Content uploaded by Mehmet Alkan
Author content
All content in this area was uploaded by Mehmet Alkan on Sep 21, 2019
Content may be subject to copyright.
YERSEL FOTOGRAMETRİNİN DOKÜMANTASYON ÇALIŞMALARINDA
KULLANIMINA BİR ÖRNEK; SAFRANBOLU
D. ARCA¹ , Ç. BAYIK¹ , H. ACAR¹ , M. ALKAN¹ , M.YAKAR² , D.Z. ŞEKER³
¹Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği
Bölümü, 67100, Zonguldak
²Selçuk Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği
Bölümü, 42000, Konya
³İstanbul Teknik Üniversitesi, İnşaat Fakültesi, Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü,
34469, İstanbul
ÖZET
Safranbolu tarihi kenti geleneksel Türk toplum yaşamının özelliklerini yaşatan, tarihi ve
kültürel eserlerini sunan örnek bir kenttir. İlçede 1300’sü koruma altında olan sayısız kültürel
eser bulunmaktadır. Bu miktar tüm ülkede koruma altına alınmış toplam elli bin kadar eserin
önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. İki ayrı sit alanında ve orijinal haliyle korunan bu
eserler Safranbolu’yu Türkiye’de ve dünyada üne kavuşturmuş bunun sonucu olarak da 1994
yılı sonlarında UNESCO tarafından Dünya Miras Listesi’ne alınmıştır. Safranbolu tarihi
kenti, bugün kent ölçeğinde en iyi korunan yer olarak anılmaktadır. Bu başarısı kente
“Korumanın Başkenti” unvanını kazandırmıştır.
Ancak bu kültür hazineleri doğal ve doğal olmayan birçok etkilerden zarar gördüğü için,
gelecek nesillere aktarılmasında belgeleme çalışmalarının yapılması gerekmektedir.
Belgeleme çalışmaları hem eserin zarar gördüğünde yeniden yapımı için bir plan altlığını
oluşturur hem de eserde meydana gelen değişikliklerin incelenmesine, analiz edilmesine,
durumunun takip edilmesine imkan tanır.
Tarihi yapıların dokümantasyonu ve korunması çağımızda insanlığın ortak sorunu olarak
kabul edilen ve üzerinde önemle durulan bir olgudur. Dokümantasyon; bir yapının belirlenen
üç boyutlu uzayda mevcut durumunun yani boyutunun, şeklinin ve konumunun belirlenmesi
için gerekli olan ölçme, değerlendirme, kayıt ve sunum işlemleridir. Başarılı bir
dokümantasyon çalışması ancak geoinformasyon tekniklerinin uygulanması ile mümkündür.
Bu teknikler arasında; Fotogrametri, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), Küresel Konumlama
Sistemi (GPS), Geleneksel Ölçme Yöntemleri ve Uzaktan Algılama bulunmaktadır.
Yersel fotogrametri tekniği, yıllardır arkeolojik ölçmeler ve tarihi eserlerin dokümantasyonu
için kullanılan bir yöntemdir. Digital tekniklerin gelişimiyle birlikte fotogrametri, mimari
eserlerin dokümantasyonu ve korunmasında daha verimli ve ekonomik bir yöntem haline
gelmiştir. Son yıllarda Dijital Fotogrametri ve Bilgisayar teknolojisindeki gelişmeler sonucu
binaların 3 boyutlu olarak tekrar oluşturulması güncel araştırma konuları içinde yer almıştır.
3 boyutlu bina modelleri, şehir planlama ve turizm için gittikçe zorunlu hale gelmektedir.
Yersel fotogrametri, tarihi ve kültürel mirasın dokümantasyonu, üç boyutlu modellenmesi, üç
boyutlu verinin görselleştirilmesi, elde edilen verilerin yönetilmesi ve CBS ortamına
aktarılarak verilerin sorgulanması gibi birçok uygulamada yaygın olarak kullanılmaktadır.
