Siber Mağduriyet (Cyber Victimization)

Abstract

Siber mağduriyeti geniş ve çeşitli bir örneklemle kapsamlı bir şekilde inceleyen çok az araştırma yapılmıştır. Bu çalışmanın amacı, ortaokul ve lise öğrencileri arasında siber zorbalık mağduriyetinin yaygınlığını, etkisini ve farklılıklarını kapsamlı olarak incelemektedir. Araştırmanın katılımcılarını İs-tanbul'un en büyük ilçelerinden olan Kadıköy'de bulunan ortaokul ve liselerde okuyan 1752 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu ile birlikte Siber Mağduriyet Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada öğrencilerin teknoloji kullanımının ve öğrencilerin demografik bilg-ilerinin siber zorbalık mağduriyeti ile ilişkisi incelenmiştir. Araştırma sonucunda erkek öğrencilerin kızlara göre anlamlı derecede daha yüksek siber mağduriyet yaşadıkları görülmüştür. Ayrıca araştırma 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin 6., 7., 8. ve 9. sınıf öğrencilerine oranla daha fazla siber mağduriyet yaşadığını ortaya koymuştur. Siber mağduriyetin, internete girişin ebeveynler tarafından denetimli olmadığı hallerde, öğrencilerin internette geçirildikleri sürenin arttığı durumlarda anlamlı derecede daha yüksek olduğu bulunmuştur. Öğrencilerin kişisel cep telefonunun olduğu durumlarda siber mağduriyetin ileri derecede yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca öğrencilerin internete giriş amaçları dikkate alındığında, ödev maksatlı internete girenlerde siber mağduriyet düzeyinin düşük olduğu tespit edilmiştir. Bu araştırma öğrencilerin maruz kaldığı siber mağduriyeti ve bununla ilişkili faktörleri ortaya koyması bakımından literatüre katkı sağlamaktadır. Çocukların maruz kaldıkları siber mağduri-yetin düzeyini ve mağduriyetle ilişkili faktörleri anlamak, online ortamdaki zorbalık davranışlarını önleme çalışmalarını güçlendirmek açısından önem taşımaktadır.

Abstract
Little research has been conducted that comprehensively examines cyber victimization with a large and diverse sample. The aim of the current study is to investigate the prevalence, impact, and differential experience of cyber bullying victimization comprehensively. The participants of the study consist of 1752 middle and high school students in Kadikoy which is one of the largest districts of İstanbul. The cyber victimization inventory and personal information questionnaire were used to gather research data. These surveys examined the relationship between cyber victimization and technology use and students’ sociodemographic information. As a result of the research, it was observed that male students experienced significantly higher cyber victimization than females. Also, the results demonstrated that 10th and 11th grade students have experienced more cyber victimization compared to 6th, 7th, 8th, and 9th grade students. When internet access was not supervised by the parents and students’ time of internet usage increased, it was found that they have experienced cyber victimization significantly higher. In cases where students have a personal mobile phone, cyber victimization is observed to be extremely high. In addition, considering the students' intention to access the internet, it has been found that the level of cyber victimization is low for those who used the internet for homework. This research contributes to the literature in terms of revealing cyber victimization and related factors. Understanding the level of cyber victimization that children are exposed to and the factors related to victimization are important for reinforcing studies to prevent bullying behaviors in the online environment.

Full text

ISSN:2528-9527
E-ISSN : 2528-9535
Yıl
Year
: 9
Cilt
Volume
:10
Sayı
Issue
:17
Mart
March
2019
Makalenin Geliş Tarihi
Received Date
: 18/02/2019
Makalenin Kabul Tarihi
Accepted Date
: 14/03/2019
OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi-International Journal of Society Researches
ISSN:2528-9527 E-ISSN : 2528-9535
http://opusjournal.net
Siber Mağduriyet
DOI: 10.26466/opus.528679
*
Nesrin Duman*– Esra Nihan Bridge**
* Dr. Öğr. Üyesi., Bartın Üniversitesi., Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Bartın/ Türkiye
E-Posta:
nesrinduman@bartin.edu.tr
ORCID:
0000-0002-2751-8315
**Uzman Psikolog, Kadıköy RAM, Kadıköy/ İstanbul/ Türkiye
E-Posta:
esranihanbridge@gmail.com
ORCID:
0000-0001-5600-3129
Öz
Siber mağduriyeti geniş ve çeşitli bir örneklemle kapsamlı bir şekilde inceleyen çok az araştırma
yapılmıştır. Bu çalışmanın amacı, ortaokul ve lise öğrencileri arasında siber zorbalık mağduriyetinin
yaygınlığını, etkisini ve farklılıklarını kapsamlı olarak incelemektedir. Araştırmanın katılımcılarını İs-
tanbul’un en büyük ilçelerinden olan Kadıköy’de bulunan ortaokul ve liselerde okuyan 1752 öğrenci
oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu ile birlikte Siber Mağduriyet
Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada öğrencilerin teknoloji kullanımının ve öğrencilerin demografik bilg-
ilerinin siber zorbalık mağduriyeti ile ilişkisi incelenmiştir. Araştırma sonucunda erkek öğrencilerin
kızlara göre anlamlı derecede daha yüksek siber mağduriyet yaşadıkları görülmüştür. Ayrıca araştırma
10. ve 11. sınıf öğrencilerinin 6., 7., 8. ve 9. sınıf öğrencilerine oranla daha fazla siber mağduriyet
yaşadığını ortaya koymuştur. Siber mağduriyetin, internete girişin ebeveynler tarafından denetimli
olmadığı hallerde, öğrencilerin internette geçirildikleri sürenin arttığı durumlarda anlamlı derecede
daha yüksek olduğu bulunmuştur. Öğrencilerin kişisel cep telefonunun olduğu durumlarda siber
mağduriyetin ileri derecede yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca öğrencilerin internete giriş amaçları
dikkate alındığında, ödev maksatlı internete girenlerde siber mağduriyet düzeyinin düşük olduğu tespit
edilmiştir. Bu araştırma öğrencilerin maruz kaldığı siber mağduriyeti ve bununla ilişkili faktörleri
ortaya koyması bakımından literatüre katkı sağlamaktadır. Çocukların maruz kaldıkları siber mağduri-
yetin düzeyini ve mağduriyetle ilişkili faktörleri anlamak, online ortamdaki zorbalık davranışlarını
önleme çalışmalarını güçlendirmek açısından önem taşımaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Siber zorbalık, siber mağduriyet, internet, teknoloji, mağduriyet

