ArticlePDF Available

Opinions of Parents Whose Children Attending Kindergarten and Prekindergarten About School Readiness / Çocukları Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden Velilerin İlkokula Hazırbulunuşluk İle İlgili Görüşleri

Authors:

Abstract

This research explored opinions of 115 parents who had children in kindergarten and prekindergarten classrooms about the degree of importance of some school readiness skills. The findings showed that for almost all parents “developing self-help/self-need skills” are important. On the other hand, academic skills are rated important by fewer numbers of parents. In general, parental perceptions did not vary by children’s gender and educational level of mothers or fathers. The only exceptions found were that the degree of importance of “child’s ability to seat still for 15-20 minutes” varied by father’s educational level and the degree of importance of “letter recognition” and “counting up to 20” varied by mother’s educational level.
231
Öz
Bu çalışmada çocukları anasınıfı ve anaokuluna devam eden 115 velinin çocukla-
rının okula başlayabilmesi için önemli buldukları özellikler araştırılmıştır. Çalışmanın
bulgularına göre velilerin tamamına yakını çocukların öz bakım becerilerini kazanmış
olmasını ve kişisel ihtiyaç ve isteklerini ifade edebilmesini önemli bulmuştur. Akademik
becerileri önemli bulan velilerin oranı en son sıradadır. Genel olarak, velilerin görüşleri
çocuğun cinsiyeti ve anne babanın eğitim düzeyine göre farklılık göstermemiştir. Sade-
ce, velilerin “çocuğun 15-20 dakika kadar yerinde oturabilmesi” alanına verdiği önem
babanın eğitim düzeyine göre, “hareri tanıma” ve “20’ye kadar sayabilme” alanına
verdiği önem ise annenin eğitim düzeyine göre farklılık göstermiştir.
Anahtar Kelimeler: Okula Hazırbulunuşluk, Okul Öncesi Eğitim, Veli Görüşleri
Opinions of Parents Whose Children Attending Kindergarten and Prekindergarten
About School Readiness
Abstract
This research explored opinions of 115 parents who had children in kindergarten and
prekindergarten classrooms about the degree of importance of some school readiness
skills. The ndings showed that for almost all parents “developing self-help/self-need
skills” are important. On the other hand, academic skills are rated important by fewer
numbers of parents. In general, parental perceptions did not vary by children’s gender
and educational level of mothers or fathers. The only exceptions found were that the
degree of importance of “child’s ability to seat still for 15-20 minutes” varied by father’s
educational level and the degree of importance of “letter recognition” and “counting up
to 20” varied by mother’s educational level.
Keywords: School Readiness, Early Childhood Education, Parent Opinions
ÇOCUKLARI OKUL ÖNCESİ EĞİTİM KURUMLARINA
DEVAM EDEN VELİLERİN İLKOKULA HAZIRBULUNUŞLUK
İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ
*) Yrd.Doç.Dr.,YıldızTeknikÜniversitesi,EğitimFakültesiİlköğretimBölümü.
(e-posta:uydagli@yildiz.edu.tr)
Ümmühan YEŞİL DAĞLI (*)
EKEV AKADEMİ DERGİSİ Yıl: 16 Sayı: 52 (Yaz 2012)
232 / Yrd. Doç. Dr. Ümmühan YEŞİL DAĞLI EKEV AKADEMİ DERGİSİ
Giriş
Okula hazırbulunuşluk kavramını tek bir şekilde tanımlamak veya formüle etmek
mümkündeğildir.Okulahazırbulunuşluk çok boyutluveçokdeğişkenlidir ve kültüre,
ortama,durumavezamanagöreifadeettiğianlamdeğişir(Kagan,MooreveBredekamp,
1995).Wesley and Buysse(2003:353)budurumuşu dört bakış açısıyla özetlemiştir:
“İlki,hazırbulunuşlukbireyselolarak çocuğun gelişimiileilgilidirvehazırbulunuşluk
aşamalarhalindeçocukolgunlaştıkçagerçekleşir.İkincisi,çocuklarınhazırbulunuşlukla-
rıdışarıdanmüdahaleiledesteklenebilirvebaşarılabilir.Üçüncüsü,hazırbulunuşlukhem
çocuklarınözelliklerinihemde çocukların yaşam tecrübelerinidikkatealmalıdır.Dör-
düncüsüise,hazırbulunuşluğunanlamınınokullarveçevretarafındanbelirlendiğidir.”
Okulahazırbulunuşlukgenişanlamıyladüşünüldüğündeçocuklarınetkinbirşekilde
öğrenmeveokulauyumsağlayabilmebecerileridemektir(LewitveBaker,1995).Yapıcı
(2004:2)hazırbulunuşluğu‘’herhangibiretkinliğiyapmaya;bilişsel,duyuşsal,sosyalve
psikomotorhazırolmaolarak’’tanımlamıştır.Olgunlukbakışaçısınagöreyapılantanıma
göreokulahazırbulunuşluk;“çocuğunziksel,duygusal,psikomotor,algısalvezihinsel
davranışlarıarasındakimaksimumdüzeydekiişbirliğiniiçerir”(MooreveMoore,1977,
s.7).AmerikaBirleşikDevletleri’ninönde gelenulusalokulöncesieğitim birliğiolan
KüçükÇocuklarınEğitimiiçinUlusalBirlik(NationalAssociationfortheEducationof
YoungChildren;NAEYC,1995),okulahazırbulunuşluğutartışırken;(1)çocuklarıner-
kençocukluk yıllarındakitecrübelerinin çeşitliliğineve eşitsizliğine,(2) çocuklarınge-
lişimleriveöğrenmelerindekiçeşitliliğinevedeğişkenliğeve(3)okullarınçocuklardan
beklentilerininuygun,makul vegelişimidestekleyicinitelikte olmasıhususlarınıngöz
önündetutulmasıgerektiğinevurguyapmıştır.
Sonzamanlarda,yapılançalışmalardoğrultusunda,birçocuğunokulahazırbulunuş-
luğugöstergelerininbeşanaalanıkapsadığıbelirlenmiştir:
(1)Sağlıkvezikselgelişim,(2)sosyalveduygusalgelişim,(3)öğrenmeye
yaklaşımlar,(4)dilgelişimive(5)zihinselgelişimvegenelbilgi.Sağlık ve
ziksel gelişim,çocuğun sağlıklıolmasınıve büyük veküçükkasgelişi-
mininve koordinasyonungelişmişolmasını,çocuğunnormalbüyümesini
veherhangibirözürdurumunukapsar.Sosyal gelişim,çocuklarınbaşkala-
rıylaetkileşimkurabilmesinivekendilerinikontroletmemekanizmalarını
kapsar.Duygusal gelişim,çocuklarınkendilerihakkındakialgılamalarınıve
kendiduygularınıifadeedebilmebecerileriilebaşkalarınınduygularınıan-
layabilmeveyorumlayabilmeyiiçerir.Öğrenmeye yaklaşımlar,çocukların
öğrenmeyemeraklıveistekliolmasınıve verilenbirgörevitamamlaması
veyabununiçingayretgöstermesinikapsar.Dil gelişimi,çocuklarındinle-
me,konuşmavekelimehaznesigibiiletişimkurabilmebecerileriileyazının
varlığıve yazınınamacınayönelikfarkındalık,harerleseslerarasındaki
ilişkigibierkenokuma-yazmabecerileriniiçerir.Zihinsel gelişim ve genel
bilgi, düşünme ve problemçözme becerileri ile genel olarak matematik,
sosyalhayatveyaşamadairbilgileriiçerir(GettingReady,2005:14).
233
ÇOCUKLARI OKUL ÖNCESİ EĞİTİM KURUMLARINA DEVAM EDEN
VELİLERİN İLKOKULA HAZIRBULUNUŞLUK İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ
AmerikaBirleşikDevletlerigibiülkelerde“okulahazırbulunuşluk” genel anlamda
anasınıfı(kindergarten)ilebaşlayanilkokulabaşlamayahazırbulunuşluğuiçermeklebir-
likte,Türkiye’deçocuklarınokulöncesieğitimkurumlarındanveyaevlerindenayrılarak
ilkokulbirincisınıfabaşlamayahazırbulunuşluklarıçerçevesindedeğerlendirilir.İlkokul
birincisınıfabaşlayanbirçocuğunsahipolmasıgerekenyeterlilikleriOktayveUnutkan
(2005:149-150)şöylesıralamıştır:
Dikkatiniuzunsüreyoğunlaştırma,kendikendinegiyinmebecerisini(fer-
muarını çekme, düğmesini ilikleme, ayakkabı bağlama v.b.) kazanmış
olma,sıradadikvebellibirmesafedeoturma,tuvaletkontrolünüsağlamış
olma,kenditemizlikleriniyapabilme,sırasınıbeklemevesabırgösterme,
teneffüslerdekendisinikorumavedengelihareketetme,kendisorumlulu-
ğunutaşıma,annedenveevdenkolayayrılabilme,bundandolayıkırıklık
duymama,öğretmen ileiletişimkurabilme,öğretmeninverdiğitalimatla-
rauyma,diğerçocuklarınvarlığınakatlanabilmeveonlarlabaşedebilme,
kendileriniifadeedebilmevearkadaşlıkilişkileriveiletişimkurmabece-
rileri.
