ArticlePDF Available

“Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik: İnternet Gazeteciliğinin Ortaya Çıkardığı Yeni Etik Sorunlar Ve Gazetecilerin Konuya Bakış Açısı Üzerine Bir Araştırma

Authors:

Abstract

Bu çalışma, dijitalleşmeyle birlikte her geçen gün dönüşmeye devam eden gazetecilik pratikleri ve mesleğin aldığı yeni biçim doğrultusunda beliren yeni etik sorunları ortaya koymayı amaçlamaktadır. Dijitalleşmenin etkisinin kapsamını ve şiddetini tespit edebilmek için gazetecilikte dijitalleşme pratiğinin ilk elden deneyimleyicisi olan internet editörlerinin görüşlerine başvurulmuştur. Bu kapsamda 15-20 Ocak 2018 tarihlerinde İstanbul’da Hürriyet, Milliyet, Sabah gazetelerinde görev yapmakta olan internet editörleri ile görüşülmüştür. Çalışmada veri toplama aracı olarak Patton’un “görüşme formu tekniği”ne başvurulmuş, elde edilen verilere içerik analizi uygulanmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre gazeteciler, dijitalleşmenin gazetecilikte haber üretim sürecine olumlu ve olumsuz etkileri olduğunu düşünmektedir. Gazeteciler, haberler dolayımıyla hem habercilik hem de okur açısından geleneksel basında daha önce karşılaşılmayan yeni etik sorunların ortaya çıktığını da düşünmektedir. Bunlar arasında yeni gazetecilikte artık editörün “masabaşı muhabir” rolünü üstlenmesi, “tık odaklı bir gazetecilik pratiğinin yaygınlaşması”, “haber kaynağı ve habere erişimin şartlarının değişmesi”, “hataların ve gerçekdışı haberlerin hızla yayılması”, “hız tuzağı” ve “sanal galeriler” öne çıkmaktadır.
443
Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
Erciyes İletişim Dergisi - ISSN: 1308-3198
Öz

   
       

    

         


        

         
       
        


Anahtar Kelimeler: 
“Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik:
İnternet Gazeteciliğinin Ortaya Çıkardığı
Yeni Etik Sorunlar Ve Gazetecilerin Konuya
Bakış Açısı Üzerine Bir Araştırma
Elif Korap Özel (Doç. Dr.)
İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi
elifkorap@hotmail.com
Orcid: 0000-0002-1332-5715
Şadiye Deniz (Doç. Dr.)
Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi
aysadiye@hotmail.com
Orcid: 0000-0002-7929-4077
Başvuru Tarihi: 23.05.2018
Yayına Kabul Tarihi: 16.11.2018
Yayınlanma Tarihi: 21.01.2019
Araştırma Makalesi
444 Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
Erciyes İletişim Dergisi - ISSN: 1308-3198
Abstract


          








           
             
          


Keywords: 
Journalism Squeezed Between
“Click” and Ethics: An Investigation of the
New Ethical Problems Raised by Internet
Journalism and Journalists’ Views On
Elif Korap Özel (Doç. Dr.)
İzmr Katip Çelebi University
Faculty of Humanities and Social Sciences
elifkorap@hotmail.com
Orcid: 0000-0002-1332-5715
Şadiye Deniz (Doç. Dr.)
Ege University Faculty of Communication
aysadiye@hotmail.com
Orcid: 0000-0002-7929-4077
Date Received: 23.05.2018
Date Accepted: 16.11.2018
Date Published: 21.01.2019
Research Article
445
Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
Elif Korap Özel, Şadiye Deniz “Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik
Giriş

           

          


       
        


          



      


       
       
       


      
         
 
        


        




 

          
          
       
           


İnternet Gazeteciliğinde Karşılaşılan Etik Sorunlara Dair Literatür
        
          

446 Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
“Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik Elif Korap Özel, Şadiye Deniz

        
       
 
          
        



      
         
         
         



          
       
          
      
   

          

       
     

        
           
        
        
         

        

          
          


           
          
          
       



447
Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
Elif Korap Özel, Şadiye Deniz “Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik



        
         
        


