Content uploaded by Zeynel Özlü
Author content
All content in this area was uploaded by Zeynel Özlü on Feb 13, 2017
Content may be subject to copyright.
ÖZ
Bu araştırma temettûât defterleri ışığında Düzce ve Akçakoca’da kulla-
nılan aile ve erkek şahıs adlarını tanıtmayı amaçlamaktadır. Düzenli
olarak kaydedilen bu vesikalar günümüz kent tarihçileri tarafından
kullanılmaktadır. Temettûât kayıtları vasıtasıyla kolaylıkla günümüzde
yaşayan bir ailenin ve mesleğin geçmişini en azından yüz elli yıl geriye
götürmek mümkündür. Aynı zamanda incelenen adlarla Türk kültürü
arasındaki ilişkiye de değinilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Düzce, Akçakoca, ad bilimi, şahıs adları, soy,
temettûât kayıtları.
ABSTRACT
Family and Personal Names in Düzce and
Akçakoca in the 19th Century
This article aims at disclosing the antroponym of males and their
families used in Düzce and Akçakoca according to the temettûât
registers. These regularly kept historical documents are still used
by city historians today. Thus, it became easy to trace recent family
and occupational histories at least 150 years back. Moreover, the
relationship between the antroponyms that this study investigates and
Turkish culture was elaborated.
Key Words: Düzce, Akçakoca, onomastic, antroponym, generation,
temettûât registers.
19. Yüzyılda Düzce ve Akçakoca
Kazalarında Kullanılan Aile ve Kişi Adları*
Zeynel ÖZLÜ**
* Bu makalede çalışılan Düzce ile ilgili bölüm Düzce Üniversitesi BAP tarafından desteklen-
mekte olan TanzimatDönemindeBirBatıKaradenizKenti:Düzce(Sosyo-EkonomikAnaliz) adlı proje
kapsamında hazırlanmıştır. Akçakoca ile ilgili bölüm ise Akçakoca Kaymakamlığı tarafından
desteklenmiş olan XVIII.veXIX.YüzyıllardaKaradeniz’deBirKıyıKenti:Akçakoca projesi çerçeve-
sinde hazırlanmıştır.
** Doç. Dr., Düzce Üniversitesi Düzce Meslek Yüksekokulu Öğretim Üyesi / DÜZCE, e-posta:
zeynelozlu@hotmail.com, zeynelozlu@gmail.com
Zeynel ÖZLÜ
146
53
2009 Giriş
Osmanlı tarihinde Tanzimat’ı izleyen 1840 yılı, yeniliklerin uygulandı-
ğı yıl olmuş ve Tanzimat’ın öngördüğü şekilde başta Edirne olmak
üzere, Hüdavendigar (Bursa), Ankara, Aydın, İzmir, Konya ve Sivas
eyaletlerinde mal-mülk ve nüfus sayımı yapılmıştır (Çadırcı 1997: 190) ya-
pılan bu sayımlara ilişkin defterler, literatürde emlak ve arazi ve hayvanat
ve temettûât defterleri olarak bilinmektedir. Bu defterler sadece ekonomik
niteliği yönüyle değil, etnik analizlere ait verileri kapsaması açısından da
büyük önem taşımaktadır (Öztürk 2001: 180). Bu bağlamda araştırma kapsa-
mına alınan bölgedeki Müslim ve gayrimüslim kesimlerin temettü sayımları
incelenerek, bölgenin etnik yapısı hakkında önemli veriler elde edilebile-
cektir.
Kent tarihçiliği yapılırken aile monografilerinin önemi yadsınamaz. Bir
kentin en önemli on ailesini saptayıp, bunları olabildiğince gerilere kadar
izlemek, yani kent tarihi yazarken aile tarihlerine de yer vermek yapılacak ge-
nel tarih çalışmalarına önemli bir alt yapı oluşturacaktır (Tunçay 1994: 26).
Bu bağlamda yapılan bu çalışmanın amacı da Batı Karadeniz’de bulunan bu
iki bölgenin aile tarihlerine küçük de olsa bir katkı yapmaktır.
Araştırmamızın temel kaynağını 19. yüzyıl Düzce ve Akçakoca’sına ait
temettûât defterleri oluşturmaktadır.
Akçakoca temettuuat defterleri içerisinde Akkaya Divanı, Arabacılar Di-
vanı, Dadalı Divanı, Eftuni Divanı, Fakıllı Divanı, Karkın der tabi-i Kıramca
Kilise, Kerameddin Divanı Hacı Yusuflar Mahallesi, Kerameddin Divanı Ka-
bakçılar Mahallesi, Kerameddin Divanı Yukarı Mahalle, Kerameddin Divanı-
na tabi Koçköy köyü, Kerameddin Mahallesi’nden Aşağı Mahalle, Keramed-
din Mahallesi’ne tabi Kabaklı Köyü ve Tahirli Divanı’na ait defterler tespit
edilmiştir.1
Düzce temettuuat defterlerinde ise Akpınar Divanı, Bakraz Divanı, Bakraz
Divanı Mıcırlı Köyü, Bakraza Tabi Akçaşehir (Köyü), Bataklı Divanı, Câlûr
Divanı, Darıyeri Divanı, Efteni Bey Divanı, Efteni İmamlar Divanı, Eğerciler
Divanı, Karapınar Divanı, Karye-i Akçalar Tabi-i Divan-ı Eğerciler, Karye-i
Câlur Tabi-i Metekler, Karye-i Keydâni Tabi-i Aşağı Milan Divanı, Karye-i
Merhem Tabi-i Divan-ı Eğerciler ve Şeyh Bezenli Aşireti-Ekrad Taifesi’ne ait
temettûât defterleri tespit edilmiştir.2
İlgili defterlerde gayrimüslim sayımına ilişkin herhangi bir veri vesikala-
ra yansımamıştır. Defterler sadece Müslüman haneleri içermektedir. Ancak
1 BaşbakanlıkOsmanlı Arşivi (BOA),MaliyeNezareti Temettuât Defterleri(ML-VRD. TMT), Nr.2911,
2912, 2913, 2914, 2915, 2916, 2918, 2919, 2920, 2921,2922, 2923, 2924, 2925.
2 BOA,ML-VRD.TMT,Nr.3460, 3461, 3462, 3463, 3464, 3465, 3466, 3467, 3468, 3469, 3470.
19. Yüzyılda Düzce ve Akçakoca Kazalarında Kullanılan Aile ve Kişi Adları
147
53
2009
Düzce temettûât defterleri Müslüman haneler yanında, Müslüman Kıptîler
ve Ekrâd gruplarından meydana gelen Şeyh Bezenli Aşireti ile ilgili verileri
ayrıca tasnif etmiştir.
I. Düzce ve Akçakoca’da Kullanılan Aile Adları
1. Meslek Adları
1.1. Düzce’de Meslek Adları
Yapılan araştırmada insanların şöhretleri ile ilgili isimlendirmelerde meslek
adlarının önemli bir yer tuttuğu tespit edilmiştir. Nitekim Düzce’de kullanı-
lan olası meslekî statülere göre adlandırılmış aile adları şu şekilde sıralana-
bilir: Düzce’de kullanılanlar: Abdullah Alemdar (Bey)oğlu, Alamcı (Alemci)
oğlu, Ali Beşeoğlu, Ali Kalfaoğlu, Ali Yazıcıoğlu, Arabacıoğlu, Ayvaz (Uşak)
oğlu, Bacacıoğlu, Bakkaloğlu, Bargircioğlu, Barudoğlu, Berberoğlu, Bıçak-
cıoğlu, Boğumcu Hüseyin, Boğumcu Osmanoğlu, Boyacıoğlu, Cincioğlu,
Cobcuoğlu damadı, Çırakoğlu, Çobanoğlu, Çorabcıoğlu, Darıcıoğlu, Deb-
bağoğlu, Değirmencioğlu, Dellaloğlu, Eşcioğlu, Etmekçioğlu, Ezancıoğlu,
Gemicioğlu, Hacı Beşeoğlu, Hacı Çavuşoğlu, Hacı Hatiboğlu, Hacı İmamoğ-
lu, Hatiboğlu, Haznedaroğlu, Helvacıoğlu, Îneci (Eyneci)oğlu, Kabakçıoğ-
lu, Kadı Mustafaoğlu, Kadıoğlu, Kadı Ömeroğlu, Kahveci Ali, Kahvecioğlu,
Kahveci Osmanoğlu, Kalaycıoğlu, Kalemoğlu, Kalyoncuoğlu, Kamancıoğlu,
Kara Kethüdaoğlu, Katırcı Mustafaoğlu, Kavalcıoğlu, Kaymakçıoğlu, Kayma-
koğlu, Kazazoğlu, Kerhanecioğlu, Kethüdaoğlu, Kilcioğlu, Köşkeroğlu, Kuş-
çuoğlu, Kutucuoğlu, Malakcıoğlu, Mancarcıoğlu, Mesencioğlu, Mollaoğlu,
Müezzinoğlu, Nalbandoğlu, Ömer Kethüdaoğlu, Pehlivanoğlu, Saraçoğlu,
Sipahioğlu, Sokakçıoğlu, Sürücüoğlu, Şanakçı (Çanakçı)oğlu, Teknecioğlu,
Tellioğlu, Zaimoğlu, Zenbilcioğlu vs. (bk. Tablo : 1-5).
Meslek adları içerisinde bazı ailelerin sülale adı ile ilgili meslekler icra
ettiği görülmüştür. Bıçakçıoğlu sülalesi Demirci, Kabakçıoğlu ve Mancar-
cı (Lahana)oğlu sülaleleri erbâb-ı ziraat, Nalbantoğlu sülalesinin ise bir
kısmı erbâb-ı ziraat (çiftçi) bir kısmı da kereste taşıyıcısı ve arabacı olarak
tanımlanmıştır. Meslekî adlar içerisinde Bıçakcıoğlu, Darıcıoğlu, Kadıoğlu,
Nalbandoğlu (Nalbantoğlu köyü ve civarında ikamet etmekte olup, köyde
Nalbant Dede Türbesi bulunmaktadır), Sürücüoğlu (Aydınpınar Caddesi ve
civarında ikamet etmekte), Kaşıkoğlu (Çilimli ve Cumayeri ilçelerinde ika-
met etmekte), (Ali) Yazıcıoğlu (Gölyaka bölgesi civarında ikamet etmekte),
Kalyoncuoğlu (Beçi Yörükler köyü ve civarında ikamet etmekte), Kuşçuoğ-
lu ve Gemicioğlu (Yahyalar köyü ve civarında ikamet etmekte) ve Zâimoğlu
(Kaynaşlı ilçesi ve civarında ikamet etmekte) aile adları halen Düzce ve ilçe-
lerinde yaşamaktadır.
Zeynel ÖZLÜ
148
53
2009
1.2. Akçakoca’da Meslek Kökenli Adlar
Akçakoca’da kullanılan meslekî aile adları şu şekilde sıralanabilir: Ahmed
Kethüdaoğlu, Alabey (muhtemelen Alaybeyoğlu), Alemdaroğlu, Ali Kethü-
daoğlu, Ali Reisoğlu, Arabacıoğlu, Aşçıoğlu, Ayucı Ahmedoğlu, Badana-
cıoğlu yetimi, Behlivan (Pehlivan )oğlu, Berber (Hacı) Ahmedoğlu, Berber
İsmailoğlu, Berber Küçük Mustafaoğlu, Berberoğlu, Bostancıoğlu, Çavu-
şoğlu, Çubukcuoğlu, Davut Kethüda, Değirmencioğlu, Demirci Osman Usta
bin Ahmed, Duhancı Hacı Osman Ağaoğlu, Duhancı İsa Ağaoğlu, Duhancı
Ömer Ağaoğlu, Duhancı Ömeroğlu, Durdu Kethüdaoğlu, Dülger Mustafaoğ-
lu, Eskicioğlu, Etmekçioğlu, Gemi Ağasıoğlu, Genç Reisoğlu, Hace’ninoğlu,
Hacı Alemdaroğlu, Hacı Yazıcıoğlu, Hancıoğlu, Hasan Alemdaroğlu, Hasan
Beşeoğlu, Hatiboğlu, Helvacıoğlu, İmamoğlu, İsa Beşeoğlu, İskembeci (ada-
mın mesleği de iskenbecilik /iskemlecilik)oğlu, Kabıkcıoğlu, Kadı Beşeoğlu,
Kadıoğlu, Kalyoncuoğlu, Kapudan Kırma İsa bin Osman, Karagözcü İsmail
bin Ali, Kazazoğlu, Kethüdaoğlu, Kıllabcıoğlu, Lâvendoğlu, Mîrhûr (muhte-
melen Mirahur)oğlu, Mustafa Beşeoğlu, Mültezimoğlu, Onbaşıoğlu, Osman
Beşeoğlu, Otuzbiroğlu, Pekmezcioğlu, Saraç İsaoğlu, Şehir Kethüdaoğlu,
Terzioğlu, Tuzcuoğlu, Uncuoğlu ve Yahya Alemdaroğlu vs.dir.