Ülkemizdeeğitim-öğretimsistemindesonzamanlardayapılandeğişikliklerle,çocuk-
larıneskiyenazarandahaküçükyaşlardaokulabaşlamalarıöngörülmüştür.2012yılında
yapılansonyasaldüzenlemeyekadarçocuklar69aylıkkenokulabaşlamaktaveveliler
istediğitakdirdeçocuklarınkayıtlarıbiryılertelenebilmekteydi(MilliEğitimBakanlığı
İlköğretimKurumlarıYönetmeliği,1992).Sonyapılandüzenleme(İlköğretimVeEğitim
KanunuİleBazı KanunlardaDeğişiklikYapılmasına DairKanun,2012) ileçocukların
okulabaşlamayaşıüç ayönealınarak66 ay sınırıgetirilmiş,ailelerinise isteğe bağlı
değilancakdoktorraporuileçocuklarınıokulabiryılgeçgöndermelerineizinverilmiştir.
Ayrıca,61-65aylıkçocuklarında,eğergelişimleriyeterligörülürse,ilkokulabaşlatılabi-
leceğiöngörülmüştür.Sonuçolarak,budüzenlemelerışığındaçocuğundahaerkenyaş-
lardailkokulabaşlamayahazırolmasıbeklenmektedir.Yenidüzenlemeyegöre,çocuk-
larınokumayazmaöğrenmegibiakademikaktivitelerininyavaşvegenelolarakbuyaş
grubuçocuklarıngelişimineuygundüzenleneceğibelirtilmişolsabile,ilkokulabaşlayan
buçocuklarınOktayveUnutkan(2005)tarandansıralananveyukarıdakısacadeğinilen
yeterlilikleresahipolmasıgerekmektedir.
Ailelerinçocuklarınıokulabaşlatacaklarıyaşhernekadarkanunlartarafındanbelir-
lensebile,velilerinokulahazırbulunuşluğunasıltanımladıklarıvenitelendirdikleridebu
durumubelirleyicibiretkendir(McGill-Franzen,1993).Bazıailelersayısaymak,hareri
tanımakgibiakademikbecerilere,bazıailelerçocuğunbirsüreyerindeoturabilmesi,dik-
katinitoparlayıpbirkonuyabirsüreodaklanabilmesine(Diamond,ReaganveBandyk,
2000; MyBryde, Ziviani ve Cuskelly, 2004), bazı ailelerseher iki gruptaki becerilere
deönemverir.Ayrıca,yapılanaraştırmalarlaannebabasınıneğitimdüzeyiyüksekolan
çocukların hazırbulunuşluk düzeylerinin anne babası daha düşük öğrenime sahip olan
çocuklardandahaiyiolduğu(Erkan veKırca,2010;Yazıcı,2002)veçocuklarıncinsi-
yetinegörehazırbulunuşlukdüzeylerindefarkolmadığı(ErkanveKırca,2010;Gullove
234 / Yrd. Doç. Dr. Ümmühan YEŞİL DAĞLI EKEV AKADEMİ DERGİSİ
Burton,1992;Unutkan,2007)tespitedilmişolmasınarağmen,erkekçocukların(Grauve
DiPerna,2000;Zill,LoomisveWest,1998)veeğitimdüzeyiyüksekolanailelerin(Grau
veDiPerna,2000;StipekveByler,2001)çocuklarınıokulabiryıldahageçgönderdikleri
saptanmıştır.Buradanannebabalarıneğitimdüzeyininveçocuğuncinsiyetininvelilerin
okulahazırbulunuşlukileilgiligörüşlerinietkiliyorolabileceğidüşünülebilir.
Velilerinçocuklarınınhazırbulunuşluklarıileilgiligörüşlerionlarınçocuklarınıokula
yaşolarakilkuygunolduklarındamıgönderecekleriyoksabiryılerteleyipertelemeye-
cekleriyönündekikararlarınıetkiler.Ailelerinokulahazırbulunuşlukkonusundakigörüş-
leriniöğrenmek,görüşlerin davranışları şekillendireceği(Beswhick,2005),dolayısıyla
ailelerneyeönemveriyorlarsaokonudaçocuklarınıdestekleyeceklerivekararverecekle-
rivarsayımıylayolaçıkıldığındadaönemkazanmaktadır.Bubağlamda,ailelerinçocuk-
larınokulahazırbulunuşluğununasıldeğerlendirdiğinianlamak,çocuklarıngelişimlerini
vebaşarılarınıdesteklemekveokulauyumlarınıkolaylaştırmakaçısındanönemlidir.
Çalışmanın Amacı
Buçalışmanınamacıçocuklarıanasınıfıveanaokulunadevamedenvelilerin,çocuk-
larınınokulabaşlayabilmesiiçinönemlibulduklarıözellikleritespitetmektir.Birbaşka
deyişle,velilerinbakışaçılarındançocuklarınınilkokulbirincisınıfabaşlayabilmesiiçin
okulahazırbulunuşlukalanlarına verdiğiönemderecesi araştırılmıştır.Ayrıca,velilerin
bakışaçılarınınçocuklarıncinsiyetineveannevebabanıneğitimdüzeyinegörefarklılık
gösteripgöstermediğiincelenmiştir.
Yöntem
Buaraştırmadanicelaraştırmayöntemindentaramayöntemi,veritoplamakiçinan-
ket tekniği kullanılmıştır.Araştırma 2011-2012 eğitim-öğretim yılının ikinci yarısında
çocuklarıaltı özelanaokulu veyaanasınıfına devamedentoplam115 veliüzerinde ya-
pılmıştır.Anketlervelilereanasınıfı/anaokuluöğretmenleritarafındanulaştırılmışveai-
lelerinikihaftaiçindeanketleridoldurarakgerigetirmeleriistenmiştir.Çalışmatamamen
gönüllülük ve gizlilik esasına dayalı olarak yapılmış, her çocuk için sadece bir anket
doldurulmuştur.
1- Çalışma Grubu
AraştırmanınevreniniTürkiye’deçocuklarıözelanaokuluveyaanasınıfınadevam
edenvelileler,örnekleminiiseİstanbul’daçocuklarıaltıözelanaokuluveyaanasınıfına
devamedenvelileleroluşturmuştur.Kendileriadınaformdoldurulançocuklarınyaşları
36ayile84ayarasındadeğişmiştir.Buçocuklarınarasından2012-2013eğitimöğretim
yılındaokulabaşlayabilecek olanlarileyeni düzenlemeyegöreeğergelişimleri yeterli
görülürsebir sonrakieğitim-öğretimyılında(2013-2014)ilkokulbirincisınıfabaşlama
yaşındaolabilecekyani,veritoplandığındaenaz44aylıkolantoplam98çocukçalışma-
yadâhiledilmiştir.
Çalışmagrubunun%57,1’i(n=56)kız,%42,9’u(n=42)erkekçocuklardanoluşmuş-
tur.Çocuklarınyaşları44ayile84ayarasındadeğişmiştir.Çocuklarınyaşortalamaları
235
ÇOCUKLARI OKUL ÖNCESİ EĞİTİM KURUMLARINA DEVAM EDEN
VELİLERİN İLKOKULA HAZIRBULUNUŞLUK İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ
61.55(SS=9.67)aylıktır.Velilerinyaklaşık%38’ianketiailenintek olan çocuğu için,
%41’ienküçükçocuklarıiçin, %21’i en büyükçocuklarıiçindoldurmuştur. Velilerin
%38’i tek çocuğa, %54’ü iki çocuğa ve %8’i üç çocuğa sahiptir.Annelerin %19,4’ü
(n=19)ortaokulveyailkokul,%16,3’ü(n=16)lise,%18,4’ü(n=18)önlisans,%27,6’sı
(n=27)lisans,%10,2’si(n=10)yükseklisansve%8,2’si(n=8)doktoraderecesinesahip-
tir.Babalarınise%12,2’si (n=12) ortaokul veya ilkokul, %27,6’sı(n=27)lise,%5,1’i
(n=5)önlisans,%26,5’i(n=26)lisans,%16,3’ü(n=16)yükseklisansve%12,2’si(n=12)
doktoraderecesinesahiptir.
2- Veri Toplama Aracı
Anket,demograkbilgi formuveailelerinokula hazırbulunuşluklailgiligörüşleri-
niiçerenikibölümdenoluşmuştur.Araştırmacıtarafındangeliştirilmişolandemograk
bilgiformu,çocuğun yaşı,cinsiyeti,ailede toplamkaççocukolduğu, formdoldurulan
çocuğundoğumsırasıve anne vebabanıneğitimdüzeyigibi ailelere veçocuklaraait
demograkbilgileriçermiştir.
