New Syntaxa for Alliance Astragalo karamasici-Gypsophilion from Central Anatolia (Polatli{dotless}-Haymana)

Abstract

In this study, the steppe vegetation between Polatli{dotless}-Haymana had been analyzed. The study area is located in the southwest part of Central Anatolia covered with the gypsaceous and marly-gypsaceous soils. The vegetation which is under the effective control of semi arid very cold type of Mediterranean climate was analyzed by the three dimensional ordination technique based on the Braun-Blanquet method. Two new associations were described and classified syntaxonomically. These associations which are defined for the first time are named according to the rules of "International Code of Phytosociological Nomenclature". Associations and their higher units are as follows: Class: Astragalo-Brometea Quezel 1973 Order: Onobrychido armeni-Thymetalia leucostomi Akman, Ketenoglu, Quezel 1985 Alliance: Astragalo karamasici-Gypsophillion eriocalycis Ketenoglu, Quezel, Akman, Aydogdu 1983 Association: Salvio-Astragaletum microcephali ass. nova Association: Minuartio-Acantholimetum acerosi ass. nova Phytosociological and phytoecological features of these associations had been discussed and compared with the similar assosiations.

Full text

No: 71, 200932
Fatmagül Geven1*, Osman Ketenoðlu1, Ümit Bingöl1, Kerim Güney2
1Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü, 06100 Tandoðan, Ankara-TÜRKÝYE
2Kastamonu Üniversitesi, Orman Fakültesi, 37200 Pýrlaklar, Kastamonu-TÜRKÝYE
*Corresponding author: fgeven@hotmail.com
Ýç Anadolu'dan (Polatlý-Haymana) Astragalo
karamasici-Gypsophilion eriocalycis Alyansý Ýçin Yeni
Sintaksonlar
Özet
Bu çalýþmada, Polatlý-Haymana arasýnda kalan bölgenin step vejetasyonu incelenmiþtir. Araþtýrma alaný Ýç
Anadolu Bölgesinin Güney Batý kesiminde yer almaktadýr. Jipsli ve marnlý-jipsli topraklarýn yaygýn olduðu
yarýkurak alt çok soðuk Akdeniz Ýklimi'nin etkisi altýnda olan bu bölgede vejetasyon Braun-Blanquet
metoduna dayalý üç boyutlu polar ordinasyon tekniði ile analiz edilerek iki yeni bitki birliði tanýmlanmýþ ve
sintaksonomik olarak sýnýflandýrýlmýþtýr. Ýlk kez tanýmlanan birlikler "Uluslararasý Bitki Sosyolojisi
Adlandýrma Kodu" kurallarýna uygun olarak adlandýrýlmýþtýr. Birlikler ve ait olduklar üst birimler aþaðýdaki
gibidir:
Sýnýf: Astragalo-Brometea Quezel 1973
Ordo: Onobrychido armeni-Thymetalia leucostomi Akman, Ketenoglu, Quezel 1985
Alyans: Astragalo karamasici-Gypsophilion eriocalycis Ketenoglu, Quezel, Akman, Aydogdu 1983
Birlik: Salvio-Astragaletum microcephali ass. nova
Birlik: Minuartio-Acantholimetum acerosi ass. nova
Bu bitki birliklerinin fitososyolojik ve fitoekolojik yapýsý benzer birliklerle kýyaslanarak tartýþýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Haymana, ordinasyon, Polatlý, sintaksonomi, step vejetasyonu.
New Syntaxa for Alliance Astragalo karamasici-Gypsophilion from Central Anatolia (Polatlý-
Haymana)
Abstract
In this study, the steppe vegetation between Polatlý-Haymana had been analyzed. The study area is located
in the southwest part of Central Anatolia covered with the gypsaceous and marly-gypsaceous soils. The
vegetation which is under the effective control of semi arid very cold type of Mediterranean climate was
analyzed by the three dimensional ordination technique based on the Braun-Blanquet method. Two new
associations were described and classified syntaxonomically. These associations which are defined for the
first time are named according to the rules of "International Code of Phytosociological Nomenclature ".
Associations and their higher units are as follows:
Class: Astragalo-Brometea Quezel 1973
Order: Onobrychido armeni-Thymetalia leucostomi Akman, Ketenoglu, Quezel 1985
Alliance: Astragalo karamasici-Gypsophillion eriocalycis Ketenoglu, Quezel, Akman, Aydogdu 1983
Association : Salvio-Astragaletum microcephali ass. nova
Association: Minuartio-Acantholimetum acerosi ass. nova
Phytosociological and phytoecological features of these associations had been discussed and compared with
the similar assosiations.