Bu ailelerden Gemi Ağasıoğlu ailesi muhtemelen bugün Gemicibaşılar
olarak, Berberoğlu ailesi Berberler olarak, Çubukçuoğlu ailesi ise Çubuklar
olarak bilinen ailelerdir. Tuzcuoğlu ailesi ise hâlâ Tuzcuoğlu ailesi olarak
bilinmektedir (Okan 1996: 52).
Akçakoca ile Düzce’deki meslekî adlar karşılaştırıldığında en dikkat çe-
kici durum Düzce’de halkın çok önemli bir kısmının duhan (tütün) tarlası
bulunurken duhancılık ile ilgili meslekî aile adlarının tamamının Akçakoca
kazasında bulunmasıdır. Yine meslekî aile adları içerisinde Alemdar (savaş-
ta bayrak taşıyan kişi), Beşe3, kalyoncu, reis, kapudan, levend, gemi ağası,
onbaşı, otuzbir, dülger (gemi marangozu), karagözcü4 gibi askerlik ve gemi-
cilik mesleği ile ilgili adların çokluğudur. Bunun nedenini bölgenin deniz
kıyısında bir kent olmasında aramak gerekir. Düzce ve Akçakoca kazalarının
her ikisinde özellikle de Düzce’de “molla” 5 adı da meslekî ad olarak çok fazla
kullanılmıştır (bk. Tablo 1-5 ve Tablo : 8-10).
3 Paşa kelimesinin hafifletilmiş şekli (Sertoğlu 1986: 49). Beşe parlak anlamında da kullanıl-
maktadır.
4 Bölgede istavrit balığına karagöz adı da verilmektedir.
5 Molla adı Mevleviyet payesine ulaşmış ilmî ve içtimai statüsü yüksek olanlar için kullanılmak-
tadır, (Pakalın II 1993: 549).
19. Yüzyılda Düzce ve Akçakoca Kazalarında Kullanılan Aile ve Kişi Adları
149
53
2009
2. Millet ve Yer Kökenli Adlar
2. 1. Düzce’de Millet ve Yer Kökenli Adlar
Anadolu topraklarına yönelik ilk göç hareketi 1785-1800 döneminde Balkan-
lar, Kafkasya ve Kırım’dan yapılmıştır. Gelen göçmenler devlet tarafından
devlet ve vakıflara ait topraklara özellikle de ova tabanı ve kıyı bölgelerine
yerleştirilmişlerdir. Göçmenlerden bazıları sıtma vs. başka hastalıklar ne-
deni ile iç göç gerçekleştirmiştir. Bu göçmenlerden bir kısmı aralarında ör-
gütlenmek suretiyle uygun yerlere yerleşip yeni köyler kurmuş bir kısmı da
kentlerin ve kasabaların çevrelerine yerleşerek yeni mahalleler oluşturmuş-
lardır (Çavuşoğlu 2007: 123-128).
Düzce, Abdülmecid ve Abdülaziz zamanlarında Kafkasya’dan, Doğu
Karadeniz’den, Doğu Anadolu’dan, Rumeli’den gelen göçmenlerle “Nuh’un
Gemisi” bir başka ifade ile “Babil Kulesi”ne benzetilmiştir. Kazanın büyüme-
sinde köylerin sayısı ve nüfusun artmasında göçmenler büyük rol oynamış-
tır. Hükûmet bu yeni halka ücretsiz tapu, toprak ve senedler (senet) vermiş-
tir. Düzce’ye göç eden Türkler ; Çerkes, Abaza, Laz, Gürcü, Ordulu, Hemşinli,
Batumlu, Hopalı, Tatar, Boşnak, Arnavud ve Bulgarsitanlı vs. gibi geldikleri
yerlerin adları ile anılmışlardır (Konukçu 1984: 19).
Bugün farklı topluluklardan insanların bir arada yaşadığı Düzce’de 19. yüz-
yılın ilk yarısında Türk, Tatar, Kürt ve sayıları az olmakla beraber Laz, Gürcü,
Boşnak, Abaza, Arab, Arnavut kökenli aileler yaşamıştır. Bu ailelerden Gür-
cüoğlu sülalesi bugün (Gürcü) Asar köyü ve civarında ikamet etmektedir.
Düzce’de topluluk adı ile anılan belli başlı aileler şunlardır: Abazaoğlu,
Arab Hacı Alioğlu, Arnabut (Arnavut)oğlu, Bakkal Kürt Ali, Alâz (Ellâz)oğlu,
Gürcüoğlu, Hacı Kürtoğlu, Kelebekli Boşnakoğlu, Kürt Çavuşoğlu, Kürtoğlu,
Lazoğlu, Tataroğlu, Türkoğlu.
Yer adı ile anılan aileler ise; Antablı (Ayıntablı/ Antebli)oğlu, Asar (köy
adı) Haliloğlu, Bağdatlıoğlu, Bostanoğlu (Sarayyeri civarında bulunan Bos-
tanyeri bölgesinde ikamet etmekte), Cebeloğlu, Cisroğlu, Çarşanbalı Hasan
Efendi bin Mehmed, Darıyerlioğlu, Dereoğlu, Gümüşabadlı, Kaz Dağlıoğlu,
Milânî (Melenli)oğlu, Mengenîoğlu, Odabaşıoğlu, Şamlıoğlu, Tosyalıoğlu,
Töngelci (oğlu), Vanlıoğlu, Vanlı Mustafa bin Abdullah ve Hemişooğlu.
Ailelerden birinin adının Antablı olarak anılması bugün Düzce’nin merke-
zinde bulunan Gaziantep Caddesi’nin menşeinin bölgeye 150 yıl öncesinde
yerleşen Antebli ailesinden kaynaklandığı düşüncesini akla getirmektedir.
Düzce kazasının 19. yüzyılda ova tabanlı bataklık bir konuma sahip olması
ve Anadolu ve İstanbul arasında bir geçiş sahası olması, ülkenin muhtelif
yerlerinden kente farklı topluluklardan insanların gelmesi ve yerleşmesinde
etkili olmuştur. Nitekim Düzce bölgesinde yaşayan ailelerden bazısının aile
Zeynel ÖZLÜ
150
53
2009
adının Bağdat, Van, Anteb gibi yer adı veya Abaza, Boşnak, Gürcü ve Arnavut
gibi topluluk adı olması bu yargımızı doğrular niteliktedir.
Adlardan hareket ederek kişi ve toplulukların etnik kökenleri hakkında yar-
gılara varmak her zaman doğru olmayabilir. Adların sadece lakap olabilece-
ği ihtimalini de dikkate almak gerekir. Bununla birlikte muhtemelen Arab,
Abaza, Arnavut ve Gürcü gibi muhtelif sülalelere ait hanelerin sayısal olarak
az olması, bölgenin Türk olduğunun önemli bir göstergesi olarak gözükmek-
tedir (bk. Tablo 1-5).
Mesela Arap ve Araboğlu gibi adlar ailelerin Arap kökenli olduğunu gös-
terebileceği gibi bu ailelerin Arap kökenli olmayabileceğini de gösterebilir.
Nitekim Anadolu’nun muhtelif yerlerinde (Çanakkale, Denizli, Afyon, Adı-
yaman, Gaziantep, Malatya ve Tokat gibi) Arap, Araplu, Araban, Arapkir ve
Arabören gibi adlarla anılan yer isimleri bulunmaktadır. Bu bölgelerde ya-
şayan insanların kökenleri esas itibariyle Türktür. Ancak bu bölgede yaşayan
insanlar yaşadıkları yörelere gelmeden önce bir süre Arapların sayıca çok
oldukları Kuzey Suriye bölgesinde yaşadıkları ve bahsedilen topraklardan
göç ettikleri için Arap ismiyle anılır olmuşlardır (Özlü 2006: 127-142).
Düzce’de ayrıca Kameroğlu, Poyrazoğlu gibi tabiatın muhtelif unsurlarına
dayalı aile adları da vardır. Bu ailelerden Poyrazoğlu sülalesine mensup üç
hane bugün Günbaşı köyü Poyraz mahallesinde ikamet etmektedir. Süla-
lenin 19. yüzyıldaki hane sayısı sadece iki olup bir hane vergi mükellefi iki
oğlu, diğer hane de vergi mükellefi bir oğlu ile beraber sayıma dâhil edil-
miştir. Bu bağlamda toplam hane nüfusu muhtemelen 25 kişi civarındadır.6
Poyrazoğlu sülalesine mensup hane sayısı bugün de üç olmasına karşın
hane sahibi büyükler ailelerini dün olduğu gibi bugün de parçalamadan bir
arada tutmayı başarmış gözükmektedirler. Nitekim bugün tespit edilen sü-
laleye mensup üç hanede toplam 90 kişi birlikte yaşamaktadır.
2. 2. Akçakoca’da Millet ve Yer Kökenli Adlar
Akçakoca’da millet adı ile anılan belli başlı aileler şunlardır: Allâz (Ellâz)
oğlu, Arnabudoğlu, Boşnakoğlu, Bozokluoğlu, Dede Acemoğlu ve Tataroğ-
ludur.
6 15-16. yüzyıllarda yapılan nüfus ve arazi sayımlarının sonuçlarını içeren ve tapu tahrirleri olarak bi-
linen tapu tahrir defterleri, 19. yüzyıl ortalarında yapılan ve temettûât kayıtları olarak bilinen emlak,
arazi ve temettûât tahrir defterleri ve ilk dönemlerden beri tutulan tereke kayıtları adı verilen tarihi
malzemelerden çıkarılan sonuçlar sayımlara esas olacak aile ya da hane kavramının çerçevesini an-
lamamızda önemli veriler içermektedir, (Çakır 1998: 303, 308, 310). / Hane sahipleri XVI. yüzyıldan
sonra birer vergi ünitesi olarak kabul edilmiştir. Bazılarına göre hane ifadesi sadece avarızhânesine
işaret etmekte ve avarızdan muaf olan kişiler de bu rakama dâhil edilmektedir. Bazen münferid
muaf grupların hepsi bazen de pirifani grubu dışında kalanlar “hakiki hane” olarak kabul edilmiştir,
(Güneş 2004:178, 179).
19. Yüzyılda Düzce ve Akçakoca Kazalarında Kullanılan Aile ve Kişi Adları
151
53
2009
Bu ailelerden Allâzoğlu, Arnabud (Arnavut)oğlu ve Boşnakoğlu aileleri
aynı dönem Düzce kazasında da yaşamaktadır. Millet adı ile anılan bu aile-
lerden Bozoklu ailesi Oğuzların bir kolu olan Bozoklardan gelmektedir.
Yer adı ile anılan aileler ise; Akçaşehirli (Akçakocalı)oğlu, Akkayalı Şakir
bin Mustafa, Azaklıoğlu, Bartınlı İsmail b. Hüseyin, Bartınlıoğlu, Boluluoğlu,
Cezayirîoğlu, Dadalılı Hacı Molla b. Ahmed, Dağlıoğlu, Derdinli Hacı Meh-
med Efendi, Döngeloğlu, Eftunluoğlu, Gürünoğlu, İnebolulu Kara bin Ali,
İslambolluoğlu, Karatavuk (Akçakoca’da bir köy adı)oğlu, Kastamoni Desre-
ci ? Osman bin Ali, Mısırlıoğlu, Mısrîoğlu, Milanlı (Melen)oğlu ve Sakaryalı
Mustafa’nın zevcesidir.
Yer adı ile anılan bu ailelerden Cezayirîoğlu, Mısırlıoğlu, Mısrîoğlu ve
Azaklıoğlu aileleri muhtemelen adları ile müsemma olacak şekilde uzak
diyarlardan çeşitli nedenlerle gelerek bölgede yerleşmiş ve bölge halkı ile
kaynaşmışlardır.