Bu çalışmada, TUBİTAK tarafından desteklenen “Kültürel Mirasın Kaydı, Analizi,
Korunması ve Yaşatılmasına Yönelik Bir Bilgi ve Yönetim Sisteminin Geliştirilmesi, Örnek
Uygulama: Safranbolu Tarihi Kenti” başlıklı araştırma projesi kapsamında gerçekleştirilen
Fotogrametrik çalışmalar ele alınmıştır. Yapılan çalışmada öncelikle fotogrametrik
değerlendirilmesi ve arkasından da üç boyutlu modeli yapılacak olan yapıların fotogrametrik
esaslara uygun olarak resimleri çekilmekte ve çekilen resimler yardımıyla yapı ile ilgili
olarak alan şeklinde veriler üretilmektedir. Resim çekim işlemleri tamamlandıktan sonra
değerlendirme işlemi yapılmıştır. Çalışma kapsamında Safranbolu’da tescilli 1300’e yakın
binadan belirli özellikleri taşıyan ve fotogrametrik değerlendirmesi yapılan yapılardan
Kazdağlıoğlu Camii ele alınmış ve yapılan çalışmalar ve elde edilen sonuçlar detaylı olarak
irdelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Dokümantasyon, Yersel Fotogrametri, Safranbolu, 3D Modelleme
Usage of Terrestrial Photogrammetric Technique in Documentation Studies; A Case Study
of Safranbolu
Abstract
Safranbolu is typically a historical city that sustains the characteristics of traditional Turkish social life
and illustrates its historical and cultural masterpieces. In this town, there are numerous existing
cultural masterpieces out of which 1300 ones are preserved out of which 1300 are under protection.
This magnitude forms the important part of the total amount of approximately 50.000 masterpieces
preserved in the country. These masterpieces that are originally preserved in two protected areas offer
a chance of fame for Safranbolu both nationwide and worldwide. Thus, this town was inscribed on
World Heritage List by UNESCO towards the end of 1994. Safranbolu is recently cited as the best
historically preserved area on a map of city-scale. This success has also titled the town as “the capital
city of preservation”.
However, as these cultural treasures are under the threat of many natural and human made effects,
documentation studies are necessary for their passing down from one generation to the next. The
documentation studies both form a planning base for reconstruction when a masterpiece is damaged
and they enable the examination, analysis and observation of the changes in its form.
Today, the documentation and preservation of historical constructions have been a topical issue that
has been regarded and paid attention as a common problem of man. Documentation is a processing of
measurement, examination, recording and presentation of necessary operations for determining the
existing condition of a construction, in other words its actual size, design and location. A successful
documentation study is possible if only techniques of geo-information are applied. Photogrammetry,
CBS (Geographical Information Systems), GPS (Global Positioning Systems), Traditional Measuring
Techniques and Remote Sensing are listed among these techniques.
Terrestrial photogrammetry technique, a method used for archaeological surveying and documentation
of historical monuments for years. Photogrammetry with the development of digital techniques, have
become more efficient and economical method documentation and preservation of architectural
monuments. In recent years, the buildings re-creation of 3D took part in current research issues as a
result of advances in digital photogrammetry and computer technology. 3D building models is
becoming increasingly necessary for city planning and tourism.
Terrestrial photogrammetry is widely used in many applications such as documentation of historical
and cultural heritage, three-dimensional modeling, and three dimensional data of visualization and
transferred to GIS ınterrogating the data.
In this study, terrestrial photogrammetric studies as part of the project which is supported by
TUBITAK, with the title of “Development of an Information and Management System For Recording,
Analysis, Protection and Revitalization of Cultural Heritage, Case Study: Historic City Of Safranbolu”
are discussed in detailed. In this study, some of the selected buildings were evaluated using terrestrial
photogrammetric technique and their 3D models were also evaluated. Then, 3D models were rendered
with the photographs of the objects. In this study, Kazdaglioglu Mosque which is one of the selected
buildings among the 1300 registered features in the study area has been evaluated using
photogrammetric technique. All the details of this process are discussed in this study.
