Rozpowszechnienie polimorfizmu 3435C>T genu ABCB1 (rs1045642) u osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna z Polski oraz Bośni i Hercegowiny -doniesienie wstępne

Abstract

Rozpowszechnienie polimorfizmu 3435C>T genu ABCB1 (rs1045642) u osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna z Polski oraz Bośni i Hercegowiny.

Full text

Rozpowszechnienie polimorfizmu 3435C>T genu ABCB1 (rs1045642)
u osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna z Polski
oraz Bośni i Hercegowiny -doniesienie wstępne
IV Ogólnokrajowa Konferencja
Młodzi Naukowcy w Polsce – Badania i Rozwój
28 listopada 2016, Gdańsk
Kontakt: k.borecki.pum@gmail.com
Borecki Krzysztof(1), Zawada Iwona(2), Salkic Nermin(3), Karakiewicz Beata(4), Adler Grażyna(1)
(1) Samodzielna Pracownia Gerontobiologii, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
(2) Katedra i Klinika Gastroenterologii, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
(3) Department of Gastroenterology and Hepatology, University Clinical Center Tuzla (Bośnia i Hercegowina)
(4) Katedra i Zakład Zdrowia Publicznego, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
WPROWADZENIE
Choroba Leśniowskiego-Crohna (ChLC) należy do grupy nieswoistych chorób zapalnych jelit o niejasnej etiologii. Wśród
czynników mogących uczestniczyć w jej patogenezie wymienia się podłoże genetyczne, w tym mutacje genów związanych
zdetoksykacją organizmu. Gen ABCB1 koduje glikoproteinę P(P-gp), pełniącą rolę bariery przed toksynami bakteryjnymi
i innymi ksenobiotykami w obrębie przewodu pokarmowego. Polimorfizm 3435C>T genu ABCB1 (rs1045642) może wpływać
m.in.na stabilność mRNA, funkcję P-gp, powstawanie zjawiska oporności wielolekowej, a tym samym skuteczność terapii
stosowanej w ChLC. Dane na temat częstości występowania polimorfizmu 3435C>T uosób z ChLC w Polsce oraz Bośni
i Hercegowinie (BiH) są nieliczne. W związku z tym, za cel pracy obrano ocenę rozpowszechnienia wspomnianego
polimorfizmu wśród osób z ChLC z Polski i BiH oraz porównanie do rozpowszechnienia wśród osób bez ChLC. Ponadto
analizie poddano związek pomiędzy nosicielstwem alleli genu ABCB1 i fenotypem ChLC (określonym wg klasyfikacji
montrealskiej).
MATERIAŁY I METODY
Przebadano 85 osób z ChLC i 82 bez ChLC z Polski oraz odpowiednio po 30 osób wkażdej grupie z BiH, łącznie 227 osób.
Dla 61 osób chorych z Polski oraz 30 z BiH dostępne były dane o fenotypie ChLC określonym wg klasyfikacji montrealskiej
(wiek rozpoznania: A1 - ≤16 r.ż., A2 - <40 r.ż., A3 - >40 r.ż.; lokalizacja zmian: L1 - jelito cienkie, L2 - okrężnica, L3 - jelito kręte iokrężnica,
L4 - górny odcinek przewodu pokarmowego (może być dodany do L1–L3 jeżeli są zmiany w górnym odcinku przewodu pokarmowego);
manifestacja choroby: B1 - postać zapalna, B2 - ze zwężeniami, B3 - z przetokami, p - ze zmianami okołoodbytniczymi (dodawane do
B1–B3 jeżeli są zmiany okołoodbytnicze)). Genotypowanie przeprowadzono metodą PCR-RFLP. Dane analizowano z użyciem programu
GraphPad Prism v6.01 (GraphPad Software, Inc., La Jolla, CA, USA).
WYNIKI
Rozpowszechnienie genotypów polimorfizmu 3435C>T genu ABCB1 uosób z ChLC i bez ChLC z Polski wynosiło
odpowiednio CC:14,1% i 20,7%, CT:60% i 56,1%, TT:25,8% i 23,2%. Częstość alleli C i T u osób z ChLC i bez ChLC
wynosiła C: 44,1% i 48,8% oraz T: 55,9% i 51,2%. Wśród osób z ChLC i bez ChLC z BiH rozpowszechnienie genotypów
wynosiło odpowiednio CC:13,3% i 23,3%, CT:46,7% i 46,7%, TT:40% i 30%, a częstości alleli C: 36,7% i 46,7%,
a T: 63,3% i 53,3%.
WNIOSKI
Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic wczęstości genotypów między osobami z ChLC i bez ChLC w populacji Polski
i BiH (p=0,526 i p=0,536). W obu grupach z Polski i BiH, allel T występował częściej uosób z ChLC w porównaniu do osób
bez ChLC 55,9% vs 51,2% (p=0,443) i 63,3% vs 53,3% (p=0,355). Wśród osób z ChLC z Polski nie stwierdzono istotnej
zależności między nosicielstwem określonych alleli genu ABCB1 i fenotypem choroby (p>0,05). W grupie osób z ChLC z BiH
stwierdzono istotnie częstsze występowanie allela C u osób zlokalizacją zmian w obrębie okrężnicy (L2): 70%vs 30%
(chorzy z L2 vs bez L2; p=0,029). W tej samej grupie, nosicielami allela T istotnie częściej były osoby z chorobą przebiegającą
zobecnością przetok (B3): 92,9% vs 54,3% (osoby z B3 vs bez B3; p=0,011). Uzasadnione jest przeprowadzenie dalszych
badań w grupach o większej liczebności zarówno z Polski jak i BiH.
45,4 42,9 46,2 44,8 44,5 50,0 45,8 25,0 40,8 52,2 50,0 41,7 42,9 54,2 46,4 43,9 43,1 55,0 46,5 41,7 43,0 54,2 36,2 50,0 41,3 21,4 25,0 40,9 36,1 37,5 30,0 70,0 47,1 23,1 36,7 0,0 23,3 50,0 35,7 38,9 45,7 7,1 40,4 12,5
54,6 57,1 53,8 55,2 55,5 50,0 54,2 75,0 59,2 47,8 50,0 58,3 57,1 45,8 53,6 56,1 56,9 45,0 53,5 58,3 57,0 45,8 63,8 50,0 58,7 78,6 75,0 59,1 63,9 62,5 70,0 30,0 52,9 76,9 63,3
0,0
76,7 50,0 64,3 61,1 54,3 92,9 59,6 87,5
- + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - +
A1 A2 A3 L1 L2 L3 L4 B1 B2 B3 pA1 A2 A3 L1 L2 L3 L4 B1 B2 B3 p
Polska Bośnia i Hercegowina
Częstość alleli (%)
Kryterium klasyfikacji montrealskiej
Częstość alleli 3435C>T genu ABCB1 u osób z fenotypem ChLC określonym wg klasyfikacji montrealskiej
Allel C Allel T
*
*