ISSN:2528-9527
E-ISSN : 2528-9535
Yıl
Year
: 9
Cilt
Volume
:10
Sayı
Issue
:17
Mart
March
2019
Makalenin Geliş Tarihi
Received Date
: 18/02/2019
Makalenin Kabul Tarihi
Accepted Date
: 14/03/2019
OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi-International Journal of Society Researches
ISSN:2528-9527 E-ISSN : 2528-9535
http://opusjournal.net
Cyber Victimization
*
Abstract
Little research has been conducted that comprehensively examines cyber victimization with a large and
diverse sample. The aim of the current study is to investigate the prevalence, impact, and differential
experience of cyber bullying victimization comprehensively. The participants of the study consist of
1752 middle and high school students in Kadikoy which is one of the largest districts of İstanbul. The
cyber victimization inventory and personal information questionnaire were used to gather research data.
These surveys examined the relationship between cyber victimization and technology use and students’
sociodemographic information. As a result of the research, it was observed that male students experi-
enced significantly higher cyber victimization than females. Also, the results demonstrated that 10th
and 11th grade students have experienced more cyber victimization compared to 6th, 7th, 8th, and 9th
grade students. When internet access was not supervised by the parents and students’ time of internet
usage increased, it was found that they have experienced cyber victimization significantly higher. In
cases where students have a personal mobile phone, cyber victimization is observed to be extremely high.
In addition, considering the students' intention to access the internet, it has been found that the level of
cyber victimization is low for those who used the internet for homework. This research contributes to
the literature in terms of revealing cyber victimization and related factors. Understanding the level of
cyber victimization that children are exposed to and the factors related to victimization are important
for reinforcing studies to prevent bullying behaviors in the online environment.
Keywords:
Cyberbullying, Cybervictimization, Internet, technology, victimization

Siber Mağduriyet
1158  OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
Giriş
İnternet ortamı istismar ve mağduriyet için potansiyel bir alan sağlamak-
tadır (Mitchell, Finkelhor ve Wolak, 2003). Siber zorbalık literatürdeki
diğer adlarıyla elektronik zorbalık ya da dijital zorbalık, cep telefonu, bil-
gisayar ve tablet gibi dijital ortamda yer alan bir zorbalık olarak tanımlan-
mış olup; e-mail, kısa mesaj (sms), internet siteleri, sosyal medya, online
oyunlar gibi bireylerin görüp, katılıp, paylaşım yapabileceği birçok
ortamda meydana gelebilmektedir (“What is cyberbullying”, 2019). Siber
zorbalık olumsuz, zarar verici, yanlış, kaba bir içeriği birine gönderme,
paylaşma, yayma, ya da birine ait özel bilgiyi paylaşma şeklinde (örneğin
birini utandırmak, küçük düşürmek, aşağılamak amaçlı) kendini göstere-
bilmektedir (“What is cyberbullying”, 2019). Siber zorbalığı diğer akran
zorbalıklarından ayıran en önemli detaylardan biri siber zorbalığın
haftanın yedi günü 24 saat meydana gelebilecek olmasıdır (Williard,
2007).
Arıcak ve arkadaşlarının (2008) yaşları 12 ile 19 arasında değişen 269
ortaokul ve lise öğrencisini dâhil ettikleri araştırma erkeklerin %13.4,
kızların ise %10.4’ünün kendilerini siber zorbalık mağduru olarak
tanımladığını ortaya koymuştur. Aynı araştırma, mağdur grubun en çok
karşılaştıkları siber zorbalık davranışları olarak dedikodu yayma,
aşağılama, kızdırma ve tehdit etme olduğunu ileri sürmüştür (Arıcak vd.,
2008). Erdur-Baker ve Kavşut (2007) yaşları 14 ile 19 arasında değişen 228
lise öğrencisini kapsayan araştırmalarında erkek öğrencilerin kız
öğrencilere oranla siber mağduriyete daha fazla uğradıklarını
vurgulamıştır. Aynı araştırma sohbet (chat) odasından atılma ve sohbet
(chat) odasında hakarete uğrama, şifreleri ele geçirerek mesajlarına
ulaşılması, hesabının bloke edilmesi, kamera (web-cam) ile ya da mesaj
yoluyla zarar verilmesinin en yaygın siber mağduriyet türleri olduğunu
ortaya koymuştur (Erdur-Baker ve Kavşut, 2007). Alanyazında kızların
erkeklerden daha fazla siber mağduriyete uğradığına dair çalışmalar da
mevcuttur. Örneğin, Wang, Iannotti ve Nansel (2009) Amerika Birleşik
Devletleri’nde 6., 7., 8., 9. ve 10. sınıf öğrencilerini kapsayan 7182 kişi
üzerinde yaptıkları araştırmalarında, öğrencilerin %13.6’sının son iki
ayda en az bir kere elektronik ortamda mağduriyete uğradıkları ve

Nesrin Duman – Esra Nihan Bridge
OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
 1159
kızların siber mağduriyetlerinin erkeklere oranla daha yüksek olduğunu
vurgulamıştır.
Araştırmalar online ortamda erkeklerin doğrudan agresyonun açık
olarak kendini gösterdiği tehdit gibi zorbalıklara daha fazla maruz
kaldığını; kızların ise dedikodu yayma ya da başkaları gibi davranılarak
kandırılma gibi dolaylı ve ilişkisel biçimde kendini gösteren türden
zorbalıklara daha çok maruz kaldığını göstermiştir (Mishna vd., 2010).
Slonje and Smith (2008) yaptıkları araştırmada resim veya video yoluyla
yapılan siber zorbalığının etkisinin mağdurlar üzerinde daha fazla
olumsuz etkisinin olduğunu ortaya koymuşlardır. Araştırmalarında,
resim ve video içeren siber zorbalıkta başkaları tarafından gözlemlenebilir
olması yani tanıkların olması, kimlerin görüp kimlerin görmediğinin
bilinmemesi ve zorbalığın somut bir veri ile yapılması sebepleriyle bu
türdeki siber mağduriyetin, mağdurlar için daha utanç verici veya incitici
olarak deneyimlendiğini belirtmişlerdir (Slonje ve Smith, 2008). Öte
yandan öğrenciler, e-mail ya da sms yoluyla maruz kaldıkları siber
zorbalıktan daha az olumsuz etkilendiğini dile getirmişlerdir. Bununla
ilgili emailin ya da sms’in kişisel olarak görülmemesi, mağdurların
herkesin bu tür zorbalığa maruz kalabileceklerini ve kendilerinin özellikle
seçilmemiş olduğunu düşünmeleri, ayrıca yollanan mesajları yüzeysel
görmeleri gibi nedenler öne sürmüşlerdir (Slonje ve Smith, 2008).
Tehdit durumuna karşı verilen duygusal reaksiyon, kişide dengesizlik
duygusu ve kontrol kaybını beraberinde getirmektedir (Duman, 2019).
Siber zorbalığa maruz kalan öğrenciler, bir diğer deyişle siber mağdurlar
üzgün, kaygılı ve korkmuş hissettiklerini, odaklanma zorluğu
yaşadıklarını ve bunların derslerindeki başarısını etkilediğini
belirtmişlerdir (Beran ve Li, 2005). Araştırmalar depresyon, madde
kullanımı ve suça sürüklenmenin siber zorbalığa maruz kalan gençlerde
daha yaygın olduğunu göstermiştir (Mitchell, Ybarra ve Finkelhor, 2007).
Araştırmalar çocukların ve gençlerin büyük çoğunluğunun, maruz kal-
dıkları zorbalığı ebeveynlerine anlatmadığını ortaya koymaktadır
(O'Connell, Price, ve Barrow, 2004; Smith vd., 2008). Dooley, Gradinger,
Strohmeier, Cross ve Spiel (2010) daha önce siber mağduriyete uğradığını
ifade eden yaşları ortalama 12 olan, Avustralya’da 5959 ve Avusturya’da
1530 gencin yaşadıkları bu mağduriyet sonrası yardım istemeyip isteme-