Keywords: Haymana , ordination, Polatlý, steppe vegetation, syntaxonomy.
Geven F, Ketenoðlu O, Bingöl U, Güney K (2009) Ýç Anadolu'dan (Polatlý-Haymana) Astragalo karamasici-
Gypsophilion eriocalycis Alyansý Ýçin Yeni Sintaksonlar. Ekoloji 18, 71, 32-48.
GÝRÝÞ
Türkiye'de vejetasyon çalýþmalarý geçmiþte
olduðu gibi bugün de yerli ve yabancý birçok
araþtýrmacý tarafýndan sürdürülmektedir. Bu
çalýþmalar Anadolu'nun kuzey doðusunda Handel-
Mazzetti (1909) tarafýndan baþlatýlmýþ olup;
batýsýnda Czeczott (1938) ve Schwarz (1936), orta
Anadolu da ise Krause (1940) gibi yabancý
araþtýrmacýlar tarafýndan sürdürülmüþtür. Ýç
Anadolu'nun flora ve vejetasyonu ile ilgili çalýþmalar
Ekoloji 18, 71, 32-48(2009)
Geliþ: 27.04.2007 / Kabul: 08.09.2008

1930' lu yýllarda baþlamýþ ve günümüze kadar artarak
gelmiþtir. Bunlarýn baþlýcalarý; Birand (1947, 1954,
1960, 1970), Çetik (1965, 1985), Çetik ve Ocakverdi
(1981), Çetik ve Yurdakulol (1982) Akman ve ark.
(1983, 1984, 1985a, 1985b, 1994) tarafýndan
gerçekleþtirilmiþtir. Yerli botanikçilerin de son
yýllardaki katkýlarýyla Türkiye'de vejetasyon
çalýþmalarý oldukça ilerlemiþtir. Özellikle Ýç
Anadolu'nun kuzey ve kuzey doðusunda yayýlan
marnlý ve jipsli topraklarý iþgal eden step
formasyonlarý ve bunlara ait sintaksonomik birimler
yeni araþtýrmalarla tespit edilmiþtir. (Ketenoðlu ve
ark. 1983, 1986, 2000). Ýç Anadolu' da step
vejetasyonuyla ilgili çalýþmalar daha çok Toros
daðlarýnda (Quezel 1973), Beypazarý-Karaþar-
Nallýhan (Akman 1974), Ayaþ daðlarý (Akman ve
Ketenoðlu 1976), Çankýrý, Çorum (Ketenoðlu ve
ark. 1986), Sivas ve Erzincan arasý (Kapadokya)
(Ketenoðlu ve ark. 2000), Polatlý-Acýkýr (Akman ve
ark. 1990), Sivas civarý (Aydoðdu ve Ketenoðlu
1993), Kýrýkkale-Elmadað (Kýlýnç 1974), Kýrþehir
(Hamzaoðlu 1999 ve 2000, Hamzaoðlu ve Aydoðdu
2000, Aydoðdu ve ark. 1999) bölgelerinde
yoðunlaþmýþtýr. Bu çalýþmalar sonucu Ýç Anadolu
step vejetasyonuna ait fitososyolojik birimlerin
büyük bir kýsmý belirlenmiþtir. Ýç Anadolu'daki
geniþ coðrafi yayýlýþý nedeni ile gerek fitocoðrafik
gerekse fitososyolojik açýdan son derece ilginç bir
araþtýrma konusu teþkil eden step vejetasyonu son
yýllarda yapýlan çalýþmalara baðlý olarak araþtýrýlmaya
devam edilmektedir.
Bu çalýþma, Polatlý-Haymana arasýnda kalan
bölgenin step vejetasyonunu araþtýrmak ve buna ait
bitki birliklerini tayin ederek bu birliklerin çevre
faktörleri ile olan iliþkilerini tespit etmek amacý ile
gerçekleþtirilmiþtir.
Bu çalýþmada Polatlý-Haymana arasýnda kalan
bölgenin step vejetasyonu sintaksonomik ve
sinekolojik yönden ele alýnarak incelenmiþtir.
Astragalo-Brometea sýnýfýnýn Onobrychido armeni-
Thymetalia leucostomi ordosunun deðiþik alyanslarýna
ait bitki birlikleri tespit edilmiþtir. Bu makalede
sadece Astragalo-Brometea sýnýfýnýn Onobrychido
armeni-Thymetalia leucostomi ordosunun, Astragalo-
Gypsophilion eriocalycis Ketenoðlu, Quezel, Akman,
Aydoðdu 1983 alyansý içinde deðerlendirilen yeni iki
bitki birliði bilim dünyasýna tanýtýlmýþtýr.
