Available via license: CC BY-NC-ND
Content may be subject to copyright.
133
Prozdrowotne właściwości ananasa
Health-promoting properties of pineapple
1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy, Legnica, Polska
2 Wydział Lekarski, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wrocław, Polska
Adres do korespondencji: Prof. dr hab. n. med. Zygmunt Zdrojewicz, ul. Niedźwiedzia 57/7, 54-232Wrocław, tel.: +48 607633180, e-mail: zygmunt.zdrojewicz@wp.pl
1 Vitelon State University of Applied Sciences in Legnica, Legnica, Poland
2 Faculty of Medicine, Wroclaw Medical University, Wrocław, Poland
Correspondence: Professor Zygmunt Zdrojewicz, MD, PhD, Niedźwiedzia 57/7, 54-232Wrocław, Poland, tel.: +48 607633180, e-mail: zygmunt.zdrojewicz@wp.pl
Ananas to jeden z najbardziej popularnych owoców tropikalnych i nieodłączny element diety wielu ludzi. Został sprowadzony
do Europy przez Krzysztofa Kolumba już w 1493 roku. Od wielu lat jest ceniony ze względu na swój niepowtarzalny smak
i bogactwo składników odżywczych, takich jak mikro- i makroelementy, błonnik czy liczna grupa witamin. Ananas jest
owocem niskokalorycznym, a zarazem pełnowartościowym, przez co stał się częstym elementem jadłospisu osób dbających
o linię. Systematyczne spożywanie ananasów pozwala prawie w całości pokryć dzienne zapotrzebowanie organizmu
na witaminęC, mangan czy miedź. Badania fitochemiczne ekstraktu z liści ananasa wykazały obecność alkaloidów,
flawonoidów, saponin i garbników, którym przypisuje się właściwości hipoglikemizujące oraz przeciwbólowe. W wyniku
badań nad bromeliną– składnikiem ananasa o najbardziej złożonym działaniu biologicznym– odkryto jej efekty
antyoksydacyjne, przeciwzapalne, wspomagające trawienie czy kardioprotekcyjne. Mnogość potencjalnych zastosowań
bromeliny wspartej działaniem wielu spośród zawartych w ananasie składników pozwala nam docenić oprócz niewątpliwych
walorów smakowych również inne atuty tego owocu. Ananasy nie są wyjątkiem i także w odniesieniu do nich z biegiem czasu
pojawiło się wiele mitów na temat ich zbawiennego lub szkodliwego działania. Na szczęście większość z nich nigdy nie została
potwierdzona w sposób naukowy i ananas nie wykazuje żadnego znanego nam negatywnego wpływu na organizm człowieka.
Celem niniejszej pracy jest omówienie wartości żywieniowej ananasa i jego znaczenia w walce z chorobami.
Słowa kluczowe: ananas, bromelina, żywienie, dietetyka, medycyna
Pineapple is one of the most popular tropical fruit and an indispensable part of many people’s diet. It was brought to Europe
in 1493 by Christopher Columbus. The fruit has been valued for years for its unique taste and richness in nutrients, such as
micro- and macronutrients, dietary fibre and a variety of vitamins. Pineapple is low in calories, but rich in nutrients; therefore,
it is often included in a weight-watcher menu. Frequent consumption of pineapple almost completely covers the recommended
daily intake of vitaminC, manganese and copper. Phytochemical analysis of pineapple leaf extract revealed the presence
of alkaloids, flavonoids, saponins and tannins, all of which are said to be hypoglycaemic and analgesic. Studies on bromelain,
pineapple’s most complex bioactive compound, demonstrated its antioxidant, anti-inflammatory, digestion-enhancing and
cardioprotective effects. The multitude of potential uses of bromelain combined with the effects of many other nutrients
found in a pineapple, allow us to appreciate not only its unquestionable taste, but also other benefits of this fruit. Pineapple
is no exception and throughout the years many myths about its beneficial and harmful properties have emerged. Fortunately,
most of these have never been confirmed scientifically and pineapples have no known negative impact on the human body.
The aim of this study was to present the nutritional value of pineapple and its role in medical treatment.
Keywords: pineapple, bromelain, nutrition, dietetics, medicine
Streszczenie
Abstract
Zygmunt Zdrojewicz1, Joanna Chorbińska2, Bartosz Bieżyński2, Piotr Krajewski2
© Pediatr Med Rodz 2018, 14(2), p. 133–142
© Medica l Commu nicat ions Sp. z o.o. This isan open-access a rticle dist ributed under the terms of the Creative Commons Att ribution-NonCommercial-NoDerivatives License
(CC BY-NC-ND). Reproduct ion ispermitte d for personal, edu cational, non- commercial us e, provided that t he origina l article isin w hole, unmodi fied, andprope rly cited.
DOI: 10.15557/PiMR.2018.0013
Received: 06.12.2017
Accepted:
16.03.2018
Published:
29.06.2018
Zygmunt Zdrojewicz, Joanna Chorbińska, Bartosz Bieżyński, Piotr Krajewski
134
PEDIATR MED RODZ Vol. 14 No. 2, p. 133–142DOI: 10.15557/PiMR.2018.0013
WPROWADZENIE
Ananas jadalny (łac. Ananas comosus) to rodzaj
byliny z rodziny bromeliowatych, której owoco-
stan jest trzecim najczęściej uprawianym owo-
cem tropikalnym na świecie, zaraz po bananach i cy-
trusach. Jego wyjątkowe smak i soczystość są doceniane
przez ludzi na całym świecie. Początkowo ananasy były
wykorzystywane przez rdzennych mieszkańców Ameryki
Środkowej, którzy spożytkowywali je nie tylko do jedze-
nia czy produkcji alkoholu, ale także jako środek leczni-
czy, wczesnoporonny, materiał do wytwarzania sznurków,
dekoracji domów lub nawet substancję do zatruwania gro-
tów strzał(1,2). Oryginalna nazwa ananasa– nana– pocho-
dzi z języka, którym posługiwało się plemię południowo-
amerykańskich Indian Guaraní, i oznacza coś pachnącego,
bardzo smacznego. W krajach strefy hiszpańskojęzycznej
owoc ten nazywany jest la piña, czyli szyszka. Do jego wy-
glądu odnosi się również nazewnictwo powstałe w krajach
anglosaskich, gdzie nosi on nazwę pineapple, co możemy
tłumaczyć jako „sosnowe jabłko”. Do Europy ananas zo-
stał sprowadzony w XV wieku przez Krzysztofa Kolumba.
Początkowo jedynie importowany z Ameryki, Indii czy
Madagaskaru, osiągał zawrotne ceny i nie bez powodu
nazywany był owocem królów. Po pewnym czasie sta-
łosię jasne, że na Starym Kontynencie, ze względu na zgo-
ła odmienny klimat, do uprawy tej rośliny niezbędne bę-
dzie wykorzystanie szklarni, co na szeroką skalę wdrożyli
Anglicy na początku XVIII wieku(2). Przez kolejne stulecia
wyhodowano wiele gatunków ananasa, jednak najpopular-
niejszy z nich– Smooth Cayenne– od czasu sprowadzenia
go z Gujany Francuskiej w 1819 roku nieprzerwanie pozo-
staje numerem jeden na rynku światowym(1). Dziś zarów-
no świeży ananas, jak i jego przetwory wchodzą w skład
diety prawie każdego przeciętnego Europejczyka. Coraz
częściej mówi się o jego roli w suplementacji, właściwo-
ściach przeciwzapalnych, wspomagających trawienie czy
antyoksydacyjnych. Celem niniejszej pracy jest przedsta-
wienie walorów żywieniowych ananasa i jego znaczenia
w walce z chorobami.