3. Hayvan ve Bitki Kökenli Adlar
3.1. Düzce’de Hayvan ve Bitki Kökenli Adlar
Düzce’de hayvan adı ile anılan belli başlı aile adları; Atlıoğlu, Aygıroğlu,
Bireoğlu, Böcekoğlu, Burak (binek türü )oğlu, Deve Bekiroğlu, Karacaoğlu,
Kazoğlu, Kelebekli Birakızoğlu, Koçbaşoğlu, Kurtoğlu ve Kuşoğludur.
Bu ailelerden Kurtoğlu sülalesi bugün Köprübaşı Ömer Efendi köyü ve
civarında yaşamaktadır.
Hayvan kökenli adlar içerisinde at, aygır, deve, koç, kurt gibi adlar Türk
kültürünün aile adlarına yansıması olarak gözükmektedir. Nitekim Türk
cumhuriyetlerinde anlatılan Dede Korkut destanlarında da birçok defa at-
tan “aygır”, deveden “buğra”, koyundan “koç” kurban edildiğinin belirtilme-
si, Türk halı-kilimlerinin genel karakteristik özelliğini koç başı damgasının
oluşturması, koç başı damgalarının Türk hayvan üslubunun en güzel karak-
teristik üslubu olarak en yalın biçimiyle Japonya’dan Anadolu’ya kadar olan
Türk mezar taşlarında görülmesi bu yargımızı destekler niteliktedir (Aksoy
2005).
Aile adlarında görülen Kuşoğlu ve Kuşçuoğlu adları da Türk kültürünün
muhtelif ögelerinde karşımıza çıkan bir sembol olarak gözükmektedir. Ni-
tekim kuş motifi Türk halıcılığı ve Türk halk şiirinde yaygın olarak kullanıl-
maktadır.
Kuş motifinin, bölgede Hz. Ali ve çocuklarının adlarına gösterilen ilgi
ile bağlantılı olabileceği de düşünülebilir. Nitekim bugün Hz. Ali ve onun
ahfadının yolundan giden bazı kişilerin “Hacı Bektaş Veli Hazretleri’nin
Horasan’dan havalanıp Hacıbektaş’a gelen güvercin” donuna girdiği inan-
cını benimsemesi, kuşun (turna) Hz. Ali’nin sesini kendinde toplayan bir
Zeynel ÖZLÜ
152
53
2009
varlık olduğu gibi inançlar, 19. yüzyılda da Hz. Ali ve ahfadını temsil eden
adlara ve sembollere ilgiyi artırmış olmalıdır.
Düzce’de bitki adı ile anılan aile adları Çiçekoğlu, Çörekoğlu, Fındıkoğlu,
Goncaoğlu, Güllüoğlu, Kabakoğlu, Kabaklıoğlu, Kirazoğlu ve Otluoğludur.
Temettûât defterleri verilerine göre Düzce’de o dönemde tarımsal meta ola-
rak tütün (bol miktarda), çeltik (bol miktarda), mısır, buğday, arpa tarlaları
ve muhtelif meyve bahçeleri mevcut iken aile adlarından birisinin Fındıkoğ-
lu olması ilginçtir. Çünkü 1844’lerde Düzce’de fındık tarımı yapıldığına iliş-
kin herhangi bir bulgu yoktur.
Goncaoğlu sülalesi bugün Gündolaması köyü ve civarında ikamet etmek-
tedir. Otluoğlu adı ise Düzce merkez köylerinden Aydınpınar köyü civarında
bulunan bir köyün adı olarak yaşamaktadır.
3.2. Akçakoca’da Hayvan ve Bitki Kökenli Adlar
Akçakoca’da hayvan adı ile anılan belli başlı aile adları; Bireoğlu, Durnaoğ-
lu, Himar (Simar)oğlu, Karagözoğlu, Karğa (Karga)oğlu, Kartallıoğlu, Konsa
Mustafa bin Mahmud, Koyunoğlu, Kurbanoğlu ve Şahinoğludur.
Bitki adı ile anılan aile adları ise Ğonca (Gonca)oğlu, İncirlioğlu, Kirevi-
zoğlu, Mısuroğlu ve Ormanoğlu’dur.
Akçakoca’daki meslekî aile adlarında olduğu gibi hayvan ve bitki adları-
na dayalı adlarda da bölgenin özellikleri önemli ölçüde etkili olmuştur. Ni-
tekim bölgenin deniz kenarında ormanlık bir yaşam alanına sahip olması
muhtemelen karagöz (istavrit balığı), durna (turna kuşu), şahin, kartal, kar-
ga, orman, incir (bol miktarda yetişmekte), kereviz, mısır gibi hayvan ve bitki
adlarının bölge halkının aile adlarının şekillenmesinde etkisi olmuştur.
Edinilen bilgiye göre 19. yüzyılda hem Düzce’de hem de Akçakoca’da ika-
met etmekte olan “Goncaoğlu” sülalesi Gürcistan göçmeni bir ailedir. Aile-
nin Akçakoca’da yaşayanları genelde Gürcü göçmenlerin bulunduğu Şipir
(Çiçek Pınarı) köyünde yaşamaktadır.
4. Kişisel vs. Özelliklere Dayalı Adlar
4.1. Düzce’de Kişisel vs. Özelliklere Dayalı Adlar
Kişisel niteliklere dayalı adlar; Ak Mehmetoğlu, Akoğlu, Akbaşoğlu, Akçe-
oğlu, Akkemeroğlu, Âşık Abdullahoğlu, Âşık Ömeroğlu, Ayazoğlu, Bankoz
(Bengöz)oğlu, Bozoğlu, Bozbıyıkoğlu, Budakoğlu, Çakmanoğlu, Çolakoğlu,
Dedeoğlu, Delioğlu, Dikkulakoğlu, Gençoğlu, Hacıoğlu, İnce Bacakoğlu,
Kara Abdullahoğlu, Kara Alioğlu, Kaşıkoğlu, Kavaloğlu, Kelâş (Keleş)oğlu,
Koca Kulakoğlu, Kocagözoğlu, Köroğlu, Kuru Hasanoğlu, Sakallıoğlu, Sarı-
oğlu, Tembâloğlu (Tembeloğlu), Topaloğlu ve Velioğlu gibi adlardır.
Yapılan araştırmaya göre Bozoğlu ailesi bugün Kaynaşlı ilçesi Sarıçökek
mahallesi ve civarında ikamet etmekte, Çolakoğlu ailesi ise Bulgaristan göç-
meni bir aile olup Soğukpınar köyü ve civarında ikamet etmektedir.
19. Yüzyılda Düzce ve Akçakoca Kazalarında Kullanılan Aile ve Kişi Adları
153
53
2009
Kuruoğlu ailesi şuanda Düzce merkez köylerinden olan Ozanlar köyünde,
ailenin adı ile müsemma Kuruoğlu mahallesinde ikamet etmektedir.
Ak Mehmetoğlu sülalesi bugün Düzce merkeze bağlı Turaplar köyünde
ikamet etmekte olan bir Türkmen ailesi olup, cumhuriyet döneminde “Ak-
tun” soyadını almıştır.
Velioğlu sülalesine bakacak olursak, 19. yüzyılın ilk yarısında bu sülaleden
birer hane Darıyeri, Efteni İmamlar ve Efteni Bey divanlarında, dört hane
de Bakraz Divanı’nda ikamet etmiştir. Bu sülaleye mensup aileler bugün
Gündolaması köyü, Karaca Hacı Musa köyü ve Efteni Gölü civarında ikamet
etmektedirler. Bu aileler dün olduğu gibi bugün de çoğunlukla tarım ve hay-
vancılık sektörü ile ilgilenmişlerdir.
4.2.Akçakoca’da Kişisel vs. Özelliklere Dayalı Adlar
Akçakoca’da kullanılan kişisel niteliklere dayalı adlar Âcıoğlu, Ak Mustafa-
oğlu, Akbaş Mustafa b. Ali, Akışlıoğlu, Aşıkoğlu, Berbadoğlu, Bıyıklıoğlu,
Bozoğlu, Canbazoğlu, Cinoğlu, Civelekoğlu, Çabkınoğlu, Çakıroğlu, Çelebi-
oğlu, Deli Alioğlu, Deli İsmailoğlu, Deli Mustafaoğlu, Deli Oğlanoğlu, Ekşi-
oğlu, Etyimezoğlu, Fitneoğlu, Gebeşoğlu, Giden (Geyden)oğlu, Haytaoğlu,
İnce İsmailoğlu, Kanburoğlu, Kanlı Kara Alioğlu, Kara Ahmedoğlu, Kara Ali-
oğlu, Kara Fazlıoğlu, Kara İbrahimoğlu, Kara İsaoğlu, Kara İsmailoğlu, Kara
Mehmedoğlu, Kara Oğlanoğlu, Kara Osmanoğlu, Kara Yahyaoğlu, Karabıça-
koğlu, Karapaşaoğlu, Kara Pehlivanoğlu, Karasadık Mollaoğlu, Karavelioğ-
lu, Kaymakoğlu, Kelaşoğlu, Kuruoğlu, Mankıroğlu, Mandaloğlu, Mirâşâyedi
(Mirasyedi) oğlu, Mencenikoğlu, Şerifoğlu, Şişmanoğlu, Tenbeloğlu, Velioğ-
lu, Yahyaoğlu ve Yarım Ağaoğludur.
Aile mensuplarından edinilen bilgilere göre bu ailelerden Mencenikoğlu
ailesi şu anda kent merkezi Hacı Yusuflar mahallesinde ikamet etmekte olan
Türkmen bir ailedir. Ailenin lakabı olan Mencenik adı Mengücek adından
bozma bir ad olup halk tarafından Mencenik olarak kullanılmaktadır. Bu veri
Mengücek Türk beyliğinin bir kolunun Akçakoca bölgesine yerleştiğini gös-
termesi açısından önemlidir.
Ailelerden Gebeşoğlu ailesi ise dün olduğu gibi bugün de Akkaya bölge-
sinde ikamet etmeye devam etmektedir.
Aile adları ile ilgili inceleme hem Düzce’de hem de Akçakoca’da aynı soya
mensup hanelerin genelde birbirine yakın hanelerde ve aynı köyde yaşadık-
larını göstermektedir (bk. Tablo: 1, 2, 3, 4, 5, 8, 9, 10).
II. Erkek Adları
1. Düzce’de Erkek Adları
Ad, kişinin toplumsal ve bireysel kişiliğinin yanı sıra gizemsel yönünü de
gösteren bir unsurdur. Bu nedenle kişilere gelişigüzel bir ad konmamıştır.
Adı belirleyen belli başlı etmenler şunlardır: Çocuğun doğduğu gün, ay ve
Zeynel ÖZLÜ
154
53
2009
mevsim, kişinin mensup olduğu dinin peygamber ve din büyüklerinin etkisi,
kişinin ulusal kimliği, doğulan yer, coğrafi ögeler, kültürel değişim vs. (Ör-
nek 1995: 148-160).
Düzce kazası temettûât defterlerinde 1101 adet Müslüman erkek, 19 adet
Müslüman kadın adı tespit edilmiştir. Kadın adlarının vesikalara az yansı-
masının nedeni temettûât defterlerine sadece vergi mükellefi olan kişilerin
yansımasından kaynaklanmaktadır (bk. Tablo 7).
Erkek adları içerisinde en fazla 140 Mehmed, 128 Mustafa, 127 Ali, 92
Hasan, 89 Ahmed, 73 Hüseyin, 68 Osman, 65 İbrahim, 47 Halil, 36 İsmail, 29
Ömer adı tespit edilmiştir (bk. Tablo: 6).
Sayısal olarak fazla olan adlar başta Hz. Muhammed’in adının muhaffe-
ti Mehmet olmak üzere, Hz. Ali ve çocuklarının adlarıdır. Dört Halife’den
Ömer, Osman ve Ali adlarına ilgi gösterilmişse de Ebubekir veya Bekir adı
çok az kullanılmıştır. Hatta Bekir adının sadece 2 adet tespit edilmesi ilgi
çekicidir. Hz. Ali ve çocuklarının adlarına fazla rastlanması Hz. Peygamber’in
soyunun Hz. Ali’den devam etmesinden kaynaklanmış olmalıdır.
Erkek ve kadın kişi adları içerisinde dikkat çeken bir diğer nokta ataları
“İbni Abdullah” veya “Binti Abdullah” olarak gösterilen kişilerdir. Bunların
16’sı erkek, 3’ü kadındır. Atası Abdullah olarak gösterilen kişiler, muhteme-
len sonradan Müslüman olan kişilerdir (bk. Tablo: 6).
