Hoe straffen en morele educatie samen gaan: vier lessen uit de pedagogiek voor toezicht

Abstract

Pedagogisch onderzoek laat zien dat straffen en morele ontwikkeling onder condities samen gaan. In dit artikel onderzoeken wij of de in de pedagogiek onderkende condities voor het verkrijgen van een hogere morele ontwikkeling in combinatie met straffen ook voor het pu-blieke toezicht op bedrijven kunnen gelden. We veronderstellen daarbij dat een hogere morele ontwikkeling van bedrijven tot een verbetering van hun naleefgedrag leidt. Op basis van een metaforische vergelijking tussen pedagogiek en toezicht komen we op vier factoren die de effectiviteit van een morele boodschap van een overheidstoezichthouder bij handhaving bepalen, te weten: morele autoriteit van de toezichthouder, wederzijds vertrouwen, liefde van de toezichthouder voor de onder toezicht gestelde en erkenning van diens identiteit door de toezichthouder.