WARTOŚĆ ODŻYWCZA
Ananas jest dostępny na rynku pod wieloma postacia-
mi. Co ciekawe, ilość zawartych w nim składników od-
żywczych nie ulega w znaczącym stopniu zmianie pod-
czas obróbki(3). Dzięki tej właściwości dużo łatwiej jest
wykorzystywać bogate wartości odżywcze tej rośliny.
Głównym składnikiem ananasa jest woda, która stano-
wi aż 85,3–87,0% jego objętości. Jest to owoc niskokalo-
ryczny. W 100g zawarte jest 47–52kcal, które pochodzą
głównie z węglowodanów (11,6–13,7g), bardzo mała część
tej energii pochodzi zaś z białek (0,4–0,7g) i z tłuszczów
(0,2–0,3g). Głównym cukrem zawartym w ananasie, obok
glukozy i fruktozy, jest sacharoza, stanowiąca dwie trze-
cie całkowitej masy cukrów(4). Błonnik stanowi niestety
INTRODUCTION
The pineapple (Ananas comosus) is a perennial be-
longing to the family Bromeliaceae, which is the
third most-cultivated tropical fruit worldwide aer
bananas and citrus fruit. Its unique taste and juiciness are
appreciated by people all over the world. Initially, pineap-
ples were used by indigenous people in Central America
who used the fruit not only for consumption and alco-
hol production, but also as a remedy, an early abortion
agent, material for making strings and house decorations
as well as a poisonous substance for arrows(1,2). e origi-
nal name of pineapple– nana– comes from the language
used by Guaraní, South American Indian group, and re-
fers to something with pleasant fragrance and excellent
taste. In the Spanish-speaking countries, the fruit is called
la piña, i.e. a coniferous cone. e Anglo-Saxon nomen-
clature also refers to the fruit’s appearance resembling
a pine cone, hence its name pineapple. Pineapples were
brought to Europe in the eenth century by Christopher
Columbus. Initially, the fruit was imported from America,
India and Madagascar, reaching enormous prices; therefore
it was known as the fruit of kings. Aer some time it be-
came clear that due to a completely dierent climate in the
Old Continent, cultivation of this plant requires the use
of a greenhouse, which was implemented on a large scale by
the British at the beginning of the 18th century(2). Over the
next centuries, many pineapple varieties were grown with
the Smooth Cayenne, which was imported from French
Guiana in 1819, being most popular and continuing to be
the number one in the world market(1). Today both fresh
and processed pineapple is a part of the diet of almost every
average European. e importance of its supplementation
as well as its anti-inammatory, digestion-enhancing and
cardioprotective eects are increasingly discussed. e aim
of this study was to present the nutritional value of pineap-
ple and its role in combating diseases.
NUTRITIONAL VALUE
Pineapple is available on the market in many forms.
Interestingly, the amount of nutrients contained in a pine-
apple does not change signicantly during processing(3).
Owing to this property, it is much easier to make use of the
rich nutritional value of this plant. Water is the main com-
ponent of pineapple and accounts for up to 85.3–87.0%
of its volume. e fruit is low in calories; 100g pineapple
contains 47–52kcal, which mainly come from carbohy-
drates (11.6–13.7g), while a very small part of this ener-
gy is derived from proteins (0.4–0.7g) and fats (0.2–0.3g).
Sucrose, which accounts for two-thirds of the total sugar
mass, is the main carbohydrate contained in pineapple, be-
sides glucose and fructose(4). Unfortunately, bre accounts
for only a small fraction of the fruit (0.4–1.4g/100 g).
The following amounts of micro- and macronutrients
are contained in 100g pineapple: calcium– 17–18mg,
Prozdrowotne właściwości ananasa / Health-promoting properties of pineapple
135
PEDIATR MED RODZ Vol. 14 No. 2, p. 133–142 DOI: 10.15557/PiMR.2018.0013
niewielką część masyowocu (0,4–1,4g/100g). W 100g
ananasa znajdują się mikro- i makroelementy w następu-
jących ilościach: wapń– 17–18mg, fosfor– 8–12mg, sód–
1–2mg, żelazo– 0,5mg, miedź– 160µg, magnez– 12mg,
mangan– 0,9mg, cynk– 0,1mg i potas– 125–146mg(5).
Odczyn ananasa jest kwaśny i wynosi 3,71 w skali pH.
Na wartość tę składają się głównie kwasy, które stanowią
0,6–1,2% jego masy. Są to kwas cytrynowy (87%) i kwas
jabłkowy (13%)(6). Ananas jest również znakomitym źró-
dłem witamin, zwłaszcza witaminy C (24mg), ale także
A (58–130IU), B1 (0,08mg), B2 (0,03mg), B3 (0,49mg) i B6
(0,11mg)(7). Sto gramów tego owocu pozwala pokryć oko-
ło 80% dziennego zapotrzebowania na witaminę C. Z in-
nych substancji wchodzących w skład ananasa warto rów-
nież wymienić foliany (18µg) czy beta-karoten (35µg)(8).
Wymienione składniki odżywcze zawarte w ananasie oraz
stanowiony przez nie procent dziennego zapotrzebowania
organizmu (określony wg wytycznych Agencji Żywności
i Leków z 27.05.2016 r.) zestawiono w tab.1(9).
PRODUKCJA I PRZETWARZANIE
ANANASÓW
Ananas jest trzecim, po bananach i cytrusach, najważniej-
szym owocem tropikalnym na całym świecie. Zarówno
jego produkcja, jak i spożycie wzrosły w ciągu pierw-
szych 10 lat XXIwieku aż o 1/3. Najważniejszymi świa-
towymi producentami ananasów są Filipiny, Brazylia,
Kostaryka i Tajlandia. Najwięcej owoców sprowadza się
do USA, Belgii i Niemiec. Dojrzewanie ananasów w ide-
alnych warunkach (ciepły, wilgotny klimat i odpowiednie
nawodnienie) trwa od 24 do 36 miesięcy. W tym okresie
owoce rosną, tracą chlorol (na rzecz produkcji karoteno-
idów), a także swoją pierwotną kwaśność i stają się słodkie.
Dojrzałość owoców sprawdza się na podstawie wielkości
płaskiej podstawy i barwy skorupy. Podstawowym wyzwa-
niem w zakresie eksportu ananasów jest zapotrzebowanie
konsumentów na świeże owoce, dlatego też podczas zry-
wania, obróbki i przechowywania w niskiej temperatu-
rze pracownicy muszą zachować ogromną ostrożność, by
ich nie uszkodzić. Dzięki temu podczas transportu owo-
ce mogą uniknąć zepsucia. Ananasy, oprócz świeżej posta-
ci, są dostępne również w rozmaitych wersjach przetwo-
rzonych. Na co dzień w sklepach można znaleźć: ananasy
w puszkach, sok z ananasów, suszone ananasy, mrożo-
ne kawałki, mrożony miąższ czy nektar. Warto zauważyć,
że nie każdy ananas nadaje się do wytworzenia określo-
nych przetworów, dlatego też niektóre owoce tego gatun-
ku są hodowane specjalnie na potrzeby danej produkcji.
Podczas przetwarzania jadalnych części owoców niewyko-
rzystane pozostają duże ilości skóry i liści, które muszą zo-
stać prawidłowo zużyte lub składowane, by nie zanieczysz-
czać środowiska. Są one bogate w błonnik i celulozę, dzięki
czemu wykorzystuje się je zarówno w przemyśle technicz-
nym (wzmocnienie lekkich kompozytów polimerowych),
jak i rolniczym (pasza dla zwierząt)(1,10).
