browarniczych.
Składniki piwa
Składnik Działanie Źródła
Woda i składniki
drobnocząsteczkowe
Zawartość wody to około 90%. Ważne jest stężenie soli mineralnych, takich jak sole
magnezowe czy wapniowe oraz alkaliczność resztkowa, które wpływają na twardość
wody. Piwo można produkować z wody twardej jak i miękkiej, jednak wpływać to będzie
na pH piwa, a co za tym idzie na jego goryczkę.
[7, 8]
Chmiel (Humulus
lupulus L.)
Najważniejszy składnik piwa, nadaje charakterystyczny zapach, barwę oraz gorzki
smak. Wyróżnia się dwie odmiany chmielu: goryczkowy oraz aromatyczny, różnią
się od siebie zawartością olejków chmielowych oraz substancji goryczkowych. Do
produkcji wykorzystuje się żeńską część rośliny czyli szyszki chmielowe (Strobili lupuli ).
Są one bogate w: olejki eteryczne (0,3-3% suchej masy szyszek, główne składowe
to humulen, mircen, farnezen oraz kariofilen), gorycze (stanowią 5-20% suchej masy
szyszek, α-kwasy – humulony, ß-kwasy – lupulony oraz flawonoidy (0,2-1,5% suchej
masy szyszek, kaemferol, kwercetyna i najważniejszy – kstantohumol). Ksantohumol
posiada silne działanie przeciwdrobnoustrojowe w stosunku do bakterii wywołujących
trądzik, jest jednym z najsilniejszych przeciwutleniaczy, wykazuje także działanie
chemoprewencyjne.
[3, 6,
8-16]
Drożdże piwowarskie
(Saccharomyces
cerevisiae)
Stosowane w celu przeprowadzenia fermentacji alkoholowej. Były stosowane w celach
leczniczych i pielęgnacyjnych już w starożytności, w późniejszych czasach jako dodatek
do kosmetyków do zwalczenia trądziku i łojotoku. Nawilżają, ujędrniają skórę. Wpływają
na stan włosów opóźniając proces siwienia, hamują proces wypadania, a także nadają
im sprężystości i elastyczności. W pielęgnacji paznokci wzmacniają płytkę paznokciową.
Zawierają szereg substancji, takich jak witaminy zwłaszcza z grupy B, związki mineralne
zawierające cynk, fosfor, magnez, selen, chrom. Drożdże są niezwykle bogatym źródłem
biotyny, a także kwasu pantotenowego.
[3, 4, 8,
17-19]
Słód Słód jest produktem, który powstaje z jęczmienia (Hordeum L.). Wpływa przede
wszystkim na walory smakowe piwa. W browarnictwie wykorzystywany jest ze względu
na dużą zawartość skrobi i białek. Zawiera substancje tłuszczowe oraz cukry proste.
[4, 8]
Źródło: Opracowanie własne
Demakijaż
•Pomiar I przed
wykonanym
zabiegiem
Tonizacja
•Pomiar II po
dokładnym
oczyszczeniu
skóry
Peeling Wapozon
•Czas trwania
30 min
Maska
•Czas trwania
15 min
Krem
•Pomiar III
30 minut po zabiegu
•Pomiar IV
60 minut po zabiegu
Rys. 1 Oś c zasu przedstaw iająca metodyk ę wykonanego za biegu.
Źródł o: Opracowanie własne

5 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Es tetyczna 
ARTYKU NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA
N
Rys. 2 Miejsca wykonania pomiaru poziomu nawilżenia skóry.
Źródł o: Opracowanie własne
Pomiar ilości wydzielonego sebum wykonano z zastosowaniem
urządzenia Sebumetr SM 815 [22]. Każdy z uczestników miał
wykonywane pomiary na czole, policzku, brodzie oraz nosie
(rys. 3) w dubletach, a wynik podano jako wartość średnią.
Rys. 3 Miejsca wykonania pomiaru poziomu natłuszczenia skóry.
Źródł o: Opracowanie własne
Metoda badania subiektywnej oceny zadowolenia z zabiegu
Ocenę zadowolenia z zabiegu zbadano przy pomocy autor-
skiego kwestionariusza składającego się z pytań zamkniętych
(tabela 2).
WYNIKI
Przed rozpoczęciem zabiegu poziom nawilżenia twarzy w obu
grupach był zbliżony na wszystkich obszarach twarzy. Po
wykonanym zbiegu poziom nawodnienia naskórka w grupie
kontrolnej był niższy niż przed zabiegiem, natomiast po zasto-
sowaniu maski piwnej uczestniczki grupy badanej osiągnęły
wyższy poziom nawodnienia niż przed aplikacją maski.
