Content uploaded by Aneta Sobotka
Author content
All content in this area was uploaded by Aneta Sobotka on Feb 25, 2018
Content may be subject to copyright.
A preview of the PDF is not available
Herczyński, J. Sobotka, A. (2012) Dyskusje o pozycji zawodowej dyrektora szkoły, w: M. Herbst (red.) Decentralizacja oświaty, Biblioteczka Oświaty Samorządowej, ICM UW
Abstract
Decentralizacja oświaty zawiera analizy i raporty dotyczące kształtowania się ustroju polskiej oświaty w ciągu minionego dwudziestolecia. Jest to tematyka nad wyraz ważna nie tylko dlatego, że ma wpływ na każdy z omawianych aspektów i każdą z dziedzin oświaty, ale także dlatego, że zawiera wiele pytań
otwartych, na które wciąż jeszcze nie ma jednoznacznej odpowiedzi.
W pierwszym rozdziale omawiamy realizowane w różnych krajach modele decentralizacji oświaty, pokazując, w jakim zakresie i w jakim stopniu stosowane w Polsce rozwiązania są podobne do innych modeli bądź czym się od nich różnią. Kolejne dwa rozdziały opisują przebieg decentralizacji oświaty w Polsce,w podziale na dwie dekady. Pierwsza z tych dekad (lata 1990−2000) to okres
burzy i naporu, tworzenie systemu edukacji radykalnie odmiennego od tego, który panował w PRL. Podczas drugiej dekady (lata 2000−2010), którą można żartobliwie określić okresem małej stabilizacji, nastąpiła stabilizacja systemu, dostosowanie się samorządów do nowych zadań oraz wdrożenie nowych
mechanizmów ewaluacji i nadzoru, przede wszystkim systemu egzaminów zewnętrznych i ewaluacji zewnętrznej.
Pozostałe trzy rozdziały dotyczą kwestii nieco bardziej szczegółowych. W rozdziale czwartym na przykładzie wieloletniej współpracy miasta Kwidzyn z Wydziałem Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego przedstawione zostały
problemy projakościowej polityki oświatowej samorządu, ze szczególnym naciskiem na kwestie pomiaru dydaktycznego i wypływających z pomiaru wniosków dla władz miasta. Rozdział piąty przedstawia zmieniające się uregulowania prawne dotyczące wyboru dyrektora szkoły; uregulowania te dotyczą składu komisji konkursowej, regulaminu konkursu oraz wymagań stawianych
dyrektorom. W ostatnim, szóstym rozdziale omawiamy także zagadnienie wyboru dyrektora, jednak w innym ujęciu – na tle dyskusji polskich i międzynarodowych, z uwzględnieniem relacji dyrektora szkoły z lokalnym samorządem.
Celem artykułu jest podjęcie tematów związanych z uspołecznieniem zarządzania szkołami w Polsce. Wycho-dząc od charakterystyki przemian systemu edukacji po 1989 r., omawiam stan uspołecznienia polskich szkół w świetle dotychczasowych badań, by zaproponować nowe ujęcie tej problematyki i wskazać kluczowe kwe-stie z nią związane. W artykule przedstawiam wyniki badania jakościowego przeprowadzonego w gminnych placówkach oświatowych zlokalizowanych w różnych częściach Polski, w którym wzięli udział pracownicy szkoły, rodzice, przedstawiciele samorządu lokalnego oraz partnerzy szkoły. W trakcie wywiadów indywidu-alnych i grupowych poruszano zagadnienia ogniskujące się wokół możliwości i konsekwencji wprowadze-nia społecznych rad nadzorczych w polskich szkołach, wzorem rozwiązań funkcjonujących w Anglii i Walii. W ten sposób została zbadana gotowość przedstawicieli społeczności szkół i ich otoczenia do uspołecznienia placówek edukacyjnych (przez poszerzenie grona interesariuszy oraz zwiększenie ich wpływu). W artykule szczegółowo przeanalizowałam argumenty podawane przez badanych, a na ich podstawie powstała typolo-gia postaw wobec uspołecznienia zarządzania szkołami. Opracowanie kończy się podsumowaniem wniosków z badania oraz wynikającymi z nich propozycjami działań. Słowa kluczowe: uspołecznienie szkoły; rada szkoły; społeczne rady nadzorcze; decentralizacja; rodzice; partnerzy szkoły. © Instytut Badań Edukacyjnych * Adres: ul.