Nazwa
Item
Ilość w 100g
Amount per 100g
Procent dziennego
zapotrzebowania
Percent of daily demand
Wartość energetyczna
Energy 47–52kcal 2,4–2,6%
Woda
Water 85,3–87g 5,7–5,8%
Węglowodany, w t ym:
Carbohydrates, including: 11,6–13,7g 4,2–5%
• Sacharoza
Sucrose 7,7–9,1g 2,8–3,3%
• Glukoza
Glucose 3,9–4,6g 1,4–1,7%
• Fruktoza
Fructose 3,9–4,6g 1,4–1,7%
Białka
Protein 0,4–0,7g 0,8–1,4%
Tłuszcze
Fat 0,2–0,3g 0,3–0,4%
Błonnik
Fibre 0,4–1,4g 1,4–5%
Wapń
Calcium 17–18mg 1,3–1,4%
Fosfor
Phosphorus 8–12mg 0,7–1%
Sód
Sodium 1–2mg 0,04–0,08%
Żelazo
Iron 0,5mg 2,8%
Miedź
Copper 160μg 17,8%
Magnez
Magnesium 12mg 2,9%
Mangan
Manganese 0,9mg 39,1%
Cynk
Zinc 0,1mg 0,9%
Potas
Potassium 125–146mg 2,7–3,1%
Witamina C
Vitamin C 24mg 27%
Witamina A
Vitamin A 58–130IU 1,9–4,3%
Witamina B1
Vitamin B10,08mg 6,7%
Witamina B2
Vitamin B20,03mg 2,3%
Witamina B3
Vitamin B30,49mg 3%
Witamina B6
Vitamin B60,11mg 6,5%
Beta-karoten
Beta-carotene 35µg ~
Foliany
Folate 18µg 4,5%
Tab. 1. Składniki odżywcze zawarte w 100g ananasa i stano-
wiony przez nie procent dziennego zapotrzebowania
Tab. 1. Nutrients contained in 100g of pineapple and their per-
centage coverage of daily demand
Zygmunt Zdrojewicz, Joanna Chorbińska, Bartosz Bieżyński, Piotr Krajewski
136
PEDIATR MED RODZ Vol. 14 No. 2, p. 133–142DOI: 10.15557/PiMR.2018.0013
WPŁYW NA ORGANIZM CZŁOWIEKA
Owoc ananasa zawiera wiele składników wpływających ko-
rzystnie na funkcjonowanie organizmu człowieka. Stanowi
on bogate źródło witamin (zwłaszcza witaminy C) i mi-
nerałów. Jeden dojrzały ananas jest w stanie pokryć około
16,2% dziennego zapotrzebowania osoby dorosłej na wi-
taminę C. Natomiast już pół szklanki soku z tego owocu
zapewnia aż 28mg witaminy C(11), co stanowi 50% dzien-
nego zapotrzebowania(7). Witamina ta należy do antyok-
sydantów i chroni zdrowe komórki przed działaniem wol-
nych rodników. Z tego powodu może być stosowana w celu
opóźnienia starzenia się osteoblastów w chorobie zwyrod-
nieniowej stawów(12) czy spowolnienia nefropatii cukrzy-
cowej(13). Witamina ta bierze również udział w syntezie
kolagenu w kościach, chrząstkach, naczyniach krwiono-
śnych oraz mięśniach. Pozwala też na prawidłowe wchła-
nianie żelaza z pokarmów. Ponadto chroni przed rozwo-
jem infekcji dróg moczowych w trakcie ciąży. Uważa się,
że redukuje ryzyko rozwoju niektórych nowotworów, ta-
kichjak nowotwory jelita grubego, przełyku, żołądka(7)
i nerki(14), a także zmniejsza ryzyko zapalenia dziąseł oraz
choróbprzyzębia(11).
Ananas zawiera także witaminę B1– tiaminę(10). Działaona
jako kofaktor w reakcjach przekształcania węglowoda-
nów w energię(11). Jest ważna w utrzymaniu prawidło-
wej czynności układu nerwowego. Jej niedobór u dzieci
może powodować poważne uszkodzenia układu nerwowe-
go i encefalopatie, zwłaszcza u pacjentów z jej wrodzony-
mi niedoborami(15). Substancja ta wpływa także na czyn-
ność układu sercowo-naczyniowego(10) oraz mięśni(11).
Bierzeteż udział w metabolizmie glukozy(10), zwalniając
tempo zmian metabolicznych w cukrzycy typu 1 lub zapo-
biegając im(16), i ma kluczowe znaczenie dla produkcji czer-
wonych krwinek(11).
Kolejnym ważnym składnikiem ananasa jest błonnik pokar-
mowy. Jego zawartość wynosi średnio 0,45±0,03g/100g,
w ananasie indyjskim zaś– około 0,5g/100g. Błonnik na-
leży do substancji wspomagających trawienie oraz regulu-
jących perystaltykę. Wpływa na prawidłowe funkcjonowa-
nie przewodu pokarmowego, dlatego ananas jest skuteczny
w leczeniu zaparć czy zaburzeń wypróżniania. W nadmiarze
błonnik może jednak wiązać niektóre składniki pokarmo-
we, zaburzając ich prawidłowe wchłanianie(7). Substancja ta
reguluje ponadto skład ory jelitowej oraz zmniejsza nasile-
nie biegunki. Dzięki jej zawartości owoc ananasa zmniejsza
ryzyko nowotworów jelita grubego, cukrzycy(10) czy zespo-
łu metabolicznego. Błonnik obniża również stężenie chole-
sterolu, co może prowadzić do redukcji ryzyka chorób ukła-
du sercowo-naczyniowego(11).
Innym ważnym związkiem występującym w owocu ana-
nasa jest kwas hydroksybursztynowy, nazywany także
kwasem jabłkowym, stanowiący 13% wszystkich kwasów
zawartych w soku z ananasa. Do jego cennych właściwo-
ści należą: wzmacnianie odporności organizmu, udział
w ujędrnianiu i wygładzaniu skóry oraz zmniejszanie
phosphorus– 8–12mg, sodium– 1–2mg, iron– 0.5mg,
copper– 160μg, magnesium– 12mg, manganese– 0.9mg,
zinc– 0.1mg and potassium– 125–146mg(5). Pineapple
has a pH of 3.71 which is acidic. is is mostly due to the
presence of acids, which account for 0.6–1.2% of pineapple
mass. ese are citric acid (87%) and malic acid (13%)(6).
Pineapple is also an excellent source of vitamins, vitaminC
in particular (24mg), but also vitamin A (58–130IU), B1
(0.08mg), B2 (0.03mg), B3 (0.49mg) and B6 (0.11mg)(7).
One hundred grams of this fruit allows to cover about
80% of the daily demand for vitamin C. Other substanc-
es found in the pineapple that are worth mentioning in-
clude folate (18µg) and beta-carotene (35µg)(8). Nutrients
contained in pineapple along with the percentage coverage
of their daily demand (according to the guidelines of the
Food and Drug Administration dated 27th of May 2016)
are presented in Tab.1(9).
PINEAPPLE PRODUCTION
ANDPROCESSING
Pineapple is the third major tropical fruit worldwide aer
bananas and citruses. Both, production and consumption
of this fruit increased by up to 1/3 in the rst 10 years of the
21st century. Philippines, Brazil, Costa Rica and ailand are
the leading pineapple producers worldwide. Most fruits are
imported to the USA, Belgium and Germany. e pineap-
ple plant takes 24–36 months to yield fruit under adequate
conditions (warm, humid climate and appropriate hydra-
tion). During this time, the fruits grow losing both chloro-
phyll (due to the rise in carotenoids) and their initial acidi-
ty to later become sweet in taste. Fruit ripeness is evaluated
based on the extent of fruit “eye” atness and the skin colour.
e consumer demand for fresh fruit is a major export chal-
lenge, therefore picking, processing and storing pineapples at
low temperatures requires extreme caution to avoid causing
damage to the fruit. ese measures prevent the fruit from
rotting during transport. In addition to fresh pineapples,
a range of their processed forms are available on the market.
eseinclude canned pineapple slices, pineapple juice, dried
pineapples, frozen pineapple chunks, frozen pineapple pulp
and nectar. It should be noted that not all pineapples are suit-
able for certain types of preserves; therefore, there are specif-
ic varieties grown for the needs of particular production pro-
cesses. Large quantities of skin and leaves, which should be
either appropriately used or stored to avoid environmental
pollution, are generated during the processing of edible fruit
parts. Since these parts are rich in cellulose and bre, they are
used in both technical industry (reinforcement of light poly-
mer composites) and agriculture (animal feed)(1,10).