Ýç Anadolu'nun güneybatýsýnda yer alan
araþtýrma bölgesi bitki coðrafyasý bakýmýndan geniþ
anlamda Ýran-Turan floristik bölgesi içinde yer
almaktadýr. Bugün Ýç Anadolu Bölgesi Ýran-Turan
bölgesinin Batý Asya alt bölgesi içinde yer alan orta
Anadolu alanýna dâhil edilmektedir (Zohary 1973).
Bu alan Anadolu Platosu'nun kurak ve yarýkurak
bölgelerini içerir. Davis (1965)'e göre alanýn
doðusunu "Anadolu Diagonali" oluþturur. Ýç
Anadolu alanýnda endemizm oraný %30 gibi oldukça
yüksektir. Monotipik endemik cinslerden Kalidiopsis
ve Cyathobasis Tuz Gölü civarýnda bulunur. Ýç
Anadolu alanýndaki endemik türler Akdeniz ve Ýran-
Turan endemikleri ile karýþmýþ durumdadýr. Ýran-
Turan florasýnýn en fazla etkisi Konya Ovasý'nda Tuz
Gölü civarýndaki halofitik vejetasyonda
Chenopodiaceae ve Plumbaginaceae familyalarýnda
görülür. Orta Anadolu'da endemikler daha çok
Akdeniz kökenlidir. Örneðin; Delphinium venulosum,
Consolida stenocarpa,Salvia halophila,Silene salsuginea,
Astragalus ovalis. Sivas dolaylarýnda serpantin ve
volkanik kayalarda ilginç bir endemik olan Salvia
vermifolia yetiþir. Ýç Anadolu endemik florasýnýn
yapýsýnda Ýran-Turan florasý ile Doðu Akdeniz
florasýnýn etkileri bulunmaktadýr. Ancak Ýran-Turan
florasý, Ýç Anadolu bölgesini etkilemeden önce Ýç
Anadolu Platosu florasý tipik olarak Akdenizli idi. Ýç
Anadolu'nun kuzeyi Akdeniz ve Öksin elemanlarý,
kýsmen de Avrupa-Sibirya elemanlarýnýn karýþtýðý
bölgedir. Güneyi ise Akdeniz'li elemanlarýn daðýlýþ
alaný durumundadýr. Diðer taraftan Ýran Platosu'nda
bulunan birçok karakteristik cins bu alanda da
mevcuttur. Örneðin; Acantholimon, Acanthophyllum,
Calligonum,Ferula,Cousinia (Muratgeldiyev ve ark.
2000).
Haymana ve Polatlý ilçeleri ile sýnýrlanmýþ olan
araþtýrma alanýnýn tamamý step vejetasyonu ile
kaplýdýr. Bölgede yoðun kuru tarým ve tarla açma
nedeni ile bu bitki örtüsünün sýnýrlarý sürekli olarak
daralmakta ve aðýr otlatma baskýsý altýnda tahrip
edilmektedir. Bölgenin genel fizyonomisini Thymus
leucostomus,Salvia cryptantha,Astragalus microcephalus,
Astragalus angustifolius,Acantholimon acerosum,Stipa
lessingiana,Stipa holosericeus,Bromus tomentellus gibi
stebin dominant türleri oluþturmaktadýr.
Bu çalýþma ile çok sýnýrlý alanlarda kalmýþ olan Ýç
Anadolu step vejetasyonunun bir bölümü daha
fitososyolojik açýdan araþtýrýlmýþ olup, mevcut bitki
birlikleri ve bunlarýn baðlý olduðu sintaksonomik
birimler tespit edilmiþtir. Bu birliklerin floristik
yapýsýný oluþturan türlerin sintaksonomik
kategorilere daðýlýþý ve sosyolojik açýdan yorumlarý
son yýllarda yapýlan çalýþmalarýn ýþýðý altýnda
No: 71, 2009 33
Ýç Anadolu'dan (Polatlý-Haymana) Astragalo karamasici... Ekoloji

Geven ve ark.
Ekoloji
gerçekleþtirilmiþtir. Bitki birlikleri ve bu bitkilere ait
tablolar daha önce bu konuda farklý ve yakýn
bölgelerde yapýlmýþ çalýþmalarla karþýlaþtýrýlarak
floristik, ekolojik ve sosyolojik yönden
benzerliklerin ortaya konulmasýna çalýþýlmýþtýr.
Ýç Anadolu bölgesinin güney batýsýnda yer alan
araþtýrma bölgesi Polatlý ve Haymana ilçeleri ile
sýnýrlandýrýlmýþtýr. Bölgedeki topoðrafi genellikle
orta yükseklikte tepelerden oluþmaktadýr. En yüksek
nokta Haymana Polatlý arasýnda bulunan Çýrakçý
Tepe (1364 m) dir (Þekil 1).