Anketinhazırbulunuşlukbölümütoplam11sorudanoluşmuştur.Sorularınyeditanesi
Amerika’dayapılmışolan Early ChildhoodLongitudinalStudy(ECLS; NationalCen-
terforEducationalStatistics[NCES],1999)sorularındanadapteedilmiş,dörttanesiise
araştırmacıtarafındangeliştirilmiştir. Hazırbulunuşluksoruları5’liLikertölçeğinegöre
derecelendirilmiştir:1=Hiçönemlideğil,2=Çokazönemli,3=Önemli,4=Çokönemli
ve5=Çokçokönemli.Velilereayrıcaçocuklarınıilkokulabaşlamayaşıgeldiğindemi,
yoksabiryılgeçmigönderecekleriileilgiligörüşlerisorulmuştur.“Yaşıgeldiğindegön-
dereceğim”,“Biryılgeçgöndereceğim”,“Düşünmekiçinçokerken”ve“Hiçbirkrim
yok”şıklarıseçenekolaraksunulmuştur.
3- Verilerin Analizi
Verilerin analizinde ilk basamak olarak, velilerin her bir hazırbulunuşluk alanına
verdiğiönemyüzdeliklerlegösterilmiştir.Dahasonrabazıönemderecelerindeyeterince
cevapbulunmamasısebebiyle,‘Önemli’,‘’Çokönemli’’ve‘’Çokçokönemli’’katego-
rileri‘’önemli’’kategorisiolarak; ‘’Hiçönemlideğilve ‘’Çokazönemli’’kategorileri
ise‘’önemsiz’’kategorisiolarakgruplandırılmıştır.Herbiralanvevelilerinçocuklarını
okulagöndermekleilgilideğişkenler için 12 ayrıLojistikRegresyonanalizi yapılmış-
tır.LojistikRegresyonanalizi bağımlıdeğişkeniniki kategoridenoluşmasıdurumunda
(önemli/önemsizgibi),bağımsızdeğişkenlerebağlı olarakikikategoridenbirininolma
olasılığınıgösterir.İki kategoriden oluşançocuklarıncinsiyeti,altıkategoriden oluşan
annenineğitimdüzeyivealtıkategoridenoluşanbabanıneğitimdüzeyiolmaküzeretop-
lamüçfaktöranalizedahiledilmiştir.AnalizlerdeSPSS15.0programıkullanılmış,a=.05
istatistikianlamlılıkdeğeriolarakkabuledilmiştir.
Bulgular
Tablo1’deailelerinherbirhazırbulunuşlukalanınaverdiğiönemyüzdeliklerolarak
verilmiştir.Bazıvelilerinbirdenfazlakategoriyiişaretlemesivebazıvelilerinkategorileri
236 / Yrd. Doç. Dr. Ümmühan YEŞİL DAĞLI EKEV AKADEMİ DERGİSİ
boşbırakmalarısonucunda,bazı cevaplargeçersizsayılmış;böylece,her kategoriiçin
geçerlicevapsayısıdeğişmiştir.
Tablo 1:VelilerinHerBirHazırbulunuşlukAlanınaVerdiğiÖnemDerecesi
Hazırbulunuşluk Alanı
Hiç
Önemli
Değil
Çok Az
Önemli Önemli Çok
Önemli
Çok Çok
Önemli Toplam
f%f%f%f%f% f
15-20dakikaoturabilmesi 55,4 99,7 35 37,6 22 23,7 22 23,7 93
Dikkatinitoparlayabilmesi - - 2 2,1 21 22,1 27 28,4 45 47,4 95
Göreviyerinegetirebilmesi - - 1 1,1 23 24,2 39 41,1 32 33,7 95
Oyuncak,vb.paylaşabilmesi 1 1,1 7 7,4 46 48,9 23 24,5 17 18,1 94
Diğerleriyleoynayabilmesi - - 4 4,3 28 29,8 39 41,5 23 24,5 94
Fizikselgelişiminiyiolması 1 1,1 9 9,5 36 37,9 20 21,1 29 30,5 95
Kasgelişimininiyiolması 1 1,1 3 3,2 16 17,0 32 34,0 42 44,7 94
20’yekadarsayabilmesi 55,3 18 19,1 33 35,1 19 20,2 19 20,2 94
Alfabedekihareritanıması 8 8,5 15 16,0 39 41,5 15 16,0 17 18,1 94
Kendiniifadeedebilmesi - - 3 3,1 11 11,5 21 21,9 61 63,5 96
Özbakımınısağlayabilmesi - - 1 1,1 7 7,4 22 23,4 64 68,1 94
Butablodangörülmektedirki,velilerin%91,5’içocuğun“özbakımınısağlayabilme-
si”alanınıhazırbulunuşlukiçin“çokçokönemli”veya“çokönemli”bulmuş,hiçbirveli
önemsizbulmamış,sadecebirveli“çokazönemli”bulmuştur.Benzerşekilde“çocuğun
kendiniifadeedebilmesi”alanını“çokçokönemli”veya“çokönemli”bulanvelioranı
(%85,4)oldukçayüksektir.Dolayısıyla,velilerinençokönemverdiğialanların“çocuğun
özbakımınısağlayabilmesi”,vebunutakiben“çocuğunkendiniifadeedebilmesi”olduğu
görülmüştür.Velilerinyaklaşık%76’sıçocukların“dikkatinitoplayabilmesini”veyakla-
şık%79’uise“kasgelişiminiyiolmasını”%74,8’i“verilenbasitbirgöreviyerinegetire-
bilmesini”,%66’sı“diğerçocuklarlaoynayabilmesini”,%51,6’sı“zikselgelişimininiyi
olmasını”,%47,4’ü “15-20dakika yerindeoturabilmesini”,%42,6’sı“başkaçocuklarla
oyuncakvb.paylaşabilmesini”,%40,4’ü“20’yekadarsayabilmesini”ve“%34’üalfadeki
hareritanımasını”“çokçokönemli”veya“çokönemli”olarakdeğerlendirmiştir.
Şekil1’dearaştırılanherbirhazırbulunuşlukalanıiçin“önemli”,‘’çokönemli’’veya
‘’çokçokönemli”olarakdeğerlendirilenalanlarbir grupolaraktoplanmışveyüzdelik
sırasınagöredizilmiştir.
237
ÇOCUKLARI OKUL ÖNCESİ EĞİTİM KURUMLARINA DEVAM EDEN
VELİLERİN İLKOKULA HAZIRBULUNUŞLUK İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ
Şekil 1:VelilerinDeğerlendirmesineGöreHazırbulunuşlukAlanlarını“Önemli”,‘’Çok
Önemli’’Veya‘’ÇokÇokÖnemli”BulanVelilerinYüzdesi
Şekil1’dendeanlaşıldığıgibivelileriçin,“çocuğunözbakımbecerililerinikazanması”
ve“verilenbir görevi yerinegetirmesi”birincisırada gelmekte,bunu“çocuğun15-20
dakikadikkatinitoplayabilmesi”ve“kendiniifadeedebilmesi,ihtiyaçlarınıveistekleri-
nidile getirebilmesi”takipetmektedir.Çocuğun“kasgelişimininiyiolması”ve“diğer
çocuklarlabirlikteoynayabilmesi”dördüncüsıradayerinialmaktadır.Akademikbilgive
becerilerolan“hareritanıma”ve“20’yekadarsayabilme”ensongelmektedir.
Annenin eğitim düzeyinin ve babanın eğitim düzeyinin velilerin hazırbulunuşluk
alanlarınaverdikleriöneminderecesiyüzdeolarakTablo2’deveTablo3’degösterilmiştir.
Ayrıca bu değişkenlerveçocuğuncinsiyeti ilehazırbulunuşlukdüzeylerininönem de-
recesiarasındakiilişkiyelojistikregresyonanalizikullanılarakbakılmıştır.Busonuçlara
göreise, genelolarakailelerinhazırbulunuşlukalanlarınaverdiğiönemin bufaktörlere
göreistatistikselolarakanlamlıbirfarkyaratmadığıortayaçıkmıştır.Sadecebirhazırlık
alanındababanıneğitimdüzeyinegöreveikihazırlıkalanındadaannenineğitimdüzeyi-
negöreanlamlıfarkbulunmuştur.Bunlariseşuşekildedir:
238 / Yrd. Doç. Dr. Ümmühan YEŞİL DAĞLI EKEV AKADEMİ DERGİSİ
Tablo 2: AnneninEğitimDüzeyineGöreHazırbulunuşlukAlanlarınaÖnemVeren
 VelilerinYüzdesi*
Hazırbulunuşluk Alanı
Ortaokul
veya Düşük
%)
Lise
(%)
Ön
Lisans
(%)
Lisans
(%)
Yüksek
Lisans (%)
Doktora
(%)
15-20dakikaoturabilmesi 75 73 100 88 90 75
Dikkatinitoparlayabilmesi 88 100 100 100 100 100
Göreviyerinegetirebilmesi 94 100 100 100 100 100
Oyuncak,vb.paylaşabilmesi 82 100 89 100 90 75
Diğerleriyleoynayabilmesi 94 100 94 96 90 100
Fizikselgelişimininiyiolması 89 93 83 92 100 75
Kasgelişimininiyiolması 88 100 94 100 100 88
20’yekadarsayabilmesi 88 93 67 77 40 75
Alfabedekihareritanıması 88 100 67 73 30 88
Kendiniifadeedebilmesi, 89 100 94 100 100 100
Özbakımınısağlayabilmesi 94 100 100 100 100 100
* Önemverenvelilerinyüzdesi“Önemli”,‘’ÇokÖnemli’’ve‘’ÇokÇokÖnemli”kategorilerinin
toplamıdır.