EFFECTS ON THE HUMAN BODY
Pineapple fruit contains a range of components with a posi-
tive eect on the functioning of the human body. It is a rich
source of vitamins (vitamin C in particular) and minerals.
Prozdrowotne właściwości ananasa / Health-promoting properties of pineapple
137
PEDIATR MED RODZ Vol. 14 No. 2, p. 133–142 DOI: 10.15557/PiMR.2018.0013
ryzyka zatruciametalami. Kwas jabłkowy wspomaga rów-
nież utrzymanie zdrowia w jamie ustnej, zapobiegając cho-
robom dziąseł oraz tworzeniu się płytki nazębnej(7).
Ananasy zawierają także mangan należący do pierwiast-
ków śladowych(7). Jedna liżanka soku z tego owocu do-
starcza 1,3mg manganu(11), co pokrywa aż 73% dzien-
nego zapotrzebowania(7). Mangan jest kofaktorem wielu
enzymów odgrywających ważną rolę podczas produkcji
energii i w procesach antyoksydacyjnych(10). Umożliwia
działanie kluczowych enzymów oksydacyjnych, takich
jak oksydoreduktazy, transferazy, hydrolazy czy ligazy,
biorących udział w zwalczaniu wolnych rodników pro-
dukowanych w mitochondriach(17,18). Jest katalizatorem
w reakcjach rozkładania kwasów tłuszczowych i chole-
sterolu(10). Pierwiastek ten bierze udział w budowie ko-
ści i tkanki łącznej, dlatego picie soku z ananasa może
wpływać pozytywnie na wzrost kości u młodych lu-
dzi, a także wzmacniać je u osób starszych(7). Niedobór
manganu może skutkować nieprawidłowym formowa-
niem tkanki kostnej lub wadami szkieletu, a towarzy-
szące mu podwyższone stężenia jonów wapnia i fosforu
mogą wpływać na nieprawidłową przebudowę kości(17).
Mangan bierze też udział w kontroli stężenia glukozy
we krwi. Zmniejszone stężenie manganu w organizmie
prowadzi do upośledzenia produkcji insuliny, rozwo-
ju insulinooporności i cukrzycy typu 2(19). Pierwiastek
ten pomaga również w prawidłowym funkcjonowaniu
nerwów. Jego obniżone stężenie odnotowuje się w cho-
robie Huntingtona, natomiast nadmiar– w chorobie
Parkinsona(17). Mangan wspomaga zachowanie pamięci
oraz utrzymanie stabilności emocjonalnej(10). Bez manga-
nu zawarta w ananasie witamina B1 nie może zostać wy-
korzystana przez organizm(10).
Innym pierwiastkiem śladowym występującym w owocu
ananasa jest miedź(7), która razem z witaminą C wspoma-
ga wchłanianie żelaza oraz chroni komórki przed działa-
niem wolnych rodników(10). Miedź reguluje ciśnienie tętni-
cze oraz częstość akcji serca(7). Odgrywa także znaczącą rolę
w gojeniu się kości, zmniejszając utratę ich gęstości, dzięki
czemu maleje ryzyko osteoporozy(10).
Badania tochemiczne ekstraktu z liści ananasa wykazały
obecność alkaloidów, awonoidów, saponin i garbników,
którym przypisuje się właściwości hipoglikemizujące oraz
przeciwbólowe. Uważa się, że ekstrakt z liści ananasa może
być stosowany jako tańszy, alternatywny sposób obniżenia
stężenia glukozy u chorych na cukrzycę(7).
Jedną z najbardziej znanych właściwości ananasa jest jego
działanie moczopędne, pomocne przy eliminacji toksyn
z moczem. Dlatego spożywanie ananasów działa wspo-
magająco u pacjentów z dolegliwościami nerek, pęcherza
i prostaty(7). Sok z ananasa może być stosowany w celu po-
prawy płodności, gdyż polepsza jakość nasienia(7) na dro-
dze stymulacji wytwarzania hormonów płciowych i plem-
ników(10) oraz pobudzania ruchomości plemników. Działa
też ochronnie na nasienie w trakcie procesu jego zamraża-
nia w celu przechowywania(11).
One ripe pineapple fruit can supply about 16.2% of daily re-
quirement for vitamin C in an adult. Furthermore, halfa glass
of pineapple juice provides up to 28mg of vitamin C(11),
which is 50% of the daily requirement(7). is vitamin be-
longs to antioxidants and protects healthy cells against free
radicals. erefore, it can be used to delay osteoblast age-
ing in osteoarthritis(12) and slow down the progression of di-
abetic nephropathy(13). Vitamin C is also involved in osse-
ous, cartilaginous, vascular and muscular collagen synthesis.
Furthermore, it enhances iron absorption from the intestinal
tract and prevents urinary infections in pregnancy. It is be-
lieved than pineapples reduce the risk of certain tumours,
such as colon, oesophageal, stomach(7) and kidney(14) cancer
as well as the risk of gingivitis and periodontal diseases(11).
Pineapple also contains vitamin B1 (thiamine)(10). e vi-
tamin acts as a cofactor in carbohydrate conversion into
energy(11). It also plays an important role in maintaining
normal nervous system function. Vitamin B1 deciency
in children may cause severe nervous system damage and
encephalopathies, particularly in patients with congenital
thiamine deciency(15). e substance has also eects on
the cardiovascular(10) and muscle function(11). It is involved
in glucose metabolism(10), reducing the rate of or eliminat-
ing metabolic changes in type 1 diabetes(16) as well as plays
a key role in red blood cell production(11).
Dietary bre is another important component found in pine-
apple. Its content is estimated at about 0.45±0.03g/100g
and 0.5g/100g for Indian pineapple. Fibre belongs to sub-
stances that support digestion and regulate peristalsis.
Dueto its benecial eects on the gastrointestinal function,
pineapple is eective in treating constipation and impaired
bowel movement. However, excess bre can bind some nutri-
ents, thus preventing their proper absorption(7). Furthermore,
it has regulatory eects on the intestinal ora and reduces the
severity of diarrhoea. Due to its content, pineapples reduce
the risk of colon cancer, diabetes(10) and metabolic syndrome.
Fibre also lowers cholesterol levels, which may in turn reduce
the risk of cardiovascular diseases(11).
Malic acid, which accounts for 13% of all pineapple acids,
is another important compound found in this fruit. Its valu-
able properties include boosting body’s immunity, rming
and smoothing the skin as well as reducing the risk of met-
al intoxication. Furthermore, malic acid helps maintain
oral health, hence preventing gingival diseases and dental
plaque formation(7).