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
Pomiar I Pomiar II Pomiar III Pomiar IV
Czoło prawa strona
Czoło lewe strona
Policzek prawa strona
Polczek lewa strona
Broda
Nos
Rys. 4 . Zmiany poziomu n awilżenia w obrę bie twarzy gr upy kontrolne j.
Źródł o: Opracowanie własne
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
Pomiar I Pomiar II Pomiar III Pomiar IV
Czoło prawa strona
Czoło lewa strona
Policzek prawa strona
Polczek lewa strona
Broda
Nos
Rys. 5 Zm iany poziomu naw ilżenia w obręb ie twarzy gru py badanej.
Źródł o: Opracowanie
Poziom natłuszczenia skóry przed zabiegiem był porównywalny
w poszczególnych obszarach twarzy dla obu grup. Po zabiegu
wykonano dwa pomiary – pierwszy po 30 min, drugi po 60 min,
pomiary wykazały, że poziom wartości sebum w grupie kontrol-
nej wyraźnie wzrósł w porównaniu do pomiaru II. U osób, u któ-
rych wykorzystano maskę piwną, poziom natłuszczenia zmie-
rzony po zabiegu był wyższy niż po demakijażu oraz wyższy
w stosunku do pomiaru I, który był wykonany przed zabiegiem.
0,0
20,0
40,0
60,0
80,0
100,0
120,0
Pomiar I Pomiar II Pomiar III Pomiar IV
Czoło
Policzek
Broda
Rys. 6 Zm iany ilości sebu m na skórze w obręb ie twarzy u uc zestniczek gr upy kontrolne j.
Źródł o: Opracowanie własne
0,0
20,0
40,0
60,0
80,0
100,0
120,0
Pomiar I Pomiar II Pomiar III Pomiar IV
Czoło
Policzek
Broda
Rys. 7 Zm iany ilości sebu m na skórze w obręb ie twarzy u uc zestniczek gr upy badanej.
Źródło: Opracowanie własne

5 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Es tetyczna

ARTYKU NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA
N
Badanie satysfakcji z wykonanego zabiegu
Uczestniczki w obu grupach po wykonanej procedurze zabie-
gowej otrzymały ankiety z pytaniami dotyczącymi zadowole-
nia z przeprowadzonego zabiegu. Odpowiedzi na pytania były
w formie zamkniętej. Wyniki przedstawiono w tabeli nr 2.
DYSKUSJA
Pomysł metody zabiegowej zrodził się po przeanalizowaniu
ofert ośrodków spa w Polsce oraz za granicą: Hotel Mercure
Spa (Piotrków Trybunalski), Pałac Saturna (Czeladź), Safari
Wellness and Massage (Siemianowice Śląskie) oraz Original
Beer Spa Zitna Prague (Praga), Original Beer Spa Rybna Pra-
gue (Praga) [23-26]. W ośrodkach tych wykonuje się zabiegi na
ciało w postaci kąpieli w piwie kąpielowym. Uśredniona pro-
cedura takiego zabiegu wygląda następująco:
Metodyka zabiegu – kąpiel w piwie
1. Peeling chmielowy całego ciała
2. Sauna (10-15 min)
3. Schłodzenie ciała
4. Łaźnia (10-15 min)
5. Schłodzenie ciała
6. Kąpiel piwna w drewnianej bali (20 min)
7. Odpoczynek na łóżku ze słomą z owsa (30 min)
Na podstawie niniejszego zabiegu spa na ciało, opracowano zabieg
pielęgnacyjny z wykorzystaniem piwa kąpielowego na twarz. Za-
stosowano procedurę taką jak przedstawiono na rysunku 1.
Wykorzystanie aparatury pomiarowej umożliwiło doko-
nanie pomiarów nawilżenia oraz natłuszczenia skóry, dzięki
czemu otrzymano wyniki, które pozwoliły określić czy jedno-
razowy zabieg wpłynął na parametry skóry. Niezależne po-
miary na prawej i lewej części twarzy pozwoliły na większą
obiektywizację wyników przy stosunkowo małej liczebności
grupy, co przy wykonywaniu testu w potrójnych powtórze-
niach (dla badania nawilżenia skóry) pozwoliło na uniknięcie
wyników przypadkowych.