Tablo 3: BabanınEğitimDüzeyineGöreHazırbulunuşlukAlanlarınaÖnemVeren
 VelilerinYüzdesi*
Hazırbulunuşluk Alanı
Ortaokul
veya Düşük
(%)
Lise
(%)
Ön
Lisans
(%)
Lisans
(%)
Yüksek
Lisans (%)
Doktora
(%)
15-20dakikaoturabilmesi 45 92 100 80 94 91
Dikkatinitoparlayabilmesi 100 96 100 96 100 100
Göreviyerinegetirebilmesi 100 100 100 96 100 100
Oyuncak,vb.paylaşabilmesi 91 92 100 88 94 91
Diğerleriyleoynayabilmesi 100 96 100 92 93 100
Fizikselgelişimininiyiolması 92 92 100 76 100 91
Kasgelişimininiyiolması 100 96 100 88 100 100
20’yekadarsayabilmesi 91 77 80 68 75 73
Alfabedekihareritanıması 82 77 100 72 81 55
Kendiniifadeedebilmesi 100 96 100 92 100 100
Özbakımınısağlayabilmesi 100 96 100 100 100 100
* Önemverenvelilerinyüzdesi“Önemli”,‘’ÇokÖnemli’’ve‘’ÇokÇokÖnemli”kategorilerinin
toplamıdır.
239
ÇOCUKLARI OKUL ÖNCESİ EĞİTİM KURUMLARINA DEVAM EDEN
VELİLERİN İLKOKULA HAZIRBULUNUŞLUK İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ
Babasılise(β=2,759;p<.05),yükseklisans(β=3,061;p<.05) ve doktora mezunu
(β=3,506;p<.05)ailevelilerininortaokul veya daha düşük eğitimdüzeyinesahipaile
velilerinegöre“çocuğun15-20dakikakadaryerindeoturabilmesi”alanınıönemlibulma
olasılıklarıdahafazladır(-2LogLikelihood=58,032;NagelkerkeR2=.350).Yükseklisans
mezunuannelerinolduğuailelerinvelilerininortaokulveyadahadüşükeğitimdüzeyine
sahipannelerinolduğuaile velilerine göre “hareritanıma”(β=-3,899;p<.05;-2 Log
Likelihood=77,677;NagelkerkeR2=.371)ve“20’yekadarsayabilme”(β=-3,595;p<.05;
-2LogLikelihood=81,447;NagelkerkeR2=.325)alanlarınıönemlibulmaolasılığıdaha
düşüktür.
Velilerinçocuklarınıilkokula,okulabaşlamayaşıgeldiğindemi,yoksabiryılgeçmi
göndermeyiplanladıklarıile ilgili görüşleriiseşuşekilde olmuştur:Velilerin %79,6’sı
(n=78)yaşıgeldiğinde,%15,3’ü(n=15)biryılgeçgöndermeyiplanladıklarınıbelirtmişler;
kalan5kişi(%5,2)isehenüzkararvermedikleriniveyaüzerindehenüzdüşünmediklerini
ifadeetmişlerdir.Lojistikregresyonanalizisonuçları,velilerinbuplanlarınınçocukların
cinsiyetineyadaannevebabanıneğitimdüzeyinegörefarklıolmadığınıgöstermiştir.
Sonuç ve Tartışma
Bu araştırmada özel anasınıfına ve anaokuluna devam eden çocukların velilerinin
okulahazırbulunuşlukileilgilibelirlenenalanlaraverdikleriönemderecesive bununla
çocukların cinsiyetinin ve annenin ve babanın eğitim düzeyinin ilişkisi araştırılmıştır.
Araştırmanınsonucundaikiönemlibulgueldeedilmiştir.Bunlardanilki,ailelerinnere-
deysetamamınınözbakımbecerileriniönemlibulduklarıdır.Bubulgular,çocuklarınöz
bakımbecerilerinikazanmışolmasınaönemverenvelilerinoranınınçokdahaazolduğu
Ülkü’nün(2007)veAhmetoğluvd.(2011)’ninyaptığıaraştırmanınbulguları ileçeliş-
mektedir.Bu,örneklemfarkındankaynaklanabileceğigibi,sorularınsoruluşbiçiminden
dekaynaklanabilir.Diğer taraftan,bu araştırmadakioranınyüksekliğiÜlkü’nün(2007)
araştırmasınakatılanveözbakımbecerilerininönemliolduğunuifadeedenöğretmenle-
rinoranınınyüksekliğiileuyumiçindedir.Ayrıcaaraştırmacınınilkokulöğretmenleriile
araştırmaamaçlıolarakyaptığıgörüşmelerde,ilkokulöğretmenleriçocuklarınözbakım
becerilerinikazanmışolmasının çokönemliolduğunuvurgulamışveçocuklaraokuma
yazmayıöğretmeninonlarınmesleğiolduğunuveeğerçocuklarkendiihtiyaçlarınıyar-
dımsızgiderebilirlerseokumayazmayıdahakolayöğretebilecekleriniifadeetmişlerdir.
Buradanda,buçalışmayakatılanvelilerilebuyaşgrubuileçalışanveyaçalışacakolan
öğretmenlerinbeklentilerininörtüştüğüsonucuçıkarılabilir.
Öteyandan,çocuğunbazıhareritanımasıve20’yekadarsayabilmesigibiönakade-
mikbecerileriönemlibulanvelilerinoranıdiğeralanlarlakarşılaştırıldığındadüşüktür.Bu
bulgulardahaönceyapılanbazıuluslararası(WesleyveBuysse,2003)veulusal(Ülkü,
2007)araştırmalarınbulgularıileuyumsağlamaktadır.Şöyleki,Ülkü(2007)tarafından
yapılmışolanbiraraştırmayagöredeailelerin%71,4‘ühareritanımanın,%55,4’üde
çocuğun20’yekadarsayılarısaymasınınönemliolduğunubulmuştur.Ülkü’nünçalışma-
sındakivebuçalışmadakioranlarçokyakınolmamakla birlikte,çocuklarıokul öncesi
eğitimkurumlarınadevamedenvelilerinakademikbecerilereokulahazırbulunuşlukaçı-
240 / Yrd. Doç. Dr. Ümmühan YEŞİL DAĞLI EKEV AKADEMİ DERGİSİ
sındandahaazönemverdiğininbirgöstergesikabuledilebilir.Bubulgununmuhtemel
biraçıklamasışöyleolabilir: Çalışmaya katılan velilerinçocuklarınıntamamıbir okul
öncesikurumunadevametmektedir.Okulöncesieğitimkurumlarındahernekadaroku-
mayazmaöğretimiyapılmasabileokumayazmayahazırlıkiçingerekliolanbecerilerin
yeraldığıetkinlikleryapılmaktadır(Gönenvd.,2010).Velilerçocuklarınönakademik
bilgivebecerilerizatenkazandığınıdüşünebilirvebuaçıdankaygıduymuyorolabilirler.
Budabualanıönemsırasıaçısındandiğeralanlarınaltınaitmişolabilir.Diğerbiraçık-
lamasıise,buaraştırmadaaraştırılmamışolmaklabirlikte,velilerinçocuklaraakademik
becerilerikazandırmanınilkokulunveöğretmeningöreviolduğunadairinançtaşımaları
olabilir.
Çalışmanındiğer bulgularınagöre“öğrenmeyeyaklaşımlar”olaraksınıandırabile-
ceğimiz çocuğun “verilen basit bir görevi yerine getirebilmesi” ve “dikkatini toparla-
yabilmesi”alanlarınaönem verenvelilerinoranlarınınoldukça yüksekoluşudur.Bunu
dilgelişimininbiralanınıkapsayançocuğun“kendiniifadeedebilmesi,ihtiyaçlarınıve
isteklerini dile getirebilmesi” takip etmiş, daha sonra “diğer çocuklarla birlikte oyna-
yabilmesi”,“oyuncak,kalem,silgivb.paylaşabilmesi”ve“kasgelişimi”takipetmiştir.
Çocuğun“15-20dakikayerindeoturabilmesi”ve“zikselgelişimininiyiolması”,aka-
demikbecerilerdenöncegelenalanlarolarakyerinialmıştır.BubulgularÜlkü(2007)ve
Ahmetoğluvd.(2011)tarafındanyapılmışolançalışmalarınbulgularıilebenzerlikgös-
termektedir.Bununlaberaber,çocuğunzikselgelişiminiönemlibulanvelilerinoranının
sonsıralardaolmuşolmasıdikkatçekicidir.