Düzce’de adların, bazen öbür adlarla birleşik kullanıldığı da görülmek-
tedir. Ali Osman, Emir Haniye, Halil İbrahim, Hasan İsmail, Mehmed Ali,
Mehmed Emin, Mehmed Kus, Mehmed Tahir (veya Tahir Mehmed) vb.
Bu adlardan Emir Haniye adı köken olarak muhtemelen Sibirya hanı (Gü-
cümhan ) oğullarından Ruslarla birçok mücadele veren Hanay (Türk büyük-
leri ve Türk adları 1935: 60) adının Düzce’de kullanılan şeklidir.
Erkek ve kadın adları içerisinde sayıları az olmakla beraber dikkat çeken
bir diğer nokta, kişinin kendi adı ile değil, erkek ise babasının adı ile, kadın
ise eşinin adı ile anılmasıdır. Gökçeoğlu, Bacacıoğlu, Haznedaroğlu, Mus-
tafa zevcesi gibi.
Düzce’de kullanılan adlar içerisinde sadece Hz. Muhammed ve İslam bü-
yüklerinin değil aynı zamanda İslam’dan önce gelen öbür peygamberlerin
adları da kullanılmıştır. Yusuf, Yakub, İsmail, İbrahim, Yahya, Süleyman, Sa-
lih ve Davud gibi.
Atası ibni Abdullah olarak tanımlananlardan bazılarının Süleyman, Ha-
lil (İbrahim), İsmail adlarını kullanması –bu kişiler şayet sonradan İslam’ı
kabul ettiler ise– bu kişilerin İslam’a uygun olmak şartıyla eski dinlerinin
kutsallarının adlarını taşıma temayülünde oldukları izlenimini uyandırmak-
tadır. Nitekim günümüzde de İslam’ı sonradan kabul eden kişilerden bazıla-
rının bu eğilimde olduğu bilinmektedir.
19. Yüzyılda Düzce ve Akçakoca Kazalarında Kullanılan Aile ve Kişi Adları
155
53
2009
19. yüzyılda yönetsel alanda meydana gelen değişiklik ve özellikle mali ge-
reksinimler nedeniyle köylerin bir kısmı “divan” adı verilen birliklere bağlan-
dığı için (Çelik 2003: 16) Düzce ve Akçakoca kazalarında hangi köylerin hangi
divana bağlı olduğu ve hangi aileler tarafından kurulduğu konusunda yorum
yapamamaktayız.7 Nitekim Düzce kazasına dâhil Bakraz Divanı dışında diğer
divanların hangi köyleri içerdiğine ilişkin net bir veri tespit edilememiştir.
Bununla beraber Düzce’de bulunan Meteklerin bölgede 10 haneye sahip
olan Metekoğlu sülalesi tarafından kurulduğu tahmin edilmektedir.
2. Akçakoca’da Kullanılan Erkek Adları
Akçakoca kazası temettûât defterlerinde 707 adet Müslüman erkek, 1 adet
Müslüman kadın (Ümmügülsüm) adı tespit edilmiştir. Erkek adları içerisin-
de en fazla 170 Mehmed, 113 Mustafa, 92 Ali, 79 Ahmed, 37 Osman, 22 Ha-
san, 18 İbrahim, 17 Hüseyin adı tespit edilmiştir (bk. Tablo 11).
Düzce kazasında olduğu gibi Akçakoca’da da en fazla Mehmed, Mustafa,
Ali gibi adlara ilgi gösterilmiştir.
Ali adının Ali Osman, Ali Ahmed, Ali Mehmed gibi kullanımları da kulla-
nılmıştır. Akçakoca’da muhtemelen sonradan İslam’ı kabul etmiş olan atası
“İbni Abdullah” olarak gösterilen 13 kişi tespit edilmiştir.
III. Sonuç
Türkler tarih boyunca değişik aile ve kişi adları kullanmıştır. Ailelerin icra et-
tiği meslek, mensup olduğu millet, bulunduğu ve geldiği yer adları ile bitki
ve hayvan adları ve bazı kişisel nitelikler adların oluşumunda etkili olmuş-
tur. Bununla birlikte aile adlarının oluşumunda en etkili unsurun meslekî
ve kişisel özellikler olduğu görülmüştür. Göynük kent ve kırsalında yaşayan
ailelerin adları ile ilgili araştırmada da benzer sonucun çıkması8 meslekî
statü ve kişisel niteliklerin Türkler’de aile adı oluşumunda birincil etken ol-
duğu izlenimini uyandırmaktadır.
19. yüzyılın ilk yarısında tespit edilen aile adlarının bir kısmının hâlâ ya-
şaması bölgede geleneksel kültüre olan bağlılığın devamlılığını göstermesi
açısından önemlidir. Düzce’de yaşayan ve Kürt hanelerden meydana gelen
Şeyh Bezenli aşireti kentin belli bir bölgesinde ikamet etmesine rağmen,
Kürt kökenli olması muhtemel olan Kürt adı ile anılan bazı aileler Düzce’nin
farklı mahallerinde ikamet etmektedir. Şeyh Bezenli aşiretinin belli bir yerde
bulunması ve ayrı bir sayıma tabi tutulması bu grupların konar-göçer özelli-
ğinden kaynaklanmaktadır.
7 Bununla beraber aynı dönem Göynük kazası temettûât defterleri köy esası üzerine yazıldığın-
dan hangi köylerde hangi sülalelerin etkin olduğu, hatta köyün hangi aileler tarafından kurul-
duğu konusunda daha esnek yorum yapmaya müsaade etmektedir, bk. Özlü 2007: 269- 295.
8 Bk. Özlü 2007: 269-295; Özlü 2006: 127-142.
Zeynel ÖZLÜ
156
53
2009
Düzce ve Akçakoca temettûât defterlerinde geçen aile ve kişi adları, her iki
bölgenin de İslâm ve Türk ağırlıklı olduğunu göstermesi açısından önemli-
dir.
Ekler
1. Düzce’de Aile Adları (Hane Sırasına Göre)
Tablo 1
Bakraz Divanı Bakraz Divanı Mıcırlı
Köyü
Bakraza Tabi Akçaşehir
(Köyü)
Mızrakoğlu? Receboğlu İmamoğlu
Velioğlu Receboğlu Çırakoğlu
Velioğlu Receboğlu Süleyman Ustaoğlu
Velioğlu Receboğlu Karavelioğlu
Velioğlu Mahzaroğlu Ahmedoğlu
Koncuoğlu Hakanoğlu Osmanoğlu
Koncuoğlu Çiçekoğlu Osmanoğlu
Koncuoğlu Kara Ömeroğlu Osmanoğlu
Boyayoğlu Uzunoğlu Osmanoğlu
Çolakoğlu İsaoğlu Kavaloğlu
Kazoğlu Çiçekoğlu Atlıoğlu
Softaoğlu Hasan Ağaoğlu Cüretoğlu
Kızılcıoğlu Cüretoğlu
Kızılcıoğlu Bekir Bin İsmail
Molla Bekiroğlu Zorkışoğlu
Kocabaşoğlu Kazoğlu
Kocabaşoğlu Pehlivanoğlu
Kuşçuoğlu Pehlivanoğlu
Kuşçuoğlu Mecikoğlu
Molla Bekiroğlu Nalbantoğlu
Saraçoğlu Nalbantoğlu
Kara Memişoğlu Nalbantoğlu
Kuşçuoğlu İmamoğlu
Kuşçuoğlu Kocaoğlu
Emiroğlu İmamoğlu
Emiroğlu Kurtoğlu
Kara Oğlanoğlu İmamoğlu
Nasreddinoğlu Ömer Ustaoğlu
19. Yüzyılda Düzce ve Akçakoca Kazalarında Kullanılan Aile ve Kişi Adları
157
53
2009
Nasreddinoğlu Markioğlu Kerim Ağa?9
Memişoğlu Kavaloğlu Kerimesi
Kurtoğlu Kara İbrahim Yusuf10
Kara Ömeroğlu Kidanlıoğlu Karabit Çorbacı11
Ersaloğlu
Ersaloğlu
Deli Haliloğlu
Çakıroğlu
Çakıroğlu
Habizoğlu
Habizoğlu
Sarı Kethüdaoğlu
Kavaloğlu
Kerizoğlu
Deve Bekiroğlu
Kalemoğlu
Dumbacı oğlu
Kuşçuoğlu
Tablo 2
Akpınar Divanı Bataklı Divanı Câlûr Divanı
Calur Divanı
(Mukim
Kıptiyan
Müslimler)
Hacı Hatiboğlu Kabaklıoğlu Beykoloğlu Cefikoğlu
Hasan Beyoğlu Kocabaşoğlu Küçük Haliloğlu Kara
Mehmedoğlu
Arabacıoğlu
Yetimi Kocabaşoğlu Karanlığa
(Kıranlığa) oğlu Yazarlıoğlu
Hasan Beyoğlu Sarıoğlu Sekerci (Sekreci)
oğlu Barudoğlu
Etmekçioğlu Sarıoğlu Çakmanoğlu Mengenioğlu
Milânî (Melenli)
oğlu Emir Mustafaoğlu Çakmanoğlu Bıçakcıoğlu
9 Aslen Bolu merkeze bağlı Karaköy halkındandır.
10 Aslen Akyazı kazasında Bulunan Sarıçayır köyünden.
11 Aslen Bolu merkeze bağlıdır.
Zeynel ÖZLÜ
158
53
2009
Fetelîoğlu Emiroğlu Çakmanoğlu Kara
İbrahimoğlu
Lekkoroğlu Emiroğlu Kuduloğlu Barudoğlu
Kara
Abdullllahoğlu Hatiboğlu Kuduloğlu Ahmedoğlu
Ellazoğlu Hasib Osmanoğlu Desurcuoğlu Kara
Mehmedoğlu
Kerimoğlu Kara Hasanoğlu
Yetimi Bakkaloğlu Mengenioğlu
Tuzbucıoğlu Koca Bıyıkoğlu Kahvecioğlu Ahmedoğlu
Molla
Hüseyinoğlu Koca Bıyıkoğlu Eğri Boyunoğlu Bostanoğlu
Dereoğlu Halil Ustaoğlu Ali Efendioğlu Yazarlıoğlu
Ali Beşeoğlu Kerimoğlu Nalbandoğlu Kel
Ahmedoğlu
Azizoğlu Zobaroğlu Yetimi Kalyoncuoğlu Kel
Ahmedoğlu
Ezancıoğlu Bankoz (Bengöz)
oğlu Yetimi
Tembâloğlu
(Tembeloğlu)
Kel
Ahmedoğlu
Ellazoğlu Çalıkoğlu Tembâloğlu
(Tembeloğlu)
Osman
Kıptiyanoğlu
Tankıroğlu Molla Ahmedoğlu Bakkaloğlu
Tellioğlu Hacı Abdullahoğlu Nalbandoğlu
Kara
Mehmedoğlu Hacı Abdullahoğlu Hatiboğlu
Sâpuoğlu Hacı Abdullahoğlu Safu (Sofu)oğlu
Sâpuoğlu Akuli (Efuli)oğlu Kaba (Kaya)
Hasanoğlu
Sâpuoğlu Çalıkoğlu Şahbazoğlu
Sâpuoğlu Kara Hasanoğlu Siyamoğlu
Kara
Kethüdaoğlu Efendioğlu Yetimi Cambazoğlu
Kara
Kethüdaoğlu Hacı İmamoğlu Îneci (Eyneci)oğlu
Ömeroğlu Şahbazoğlu Deli Mehmedoğlu
Koca Osmanoğlu Efendioğlu Molla
Abdullahoğlu
Dibekoğlu Dikkulakoğlu Kethüdaoğlu
Molla
Mahmudoğlu Dikkulakoğlu Tatmanoğlu
19. Yüzyılda Düzce ve Akçakoca Kazalarında Kullanılan Aile ve Kişi Adları
159
53
2009
Darıcıoğlu Havâce (Hoca)oğlu Ali Yazıcıoğlu
Milânlı (Melenli)