Pineapples also contain manganese, which belongs to trace
elements(7). One cup of pineapple juice supplies 1.3mg
of manganese(11), which covers up to 73% of the daily re-
quirement(7). Manganese is a cofactor for a number of en-
zymes essential for energy production and antioxidant pro-
cesses(10). It allows for the functioning of key oxidant
enzymes, such as oxidoreductases, transferases, hydro-
lases or ligases, involved in the ght against free radicals
produced in the mitochondria(17,18). It also catalyses lip-
id and cholesterol degradation reactions(10). is trace ele-
ment is involved in bone and connective tissue formation;
Zygmunt Zdrojewicz, Joanna Chorbińska, Bartosz Bieżyński, Piotr Krajewski
138
PEDIATR MED RODZ Vol. 14 No. 2, p. 133–142DOI: 10.15557/PiMR.2018.0013
Bromelina to kolejny składnik zawarty w owocach ananasa,
charakteryzujący się szerokim spektrum działania na orga-
nizm człowieka. Jest nazwa odnosi się ogólnie do rodziny
enzymów proteolitycznych zawierających grupę sulfhy-
drylową, izolowanych z ananasa(20). Jej głównym składni-
kiem jest proteaza sulydrylowa, złożona z 227amino-
kwasów(21). Bromelina zawiera także peroksydazę, kwaśną
fosfatazę, kilka inhibitorów proteaz oraz wapń związany or-
ganicznie(20). Uważa się, że bogactwo korzystnych właści-
wości, jakimi cechuje się bromelina, nie jest zasługą jedy-
nie jej proteolitycznego działania, lecz przede wszystkim jej
wieloskładnikowości(22).
Składniki bromeliny o charakterze proteaz cystynowych
i sulydrylowych rozkładają białka w procesie trawienia.
Stymulują trawienie i zapewniają prawidłowe funkcjonowa-
nie jelita cienkiego i nerek. Pomagają w detoksykacji i nor-
malizują skład ory jelita grubego, na przykład zapobiega-
ją zaparciom i je zmniejszają(7). Bromelina może być także
stosowana w leczeniu biegunki– w większości przypadków
toksyny wywołujące biegunkę zwiększają wydzielanie jeli-
towe przez szlaki sygnalizacyjne zależne od cAMP (cyklicz-
ny adenozyno-3’,5’-monofosforan), cGMP (cykliczny gu-
anozyno-3’,5’-monofosforan) oraz wapnia. Udowodniono,
że bromelina, wpływając na wszystkie wymienione wyżej
szlaki, wykazuje działanie antysekrecyjne. Dzięki właściwo-
ściom proteolitycznym stosowano ją skutecznie jako enzym
trawienny u pacjentów po pankreatektomii, w niewydolno-
ści zewnątrzwydzielniczej trzustki oraz w zaburzeniach je-
litowych(20) jako skuteczny zamiennik pepsyny i trypsyny
w przypadku ich niedoboru(23). Ponadto połączenie żółci,
pankreatyny i bromeliny okazało się skuteczne w ograni-
czeniu wydalania smolistych stolców u chorych z niewy-
dolnością zewnątrzwydzielniczą trzustki, a także zmniej-
szało dolegliwości bólowe, wzdęcia i częstość wypróżnień.
Połączenie wymienionych substancji pozwoliło pacjentom
przybrać na wadze(20).
Kolejną właściwością bromeliny jest jej zdolność do modu-
lacji działania układu immunologicznego poprzez induk-
cję produkcji cytokin przez komórki jednojądrowe krwi
obwodowej. Stymuluje ona komórki NK (natural killers)
do uwalniania czynnika martwicy nowotworów α (TNF-α,
tumour necrosis factor α) oraz interleukin IL-β i IL-6(24).
Bromelina bierze udział w usuwaniu z limfocytów T czą-
steczki adhezyjnej CD44, będącej receptorem dla kwa-
su hialuronowego, biorącej udział w migracji leukocytów
poza światło naczynia do tkanek podczas indukcji proce-
su zapalnego, a także stymulującej do wydzielania cytokin
prozapalnych(20). Zatem w wyniku zmniejszenia ilości czą-
steczek adhezyjnych bromelina działa przeciwzapalnie(25),
do czego przyczynia się również znaczne zmniejszenie
liczby limfocytów T CD4+, które są głównymi efektorami
procesu zapalnego(20). Badania naukowe wykazują, że efekt
przeciwzapalny bromeliny wynika też z hamowania wytwa-
rzania bradykininy w miejscu zapalnym poprzez osłabie-
nie aktywności układu kalikreiny w osoczu(22). Bradykinina
zwiększa przepuszczalność naczyń, a zatem obniżenie jej
therefore, pineapple juice consumption may improve bone
growth in young people as well as bone strength in old-
erindividuals(7). Manganese deciency may lead to improp-
er bone formation or skeletal defects, while the coexisting
increase in calcium and phosphorus levels may induce ab-
normal bone remodelling(17). Manganese is also involved
in controlling blood glucose levels. Reduced manganese
levels lead to impaired insulin production, insulin resis-
tance and type 2 diabetes(19). Furthermore, the compound
promotes normal nerve function. Its reduced levels are ob-
served in Huntington’s disease, while its excess amounts
are detected in Parkinson’s disease(17). Manganese supports
memory and emotional stability(10). Additionally, vitamin B1
contained in pineapple cannot be used by the body in the
absence of manganese(10).
Copper, which along with vitamin C promotes iron ab-
sorption and protects cells against free radicals(10), is anoth-
er important trace element found in pineapples(7). Copper
regulates blood pressure and heart rate(7). It also plays an
important role in bone healing processes by reducing the
loss of bone density, which consequently lowers the risk
of osteoporosis(10).
Phytochemical analysis of pineapple leaf extract revealed
the presence of alkaloids, flavonoids, saponins and tan-
nins, all of which are said to be hypoglycaemic and anal-
gesic. It is believed that pineapple leaf extract may be used
as a cheaper, alternative method for glucose level reduction
in diabetic patients(7).
Diuretic activity, which helps eliminate toxins via urine,
is one of the most well-known properties of pineapples.
erefore, consumption of this fruit has a supportive ef-
fect in patients with renal, bladder or prostate disorders(7).
Pineapple juice may be also used to improve fertility by en-
hancing semen quality(7) due to its stimulatory eects on
sex hormone and semen production(10) as well as sperm
motility. It also exerts protective eects on the semen dur-
ing the freezing process for storage(11).
Bromelain is another component found in pineapple fruit,
which is characterised by a wide spectrum of activity on the
human body. Its name generally refers to the family of pro-
teolytic enzymes containing a sulydryl group, which are
isolated from pineapples(20). Sulydryl protease comprised
of 227amino acids is its main component(21). Bromelain
also contains peroxidase, acid phosphatase, several prote-
ase inhibitors and organically bound calcium(20). It is be-
lieved that the abundance of benecial properties of brome-
lain is not merely due to its proteolytic activity, but mainly
due to multicomponent nature(22).
Cystine and sulydryl protease components of bromelain
break down proteins in the digestive process. ey stimu-
late digestion and ensure proper functioning of the small
intestine and kidneys. They promote detoxification and
normalise large intestine ora, e.g. prevent or reduce con-
stipation(7). Bromelain can also be used to treat diarrhoea;
in most cases, diarrhoea-inducing toxins increase intesti-
nal secretion by signalling pathways dependent on cAMP
Prozdrowotne właściwości ananasa / Health-promoting properties of pineapple
139
PEDIATR MED RODZ Vol. 14 No. 2, p. 133–142 DOI: 10.15557/PiMR.2018.0013
stężenia powoduje redukcję obrzęku(25). Bromelina spowal-
nia także pozapalną syntezę prostaglandyn i akumulację
prostaglandynE1(21). Ogranicza tworzenie się bryny przez
zmniejszenie ilości produktów pośrednich kaskady krzep-
nięcia, co oprócz działania przeciwzapalnego dodatkowo
nadaje jej właściwości przeciwzakrzepowe(22). Wpływ bro-
meliny obniżający stężenia bradykininy oraz bryny skut-
kuje znacznym zmniejszeniem bólu i obrzęku zapalnego,
jak również zwiększa napływ krwi do miejsca zranienia(23).