Buaraştırmanındiğerbirbulgusuise,ailelerinderecelendirmelerininçocuğuncinsiye-
tiveannebabanıneğitimdüzeyiilealakalıolmadığı:sadeceortaokulmezunuveyadaha
düşükeğitimdüzeyinesahipolanannelerinbulunduğuailelerinönakademikbecerilere
yükseklisansmezunuolananneleregöredahaçokönemverdikleriveortaokulvedaha
düşükeğitimdüzeyine sahipolanbabaların bulunduğuailelerinçocuğun 15-20dakika
kadaryerindeoturabilmesinediğeraileleregöredahaazönemverdiğidir.Buçalışmada
ailelerinönemverdiklerialanlaragöreçocuklarınınhazırbulunuşlukalanlarınıdestekle-
yicietkinliklerdebulunacağıveçocuklarınoalanlardagelişimgöstereceğivarsayımıyla
yolaçıkılmıştır.Dolayısıyla,çocuklarıncinsiyetineveannebabanıneğitimdüzeyinegöre
çocuklarınhazırbulunuşlukdüzeyininfarklıolduğunubulmuşolanaraştırmaların(Erkan
veKırca,2010;GulloveBurton,1992;Unutkan,2007)bulgularınabenzerbulgularelde
etmekbeklenmiştir.Ancak,bulgularbubeklentiileçelişmektedir.
Ailelerinçocuklarınıokulazamanındaveyabiryılgeçgöndermeplanlarınınçocuğun
cinsiyetiveannebabanıneğitim düzeyi ile ilişkisinin olmadığıdadiğerbirbulgudur.
Bualandadahaönceyapılançalışmalarınçoğunluğuyurtdışıkaynaklıolupveailelerin
çocuklarınıokula zamanındaveyageçgöndermeleriileannebabanıneğitimdüzeyi ve
çocuğuncinsiyetiarasındakiilişkiyeçocuklar okulabaşladıktansonra bakmışlarvebu
değişkenlerinailelerinkararınıetkilediğinibulmuşlardır(örn. Grau ve DiPerna, 2000;
StipekveByler,2001).Ailelerinbukonudakiplanlarınıveannebabanıneğitimdüzeyi
ileilişkisiniaraştıranveAmerikaBirleşikDevletleri’ndeDiamondvd.(2000)tarafından
yapılanaraştırmada eğitimdüzeyiyüksekolanannebabalarınçocuklarınıokulabir yıl
241
ÇOCUKLARI OKUL ÖNCESİ EĞİTİM KURUMLARINA DEVAM EDEN
VELİLERİN İLKOKULA HAZIRBULUNUŞLUK İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ
geçgöndermeyiplanladıklarıbulunmuştur.BuçalışmanınbulgusuDiamondvd.(2000)
tarafındanyapılan çalışmanınbulgusuyla çelişmektedir.Buçelişkilibulguikiülkeara-
sındakisosyal,kültürel,ekonomikveeğitimselfarklılıklardanveyaikiaraştırmaarasında
geçenzamanfarkındankaynaklanabilir.Kagan(1992)tarafındanifadeedildiğigibi,ha-
zırbulunuşluğunonyılöncekitanımıilebugünkütanımıaynıdeğildir.Sonuçolarak,bu
araştırmanınbulgularınındiğeraraştırmanınbulgularıilefarklılığı,Kaganvd.(1995)’nin
detartıştığıgibi,okulahazırbulunuşluğuntekbirtanımıolmayışına,hazırbulunuşluğun
çokboyutluluğuna,değişkenliğinevekültüre,ortama,durumavezamanagöreanlamının
değiştiğinebirgöstergeolarakdadeğerlendirilebilinir.
Öneriler
Aile,okulöncesieğitimkurumları,veçevreçocuklarınokulahazırbulunuşlukdüzey-
lerini etkileyen ortamlardır. Çocukların ilkokula gerekli becerilerle donanımlı olarak
başlayabilmesiiçinokul-aile-çevreişbirliğiartırılmalıdır.İlkokullarınçocuktanbeklen-
tileri,okulöncesieğitimkurumlarıveailelerilepaylaşılmalıdır.Ailelerçocuklarınınoku-
labaşlamasıiçingerekliolanbecerilerkonusundabilgilendirilmelivedesteklenmelidir.
Aynışekildeailelerveokulöncesieğitimkurumlarıda,çocuklarıngelişimleri,tecrübeleri
veortamlarıhakkındailkokuldakiöğretmenveyöneticileribilgilendirmelidir.
Hazırbulunuşluğunbaşkabirboyutunun“okulundaçocukiçinhazırolmasıgerektiği”
olduğudüşünülmelidir.Herçocuğungelişimininveuyumununfarklıhızdaveaşamalarda
olacağıgözönündebulundurularak,okullardagelişimvebecerilerindeçeşitlilikgösteren
çocuklaraeğitimveöğretimverebilmeyehazırhalegetirilmelidir.
Kaynakça
Ahmetoğlu,E.Ercan,Z.G.,veAral,N.(2011).“AnnelerinOkulÖncesiEğitimeDevam
EdenÇocuklarınınOkulOlgunluğuHakkındakiGörüşlerininİncelenmesi”.
2nd International Conference on New Trends in Education and Their Im-
plications, 27-29Nisan,Antalya.
Beswick,K.(2005).“ItDependsontheStudents:InuencingTeacherBeliefsAboutthe
EndsandMeansofNumeracyTeaching”.InP.Clarkson,A.Downton,D.
Gronn,M.Horne,A.McDonough,R.Pierce,veA.Roche(Eds.),Building
Connections: Research, Theory and Practice (Proceedingsofthe28than-
nualconferenceoftheMathematicsEducationResearchGroupofAustral-
asia,Vol.1,pp.137-144).Sydney:MERGA.
Diamond,K.E.,Reagan,A.J.,veBandyk,J.E.(2000).“Parents’ConceptionsofKinder-
gartenReadiness: RelationshipswithRace,EthnicityandDevelopment”.
The Journal of Educational Research, 94(2):93-100.
Erkan,S.veKırca,A.(2010).“OkulÖncesiEğitiminIlköğretimBirinciSınıfÖğrencilerinin
OkulaHazırBulunuşluklarınaEtkisininİncelenmesi”.Hacettepe Üniversi-
tesi Eğitim Fakültesi Dergisi,38,94-106.
242 / Yrd. Doç. Dr. Ümmühan YEŞİL DAĞLI EKEV AKADEMİ DERGİSİ
GettingReady.(2005).Findings from the National School Readiness Indicators Initia-
tive A 17 State Partnership. www.gettingready.org/.../DisplayLinksPage.
(ErişimTarihi:25.09.2012).
Gönen,M.,Ünüvar,P.,Bıçakçı,M.Koçyiğit,S.,Yazıcı,Z.,Orçan,M.,vd.(2010).“Okul
ÖncesiEğitimÖğretmenlerininDilEtkinlikleriniUygulamaBiçimlerinin
İncelenmesi”.Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,
10(19):23-40.
Grau,M.E.veDiPerna,J.(2000).“RedshirtingandEarlyRetention:WhoGetsThe“Gift
OfTime”AndWhatAreItsOutcomes?”.American Educational Research
Journal, 37(2):509-534.
Gullo,D.F.veBurton,C.B.(1992).“AgeofEntry,PreschoolExperience,andSex as
Antecedents of Academic Readiness in Kindergarten”. Early Childhood
Research Quarterly,7,175-186.
“İlköğretimveEğitimKanunuIleBaziKanunlardaDeğişiklikYapilmasinaDairKanun”.
(2012).T.C. Resmi Gazete, 28261,11Nisan2012.
Kagan,S.L.(1992).“ReadinessPast,Present,Future:ShapingtheAgenda”.Young Chil-
dren, 48(1):48-54.
Kagan,S.L.,Moore,E.,veBredekamp,S.(1995).Reconsidering Children’s Early De-
velopment and Learning: Toward Common Views and Vocabulary.Wash-
ington,DC:NationalEducationGoalsPanel.
Lewit,E.M.veBaker,L.S.(1995).“SchoolReadiness”.The Future of Children. Critical
Issues for Children and Youths, 5(2):128-139.
McGill-Franzen,A.(1993).Shaping the Preschool Agenda: Early Literacy, Public Policy
and Professional Beliefs.NewYork:StateUniversityofNewYorkPress.
“MilliEğitimBakanlığıIlköğretimKurumlarıYönetmeliği”.(1992).T.C. Resmi Gazete,
21308, 7 Ağustos 1992.
Moore,R.S.,veMoore,D.N.(1977).Better Late Than Early: A New Approach To Your
Child’s Education.NewYork,NY:Reader’sDigestPress.
MyByrde,C.,Ziviani,J., veCuskelly,M. (2004).“SchoolReadinessand Factorsthat
InuenceDecisionMaking”.Occupational Therapy International, 11(4):
193-208.
“NationalAssociationfortheEducationofYoungChildren”(1995).School Readiness. A
position statement of the National Association for the Education of Young
Children. http://www.naeyc.org/les/naeyc/le/positions/PSREADY98.