oğlu Havâce (Hoca)oğlu Koca Ömeroğlu
Dikoğlu Sarı Ömeroğlu Çakmanoğlu
Çarşanbalı
Hasan Efendi
Bin Mehmed
Köroğlu Çakmanoğlu
İbrahimoğlu Berberoğlu Tellioğlu
Dereoğlu Köroğlu Aşık Ömeroğlu
Merdoğlu
Mustafa Bey12 Akkemeroğlu Kethüdaoğlu
Hacıoğlu Celiloğlu Çırakoğlu
Hacıoğlu Celiloğlu Kansuzoğlu
Kel Ahmedoğlu Hacı İmamoğlu Aşık Abdullahoğlu
Kel Ahmedoğlu Hacı İmamoğlu Bonsukaoğlu
Cingözoğlu Hemişooğlu
Çobanoğlu Çakmanoğlu
Topal Hasanoğlu İhtiyaroğlu
Debbağoğlu Cambazoğlu
Hacı Mehmedoğlu Dârvîş (Derviş)oğlu
Topukoğlu Kadı Mustafaoğlu
Efendioğlu Kadı Mustafaoğlu
Mancarcıoğlu Dârışoğlu
Emiroğlu Kilcioğlu
Osmanoğlu Molla Hüseyinoğlu
Deli Mehmed
Zevcesi Molla Hüseyinoğlu
Kabaklıoğlu
Zevcesi Ayvazoğlu
Topakoğlu Zevcesi Kahveci
Osmanoğlu
Nazıroğlu13 Hasan Efendioğlu
Mısırlızâde
Süleyman Ağanın
Zevcesi Hatun
(İsim Yok)14
Kadıoğlu
12 Aslen Bolu merkeze bağlı Karaköy halkındandır.
13 Aslen Bolu merkeze bağlı Bahçeköy halkındandır.
14 Aslen Bolu Akmescid mahallesinden.
Zeynel ÖZLÜ
160
53
2009
Portakaloğlu
Agob15 Kadıoğlu
Kıranlıoğlu
Karabit16
Abdullah
Alemdaroğlu
Küçükoğlu Abdullah
Alemdaroğlu
Osmanoğlu Abdullah
Alemdaroğlu
Bostanoğlu Abdullah Alemdar
Beyoğlu
Tilayoğlu Ak Mehmetoğlu
Karabıçakoğlu Hacı Tûhmanoğlu
Kör Alioğlu Sürücüoğlu
Uzun Ömeroğlu Darıcıoğlu
Mahmudoğlu Bakkal Kürt Ali
Sozînoğlu
Kalaycıoğlu
Kara Mustafaoğlu
Kara Mustafaoğlu
Cihanoğlu
Ali Kalfaoğlu
Gençoğlu
Atlıoğlu
Tülekoğlu
Nebetî (Nebtî)
oğlu
Totukaloğlu
Nebetî (Nebtî)
oğlu
Yasiroğlu
Dârvîş (Derviş)
oğlu
Celankozoğlu
Hacı Yusufoğlu
Ecdadoğlu
Keleşoğlu
15 Aslen Bolu’da Ermeni Mahallesi’nden.
16 Aslen Bolu’da Ermeni Mahallesi’nden.
19. Yüzyılda Düzce ve Akçakoca Kazalarında Kullanılan Aile ve Kişi Adları
161
53
2009
Uzunoğlu
Kücüde Alioğlu
Yarımakoğlu
Ali Efendioğlu
Kücüde Alioğlu
Tablo 3
Darıyeri Divanı Efteni Bey Divanı Efteni İmamlar
Divanı
Eğerciler
Divanı
Molla Hasanoğlu Çolak Receb
Efendioğlu Kuşoğlu Babucuoğlu
Ömeroğlu Dedeoğlu Tataroğlu Kaba
Salihoğlu
Hüseyin Ağaoğlu Ğariboğlu Koca Alioğlu Kaba
Salihoğlu
Müslümoğlu Dedeoğlu Kalbuncuoğlu Kaba
Salihoğlu
Müslümoğlu Dedeoğlu Molaoğlu Bozbıyıkoğlu
Kesim Alioğlu Burakoğlu İmamoğlu Kürtoğlu
Kesim Alioğlu
Civalmakcı
(Çuvalmakcı) oğlu
İnce Mustafaoğlu Bozbıyıkoğlu
Genç
Mehmetoğlu Kerhanecioğlu İnceninoğlu Bozbıyıkoğlu
Küçük Alioğlu Çakıroğlu Koca Mustafaoğlu Etmekçioğlu
Şanakçıoğlu Turoğlu Uzunoğlu Uzakoğlu
Memişoğlu Yalıblıoğlu Sarı Alioğlu Etmekçioğlu
Şanakçıoğlu Kerhanecioğlu Sarı Hüseyinoğlu Etmekçioğlu
Molla
Ahmedoğlu Hacı Beşeoğlu Keleş Ömeroğlu Deli
Hasanoğlu
Goncaoğlu Molla Mustafaoğlu Koca Kulakoğlu Hacı
Hüseyinoğlu
Çolakoğlu Lazoğlu Koca Kulakoğlu Sokakçıoğlu
Müezzinoğlu Ömeroğlu Fürâdeoğlu Melenlioğlu
Hatiboğlu Karacaoğlu Kabmanoğlu Mollaoğlu
Fındıkoğlu Mollaoğlu Kara Hasanoğlu Mollaoğlu
Çakıroğlu Mollaoğlu Topaloğlu Uzakoğlu
Kaba Hasanoğlu Mollaoğlu Çakıroğlu Uzakoğlu
Medâneoğlu Mollaoğlu Kara Ahmedoğlu Uzakoğlu
Bağdatlıoğlu Hatiboğlu Kara Ahmedoğlu Uzakoğlu
Zeynel ÖZLÜ
162
53
2009
Bağdatlıoğlu Köroğlu Belvânoğlu Uzakoğlu
Karakaşoğlu Delioğlu Rûşân (Ruşen)oğlu Resüloğlu
Kelaş (Keleş)oğlu Osman Beyoğlu Topaloğlu Mustafaoğlu
Kurubaşoğlu Mollaoğlu Kısa Bacakoğlu Hacı
Hüseyinoğlu
Deli Salihoğlu Uzunoğlu Köseoğlu Köşkeroğlu
Kara Mustafaoğlu Karîboğlu Kara Hasanoğlu Dervişoğlu
Câkaoğlu Kocagözoğlu Molla Ahmedoğlu İbrahim
Beşeoğlu
Akbaşoğlu Koca Bıçakoğlu Kameroğlu İbrahim
Beşeoğlu
Hasanoğlu Şeyhoğlu Çörekoğlu İbrahim
Beşeoğlu
Koçbaşoğlu Molla Eminoğlu Gümüşabadlı Babucuoğlu
Hacı Çavuşoğlu Molla Salihoğlu İmamoğlu Berberoğlu
Alamcı (Alemci)
oğlu Musluoğlu Koca İbrahimoğlu Kürtoğlu
Câkaoğlu Yusufoğlu Abdioğlu Kürtoğlu
Habiboğlu Budakoğlu Tataroğlu Babucuoğlu
Celoğlu Hayranoğlu Mesencioğlu Molla
Hüseyinoğlu
Aygıroğlu Hayranoğlu Tataroğlu Mehmed Tahir
Efendi
Kahvecioğlu Çakıroğlu Kara Ömeroğlu Karabıçakoğlu
Mustafaoğlu Karabıçakoğlu Kara Ömeroğlu
Kahvecioğlu Molla Osmanoğlu Mehmedoğlu
Aygıroğlu Kaflâcımoğlu Ca’feroğlu
Kuyubaşoğlu Velioğlu Seyfioğlu
İmamoğlu Yalılıoğlu Seyfioğlu
Câlukoğlu Teknecioğlu Tosyalıoğlu
Kara Hasanoğlu Karabıçakoğlu Muk (Merak)oğlu
Müezzinoğlu Dumbayoğlu Sarı Osmanoğlu
Mehmedoğlu Koca İbrahimoğlu Kabakçıoğlu
Kocagözoğlu Koca İbrahimoğlu Tataroğlu
Kürtoğlu Abdioğlu Tataroğlu
Habiboğlu Abdioğlu Yusufoğlu
Molla
Hüseyinoğlu Hasanoğlu Abdioğlu
İmamoğlu Haznedaroğlu Tataroğlu
19. Yüzyılda Düzce ve Akçakoca Kazalarında Kullanılan Aile ve Kişi Adları
163
53
2009
Molla Hasanoğlu Haznedaroğlu Akçeoğlu
Seymanlı
(Sîmanlı) oğlu Kethüdaoğlu Mezeoğlu
Çolak
Müslümoğlu Kara Mehmedoğlu Kaymakoğlu
Velioğlu Kara Mehmedoğlu Akbaşoğlu
Bekiroğlu İkenik? oğlu Zaimoğlu
Çolakoğlu İkenik? oğlu İbrahim Efendi
Bin Ali
İkizoğlu Feyzioğlu Mollaoğlu
Koca Hasanoğlu Osman Ustaoğlu Kundakçıoğlu
Kürt Çavuşoğlu Seferoğlu Uzunoğlu
Kürtoğlu Seferoğlu Kısacıkoğlu
Molla Haliloğlu Topluoğlu Abdioğlu
Molla Haliloğlu Topluoğlu Zağlıoğlu
Cambazoğlu Sağıb (Sakıb)oğlu Gemicioğlu
Kocasarıkoğlu Kelâş (Keleş)oğlu Kundakçıoğlu
Zeydoğlu Bozoğlu Anbeloğlu
Sarı Ahmedoğlu Osman Efendioğlu Tiryakioğlu
Kaşıkoğlu Deli Mehmedoğlu Kundakçıoğlu
Malakcıoğlu Fatmaoğlu Turdu (Durdu)oğlu
Kahvecioğlu Kaymakcıoğlu Şişmanoğlu
Molla
Mustafaoğlu
Müdür Ahmed
Bey17 Abbasoğlu
Kutucuoğlu Hacı İbrahimoğlu
Hasan Ağa ve Halil
Bey18
Genç Alioğlu
Mustafaoğlu Hacı Bey19 Kara Mehmedoğlu
Sakallıoğlu Hacı Efendioğlu
Mustafa20 Velioğlu
İsyanoğlu İbrahimoğlu Ali
Molla21 Nebtîoğlu
Sarı Mustafaoğlu Osman Efendioğlu Arabkirli Mustafa
Ağa22
17 Aslen Eğerciler Divanı ahalisinden.
18 Aslen Kocaeli sancağı Hendek kazası ahalisinden.
19 Aslen Kocaeli sancağı Hendek kazası ahalisinden.
20 Aslen Kocaeli sancağı Hendek kazası ahalisinden.
21 Aslen Kocaeli sancağı Hendek kazası ahalisinden.
22 Aslen Bolu’da Ak Mescid mahallesinden.
Zeynel ÖZLÜ
164
53
2009
İsyanoğlu Kara Velioğlu
Mustafa23
Osman
Efendioğlu Hacı Alioğlu Ali24
Şamlıoğlu Aleyneci Ali25
Kürtoğlu Balakoğlu
Osman26
Sakallıoğlu Turoğlu Hacı
Mehmed27
Kuruncumaoğlu Portakaloğlu Agob
Zımmi28
Sakallıoğlu Hacı Yarıcı29
Molla Salihoğlu Topal İmam30
Kurtoğlu Tüntük? Zâde Hacı
Ahmed Ağa31
Kurtoğlu Hacı
Muradınoğlu32
Kurtoğlu Kara İbrahimoğlu
Dertlioğlu Ebünlüoğlu
Benderlioğlu Köroğlu
Çolakoğlu Deli Ahmedoğlu
Akbaşoğlu Cihanoğlu
Mustafaoğlu Nelci (Nilci)oğlu
Kamancıoğlu
Çolakoğlu
Bekaroğlu
Cisroğlu
Vâyisoğlu
(Vâbisoğlu)
Vâyisoğlu
(Vâbisoğlu)