Siber Mağduriyet
1160  OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
diklerini ve yaşadıklarını ifade ettikleri duygusal zorlukları incelemişler-
dir. Araştırmaları sonucunda elektronik ortamda zorbalığa maruz kalan
gençlerin gündelik hayatta diğer zorbalıklara maruz kalanlara oranla
daha az yardım istedikleri anlaşılmıştır. Gençlerin yardım istemeleri ha-
linde öncelikle okuldaki arkadaşlarına, ailelerine, diğer arkadaşlarına, öğ-
retmenlerine ve ebeveynleri dışındaki akrabalarına ulaştığı belirtilmiştir.
Yardım istediğini ifade eden grubun çoğunun kız öğrenciler olduğu ve
yaşadıkları duygusal zorluklar için destek aldıkları da bu araştırmanın or-
taya koyduğu bir diğer bulgudur.
Mishna, Saini ve Solomon (2009) çocuk ve gençlerin maruz kaldıkları
siber zorbalığı ailelerine anlatmalarına engel olan sebepleri araştırmış ve
en önemli sebep olarak ebeveynlerin çocukları korumak için onların bir
daha internet ya da telefon kullanmasına izin vermeyeceği korkusu yaşa-
malarının olduğunu bulmuşlardır. Bu bulgu çocukların bilgisayar ya da
cep telefonu kullanma haklarından mahrum kalışlarıyla, sosyal dünyala-
rıyla bağlantılarını kaybetmelerini düşünmeleri ve bunu bir ceza gibi al-
gıladıkları (Mishna, Saini ve Solomon, 2009) bulgusunu desteklemekte-
dir.
Mishna, Cook, Gadalla, Daciuk ve Solomon (2010)’a göre siber zorbalık
ortaokul ve lise öğrencileri arasında çok ciddi bir problem olarak kendi-
sini göstermektedir. Bu sebeple bu çalışmada, 5, 6, 7, 8, 9, 10 ve 11. sınıf
öğrencilerine siber mağduriyeti ve duyarlılığı ile ilgili ölçek uygulanmış-
tır. Bu çalışma, alanyazındaki siber mağduriyet araştırmaları konusun-
daki boşluğu ele almaktadır. Büyük kapsamlı olan bu araştırma ülke-
mizde orta ve lise düzeyinde eğitim gören öğrencilerde siber mağduriyeti
inceleyen ilk araştırmalardan biridir.
Araştırmanın amacı
Araştırmada siber mağduriyet düzeyinin teknoloji kullanımı ve bazı
değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultu-
sunda aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır:
1. Siber mağduriyet cinsiyete göre farklılaşmakta mıdır?
2. Siber mağduriyet sınıf düzeyine göre farklılaşmakta mıdır?
3. Siber mağduriyet anne ve babanın eğitim düzeyine göre
farklılaşmakta mıdır?

Nesrin Duman – Esra Nihan Bridge
OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
 1161
4. Siber mağduriyet internete girme süresi denetimine göre
farklılaşmakta mıdır?
5. Siber mağduriyet internet kullanım amacına göre farklılaşmakta
mıdır?
6. Siber mağduriyet internet kullanım süresine göre farklılaşmakta
mıdır?
7. Siber mağduriyet kişisel cep telefonu oluşuna göre farklılaşmakta
mıdır?
8. Öğrencilerin en sık karşılaştığı siber mağduriyet türleri nelerdir?
Araştırmanın önemi
Araştırma; teknolojinin gelişimi ve gündelik yaşamlara girmesiyle başat
sorun alanlarından biri haline gelen siber zorbalık mağduriyeti konu-
sunda okul dönemi çocukları arasında kapsamlı bir araştırma olup; siber
mağduriyetin nedenlerine ve bu olgunun hangi demografik değişkenlerle
anlamlı ilişki içinde olduğuna ilişkin önemli bilgiler sağlayacağı
düşünülmektedir.
Yöntem
Araştırmanın modeli
Araştırmanın modeli “geçmişte ya da halen var olan bir durumu var olduğu
şekliyle tespit etmeyi amaçlayan bir araştırma modeli” olan tarama modelidir
(Karasar, 2018, s.109). Çalışmada tarama modellerinden biri olan genel ta-
rama başlığı altında yer alan, iki ve daha çok sayıda değişken arasında
birlikte değişimin varlığını ve/veya derecesini belirlemeyi amaçlayan
“ilişkisel tarama modeli” kullanılmıştır Bu model ilişkisel bir çözümlemeye
olanak verecek veri çiftleri şeklinde yapılmaktadır (Karasar, 2018, s.114).
Veri toplama araçları
Bu araştırmanın verileri katılımcıların siber zorbalığa mağduriyet durum-
larını belirlemek amacıyla “Siber Mağduriyet Ölçeği” ve Kişisel Bilgi
Formu olmak üzere iki form kullanılarak toplanmıştır. Siber Mağduriyet

Siber Mağduriyet
1162  OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
Ölçeği, Arıcak, Tanrıkulu ve Kınay tarafından 2012 yılında geliştirilmiş o-
lup toplam 24 maddeden oluşmaktadır. Araştırmacılar tarafından gelişti-
rilmiş olan “Kişisel Bilgi Formu”; cinsiyet, yaş, sınıf bilgisi gibi bazı demo-
grafik değişkenlere; ortalama internet kullanma süresi, internete
bağlanılan yer, cihaz, internet denetim mekanizmasının varlığı gibi inter-
net ve cihazlara ilişkin değişkenlere dair sorular içermektedir.
İşlem
Araştırmanın yapılabilmesi için öncelikle İstanbul İl Milli Eğitim Müdür-
lüğü’nden gerekli izinler alınmıştır. Uygulama esnasında kullanılan form-
lara araştırmaya katılımın gönüllülüğe dayalı olduğu, araştırmanın amacı
ve önemi hakkında bilgilendirme metni yazılmıştır. Öğrencilerin Bilgilen-
dirilmiş Onam Formu’nu incelemeleri ardından, araştırmaya gönüllü
öğrenciler ile başlanmıştır. Ölçekler öğrencilere araştırmacılar tarafından
gruplar halinde sınıflarda uygulanmıştır.
Analiz
Araştırma sonuçlarının analizinde ilk olarak form ve ölçeklerden toplanan
veri sayısallaştırılarak Windows için SPSS-22 programına girilmiştir. Ve-
rilerin analizi için öncelikle ilgili veri setinin normal dağılım gösterip gös-
termediğinin tespiti yapılmıştır. Birçok paket programda yer alan en
popüler normal dağılıma uygunluk testleri Kolmogorow-Simirnov ve
Shaphiro-Wilk testleridir. Her iki test içinde p değerinin 0,05 den büyük
(p>.05) çıkması durumunda verilerin normal dağılıma sahip olduğu söy-
lenmektedir. Bu açıdan verilerin istatistiksel analizinde doğru test yönte-
mini belirleyebilmek için öncelikle normallik (Test of Normality) ve ho-
mojenlik (Test of Homogeneity of Variances) test sonuçlarına bakılmış,
incelenen veri setinin sonuçlarına göre parametrik veya nonparametrik
testlerin uygulanmasına karar verilmiştir (Duman, 2018, s.79). Yapılan
analizlerde veri setinin normal dağılım gösterdiği anlaşılarak analizler
için parametrik testler kullanılmıştır. Veri setleri arası karşılaştırmalarda
parametrik testlerden T-testi ve ANOVA analizleri yapılmıştır.
Farklılaşmanın hangi gruplar arasında olduğunun belirlenmesi ve