PDF (Erişimtarihi:25.09.2012).
National Center for Educational Statistics. (1999). Fall Parent Interview. http://nces.
ed.gov/ecls/kinderinstruments.asp(Erişimtarihi:25.09.2012).
243
ÇOCUKLARI OKUL ÖNCESİ EĞİTİM KURUMLARINA DEVAM EDEN
VELİLERİN İLKOKULA HAZIRBULUNUŞLUK İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ
Oktay A. ve Unutkan Ö. P. (2005). “Erken Çocuklukta Gelişim ve Eğitimde Yeni
Yaklaşımlar”. (Yayıma Haz. Müzeyyen Sevinç). İlköğretime Hazır Oluş
ve Okul Öncesi Eğitimle İlköğretimin Karşılaştırılması, İstanbul:Morpa
KültürYayınları,ss.145-155.
Stipek,D.veByler,P.(2001).“Academicachievementandsocialbehaviorsassociated
withageofentryintokindergarten”.Journal of Applied Developmental
Psychology, 22(2),175-189.
Unutkan,Ö.P.(2007).“OkulÖncesiDönemÇocuklarınınMatematikBecerileriAçısından
İlköğretimeHazırBulunuşluğununİncelenmesi”.Hacettepe Üniversitesi
Eğitim Fakültesi Dergisi,32,243-254.
Ülkü,Ü.B.(2007).Anasını ve ilköğretim 1. Sinifa devam eden çocukların velileri ve
öğretmenlerinin, çocukların okul olgunluğu hakkındaki görüşlerinin ince-
lenmesi.(YüksekLisansTezi).Adana:ÇukurovaÜniversitesiSosyalBil-
imlerEnstitüsü.
Wesley,P.W.,veBuysse,V.(2003).“MakingMeaningofSchoolReadinessinSchools
andCommunities”.EarlyChildhood Research Quarterly.18,351–375.
Yapıcı,M.(2004).“İlköğretim1.SınıfaBaşlayanÖğrencilerinHazırBulunuşlukDüzey-
leri”.Uluslar Arası İnsan Bilimleri Dergisi,1(1):1-8. http://www.insanbil-
imleri.com/ojs/index.php/uib/article/view/52(Erişimtarihi:25.09.2012).
Yazıcı,Z.(2002).“OkulÖncesiEğitiminOkulOlgunluğuÜzerineEtkisininİncelenmesi”.
Milli Eğitim Dergisi, 155-156.
Zill, N., Loomis, L. S., ve West, J. (1998). The Elementary School Performance and
Adjustment of Children who Enter Kindergarten Late or Repeat Kinder-
garten: Findings From National Survey.NCESNo:98-097.Washington,
DC:U.S.DepartmentofEducation.(ERICReproductionServiceNo:ED
414076).
... Ayrıca, okul öncesi eğitimi almış çocukların okula uyum düzeylerinin okul öncesi eğitim almayanlara göre daha yüksek çıktığı (Demir ve Kale 2023; Erbasan ve Erbasan, 2020; Ensar ve Keskin, 2014), öz bakım, zihinsel, fiziksel, sosyal ve duygusal beceriler açısından daha gelişmiş oldukları (Lokumcu Tozar, 2011) tespit edilmiştir. Diğer yandan bu öğrencilerin kendini ifade edebilme, öz bakım becerileri ve başka çocuklarla oyun oynanabilme gibi yeterlilikleri kazanma yönünden avantajlı oldukları, yani hazırbulunuşluklarının daha iyi olduğu (Yeşil Dağlı, 2012), okula daha kolay uyum sağladıkları (Polat vd., 2014) vurgulanmıştır. ...
... Benzer şekilde alan yazınında 72 aydan küçük öğrencilerin duyuşsal gelişimlerinin yetersiz olduğu (Çakıcı, 2015) ayrılık kaygısı, üzüntü, yalnızlık ve korku gibi olumsuz duygular yaşadıkları (Oktay vd., 2021) kuralları (sıra bekleme vb.) bilmedikleri, dikkati toplamada ve iletişim kurmada zorlandıkları, uyum zorunu yaşadıkları (Kabapınar vd., 2018; Zelyurt ve Özel, 2015) gibi sonuçlara ulaşılmıştır. Bununla birlikte öğrencinin sınıfta annesini istemesi ve oyun düşkünlüğü (Kabapınar vd., 2018) durumlarının ifade edilmesi duyuşşal yeterliliklerin hazırbulunuşlukta önemli olduğunu göstermektedir (Yeşil Dağlı, 2012). Oktay (2000) okula başlarken anneden ayrılamayan çocukların; çoğunlukla kendini okula hazır hissetmeyen, duygusal olgunluğa ulaşmamış bireyler olduklarını belirtmiştir. ...
Article
Full-text available
Bu araştırma ile sınıf öğretmenlerinin ilkokula başlama yaşına yönelik görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma Samsun ilinin farklı ilçelerinde görev yapmakta olan 25 sınıf öğretmeniyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, nitel araştırma desenlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme tercih edilmiştir. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme ile toplanmış olup, verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenler, ilkokula başlamanın sadece yaşa bakılarak belirlenmesinin uygun olamayacağı, bunun yanında olgunlaşmanın da dikkate alınması gerektiğini belirtmişlerdir. Bununla birlikte 72 ay ve daha alt yaş gruplarındaki çocuklarda okula başlama yaşının; öğrencilerin bilişsel, duyuşsal ve psikomotor alanlarda sorunlar yaşamasına neden olduğu ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda öğrencilerin küçük kas becerilerini kullanma, kesme-boyama, oyun ve fiziki etkinliklere katılımda zorlandıkları; dikkat sorunları yaşadıkları; bazı öğrencilerin akademik başarılarının düşük olması nedeniyle okula ve derse karşı olumsuz tutum geliştirdikleri belirtilmiştir. Diğer taraftan, okula başlama yaşının velinin kararına bırakılmasının uygun olmadığı, ilkokula başlamak için ilgililerin bir araya gelerek ortak kriterler belirlenmesi gerektiği vurgulanmıştır. Öğretmenler, ilkokula başlamanın anasınıfı öğretmeni, ilkokul birinci sınıfı okutacak öğretmenler, psikolojik danışma ve rehberlik uzmanı, okul idaresi ve velinin ortak kararıyla belirlenmesini önermişlerdir.
... Aile ve öğretmenlerin okula hazırbulunuşluğa yönelik görüşlerinin incelendiği çalışmalarda (Abu Taleb, 2013;Ackerman ve Barnett, 2000;Belfield ve Garcia, 2014;Diamond ve diğerleri, 2000;Grace ve Brandt, 2006;Hatcher ve diğerleri, 2012;Kotaman, 2012;Snow, 2010;Şahin ve diğerleri, 2013;Yeşil Dağlı, 2012) öğretmenlerin ve ailelerin okula hazırbulunuşluk hakkında farklı görüşlere sahip oldukları görülse de yapılan bütün çalışmalarda, okula hazırbulunuşluğun çocuk üzerinde önemli bir etkisinin olduğu vurgulanmaktadır (Grace ve Brandt, 2006). ...
... Ahmetoğlu, Ercan ve Aral (2011) yaptıkları araştırma sonucunda sosyal gelişimle ilgili maddelerin çocukların ilköğretime başlamasında etkili olan etmenlerin başında geldiğini ifade etmişlerdir. Yeşil-Dağlı (2012) tarafından yapılan çalışmada ise ana sınıfı ve ana okuluna devam eden 115 velinin çocuklarının okula başlayabilmesi için önemli buldukları özellikler araştırılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre velilerin tamamına yakınının okula başlayabilmeleri için çocukların öz bakım becerilerini edinmelerini, istek ve ihtiyaçlarını ifade edebilmelerini önemli buldukları tespit edilmiştir. ...
... İlkokula hazırlık becerileri alt boyutları toplam puan ortalamasına bakıldığında ise; okul öncesi öğretmenleri, birinci sınıf öğretmenleri ve okul öncesi öğretmen adayları en yüksek ortalamayı "öz bakım becerisi" boyutuna verirken, sınıf öğretmen adayları "fiziksel gelişim" boyutuna en yüksek ortalamayı vermişlerdir. Araştırmanın bulgusuna paralel olarak Yeşil Dağlı (2013) çocuğu okul öncesi eğitim kurumuna giden velilerin okula hazırlığa ilişkin görüşlerini incelediği çalışmasında, velilerin tamamına yakınının çocukların öz bakım becerilerini kazanmış olmasını ve kişisel ihtiyaç ve isteklerini ifade edebilmesini önemsediklerini bulmuştur. Araştırmanın bu bulgusunun aksine alan yazında ilkokula hazırlık becerilerinde diğer becerilere oranla akademik becerilerin önemini vurgulayan çalışmalarda (Lewit ve Baker, 1995;Williamson, 2003, Kwong, 2006Skeete, 2006) ...