23 Aslen Kocaeli sancağı Hendek kazası ahalisinden.
24 Aslen Kocaeli sancağı Hendek kazası ahalisinden.
25 Aslen Kocaeli sancağı Hendek kazası ahalisinden.
26 Aslen Kocaeli sancağı Hendek kazası ahalisinden.
27 Aslen Kocaeli sancağı Hendek kazası ahalisinden.
28 Aslen Bolu Ermeniyan mahallesinden.
29 Aslen Kocaeli sancağı Hendek kazası ahalisinden.
30 Aslen Kocaeli sancağı Hendek kazası ahalisinden.
31 Aslen Bolu Karamanlı mahallesinden.
32 Aslen Üskübü kazası ahalisinden.
19. Yüzyılda Düzce ve Akçakoca Kazalarında Kullanılan Aile ve Kişi Adları
165
53
2009
Kara Salihoğlu
Değirmencioğlu
Belazoğlu
Uzunoğlu
Sarı Osmanoğlu
Çorabcıoğlu
Sarı Alioğlu
Benderlioğlu
Sipahioğlu
Sipahioğlu
Tiryakioğlu
Ali Efendioğlu
Kerimoğlu
Kerimoğlu
Yeylâoğlu
İmamoğlu
Boyacıoğlu
Kerimoğlu
İmamoğlu
Kara Osmanoğlu
Tankaroğlu
Koca Ömeroğlu
Berberoğlu
Sürücüoğlu
Ömeroğlu
Tankaroğlu
Molla
Abdullahoğlu
Kethüdaoğlu
Budakoğlu
Çakıroğlu
Uzun İsmailoğlu
Sakallıoğlu
İbrahimoğlu
Ali Ustaoğlu
Kavrukoğlu
Zeynel ÖZLÜ
166
53
2009
Koca Mustafaoğlu
Gülüde (Gülüre)
oğlu
Kemaloğlu
Uzanoğlu
Ali Beşeoğlu
Ömer Başaoğlu
Molla Hasanoğlu
Molla Hasanoğlu
Kabakoğlu
Uzunoğlu
Gökçeoğlu
Gökçeoğlu
Kabakoğlu
Kara Alioğlu
İnce Bacakoğlu
Tablo 4
Karapınar Divanı
Karye-i Akçalar
Tabi-i Divan-ı
Eğerciler
Karye-i Câlur
Tabi-i Metekler
Karye-i Câlur
Tabi-i Metekler
Kazazoğlu Mehmedoğlu Metekoğlu Kelebekli
Boşnakoğlu
Niyazoğlu Molla Ömeroğlu Hacı Kürtoğlu Kelebekli
Birakızoğlu
Süleymanoğlu Helvacıoğlu Mehmedoğlu Kıratlıoğlu
Karabin33
Dombayoğlu Katırcı
Mustafaoğlu Metekoğlu Devletlü İzzet
Paşa Hazretleri
Kör Yahyaoğlu Mübeyyir ?oğlu Hacı Haliloğlu
Marsivanlı
Giveruk
Zımmi34
Molla Tahiroğlu Darıcıoğlu Kara Hasanoğlu
Kayıcı (Kıyıcı)
Alioğlu
Osman35
33 Aslen Bolu Ermeniyan mahallesi ahalisinden.
34 Aslen Bolu Ermeniyan mahallesi ahalisinden.
35 Aslen Üskübü kazası ahalisinden.
19. Yüzyılda Düzce ve Akçakoca Kazalarında Kullanılan Aile ve Kişi Adları
167
53
2009
Ali Mollaoğlu
Yetimi Köseoğlu Kara Hasanoğlu Eteklioğlu
Halid36
Karavelioğlu Mağişoğlu Hacı Haliloğlu
Topcuoğlu
İbrahim Ağa
Validesi Şerife
Hatun37
Koca Feyzioğlu Keleş Osmanoğlu Kırbaoğlu Kantarcıoğlu
Hasan38
Kirazoğlu TahtaBeşeoğlu Metekoğlu
Ayazoğlu Kahveci Ali Metekoğlu
Abazaoğlu Arnabut (Arnavut)
oğlu Kadıoğlu
Uzunoğlu Kahvecioğlu Kaz Dağlıoğlu
Kürtoğlu SarıBeşeoğlu Celkaraoğlu
Kadı Ömeroğlu Gemicioğlu Hacı Kürtoğlu
Hacı
Mehmedoğlu Güllüoğlu Metekoğlu
Hacı Keleşoğlu Güllüoğlu Kara
Abdullahoğlu
Bağdatlıoğlu Memişoğlu Hacı Ömeroğlu
Fersizoğlu Hasan39
Ömer
Kethüdaoğlu Hacı Ömeroğlu
Kara Osmanoğlu
Ahmed Molla40 Cebeloğlu HayraBeşeoğlu
Mehmedoğlu
Kerimesi41 Kara Şabanoğlu Nalbandoğlu
Arab Hacı Ali42 Kara Hasanoğlu
Bekdaşoğlu
Mehmed43 Mahmudoğlu
Hacı
Mehmedoğlu
İsmail44
Bargircioğlu
36 Üskübü kazası ahalisinden.
37 Üskübü kazası ahalisinden.
38 Bolu Karaçayır mahallesi ahalisinden.
39 Üskübü kazasında Kâsiş (bugünkü Çiftepınarlar’ın olduğu yer) mahallesi ahalisinden.
40 Üskübü kazasında Debbağlar mahallesi ahalisinden.
41 Üskübü kazası ahalisinden.
42 Üskübü kazasında Kâsiş (bugünkü Çiftepınarlar’ın olduğu yer) mahallesi ahalisinden.
43 Üskübü kazasında Debbağlar mahallesi ahalisinden.
44 Üskübü kazasında Kadıoğlu köyü ahalisinden.
Zeynel ÖZLÜ
168
53
2009
Çırak
Mehmedoğlu
Ömer45
Yazıcıoğlu
Yörükoğlu
İbrahim46 Metekoğlu
Keneoğlu47 Metekoğlu
Metekoğlu
Metekoğlu
Bacacıoğlu
Mehmedoğlu
Metekoğlu
Abdullah
Alemdaroğlu
Kara Mustafaoğlu
Kaşkaroğlu
Hacı Mehmedoğlu
Darıyerlioğlu
Töngelci oğlu
Töngelci oğlu
Berberoğlu
Çolak Ahmedoğlu
Giydi (Geydi/ Gidi)
oğlu Kerimesi
Töntürezâde
Tablo 5
Karye-i Keydâni
Tabi-i Aşağı Milan Divanı
Karye-i Merhem
Tabi-i Divan-ı
Eğerciler
Şeyh Bezenli Aşireti-
Ekrad Taifesi
Hafız Hasan Efendi Bin
Hasan Hacı Osman Efendi Emir Hasanoğlu
Molla Hüseyinoğlu Süleymanoğlu Ahmed Beyoğlu
İbrahimoğlu Zengicioğlu Hacı Alioğlu
İbrahimoğlu Hacı Salihoğlu Hacı Alioğlu
İbrahimoğlu Saraçoğlu İsmailoğlu
45 Üskübü kazasında Kadıoğlu Köyü ahalisinden.
46 Üskübü kazasında Kadıoğlu Köyü ahalisinden.
47 Üskübü kazası ahalisinden.
19. Yüzyılda Düzce ve Akçakoca Kazalarında Kullanılan Aile ve Kişi Adları
169
53
2009
İbrahimoğlu Boğumcu
Osmanoğlu Hacı Resuloğlu
Veli Mahmudoğlu Boğumcu Hüseyin Çolak Osmanoğlu
Akoğlu İmamoğlu Mehmed Hasanoğlu
Eyiceoğlu Mehamoğlu Kara Hasanoğlu
Hacı Osmanoğlu Zenbilcioğlu Kara Osmanoğlu
Yorğancıoğlu Böcekoğlu Musaoğlu
Poyrazoğlu Cincioğlu Durakoğlu
Poyrazoğlu Arnabut (Arnavut)
oğlu Hacı Efendioğlu
Eyiceoğlu Hayalioğlu Hacı Mehmed Oğklu
Deli Ömeroğlu Helvacıoğlu Mehmed Efendioğlu
Kundakçıoğlu Süleymanoğlu Hacı Mehmedoğlu
Kundakçıoğlu Otluoğlu Mehmedoğlu
Tobluoğlu Otluoğlu Asar Haliloğlu
Memişoğlu Celoğlu Kara İsmailoğlu
Hatiboğlu Kara Alioğlu Hacı Hüseyinoğlu
Davudoğlu Otluoğlu Genç Alioğlu
Deli Bekiroğlu Otluoğlu Hacı Ali Beyoğlu
Hatiboğlu Çörekoğlu Darbazoğlu
Dellaloğlu Güllüoğlu Tobluoğlu
Kaş? oğlu Güllüoğlu Türkoğlu
Kaş? oğlu Kısacıkoğlu Hacı Ömeroğlu
Taburoğlu Emiroğlu Kavalcıoğlu
Taburoğlu Tiryakioğlu Abbasoğlu
Kadıoğlu Tiryakioğlu Çakır Osman
Kadıoğlu Darıyerlioğlu Kolcuoğlu
Eşcioğlu Hacı İbrahimoğlu Öksüzoğlu
İbramoğlu Hacı İbrahimoğlu Küçük Yusufoğlu
Gürcüoğlu Antablıoğlu İsmailoğlu
Gürcüoğlu Arab Hacı Alioğlu İsmailoğlu
Kundakçıoğlu Cobcuoğlu Damadı Durakoğlu
Celâtaoğlu Vanlı Mustafa Bin
Abdullah Emir Mehmedoğlu
Câkıyaoğlu Vanlıoğlu Emir Mehmedoğlu
Gececioğlu Hacı Molla Ali
Gececioğlu Emir Bağaz?oğlu
Zeynel ÖZLÜ
170
53
2009
Hacıoğlu Hacı Yusufoğlu
Gececioğlu Hacı Mustafaoğlu
Hacıoğlu Hacı Mustafaoğlu
Gececioğlu Hacı Mollaoğlu
Gececioğlu Molla İsmailoğlu
Gececioğlu Câfe Abdullahoğlu
Gececioğlu Molla Saidî
Gececioğlu Çolak Abdioğlu
Cambazoğlu Alioğlu
Odabaşıoğlu
Hacı Hüseyinoğlu
Mustafa Başaoğlu
Hasanoğlu
Mustafa Bin İbrahim
Keleşoğlu
Kuruhasanoğlu
Bireoğlu
Abazaoğlu
Kasımoğlu
Kethüdaoğlu
Zorbaoğlu
İmamoğlu
İmamoğlu
İmamoğlu
Kara Hüseyinoğlu
Cincioğlu
Mazlumoğlu
Receboğlu
Receboğlu
Teknecioğlu
Yakuboğlu
Osman Kalfaoğlu
Osman Halifeoğlu
Tobcuoğlu Ağa Bey48
Osman Halifeoğlu
48 Bolu’da Ak Mescid mahallesi ahalisinden.
19. Yüzyılda Düzce ve Akçakoca Kazalarında Kullanılan Aile ve Kişi Adları
171
53
2009
Tobcuoğlu İbrahim Ağa49
Tobcuoğlu Mahmud Ağa50
Tobcuoğlu Mehmed Ağa51
Tobcuoğlu Hüseyin Bey52
Tobcuoğlu Hüseyin
Efendi’nin
Kerimesi Hanife Hatun53
2. Erkek ve Kadın Adları
Tablo 6
Erkek Adları Adet Niteliği Erkek Adları Adet Niteliği
Abdullah 18 1’i Hamâne İzzet 1 19
Abdurrahman 12 Mahmud 10 22
Abdülcelil 1 Mehmed 140
1’i Kara,
1’i İbni
Abdullah
141
Abdülhalim 1 Memiş 3 4
Abdülkerim 1 Mehmed Ali 9
1’i İbni
Abdullah,
1’i Köle.
10
Abdürrahim 1 Mehmed
Emin 3 4
Ahmed 89 1’i İbni
Abdullah
Mehmed
Kus 1 90
Ali 127
1’i İbni
Abdullah,
1’i Kürt,1’i
Deli,
1’i Kuzum,
1’i Mücrim,
3’ü seyyid
Mehmed
Tahir 1 128
Ali Osman 1 Mustafa 128
1’i Kadı,
2’si Kara,
1’i Vanlı,
2’si ibni
Abdullah
129
49 Üskübü kazası ahalisinden.
50 Üskübü kazası ahalisinden.
51 Üskübü kazası ahalisinden.
52 Üskübü kazası ahalisinden.
53 Üskübü kazası ahalisinden.
