การปลูกกะเพราตามอายุ The Crop of Basil Measured by the Growing Age

Abstract

In this research, the researcher grew basil by herself more than 450 plants and 381 plants were selected as samples for the research. She spent 10 months to plant and conclude the research. The planting area was 70 square meters in Taweewattana district. The purpose of the research was to find out the way to maximize basil productivity in the same period of time on the same amount of area. The research results will be benefit to the farmers to increase their productivity of planting basil which could increase their income. For the 381 basil plants which were grown up for this research were measured to know the basic information which is height, weight of whole plant without root, weight of the part which can be sold in market, age (up to 11 months) and area usage (calculated by the width and formula of area of circle). After the average weight and average area for each age were calculated, the weight per one square metre per one year was known. The age of basil which could give the

Full text

งานวิจัยการเกษตร เรื่องผลผลิตการปลูกกะเพราตามอายุ
The Crop of Basil Measured by the Growing Age
อาจารย พราว อรุณรังสีเวช
ประจําคณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา
บทคัดย่อ
ผูวิจัยในงานวิจัยชิ้นนี้ไดปลูกกะเพราะมากกวา 450 ตน และคัดตัวอยางเพื่อนํามาวัดและชั่งน้ําหนักเปนจํานวน
381 ตน งานวิจัยชิ้นนี้กินเวลา 10 เดือน ในพื้นที่ 70 ตารางเมตรในเขตทวีวัฒนาโดยจุดประสงคของงานวิจัยคือ เพื่อหาชวง
อายุของกะเพราที่ใหผลผลิตสูงสุดในพื้นที่เทากันและในชวงเวลาเทากัน ผูวิจัยหวังวาผลการวิจัยจะสามารถเพิ่มผลผลิต
กะเพราใหแกเกษตรกรเพื่อเปนการเพิ่มรายไดใหกับพวกเขา สําหรับกะเพราจํานวน 381 ตนที่ถูกนํามาเปนตัวอยาง จะถูก
เก็บขอมูล ดังนี้ น้ําหนักทั้งตน ไมรวมราก, น้ําหนักของกิ่งสีเขียวซึ่งเปนสวนที่ขายในตลาดและหางสรรพสินคา, ความสูง
(เพื่อไวพิจารณาคัดตัวอยางที่มีรูปรางผิดปกติ), อายุ, พื้นที่ในการแผกิ่งกานสาขา (คํานวณจากความกวาง และสูตรพื้นที่
วงกลม) หลังจากทราบน้ําหนักเฉลี่ยและพื้นที่ที่ใชเฉลี่ยแลว จะทําใหทราบวา ตนกะเพราที่มีอายุตาง ๆ กันจะใหผลผลิต
มากเทาใดในพื้นที่ 1 ตารางเมตร และจากนั้นจะสามารถคํานวณไดวาในหนึ่งปจะไดผลผลิตมากเทาใดในพื้นที่ขนาดเดียวกัน
นั้น ผลของการวิจัยคือชวงอายุ 100-140 วันจะใหผลผลิตดีที่สุด และเมื่อหลังจากอายุได 9 เดือนจะเริ่มใหผลผลิตนอยลง
ทั้งนี้เนื่องจากชวงอายุ 100-140 วัน ตนกะเพราจะมีกิ่งเขียวหรือสวนที่ตัดขายไดเกือบทั้งตน ทั้งยังใชพื้นที่ในการปลูกตอตน
ไมมาก และในหนึ่งปยังสามารถปลูกไดประมาณ 3 ครั้งในแปลงเดียวกัน
*งานวิจัยนี้ไดรับการสนับสนุนจาก บริษัท เจริญโภคภัณฑอาหาร (CPF) หนึ่งในผูนําดานอาหารของโลก
Abstract
In this research, the researcher grew basil by herself more than 450 plants and 381 plants were
selected as samples for the research. She spent 10 months to plant and conclude the research. The
planting area was 70 square meters in Taweewattana district. The purpose of the research was to find
out the way to maximize basil productivity in the same period of time on the same amount of area.
The research results will be benefit to the farmers to increase their productivity of planting basil which
could increase their income. For the 381 basil plants which were grown up for this research were
measured to know the basic information which is height, weight of whole plant without root, weight of
the part which can be sold in market, age (up to 11 months) and area usage (calculated by the width
and formula of area of circle). After the average weight and average area for each age were calculated,
the weight per one square metre per one year was known. The age of basil which could give the

