In zijn serie artikelen over de wording van het conflict tussen Maurits en Olden-barnevelt 1 heeft Haak gereageerd op de oudere voorstelling, als zou een serie toe-nemende onenigheden uit de jaren 90, culminerende in een twist over het al dan niet gaan naar Duinkerken in 1600, geleid hebben tot een verbeten vijandschap tussen de twee protagonisten van dit tragisch voorgestelde drama, welke
... [Show full abstract] vijand-schap Maurits eerst in Oldenbarnevelts bloed heeft kunnen lessen. Haak stelde daartegenover de stelling dat er vóór 1617 geen werkelijk ernstig conflict is geweest behalve dat over de bestandsluiting, maar dat dit laatste niet tot een blijvende verwijdering heeft geleid. In zijn ijver om de romantische voorstelling van zijn voorgangers te bestrijden is Haak, zoals het meer voorkomt, te ver gegaan in het bagatelliseren van de conflicten vóór 1617. Bijzonder duidelijk is dit bij de behan-deling van het conflict, of liever van de conflicten die zich hebben voorgedaan vóór en na de slag bij Nieuwpoort. Van de drie conflicten die er waren, bespreekt hij het eerste -Maurits' tegenstand tegen de door Oldenbarnevelt doorgedreven expe-ditie -uitvoerig (blz. 141-185). Het tweede conflict, over het door Oldenbarnevelt gewenste, door Maurits onmogelijk geachte uitbuiten van de overwinning, wordt in elf bladzijden (185 tot 196) behandeld. Het gesprek op 15 juli in het kamp vóór Nieuwpoort, dat in aansluiting op het vorige conflict een alleronaangenaamst verloop moet hebben gehad, noemt Haak slechts in een noot (192 1) zonder het in verband te brengen met de in Engeland verspreide geruchten over onenig-heid tussen Maurits en Oldenbarnevelt, die op blz. 196 tot 202 behandeld worden. Het plan om naar Duinkerken te marcheren is ontstaan in Zeeland als één van twee alternatieven om Zeeland te vrijwaren tegen een dreigend Spaans offensief. Het andere alternatief was het belegeren van Sluis, waar de Spaanse galeien lagen die de Westerschelde onveilig maakten. Uit Van Reyd 2 zou men opmaken dat zij aan het eerste alternatief de voorkeur gaven, en wij begrijpen waarom: een expe-ditie naar Duinkerken zou de Spaanse legers verder wegtrekken van de Zeeuwse 1. S. P. HAAK, 'De wording van het conflict tusschen Maurits en Oldenbarnevelt', Bijdragen voor vaderlandsche geschiedenis en oudheidkunde, 5e reeks, VI (1919) 97-207, X (1923) 177-226. 2. E. VAN REYD, Oorspronck ende voortganck vande Nederlantsche oorloghen (Arnhem, 1633) 745; vgl. J. WAGENAAR, Vaderlandsche historie (Amsterdam, 1790-3) IX, 76 wiens aan Van Reyd ontleende mededeling volgens Haak, BVGO, VI, 143 'een onjuisten indruk geeft'.