Zeynel ÖZLÜ
172
53
2009
Arif 1 Müslüm 7 8
Battal 1 Nureddin 1 2
Bayram 4 Nurulllah 1 5
Bekir 2 Osman 68
1’i Çakır,
1’i Durdu
Osman,
1’i İbni
Abdullah
70
Davud 1 Ömer 29 30
Durdu 2 Raşid 2 4
Durmuş 1 Ramazan 1 2
Emin 12 Receb 10 22
Emir Haniye 1 Resul 1 2
Eyyüb 3 Reşid 2 5
Feyzâ 1 Salih 15 16
Feyzi 1 Saidî 1 2
Feyzullah 8 Sefa 1 9
Halid 1 Sunullah 1 2
Halil 47 2’si İbni
Abdullah Süleyman 71’i ibni
Abdullah 54
Halil İbrahim 1 Şaban 3 4
Hasan 92
1’i
Çarşanbalı,
1’i İbni
Abdullah
Şakir 3 95
Hasan İsmail 1 Tahir 7 8
Hüseyin 73
1’i Cûlân
Hüseyin,
2’si İbni
Abdullah
Tahir
Mehmed 1 74
İbrahim 65 1’i Topal Veli 6 71
İlyas 1 Yahya 1 2
İsmail 36 2’si İbni
Abdullah Yakub 21’i İbni
Abdullah 38
Yusuf 19 Deli
Mehmedoğlu 1 20
Gökçeoğlu 1 Kahvecioğlu 1
Hacı
Hatiboğlu 1 Koca
Mustafaoğlu 1
19. Yüzyılda Düzce ve Akçakoca Kazalarında Kullanılan Aile ve Kişi Adları
173
53
2009
Dombayoğlu 1 Kücüde
Alioğlu 1
Bacacıoğlu 1 Sarı
Osmanoğlu 1
Haznedaroğlu 1
Toplam 629 472
Tablo 7
Kadın Adları Adet Niteliği
Ayşe 3
Fatma 21’i Binti
Abdullah
Emine 1
Hafize 21’i Binti
Abdullah
Hanife 21’i Düzceli
Hatice 3
Havva 1
Kezban 1
Meyrem 2
Şerife 1 1’i Binti
Abdullah
Mustafa
zevcesi 1
Toplam 19
1. Akçakoca’da Sülale Adları (Hane Sırasına Göre)
Tablo 8
Eftuni Divanı Fakıllı Divanı
Karkın Der
Tabi-İ Kıramca
Kilise
Kerameddin Divanı
Aşağı Mahalle
Helvacıoğlu Mısrîoğlu Tanecioğlu Hacıoğlu
Cineoğlu Yordamoğlu Molla
Mehmedoğlu Hacı Mecidoğlu
Murtazaoğlu Ballıcaoğlu Köseoğlu Uzun Ahmedoğlu
Mazlumoğlu İncirlioğlu Köseoğlu Alioğlu
Koyunoğlu Çakıroğlu Bekiroğlu Alioğlu
Hakimoğlu Çakıroğlu Kılıkoğlu Alioğlu
Hakimoğlu Cebeşoğlu Kılıkoğlu Tosunoğlu
Budelunoğlu Molla İsaoğlu Köseoğlu Dervişoğlu
Zeynel ÖZLÜ
174
53
2009
Dey Oğlanoğlu Çakıroğlu Koca Ali Bin Ali Yarım Ağaoğlu
Dey Hasanoğlu Kirevizoğlu İsaoğlu Şişmanoğlu
Kara
İbrahimoğlu
Kara
Mehmedoğlu Kücükoğlu Alioğlu
Hatiboğlu Alioğlu Berberoğlu
Kara Sadık Molla
Veoğlu Mehmed Ve
oğlu Mustafa
Tönkeloğlu Kara Alioğlu Osman
Beşeoğlu Kaklı Ahmedoğlu
Safaoğlu Bankodozoğlu Osman
Beşeoğlu Kolsuz Ali Çelebi
Osmanoğlu Akkayalı Şakir
Bin Mustafa Torunoğlu Molla Hüseyinoğlu
Yetimi
Osmanoğlu Koca
Ahmedoğlu Durnaoğlu Terzi İsa Bin
Mehmed
Osmanoğlu Koca Alioğlu İbrahimoğlu Tosun oğlu
İmamoğlu Köse
Ahmedoğlu Aşıkoğlu Hacı Dervişoğlu
Dey Ahmedoğlu Mirâşâ Yedi
(Mirasyedi)oğlu Davudoğlu Kara İsmailoğlu
Şahinoğlu Serse Alioğlu Ebubekiroğlu Dülger Mustafaoğlu
Kethüdaoğlu Bobayoğlu Kelaşoğlu Emanetoğlu
Karacıoğlu İslambolluoğlu İbrahimoğlu
Damadı Mazdaloğlu
Çindikoğlu Bartınlı İsmail
Bin Hüseyin Ormanoğlu Sevayoğlu
Kara
Mehmetoğlu Civelekoğlu Ormanoğlu Saraç Kabadayıoğlu
Belekoğlu Hasanoğlu Molla
Ahmedoğlu Şişmanoğlu
Belekoğlu Hasanoğlu Molla Salihoğlu Kaymakoğlu
Murtazaoğlu Kara
Ahmedoğlu Kadı Beşeoğlu Bodukoğlu Yetimi
Molla
Ahmedoğlu Abdullahoğlu Uzun
Ahmedoğlu Boluluoğlu
Lütfüoğlu Mısırlıoğlu Kücük
Mustafaoğlu Gürünoğlu
Tonkaçoğlu İmamoğlu Ekşioğlu
Karabıçakoğlu Hacı
Mehmedoğlu Abdioğlu
Karabıçakoğlu Akbaş Mustafa
Bin Ali Denkuşoğlu
19. Yüzyılda Düzce ve Akçakoca Kazalarında Kullanılan Aile ve Kişi Adları
175
53
2009
Karabıçakoğlu İmamoğlu Dişoğlu
Küçükoğlu Cinoğlu Behlivan (Pehlivan)
oğlu
Küçükoğlu Hacı İsmailoğlu Hacı Yusufoğlu
Hüseyinoğlu Koca Kelaşoğlu Canbazoğlu
Külahlıoğlu İbrahimoğlu Karavelioğlu
Tuzcuoğlu Kücükoğlu Hacı Dervişoğlu
Cinoğlu Dubakoğlu Durnaoğlu
Cinoğlu İbrahimoğlu Cinoğlu
İmamoğlu Kücük
Mustafaoğlu Koca Reisoğlu
İmamoğlu Koca Reisoğlu
Değirmencioğlu Uzun Ahmedoğlu
Cinoğlu Tatlı Ahmedoğlu
Çakıroğlu Velioğlu
Hakimoğlu
Boşnakoğlu
Tablo 9
Akkaya Divanı Arabacılar
Divanı Dadalı Divanı Tahirli Divanı
Hacı Alioğlu Hacı Mustafa
Efendioğlu
Monla
İsmailoğlu Çavuşoğlu
Müminoğlu Genç Reisoğlu Dede Acemoğlu Arnabudoğlu
Müminoğlu Genç Reisoğlu Şerifoğlu İmamoğlu
Hacıoğlu Kethüdaoğlu Dedey
Mustafaoğlu Kartallıoğlu
Gebeşoğlu Bankodozoğlu Dedey
Mustafaoğlu
Küçük Hacı
İbrahimoğlu
Gebeşoğlu Bankodozoğlu Uzunoğlu Beycioğlu
Mikdat ?
Yusufoğlu Musaoğlu Zülfikaroğlu Beycioğlu
Uncuoğlu Molla Davudoğlu Zülfikaroğlu Deli Mustafaoğlu
Bozokluoğlu Halisoğlu Ali Konsa Bin
Mehmet Ali Ağaoğlu
Köseoğlu Seydioğlu Dedey
Mehmetoğlu Mecmûdoğlu
Osmanoğlu
Yetimi Feyzullahoğlu Cezayirioğlu Kadıoğlu
Zeynel ÖZLÜ
176
53
2009
Kara Ahmedoğlu Feyzullahoğlu Koca Basıkoğlu Yahyaoğlu
Pekmezcioğlu Feyzullahoğlu Kocabaşoğlu Mehmed Alioğlu
Kethüda oğlu Feyzullahoğlu Karapaşaoğlu Haliloğlu
Durdu
Kethüdaoğlu Mecidoğlu Osmanoğlu Kuruoğlu
Akışlıoğlu Yahyaoğlu Bire oğlu Haliloğlu
Memişoğlu Bankodozoğlu Bostancıoğlu Etmekçioğlu
Bostancıoğlu Aişeoğlu Zülfikaroğlu Çavuşoğlu
Arabacıoğlu Akçaşehirlioğlu Berberoğlu İbrahim Diş? oğlu
Sanmuyey? oğlu
Yetimi Koca Alioğlu Fazlıoğlu Şakiroğlu Yetimi
Karaoğlanoğlu Hacıoğlu Mustafa
Beşeoğlu Köseoğlu
Bozoğlu Kara İsaoğlu Kurbanoğlu Azaklıoğlu
Bozoğlu Mustafa
Efendioğlu Kocabaşoğlu Koca
Mehmedoğlu
Bozoğlu Mustafa
Efendioğlu Cezayirîoğlu Lâvendoğlu
Bartınlıoğlu Ğoncaoğlu Sebiloğlu Ali Reisoğlu
Kethüdaoğlu Kanburoğlu Kurbanoğlu Tobuzoğlu
Dey Ahmedoğlu Kücükoğlu Alemdaroğlu Kethüdaoğlu
Suzoğlu Eyüboğlu Tokanlıoğlu Mustafa Reisoğlu
Kabaş (Kayaş)
oğlu Bireoğlu Bibreoğlu Kalyoncuoğlu
İmamoğlu Hamzaoğlu Mahmikdaroğlu Kara
Mehmedoğlu
Kara Osmanoğlu Bireoğlu Dey Paşaoğlu Küçük
Mustafaoğlu
Abdioğlu Âcıoğlu Çakıroğlu Çakıroğlu
Karakoğlu Deli İsmailoğlu Hasanoğlu Sarı Mehmedoğlu
Sakaryalı
Mustafa’nın
Zevcesi
Onbaşıoğlu Şebil oğlu İslambolluoğlu
Molla
Hüseyinoğlu Çubukçuoğlu Değirmencioğlu
Ahmed
Kethüdaoğlu
Badanacıoğlu
Yetimi İsmailoğlu
Değirmencioğlu Karagözoğlu Gücâneoğlu
Değirmencioğlu Ali Reis 0ğlu
19. Yüzyılda Düzce ve Akçakoca Kazalarında Kullanılan Aile ve Kişi Adları
177
53
2009
Bolazarlıoğlu
Yetimi
Topal Salihoğlu
Topal Salihoğlu
Köseoğlu
Köseoğlu
Deli Alioğlu
Dağlıoğlu
Çolakoğlu
Çolakoğlu
Çolakoğlu
Berberoğlu
Molla
Hüseyinoğlu
İnce İsmailoğlu
İnce İsmailoğlu
Çakıroğlu
Caşkıroğlu
Abdullahoğlu
Ayabalma? oğlu
Kazazoğlu
Kazazoğlu
Molla
Hüseyinoğlu
Deli Oğlanoğlu
Ebtaroğlu
Berberoğlu
Kara
Mehmedoğlu
Kara
Mehmedoğlu
Hasan Beşeoğlu
İsa Beşeoğlu
Akmanoğlu
Kanlı Kara
Alioğlu
Zeynel ÖZLÜ
178
53
2009
Tablo 10
Kerameddin
Divanı Hacı
Yusuflar
Mahallesi
Kerameddin
Divanı
Kabakçılar
Mahallesi
Kerameddin
Divanı Yukarı
Mahalle
Kerameddin
Divanına tabi
Koçköy köyü
Kerameddin
Mahallesi54
Kerameddin
Mahallesine
tabi Kabaklı
Köyü
Küçük
Mehmet-
oğlu
Şişmanoğlu Emin
Ağazâdeoğlu Enşilioğlu Emin
Ağazâdeoğlu
Baki
Efendizâde
Karagöz-
oğlu Hamzaoğlu
Hacı Yazıcı
Mustafa Ağa
bin Ahmed
Durnaoğlu Hacı Tahir
Ağa Eşcioğlu
Hacı
İbrahim-
oğlu
Cumanoğlu Hacı Tahir
Ağa bin İsa Durnaoğlu Hacı
Çelebioğlu
Demirci
Osman Usta
bin Ahmed
Kara
fazlıoğlu Terzioğlu Hacı Molla
Ağa
Sarı
Ahmedoğlu Hacı Beyoğlu Beyoğlu
İncirlioğlu Terzioğlu Osman
Ağaoğlu Dervişoğlu İbrahimoğlu Mustafa
Efendioğlu
Hacı
Efendizâde-
oğlu
Hamzaoğlu Osman
beyoğlu Çubukcuoğlu Kartakoğlu Beyoğlu
Duhancı
Hacı Osman
Ağaoğlu
Hamzaoğlu Hacı
Çelebioğlu Caşcıoğlu Baki
Çelebioğlu
Kapudan
Kırma İsa bin
Osman
Mahmud
Ağaoğlu Yusufoğlu Hacı
Yazıcıoğlu
Uzun
Ahmedoğlu Berberoğlu Yanuk Deli
Ahmedoğlu
Ali
Ağa’nınoğlu
Bes (Bis)
oğlu
Hasan
Beyoğlu Hamzaoğlu Küçük Hacı
Ahmedoğlu Eşcioğlu
Hatiboğlu Bozoklu-
oğlu Kozıoğlu Yahyaoğlu Terzi Hacı
Osman Beyoğlu
Hacı
Davudoğlu
Duhancı İsa
Ağaoğlu Sarı Alioğlu Berber Küçük
Mustafaoğlu Şabanoğlu Hacı Beyoğlu
Duhancı
Ömer
Ağaoğlu
Duhancı İsa
Ağaoğlu Ali Beyoğlu Maceoğlu Kedoğlu Eminoğlu
Kara
Yahyaoğlu
Himmet-
oğlu
Çelebi
Ağaoğlu İmamoğlu Hacı
Mustafaoğlu Hacı Beyoğlu
Alemdar-
oğlu
Edrun Hacı
Mustafa bin
Mehmed
Kastamoni
Desreci?