        
    
       
        
        
        



         
         
            
          
       
   
          


          
     
 
       
         

 



         

       
       
       
       
   


         
           
448 Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
“Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik Elif Korap Özel, Şadiye Deniz
         
         
        

        



         
       
    

            
   


        

     
        

          

   






            

        
         













449
Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
Elif Korap Özel, Şadiye Deniz “Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik
          
       

     



       



      

        

    


        

           



       

   
           
         


          

        

       
       



   
         
         

     
           
         
450 Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
“Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik Elif Korap Özel, Şadiye Deniz
        
 

          
          
         
         
        
 

 


         

          
        
           
        




      
        
       
       
   
     
          
         



Resim 1: Sabah ve Hürriyet gibi ana akım gazetelerin web sitelerinde de tıklatmaya yönelik
başlık kullanımlarına sıklıkla rastlanmaktadır.
451
Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
Elif Korap Özel, Şadiye Deniz “Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik
          
    


            

         
 

         
         
       

      



         
         
     
        
    

    



 
          
         

    

 
         
     
         
        
       


         

      



452 Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
“Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik Elif Korap Özel, Şadiye Deniz
      

         




Araştırmanın Yöntemi, Örneklemi ve Önemi
         

         
 




       

       


     
      
         
    
        
        

         

 





         




       
      
        
453
Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
Elif Korap Özel, Şadiye Deniz “Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik
        
        
        
       
         
       
        
   



         
         
        
         

1

 
   

Tablo 1: Araştırmada görüşülen gazeteciler, görevleri, kurumları ve meslekte çalışma süreleri
Gazeteci Görevi Kurumu Meslekte
deneyim
Dijitalde
deneyim
Emre Kızılkaya İçerik Koordinatörü hurriyet.com.tr 15 yıl 5 yıl
İsmail Değirmenci İnternet Editörü hurriyet.com.tr 20 yıl 11 yıl
Hülya Soyöz Okur Yorumları Editörü hurriyet.com.tr 12 yıl 12 yıl
Sevin Turan Dijital Medya İçerik Müdürü hurriyet.com.tr 10 yıl 8 yıl
Osman Yenilmez SEO (Search Engine
Optimization) Editörü hurriyet.com.tr 2 yıl 10 ay 2 yıl 10 ay
Bülent Ayanoğlu Dijital Medya Koordinatörü milliyet.com.tr 33 yıl 12 yıl
Taner Şahin İnternet Editörü milliyet.com.tr 8 yıl 7 yıl
Ayşegül Dönmez İnternet Editörü milliyet.com.tr 10 yıl 10 yıl
Ercan Sarıkaya Haber Müdürü milliyet.com.tr 20 yıl 4
Hüseyin Özdemir Dijital İçerik Yayın Koordinatörü milliyet.com.tr 11 yıl 11 yıl
M. Fatih Gediman Yayın Yönetmeni ahaber.com.tr 12 yıl 9 yıl
Şevket Karayaka Yayın Yönetmen Yardımcısı ahaber.com.tr 5 yıl 2 yıl
Ayşe Özdemir İnternet Editörü sabah.com.tr 1 yıl 1 yıl
Ökkeş Koska İnternet Editörü sabah.com.tr 9 yıl 9 yıl
Erkan Sevenler İçerik Yöneticisi sabah.com.tr 25 yıl 5 yıl
Dijitalleşmenin Gazetecilik Faaliyeti Üzerindeki Etkilerine Dair Görüşler
Gazetecilere Göre Dijitalleşmenin Gazetecilik Faaliyetine Olumlu Etkileri
        
           
 

       
454 Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
“Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik Elif Korap Özel, Şadiye Deniz
       


Şekil 1: Dijitalleşmenin gazetecilik faaliyetine olumlu etkileri
       

      
         
        

          




          
         


          


          

        
         


455
Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
Elif Korap Özel, Şadiye Deniz “Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik
      
      
 
      

    

       


 
  
       
          

         
       

          


         
         
       
         
         
  







           

        



           



        

456 Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
“Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik Elif Korap Özel, Şadiye Deniz

         
        

           
          


         
          
    

