Content uploaded by Kamila Hernik
Author content
All content in this area was uploaded by Kamila Hernik on Apr 30, 2019
Content may be subject to copyright.
A preview of the PDF is not available
Postawy wobec uspołecznienia zarządzania szkołami. Wnioski z badania jakościowego
Abstract
Celem artykułu jest podjęcie tematów związanych z uspołecznieniem zarządzania szkołami w Polsce. Wycho-dząc od charakterystyki przemian systemu edukacji po 1989 r., omawiam stan uspołecznienia polskich szkół w świetle dotychczasowych badań, by zaproponować nowe ujęcie tej problematyki i wskazać kluczowe kwe-stie z nią związane. W artykule przedstawiam wyniki badania jakościowego przeprowadzonego w gminnych placówkach oświatowych zlokalizowanych w różnych częściach Polski, w którym wzięli udział pracownicy szkoły, rodzice, przedstawiciele samorządu lokalnego oraz partnerzy szkoły. W trakcie wywiadów indywidu-alnych i grupowych poruszano zagadnienia ogniskujące się wokół możliwości i konsekwencji wprowadze-nia społecznych rad nadzorczych w polskich szkołach, wzorem rozwiązań funkcjonujących w Anglii i Walii. W ten sposób została zbadana gotowość przedstawicieli społeczności szkół i ich otoczenia do uspołecznienia placówek edukacyjnych (przez poszerzenie grona interesariuszy oraz zwiększenie ich wpływu). W artykule szczegółowo przeanalizowałam argumenty podawane przez badanych, a na ich podstawie powstała typolo-gia postaw wobec uspołecznienia zarządzania szkołami. Opracowanie kończy się podsumowaniem wniosków z badania oraz wynikającymi z nich propozycjami działań. Słowa kluczowe: uspołecznienie szkoły; rada szkoły; społeczne rady nadzorcze; decentralizacja; rodzice; partnerzy szkoły. © Instytut Badań Edukacyjnych * Adres: ul.
RESEARCH OBJECTIVE: To show the role of law in shaping parental culture.
THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The influence of law on the formation on parental culture based on the analysis and synthesis of the output of pedagogical, legal and management sciences.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The starting point for the discussion is the claim that the main educational actors must work together as partners. I argue that, based on the idea of partnership, parental culture is an important element of building relationships between school and home. I also examine the legal, social and political conditions for the functioning of a public school and the dual model of education management that is currently implemented in Poland. Legal solutions are seen as factors that can interfere with the process of community involvement. For this reason, I look at a solution that has been proposed in the science of law (pedagogy of law): the use of the educational impact of law through legal education among parents. The final part indicates the areas in which the school principle as an educational leader can exert influence.
RESEARCH RESULTS: To determine the possibility of applying the pedagogical approach of community involvement in schools. This solution is based on the findings of legal sciences on the development of civil and responsible society, represented by parents of students.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The recommendation emphasizes the importance of the legal context of community involvement.
W artykule staramy się pokazać, poprzez zidentyfikowane w badaniach modele współpracy, jakie korzyści i zagrożenia wiążą się z faktem osadzenia szkoły w różnych konfiguracjach sieci kontaktów instytucjonalnych. Produktem, a zarazem spoiwem takich sieci współpracy jest kapitał społeczny – jednak nie zawsze jego wyższy poziom jest synonimem tego, co lepsze dla szkoły lub jej uczniów. Artykuł odwołuje się do badań otoczenia instytucjonalnego szkół, przedszkoli i gimnazjów przeprowadzonego przez Instytut Badań edukacyjnych w 2011 r.
Decentralizacja oświaty zawiera analizy i raporty dotyczące kształtowania się ustroju polskiej oświaty w ciągu minionego dwudziestolecia. Jest to tematyka nad wyraz ważna nie tylko dlatego, że ma wpływ na każdy z omawianych aspektów i każdą z dziedzin oświaty, ale także dlatego, że zawiera wiele pytań
otwartych, na które wciąż jeszcze nie ma jednoznacznej odpowiedzi.