Osman bin
Ali
Hancıoğlu Karğaoğlu
Akmanoğlu Ali Beyoğlu Durnaoğlu Uzun Hacı
Mustafa Bıyıklıoğlu
54 Yaşlılardan edinilen bilgilere göre Akçakoca’da sadece Kerameddin mahallesi denildiği za-
man Yukarı mahalle kastedilmektedir. BOA,ML-VRD.TMT, Nr. 2919.
19. Yüzyılda Düzce ve Akçakoca Kazalarında Kullanılan Aile ve Kişi Adları
179
53
2009
Yeğenoğlu Eskicioğlu
Duhancı
Ömer
Ağaoğlu
Beharoğlu
Süleyman
Ağaoğlu Çelebioğlu Aşçıoğlu
Hacı
Davudoğlu İmamoğlu Beyoğlu
Tataroğlu Berber
İsmailoğlu Veli
Ahmedoğlu
Mandaloğlu Barkazoğlu Veli
Ahmedoğlu
İbrahim
Beyoğlu
Hacı Ahmed
Efendioğlu Torunoğlu
İbrahim
Beyoğlu Hozazoğlu Hacı
Mustafaoğlu
Aşçıoğlu Değirmenci-
oğlu Ali
Kethüdaoğlu
Bostancı-
oğlu
İbrahim
reisoğlu Kanılı
Yahyaoğlu
Mîrhûroğlu İbrahimoğlu Mustafa
Beyoğlu
Soba
Alioğlu
Karatavuk-
oğlu Haceoğlu
İskembeci-
oğlu Benkârîoğlu İnebolulu
Kara bin Ali
Tomacoğlu
yetimi Mankıroğlu Gemi
Ağasıoğlu
Allazoğlu Mehmed
Ustaoğlu Tüksiz Hacı
Ahmedoğlu
Mısuroğlu Baki
Çelebioğlu Tenbeloğlu
Kara
Ahmedoğlu
yetimi
Hacı Molla
Ağaoğlu Hasan
Paşaoğlu
Kara
oğlanoğlu İsaoğlu Genç
reisoğlu
Alioğlu Çavuşoğlu Haytaoğlu
Bayasoğlu Çavuşoğlu Karagözcü
İsmail bin Ali
Eftunluoğlu Hacı
Uzunoğlu Ayucı
Ahmedoğlu
Çelebioğlu Alabeyoğlu
Berber Hacı
Ahmedoğlu
Mültezim-
oğlu
Zeynel ÖZLÜ
180
53
2009
Kabıkcıoğlu Mültezim-
oğlu
Amayazıcı-
oğlu Berbadoğlu
Begenioğlu
yetimi Berbadoğlu
Esiroğlu Mavioğlu
Kıllabcıoğlu Berberoğlu
Emin
Efendioğlu Ali Çavuş
Yazıcıoğlu Berber
Sakoğlu
Şişmanoğlu Etyimezoğlu
Mehmed
Yazıcıoğlu
Hacı Eyyüb
Ağa
Genç
Mehmed-
oğlu
Emir
Mustafaoğlu
yetimi
Giden
(Geyden)
oğlu
Derdinli Hacı
Mehmed
Efendi
Bekir
Ağaoğlu Otuzbiroğlu
Yaranoğlu Kobuzoğlu
Karapehli-
vanoğlu
Terzi Hacı
Mustafa bin
Ahmed
Dervişoğlu Terzi Hacı
Mustafaoğlu
Köseoğlu Döngeloğlu
Ahmed
Çelebioğlu
Ak
Mustafaoğlu
İnce
Mustafaoğlu
Hacı
Alemdaroğlu
Boşnakoğlu Himar
(Simar) oğlu
Samedoğlu Kerimoğlu
Meteli
(Metli) oğlu Serdaroğlu
Terzioğlu Hacı
Hasanoğlu
Tomacoğlu
İnce Ali
Mehmed bin
Ali
Eminoğlu Hacı
Barcızâde
19. Yüzyılda Düzce ve Akçakoca Kazalarında Kullanılan Aile ve Kişi Adları
181
53
2009
Hasan
Alemdar-
oğlu
Dadakoğlu
Kuruoğlu Fitneoğlu
İsmini
yazmamış.
Davut
Kethüda
Ahmed bin
İbrahim55 Şabanınoğlu
Duhancı
Ömeroğlu Satır Alioğlu
Mehmed
Yazıcıoğlu Milanlıoğlu
Serdaroğlu
Mahmudoğlu
Hacukoğlu
Terzi Hacı
Osman bin
Ahmed
Hace’
ninoğlu
Macoğlu
Hamzaoğlu
….oğlu
Semiroğlu
Yahya
Alemdaroğlu
İlyasoğlu
Hacı
Mustafaoğlu
Çabkınoğlu
Tahiroğlu
Bartınlıoğlu
Hacı
Mehmedoğlu
Mencenik-
oğlu
Dadalılı Hacı
Molla bin
Ahmed
55 Ereğli kazası Kestaneci köyünden.
Zeynel ÖZLÜ
182
53
2009
Süleyman
Reisoğlu
Yetimi
Hacı Alioğlu
Şakşakoğlu
yetimi
Şehir
Kethüdaoğlu
Karakaçak-
oğlu
Karakaçak-
oğlu
Berber
Ahmedoğlu
Çelebioğlu
Karakoğlu
Ali Beyoğlu
Pehlivanoğlu
Konsa
Mustafa bin
Mahmud
Molla
İbrahimoğlu
Saraç İsaoğlu
Değirmenci-
oğlu
Hacı
Yazıcıoğlu
İsa
Ağanınoğlu
Mehmed
Kiseoğlu
Dalbanoğlu
Sail Höküş
Mehmed bin
Ahmed
Kocabaşoğlu
Fitneoğlu
Hacı Hasan
Efendi bin
Hasan
Hasan
Reisoğlu
19. Yüzyılda Düzce ve Akçakoca Kazalarında Kullanılan Aile ve Kişi Adları
183
53
2009
2. Erkek Adları
Tablo 11
Adı Adet Niteliği Adı Adet Niteliği
Abdi 1 İbrahim 18
Abdullah 3 İdris 1
Ahmed 79 1’i İbni
Abdullah İlyas 2
Ali 92 1’i İbni
Abdullah
İnce
İsmailoğlu 1
Ali Ahmed 1 İsa 12
Ali Mehmed 1 İsmail 10
Ali Osman 1 İzzet 5
Arif 1 Kara 1
Baki Mehmed 1 Mahmud 2
Bekir 3 Mehmed 170 6’sı İbni
Abdullah
Davud 6 Mehmed Ali 7
Durdu 1 Mehmed Emin 2
Ebubekir 3 Memiş 1
Emat 1 Musa 1
Emin 1 Mustafa 113 3’ü İbni
Abdullah
Emir 1 Numan 1
Erdi 1 Osman 37
Esad 1 Ömer 2
Etmekçioğlu 1 Rahmet 1
Eyyüb 13 Raşid 5
Fazlı 2 Receb 1
Hacı Molla
Ağa 1 Sadık 1
Hacı
Mollaoğlu 1 Said 1
Hafız 1 Salih 7
Hafız Mehmed 1 Seyyid 1
Halil 7 Süleyman 2
Halim 1 Şakir 13
Hamza 4 Tahir 8 1’i İbni
Abdullah
Zeynel ÖZLÜ
184
53
2009
Hasan 22 1’i İbni
Abdullah Ürmî 1
Hüseyin 17 Yakub 7
Yusuf 4
Toplam 269 438
Kaynaklar
1. Arşiv Kaynakları
BOA, ML- VRD. TMT
Nr. 2911, 2912, 2913, 2914, 2915, 2916, 2918, 2919, 2920, 2921,2922, 2923, 2924, 2925.
3460, 3461, 3462, 3463, 3464, 3465, 3466, 3467, 3468, 3469, 3470.
2. Diğer Kaynaklar
Aksoy, Mustafa (2005), “Minunsk- Abakan’dan Tunceli Mezarlarına Koçbaşı Motifi”,
GaziÜniversitesi,I.TürkiyatSempozyumu.
Çadırcı, Musa (1997), Tanzimat Döneminde Anadolu Kentlerinin SosyalveEkonomikYapısı,
Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayını.
Çakır, Coşkun (1998), “Osmanlı Ekonomisinde Bir Hesaplama Ünitesi /Birimi Olarak
Hane/Aile”, Ekonomik Hesaplamalarda Bir Birim Olarak Aile, ss. 303-336, Ankara:
Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu.
Çavuşoğlu, Halim ( 2007), “Yugoslavya- Makedonya Topraklarından Türkiye’ye Göçler
ve Nedenleri”, BiligTürkDünyasıSosyalBilimlerDergisi, sy. 41. ss. 123-153,
Çelik, Gülfettin (2003), 16-19.YüzyılGebze (Sosyo-EkonomikBirİnceleme), Gebze: Gebze
Belediyesi Yayını.
Güneş, Ahmet (2004), “Osmanlı Tahrir Defterleri ve Bunların Tarih Yazıcılığında Kullanı-
mı Hakkında Bazı Düşünceler”, TürkDünyasıAraştırmaları, sy. 150, ss. 165- 184.
Konukçu, Enver (1984), “Düzce Tarihi (İlk Devirlerden Cumhuriyete) ”, TürkiyeİmarTu-
rizmveSanayi Mecmuası, Yıl: 8, C. 18, Sayı: 212-133, ss. 12-23, İstanbul: Nadir
Basımevi.
Okan, Kenan (1996), Akçakoca Dünü Bugünü, Akçakoca Kültür Derneği -1997-1, Ankara.
Örnek, Sedat Veyis (1995), Türk Halkbilimi, Ankara.
Özlü, Zeynel (2006), “19. Yüzyılda Göynük Kent Merkezinde Kullanılan Aile ve Erkek
Şahıs Adları”, SakaryaÜniversitesiFenEdebiyatDergisi,8 (2), ss. 127-142 .
Özlü, Zeynel (2007), “19. Yüzyılda Göynük Kırsalında Kullanılan Sülale ve Erkek Kişi
Adları”, GaziÜniversitesi Türk Kültürü veHacıBektaşVeliAraştırmaMerkeziDergisi,
Bahar sy. 41, ss. 269- 295.
Öztürk, Said (2001), “Uşak’ın Sosyal ve Ekonomik Tarihinin Mühim Bir Kaynağı Uşak
Temettûât Defterleri ”, 25-27Ekim2001,21.YüzyılınEşiğindeUşakSempozyumu,
C. 1, İstanbul.
Pakalın, Mehmet Zeki (1993), OsmanlıTarihDeyimleriveTerimleriSözlüğü, C. I-II-III, İstan-
bul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayını.
Sertoğlu, Midhat (1986), OsmanlıTarihiLugati, İstanbul.
Tunçay, Mete (1994), “Şehir Tarihlerine İlişkin Kavram ve Yaklaşımlar Üzerine Bazı
Saptamalar”, s. 24-26, Sempozyum/AtölyeKentTarihçiliği, İstanbul.