Bromelina hamuje także agregację płytek krwi(22) aktywo-
waną przez ADP(26), a dzięki zdolności do stymulacji prze-
kształcania plazminogenu w plazminę prowadzi do nasi-
lenia brynolizy(22). Uważa się, że substancja ta jest zdolna
do selektywnej modulacji stężeń tromboksanów i prosta-
cyklin– dwóch grup prostaglandyn o przeciwnym działa-
niu na proces krzepnięcia, które wpływają na aktywację cy-
klicznej-3’,5’-adenozyny, będącej związkiem modulującym
wzrost komórek. Przypuszcza się, że terapia bromeliną po-
woduje wzrost stężenia endogennych prostaglandyn– PGI2
i PGE2, prowadząc do przewagi ich działania przeciwza-
krzepowego w stosunku do prozakrzepowego działania
tromboksanu A2(26). Zmniejszenie stężenia tromboksanu A2
daje ponadto efekt przeciwzapalny(25). Uważa się, że stoso-
wanie bromeliny przed operacjami może zmniejszyć śred-
nią liczbę dni występowania bólu oraz stanu zapalnego
w okresie pooperacyjnym(22). Jej działanie przeciwbólowe
przypisuje się bezpośrednio obniżaniu stężenia bradyki-
niny, będącej mediatorem reakcji bólowych, a także me-
chanizmom pośrednim, takim jak wpływ przeciwzapalny
i przeciwobrzękowy(25).
Uważa się, że środki farmakologiczne o działaniu przeciw-
zapalnym, proteolitycznym, hamującym agregację płytek,
a także syntezę prostaglandyn mają hamujący wpływ na re-
gulację wzrostu nowotworu i jego przerzutów. Bromelina
opóźnia wzrost komórek nowotworowych i hamuje two-
rzenie przerzutów(20). W badaniach stosowano ją w daw-
kach przekraczających 1000mg na dobę i podawano razem
z chemioterapeutykami: 5-uorouracylem i winkrystyną,
co doprowadzało do regresji guza. Sądzi się, że hamują-
cy wpływ bromeliny na wzrost guza jest spowodowany jej
działaniem brynolitycznym na brynowy „płaszcz” guza
nowotworowego, który blokuje dostęp komórkom układu
odpornościowego, natomiast tworzenie przerzutów wią-
że się ze zwiększoną polimeryzacją bryny i podwyższoną
aktywnością płytek w komórkach nowotworowych. Jak już
wspomniano, bromelina wykazuje działanie brynolitycz-
ne i hamuje agregację płytek, co przyczynia się do hamo-
wania powstawania przerzutów(26). Dowiedziono również,
że wspomniana zdolność do usuwania molekuły CD44 sta-
nowi dodatkowy mechanizm wspomagający ten proces(24).
Innym składnikiem bromeliny jest escharaza, która nie wy-
kazuje właściwości proteolitycznych. Uważa się, że to wła-
śnie ona odpowiada za działanie bromeliny na skórę(22).
Udowodniono, że jej stosowanie miejscowe w postaci kre-
mu (35-procentowa bromelina w bazie lipidowej) wpływa
korzystnie na eliminację martwych tkanek po oparzeniu
(cyclic adenosine 3’,5’-monophosphate), cGMP (cyclic gua-
nosine-3’,5’-monophosphate) and calcium. It was demon-
strated that bromelain has antisecretory activity due to its
eects on all the above mentioned pathways. Due to its pro-
teolytic activity, the compound was successfully used as
a digestive enzyme in patients aer pancreatectomy, in pan-
creatic exocrine insuciency and intestinal disorders(20) to
replace pepsin and trypsin in the case of their deciency(23).
Furthermore, a combination of bile, pancreatine and brome-
lain proved eective in reducing the passage of tarry stools
in patients with pancreatic exocrine insuciency as well as
reducing pain, atulence and the frequency of bowel move-
ment. is combination enabled patients to gain weight(20).
Modulatory eects on the immune system by inducing pe-
ripheral mononuclear cells to produce cytokines is anoth-
er property of bromelain. It stimulates natural killers (NK)
to release tumour necrosis factor α (TNF-α) as well as IL-β
and IL-6(24). Bromelain removes T-cell CD44 molecule, a re-
ceptor for hyaluronic acid, which is involved in leukocyte
migration from the vascular lumen during inammation as
well as stimulates proinammatory cytokine production(20).
us, bromelain has anti-inammatory activity by reduc-
ing the levels of adhesive molecules, which is further en-
hanced by reduced CD4+ T cells, which are the primary
eectors of inammation(20). Research has shown that the
anti-inammatory eects of bromelain are due to the inhi-
bition of bradykinin production at the site of inammation
by reducing the activity of plasma kallikrein(22). Bradykinin
increases vascular permeability, and therefore its decreased
levels reduce oedema(25). Furthermore, bromelain reduces
the rate of post-inammatory prostaglandin production and
prostaglandin E1 accumulation(21). e compound also limits
the formation of brin by reducing coagulation cascade in-
termediates, which, in addition to anti-inammatory eects,
confers anticoagulant properties to bromelain(22). e abili-
ty of bromelain to reduce bradykinin and brin levels allows
for pain alleviation, inammatory oedema reduction as well
as increased blood supply to the wound(23). Bromelain also
inhibits ADP-activated(26) platelet aggregation(22) and, due to
its ability to stimulate transformation of plasminogen into
plasmin, it enhances brinolysis(22). It is believed that bro-
melain can selectively modulate the levels of thromboxane
and prostacyclin, two groups of prostaglandins with oppo-
site eects on the coagulation process, which aect the acti-
vation of cyclic-3’,5’-adenosine, a compound that modulates
cell growth. It is thought that bromelain therapy increases
the levels of endogenous prostaglandins (PGI2 and PGE2),
leading to the dominance of their anticoagulant vs. throm-
boxane A2 procoagulant activity(26). Decreased thromboxane
A2 levels additionally lead to anti-inammatory eects(25).
It is believed that the preoperative use of bromelain may re-
duce the average number of days of pain and inammation
in the postoperative period(22). It analgesic eects are directly
attributed to the reduction in the levels of bradykinin, which
is a pain mediator, as well as to indirect mechanisms, such as
anti-inammatory and anti-oedematous eects(25).
Zygmunt Zdrojewicz, Joanna Chorbińska, Bartosz Bieżyński, Piotr Krajewski
140
PEDIATR MED RODZ Vol. 14 No. 2, p. 133–142DOI: 10.15557/PiMR.2018.0013
oraz przyspiesza gojenie. Dzieje się tak pomimo braku ak-
tywności hydrolitycznej wobec naturalnych substratów
białkowych i glikozoaminoglikanów(26). Sądzi się, że jest to
spowodowane aktywacją kolagenazy w zdrowej tkance, któ-
ra następnie rozkłada denaturowany kolagen, oddzielając
żywe i martwe tkanki(23).
W wielu krajach bromelina stosowana jest głównie jako
swoisty „wzmacniacz” antybiotyków. Wykazano, że zwięk-
sza ona stężenie tych substancji we krwi i w moczu, a tak-
że że antybiotykoterapia połączona z bromeliną cechuje się
większą skutecznością w wielu stanach chorobowych, np.
zapaleniu płuc, zapaleniu oskrzeli, zakażeniach skórnych
wywoływanych przez bakterie z rodzaju Staphylococcus,
zakrzepowym zapaleniu żył, zapaleniu tkanki łącznej,
odmiedniczkowym zapaleniu nerek, ropniach odbytni-
czych i okołoodbytniczych, a także w zapaleniu zatok(22).
Wzmacniający efekt bromeliny może być spowodowa-
ny zwiększeniem absorpcji oraz przepuszczalności cho-
rej tkanki dla antybiotyków, co zwiększa ich koncentrację
w miejscu zakażenia(23).
Ananas może być także wykorzystywany w leczeniu infekcji
pasożytniczych przewodu pokarmowego(7). Udowodniono,
że bromelina jest skuteczna w działaniu przeciwko pasoży-
tom jelitowym– zarówno nicieniom, jak i tasiemcom(10).