Haymana-Polatlý yöresinde Üst Kretase
(Maestrihtiyen). Alt Tersiyer yaþlý çökeller
yüzeylemektedir. Bunlarýn tabanýnda, Temirözü,
Mollaresul, Dereköy Formasyonlarý yer alýr.
Maestrihtiyen'den üste doðru þu formasyonlar
ayrýlmýþtýr: Haymana Formasyonu; fliþ fasiyesinde,
1850 m. kalýnlýðýnda ve Maestrihtiyen yaþýndadýr.
Beyobasý Formasyonu; 125 m. kalýnlýðýnda,
mercanlý kumtaþý ve çakýltaþýndan oluþur. Yaþý
Maestrihtiyen’dir.Yanal ve dikey olarak Haymana
Formasyonu’na geçer. Çaldað Formasyonu;
(Monsiyen) 1187 m. kalýnlýktaki kireçtaþlarýndan
oluþur. Haymana dolaylarýnda yüzeyler, yörenin
kuzey, batý ve güneyine doðru birim, yanal olarak,
kýrmýzý renkli Kartal Formasyonu’na güneydoðuya
doðru ise, kireçtaþý bloklu Yeþilyurt Formasyonu’na
geçer. Tanesiyen yaþlý Kýrkkavak Formasyonu 640 m.
kalýnlýkta algli kireçtaþý ve siyah marnlardan oluþur.
Fliþ özelliðindeki Ilgýnlýkdere Formasyonu’nun
kalýnlýðý 350 m. olup, yaþý Derdiyendir. Eskipolatlý
Formasyonu, 570 m. kalýnlýðýndaki, kumtaþý ve
kireçtaþý bantlý marnlardan oluþmuþtur. Alt kesimi
llerdiyen, üst kesimi Kuiziyen yaþlýdýr. Küiziyen-
Lütesiyen yaþlý Çayraz Formasyonu, yörenin kuzey
ve batýsýndaki kýrmýzý renkli Beldede Formasyonu
(çakýltaþý, marn, kireçtaþý) ile özdeþtir. Güneydoðuya
doðru, yanal olarak fliþ niteliðindeki Yamak
Formasyonu’na geçer. Yörede Üst Kretase-Alt
Tersiyer çökellerinin kalýnlýðý 5800 m dir. Haymana
kuzeyinde, Çayraz Formasyonu ile Eskipolatlý
Formasyonu arasýndaki yerel uyumsuzluk dýþýnda,
çökelme süreklidir. Üst Kretase-Alt Tersiyer
boyunca, Haymana-Polatlý havzasýnýn,
güneydoðudan Tuz gölü baseni ile baðlantýlý olduðu
ve fliþin güneydoðuya göç ettiði görülmektedir. Bu
durum, yörenin kuzey ve batý kesiminin dolarak
yükselmesi þeklinde yorumlanabilmektedir (Ünalan
ve ark. 1976).
Bölgedeki hâkim toprak grubu kahverengi
topraklardýr. Ayrýca kýrmýzý kahverengi, kahverengi
orman topraklarý, alüvyal ve kolüvyal topraklara da
rastlanýr (Anonim 1994). Salvio-Astragaletum
microcephali birliðinin bulunduðu alandan 10-30 cm
derinlikten alýnan toprak örneðinin bünye sýnýfý
týnlý, suya doygunluk oraný %36,74, pH 8,31, kireç
miktarý %17.82 dir. Minuartio-Acantolimetum acerosi
birliðinin bulunduðu alanda yine ayný derinlikten
alýnan toprak örneðinde ise bünye sýnýfý killi-týnlý,
suya doygunluk oraný %55, pH 8,09, kireç miktarý
%128,19 olarak tespit edilmiþtir. Her iki alanda da
yarayýþlý P
2
0
5
(Kg/da) 1-2, yarayýþlý K
2
O (Kg/da) 10-
20 olarak tespit edilmiþtir (Tablo 1).
Araþtýrma alanýnda mevcut istasyonlara ait
iklimsel veriler Emberger yaðýþ-sýcaklýk emsaline
uygulanarak bölgenin biyoiklim katlarý tespit
edilmeye çalýþýlmýþtýr. Kuraklýk, yaðýþ ve sýcaklýk
miktarýna baðlý olarak ifade edilirse de biyoiklimsel
açýdan seçilen sýcaklýðýn bitki yaþamýyla ilgisi olmasý
gerekmektedir. Bu nedenle hayati faaliyetleri
sýnýrlayan ekstrem sýcaklýklarýn dikkate alýndýðý
Emberger yaðýþ-sýcaklýk emsali (Q
2
) iklimleri
biyolojik açýdan sýnýflandýrmada olumlu sonuçlar
vermektedir (Akman ve Daget 1971).