Keywords: Documentation, Terrestrial photogrammetry, Safranbolu, 3D Modeling
1. Giriş
Günümüzde bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de tarihi ve kültürel mirasın korunması ve
belgelenmesi önemli bir konudur. Bu miraslar insanlığın geçmişi ve geleceği arasında bir
köprüdür. Birçok tarihi ve kültürel miras ilgisizlik ve doğal etkenlerden kaynaklanan nedenlerle
zarar görmektedir. Bu tarihi eserlerin gelecek nesillere aktarılması bizler için gelecek nesillere
bırakacağımız en önemli mirastır. Bu nedenle bu tarihi eserlere ait döküm bilgilerinin elde
edilmesi ve korunması gelecekte yapılabilecek yenileme çalışmaları için gereklidir.
Bir kültürel mirasın belgelenmesi; tarihi veya kültürel bir yapının belirlenen üç boyutlu uzayda
mevcut durumunun yani boyutunun, şeklinin ve konumunun belirlenmesi için gerekli olan ölçme,
değerlendirme, kayıt ve sunum işlemleridir (Georgopulos ve loannidis, 2004).
Tarihi yapıların dokümantasyonu ve korunması çağımızda insanlığın ortak sorunu olarak kabul
edilen ve üzerinde önemle durulan bir olgudur. Dokümantasyon; bir yapının belirlenen üç boyutlu
uzayda mevcut durumunun yani boyutunun, şeklinin ve konumunun belirlenmesi için gerekli olan
ölçme, değerlendirme, kayıt ve sunum işlemleridir. Başarılı bir dokümantasyon çalışması ancak
geoinformasyon tekniklerinin uygulanması ile mümkündür. Bu teknikler arasında; Fotogrametri,
Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), Küresel Konumlama Sistemi (GPS), Geleneksel Ölçme
Yöntemleri ve Uzaktan Algılama bulunmaktadır.
Tarihi ve Kültürel varlıklarının belgelenmesi için Bilgi Sistemleri oluşturulmaktadır. Bilgi
sisteminde yer alacak dokümanları oluşturabilmek için en modern yöntem ve teknikleri kullanmak
gerekir. Bilgi sisteminde yer alacak verileri sağlamanın en hızlı ve kolay yöntemlerinden biri de
fotogrametri olarak değerlendirilmektedir. Sayısal yersel fotogrametri, yapıların tarihi ve
arkeolojik değerlerinin belirlenmesinde, yapı cephelerinin ölçekli çizimlerinin yapılmasında,
kentsel koruma planlarının hazırlanması ve uygulanmasında, çatlaklıklar, anormallikler, bozulma
analizleri, zarar değerlendirmesi ve deformasyon belirleme çalışmalarında, restorasyon öncesi ve
sonrasında yapıların durum kontrolünde ve mimari çalışmalarda belirlenen koordinatlar
yardımıyla bir yapının sayısal olarak elde edilmesinde yoğun olarak kullanılmaktadır (Yılmaz vd
2000, Sienz vd 2000). Sayısal yersel fotogrametri ve Coğrafi Bilgi Sistemlerinin (CBS) birlikte
kullanılması ile oluşturulacak bir bilgi sistemi, tarihi eser veya alanların korunması konusunda
çalışan ve ilgilenen tüm kişilerin ulaşabilecekleri bir ortam sağlamaktadır (Sanjuan vd., 1999).
Tarihi mirasları korumak ve yaşatmak kültür ve turizm açısından çok önemli bir unsurdur. Bu
unsur tarihi mirasların bulunduğu yerleşimlere ve bu yerleşimlere sahip ülkelere turistik ve
ekonomik açıdan büyük fayda sağlamaktadır. Dünya tarihi mirasının korunması ve yaşatılması
açısından, dünya insanına bu mekanları doğal halleriyle görsel olarak modellenmiş haliyle internet
üzerinden kullanıcı hizmetine sunmak önemli bir kültür ve turizm hizmetidir.
Günümüz toplumu mimari mirasın korunmasıyla ilgili giderek daha hassas hale gelmektedir.