Перевод: Mona Mourshed, Chinezi Chijioke, Michael Barber. How the worlds most improved school systems keep getting better. McKinsey&Company. November 2010 (пер. с англ. Н. Микшиной, Е. Шадриной). Продолжение. Начало публикации см. в № 1 за 2011 г.Содержание1. Группа мер воздействия1.1. В Зазеркалье1.2. Система, а не набор явлений1.3. Предписывайте соответствие норме, но дайте возможность добиваться большего1.4. Общие, но различные 2. Адаптация мер воздействия к определенному контексту2.1. Как прорваться, а не провалиться2.2. Руководящий принцип: принуждение или убеждение? 3. Поддержание уровня3.1. Практика сотрудничества: пользовательский интерфейс3.2. Посредническое звено: операционная система3.3. Воспитание нового поколения лидеров: центральный процессор 4. Пусковой импульс4.1. На старте4.2. Хороший кризис всегда пригодится4.3. Не спрятаться, не скрыться4.4. Как правильно выйти на сцену4.5. Сценарий нового лидера4.6. Устойчивость лидера 5. ЗаключениеПриложение
This chapter analyses the particular Finnish approach to school leadership that contributes to the country’s educational success. In a decentralised environment and in response to pressures brought about by declining school enrolments and resources, Finnish municipalities are developing different approaches to school leadership distribution and co-operation. Their reforms are geared to improve schooling for local children in a new environment by ensuring that principals are responsible not only for their own schools but also for their districts. There is shared management and supervision as well as evaluation and development of education planning. This chapter also explores key features at the heart of what is widely seen as Finland’s education miracle. Finland was selected by the OECD Improving School Leadership activity because of its innovative approach to distributing school leadership in a systemic way. This chapter is based on a study visit to Finland, organised by the Finnish Ministry of Education at OECD’s request. The chapter provides some theoretical background for understanding system leadership and its impact, and analyses the key Finnish context and features that make for successful schooling outcomes. It continues with a review of their system leadership approaches and provides a discussion of lessons learned and some recommendations on how these approaches can be made sustainable in Finland.
International and Australian evidence suggests there is a widespread problem with school principal recruitment. It appears that principal candidate pools are diminishing and that employers are unable to replace current vacancies and meet projected demand. In this article we investigate the parameters of this perceived principal recruitment problem in the context of recent school governance reforms. An unintended consequence of reform policies is the emergence of leadership ‘disengagement’—a disinclination among teachers to pursue the principalship and other school-level leadership roles. We explore some of the origins of disengagement, we provide an explanation for its emergence and we consider some of its major implications for future research into principal recruitment and replenishment.
Herczyński j., Financing Decentralized Education in Macedonia, MlGa/ UsaiD, skopje 2011. Herczyński j., Durglishvili s., School vouchers in Georgia: Implementing a Simple Idea in a Complex Environment
- Hargreaves A
- G Halas
- B Pont
Hargreaves a., Halas G., Pont B., The Finnish approach to system leadership,
w: B. Pont, D. Nusche, D. Hopkins (red.), Improving School Leadership, tom 2,
oecD, Paryż 2008.
Herbst M., Wynagrodzenia nauczycieli w Polsce-rozwiązania systemowe, w:
M. Herbst (red.), Finansowanie oświaty, Biblioteczka oświaty samorządowej,
tom 3, icM, Warszawa 2012.
Herczyński j., Financing Decentralized Education in Macedonia, MlGa/
UsaiD, skopje 2011.
Herczyński j., Durglishvili s., School vouchers in Georgia: Implementing a Simple Idea in a Complex Environment, w: j.D. alonso, a. sanchez (red.), Reforming
Education Finance in Transition Countries, Bank światowy, Washington 2011.
Herczyński j., Vidanovska j., lacka N., The First Careful Step. Education
Decentralization and Finance in the Republic of Macedonia, w: c. Bischoff (red.),
Public Money for Public Schools. Financing Education in South Eastern Europe, osi,
Budapest 2009.
Kiersztyn a., Herczyński j., Kto ma zamykać szkoły. (Doświadczenia bonu
oświatowego w Polsce), prezentacja na Xii ogólnopolskim Zjeździe Polskiego
towarzystwa socjologicznego, Poznań, wrzesień 2004.
King e., Özler B., What's Decentralization Got To Do With Learning? The
Case of Nicaragua's School Autonomy Reform, DersG Working Paper nr 9,
World Bank, Washington, Dc, 1998.
levitas a., Wokół strategii oświatowych. Polskie i amerykańskie debaty o strategicznych problemach edukacji, w: a. levitas (red.), Strategie oświatowe, Biblioteczka oświaty samorządowej, tom 1, icM, Warszawa 2012.
levitas a., Herczyński j., Decentralizacja systemu oświaty w Polsce. Lata
1990−2000-tworzenie systemu, w: M. Herbst (red.), Decentralizacja oświaty,
Biblioteczka oświaty samorządowej, tom 2, icM, Warszawa 2012.
levacic r., Funding Schools by Formula, w: N. soguel, P. jaccard (red.),
Governance and Performance of Education Systems, springer, 2008.
lugaz c., de Grauwe a. (red.), Schooling and Decentralization. Patterns and
Policy Implications in Francophone West Africa, iieP, Paryż 2010.
lugaz c., de Grauwe a., Decentralization in Education, iieP Newsletter 3
(XXVii), 2009.