Nesrin Duman – Esra Nihan Bridge
OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
 1163
farklılaşmanın yönünü belirlemek için izleme (post hoc) teslerinden Tu-
key analizi tercih edilmiştir. Değişkenlerin siber mağduriyet düzeyini
yordama düzeylerini incelemek için çok yönlü regresyon analizleri
yapılmıştır. Yanıtların sıklıklarının tespit edilmesi için ise frekans analiz-
leri kullanılmıştır. Yorumlamada .05 ve .001 anlamlılık düzeyleri tercih
edilmiştir.
Çalışma grubu
Araştırma 2017-2018 eğitim öğretim dönemi bahar yarıyılında İstanbul ili
Kadıköy İlçesinde bulunan resmi ve özel 20 okulda gerçekleşmiştir.
Katılımcı olarak bu okullarda eğitim alan 5., 6., 7., 8., 9., 10., 11. ve 12.
sınıflara devam eden 1752 öğrenciye ulaşılmıştır. Öğrencilerin 983 (%56,1)
tanesi kız, 769 (%43,9) tanesi ise erkektir.
Tablo 1. Ebeveynlerin eğitim düzeyleri
Anne Eğitimi
Baba Eğitimi
n
%
n
%
Okur-Yazar Değil
59
3,4
11
0,6
Sadece Okur-Yazar
38
2,2
35
2,0
İlkokul Mezunu
385
22,0
250
14,3
Ortaokul Mezunu
316
18,0
374
21,3
Lise Mezunu
455
26,0
494
28,2
Üniversite Mezunu
410
23,4
467
26,7
Yüksek lisans - Doktora Mezunu
89
5,1
121
6,9
Toplam
1752
100,0
1752
100,0
Çalışma grubunu oluşturan öğrenciler 10 ile 17 yaş arasındadır. Katılan
öğrencilerin 192’si (%11) 5.sınıf; 233’ü (%13,3) 6.sınıf; 236’sı (%13,5) 7.sınıf;
216’sı (%12,3) 8.sınıf; 262’si (%15) 9.sınıf; 261’i (%14,9) 10.sınıf; 195’i
(%11,1) 11.sınıf ve 157’si (%9) 12.sınıf öğrencisidir. 125 (%7,1) öğrencinin
ailesinin gelir düzeyi 1000 TL altında; 316 (%18)’sının gelir düzeyi 1001-

Siber Mağduriyet
1164  OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
2000 TL arasında; 377 (%21,5)’sinin gelir düzeyi 2001-3000 TL arasında;
934 (%53,3)’ünün gelir düzeyi 1001-2000 TL arasındadır. Öğrencilerin
1541 (%88)’inin anne-babası birlikte olup; 179 (%10,2)’unun ebeveynleri
boşanmış; 5 (‰3)’inin annesi vefat etmiş; 27 (%1,5)’sinin babası vefat et-
miştir. Öğrencilerin anne ve babalarının eğitim durumu ise Tablo 1’de
sunulmuştur.
Bulgular
Siber mağduriyet düzeyinin cinsiyete göre sonuçları
Siber mağduriyet düzeyinin cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığının
tespiti için parametrik testlerden T-test analizi yapılmış, sonuçlar Tablo
2‘de gösterilmiştir.
Tablo 2. Toplam siber mağduriyet puanlarının cinsiyete göre dağılımı
Kızlar
Erkekler
t
p
n
X̄
SS
n
X̄
SS
Siber mağduriyet
983
29,21
7,72
769
30,17
9,69
-2,241
.025*
*p=.025; p<.05 anlamlı farklılaşma vardır.
T-test analiz sonuçlarına göre cinsiyete göre toplam siber mağduriyet
puanları arasında anlamlı farklılaşma bulunmuştur (p=.025, p<.05).
Farklılaşmanın yönü incelendiğinde kızların siber mağduriyet puan-
larının (X̄=29,21) erkeklerin puanlarına (X̄=30,17) göre anlamlı şekilde
daha düşük olduğu görülmüştür [t=-2,241; p<.05].
Siber mağduriyet düzeyinin sınıflara göre sonuçları
Siber mağduriyet düzeyinin öğrencilerin eğitim gördükleri sınıf kademe-
lerine göre farklılaşıp farklılaşmadığının tespiti için ANOVA tek yönlü
varyans analizi kullanılmıştır. ANOVA sonuçlarına göre sınıflar arasında
ileri düzeyde anlamlı farklılaşma tespit edilmiştir [F(7,1744)=6,27, p<.001].
Farklılaşmanın hangi sınıf düzeyleri arasında olduğunu ve bu

Nesrin Duman – Esra Nihan Bridge
OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
 1165
farklılaşmanın yönünü bulabilmek için izleme (post hoc) testlerinden Tu-
key analizi yapılmıştır. Buna göre sırasıyla; 5. sınıflar ile 10. sınıflar a-
rasında anlamlı farklılaşma (p=.002, p<.05) olup mağduriyet 10. sınıflarda
yüksek; 5. sınıflar ile 11. sınıflar arasında ileri düzeyde anlamlı farklılaşma
(p=.000, p<.001) olup mağduriyet 11. sınıflarda yüksek; 6. sınıflar ile 10.
sınıflar arasında anlamlı farklılaşma (p=.004, p<.05) olup mağduriyet 10.
sınıflarda yüksek; 6. sınıflar ile 11. sınıflar arasında ileri düzeyde anlamlı
farklılaşma (p=.001, p<.001) olup mağduriyet 11. sınıflarda yüksek; 7.
sınıflar ile 10. sınıflar arasında ileri düzeyde anlamlı farklılaşma (p=.001,
p<.001) olup mağduriyet 10. sınıflarda yüksek; 7. sınıflar ile 11. sınıflar a-
rasında ileri düzeyde anlamlı farklılaşma (p=.000, p<.001) olup
mağduriyet 11. sınıflarda yüksek bulunmuştur.
Siber mağduriyet düzeyinin ebeveyn eğitim durumuna göre sonuçları
Anne ve babaların eğitim düzeyine göre siber mağduriyet puanlarını
karşılaştırmak için ANOVA tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Buna
göre annenin eğitim düzeyine göre çocukların siber mağduriyet puanları
arasında anlamlı farklılaşma bulunmamıştır [F(6,1745)=1,88, p>.05].
Babanın eğitim düzeyine göre çocukların siber mağduriyet puanları a-
rasında anlamlı farklılaşma bulunmamıştır [F(6,1745)=0,76, p>.05].
Siber mağduriyet düzeyinin ebeveyn medeni durumlarına göre
sonuçları
Ebeveyn medeni durumuna göre çocukların siber mağduriyet puanlarını
karşılaştırmak için ANOVA tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Ebe-
veynlerin medeni durumuna göre çocukların siber mağduriyet puanları
arasında anlamlı farklılaşma bulunmamıştır [F(3,1748)=1,27, p>.05].
Siber mağduriyet düzeyinin gelir durumlarına göre sonuçları
Gelir duruma göre durumuna göre çocukların siber mağduriyet puan-
larını karşılaştırmak için ANOVA tek yönlü varyans analizi yapılmıştır.
Gelir durumuna göre çocukların siber mağduriyet puanları arasında an-
lamlı farklılaşma bulunmamıştır [F(3,1748)=1,38, p>.05].