(Perez et al. 1999). Bundan dolayı, tarihi alan ve yapıların fotogrametri ve CBS yöntemiyle
dokümantasyonu ve internet üzerinde sunumu üzerine dünyada birçok çalışma yapılmaktadır.
Böyle bir çalışma, Slovenya’da Slovenya Jeodezi Enstitüsü, Slovenya Kültürel Miras Ofisi,
Slovenya Kültürel Mirasları Koruma Enstitüsü ve Slovenya Cumhuriyeti Restorasyon Merkezi
tarafından yapılmıştır.
Kültürel mirasımızın bir parçası olan, geçmişten günümüze ulaşmış ve bu çalışma için uygulama
alanı olarak seçilmiş tarihi mekânlardan biri de Safranbolu’dur. Safranbolu, ülkemizde ve
dünyada günümüz öncesi yerleşimleri yansıtan ve kent bazında korumanın başarılabildiği bir
yerdir. Safranbolu’nun sahip olduğu yoğun kültürel dokusu nedeniyle bu çalışmada iyi bir örnek
olacağı düşünülmüştür.
Bu çalışmada TÜBİTAK tarafından desteklenen 106Y157 nolu proje kapsamında gerçekleştirilen
çalışmanın bir bölümü ele alınmıştır. Bu projenin temel amacı, Safranbolu tarihi kentindeki örnek
teşkil edecek tarihi yapıların gerçeğine uygun olarak 3B modellenmesi ve web tabanlı bir bilgi
sistemi oluşturularak internet üzerinden kullanıcılara sunulmasıdır.
2. Kültürel Mirasın Kayıt Altına Almanın Önem ve Gerekliliği
Tarihi eserlere ve kültürel varlıklara sahip çıkmak, korumak ve gelecek nesillere aktarmak önemli
bir görevdir. Kültürel varlıklar tüm insanlığın mirası ve gelecek nesillere devredilmesi gereken
son derece önemli yapılardır. Bu varlıkların gelecek nesillere aktarılması ve korunması için ise
dökümantasyon çalışmalarının yapılması gerekmektedir. Çünkü doğal veya doğal olmayan
nedenlerle kültürel mirasın zarar görmesinden sonra onun aslına benzer şekilde yeniden
onarılması yani restore edilebilmesi için dokümantasyonunun var olması yani röleve planlarının
yapılmış olması gerekir. Röleve, kültürel bir nesnenin herhangi bir nedenle zarar görmesi veya
yıkılması durumunda yeniden yapılmasını sağlayan yapının en ince ayrıntısına kadar yapılan
ölçmeler, plan ve kesitlerinin çıkarılması işlemidir. Tarihi eserlerin tespit ve tescil aşamalarında
mülkiyet, tarihi, coğrafi, mimari vb. birçok bilginin birlikte ele alınması gerekmektedir Bu
nedenle bu bilgilerin ortak bir bilgi sistemi altında toplanması ve değerlendirilmesi, sorgulanması,
sunulması ve yaşatılması önem taşımaktadır. Envanter çalışmasının asıl önemi kayıt dışı olan ve
henüz tescillenmemiş eserler üzerinde yapılması ve onların belgelenmesidir. Daha önceden kayıt
altına alınmış olan eserlerin ise güncel durumlarının işlenmesi gerekmektedir. (Yerlikhan, 2009)
Safranbolu, geleneksel Türk toplum yaşamının özelliklerini yaşatan, tarihi ve kültürel eserlerini
tüm insanlara sunan örnek bir kenttir. Sahip olduğu zengin kültürel miras ve bu mirasın
korumadaki başarısı Safranbolu’yu bir dünya kenti ününe kavuşturmuş ve UNESCO tarafından
Dünya Miras Listesi’ne alınmasını sağlamıştır. 1300’ü koruma altında olan sayısız kültürel eseri
bulunan Safranbolu, bugün kent ölçeğinde en iyi korunan yer olarak anılmaktadır. Bu başarısı
kente “Korumanın Başkenti” unvanını kazandırmıştır.