W pierwszym rozdziale omawiamy realizowane w różnych krajach modele decentralizacji oświaty, pokazując, w jakim zakresie i w jakim stopniu stosowane w Polsce rozwiązania są podobne do innych modeli bądź czym się od nich różnią. Kolejne dwa rozdziały opisują przebieg decentralizacji oświaty w Polsce,w podziale na dwie dekady. Pierwsza z tych dekad (lata 1990−2000) to okres
burzy i naporu, tworzenie systemu edukacji radykalnie odmiennego od tego, który panował w PRL. Podczas drugiej dekady (lata 2000−2010), którą można żartobliwie określić okresem małej stabilizacji, nastąpiła stabilizacja systemu, dostosowanie się samorządów do nowych zadań oraz wdrożenie nowych
mechanizmów ewaluacji i nadzoru, przede wszystkim systemu egzaminów zewnętrznych i ewaluacji zewnętrznej.
Pozostałe trzy rozdziały dotyczą kwestii nieco bardziej szczegółowych. W rozdziale czwartym na przykładzie wieloletniej współpracy miasta Kwidzyn z Wydziałem Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego przedstawione zostały
problemy projakościowej polityki oświatowej samorządu, ze szczególnym naciskiem na kwestie pomiaru dydaktycznego i wypływających z pomiaru wniosków dla władz miasta. Rozdział piąty przedstawia zmieniające się uregulowania prawne dotyczące wyboru dyrektora szkoły; uregulowania te dotyczą składu komisji konkursowej, regulaminu konkursu oraz wymagań stawianych
dyrektorom. W ostatnim, szóstym rozdziale omawiamy także zagadnienie wyboru dyrektora, jednak w innym ujęciu – na tle dyskusji polskich i międzynarodowych, z uwzględnieniem relacji dyrektora szkoły z lokalnym samorządem.
1. Ruchliwość przestrzenna mieszkających w Polsce osób w wieku do 30 lat jest niska. Około 75% badanych nigdy nie zmieniło
miejsca (miejscowości) zamieszkania. Na migrację stałą nieco częściej decydują się młode kobiety niż mężczyźni, natomiast
status społeczno-ekonomiczny rodziny, z której wywodzi się respondent, nie wpływa znacząco na skłonność do mobilności.
2. Mobilność przestrzenna jest silnie uwarunkowana wielkością miejscowości pochodzenia. Przynajmniej jedną zmianę miejsca
zamieszkania ma za sobą 40% młodych Polaków wychowanych w małych gminach (do 10 tysięcy mieszkańców). Wśród
osób pochodzących z miast o populacji przekraczającej 100 tysięcy przeprowadzało się tylko 17%.
3. Podjęcie studiów wyższych sprzyja mobilności przestrzennej, co widać dobrze na tle ogólnie niskiej skłonności do stałej
migracji. Wprawdzie tylko co dziesiąty maturzysta podejmując studia, zmienia jednocześnie miejsce zamieszkania, jednak
około 40% osób, które choć raz przeprowadziło się przed ukończeniem 30. roku życia, zrobiło to z powodu podjęcia nauki.
4. Tylko 17% maturzystów, przymierzając się do rozpoczęcia studiów, składało dokumenty rekrutacyjne w więcej niż jednym
mieście. Częściej rozważane były różne kierunki studiów (36%) oraz uczelnie (32%). Zaledwie 15% maturzystów decyduje się
na studia w innym województwie niż to, w którym uzyskało maturę.
5. Jednym z istotnych czynników związanych z niską mobilnością młodych Polaków jest koszt samodzielnego mieszkania. Blisko
60% respondentów pod koniec studiów nadal mieszkało we wspólnym gospodarstwie z rodzicami (lub przynajmniej
jednym z rodziców). Rodzina jest dla większości respondentów głównym źródłem utrzymania przez cały okres nauki.
6. Skala awansu społecznego, mierzonego osiągnięciami edukacyjnymi, jest w Polsce bardzo znaczna. Trzy czwarte absolwentów
wyższych uczelni osiągnęło wyższy poziom wykształcenia niż ich matki. Także ponad połowa absolwentów techników,
uzyskując maturę, osiąga wyższy poziom wykształcenia niż własne matki.
7. Mimo powszechności awansu społecznego wpływ pochodzenia społecznego na wybory edukacyjne i zawodowe nadal
pozostaje znaczący. Charakter wykształcenia oraz zawód rodziców, a także miejsce wychowania w istotnym stopniu, choć
mniejszym niż dawniej, determinują wybór kierunku kształcenia na etapie szkoły średniej, decyzję o kontynuacji nauki
w szkole wyższej, a także tryb studiowania.