highest weight of the part that can be sold is between 100-140 days. And basil will give a small amount
of weight of the part that can be sold if it was grown over 9 months.
*This research was supported by Charoen Pokphand Foods (Pcl) – CPF; one of the leading
global food.
คําสําคัญ กิ่งเขียว หมายถึงกิ่งกะเพราที่นิยมตัดเพื่อมาวางขายในทองตลาด
1. บทนํา
1.1 ความเปนมาและความสําคัญของงานวิจัย
เนื่องจากกะเพราเปนพืชและสมุนไพรเศรษฐกิจ และนิยมปลูกกันมาในแถบอาเซี่ยนซึ่งภูมิประเทศและภูมิอากาศ
ในเขตนี้ทําใหกะเพรามีรสชาดเผ็ดและมีกลิ่นหอมคลายคลึงกัน และสามารถสงออกไปยังทวีปอื่น ๆ ซึ่งกะเพราจะมีราคาสูง
มากเมื่อไปถึงผูบริโภคตางทวีป ดังนั้นจึงควรหาแนวทางการเพิ่มผลผลิตของกะเพรา โดยเฉพาะอยางยิ่งวิธีการที่เกษตรกร
ไมตองเพิ่มตนทุนเครื่องมือและอุปกรณ ในงานวิจัยนี้จะมุงเนนหาแนวทางการเพิ่มผลผลิตกะเพราโดยใชอายุกะเพราเปนตัว
แปรตน เพื่อหาวาชวงอายุใดของตนกะเพราสามารถใหผลผลิตมากที่สุดในพื้นที่ขนาดเทากันในระยะเวลาเทา ๆ กัน
1.2 วัตถุประสงคของการวิจัย
(1) เพื่อใหทราบวิธีการปลูกกะเพราที่ใหไดผลผลิตสูงสุดในพื้นที่ที่จํากัด
(2) เพื่อหาชวงอายุของกะเพราที่ใหผลผลิตสูงสุดในขนาดพื้นที่เทากัน และในระยะเวลาเทากัน
(3) เพื่อใหทราบสาเหตุของการไมปลูกกะเพราที่มีอายุเกิน 1 ป
1.3 ขอบเขตของการวิจัย
- ใชกะเพราขาวในงานวิจัย
- ประมวลผลจากกะเพราที่มีอายุไมเกิน 12 เดือน
- ปลูกบนดินเหนียวปนทราย รดน้ําทุกวัน
วิธีดําเนินการวิจัย
(1) ผูวิจัยกําหนดพื้นที่สําหรับตนกะเพราแตละชวงอายุ
(2) ตัดตนกะเพราที่โคนตนเพื่อนําทั้งตนมาชั่งและวัด เพื่อหาขอมูลดังตอไปนี้ น้ําหนักทั้งตนโดยไมรวมราก,
น้ําหนักกิ่งเขียว หรือสวนที่นํามาขายในทองตลาดได, พื้นที่ที่ใชในการแผกิ่งกานสาขา (คํานวณมาจากความกวางเฉลี่ย วัด
จากดานหนึ่งไปถึงอีกดานหนึ่ง ดวยสูตรพื้นที่วงกลม)
(3) หาคาเฉลี่ยของทุกคาที่วัดไดสําหรับตนกะเพราแตละชวงอายุ

(4) หาคาเฉลี่ยของน้ําหนักที่ไดในหนึ่งหนวยพื้นที่ ซึ่ง ณ ที่นี้กําหนดใหเปน 1 ตารางเมตร โดยหาวาในพื้นที่ 1
ตารางเมตรปลูกตนกะเพราของแตละชวงอายุไดทั้งหมดกี่ตน และคูณดวยน้ําหนักเฉลี่ย
น้ําหนักที่ไดในหนึ่งหนวยพื้นที่n =(1 หนวยพื้นที่
หนวยพื้นที่ที่ใชปลูกตอตนn
) x น้ําหนักn
*n = อายุของตนกะเพรา
(5) นําคาน้ําหนักที่ไดตอ 1 ตารางเมตร ไปคํานวณหาน้ําหนักที่ไดตอ 1 ป ใน 1 ตารางเมตรนั้น
น้ําหนักที่ไดตอหนึ่งหนวยพื้นที่ตอปn = (1 ป
n) x น้ําหนักที่ไดในหนึ่งหนวยพื้นที่n
(6) สรุปและอภิปรายผล
ผลการวิจัย
แผนภูมิแสดงความสัมพันธระหวางอายุของกะเพราและน้ําหนักเฉลี่ย (กรัม) ที่ตัดขายไดใน 1 ตารางเมตร
กราฟแสดงน้ําหนักของกิ่งสีเขียวเฉลี่ย (กรัม) ของตนกะเพรา ตอ 1 ตารางเมตร ตอ 1 ป