Şehir çok eskilere dayanan bir tarih ve kültür birikiminin ve Osmanlı İmparatorluğu’nun en güçlü
dönemlerinde elde edilen ekonomik zenginliğin ürünüdür. Bugünkü haliyle Safranbolu,
geleneksel Türk toplum yaşantısının tüm özelliklerini taşıyan, onun tarihi ve kültürel ürünlerini
orijinal çevresi içinde dünya insanına sunan nadide bir kenttir.
Safranbolu’yu ülkemizde ve dünyada ön plana çıkaran en önemli unsur geleneksel Türk mimarisi
tarzındaki Safranbolu evleridir. Safranbolu evleri, yüzlerce yıllık bir süreçte oluşan Türk kent
kültürünün günümüzde yaşamaya devam eden en önemli yapı taşlarıdır. İlçe merkezinde 18. ve
19.yy. ile 20.yy. başlarında yapılmış yaklaşık 2000 geleneksel Türk evi bulunmaktadır. Bu
eserlerin 800 kadarı yasal koruma altındadır. Şekil 1’de örnek bir evin iç ve dış görünümleri
görüntülenmiştir.
Şekil 1.Safranbolu evinin iç ve dış görünümü
Dünya Kültür Mirasına dahil olup sit alanı ilan edilen eski şehir merkezinde 1008 adet tarihi eser
tescil edilmiştir. Bunlar; 1 özel müze, 25 cami, 5 türbe, 8 tarihi çeşme, 5 hamam, 3 han, 1 tarihi
saat kulesi, 1 güneş saati ile yüzlerce ev ve konaktır. Bunların dışında höyükler, tarihi köprüler ve
kaya mezarları da bulunmaktadır.
3. Uygulama
Safranbolu Tarihi Kentine Yönelik Bilgi Sistemi’nin çalışma alanı olarak seçilen Eski Safranbolu
bölgesi; Çeşme, Çarşı, Kara Ali, İzzet Paşa, Musalla, Baba Sultan, Çavuş, Hacı Halil, Camii
Kebir, Barış, İnönü, Akçasu, Hüseyin Çelebi, İsmet Paşa, Bağlar, Cemal Caymaz mahallelerini
kapsamaktadır. Çalışma kapsamında mevcut halihazır harita ve kadastro parselleri Safranbolu
Kadastro Müdürlüğü ve Safranbolu Belediyesinden temin edilmiştir. Bölgeye ait 1/1000 ölçekli
halihazır harita altlık olarak kullanılmıştır. ArcGIS CBS yazılımı ile topolojik yapılarıda
oluşturulan tüm bina ve kadastro parsellerinin bir bölümünün görünümü Şekil 2’de verilmiştir.
Topolojinin tamamlanmasıyla, grafik verilere ait öznitelik bilgileri için veri tabanı
oluşturulmuştur. Veritabanında kullanılan öznitelik bilgileri Safranbolu belediyesinden elde edilen
bilgilerden oluşmaktadır. Tasarımda gereksinim analizinde kullanılan bazı bilgiler;
Bina_Id
Bina Adı
Adres
Mahalle
Pafta_No
Ada_No
Parsel_No
Tescil_No
Röleve
İl
İlçe’den oluşmaktadır.
Şekil 2. Eski Safranbolu Merkez Bölgesinde Kadastro Parselleri ve Binaların Görünümü
3.1. Fotogrametrik Çalışmalar
Safranbolu Belediyesi ile birlikte şehir merkezinde yer alan tescilli binalardan fotogrametrik
yöntemle rölevelerinin oluşturulması ve üç boyutlu modellerinin yapılması amacıyla hangi
yapıların seçileceğine karar verildikten sonra bu binaların fotogrametrik değerlendirmeleri için
gerekli çalışmalar yürütülmüştür. Fotogrametrik anlamda değerlendirmeleri tamamlanmış ve
modeli oluşturulmuş yapılara ilişkin olarak değerlendirme sonuçlarından Kazdağlıoğlu Camii
örnek olarak irdelenmiştir.