8. Wyniki badania pokazują, że wykształcenie rodziców, ich zawód oraz wielkość zamieszkiwanej miejscowości wpływają na jakość
szkół, w których uczą się ich dzieci. W przypadku szkół średnich rodzinny kapitał wykształcenia, prestiżowy zawód matki
lub ojca i pochodzenie z dużego miasta pomagają uczniowi trafić do placówki o ponadprzeciętnych wynikach egzaminów
maturalnych oraz ponadprzeciętnej edukacyjnej wartości dodanej.
9. Wpływ pochodzenia społecznego na jakość otrzymanego wykształcenia jest znacznie silniejszy na poziomie szkoły wyższej
niż średniej. Powiązanie wyników badania z rankingiem uczelni opracowanym przez portal Perspektywy prowadzi do
wniosku, że zarówno wykształcenie matki, zawód rodziców, jak i wielkość miejscowości, w której student się wychował, mają
bardzo znaczący wpływ na jakość uczelni, w której się kształcił. Osoby z rodzin o niskim statusie społeczno-ekonomicznym
uzyskują dyplomy gorszych szkół wyższych. Częściej także niż osoby o wysokim SES studiują w trybie niestacjonarnym i są
zmuszone łączyć studia z pracą zawodową.
10. W Polsce nadal przeważa model rozwoju indywidualnego, w którym wiedzę akademicką i doświadczenie zawodowe zdobywa
się odrębnie. Tylko co piąty student pracuje zawodowo na początku pierwszego roku studiów, pod koniec ostatniego
roku studiów pracuje zawodowo 40% respondentów.
11. Najsilniejszą determinantą statusu zawodowego jest płeć. Ma ona silny wpływ na wybór profilu kształcenia w szkole średniej,
wybór przedmiotów maturalnych oraz kierunku studiów. Po zakończeniu edukacji kobietom trudniej jest znaleźć pracę,
także znacznie częściej niż mężczyźni znajdują się poza rynkiem (nie mają pracy i jej nie szukają). Kobiety, które pracują, uzyskują niższe miesięczne zarobki niż mężczyźni, nawet jeśli porównamy mężczyzn z wykształceniem średnim z kobietami
z wykształceniem wyższym.
12. Absolwenci wyższych uczelni, poszukując zatrudnienia, nie mają znaczącej przewagi nad osobami z wykształceniem średnim.
Odsetek poszukujących pracy, jak również struktura pracujących z uwagi na formę zatrudnienia są bardzo zbliżone
w obu grupach. Także tryb studiowania i rodzaj uczelni (publiczne versus niepubliczne) nie mają silnego wpływu na prawdopodobieństwo
zatrudnienia.
13. Jednak osoby z wyższym wykształceniem zarabiają średnio miesięcznie o 15,5% więcej niż respondenci z wykształceniem
maturalnym. Zróżnicowanie wynagrodzeń ze względu na pochodzenie społeczne wewnątrz populacji osób z wyższym
wykształceniem jest silniejsze niż między różnymi kategoriami wykształcenia respondentów. Osoby z dyplomem magistra
posiadające matkę z wyższym wykształceniem osiągają dochody o 19% wyższe od tych magistrów, których matki nie ukończyły
studiów.
Research has shown that learners of different linguistic backgrounds make similar errors, which is due to linguistic transfer. Cross-linguistic similarities between L1 and L2 can result in: positive transfer, negative transfer, and differing lengths of acquisition. The bigger the difference between the languages, the bigger Second Language Acquisition difficulties and more numerous potential negative transfer areas. This effect is visible in the case of Polish as L1 and English as L2. English and Polish differ in terms of pronunciation (e.g. vowel-based vs. consonant-based), spelling (e.g. opaque vs. semi-transparent), grammar (e.g. fixed vs. flexible word order), syntax (e.g. analytic vs. synthetic), and vocabulary. Therefore, second language instruction should include the errors caused by linguistic transfer, which would facilitate the selection and development of effective instruction methods and techniques.
Background
The present study investigated differences in reading and spelling outcomes in Dutch and English as a second language (ESL) in adolescents with a high familial risk of dyslexia, of whom some have developed dyslexia (HRDys) while others have not (HRnonDys), in comparison to a low familial risk control group without dyslexia (LRnonDys). This allowed us to investigate the persistence of dyslexia in the first language (L1) and the effect of dyslexia on the second language (L2), which has, in this case, a lower orthographic transparency. Furthermore, the inclusion of the HRnonDys group allowed us to investigate the continuity of the familial risk of dyslexia, as previous studies observed that the HRnonDys group often scores in between the HRDys and LRnonDys group, and whether these readers without reading deficits in Dutch, have more reading difficulties in ESL.