MATERYAL VE METOT
1994-1997 yýllarý arasýnda vejetasyon devresi olan
Mart-Aðustos aylarý arasýnda araþtýrma bölgesine
gidilerek bitki örnekleri bitki toplama kurallarýna
uygun olarak ve en az ikiþer adet olmak üzere
toplanmýþtýr. Toplanan bitki örnekleri kurutularak
herbaryum materyali haline getirilmiþtir. Bu
örnekler A. Ü. Fen Fakültesi Herbaryumu (ANK)’
nda muhafaza edilmektedir. Bitki örneklerinin
tayini "Flora of Turkey and The East Aegean Islands
(Davis 1965-1985 ve 1988)", "Flora of Turkey and
The East Aegean Islands" (Güner et al. 2000)., "Flora
Europaea (Tutin and Heywood 1964 - 1981)", "Flora
Þekil 1. Çalýþma alanýnýn topoðrafik haritasý
No: 71, 200934

of Iraq (Towsend and Guest 1966-1980)"
kaynaklarýndan ve ANK Herbaryum’undan
yararlanýlarak yapýlmýþtýr.
Araþtýrma bölgesinin florasý tespit edildikten
sonra, bölge vejetasyonu Braun-Blanquet metodu
ile incelenmiþtir (Braun-Blanquet 1932). Bitki
birlikleri ile çevre faktörleri arasýndaki iliþkiyi tespit
etmek amacý ile çeþitli vejetasyon tiplerinden
vejetasyonu gerek habitat ve gerekse floristik yönden
temsil edilebilen ve yeterli derecede homojen olan
bölgelerden 34 adet örneklik alan alýnmýþtýr.
Örneklik alanlarýn geniþliði "en küçük alan" prensibi
ile 50 m² olarak tespit edilmiþtir. Örneklik alanlarýn
gerçekleþtirilmesinden sonra vejetasyonun analizini
yapmak üzere hazýrlanan floristik tablolar
deðerlendirilmiþ ve sosyolojik birimler tespit
edilmiþtir. Tablolarda kullanýlan kýsaltmalar tablo
altýnda verilmiþtir. Örneklik alanlarýn
gruplandýrýlmasý ve birliklerin ayrýmýnda klasik
subjektif görüþ yerine bugün fitososyoloji alanýnda
bütün dünyada yaygýn bir þekilde kullanýlan, Braun-
Blanquet (1932) metoduna dayalý polar ordinasyon
tekniði (Bray and Curtis 1957) uygulanmýþtýr.
Fitososyolojik çalýþmalarda Braun-Blanquet metodu
ile elde edilen sonuçlarý matematiksel olarak
desteklemek amacýyla üzerinde çalýþýlan örneklik
alanlarýn üç boyutlu ordinasyonunun yapýlmasýnda
aþaðýdaki yol izlenmiþtir (öncelikle her bir örneklik
alan numarasýna karþýlýk bir ordinasyon numarasý
verilir);
1. Braun-Blanquet (1932) örtüþ-bolluk skalasý
ordinal deðerlere çevrildi ;+=2, 1=3, 2=5, 3=7,
4=8, 5=9 (Van der Maarel 1979).
2. Sorensen (1948) benzerlik indisi formülü
Is=[(2 x w x 100)/(A+B)] ile 34 adet örneklik
alanýn her biri diðeri ile karþýlaþtýrýlarak benzerlik
emsal deðeri (%Is) hesaplandý, her örneklik alan için
benzemezlik emsal (%Id) deðeri bulundu. Ýki
örneklik alan arasýndaki % benzerlik emsal deðeri
toplamý %100 olduðundan (%Is + %Id = 100); Id =
100 - Is’ dir.
3. Benzerlik indisiyle bir korelasyon matriksi
oluþturuldu. X eksenine göre 1. ve 2. referans
örneklik alanlar bulundu. En düþük toplam
benzerlik (%Is) deðerine veya en yüksek toplam
benzemezlik (%Id) deðerine sahip olan örneklik
alan 1. referans örneklik alan olarak kabul edildi.
(örneklik alan A). Ayný zamanda bu örneklik alan en
az 3 örneklik alanda %50 veya daha fazla %Is
deðerine sahip olandýr. 1. referans örneklik alanda
(örneklik alan A) en yüksek Id deðerine sahip olan
örneklik alan bulundu ve 2. referans örneklik alan
olarak alýndý (örneklik alan B) yine bu örneklik
alanda da en az üç örneklik alanda %50 veya daha
fazla %Is deðerine sahip olandýr. Daha sonra x ekseni
için L deðeri yani 1. referans örneklik alan ile 2.
referans örneklik alan arasýndaki uzaklýk bulundu.