Gazetecilikte Dijitalleşmenin Haber Kaynakları Ve Haber Üretimine Etkisi
      


        

Şekil 2: Gazetecilikte dijitalleşmenin haber kaynakları ve haber üretimine etkisi
        

        


 


    

457
Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
Elif Korap Özel, Şadiye Deniz “Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik
        
        


         

         



         
         

         


           



        




        


        
         
        



           


        






          
            
     
458 Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
“Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik Elif Korap Özel, Şadiye Deniz


        
         
  
 
   


       
        

       

         
         
          



         
          
            



İnternet Gazeteciliğinde Yaşanan Etik Sorunlara İlişkin Görüşler
      
         
      
        



İnternet Gazeteciliğinde Habercilik Bakımından Karşılaşılan Etik Sorunlar
Gazetecilere göre habercilik bakımından internet gazeteciliğinde karşılaşılan en önemli
etik sorunlar Şekil 3’te gösterilmiştir.
459
Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
Elif Korap Özel, Şadiye Deniz “Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik
Şekil 3: İnternet gazeteciliğinde habercilik bakımından karşılaşılan etik sorunlar
       
       
       
          

        
         

       


         



         
       
          
       
        

        
          
 
           

        

          
 
2
460 Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
“Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik Elif Korap Özel, Şadiye Deniz

         


        

         




            



        



         
         









         
         

       

İnternet Gazeteciliğinde Okur Bakımından Karşılaşılan Etik Sorunlar


461
Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
Elif Korap Özel, Şadiye Deniz “Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik
Şekil 4: İnternet gazeteciliğinde okur bakımından karşılaşılan etik sorunlar
      
  
           
       
        

           









        
 
   
          

          



   clickbaite başvurmayız,       



         
       
462 Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
“Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik Elif Korap Özel, Şadiye Deniz


         


          
         
       
  

          




  

         
        




            
           

    


        




        
     

         



        
 
        

         


463
Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
Elif Korap Özel, Şadiye Deniz “Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik
            

Sonuç



 
        
         

         
         
      


        
         


   
       



          
       
          
          

         
        


       
    
        


  

 
        


  
464 Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
“Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik Elif Korap Özel, Şadiye Deniz
      

         

         

        
       
        
       


    
      


Notlar
1 Doğan Grubu, Hürriyet Gazetesi’ni grubun diğer medya organları ile birlikte 22.03.2018 tarihinde Demirören
Grubu’na satmak için ön protokol imzalamış, 17.05.2018 tarihinde yapılan açıklama ile ise satış ve devir işlemlerinin
tamamlandığı duyurulmuştur. Kaynak: http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/dogan-medyanin-demirorene-satis-ve-
devri-tamamlandi-40839268 Erişim: 16.11.2018
2 Bu konudaki örneklerden biri Hürriyet gazetesinde, 13 Kasım 2015 tarihinde yaşanmıştır. Hürriyet’in web sitesinde
yayımlanan ‘13’üncü Cuma uğursuzluğu‘ başlıklı bir haberde Leonardo da Vinci’nin dünyaca ünlü ‘Son akşam yemeği‘
tablosu kullanılmıştır. Ancak Hürriyet’te yayımlanan haberde yer alan fotoğrafın, orijinal tabloya Cumhurbaşkanı
Recep Tayyip Erdoğan’ın fotoğrafının monte edildiği sahte bir versiyonu olduğu sonradan fark edilmiştir. Fotoğraf
kısa sürede yayından kaldırılsa da, bu dikkatsizlik nedeniyle hatada sorumluluğu tespit edilen editör ile metnin
hazırlandığı dijital yan yayınlar bölümünün başında bulunan içerik müdürünün görevine son verilmiştir. http://www.
diken.com.tr/13uncu-cuma-kurbanlari-hurriyet-erdogandan-ozur-dileyip-iki-calisanini-kovdu/ (Erişim: 04.04.2018).
Kaynakça
    
Yeni Medya ve.., 
Medya ve Gazetecilikte Etik Sorunlar


Medya ve Gazetecilikte Etik Sorunlar 

  Yeni Medya, Gençlik ve Gündelik Yaşam 

Ayın Karanlık Yüzü: Yeni Medya ve Etik


         

         
New media & Society
5(2),
465
Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466
Elif Korap Özel, Şadiye Deniz “Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik

 
Telematic an Informatics32,

Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi
  

Televizyon Haberciliğinde
Etik

Televizyon Haberciliğinde Etik

Televizyon Haberciliğinde Etik 




Humanities Science 9 (2):

Medya, Etik ve Hukuk.