... Bu nedenle, çocukların içinde bulundukları sosyal ortamları mümkün olduğunca zengin içerikle donatarak, çocukların gelişimlerini desteklemek gerekmektedir (Aktaran, Neuman ve Celano, 2001). Toplumun ve ailenin desteğinin yanı sıra, hem Türkiye"de hem de diğer ülkelerde daha çok sayıda çocuğun daha erken yaşlarda okul öncesi eğitim kurumlarına başlamaları nedeniyle (Barnett, Hustedt, Friedman, Boyd ve Ainsworth, 2007;Damon ve Hart, 1982;Kandır ve Orçan, 2009;Üstün ve Akman, 2003;Yeşil Dağlı, 2012) günümüzde, okul öncesi öğretmenleri, özellikle de anasınıfı öğretmenleri tarafından, çocukların erken okuryazarlık becerilerinin gelişiminin desteklenmesi büyük önem kazanmaktadır. ...
Thesis
Full-text available
Araştırma, anasınıfı ve sınıf öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili bilgi düzeylerinin, mesleki yeterliklerine yönelik algı düzeylerinin ve bazı özelliklerinin [cinsiyet, kıdem, öğrenim durumu, sınıf düzeyi (anasınıfı, birinci - dördüncü sınıf), okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili ders ve seminer alma durumu], okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili algılarını ne düzeyde açıkladıklarını belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında, "Anasınıfı ve Sınıf Öğretmenlerinin Okuma Yazmaya Hazırlık Etkinlikleriyle ilgili Algı Düzeyleri Ölçeği" ve "Anasınıfı ve Sınıf Öğretmenlerinin Okuma Yazmaya Hazırlık Etkinlikleriyle ilgili Bilgi Düzeyleri Ölçeği"nin geliştirilmesi, "Anasınıfı ve Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Yeterliklerine yönelik Algı Düzeyleri Ölçeği"nin Türkçe'ye uyarlanması ile, bu üç ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının gerçekleştirilmesi de amaçlanmıştır. Araştırma, genel araştırma modellerinden biri olan, ilişkisel tarama modeli kullanılarak yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2012 - 2013 eğitim öğretim yılında Ankara ilinin Çankaya ilçesinde yer alan Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı resmi ilkokullarda görev yapan anasınıfı ve sınıf öğretmenleri (birinci - dördüncü sınıf) oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise, tesadüfi örnekleme yöntemlerinden basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenen 141 anasınıfı öğretmeni ve 274 sınıf öğretmeni olmak üzere toplam 415 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma amacıyla geliştirilen "Anasınıfı ve Sınıf Öğretmenlerinin Okuma Yazmaya Hazırlık Etkinlikleriyle ilgili Algı Düzeyleri Ölçeği" ve "Anasınıfı ve Sınıf Öğretmenlerinin Okuma Yazmaya Hazırlık Etkinlikleriyle ilgili Bilgi Düzeyleri Ölçeği" ile araştırma amacıyla Türkçe'ye uyarlanan "Anasınıfı ve Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Yeterliklerine yönelik Algı Düzeyleri Ölçeği"nden yararlanılarak nicel veriler toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde, araştırmanın örnekleminde yer alan anasınıfı ve sınıf öğretmenlerinden elde edilen verilere ilişkin betimsel istatistikler hesaplanmıştır. Araştırmanın alt amaçları doğrultusunda, verilerin analizi gerçekleştirilmiş; öğretmenlerin okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili bilgi düzeylerine, mesleki yeterliklerine yönelik algı düzeylerine ve bazı özelliklerine göre, okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili algı düzeylerinin farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesi amacıyla, ilişkisiz ölçümlerde t testi ve tek yönlü varyans analizi gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, anasınıfı ve sınıf öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili bilgi düzeylerinin, mesleki yeterliklerine yönelik algı düzeylerinin ve bazı özelliklerinin, okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili algılarını, ne düzeyde açıkladığının belirlenmesi amacıyla, aşamalı çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmanın bulguları, araştırmaya katılan hem anasınıfı öğretmenlerinin hem de sınıf öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili algılarının ve mesleki yeterliklerine yönelik algılarının yüksek düzeylerde olduğunu, fakat okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili bilgi düzeylerinin yetersiz olduğunu göstermektedir. Ayrıca, anasınıfı ve sınıf öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili algı düzeylerinin, okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili bilgi düzeyleri, mesleki yeterliklerine yönelik algı düzeyleri ve bazı özellikleri tarafından anlamlı bir şekilde açıklanmadığı görülmektedir. Araştırmanın bulguları ışığında, okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili olarak öğretmen eğitimi verilen lisans programlarına, hizmet içi eğitim programlarına, ileride yapılabilecek bilimsel araştırmalara ve eğitim fakültelerinde görev yapan öğretim elemanlarına yönelik öneriler sunulmuştur.
... Studies showed that parents' and teachers' school readiness beliefs are associated with their practices and children's school outcomes (Jung, 2016;Lally, 2010). In the national context, previous studies examined inservice teachers' (Tantekin-Erden&Altun, 2014;Kotaman, 2014;Şahin, Sak, &Tuncer, 2013), preservice teachers' (Şahin-Sak, 2016), and parents' (Yeşil-Dağlı, 2012) views about school readiness in an isolated way. Therefore, the aim of the study was to investigate and compare parents, preschool inservice teachers', and pre-service teachers' views about school readiness in a holistic approach. ...
... Studies showed that parents' and teachers' school readiness beliefs are associated with their practices and children's school outcomes (Jung, 2016;Lally, 2010). In the national context, previous studies examined in- service teachers' (Tantekin-Erden&Altun, 2014;Kotaman, 2014;Şahin, Sak, &Tuncer, 2013), pre- service teachers' (Şahin-Sak, 2016), and parents' (Yeşil-Dağlı, 2012) views about school readiness in an isolated way. Therefore, the aim of the study was to investigate and compare parents, preschool in- service teachers', and pre-service teachers' views about school readiness in a holistic approach. ...
Article
Çocuğun okul ortamına fiziksel, duygusal, psikolojik olarak uyum sağlayabilmesi ve kendini iyi hissedebilmesi için bir olgunluğa ulaşmış olabilmesi gerekmektedir. Bu araştırmada ilkokul 1. sınıf düzeyindeki öğrencilerin hazırbulunuşluklarının birçok değişken açısından incelenmesi hedeflenmiştir. Araştırmanın yürütülmesinde tarama modelinden yararlanılmıştır. Araştırma evreni 2020-2021 öğretim yılında Samsun ilindeki ilkokul 1. sınıfları okutan sınıf öğretmenlerinden meydana gelmektedir. Araştırmada veri toplama araçları olarak İlkokula Hazırbulunuşluk Ölçeği ve araştırmacılar tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde kullanılan testler; parametrik olarak bağımsız gruplar için t testi, nonparametrik olarak Kruskal Wallis H testi ile Mann Whitney U testidir. Araştırmada, ilkokul 1. sınıf öğrencilerinin ilkokula hazırbulunuşluk düzeylerinin okula başlamadan önce sanatsal, sportif faaliyetlere katılma durumları, okula başlama ayları, anne ile babanın eğitim durumları, ailenin kaçıncı çocuğu oldukları, annenin çalışma durumu, veli ile evde etkinlik yapma durumu ve ailenin teknolojiyi kullanma sürelerine göre anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Ancak öğrencilerin cinsiyetlerine göre ilkokula hazırbulnuşlukları arasında anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Elde edilen bulgulara göre ailenin ilk çocuğu olanların okula hazırbulunuşluk düzeyleri diğerlerinden daha yüksek bulunurken, bu değişkenin ilkokula hazırbulunuşluk düzeyini belirlemede anlamlı bir farklılık oluşturmadığı tespit edilmiştir. Okul öncesinde sanatsal, sportif kurslara katılan çocukların, katılmayanlara göre; velisi ile evde etkinlik yapan çocukların yapmayanlara göre daha iyi hazırbulunuşluğa sahip oldukları ve ailenin teknoloji kullanma süresinin azaldığı durumlarda çocuklarının ilkokula hazırbulunuşluklarının arttığı görülmüştür.