Bunun için referans örneklik alanlar arasýndaki en
yüksek %Id deðeri alýndý. Bu deðerler kullanýlarak
örneklik alanlarýn x ekseni üzerindeki yerleri X = L²
+ (dA) ² + (dB) ² / 2L formülü (Beals 1965)
kullanýlarak bulundu. Örneklik alanlarýn benzerlik
iliþkilerini geometrik olarak gösterilmesini saðlamak
amacý ile ikinci bir eksen yani y ekseni oluþturuldu x
ekseninde olduðu gibi y ekseninde de uç noktalarý
yani 1. ve 2. referans örneklik alanlarý bulundu. Y
ekseni üzerinde yer alacak uç noktalarýn bulunmasý
için önce her örneklik alan için ex² deðerleri
ex²=(dA) ²- x² formülü kullanýlarak bulundu. x
ekseni üzerinde en büyük ex² deðerine sahip olan
örneklik alan 1. referans örneklik alan olarak alýndý
(örneklik alan A’). Yine bu örneklik alanda en az üç
örneklik alanda %50 veya daha fazla %Is deðerine
sahip olandýr. Ayrýca bu deðerin x ekseni üzerinde
ortalarda olmasýna dikkat edildi. 1. referans örneklik
alan içindeki (A’) en büyük %Id deðerine sahip olan
örneklik alan 2. referans örneklik alan olarak alýndý
(örneklik alan B’) . Bu örneklik alan yine en az üç
örneklik alanda %50 veya daha fazla %Is deðerine
sahip olan örneklik alandýr. Ayrýca y ekseni üzerimde
2. referans örneklik alan olarak alýnan (B’) örneklik
alanýn 1. referans örneklik alan olarak alýnan (A’)
örneklik alanda mümkün olduðunca yakýn olmasýna
dikkat edildi. Bu yakýnlýk ne kadar az olursa y ekseni
x eksenine o derece dik olur. Bundan sonra her
örneklik alan için y deðerleri, y=(L’) ² + (dA’) ² -
(dB’) ² / 2L’ formülü kullanýlarak bulundu. Son
olarak z ekseni için 1. referans nokta oluþturuldu.
Bunun için her iki eksende en az uyan örneklik alan
yani ex² + xy² toplamlarý en yüksek olan örneklik
alan seçildi. (örneklik alan A’) (ex² = (dA) ² - x² , ey²
= (dB) ² - y²) 1. referans örneklik alan içinde en
yüksek % Id deðerine sahip olan örneklik alan 2.
Tablo 1. Toprak Örneklerine ait Fiziksel ve Kimyasal Analiz
Tablosu.
Ýç Anadolu'dan (Polatlý-Haymana) Astragalo karamasici... Ekoloji
No: 71, 2009 35

referans örneklik alan olarak seçildi (örneklik alan
B’’). Yine bu örneklik alanýnda en az üç örneklik
alanda % 50 veya daha fazla % Is deðerine sahip
olmasýna dikkat edildi ve her bir örneklik alan için Z
deðeri, Z = (L’’) ² + (dA’’) ² - (dB’’) ² / 2L’’ formülü
kullanýlarak bulundu.
4. x, y ve z deðerleri bulunan bütün örneklik
alanlarýn bu eksenler üzerindeki pozisyonu tespit
edildi. Elde edilen ordinasyon deðerleriyle x / y, y /
z ve x / z olmak üzere ordinasyon grafiði çizildi
(Þekil 2, 3, 4). Örneklik alanlar ordinasyon
grafiklerindeki kümelenmelerine göre birliklere
ayrýlmýþtýr.
Bitki birliklerinin adlandýrýlmasý Uluslararasý
Bitki Sosyolojisi Ýsimlendirme Kodu’ ndaki kural ve
tavsiyelere göre yapýlmýþtýr (Weber et al. 2000).
Araþtýrma bölgesinin topoðrafik haritasý Þekil 1 de
verilmiþtir. Araþtýrma bölgesinin toprak yapýsý
hakkýndaki bilgiler T. C. Orman ve Köy Ýþleri
Bakanlýðý Köy Hizmetleri Genel Müdürlüðü’ nce
hazýrlanan "Ankara Ýli Arazi Varlýðý" adlý rapordan
(Anonim 1994) alýnmýþ, toprak örneklerinin fiziksel
ve kimyasal analizleri TÜGSAÞ (Türkiye Gübre
Sanayi A.Þ.)’ ta yapýlmýþtýr (Tablo 1). Ýklim
özelliklerini açýklayabilmek için Meteoroloji Genel
Müdürlüðüden alýnmýþ olan iklim verilerine ait
iklimsel veriler tablosu (Tablo 2 ) ve biyoiklimsel
sentez tablosu (Tablo 3) verilmiþtir (Anonim 1974,
1984).