Atatürk İletişim Dergisi, 10,

 
       Business, Media, Law
(



Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi9 (43).
          
Global Media Journal TR Edition
 Journalism and New Media (Elektronik Sürüm)

     Media in the Digital Age (Elektronik Sürüm)  

       
Televizyon Haberciliğinde Etik
... Başka bir boyut olarak medya profesyonellerinin sosyal medyada etik kodlara uyumlu davranması yer almaktadır. Bu anlamda özellikle gazeteciler için yeni medya ortamında ortaya çıkan tık odaklı, masa başı, hız zorunluluğu olan habercilikle ilgili etik sorunlar dikkat çekmektedir (Karaduman ve Akbulutgiller, 2016;Özel ve Deniz, 2019;Vardal, 2015). Bu kitap bölümü ise, sosyal medyada etik konusunu bireysel boyutuyla, bir diğer deyişle insani açıdan ele almayı amaçlamaktadır. ...
Book
Full-text available
İletişim teknolojileri son yıllarda hızla gelişmekte geleneksel medya yerini hızlı bir şekilde sosyal medyaya bırakmaktadır. Web 2.0 teknolojisi ile birlikte medya ile toplum arasında etkileşim değişmeye başlayıp, edilgen olan izler kitle sosyal medya ile etkin bir rol alamaya başlamıştır. Hatta hayatımıza giren sosyal medya iletişimsel etkinliklerimizin yanı sıra alışkanlıklarımızı hem bireysel hem de toplumsal bağlamda dönüştürmektedir. Özellikle son on yılda akıllı telefonların yaygınlaşması ile beraber sosyal medya uygulamaları hem gelişmekte hem de çeşitlenmektedir. Aynı zamanda sosyal medya araçlarını kullanan kişi sayısı da hızla yükselmektedir. Bu durumda sosyal medya araştırmalarında da hızlı bir artış göstermektedir. Bu kitap çalışması, sosyal medyayı eleştirel bakışla tartışmayı hedeflemektedir. Bu kitapta, sosyal medya ile kültür etkileşimi, sosyal medyanın gözetim sorunu, sosyal medya kullanımın-dan kaynaklı yalnızlık, mutsuzluk, adanmışlık, şiddet, nefret söylemi, etik ve insani değerlere bakış açısı farklı yaklaşımlarla ele alınmıştır. Bu bağlamda “Sosyal Medya Eleştirel Bakış” kitabı sizlere, sosyal medyaya yönelik farklı yaklaşımlarla ele alınan eleştirel çalışmaları bütünlükçü bir okuma fırsatı sunmaktadır.
... Özel ve Deniz de ""Tık" ve "Etik" Arasında Sıkışan Gazetecilik: İnternet Gazeteciliğinin Ortaya Çıkardığı Yeni Etik Sorunlar ve Gazetecilerin Konuya Bakış Açısı Üzerine Bir Araştırma" başlıklı çalışmasında etik sorunları değerlendirirken haber editörleriyle görüşmeler yapmıştır. Haber editörlerinin "masa başı muhabir" rolünü üstlenmesine dikkat çekmiştir (Özel & Deniz, 2019). Beştaş ve Kırık (2019), tık odaklı haberciliği ekonomi politik çerçevesinde incelemiş, yaptıkları anket çalışmasında okuyucuların yalan haberden rahatsız oldukları sonucuna varmışlardır. ...
Article
Full-text available
With the spread of the internet, radical changes have occurred in journalism, and the transition from printed newspapers to digital media has changed news habits and publishing processes. Digitalization has increased the importance of the number of clicks, causing sensational headlines and clickbait practices to become widespread on news sites. In the article, video game news sites operating in Türkiye were tested within the scope of clickbait journalism. In this context, the news published on video game news sites named Bölüm Sonu Canavarı, Merlin’in Kazanı, and Oyungezer were examined. It was examined whether 271 news published between 18-31 December 2023 were presented with a clickbait journalism approach. The identified 20 clickbait pieces of news were examined using the content analysis method. Clickbait news was divided into categories using the 8-category clickbait detection model that Biyani, Tsioutsiouliklis and Blackmer prepared. As a result of the research, it was determined that video game news sites in Türkiye, unlike the industry, have a small number of clickbait news presentations (7.38%) and are far from misleading the readers. It was emphasized that the clickbaits used were made to arouse curiosity and that headlines are important in attracting the reader's attention to the digital media environment. In light of the results obtained, it is underlined that sustainable internet journalism is possible without deceiving the reader.