Analizując otrzymane wyniki można zauważyć, że osoby
mające zaaplikowaną maskę piwną miały większy poziom na-
wilżenia skóry po wykonanym zabiegu niż osoby z grupy kon-
trolnej. Stopień nawodnienia naskórka był wyższy na każdym
obszarze pomiarowym oraz, co jest niezwykle ważne, utrzy-
mywał się na wyższym poziomie od grupy z maską nasączoną
solą fizjologiczną nawet po godzinie od wykonanego zabiegu.
Mechanizm tego efektu należy wiązać z faktem, iż piwo ma
właściwości nawilżające, dzięki zawartym w nim składnikom
drobnocząsteczkowym, między innymi pochodzącymi z droż-
dży [6, 17]. Zawarty w Saccharomyces cerevisiae kwas pantote-
nowy wpływa na produkcję cholesterolu oraz tłuszczów, które
hamują przeznaskórkową utratę wody [27]. Wybierając piwa
kwaśne do maski piwnej możemy także dostarczyć skórze sub-
stancję taką jak kwas mlekowy, który jest jednym z głównych
czynników nawilżających wiążących wodę w naskórku [28-31].
Pomiary wykonane sebumetrem wykazały, że poziom stop-
nia wydzielania sebum w grupie badanej był taki sam lub na-
wet wyższy niż przed wykonaniem zabiegu. Na obraz otrzy-
manych wyników mógł mieć wpływ wykorzystany krem,
który pomimo lekkiej formuły zawierał w składzie Paraffinum
liquidum, który natłuszcza i tworzy na skórze warstwę lipido-
wą oraz Butyrospermum parkii (Shea butter), który jest zalicza-
ny do emolientów tłustych i również tworzy okluzję na po-
wierzchni skóry [27, 32, 33].
Zawarte w piwie składniki takie jak chmiel oraz drożdże piw-
ne mają właściwości seboregulujące i przeciwbakteryjne, dlate-
go po zastosowaniu piwa poziom produkcji sebum powinien być
mniejszy [12, 17]. Powodem stojącym za brakiem potwierdzenia
tego efektu jest najprawdopodobniej jednorazowość zastosowa-
nej procedury zabiegowej. Wielorazowa, powtarzana ekspozy-
cja na sebostatyczne składniki aktywne zawarte w piwie mogła-
by dać zauważalne efekty. Ksantohumol oraz lupulony zawarte
w chmielu działają hamująco na bakterie odpowiedzialne za
powstawanie zmian trądzikowych. Wykazały to liczne badania
między innymi Yamaguchi’ego i wsp. oraz C. Gerhäuser’a [14, 1 6,
34]. Wykorzystanie maseczek piwnych w terapiach przeciwło-
jotokowych oraz przeciwtrądzikowych mogłoby przyczynić się
do zmniejszenia aktywności bakterii wywołujących trądzik, ta-
kich jak Staphyloccocus aureus, Propionibacterium acnes, Strepto-
coccus pyogenes czy Staphylococcus epidermidis, a co za tym idzie
do bardziej efektywnych kuracji [4].
Analizując kwestionariusze uzupełnione przez uczestnicz-
ki badania, można zauważyć, że większość osób poddanych
zabiegowi (58%) uważała zabieg za przyjemny i była z niego
Tab ela 2 . Wyniki badania satysfakcji z wykonanego zabiegu.
Pytanie Grupa badana Grupa kontrolna
Czy zabieg był dla Pani przyjemny? Bardzo przyjemny (67%) Średnio przyjemny (33%) Był nieprzyjemny (0%) Bardzo przyjemny (50%) Średnio przyjemny (33%) Był nieprzyjemny (17%)
Czy jest Pani
zadowolona z zabiegu?
Tak (33%) Nie wiem (67%) Nie (0%) Tak (0%) Nie wiem (50%) Nie (50%)
Czy widzi Pani poprawę stanu
skóry po wykonanym zabiegu?
Tak (50%) Nie wiem (50%) Nie (0%) Tak (17%) Nie wiem (33%) Nie (50%)
Czy chciałaby Pani
mieć ponownie wykonany zabieg?
Tak (83%) Nie wiem (17%) Nie (0%) Tak (50%) Nie wiem (33%) Nie (17%)
Czy poleciłaby Pani
zabieg znajomym?