Siber Mağduriyet
1166  OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
Siber mağduriyet düzeyinin internet süresinin denetimine göre
sonuçları
Siber mağduriyetinin çocukların internete girme süresinin denetlenip
denetlenmediğine göre farklılaşmasının tespiti için T-test analizleri
yapılmış, sonuçlar Tablo 3’te gösterilmiştir.
Tablo 3. Siber mağduriyet düzeyinin internet denetimine göre sonuçları
Denetim var
Denetim yok
t
p
n
X̄
SS
n
X̄
SS
Siber mağduriyet
844
29,16
8,56
908
30,08
8,72
-2,221
.026*
*p=.026, p<.05 anlamlı farklılaşma vardır.
T test analiz sonuçlarında; internete girme süresinin denetlenmesine ve
denetlenmemesine göre öğrencilerin siber mağduriyet düzeyleri arasında
anlamlı farklılaşma bulunmuştur (p=.026, p<.05). Farklılaşmanın yönü
incelendiğinde internete girme süresinin denetleniyor oluşu (X̄=29,16)
denetimin olmayışına (X̄=30,08) göre daha düşük siber mağduriyet
düzeyine işaret etmektedir [t=-2,221; p<.05].
Siber mağduriyet düzeyinin internete girme amacına göre sonuçları
Siber mağduriyet puanlarının internet kullanım amaçlarına göre
farklılaşıp farklılaşmadığının tespiti için ANOVA tek yönlü varyans ana-
lizi kullanılmıştır. ANOVA sonuçlarına göre internete giriş amacına göre
siber mağduriyet puanlarında ileri düzeyde anlamlı farklılaşma tespit
edilmiştir [F(9,1742)=6,68, p<.001]. Farklılaşmanın hangi gruplar arasında
olduğunu ve bu farklılaşmanın yönünü bulabilmek için izleme (post hoc)
testlerinden Tukey analizi yapılmıştır. Buna göre sırasıyla; ders-ödev
maksadıyla internete girenler ile oyun oynamak için internete girenler a-
rasında ileri düzeyde anlamlı farklılaşma (p=.000, p<.001) olup
mağduriyet ders-ödev için internete girenlerde düşük; ders-ödev
maksadıyla internete girenler ile film izlemek için internete girenler a-
rasında ileri düzeyde anlamlı farklılaşma (p=.000, p<.001) olup

Nesrin Duman – Esra Nihan Bridge
OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
 1167
mağduriyet ders-ödev için internete girenlerde düşük; ders-ödev
maksadıyla internete girenler ile sosyal ağlara girmek için internete giren-
ler arasında ileri düzeyde anlamlı farklılaşma (p=.000, p<.001) olup
mağduriyet ders-ödev için internete girenlerde düşük; ders-ödev
maksadıyla internete girenler ile müzik dinlemek için internete girenler
arasında ileri düzeyde anlamlı farklılaşma (p=.000, p<.001) olup
mağduriyet ders-ödev için internete girenlerde düşük bulunmuştur.
Siber mağduriyet düzeyinin internete girme süresine göre sonuçları
Siber mağduriyet puanlarının internet kullanım sürelerine göre farklılaşıp
farklılaşmadığının tespiti için ANOVA tek yönlü varyans analizi
kullanılmıştır. ANOVA sonuçlarına göre internete giriş süresine göre si-
ber mağduriyet puanları arasında ileri düzeyde anlamlı farklılaşma tespit
edilmiştir [F(3,1748)=33,01, p<.001]. Farklılaşmanın hangi gruplar a-
rasında olduğunu ve bu farklılaşmanın yönünü bulabilmek için izleme
(post hoc) testlerinden Tukey analizi yapılmıştır. Buna göre sırasıyla; bir
saatten az internete girenler ile 1-3 saat arası internete girenler arasında
anlamlı farklılaşma (p=.050, p<.05) olup mağduriyet 1-3 saat arası inter-
nete girenlerde yüksek; bir saatten az internete girenler ile 6 saatten fazla
internete girenler arasında ileri düzeyde anlamlı farklılaşma (p=.000,
p<.001) olup mağduriyet 6 saatten fazla internete girenlerde yüksek; bir
saatten az internete girenler ile 4-6 saat arası internete girenler arasında
ileri düzeyde anlamlı farklılaşma (p=.000, p<.001) olup mağduriyet 4-6
saat arası internete girenlerde yüksek bulunmuştur. 1-3 saat arası inter-
nete girenler ile 4-6 saat arası internete girenler arasında anlamlı
farklılaşma (p=.013, p<.05) olup mağduriyet 4-6 saat arası internete giren-
lerde yüksek; 1-3 saat arası internete girenler ile 6 saatten fazla internete
girenler arasında ileri düzeyde anlamlı farklılaşma (p=.000, p<.001) olup
mağduriyet 6 saatten fazla internete girenlerde yüksek bulunmuştur.
Siber mağduriyet düzeyinin kişisel cep telefonu oluşuna göre sonuçları
Siber mağduriyetinin çocukların kişisel bir cep telefona sahip oluşlarına
göre farklılaşmasının tespiti için T-test analizi yapılmış, sonuçlar Tablo
4’te gösterilmiştir.