Article
Bu araştırmanın amacı, çocuğu okul öncesi eğitime davam eden annelerin bir sonraki eğitim basamağı olan ilkokula hazır oluş ile ilgili düşüncelerinin belirlenmesidir. Bu doğrultuda annelerin çocukların ilkokula hazır olmaları için hangi becerilere sahip olmaları gerektiği, bu becerilerin edinilmesinin nasıl destekleneceği ve ilkokula hazır oluşu engelleyen faktörlerin neler olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma nitel araştırma deseni kullanılarak yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu çocuğu okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 75 anne oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanan ve alan uzmanlarının görüşleri doğrultusunda şekillendirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda annelere göre, çocukların ilkokula hazır oluşta sahip olması gereken becerilerin beş gelişim alanı (sosyal- duygusal, bilişsel, dil, fiziksel, özbakım becerileri) altında toplandığı belirlenmiştir. Çocukların ilkokula hazır oluşunu desteklemek için okul öncesi eğitimi almış olmaları gerektiği ve okul öncesi eğitim kurumlarında yapılacak etkinliklerin ilkokula hazırlık sürecinde önemli rol oynadığı belirlenmiştir. Ailenin tutumu, çocuktan kaynaklanan fiziksel-psikolojik –sosyal –iletişim ve bilişsel yetersizlikler, okul ortamının elverişsizliği, akran zorbalığı, tablet ve telefon gibi faktörlerin ise bu süreci olumsuz olarak etkileyen faktörler olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın okul öncesi eğitim öğretmenleri ve aileler arasındaki işbirliği, beklenti, paylaşım ve hedef belirleme noktasında yol gösterici olacağı düşünülmektedir
Article
Concepts are defined as mental tools that enable the formation of basic cognitive structures in long-term memory and of the retention of new information in a meaningful way. Children, with the help of concepts, begin to evaluate the qualities of objects and form cognitive structures in order to adapt to the world surrounding them, starting from very early ages. The formation and the maturation of many cognitive structures occur through concept development in early childhood. However, our understanding of developmental mechanisms of conceptual development is incomplete. Within this context in this study, the concept development in early childhood is examined and suggestions were brought for parents and educators to support the concept development in children.
Article
Full-text available
Özet Bu çal ışmanın amacı; öğretmenlerin dil etkinliklerini uygulama biçimlerini belirlemektir. Çal ışma grubunuAdana, Ankara, Antalya, Karabük ve Konya il merkezlerinde görev yapan toplam 175 öğretmen oluşturmaktadır.Veriler, araştırmacılar taraf ından hazırlanan anket formu ile toplanmıştır. Ara ştırma sonuçlar ına göre,öğretmenlerin çoğunluğu dil etkinliklerine günlük programlarında yarım saate kadar yer ay ırmaktadır. Yineöğretmenlerin çoğunluğu bu etkinliklere çocukların dil gelişimini desteklemede etkili olduğunu düşündüğü içinyer vermektedir. Öğretmenler dil etkinlikleri öncesinde genellikle öğrencilerle sohbet etmeyi tercih etmektedir.Öğretmenler dil etkinlikleri sonrasında ‘olay s ıralaması ve kahramanlarının özellikleri ile ilgili sorular sorma’etkinliğini s ıklıkla yapmaktadır. Ö ğretmenler dil etkinliklerinde araç olarak çoğunlukla kitaplar ve kuklalarıkullanmaktadırlar. Data show ve slaytlar ise en az kullanılan araçlardır.Anahtar Sözcükler: dil, okul öncesi eğitim, dil etkinlikleri (PDF) Okul Öncesi Eğitim Öğretmenlerinin Dil Etkinliklerini Uygulama Biçimlerinin İncelenmesi. Available from: https://www.researchgate.net/publication/263199230_Okul_Oncesi_Egitim_Ogretmenlerinin_Dil_Etkinliklerini_Uygulama_Bicimlerinin_Incelenmesi [accessed Sep 17 2024].
Article
Full-text available
This paper describes the results of a study that examined the prevalence of the delay of kindergarten entry, also known as academic redshirting. Utilizing a representative sample of Wisconsin school district, the authors examined the school records of more than 8,000 students to depict patterns of school entry, promotion, subsequent special services, and student achievement. Results indicate that approximately 7% of the sample bad delayed school entry and that those children were primarily boys with birthdates immediately before the entrance cutoff. Redshirts and retainees are more likely to receive special education services than their peers who enter and are promoted on time. The achievement of redshirts is comparable to their normally entered peers; whereas retainees perform at lower levels. Although the interpretations of these results depend on the perspective taken on extra-year interventions, they can be read in the context of other literature on extra-year interventions. We suggest next steps for the development of empirical knowledge on redshirting and for evaluating the efficacy of this practice. Given its lack of empirical efficacy, we do not support widespread use of this strategy for increasing readiness.
Conference Paper
Full-text available
This paper reports on the impact of a brief professional learning program for K-8 teachers of mathematics, on teachers' beliefs about effective numeracy teaching strategies and appropriate goals of numeracy teaching, for students with mathematics learning difficulties and for students generally. Evaluation data indicated that the teachers finished the program less inclined to espouse differing beliefs in relation to the two types of students, and that their final beliefs were more in line with the aims of the program. Numeracy is accepted as having its foundations in mathematics (Australian Education Council, 1990) and is typically defined as also involving affective dimensions and the ability to use mathematics in everyday life (Australian Association of Mathematics Teachers, 1997). More recently, the Tasmanian Department of Education (DoET) (2002) stated that numeracy; requires the knowledge and disposition to think and act mathematically and the confidence and intuition to apply mathematical principles to everyday problems. … it also involves the critical and life-related aspects of being able to interpret information thoughtfully and accurately when it is presented in numerical and graphic form (p. 21).
Article
Definitions, theory, and educational practice relevant to school readiness are discussed. Strategies to promote school readiness in the future should (1) redefine readiness and set performance standards; (2) redefine the assessment of readiness; and (3) reallocate the responsibility helping children get ready for school. (LB)
Article
Data from the National Household Education Survey (1993) were used to examine parents' conceptions of kindergarten readiness and home-learning activities. Parents reported reading to their children an average of several days each week; a majority of children watched educational television programs such as Sesame Street. African American and Hispanic parents, and other parents of color, were significantly more likely than Caucasian parents to express concerns about their childís readiness for kindergarten. However, Caucasian parents were significantly more likely than other parents to comment that they would delay sending their child to kindergarten until he or she was older. Parent concerns about their child's kindergarten readiness were unrelated to learning activities and educational television viewing at home.
Article
A longitudinal design (kindergarten through third grade) was used to assess the effects of the age at which children entered kindergarten on children's academic achievement, social skills, academic engagement, relationship with teachers, and self ratings of academic skills. The sample was ethnically diverse; all of the over 200 children in the study came from low-income families. Results indicated a modest advantage in academic achievement for children who entered kindergarten at a relatively older age during the first year of school, but this advantage disappeared by third grade. The only advantage found in kindergarten and third grade for children who were relatively old when they entered school was in more positive feelings about their teacher. “Holding out” was rare (less than 1%) in this low-income sample.
Article
The topic of school readiness dominates national discussion about early education as schools and communities implement recent federal policies. This study involved 20 focus groups with 93 professionals and 25 parents to explore perceptions of readiness. Thematic analysis of transcripts revealed that participants experience several tensions related to their views of readiness: the conflict between personal philosophies of teaching and learning and the expectations set forth by the state; the pressure placed upon children, teachers, and families for children to perform; and the inconsistency of defining kindergarten eligibility by both chronological age and a set of required entry skills. The authors recommend action to: (1) promote strategies that foster school readiness, not just outcomes that define it, (2) increase professional accountability, and (3) promote social and emotional development as a critical foundation of school readiness.
Article
Readiness, or preparing young children for the formal curriculum, is garnering much attention and controversy in the field of early childhood education. Many factors have been examined in efforts to determine what affects academic readiness. The purpose of this study was to examine the effects of children's age of entry, number of years of preschool, and sex on academic readiness at the end of kindergarten. A total of 4, 539 children participated in the study. Of these, 104 children started public school at age 3 (K3), 1, 234 started school at age 4 (K4), and 3, 201 started at age 5 (K5). At-risk status was determined using the Cooperative Preschool Inventory (Caldwell, 1974), and first-grade readiness was determined using the Metropolitan Readiness Test (MRT; Nurss & McGauvran, 1974). Controlling for risk status, regression analysis revealed that age of entry and number of years of preschool accounted for a significant amount of the variance, while sex did not. Analyses of covariance indicated that children who entered the public school preschool program at K3 or K4 scored significantly higher on the MRT than children who entered at K5. The findings also indicated that if children were the youngest in their class they did not score as high as their older counterparts in the K4 and K5 cohorts. However, no difference was found on achievement scores between the oldest and the youngest for the K3 cohort.
Article
Occupational therapists are frequently asked to make recommendations regarding a child's school readiness. The primary objective of this study was to investigate the factors that influence the decision making of parents and teachers regarding this issue. The home environments and developmental status of 215 preschool children (age: M = 62.2 months, SD = 4.65) were assessed. Parents and teachers completed questionnaires about each child's behaviour, temperament, and readiness for school. Their perceptions were analysed separately. Results showed that chronological age, and the presence of adaptability, well-developed social skills, and the ability to persist with an activity until completed influenced parents' as well as teachers' perceptions of school readiness. In addition, teachers' decisions were influenced by gender (girls were perceived as being more ready for school than boys), and the presence of the temperament characteristic of inhibition (withdrawn, shy behaviours). These results indicated that factors other than a child's developmental status influenced parental and teacher decision making, challenging occupational therapists to adopt a broader focus when consulting with parents and teachers about school readiness. Limitations of the study included the self-selected sample resulting in potential bias owing to the over-representation of families from higher socioeconomic backgrounds. It is suggested that future research take the form of a matched pairs design, and focus on a comparison between a population of children perceived to be ready to progress to school and a group perceived not to be ready.