BULGULAR
Araþtýrma alanýnýn vejetasyonunda, Astragalo
karamasici-Gypsophilion eriocalycis Ketenoðlu, Quezel,
Akman, Aydoðdu 1983 alyansý için iki yeni bitki
birliði tespit edilmiþtir. Bitki Birliklerine ait
üçboyutlu ordinasyon grafikleri x/y (Þekil 2), y/z
(Þekil 3) ve x/z (Þekil 4) þeklinde verilerek grafikler
üzerinde bitki birliklerine ait örneklik alanlarýn
kümelenmesi gösterilmiþtir. 1-18 ordinasyon nolu
örneklik alanlar Salvio-Astragaletum microcephali
birliðine ait kümelenmeleri, 19-32 ordinasyon nolu
örneklik alanlar ise Minuartio-Acantholimetum acerosi
birliðine ait kümelenmeleri oluþturmuþtur.
Salvio-Astragaletum microcephali ass. nova (Tablo 4,
Tip Örnek Alan no: 44): Birliðin karakter ve ayýrt
edici türlerini Astragalus microcephalus Willd. ve
endemik bir tür olan Salvia cryptantha Montbret &
Aucher ex Bentham oluþturmaktadýr. Astragalus
microcephalus ve Salvia cryptantha birliðin görünü-
müne hakimdir. Astragalo-Brometea sýnýfýndan Stipa
lessingiana,Bromus tomentellus,Teucrium polium ve
Festuca valesiaca %100 ila %70 arasýnda deðiþen
tekerrürle fizyonomik görünüme iþtirak eden
türlerdir. Frekansite eðrisinde (Þekil 5) görüldüðü
gibi birlikte düþük tekerrürlü türlerin bolluðu,
birliðin fizyonomik olarak homojen görünse bile
floristik olarak heterojen olduðunu göstermektedir.
18 örneklik alan ile tanýmlanan birlikte kamefit ve
hemikriptofit türlerin meydana getirtiði tek tabakalý
bir strüktür görülmektedir. Genellikle Ýç ve Doðu
Anadolu’nun dað steplerinde geniþ bir þekilde yayýlýþ
gösteren Astragalus microcephalus araþtýrma bölgesinde
Þekil 2. x/y Grafiði
Þekil 3. y/z Grafiði
Þekil 4. x/z Grafiði
Geven ve ark.
Ekoloji
No: 71, 200936

marnlý-jipsli ve jipsli topraklarda, 1000-1200
metreler arasýnda, genellikle güney ve güneybatý
yönlerinde, eðimin genellikle %15 ile %30 arasýnda
deðiþtiði nadiren %40’ lara çýktýðý yerlerde Polatlý’
nýn kuzey doðusunda Yenidoðan köyü civarýnda
yayýlýþ gösterir. Yayýlýþ alanýndaki toprak bünyesi týnlý
olup %1,12 oranýnda organik madde içerir. Suyla
doymuþluðu %63,74 ve pH’ sý 8,31’ dir. Birlik
sintaksonomik olarak Onobrychido armenea-
Thymetalia leucostomi Akman, Ketenoðlu, Quezel
1985 ordosuna baðlý Astragalo karamasici-Gypsophilion
eriocalycis Ketenoðlu, Quezel, Akman, Aydoðdu 1983
alyansý içinde deðerlendirilmiþtir.
Minuartio-Acantholimetum acerosi ass. nova (Tablo
5, Tip Örnek Alan no: 59): Acantholimon acerosum var.
acerosum (Willd.) Boiss., Minuartia anatolica (Boiss.)
Woron. var. phrygia (Bornm.) McNeill., Allium
scabriflorum Boiss. birliðin karakter türlerini
oluþturmaktadýr. Minuartia anatolica var. phrygia,
Allium scabriflorum Ýran-Turan floristik bölgesi
elementi olup endemik türlerdir. Acantholimon
acerosum subsp. acerosum birliðin görünümüne
hâkimdir. Minuartia anatolica var. phrygia ve Allium
scabriflorum’da yüksek tekerrürle görünüme katýlýrlar.
Ayrýca Astragalo karamasici-Gypsophilion eriocalycis
alyansýnýn karakter türleri olan Salvia cryptantha ve
Gypsophila eriycalycis birlikte kodominant bir rol
oynar. Birlik floristik bakýmdan heterojen bir yapý
göstermektedir (Þekil 6). Birlikte kamefit ve
hemikriptofitlerin oranýnýn yüksekliði göze çarpar.