McGinn N., Welsh t., La decentralisation dans l'education. Pourqoi, quand, quoi
et comment? UNesco international institute for educational Planning, Paris 1999.
Moisio a., loikkanen H., oulasvirta l., Public services at the local levelThe Finnish way, Vatt Policy reports, Helsinki 2010.
Barański a., Wybór dyrektora szkoły: Analiza uregulowań prawnych 1991-2011, w: M. Herbst (red.), Decentralizacja oświaty, Biblioteczka oświaty samorządowej, tom 7, icM, Warszawa 2012.
GUs, Prognoza ludności na lata 2008-2035, GUs, Warszawa 2009.
Od czego zależą wyniki edukacyjne?, studia regionalne i lokalne nr
- Gus
- Oświata I Wychowanie W Roku
- Szkolnym
GUs, Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2010/2011, GUs, Warszawa
2012.
Herbst M., Zróżnicowanie jakości kapitału ludzkiego w Polsce. Od czego zależą wyniki edukacyjne?, studia regionalne i lokalne nr 17(3), 2004.
Herbst M., Wynagrodzenia nauczycieli w Polsce-rozwiązania systemowe, dynamika i zróżnicowanie terytorialne, w: M. Herbst (red.), Finansowanie oświaty,
Biblioteczka oświaty samorządowej, tom 3, icM, Warszawa 2012.
Herbst M., Edukacja jako czynnik i wynik rozwoju regionalnego. Doświadczenia Polski w perspektywie międzynarodowej, Wydawnictwo Naukowe scholar,
Warszawa 2012.
Biblioteczka oświaty samorządowej, Warszawa 2012. Marzano r.j., Sztuka i teoria skutecznego nauczania, Fundacja centrum edukacji obywatelskiej
roZDZiał 4. PoMiar DyDaKtycZNy i PolityKa ProjaKościoWa GMiNy
international Baccalaureate organization, Making the PYP happen: A curriculum framework for international primary education, iBo, Genewa 2009.
international Baccalaureate organization, The IB Primary Years Programme,
iBo. Genewa 2007, http://www.ibo.org/documentlibrary/programmeguides/.
international Baccalaureate organization, The IB Primary Years Programme
Curriculum Framework, iBo Genewa 2007, http://www.ibo.org/pyp/curriculum/index.cfm
jakubowski M., Pokropek a., Badając egzaminy. Podejście ilościowe w badaniach edukacyjnych, centralna Komisja edukacyjna, Warszawa 2009.
levitas a., Wokół strategii oświatowych. Polskie i amerykańskie debaty o strategicznych problemach edukacji, w: a. levitas (red.), Strategie oświatowe, tom 1,
Biblioteczka oświaty samorządowej, icM, Warszawa 2012.
levitas a., Herczyński j., Decentralizacja oświaty polskiej 1990-2000: tworzenie systemu, w: M. Herbst (red.), Decentralizacja oświaty, tom 7, Biblioteczka
oświaty samorządowej, Warszawa 2012.
Marzano r.j., Sztuka i teoria skutecznego nauczania, Fundacja centrum
edukacji obywatelskiej, Warszawa 2012.
Ministerstwo edukacji Narodowej, Wyniki badań PISA 2009 -pozytywny obraz polskiej edukacji na tle najbardziej rozwiniętych krajów UE,
MeN Warszawa 2010, http://www.men.gov.pl/index.php?option=com_co
ntent&view=article&id=1789%3adzi-oecd-ogosia-wyniki-bada-pisa-2009&catid=204%3aministerstwo-archiwum-aktualnosci&itemid=249
Kwidzyński bon, rzeczpospolita z 15 kwietnia 1998 r. Pawlak r., Kwidzyński bon oświatowy na tle polityki edukacyjnej władz miasta, edukacja. studia-Badania-innowacje Nr
- M Mourshed
- M Barber
Mourshed M., chijioke c., Barber M., Jak najlepiej doskonalone systemy
szkolne na świecie stają się jeszcze lepsze, McKinsey & company, Fundacja centrum edukacji obywatelskiej, Warszawa 2012.
Paciorek a., Kwidzyński bon, rzeczpospolita z 15 kwietnia 1998 r.
Pawlak r., Kwidzyński bon oświatowy na tle polityki edukacyjnej władz miasta, edukacja. studia-Badania-innowacje Nr 3 (111), Warszawa 2010.
Piotrowski M., Rozwijanie umiejętności heurystycznych w szkole-pomysł na
wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci, w: D. sobierańska, M. szpotowicz,
186
DeceNtraliZacja ośWiaty
- B Pont
- D Nusche
- H Moorman
B. Pont, D. Nusche, H. Moorman, Improving School Leadership, oecD, Paryż 2008.
Jawność najlepszym lekarstwem
- M Pleśniar
M. Pleśniar, Jawność najlepszym lekarstwem, "Dyrektor szkoły" nr 2, 2003.
269