สรุปผลการวิจัย
ชวงอายุของกะเพราที่ใหผลผลิตไดดีที่สุดคือชวง 100-140 วัน แมวาถาดูตามแผนภูมิจะพบวาตนกะเพราที่อายุ
นอยกวา 100 วันก็ใหผลผลิตดีเชนกัน แตขอเสียของการเปนตนกลาคือยังไมแข็งแรง และมีศัตรูพืชคือนกกระจอก ทําให
เปนการเสี่ยง
1. ปลูกตนกะเพราถึงอายุ 5 เดือน แลวจึงลมตน
การลมตนกะเพราเพื่อนําผลผลิตไปขายเมื่อตนกะเพราอายุ 5 เดือนมีขอดีและขอเสีย ดังตอไปนี้
ขอดี ตนกะเพราที่อยูในชวงอายุดังกลาวสามารถใหผลผลิตสูงสุด เพราะในพื้นที่ที่ใชเพาะปลูกเทากัน จะสามารถ
ปลูกตนกะเพราที่มีอายุ 5 เดือนไดหลายตน และสวนที่สามารถตัดขายได (กิ่งที่มีสีเขียว) มีปริมาณมากกวากิ่งแข็ง
หลายเทา การปลูกกะเพราในลักษณะนี้เหมาะสําหรับผูที่ตองการไดผลผลิตเปนจํานวนมาก และมีพื้นที่จํากัด
ขอเสีย การปลูกกะเพราในลักษณะนี้ ตองรอเวลาเก็บผลผลิต เนื่องจากไมควรตัดกอนอายุ 5 เดือน เพราะชวง
อายุ 3 – 5 เดือน เปนชวงที่ตนกะเพรามีอัตราการเจริญเติบโตสูง ถาหากปลอยใหโตโดยไมมีการตัด จะไดผลผลิต
ที่คุมคามาก นอกจากนี้ การปลูกตนกะเพราถึงอายุ 5 เดือนเพื่อลมตนและนําผลผลิตไปขายนั้น ตองการใชเวลา
เก็บเกี่ยว เพาะปลูก และ ดูแล มากกวาการปลูกไปเรื่อย ๆ โดยไมตัด ดังนั้นจะไมเหมาะกับผูที่มีแรงงานชาวสวน
นอย หรือ มีเวลาดูแลสวนนอย ขอเสียอีกประการหนึ่งคือตนกะเพราที่มีอายุไมมากจะใหเมล็ดพันธุนอย ดังนั้นผู
ที่เลือกปลูกกะเพราดวยวิธีนี้ควรกันที่ไวปลูกกะเพราตนที่มีอายุมากเพื่อเก็บเมล็ดพันธุมาหวานตอไป
2. ปลูกตนกะเพราถึงอายุ 9 เดือนแลวจึงลมตน
การปลูกตนกะเพราโดยเริ่มตัดกิ่งเพื่อนําผลผลิตไปขายตั้งแตอายุ 5 เดือนขึ้นไป และลมตนเมื่ออายุ 9 เดือน มี
ขอดีและขอเสีย ดังตอไปนี้
ขอดี หลังจากอายุ 5 เดือน จะสามารถตัดนําผลผลิตไปขายหรือบริโภคไดเพราะผานพนชวงที่ตนกะเพรามีอัตรา
การเจริญเติบโตสูงไปแลว การปลูกกะเพราวิธีนี้เหมาะสําหรับผูที่มีแรงงานชาวสวนไมมาก หรือ มีเวลาดูแลสวนไม
มาก
ขอเสีย ไดผลผลิตนอยกวาการลมตนเมื่ออายุ 5 เดือน เพราะ ตนกะเพราจะแผกิ่งกานสาขากินพื้นที่มาก ทําใหใน
พื้นที่เพาะปลูกเทา ๆ กัน จะสามารถรองรับจํานวนตนกะเพราไดนอย นอกจากนี้สวนสูงและการแผกิ่งกานสาขา
ของตนกะเพราในชวงอายุนี้จะบังแสงแดดซึ่งกันและกัน ซึ่งอาจกอใหเกิดโรคพืช หรือ ตนกะเพราที่โตชาอาจแก
รนได
3. ปลูกตนกะเพราไปเรื่อย ๆ จนกวาจะหยุดใหผลผลิต
การปลูกกะเพราไปเรื่อย ๆ จนกวาจะหยุดใหผลผลิต คือ ชวงอายุ 2 ป โดยตัดไปขายหรือบริโภคอยูอยางตอเนื่อง
มีขอดีและขอเสียดังนี้
ขอดี เหมาะสําหรับชาวสวนที่มีพื้นที่มาก ๆ ใชเวลาดูแลนอย เมื่อตนกะเพราอายุเกิน 1 ปจะคอนขางปลอดภัย
จากศัตรูพืช เชน นก และ เพลี้ยบางชนิด
ขอเสีย หากปลูกตนกะเพราเกิน 1 ป ขนาดของใบกะเพราจะเล็กลง จนกระทั่งกระจุกตัว กลิ่นไมหอม กิ่งที่เปนสี
เขียวซึ่งสามารถตัดขายไดจะนอยลง