Siber Mağduriyet
1168  OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
Tablo 4. Siber mağduriyet düzeyinin kişisel cep telefonu oluşuna göre sonuçları
Telefonu var
Telefonu yok
t
p
Siber mağduriyet
n
X̄
SS
n
X̄
SS
1481
29,98
8,59
271
27,73
8,72
3,919
.000*
*p=.000; p<.001ileri düzeyde anlamlı farklılaşma vardır.
T-test analiz sonuçlarında; kişisel bir cep telefona sahip oluşa göre
öğrencilerin siber mağduriyet düzeyleri arasında ileri düzeyde anlamlı
farklılaşma bulunmuştur (p=.000, p<.001). Farklılaşmanın yönü incelen-
diğinde siber mağduriyet; kişisel bir cep telefona sahip olan (X̄=29,98)
öğrencilerde telefonu olmayanlara (X̄=27,73) göre anlamlı derecede daha
yüksek bulunmuştur [t=3,919; p<.001].
Cihaz ve internet kullanımının siber mağduriyet düzeyine etkisine
ilişkin sonuçlar
Cihaz ve internet kullanımı ile ilgili bazı değişkenlerin siber mağduriyet
puanları üzerindeki yordayıcı etkisini incelemek amacıyla çoklu regre-
syon analizi yapılmış, sonuçlar Tablo 5’te gösterilmiştir.
Çoklu regresyon analizi sonuçlarına göre; Tablo 5’te yer alan değişken-
lerin siber mağduriyet üzerinde ileri düzeyde anlamlı etkisinin olduğu
(p=.000, p<.001); ancak bu değişkenlerin siber mağduriyetin %7’sini
açıklayabildiği görülmüştür [ayarlanmış (adjusted) R2=.067].
Bu değişkenler arasında internet kaynağı (p=.020, p<.05) ve internete
bağlanılan yer (p=.003, p<.05) siber mağduriyeti yordamadaki anlamlı et-
kisi görülürken; kullanım amacı (p=.000, p<.001) ve günlük kullanım sü-
resinin (p=.000, p<.001) siber mağduriyeti yordamada ileri düzeyde an-
lamlı etkisinin olduğu görülmüştür.

Nesrin Duman – Esra Nihan Bridge
OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
 1169
Tablo 5. Cihaz ve internet kullanımı ile ilgili bazı değişkenlerin siber mağduriyet üze-
rindeki yordayıcı etkisi çoklu regresyon analizi sonuçları
Değişkenler
B
Std.
hata
ß
t
P
En çok kullanılan cihaz
-,030
,340
-,002
-,089
,929
Kişisel bilgisayar
-,706
,805
-,041
-,877
,381
Kişisel bilgisayar süresi
-,111
,205
-,024
-,542
,588
Kişisel akıllı telefon
-1,844
1,060
-,077
-1,740
,082
Kişisel akıllı telefon süresi
,189
,204
,036
,926
,355
Kişisel tablet
1,086
,929
,063
1,170
,242
Kişisel tablet süresi
-,237
,244
-,052
-,971
,332
Evde internet
-,038
,658
-,001
-,057
,954
Kişisel internet
,399
,536
,020
,745
,456
Dışardan internet
,301
,702
,016
,429
,668
İnternet kaynağı
-,424
,182
-,087
-2,328
,020
Denetimin varlığı
,033
,420
,002
,079
,937
Kullanım amacı
,421
,112
,089
3,777
,000
Günlük kullanım süresi
1,896
,243
,195
7,792
,000
Bağlanılan yer
,978
,332
,071
2,950
,003
Offline süre
-,028
,123
-,005
-,226
,821
Mesajlaşma
-,206
,167
-,030
-1,237
,216
R2=.076; R=,276; ayarlanmış (adjusted) R2=.067
Tartışma ve sonuç
Bu çalışmada siber mağduriyet olgusunun teknoloji kullanımı ve bazı
değişkenler açısından incelenmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla ortaokul ve
lise düzeyinde öğrenim görmekte olan 1752 öğrenciye siber mağduriyet
ölçeği uygulanarak sonuçlar kapsamlı olarak incelenmiştir. Araştırmanın

Siber Mağduriyet
1170  OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
sonuçları siber mağduriyetin ortaokul ve lise öğrencileri arasında önemli
bir problem olduğunu göstermektedir.
Araştırma sonuçlarına göre öğrencilerin %31 i (n=543) siber
mağduriyet olarak tanımlanabilecek davranışlarla karşılaştıklarını
bildirmiş, ancak genel puanları değerlendirildiğinde bunun düşük
düzeyde bir siber mağduriyete işaret ettiği görülmüştür. Sıklıkla
karşılaşılan siber mağduriyet davranışları değerlendirildiği zaman %26.7
si internette kendisine hoşlanmadığı mesajlar gönderildiğini, %25.6 sı
telefonla arayarak rahatsız edildiğini, %24 ü yüzüne karşı
söyleyemedikleri şeyleri internette ya da cep telefonunda başkalarının
kendisine rahatlıkla söylediklerini, %18.1i cep telefonundan kendisine
hoşuna gitmeyen mesajlar gönderildiğini ifade etmişlerdir. Kadıköy
ilçesindeki öğrencilerin sık karşılaştıkları mağduriyet türleri, internet ya
da cep telefonu yoluyla aldıkları mesajlar ve cep telefonu yoluyla rahatsız
edilme olarak genellenebilir.
Araştırma sonuçları cinsiyet açısından değerlendirildiğinde;
erkeklerin kızlara göre anlamlı şekilde daha fazla siber mağduriyet
gösterdiklerini ortaya koymuştur. Mishna ve arkadaşları (2010)
çalışmalarında siber mağduriyette erkeklerin kızlara oranla daha fazla
mağdur olduğunu ortaya koymuştur. Daha önce belirtildiği gibi Arıcak
ve arkadaşlarının (2008) ülkemizde yaptığı araştırmada erkeklerin %13.4
ve kızların %10.4 ünün kendilerini siber zorbalık mağduru olarak
tanımladığını, Erdur-Baker ve Kavşut (2007)’un araştırmaları ise erkek
öğrencilerin kız öğrencilere oranla siber mağduriyete daha fazla
uğradıklarını vurgulamıştır. Araştırmanın sonuçları, gerek ülkemizde
gerek dünyada yapılan önceki çalışmaları destekler niteliktedir.
Araştırmanın sonuçlarına göre 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin siber
mağduriyet puanları diğer sınıflara göre daha yüksek bulunmuştur. Bu
bulgu 6. Sınıf öğrencilerinin 9. ve 10. sınıf öğrencilerinden daha düşük
oranda siber mağduriyete uğradığını ortaya koyan literatürdeki diğer
çalışma ile uyumlu bulunmuştur (Wang vd., 2009; Slonje ve Smith, 2008).
Bu bulgu çocukların büyüdükçe internet ortamında daha çok zaman
geçirmeleri, interneti sosyalleşmek için de kullanmaları ve dolayısıyla
daha çok siber mağduriyet ile karşılaşmaları ile açıklanabilir.
Ebeveyn eğitim düzeyinin siber mağduriyet düzeyine etkisi
araştırıldığında, anne ve babanın eğitim düzeyine göre çocuklarının siber