3.1.1. Kazdağlıoğlu Camii
Cami Çeşme mahallesinde ve çarşının girişindedir. Giriş kapısının üzerindeki kitabeden 1779
yılında yaptırıldığı anlaşılmaktadır. Taş ve tuğladan tek kubbeli olarak yapılmış olan bu yapıya,
topraklardan kasnağa, oradan da kubbeye geçilmektedir. Çevresinin açılması nedeniyle, önündeki
küçük avlunun ortadan kalktığı bu yapının üç bölümlü cemaat yeri vardır. Ortadaki kubbe,
yandakiler ise aynalı tonozlarla örtülüdür. Dıştan ana kubbedeki gibi kiremit kullanılmıştır. Tuğla
gövdeli tek şerefeli minaresi girişin sağında yer alır. Yapıda bezemeye giriş kapısı üzerinde
rastlanmaktadır. İçinde birde kadınlar mahfili vardır. Caminin inşaatını Kazdağlıoğlu olarak
tanınan Mehmet Efendi başlatmıştır. Kazdağlı bir kıskançlık ya da anlaşılmazlık sonucu bir
yeniçeri serdengeçtisini öldürdüğü için, şikâyet üzerine İstanbul’dan gelen 100 kişilik bir kuvvet
tarafından Çiftlik köyü yakınında sığındığı bir mağarada kıstırılarak katledilmiştir. O sırada
devam eden cami inşaatı, bu kuvvetin kumandanı tarafından devam ettirilerek tamamlanmıştır.
Fotogrametrik röleve alımı çalışmasında fotoğraf çekimide dikkate alınarak camiyi çevreleyen 4
adet poligon kullanılmıştır. Öncelikle bu poligonlara kapalı poligon hesabı yapılıp düzeltmeler
getirilmiştir ve bu noktalardan ölçülecek obje üzerinde tasarlanmış 67 nokta işaretlenmiş ve
noktalara numara verilmiştir. YKN’nın işaretlenmesinden sonra sabit noktalardan YKN’na yatay
açı, mesafe, düşey açı ölçümleri yapılmış ve noktaların koordinatları NETCAD yazılımı ile
hesaplanmıştır. Nokta numaraları ve koordinatları “txt” uzantılı dosya olarak PhotoModeler
programında kullanılmak üzere hazırlanmıştır.
Fotoğraf çekiminde fotoğrafların aynı açıda olmaması ve yapı ile arasındaki mesafeye dikkat
edilmiştir. Değişik açılardan aynı noktaları gören fotoğraflardan yapının 3B modelde yer alması
istenen detaylar çizilmiştir. Çizime görüntüler kaplanarak 3B model tamamlanmıştır. Model vrml
olarak kaydedilmiştir. Fotogrametrik değerlendirme amacıyla yapılan çalışmalarda Kazdağlı
Cami’nin resim çekme düzeni Şekil 3’de verilmiştir. Şekil 4 çizgisel formda elde edilmiş
görüntüsünü, Şekil 5 resimlerle kaplanmış halini, Şekil 6 ve Şekil 7’de caminin katı model olarak
üretilmiş görüntüsünü vermektedir.
Şekil 3 Cami’nin resim çekme düzeni.
Şekil 4 Cami’nin çizgisel formda değerlendirilmesi.
Şekil 5 Cami’nin yüzeyi resim kaplanmış modeli.
Şekil 6 Cami’nin fotogrametrik yöntemle üretilmiş katı modeli.
Şekil 7 Cami’nin 3B Katı Modeli
Uygulamanın Web tabanlı CBS haline dönüştürülerek kullanıcı hizmetine sunulmasıyla tarihi
mekan hakkında kullanıcılara çok yönlü, dinamik bir sorgulama ortamının yaratılması
sağlanacaktır. Çalışmanın internet ortamına aktarılmasında, ArcGIS Server programı
kullanılmaktadır. İnternet ortamındaki uygulamada Binalar (Tescilli ve Tescilsiz), Yollar, Parseller
ve Çeşmeler katmanları bulunacaktır ve raster görüntü olarak da bölgenin uydu görüntüsü
kullanılacaktır.