... Her şeyden önce okurun bilgiye erişimi açısından kolaylık yaratan yeni teknolojiler, haberciler açısından da veri aktarımını hızlandırmaktadır. Bununla birlikte 7/24 haber yayını yapılabilmesi, haberin üretim maliyetlerinin düşmesi, haberi yazılı, görsel ve işitsel olarak sunmaya olanak tanıyan multimedya biçimselliği, kullanılan araçların küçülmesi ve hafiflemesinden kaynaklı haber üretiminin pratikleşmesi, haber konularında gelişmeler yaşandıkça sürekli güncelleme ve kısa zamanda hataları düzeltme fırsatı, hipermetinsellik özelliğiyle ilgili sitelere bağlanabilme, eşzamanlı/eşzamansız iletişim kurma, arşivleme olanağı, kitlesizleştirme, zaman ve mekandan bağımsızlık, doğayı koruma (kağıt tasarrufu gibi), etkileşimsellik, toplumun sesini duyurabilmesi ve hızlı geri bildirim, haber kaynağının çeşitliliği, dağıtım kolaylığı gibi daha pek çok avantaj sağlayan internet haberciliği, gazeteciliğe ilişkin önemli katkılar sunmaktadır (Dolgunyürek, 2012;Özel & Deniz, 2019). Ancak tüm bu avantajların yanı sıra gazeteciliğin değişemez niteliklerine de gölge düşürmektedir. ...
Article
Full-text available
Öz: Habercilik açısından tartışılan konulardan biri, liberal-çoğulcu ve eleştirel yaklaşımların öğretileri doğrultusunda gazeteciliğin tarafsızlığına ilişkin bakış açısıdır. Şüphesiz bu bakış açısı internet haberciliğinin yarattığı yeni yöntemlerle tartışma alanını genişletmiş; böylece gazeteciliğin evrensel kodları değer kaybına uğrayarak etik ilkeleri zedelemiştir. Bu çalışmanın amacı sağlıkta şiddet sorununa farklı bir perspektifle yaklaşarak, internet haberciliğinde doktorlara yönelik nefret söylemini ortaya koyarak, doktor kimliğine yönelik etik ihlalde bulunulduğunu açıklamaktır. Araştırma COVID-19 virüsünün Türkiye'de ilk görüldüğü vakayı takriben iki yıllık süreçte gerçekleştirilmiştir. Çevrim içi haber sitelerinden anahtar kelimeler aracılığıyla amaçlı örneklem doğrultusunda seçilen dört haber, van Dijk'ın eleştirel söylem çözümlemesi sistematiğine göre incelenmiştir. Bu haberlerde kalıp yargılar, önyargı, ötekileştirme, ayrımcılık, damgalama gibi nefret söyleminin temel unsurları bulgulanmıştır. Abstract: One of the issues discussed in terms of journalism is the perspective on the impartiality of journalism in line with the teachings of liberal-pluralist and critical approaches. Undoubtedly, this perspective has expanded the field of discussion with the new methods created by internet journalism; Thus, the universal codes of journalism have lost value and damaged ethical principles. The aim of the study is to approach the problem of violence in healthcare from a different perspective, to reveal the hate speech against doctors in internet journalism, and to explain that there is an ethical violation regarding the identity of a doctor. The research was conducted approximately two years after the first case of the COVID-19 virus was seen in Turkey. Four news stories selected from online news sites through purposeful sampling using keywords were examined according to van Dijk's critical discourse analysis systematics. In these news, basic elements of hate speech such as stereotypes, prejudice, marginalization, discrimination and stigmatization were detected.
Chapter
