Content uploaded by Pedro Funari
Author content
All content in this area was uploaded by Pedro Funari on Nov 13, 2019
Content may be subject to copyright.
Índice general
Introducción
(Manel García Sánchez, Renata S. Garraffoni)
Clío es nombre de mujer
(Manel García Sánchez)
História das Mulheres na Antiguidade Clássica: contribuições brasileiras
(Renata S. Garraffoni)
Grecia/ Grécia
El universo femenino de los poemas homéricos
(Susana Reboreda Morillo)
Liderazgo femenino en la Grecia antigua
(Marta Oller Guzmán)
Humor, nojo, sexo e música: abordagens heterodoxas do erotismo na pintura dos vasos
áticos (séc. VI e V a.C.)
(Fábio Vergara Cerqueira)
Stephanopolides, Vendedoras de coronas en la Antigua Atenas
(Irene Cisneros)
O Simpósio feminino na pintura da cerâmica ática: reexões sobre questões de gênero
(José Geraldo Costa Grillo)
Pues era necesario que también existiera la hembra
(M. Joana Zaragoza Gras)
Gênero, violência e erotismo na cerâmica grega antiga
(Flávia Regina Marquetti)
Riqueza, poder y memoria: Mujeres promotoras de arquitectura en Grecia helenística
(Mª Dolores Mirón Pérez)
Vistiendo a los ξόανα femeninos en los santuarios griegos: ritualidad y vida cotidiana
según Pausanias
(Carmen Alfaro Giner)
Modelando al varón: Macrina vs. Iscómaco
(Mª Teresa Fau Ramos, Montserrat Jufresa Muñoz)
9
11
15
21
37
53
67
85
97
107
123
139
161
Roma
Domus, mujeres y género. Imágenes y espacios de la dependencia femenina
(Rosa María Cid López)
Representação da mulher em narrativas biográcas e romanescas no período romano-
helenístico
(Pedro Ipiranga Jr.)
Las cartas de las mujeres de la familia de Augusto
(Aurora López López, Andrés Pociña Pérez)
Que viva el que ama: Sexualidad y género en la época de Augusto
(Manel García Sánchez)
In honorem Iuliae Caesaris liae. Luces y sombras en la Domus
(Almudena Domínguez Arranz, Mª Carmen Delia Gregorio Navarro)
As vozes das mulheres no início do Principado Romano: Linguagem, discursos e
escrita
(Renata S. Garraffoni, Pedro Paulo A. Funari)
Entre a Potência e a Fertilidade: As representações de Hermafrodito em Pompeia
(Pérola de Paula de Sanfelice)
Sex in the Ancient World: Pompeii – lo "erótico" romano en las pantallas de
televisión
(Lourdes Conde Feitosa, Victória Regina Vóros)
Jesus e a Mulher Samaritana. O Evangelho do Discípulo que Jesus Amava e as
Experiências Cotidianas no Mediterrâneo
(André Leonardo Chevitarese, Daniel Brasil Justi)
Política y violencia de género en Hispania tardoantigua. Los matrimonios regios
visigodos
(Henar Gallego Franco)
Boudica: una heroína para recordar
(Taís Pagoto Bélo)
173
193
205
215
241
281
293
313
321
335
351
281
As vozes das mulheres no início do Principado Romano:
Linguagem, discursos e escrita
1
I
Cullen2
1
2American Journal of Archaeology
282
queer,
queer
queer
Satyricon
A matrona de Éfeso
Satyricon sermo humilis,
Satyricon
corpus
World Archaeology,
Gender and Archaeology – contesting the past
5
8
5A New Companion to Hero-
dotus
Arethusa
Epistemologia Feminista, Gênero e Historia. masculino, feminino, plural
8Signs
284
11
stricto
sensu
12
15
Retratos de Augusto: A Construção de Um Imperador Romano
Revista de Arqueologia
Pública
11Plutarco e Roma: O Mundo Grego no Império
12Cadernos Pagu
Prudentia
The Classical World
Género y Etni-
cidad en la Arqueología Sudamericana
15Revista do Museu de Arqueologia e
EtnologiaHélade
285
agency
dynamei
agency
Satyricon
Matrona de Éfeso.