อภิปรายผลการวิจัย
จากขอมูลเกี่ยวกับวิธีการปลูกกะเพราที่ขาพเจาไดศึกษาดั่งที่เห็นในเอกสารอางอิง จะกลาวไววาไมควรปลูก
กะเพราเกินอายุ 8-12 เดือน เพราะตนจะแกรน ไมคุมดินและน้ํา ซึ่งผลการวิจัยของขาพเจาไดผลคลายคลึงกันคือชวง 9
เดือน แตสําหรับขอสรุปประการแรกที่ขาพเจาไดแนะนําไว คือ ปลูกถึงประมาณ 5 เดือนแลวลมตน เพื่อใชที่ดินนั้นปลูกตน
ใหม ไมเคยมีผูใดเขียนแนะนําใหผูปลูกกะเพราสมัครเลนทํา ซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากผูที่เริ่มปลูกกะเพรามักจะปลูกจํานวนไม
มาก ดังนั้นถาลมตนตั้งแต 5 เดือน อาจจะไมมีกะเพรากินไปจนถึง 5 เดือนถัดไป
อีกแหลงขอมูลที่นาสนใจและไมเคยมีผูใดแนะนําใหทํา คือ ผูสนับสนุนทุนวิจัยของงานวิจัยชิ้นนี้ ซึ่งใหขอมูลวาใน
สวนกะเพราซึ่งทางบริษัทปลูกไวเพื่อสงออก จะปลูกกะเพราและเก็บเกี่ยวผลผลิตไปจนกระทั่งตนกะเพรามีอายุ 3 ป แลวจึง
ลมตนทิ้ง ทางบริษัทไดอธิบายใหขาพเจาฟงวาใชปุยดีและดินดี ซึ่งแตกตางกับตนกะเพราอายุ 3 ปที่ขาพเจาเคยเห็นโดย
สิ้นเชิง เพราะดายทั่วไป ตนกะเพราที่มีอายุ 1 ปขึ้นไป จะมีใบเล็กและหนาไมนารับประทาน ถาปลูกตอไป ใบจะเริ่มกระจุก
ตัว เด็ดแลวติดกาน และนานเขาจะไมเหลือกิ่งสีเขียว จะมีแตกิ่งสีน้ําตาลที่เต็มไปดวยขอ แมแตนกกระจอกก็ยังไมกิน
เอกสารอางอิง
กะเพรา. (ม.ป.ป.). เรียกใชเมื่อ 2555 กันยายน 7 จาก ภูมิปญญาเกษตรกรไทย:
http://www.panyathai.or.th/wiki/index.php/กะเพรา
การปลูกกะเพรา . (ม.ป.ป.). เรียกใชเมื่อ 29 สิงหาคม 2555 จาก สํานักงานมาตรฐานสินคาเกษตรและอาหารแหงชาติ:
http://www.acfs.go.th/warning/view_Knowledge.php?id=7
เจนจบ ยิ่งสุมล. (2555). สารานุกรม สมุนไพรไทย. กรุงเทพฯ: บริษัท ทสพรบิลเลี่ยนกรุป.
ประโยชนของกะเพราในฐานะผักและอาหาร. (ม.ป.ป.). เรียกใชเมื่อ 12 กันยายน 2555 จาก สํานักชลประทานที่ :
http://irrigation.rid.go.th/rid15/ppn/General/Pakinaka/01.htm
มนตรี แสนสุข. เกษตรพอเพียงมนตรี. สํานักพิมพ ปราชญ .
อังคณา รัตนจันทร แปล มิซุงุซิ. ปลูกผักกินเอง - แบงได ขายได. สํานักพิมพนานมีบุคส ADULT.