Wykazano, że bromelina zapobiega lub zmniejsza nasilenie
dławicy piersiowej i przemijających napadów niedokrwien-
nych (transient ischaemic attack, TIA)(20) oraz zmniej-
sza częstość występowania zawału serca przy stosowaniu
jej razem z potasem i orotanem magnezu(22). Madziała-
nie kardioprotekcyjne dzięki temu, że zapobiega agregacji
płytek i obniża lepkość krwi(10). Dowiedziono, że bromeli-
na stosowana razem z lekami przeciwbólowymi u pacjen-
tów z ostrym zakrzepowym zapaleniem żył prowadziła do
zmniejszenia stanu zapalnego, bólu, obrzęku, tkliwości czy
ocieplenia skóry(22).
MITY ZWIĄZANE Z ANANASAMI
W wielu niepotwierdzonych naukowo źródłach, jaki-
mi są internet czy kolorowa prasa, często można napo-
tkać doniesienia na temat pozytywnych i negatywnych
skutków spożywania owoców. Ananasy nie są wyjątkiem
i na przełomie lat pojawiło się wiele mitów na temat ich
zbawiennego lub szkodliwego działania. Pierwszym, naj-
bardziej popularnym mitem jest stwierdzenie, że jedze-
nie dużej ilości ananasów może poprawić i osłodzić
smak nasienia. Brak wiarygodnych badań sprawia jed-
nak, że nie można jednoznacznie potwierdzić lub obalić
tego mitu. Potwierdzonym działaniem składników anana-
sa na nasienie jest ich wpływ na produkcję i ruchliwość
plemników(10), jednak oddziaływanie fruktozy zawar-
tej w ananasach na smak nasienia nie jest potwierdzony.
Kolejny mit pochodzi z Indonezji, gdzie niektórzy wierzą,
że zbyt duże spożycie ananasa przez kobiety może dopro-
wadzić do nasilonej produkcji śluzu, co może utrudniać
normalne funkcjonowanie. Tymczasem ilość wydzieliny
It is believed that pharmacological agents with anti-inam-
matory and proteolytic eects, which inhibit platelet aggre-
gation and prostaglandin synthesis, have an inhibitory ef-
fect on the regulation of tumour growth and metastasis.
Bromelain delays tumour cell growth and inhibits the forma-
tion of metastases(20). e compound was used in studies at
doses higher than 1,000mg per day in combination with che-
motherapeuticals, such as 5-uorouracil and vincristine, lead-
ing to tumour regression. It is believed that the inhibitory eect
of bromelain on tumour growth is due to its brinolytic eects
on the brin coat protecting the tumour, which prevents im-
mune cells from entering, while the formation of metastases
is associated with increased brin polymerisation and increased
platelet activity in tumour cells. As already mentioned, brome-
lain has brinolytic activity and inhibits platelet aggregation,
thus inhibiting metastasis formation(26). It was also demonstrat-
ed that the above mentioned ability to remove CD44 molecule
is an additional mechanism to support this process(24).
Escharase, which has no proteolytic activity, is another compo-
nent of bromelain. It is believed that it is escharase that is re-
sponsible for bromelain eects on the skin(22). It was shown
that when locally applied in the form of cream (35% bromelain
in a lipid base), it improves dead tissue elimination aer burns
as well as accelerates healing processes. is is despite the lack
of hydrolytic activity on natural protein substrates and glycos-
aminoglycans(26). It is believed that this is due to the activation
of collagenase in healthy tissue, which then breaks down the
denatured collagen, separating the living and dead tissues(23).
In many countries, bromelain is mainly used as a specic “en-
hancer” of antibiotics. e compound was shown to increase
blood and urine antibiotic levels. It was also demonstrated that
antibiotic therapy combined with bromelain showed higher ef-
cacy in many diseases, such as pneumonia, bronchitis, skin
infections caused by Staphylococcus, thrombophlebitis, celluli-
tis, pyelonephritis, anal and perianal abscesses as well as sinus-
itis(22). e enhancing eect of bromelain may result from in-
creased absorption and permeability of the aected tissue to
antibiotics, which increases their levels at the site of infection(23).
Pineapple can be also used to treat parasitic gastrointestinal
infections(7). It was demonstrated that bromelain is eective
against intestinal parasites, both nematodes and tapeworms(10).
It was shown that bromelain prevents or reduces the severity
of angina and transient ischaemic attack (TIA) as well as that
it reduces the frequency of myocardial infarction when used
in combination with potassium and magnesium orotate(22).
Its cardioprotective eects are due to preventing platelet ag-
gregation and decreasing blood viscosity(10). It was demon-
strated that bromelain used in combination with analgesics
in patients with acute thrombophlebitis reduced inamma-
tion, pain, oedema, tenderness and skin warming(22).
MYTHS ABOUT PINEAPPLES
ere are many scientically unconrmed sources, such as
the Internet or colour press, that oen contain information
on the positive and negative effects of fruit consumption.
Prozdrowotne właściwości ananasa / Health-promoting properties of pineapple
141
PEDIATR MED RODZ Vol. 14 No. 2, p. 133–142 DOI: 10.15557/PiMR.2018.0013
może być zwiększona w okresie owulacyjnym, podczas
zakażeń lub w trakcie ciąży, a spożycie ananasa nie ma
żadnego wpływu na jej poziom. Ostatnim i zarazem naj-
poważniejszym mitem o ananasie jest jego niekorzystny
wpływ na przebieg ciąży. Najczęściej można znaleźć infor-
macje, że za sprawą znajdującej się w jego owocu bromeli-
ny może dojść do silnych skurczów macicy, prowadzących
do przedwczesnego porodu, a nawet poronienia. Jednak
również i w tym przypadku brakuje badań potwierdzają-
cych to twierdzenie. Część populacji wierzy, że duże ilo-
ści bromeliny mogą powodować skurcze macicy, jednak
dorosła kobieta musiałaby jeść około siedmiu ananasów
dziennie, by osiągnąć taki efekt. Dodatkowo warto za-
znaczyć, że bromelina jest substancją ciepłolabilną i przy
obróbce termicznej następuje jej rozpad. Z tego powodu
nie zawierają jej wszystkie przetwory z ananasa.
JEDZ ANANASY, BĘDZIESZ ZDROWSZY?
Począwszy od drugiej połowy XX wieku, po pokona-
niu bariery związanej z transportem, ananas stał się czę-
stym i nieodłącznym elementem diety przeciętnego
Europejczyka. Dziś jego owoce można kupić w posta-
ci świeżej, w puszkach lub suszone; jest wykorzystywany
jako składnik wielu dań i deserów. Próbując odnieść się
do stwierdzenia zawartego w tytule niniejszego artykułu,
należy przyznać, że korzyści, które może przynieść nam
spożywanie ananasów, są niepodważalne. Pomijając do-
znania smakowe, które– choć często podkreślane– pozo-
stają kwestią subiektywną, owoc ananasa jest znakomitym
źródłem wielu składników odżywczych, takich jak mikro-
i makroelementy, niewielkie ilości błonnika oraz przede
wszystkim witamina C. Nie można również zapomnieć
o bromelinie– prawdopodobnie najważniejszej substancji
w kontekście zdrowotnego wpływu ananasa na organizm
człowieka. Jej złożone działanie, wykazujące między inny-
mi efekty antyoksydacyjne, przeciwzapalne, wspomagające
trawienie czy kardioprotekcyjne, stale skłania naukowców
do prowadzenia badań nad wykorzystaniem tego związku
w procesie leczniczym. Czy jedząc ananasy, staniemy się
zdrowsi? Oczywiście nie zastąpią nam one fundamentów
zdrowego odżywiania, ale na pewno dostarczą wielu nie-
zbędnych składników naszej diety i na dodatek pozwolą
się rozkoszować znakomitym smakiem.