Tak (83%) Nie wiem (17%) Nie (0%) Tak (50%) Nie wiem (33%) Nie (17%)
Źródło: Opracowanie własne

5 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Es tetyczna 
ARTYKU NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA
N
zadowolona, zwłaszcza uczestnicy grupy badanej. Decydując się
na maskę piwną trzeba wziąć pod uwagę zapach piwa. Może on
stać się atutem i uatrakcyjnić wykonywany zabieg, bądź też znie-
chęcić osoby, dla których zapach piwa nie jest akceptowalny. Dla-
tego też konieczne jest indywidualne podejście do klienta. Żadna
z probantek nie skarżyła się na zapach stosowanych środków,
zgłaszały wręcz zaskoczenie przyjemną wonią piwa kąpielowego.
Kryterium włączenia do badań była skóra tłusta w subiek-
tywnej ocenie probantek (studentek kosmetologii), jednak przy
kontynuacji badań trzeba zwrócić bardziej szczególną uwagę
na konkretne cechy twarzy. Warto zaznaczyć, że w przestu-
diowanych o fertach gabi netów kosmetologic znych i ośrodkach
spa nie ma jeszcze zabiegów z zastosowaniem maski piwnej na
twarz. Przedstawiona praca może zachęcić kosmetologów do
wdrożenia wyżej przedstawionej procedury zabiegowej i szer-
sze wykorzystanie ciekawych właściwości piwa.
WNIOSKI
Maska piwna poprawia stopień nawodnienia naskórka już po
jednorazowym zastosowaniu, jednak wpływ na produkcję
sebum i natłuszczenie skóry pozostaje niejasny. Uczestnicy
projektu stwierdzili, że wykonany zabieg w ich subiektyw-
nej ocenie był przyjemny i są z niego zadowoleni. Większość
badanych pragnęłaby mieć wykonany zabieg po raz kolejny
i poleciłaby wykonaną usługę znajomym. Opisane badanie, ze
względu na ograniczoną liczbę probantek należy traktować
jako pilotażowe, jednak dzięki zachęcającym wynikom powin-
no być rozwijane i kontynuowane.
LITERATURA
1. G ołaś Z, Ścibek M. A naliza tendencji zmian n a polskim rynku piw a. Journal of Agri-
business and Rura l Development 2010, vol. 1(15): 67-80.
2. Jąder K. Preferencje i zachowania zakupowe studentów na rynku piwa. Journal of
Agribusi ness and Rural Development 2013, vol. 3(2 9): 29-39.
3. Zaprutko L. Kosme tyczny potencjał piwa. Materiał konferenc yjny: 2 Kongres świa-
ta przemysłu kosmet ycznego, Poznań 2011, 13-14 październ ika.
4. Pal J, Piotrowska A , Adamiak J, Czerwi ńska-Ledwig O. Piwo i surowce browarnicze
w kosmetologii oraz kąpiele piwne jako forma zabiegowa. Postępy Fitoterapii 2019,
vol. 20(2): 145-153.
5. Herzinger T, Kick G, Ludolph-Hauser D, Przybilla B. Anaphylaxis to wheat beer.
Annals of A llergy, Asthma & Immunology 200 4, vol. 92(6): 673-675.
6. Chen W, Becker T, Qian F, Ring J. Beer and beer compounds: physiological effects
on skin health. European Academy of Der matology and Venereology JEADV 2014,
vol. 28: 142-150.
7. Carlsberg Polska, https://carlsbergpolska.pl/media/11541/ksi%C4%85%C5%BCka-
-jasne-strony-piwa.pdf (dos tęp 29.05.2019).
8. Grupa Żywiec S.A., http://www.ur.edu.pl/file/51715/19.+PROCES+PRODUKCJI+PI-
WA.pdf (dostęp 05.04.2 019).
9. Kołota A, Oczkowski M, Gromadzka-Ostrowska J. Wpływ występujących w piwie
związków polifenolowych na organizm – przegląd literatury. Alkoholizm i Narko-
mania 2014, vol. 27(3): 273-281.
10. Bancyr E, Zyromski M. Kwas ferulowy, beta-glukan i ksantohumol – bioaktywne.
Składniki o potencjalnym wykorzystaniu prozdrowotnym. Acta Mygenica 2014,
vol. 5: 47-50.
11. Za noli P, Zavatti M. Pharmaco gnostic and pharmacolo gical profile of Humulus lupu-
lus L. Journa l of Ethnopharmacology 200 8, vol. 116(3): 383-396.
12. Wyszkowska-Kolatko M, Koczurkiewicz P, Wójcik K, Pękala E. Rośliny lecznicze
w terapii chorób skóry. Postępy Fitoter apii 2015, vol. 3: 184-192.