Bu araştırmada, "Kuş Uçuşu" dizisinde temsil edilen X ve Z kuşaklarının gazetecilik becerileri; haberde hız unsuruna yaklaşımları, dijital teknolojilere olan yatkınlıkları, haber kaynaklarına ulaşım yöntemleri, gündem belirleme pratikleri ve etik değerlere olan bağlılıkları açısından derinlemesine incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda, gazetecilik pratiklerinde kuşaklar arası farklılıkların nasıl temsil edildiği ve bu farkların gazetecilik mesleğinin dinamiklerini nasıl dönüştürdüğü detaylı bir şekilde analiz edilmiştir.
Article
Teknolojik anlamda yaşanan değişimler ve beraberinde gelen dönüşümler, birçok alanda olduğu gibi gazetecilik alanında da farklı uygulamaların kapısını aralamıştır. Bu noktadan hareketle söz konusu çalışma, teknolojinin hem haber türleri hem de haberlerin kitlelerle buluştuğu mecralar üzerinde yaratmış olduğu farklılığın gösterilmesi amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmanın amacına uygun olarak teknoloji ekseninde değişen haber türlerini temsil etmesi için hem yurttaş hem de ana akım gazetecilik örnekleri içerisinden bir seçim gerçekleştirilmiştir. Instagram platformu ise, teknolojinin haberlerin yayımlandığı mecra üzerinde ne şekilde bir değişiklik yarattığının saptanmasını belirlemek için kullanılmıştır. Instagram üzerinde canlı yayın yapma olanağının bulunması, fotoğraf, video ve reels olmak üzere farklı içeriklerin oluşumuna imkân tanınması ve anlık olarak hikaye paylaşımının bulunması kriterleri platform seçiminde önemli rol oynamıştır. İlgili platformda incelenecek olan örneklem ise “Boomsocial” sitesi üzerinden 13.09.2023 tarihi itibariyle en çok takipçiye sahip olan ana akım ve yurttaş gazete profillerinin belirlenmesi ile seçilmiştir. Buna göre @istanbulduysun ve @foxhaber örneklemlerinin 1-31 Ağustos 2023 tarihi aralığında paylaşmış oldukları toplamda 944 haber içerik analizi yöntemi kullanılarak çözümlenmiştir. Elde edilen sonuçlar incelendiğinde; ana akım gazetecilik içerisinde sadece tek bir hesap üzerinden paylaşım yapılırken yurttaş gazetecilikte farklı sosyal medya hesaplarından da haber alınıp paylaşıldığı, sosyal medya paylaşımlarında ana akım gazeteciliğin daha kurumsal bir dile sahip olduğu, kullanıcıların ana akım gazetecilik örnekleminde ele alınan hesap içerisinde daha fazla etkileşim oluşturduğu ve her iki gazetecilik türünde de ağırlıklı olarak ciddi haberler kategorisinde haber paylaşımının gerçekleştiği saptanmıştır.
Conference Paper
Full-text available
Hız, erişilebilir bilgi, etkileşim, depolama, çift yönlü iletişim gibi özellikleri ile insanların hayatına giren yeni medya, akıllı cihazlar vasıtası ile günümüz insanının hem eğlence hem de bilgi odaklı iletişim mecrası olmuştur. Bir başka ifade ile günümüzde kaliteli vakit geçirmenin yanı sıra insanların hızla değişen yerel ve küresel gündemleri takip edebilmeleri, seri ve objektif haber alabilmeleri hem teknolojik donanım olarak hem de içerik bağlamında güvenilir platformların varlığını zorunlu kılmaktadır. İnsanların bu ihtiyaçlarını hiç kuşkusuz ki “yenilik” iddia ve mottosuyla geleneksele adeta meydan okuyan elektronik tabanlı yeni medya mecraları üstlenmiştir. Yeni medya mecraları teknolojik alt yapıya koşut olarak teknolojik bağlamda kullanıcı memnuniyeti açısından maksimum fayda sağlarken aynı iyimserliğin içerik açısından ifade edilebilmesi çok da mümkün gözükmemektedir. Zira bu anlamdaki en önemli sıkıntı içeriklerdeki bilginin güvenirlilik sorunudur. Bu durum özellikle haber içeriklerinde gün yüzüne çıkan bir sorun olarak önemini korumaktadır. Genel olarak bakıldığında yeni medyanın insanlara sağladığı faydalar kuşkusuz çok fazla olmakla birlikte bilgi özelinde ise haberde kirlilik, bilgiye