Methods
The data of three groups of adolescents were analyzed; 27 LRnonDys, 25 HRdys 25 HRnonDys. The mean age was 14;1 years; months, and 37 were male. All were native speakers of Dutch, attended regular secondary education (grade 7–10), and were non-native speakers of English. Using MANOVA the groups were compared on Dutch and English word reading fluency (WRF), spelling and vocabulary, Dutch pseudoword and loanword reading fluency, phonological awareness (PA), rapid automatized naming (RAN), and verbal short term and working memory. A repeated measures ANOVA was used to compare English and Dutch WRF, spelling and vocabulary directly within the three groups.
Results
The analyses revealed that the HRDys group had a deficit in both reading and spelling in Dutch and ESL. They also performed poorer than the LRnonDys group on all other measures. Effect sizes were especially large for pseudoword reading and the reaction times during the PA task. The HRnonDys group scored generally poorer than the LRnonDys group but this difference was only significant for Dutch pseudoword reading, PA reaction times and verbal short term memory. In general the HRDys and HRnonDys group scored similar in Dutch and English, except for English WRF where the HRDys group scored slightly better than expected based on their Dutch WRF.
Discussion
There was a high persistence of dyslexia. Adolescents with dyslexia had large impairments in reading and spelling, and reading related measures, both in Dutch and ESL. Despite high inter-individual differences, an overall three-step pattern was observed. Adolescents in the HRnonDys group scored in between the HRDys and LRnonDys group, supporting the polygenetic origin of dyslexia and the continuity of the familial risk of dyslexia. The lower orthographic transparency did not have a negative effect on L2 reading, spelling and vocabulary, both in the HRnonDys and HRDys group. The latter group performed slightly better than expected in L2, which may be a result of the massive exposure to English and high motivation to use English by adolescents.
The world is rapidly becoming more educated at higher education level. In nearly all countries with per capita GDP of more than about $5,000 per annum there is a longterm tendency to growth of participation. The worldwide Gross Tertiary Enrollment Ratio (GTER) increased from 10% in 1972 to 32% in 2012, and is now rising by 1% a year. By 2012 the GTER had reached 50% in 54 national systems, compared to 5 systems twenty years before, and there were 14 countries with a GTER of 75% or more. The tendency to high participation systems (HPS) is common to countries that vary widely in rates of economic growth, education system structures, and financing arrangements, but share the tendency to urbanization. Possible causes include state policies, economic development, aspirations for social position, credentialism, global factors, and combinations of these. The paper describes the tendency to HPS, explores the possible explanations, and begins to reflect on the implications; on the way reviewing prior discussions of growth in participation including Trow (1974), Schofer and Meyer (2005), and Baker (2011). It closes with suggestions for further investigation.
This book addresses specific learning difficulties in reading and spelling - developmental dyslexia. Set in the cross-linguistic context, it presents issues surrounding dyslexia from the perspective of a foreign language teacher. It is intended to serve as a reference book for those involved in foreign language teaching, including experienced in-service teachers and novice teachers, as well as teacher trainers and trainees. It offers an up-to-date and reader-friendly study of the mechanisms of dyslexia and an overview of the current research on the disorder, in theoretical and practical terms. Its aim is to help teachers tackle one of the many challenges they face in the modern classroom: the organization of an effective foreign language teaching process for students with dyslexia.
One can observe a growing external pressure on universities to become more responsive to society through proactively engaging in various types of competition—competing for students, staff, external funding, and for academic prestige and status. The ensuing reform agendas aim at changing the intra-university governance structures for stimulating the intended university responsiveness. This article discusses how intra-university governance has developed over time with a changing internal and external dynamics. It will be argued that in the university governance practice a paradox has emerged: the more university leaders take on and operate in line with the reform agenda's ideologies, the less effective they appear to be in realising some of the reform intentions. How can such a paradox be accounted for? Building on three general theories of governance, this paradox is analysed as arising from the neglect of the interplay of historical university traditions and formal organisational–structural features of the university. The importance of this interplay will be discussed from the perspective of the prestige economy.