Konikt interesów
Autorzy nie zgłaszają żadnych nansowych ani osobistych powiązań
z innymi osobami lub organizacjami, które mogłyby negatywnie wpły-
nąć na treść publikacji oraz rościć sobie prawo do tej publikacji.
Pineappleis no exception and throughout the years many
myths about its beneficial and harmful properties have
emerged. e rst and the most popular myth is that con-
suming large quantities of pineapple can improve and sweeten
the taste of semen. However, the lack of reliable research does
not allow to unambiguously conrm or abolish the myth.
Although the effects of pineapple components on semen
production and motility have been conrmed(10), the eects
of pineapple fructose on the taste of sperm remain unknown.
Another myth comes from Indonesia, where some people
believe that increased pineapple consumption by women
can lead to increased production of mucus, which may im-
pair normal functioning. e amount of vaginal discharge can
be increased during ovulation, infections or pregnancy, and
it is not related with pineapple consumption. e last and at
the same time the most serious myth about pineapples relates
to its unfavourable eect on pregnancy. e most common
information is that pineapple bromelain may induce strong
uterine contractions leading to premature birth or even mis-
carriage. Also in this case, studies to conrm these eects are
lacking. Part of the population believes that large quantities
of bromelain may induce uterine contractions, but an adult
woman would have to consume about seven pineapples per
day for this to happen. It should be additionally noted that bro-
melain is heat-labile and degrades during thermal processing.
erefore, the compound is absent in all pineapple preserves.
WILL EATING PINEAPPLES
IMPROVEOURHEATH?
Beginning from the second half of the twentieth century,
aer overcoming transport barriers, pineapple has become
a frequent and inherent element of the diet of the average
European. Today, fresh as well as canned and dried pineap-
ples are available and commonly used in a number of meals
and desserts. Indeed, it has to be admitted that the benets
of pineapple consumption are unquestionable. Besides taste
sensations, which, as oen emphasised, remain a subjective
issue, the pineapple fruit is an excellent source of many nu-
trients, such as micro- and macronutrients, small amounts
of bre and, above all, vitamin C. Bromelain, probably the
most important substance in the context of health-enhanc-
ing properties of pineapples, should also be emphasised.
Its complex activity, which involves, among other things,
antioxidant, anti-inammatory, digestion-supporting and
cardioprotective eects, constantly encourages scientists
to conduct studies using this compound in the treatment
process. Will we become healthier if we consume pineap-
ples? Naturally, pineapples will not replace the foundations
of healthy eating, but they certainly will supply a number
of essential nutrients and allow us enjoying their great taste.
Conict of interest
e authors do not report any nancial or personal connections with
other persons or organizations, which might negatively aect the content
of this publication and/or claim authorship rights to this publication.
Zygmunt Zdrojewicz, Joanna Chorbińska, Bartosz Bieżyński, Piotr Krajewski
142
PEDIATR MED RODZ Vol. 14 No. 2, p. 133–142DOI: 10.15557/PiMR.2018.0013
Piśmiennictwo / References
1.
Bartholomew DP, Paull RE, Rohrbach KG (eds.): The Pineapple:
Botany, Production and Uses. CABI Publishing, Wallingford
2003.
2.
Morton JF: Fruits of Warm Climates. Echo Point Books & Media,
2013.
3.
Mhatre M, Tilak-Jain J, De S et al.: Evaluation of the antioxidant
activity of non-transformed and transformed pineapple: a com-
parative study. Food Chem Toxicol 2009; 47: 2696–2702.
4.
Sairi M, Law JY, Sarmidi MR: Chemical composition and senso-
ry analysis of fresh pineapple juice and deacidified pineapple
juice using electrodialysis. 2004.
5.
Duke JA: Handbook of energy crops. Purdue University, Center
for New Crops & Plants Products, 1983.
6.
Adhikari SK, Harkare WP, Govindan KP et al.: Deacidification
of fruit juices by electrodialysis. Part II. Indian J Technol 1987;
25: 24–27.
7.
Hossain MF, Akhtar S, Anwar M: Nutritional value and medici-
nal benefits of pineapple. International Journal of Nutrition and
Food Sciences 2015; 4: 84–88.
8.
Pineapple, raw, all varieties. Nutrition Facts & Calories. Available
from: http://nutritiondata.self.com/facts/fruits-and-fruit-juic-
es/2019/2.
9.
Reference Daily Intake. Available from: https://en.wikipedia.org/
wiki/Reference_Daily_Intake.
10.
Siddiq M, Ahmed J, Lobo MG et al. (eds.): Tropical and Subtrop-
ical Fruits: Postharvest Physiology, Processing and Packaging.
John Wiley & Sons, Ames 2012.
11.
Debnath P, Dey P, Chanda A et al.: A Survey on Pineapple and its
medicinal value. Scholars Academic Journal of Pharmacy 2012;
1: 24–29.
12.
Burger MG, Steinitz A, Geurts J et al.: Ascorbic acid attenuates
senescence of human osteoarthritic osteoblasts. Int J Mol Sci
2017; 18: E2517.
13.
Bolignano D, Cernaro V, Gembillo G et al.: Antioxidant agents
for delaying diabetic kidney disease progression: a systematic
review and meta-analysis. PLoS One 2017; 12: e0178699.
14.
Alpay M, Kismali G, Meral O et al.: Antioxidant therapy impress-
es in oxidative stress-induced kidney cells. Bratisl Lek Listy 2017;
118: 89–94.
15.
Ortigoza-Escobar JD, Alfadhel M, Molero-Luis M et al.; Thia-
mine Deficiency Study Group: Thiamine deficiency in child-
hood with attention to genetic causes: survival and outcome pre-
dictors. Ann Neurol 2017; 82: 317–330.
16.
Al-Daghri NM, Alharbi M, Wani K et al.: Biochemical changes
correlated with blood thiamine and its phosphate esters levels
in patients with diabetes type 1 (DMT1). Int J Clin Exp Pathol
2015; 8: 13483–13488.
17.
Horning KJ, Caito SW, Tipps KG et al.: Manganese is essential for
neuronal health. Annu Rev Nutr 2015; 35: 71–108.
18.
Joy PP: Benefits and uses of pineapple. 2010.
19.
Rodríguez-Rodríguez E, Bermejo LM, López-Sobaler AM et al.:
[An inadequate intake of manganese may favour insulin resis-
tance in girls]. Nutr Hosp 2011; 26: 965–970.
20.
Tochi BN, Wang Z, Xu SY et al.: Therapeutic application
of pineapple protease (bromelain): a review. Pak J Nutr 2008; 7:
513–520.
21.
Pachecka M, Pachecka R, Pławińska A: The use of natural sub-
stances in the treatment of rhinosinusitis in the light of the Euro-
pean Position Paper on Rhinosinusitis and Nasal Polyps 2012.
Pediatr Med Rodz 2014; 10: 427–439.
22.
Ako H, Cheung AH, Matsuura PK: Isolation of a fibrinolysis
enzyme activator from commercial bromelain. Arch Int Pharma-
codyn Ther 1981; 254: 157–167.
23.
Kelly GS: Bromelain: a literature review and discussion of its
therapeutic applications. Alt Med Rev 1996; 1: 243–257.
24.
Maurer HR: Bromelain: biochemistry, pharmacology and medi-
cal use. Cell Mol Life Sci 2001; 58: 1234–1245.
25.
Brien S, Lewith G, Walker A et al.: Bromelain as a treatment for
osteoarthritis: a review of clinical studies. Evid Based Comple-
ment Alternat Med 2004; 1: 251–257.
26.
Taussig SJ, Batkin S: Bromelain, the enzyme complex of pineap-
ple (Ananas comosus) and its clinical application. An update.
JEthnopharmacol 1988; 22: 191–203.