güvenirlilik ve haberde manipülasyon gibi konularda oldukça sıkıntılı bir profil çizdiği görülmektedir. Bu bağlamda yeni medya dediğimiz bu ortamlarda karşılaşılan her haberin etik olup olmadığı da sorgulanmaya ve dolayısı ile yeni medya mecralarında yer alan haberlere yönelik önemli bir güven krizi oluşmaya başlamıştır. Bu çalışmada, internet teknolojisini en etkin kullanan kesimler arasında yer alan üniversite öğrencilerinin haber ihtiyaçlarını hangi sosyal medya platformlarından karşılaştıkları ve bu platformlarda yer alan haberele ne derece güvenip güvenmedikleri araştırılmıştır. Çalışma online olarak ve tesadüfi örneklem yöntemi ile 313 öğrenci üzerinden gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın önemli neticeleri arasında öğrencilerin sosyal medya mecralarını çok etkin bir şekilde kullanmalarına rağmen bu platformlarda yer alan haberlere çok da güvenmedikleri ortaya çıkmıştır.
Conference Paper
Full-text available
Dijitalleşme, medya alanına nüfuz ettiğinden beri haberciliği de çeşitli yönlerde dönüştüren önemli bir etken olmuştur. Dijitalleşmenin sunduğu fırsatların gazetecilik alanını daha özgür bir hâle getireceği düşüncesi, kapitalizmin dijital dünya üzerindeki hâkimiyet alanı genişledikçe yerini mevcut sistemin yeniden üretilme alanı olmaya bırakmıştır. Kuşkusuz dijitalleşme her alanda olduğu gibi gazetecilikte de pek çok yeniliğin önünü açmıştır. Hiper metin, infografik, sesli görüntülü video, kullanıcı/takipçi/okur ile etkileşim gibi özellikler haber hikâyelerinin daha zengin bir içerikle sunulabilmesini sağlamaktadır. Bu özellikler yavaş gazetecilik, edebî gazetecilik, araştırmacı gazetecilik gibi alternatif gazetecilik uygulamalarının dijital dünyada daha etkin bir şekilde gerçekleşmesine yardımcı olmaktadır. Öte yandan emek isteyen bu gazetecilik türlerinin sürdürülebilirliği, iktisadî kaynak gereksinimi doğurmaktadır. Kapitalizm bu açığı kapatma iddiasıyla dijital gazetecilik alanında reklam verene bağımlı bir iktisadî model inşa etmiştir. Tık odaklı gazetecilik anlayışı olarak da değerlendirilebilecek bu model, haber üreticilerini okurların tıklayabilecekleri sansasyonel, ilginç ve dikkat çekici haber içerikleri oluşturmaya zorlamaktadır. Reklam kaygısının oluşturduğu bu durum haberde tabloidleşme eğilimini artırmakta, hız odaklı ve kalitesi düşük içeriklerin yayılmasına neden olmakta dolayısıyla habere olan güvenilirliği sarsan bir gazetecilik anlayışı ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada dijital gazeteciliğin burada tasvir edilmeye çalışılan her iki yönü ele alınmıştır. Alternatif gazetecilik ve tık odaklı gazetecilik anlayışları, kapitalizmin dijital gazeteciliğe etkileri göz önünde bulundurularak karşılaştırmalı bir şekilde tahlil edilmiştir. Çalışmada alternatif gazetecilik örneği olarak Signs of The Times ile tık odaklı habercilik özellikleri gösteren The Mirror haber siteleri içerik analizi yoluyla incelenmiş ve gazetecilik anlayışları bakımından farklılaştıkları yönler ortaya konmaya çalışılmıştır.
Conference Paper
Full-text available
Tabloid journalism is often criticized for its propensity for exaggeration, sensationalization, scare-mongering, and otherwise producing misleading and low quality news. As the news has moved online, a new form of tabloidization has emerged: ‘clickbaiting.’ ‘Clickbait’ refers to “content whose main purpose is to attract attention and encourage visitors to click on a link to a particular web page” [‘clickbait,’ n.d.] and has been implicated in the rapid spread of rumor and misinformation online. This paper examines potential methods for the automatic detection of clickbait as a form of deception. Methods for recognizing both textual and non-textual clickbaiting cues are surveyed, leading to the suggestion that a hybrid approach may yield best results.