4. Sonuçlar
Bulunduğumuz mekan içindeki tarihi varlıklar da, tıpkı yaşayan bir canlı varlık gibi zaman
sürecinde sanatsal bir biçimde tasarlanmış, kendi karakteristik kişiliği ile kullanıma sunulmuş,
uzun yıllar hizmet etmiş ve zaman içinde eskiyerek yok olmaya mahkum olmuştur. Ancak bu
varlıkların tarihi miras olarak korunması ve gelecek nesillere tüm boyutlarıyla ve içeriğiyle
aktarılması insanoğlunun önemli bir sorumluluğu olmaktadır. Bu sorumluluk bilinci içerisinde
tarihi varlıkların korunması ve restore edilebilmeleri için belgeleme çalışmalarının yapılması ve
sayısal bir kültürel miras arşivinin oluşturulması gerekmektedir.
Dünyada tarihi miras olarak korunması ve gelecek nesillere aktarılması gerektiği UNESCO
tarafından saptanmış bir mekan olarak Safranbolu; ahşap kültürü, etnografik yapısı, taş işçiliği ve
sanatsal boyutu yanı sıra üç bin yıllık tarihi ve doğasıyla bir dünya kentidir. Bu kente uygun
olarak yapılan uygulamada Web tabanlı Coğrafi Bilgi Sistemi oluşturulmuştur. Sisteme tarihi
binalar, dini yapılar, çeşmeler adı altında değişik katmanlarda nesnelere ilişkin öznitelik bilgileri
ve grafik bilgiler aktarılmıştır. Grafik altyapıyı oluşturmak amacıyla mekana ilişkin mevcut
halihazır CBS yazılımı içerisine aktarılarak topolojisi kurulmuştur. Öznitelik bilgilerinin grafik
bilgilerle ilişkilendirilmiş ve CBS tabanlı sorgulanmasına yönelik olarak veri tabanı kurulmuştur.
Bu uygulamanın, ülke coğrafyamızın çok geniş bir bölümüne yayılmış olan tarihi mekanların
korunabilmesi, kayıt altına alınabilmesi ve sürdürülebilir bir anlayışla gelecek nesillere
aktarılmasında bir pencere oluşturabileceği düşünülmektedir.
Kaynaklar
Georgopoulos A., Ioannidis G.,(2004). Photogrammetric and surveying methods for the geometric
recording of archaeological monuments, archaeological surveys, FIG Working Week 2004 May
22–27, Athens.
Perez A S H, Diego T M and Carreras M P (1999) Digital Photogrammetry Integration
Possibilities to Heritage Record by an Architectural Information System, XVII CIPA International
Symposium, October 3-6, Olinda.
Sienz, I. Szarvasy, E. Hinton, M.L., (2000). Andrade, Computational modelling of 3D objects by
using fitting techniques and subsequent mesh generation, Computers and Structures 78 397–413.
Sanjuan, A., Perez, H., Diego, T. M., Carreras, N. P., (1999). Digital Photogrammetry Integration
Possibilities to Heritage Record by an Architectural Information System, Proceedings of CIPA
1999 International Symposium, October 3-6, Olinda.
Yerlikhan M (2009) Kayseri Büyükşehir Belediyesi’nin Kültür Envanteri
http://www.gaxxi.com/muratyerlikhan, (30 03 2009).
Yılmaz, H.M., Karabork, H., Yakar, M., (2000) Yersel Fotogrametrinin Kullanım Alanları, Niğde
Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 4 (1) 1828.
Teşekkür
Yazarlar, 106Y157 nolu Kültürel Mirasın Kaydı, Analizi, Korunması ve Yaşatılmasına Yönelik
Bir Bilgi ve Yönetim Sisteminin Geliştirilmesi, Örnek Uygulama: Safranbolu Tarihi Kenti
projesine verdiği katkılardan dolayı TUBİTAK’a teşekkür ederler.