Nesrin Duman – Esra Nihan Bridge
OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
 1171
mağduriyeti arasında anlamlı ilişki gözlemlenmemiştir. Anne-baba
medeni durumlarının yani anne ile babanın evli ya da boşanmış olmasının
siber mağduriyet üzerinde anlamlı düzeyde etkisinin olmadığı
görülmüştür. Benzer şekilde gelir durumlarına göre siber mağduriyet
puanları arasında da anlamlı farklılaşma tespit edilememiştir. Yapılan bir
çalışmada yüksek sosyoekonomik seviyenin siber mağduriyete uğramada
yüksek risk taşıdığı, bunun bilgisayar ve cep telefonlarına ulaşımın iyi
gelirli ailelerde daha kolay olmasıyla alakalı olabileceği öne
sürülmektedir (Wang vd., 2009). Ancak bu çalışma önceki bulguları
destekleyememiştir. Gelir durumu, ebeveynin medeni hali ve eğitim
düzeyi bulguları birlikte değerlendirildiğinde siber mağduriyetin
ebeveyn eğitim düzeyine ve sosyo-ekonomik statüye göre değişmediği
söylenebilir. Araştırma sonuçlarında bir anlamlı ilişki kişisel cep
telefonuna sahip olma ile siber mağduriyet arasında görülmüştür.
Araştırma, kişisel bir cep telefonuna sahip olan öğrencilerde cep telefonu
olmayan öğrencilere göre daha fazla siber mağduriyete uğradıklarını
ortaya koymuştur. Buna göre kişisel bir cep telefonuna sahip olma siber
mağduriyetin artmasında anlamlı bir etkiye sahiptir. Ancak kişisel bir cep
telefonuna sahip olmak, gelir düzeyinin yüksekliği ya da düşüklüğü ile
açıklanamamaktadır. Bu bulgu daha çok kişisel cep telefonu olan
çocukların teknolojik ortamda daha fazla erişilebilir olduğu ve dolayısıyla
siber mağduriyete karşı daha savunmasız olduğu şeklinde
yorumlanabilir.
Bu araştırmanın ortaya koyduğu en çarpıcı sonuçlardan bir diğeri
çocukların internete girişlerinin denetlendiği durumlarda denetimin
olmadığı durumlara nazaran siber mağduriyet oranı daha düşük
bulunmuştur. Bu bulgu ebeveyn denetiminin öneminin bir kez daha altını
çizmektedir. Günlük internet kullanım süresinin artmasının siber
mağduriyet üzerinde artan yönde bir etkisinin olduğu, internette geçirilen
süre kısaldıkça siber mağduriyet puanlarının düştüğü görülmüştür. Bu
bulgu ebeveynlerin çocukların günlük internet kullanım sürelerini
sınırlandırmalarının yerinde bir uygulama olduğuna da işaret etmektedir.
Siber mağduriyet ders-ödev için internete giren öğrencilerde düşük
çıkarken; film izlemek, sosyal ağlara bağlanmak, oyun oynamak ve müzik
dinlemek maksadıyla internete girenlerde yüksek bulunmuştur. Elde

Siber Mağduriyet
1172  OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
edilen bu veriler bu platformlarda çocukların siber mağduriyet tehlikesine
karşı daha bilgili olmalarını elzem kılmaktadır.
Siber zorbalık alanında yapılan araştırmalar siber zorbalığı anlamada
ve online ortamdaki risk faktörlerini azaltmada çok önemlidir. Çocuklar
ve gençler için online ortamdaki riskleri azaltmak, onların online aktivite-
leriyle ilgili güvenli bir ortam oluşturup internetin sağladığı bilgi edinme
ve sosyal destek bulma imkanları gibi olumlu elementleri güçlendirmek
çok önemlidir.
Öneriler
Yetişkin bilinci konusu, siber mağduriyeti önlemek açısından çok
önemlidir. Birçok araştırma okullar tarafından siber zorbalığa karşı etkili
eylem planı hazırlanmasının önemini ve öğretmenlerin ve ebeveynlerin
siber zorbalık mağduriyetleri hakkında farkındalığını arttırıcı
çalışmaların önemini vurgulamıştır (Slonje ve Smith, 2008). Siber
zorbalıkla mücadele etmek ve onun kişiler üzerindeki olumsuz etkilerini
azaltmak için hem sanal ortamda hem gerçek hayatta güvenlikleri
artırmak gereklidir. Toplumun siber zorbalık hakkında farkındalığının
artırılması ve siber zorbalığa karşı duyarlılığını artırıcı çalışmalara yer
verilmelidir. Teknolojik gelişmelerin insan hayatına etkisine bakıldığında,
teknolojik araçların yaşamlara çok erken dönemlerde dahil olduğu ve
hayatın neredeyse vazgeçilmez bir parçası haline geldiği görülebilir. Bu
durumda internet kullanımı ve sanal dünya konusunda insanlara çok
erken yaştan itibaren özellikle temel bilgi kavramlar, bilgilerin bulunduğu
ortamlar, bilginin korunacak nitelikleri, bilgi güvenliğine ilişkin güncel
tehdit ve saldırılar, dikkat edilmesi gereken kurallar, şifre güvenliği, yasal
düzenlemeler, bireyin sorumlulukları gibi bilişim sistemlerinde teknoloji
ve güvenlik bilgisi eğitimi verilerek farkındalık kazandırılması önemlidir
(Şahinaslan, Kandemir ve Şahinaslan, 2009).
Sınırlılıklar
Araştırma öğrencilerin kendi değerlendirmelerine (self-report)
dayanmaktadır. Uygulama sırasında bazı öğrenciler yanıt vermekten

Nesrin Duman – Esra Nihan Bridge
OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
 1173
kaçınma, başına gelenleri küçümseme ya da abartma eğiliminde olmuş
olabilirler.
Teşekkür
Araştırma verilerinin toplanmasındaki ve veri girişlerindeki emeklerin-
den ötürü Kadıköy Rehberlik ve Araştırma Merkezi çalışanları Nuray Öz-
bosnalıoğlu ve Selvi Öztürk’e teşekkür ederiz.

Siber Mağduriyet
1174  OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
EXTENDED ABSTRACT
Cyber Victimization
*
Nesrin Duman – Esra Nihan Bridge
Bartın University – Ministry of National Education
The internet environment provides a potential area for exploitation and
victimization. Cyber bullying has been described in the literature as bul-
lying in digital media also known as electronic bullying or digital bully-
ing. While mobile phones, computers and tablets can appear as devices, e-
mail, text messages (sms), websites, social media, and online games can
can be used just as frequently. Cyber bullying can manifest itself in the
form of sending, sharing, disseminating negative, damaging, wrong, or
harsh content, or sharing one's private information (for example, to em-
barrass, humiliate or degrade someone). Cyber bullying has become a ma-
jor problem area in the world, in particular amongst middle school and
high school students. Therefore, this study focused on this age group. Lit-
tle research has been conducted that comprehensively examines cyber vic-
timization with a large and diverse sample.
The aim of the current study is to investigate the prevalence, impact,
and differential experience of cyber bullying victimization comprehen-
sively. The participants of the study consist of 1752 middle and high
school students in Kadikoy which is one of the largest districts of İstanbul.
Students are selected from twenty different schools in this district, during
the springtime of the 2017-2018 academic year. In order to collect research
data, the cyber victimization inventory and personal information ques-
tionnaire were used. These surveys examined the relationship between
cyber victimization and technology use and students’ sociodemographic
information. SPSS-22 for Windows program has been the preferred
method for data analysis. For the comparisons between groups, T-test and
Anova analysis were used in the parametric tests. Frequency analyses
were performed to determine the frequency of responses to the research
questions. In addition, multiple regression analyses was used to assess the
predictors of cyber victimization.