Article
Full-text available
Journalism is facing new ethical issues because of the emergence of the Internet and Information and Communication Technologies (ICTs). In this article, we examine how journalistic codes of ethics have been updated to address this new reality. Three research questions are explored through a systematic analysis of 99 codes from around the world. Results show that, of the 99 codes analyzed, only 9 include references to the Internet and ICTs. We conclude with proposals for changes in the codes that would help journalists resolve these new moral issues.
Article
Full-text available
The internet – specifically its graphic interface, the world wide web – has had a major impact on all levels of (information) societies throughout the world. Specifically for journalism as it is practiced online, we can now identify the effect that this has had on the profession and its culture(s). This article defines four particular types of online journalism and discusses them in terms of key characteristics of online publishing – hypertextuality, interactivity, multimediality – and considers the current and potential impacts that these online journalisms can have on the ways in which one can define journalism as it functions in elective democracies worldwide. It is argued that the application of particular online characteristics not only has consequences for the type of journalism produced on the web, but that these characteristics and online journalisms indeed connect to broader and more profound changes and redefinitions of professional journalism and its (news) culture as a whole.
Book
Professional Ethics have become fashionable during the past two decades. This proliferation of various professional ethics bears witness to a need to introduce ethical concerns in the exercise of various professions. In order to answer this need, each profession attempts to develop its own code of "ethics". In this respect, questions such as the following arise: Are the various ethical problems faced during the exercise of a profession different in kind from those ethical problems faced in everyday life? Or, are they ethical problems of the same kind, requiring in addition knowledge of the specific area of human endeavour in order to tackle them? The book deals with these and similar questions and points to the need for a different approach to professional ethics.
Chapter
Ethical questions constitute one of the main bundles of questions which philosophy, since its beginning as a field of knowledge, deals with. They are questions directly related to the ethical problems we stumble onto, or ignore, in personal and public life, when we take decisions and act. One of the oldest meanings of the term θη, from which ‘ethics’ is derived, is ‘resort’ or ‘place where a living being usually takes shelter and lives’.
Yeni Medyanın Etik Sorunları Üzerine Bir Değerlendirme. Deniz Yengin (Ed). Yeni Medya ve
  • G Bayraktutan
Kaynakça Bayraktutan, G. (2012). Yeni Medyanın Etik Sorunları Üzerine Bir Değerlendirme. Deniz Yengin (Ed). Yeni Medya ve.., İstanbul: Anahtar Kitaplar.
Medyada Etik ve Siyaset: Kalite Arayışı
  • A Bersey
  • R Chadwick
Bersey, A., Chadwick, R. (1998). Medyada Etik ve Siyaset: Kalite Arayışı,. Bersey, A., R. Chadwick (Der). Nurçay Türkoğlu(Çev). Medya ve Gazetecilikte Etik Sorunlar. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Ayın Karanlık Yüzü: Yeni Medya ve Etik
  • M Binark
  • G Bayraktutan
Binark, M., Bayraktutan, G. (2013). Ayın Karanlık Yüzü: Yeni Medya ve Etik, İstanbul: Kalkedon Yayınları.