Satyricon,
18
Matrona quaedam Ephesi
[CXI] “Matrona quaedam Ephesi tam notae erat pudicitiae, ut vicinarum quoque gentium
feminas ad spectaculum sui evocaret. Haec ergo cum virum extulisset, non contenta vulgari more
funus passis prosequi crinibus aut nudatum pectus in conspectu frequentiae plangere, in conditorium
abducere, non propinqui; magistratus ultimo repulsi abierunt, complorataque singularis exempli
The American
Historical Review
Bandidos e Salteardores na Roma Antiga
Gênero e conitos no Satyricon: o caso da dama de Éfeso. História. Questões e Debates
18
286
simulque et lacrimas commodabat lugenti, et quotienscumque defecerat positum in monumento
lumen renovabat. “Una igitur in tota civitate fabula erat: solum illud adfulsisse verum pudicitiae
“Proxima ergo nocte, cum miles, qui cruces asservabat, ne quis ad sepulturam corpus
detraheret, notasset sibi lumen inter monumenta clarius fulgens et gemitum lugentis audisset, vitio
gentis humanae concupiit scire quis aut quid faceret. Descendit igitur in conditorium, visaque
pulcherrima muliere, primo quasi quodam monstro infernisque imaginibus turbatus substitit; deinde
ut et corpus iacentis conspexit et lacrimas consideravit faciemque unguibus sectam, ratus (scilicet
id quod erat) desiderium extincti non posse feminam pati, attulit in monumentum cenulam suam,
coepitque hortari lugentem ne perseveraret in dolore supervacuo, ac nihil profuturo gemitu pectus
diduceret: ‘omnium eumdem esse exitum et idem domicilium’ et cetera quibus exulceratae mentes ad
sanitatem revocantur.
«At illa ignota consolatione percussa laceravit vehementius pectus, ruptosque crines
super corpus iacentis imposuit. Non recessit tamen miles, sed eadem exhortatione temptavit dare
mulierculae cibum, donec ancilla, vini odore corrupta, primum ipsa porrexit ad humanitatem
invitantis victam manum, deinde retecta potione et cibo expugnare dominae pertinaciam coepit et:
‘Quid proderit, inquit, hoc tibi, si soluta inedia fueris, si te vivam sepelieris, si antequam fata poscant
debet ut vivas.’ «Nemo invitus audit, cum cogitur aut cibum sumere aut vivere. Itaque mulier aliquot
dierum abstinentia sicca passa est frangi pertinaciam suam, nec minus avide replevit se cibo quam
ancilla, quae prior victa est.
[CXII] «Ceterum, scitis quid plerumque soleat temptare humanam satietatem. Quibus
blanditiis impetraverat miles ut matrona vellet vivere, iisdem etiam pudicitiam eius aggressus est. Nec
deformis aut infacundus iuvenis castae videbatur, conciliante gratiam ancilla ac subinde dicente:
illa nocte, qua nuptias fecerunt, sed postero etiam ac tertio die, praeclusis videlicet conditorii
foribus, ut quisquis ex notis ignotisque ad monumentum venisset, putasset expirasse super corpus
viri pudicissimam uxorem”.
“Ceterum, delectatus miles et forma mulieris et secreto, quicquid boni per facultates
poterat coemebat et, prima statim nocte, in monumentum ferebat. Itaque unius cruciarii parentes ut
circumscriptus dum desidet, ut postero die vidit unam sine cadavere crucem, veritus supplicium,
mulieri quid accidisset exponit: ‘nec se expectaturum iudicis sententiam, sed gladio ius dicturum
ignaviae suae. Commodaret ergo illa perituro locum, et fatale conditorium familiari ac viro faceret.’
Mulier non minus misericors quam pudica: ‘Ne istud, inquit, dii sinant, ut eodem tempore duorum
mihi carissimorum hominum duo funera spectem. Malo mortuum impendere quam vivum occidere.’
«Usus est miles ingenio prudentissimae feminae, posteroque die populus miratus est qua
ratione mortuus isset in crucem19.»
matrona
pudicitiaad spectaculum suifeminae
uir
singularis exempli femina
matrona
pulcherrima muliere
muliermatrona
monstro
infernisque imaginibus
feminam
desiderium extincti
femina matrona, mulier desiderium
muliercula
homunculus
ancilla
uolo
ancilla. abstinentia sicca
Sicca
úmida
milesmiles
blanditiae
abstinentia
sicca
miles
nuptias fecerunt
uxorpudicissima uxor
miles
delectatus
circumscriptusueritus supplicium
mulier
uirfamiliaris
mulier
carissimi homines duo
homines
288
prudentíssima femina
muliermilesfemina
matrona uiruxormaritus
mulier/milesuxor/maritus matrona/
uir
status
21
Aspectos da Antiguidade
Aspects of Antiquity: Discoveries and Controversies)
22
Risu excepere fabulam nautae
21
Antiguidade como Presença: Antigos, Modernos e usos do passado
22Aspectos da Antiguidade,
corpus
25
Cadernos Pagu,
25-
péia, Corpus Inscriptionum Latinarum
290
28
Op. Cit
WAC - 08 World Archaeological Con-
gress
28Op. Cit
ContraStudying gender en Classical
Hélade
PaceRömische Gesellschaftin unserer Zeit Alte Geschichte ohne Archäologie nicht
mehr denkbar ist
292