Nesrin Duman – Esra Nihan Bridge
OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
 1175
As a result of the research, it was observed that male students experi-
enced significantly higher cyber victimization than females [t=-2,241;
p<.05]. Also, the results demonstrated that 10th and 11th grade students
have experienced more cyber victimization compared to 6th, 7th, 8th, and
9th grade students. Looking at the details of the findings; there was a sig-
nificant difference between the 5th grade and the 10th grade students (p =
.002, p <.05) and the victimization was high in the 10th grade; there was a
significant difference at the .001 level between the 5th grade and the 11th
grade (p = .000, p <.001) and the victimization was high in the 11th grade;
there was a significant difference between the 6th grades and the 10th
grade (p = .004, p <.05) and the victimization was high in the 10th grade;
there was a significant difference between the 6th grade and the 11th
grade (p = .001, p <.001) and the victimization was high in the 11th grade;
there was a significant difference between the 7th and 10th grades (p =
.001, p <.001) and the victimization was high in the 10th grade; there was
a significant difference between 7th and 11th grades (p = .000, p <.001) and
the victimization was high in the 11th grade.
In terms of sociodemographic variables, no significant difference was
found between cyber victimization scores of children according to moth-
er's level of education [F (6,1745) = 1,88, p> .05]. There was also no signifi-
cant difference between the cyber victimization scores of children accord-
ing to the educational level of the father [F (6,1745) = 0.76, p> .05]. Regard-
ing the marital status of parents, no significant difference was found be-
tween cyber victimization scores of children [F (3,1748) = 1,27, p> .05].
Lastly, no significant difference was found between cyber victimization
scores of children according to family income [F (3,1748) = 1,38, p> .05].
Considering the variables related to the use of technology, when internet
access was not supervised by the parents and students’ time of internet
usage increased, it was found that they experienced cyber victimization
significantly more [t=-2,221; p<.05]. Furthermore, as the time spent on the
internet increased the level of cyber victimization increased symmetri-
cally.
In cases where students have a personal mobile phone, cyber victimi-
zation appeared as extremely high [t=3,919; p<.001]. In addition, consider-
ing the students' intention to access the internet, it has been found that the
level of cyber victimization is low for those who used the internet for

Siber Mağduriyet
1176  OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
homework. In the results of multiple regression analysis, all the variables
examined were able to explain only 7% of cyber victimization [adjusted
R2= .067]. Among these variables, the duration of internet usage and the
purpose of internet access were found to be significantly related in pre-
dicting the cyber victimization. This research contributes to the literature
in terms of explaining cyber victimization and related factors. Under-
standing the level of cyber victimization that children are exposed to and
the factors related to victimization are important for reinforcing studies to
prevent bullying behaviors in the online environment. This current re-
search is intended to be the source of further studies.
Kaynakça / References
Arıcak, T., Kınay, H. ve Tanrıkulu, T. (2012). Siber zorbalık ölçeği'nin ilk
psikometrik bulguları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 17,
101-114.
Arıcak, T., Siyahhan, S., Uzunhasanoglu, A., Sarıbeyoglu, S., Cıplak, S.,
Yılmaz, N., Memmedov, C. (2008). Cyberbullying among Turkish
Adolescents. Cyberpsychology ve Behavior, 3(11), 253-261.
Beran, T., ve Li, Q. (2005). Cyber-harassment: A study of a new method
for an old behavior. Journal of Educational Computing Research,
32(3), 265−277.
Dooley, JJ., Gradinger, P., Strohmeier, D., Cross, D., Spiel, C. (2010). Cyber-
Victimisation: The association between help-seeking behaviours
and self-reported emotional symptoms in Australia and Austria.
Australian Journal of Guidance and Counseling, 20 (2), 194–209.
Duman, N. (2019). Travma sonrası büyüme ve gelişim. Uluslararası Afro-
Avrasya Araştırmaları Dergisi, 4(7), 178-184.
Duman, N. (2018). Peri masalları ve çizgi animasyon filmlerindeki zihin durum-
larının incelenmesi. (Doktora tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Erdur-Baker, Ö., Kavşut, F. (2007). Akran Zorbalığının Yeni Yüzü: Siber
Zorbalık. Eurasian Journal of Educational Research, 27, 31-42.
Karasar, N. (2018). Bilimsel araştırma yöntemi kavramlar ilkeler teknikler. An-
kara: Nobel.

Nesrin Duman – Esra Nihan Bridge
OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
 1177
Mishna, F., Cook, C., Gadalla, T., Daciuk, J., ve Solomon, S. (2010). Cyber
bullying behaviors among middle and high school students. Amer-
ican Journal of Orthopsychiatry, 80(3), 362-74. DOI: 10.1111/j.1939-
0025.2010.01040.x
Mishna, F., Saini, M., Solomon, S. (2009). Ongoing and online: Children
and youth's perceptions of cyber bullying. Children and Youth Ser-
vices Review, 31, 1222–1228.
Mitchell, K.J., Finkelhor, D., ve Wolak, J. (2003). Victimization of youth on
the internet. Journal of Aggression, Maltreatment ve Trauma, 8(1/2),
1-39.
Mitchell, K.J., Ybarra, M. ve Finkelhor, D. (2007). The relative importance
of online victimization in understanding depression, delinquency
and substance use. Child Maltreatment, 12(4), 314-324.
O’Connell, R., Price, J., ve Barrow, C. (2004). Emerging trends amongst
primary school children’s use of the internet. UK: Cyberspace Re-
search Unit, University of Central Lancashire.
Smith, P.K., Mahdavi, J., Carvalho, M., Fisher, S., Russell, S., ve Tippett,
N. (2008). Cyberbullying: Its nature and impact in secondary
school pupils. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 49, 376–
385.
Slonje, R., ve Smith, P. K. (2008) Cyberbullying: Another main type of
bullying? Scandinavian Journal of Psychology, 49, 147–154.
Şahinaslan, E., Kandemir, R. ve Şahinaslan, Ö. (2009). Bilgi Güvenliği
Farkındalık Eğitimi Örneği. Akademik Bilişim ‹09 - XI. Akademik
Bilişim Konferansı Bildirileri, (s. 189-194). Urfa.
Wang, J., Iannotti, R. J., ve Nansel, T. R. (2009). School bullying among
adolescents in the United States: physical, verbal, relational, and
cyber. Journal of Adolescent Health, 45, 368–375. Doi:
10.1016/j.jadohealth.2009.03.021
What is cyberbullying (2019, 08 Ocak). Erişim adresi: https://www.stop-
bullying.gov/cyberbullying/what-is-it/index. html
Willard, N. E. (2007). Cyber-bullying and cyber-threats: Responding to the chal-
lenge of online social aggression, threats, and distress. Illinois: Research
Press.

Siber Mağduriyet
1178  OPUS ©
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
Kaynakça Bilgisi / Citation Information
Duman, N. ve Bridge, E.N. (2019). Siber mağduriyet. OPUS–Uluslararası
Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 1156-1178. DOI:
10.26466/opus.528679