13. Gudej J, Owcz arek A. Roślinne surowce leczn icze – badania makroskopowo -mikro-
skopowe. Uniwersy tet Medyczny w Łodzi 2012: 78-79.
14. Mielc zarek M, Kołodziejczyk J, Olas B . Właściwości leczn icze chmielu zwyczajnego
(Humulus lupulus L.). Pos tępy Fitoterapii 2010, vol. 4: 205-210.
15. Go łąbczak J, Gendaszew ska-Darmach E. Ksantohumol i inne prenyloflawonoidy sz yszek
chmielu – asp ekty biologiczne i technologic zne. Biotechnologia 2010, vol. 1(88): 75- 89.
16. Yamaguchi N, Satoh-Yamaguchi K, Ono M. In vitro evaluation of antibacterial, an-
ticollagenase, and antioxidant activities of hop components (Humulus lupulus) ad-
dressing acne v ulgaris. Phytomedicine 2 009, vol. 16(4): 369-376.
17. Muszyńska B, Malec M, Sułkowska-Ziaja K. Właściwości lecznicze i kosmetologiczne
drożdży piekar niczych (Saccharomyces cerev isiae). Postępy Fitoterapii 2013, vol . 1: 54-62.
18. Hibino S, Ha mada U, Takahashi H, et al. Effect s of Dried Brewer’s Yeast on Skin and
QOL: A Single-Blind Placebo-Controlled Clinical Study of 8-Week Treatment. Anti-
-Aging Medic ine 2010, vol. 7(4): 18-25.
19. Szcześniak M, Grimling B, Meler J. Cynk – Pierwiastek dla zdrowia. Farmacja Pol-
ska 2014, vol. 70(7): 363 -366.
20. Matersk i J, Lechowski K, Kopy ra T, Jajecznica Ł, Makaren ko A, Kojro Ł, Chmiela rz
M, Kowalczyk R. Kla syfikacja stylów piwnych wg PSPD. Luty 2 014.
21. Courage-khazaka, https://www.courage-khazaka.de/en/scientific-products/all-product-
s/16-wissensc haftliche-pro dukte/alle-produkte/18 3-corneometer-e (d ostę p: 0 1.06 .20 19).
22. Courage-khaaka, https://www.courage-khazaka.de/en/scientific-products/all-product-
s/16-wissenschaftliche-produkte/alle-produkte/151-sebumeter-e (dostę p: 01.06. 2019).
23. Mercure Piotrków Trybunalski, http://www.mercure-piotrkow-trybunalski-vestil.
com/laznie-piwne-i-spa-t6 (dostęp: 20.01.2019).
24. Termy Rzymskie, http://www.termyrzyms kie.pl/oferta/laznie-piwne
(dostęp: 20.01.2019).
25. Sa fari Wellness, https://www.safar i-wellness.pl/pakiet/ceremonia-piwn a/
(dostęp: 20.01.2019).
26. Beerspa, https://www.beerspa.com/?lang=en (dostęp: 20.01.2019).
27. Baumann LS. D ermatologia Estetyczna. Wyd. P ZWL, Warszawa 2013.
28. Kapuścińska A, Nowak I. Zastosowanie kwasów organicznych w terapii trądziku
i przebarw ień. Postępy High Med. Dos w. 2015, vol. 69: 374-383.
29. Sikorska M, Nowicki R, Wil kowska A. Pielęg nacja skóry suchej i wrażliwej. Alergo -
logia Polska – Poli sh Journal of Allergology 201 5, vol. 2(4): 128-161.
30. Mo drzejewska K. Piwa kwaśne i problemy z ich warzeniem. Przemysł Fermentacyj-
ny i Owocowo-Warzy wny 2018, vol. 11(62): 34-36.
31. Dąbrowska D, Zawadzka P, Zavyalova O. Zastosowanie kwasów owocowych w le-
czeniu zmian t rądzikowych i potrądzikowych. Badania i Rozwój Młodych Naukow-
ców w Polsce, Poznań 2017.
32. Molski M. Chemia Pięk na. Wyd. PWN, Warszawa 2012.
33. Ziaja, https://ziaja.com/products/line/kosmetykiziaja?filter%5Bseries%5D%5B%5D=5726
(dostęp 01.06.2019).
34. Gerhäuser C. Broad spectrum antiinfective potential of xanthohumol from hop
(Humulus lupulus L.) in comparison with activities of other hop constituents and
xanthohumol metabolites. Molecular Nutr ition and Food Research 2005, vol. 9(49):
827-831.