Birlik Köseler ve Babayakup köyünün 1 km.
kuzeyinde, jipsli ve marnlý - jipsli topraklarda yayýlýþ
gösterir. Toprak bünyesi killi-týnlý olup %2,73
oranýnda organik madde içerir. Suyla doymuþluðu
%55 ve pH’ sý 8,09’ dur. Eðimin %10 ila %20
arasýnda deðiþtiði yerlerde görülür. Eðimin az
olduðu yerlerde yayýlýþ göstermesi sebebi ile
genellikle yön tercihi yapmamakla birlikte güney ve
güney doðu yönlerinde iyi geliþme gösterir. Örtü
durumu %50 ile %75 arasýnda deðiþiklik gösterir.
Onaltý örnek alan ile tanýmlanan birlik, floristik ve
ekolojik özellikler dikkate alýnarak, sintaksonomik
olarak Onobrychido armenea-Thymetalia leucostomi
Akman, Ketenoðlu, Quezel 1985 ordosuna baðlý
Astragalo karamasici-Gypsophilion eriocalycis Ketenoðlu,
Quezel, Akman, Aydoðdu 1983 alyansý içinde
deðerlendirilmiþtir.
Tanýmlanan birlikler dominant türlerin
oluþturduðu homojen bir fizyonomi göstermesine
raðmen, çoðu floristik olarak heterojen bir
kompozisyon arz etmektedir (Tablo 6). Bu ise
birliklerin açýk birer birlik olduðunu dolayýsýyla
antropojenik etkilerin mevcudiyetini
doðrulamaktadýr.
Birliklerin floristik kompozisyonunu oluþturan
türlerin coðrafi daðýlýmlarý Tablo 4’de ve Tablo 5’de
verilmiþtir. Step birliklerine ait bu korotip özellikleri
incelendiðinde, çalýþma alanýndaki Ýç Anadolu
stebine ait Ýran-Turan orijinli türlerin yoðunluðu
nedeniyle çalýþma bölgesinin Ýran-Turan steplerinin
Anadolu yarým adasýnýn batýsýndaki uzantýlarý
olduðu görülmektedir.
TARTIÞMA VE SONUÇ
Bu çalýþmada Polatlý-Haymana arasýnda kalan
bölgenin step vejetasyonu sintaksonomik ve
sinekolojik yönden ele alýnarak incelenmiþtir.
Astragalo-Brometea sýnýfýnýn Onobrychido armeni-
Thymetalia leucostomi ordosunun deðiþik alyanslarýna
ait bitki birlikleri tespit edilmiþtir. Bu makalede
sadece Astragalo-Brometea sýnýfýnýn Onobrychido
armeni-Thymetalia leucostomi ordosunun, Astragalo-
Gypsophilion eriocalycis Ketenoðlu, Quezel, Akman,
Þekil 5. Frekansite Grafiði
Þekil 6. Frekansite Grafiði
Ýç Anadolu'dan (Polatlý-Haymana) Astragalo karamasici... Ekoloji
No: 71, 2009 37

Aydoðdu 1983 alyansý içinde deðerlendirilen yeni iki
bitki birliði bilim dünyasýna tanýtýlmýþtýr.
Bu alyans özellikle Ýç Anadolu bölgesinde
Çankýrý ili civarýndaki jipsli topraklarda
tanýmlanmýþtýr. Yükselti olarak 600-950 metreler
arasýndaki erozyonlu bölgeleri tercih etmektedir.
Alyansýn yaygýn olduðu alanlarda yarýkurak çok
soðuk Akdeniz iklimi hüküm sürmektedir. Alyansýn
yayýlýþ sýnýrlarý bu çalýþma ile Ýç Anadolu’nun
batýsýna, Polatlý - Haymana bölgelerine doðru
geniþletilmiþtir.
Salvio-Astragaletum microcephali ass. nova:
Astragalus microcephalus Türkiye’de Batý Anadolu
dýþýnda hemen hemen bütün bölgelerde
bulunmaktadýr. Ýç ve Doðu Anadolu bölgesinin dað
steplerinde geniþ bir yayýlýþ gösteren bu tür,
araþtýrma alanýnda genellikle jips ve marnlý-jipsli
topraklarda yayýlýþ göstermektedir. Birlikte sýnýf iyi
temsil edilmekte ordo ise gerek tekerrür gerekse
örtüþ bakýmýndan sýnýfa oranla daha zayýf bir rol
oynamaktadýr. Birlikte örtü durumu %60 ile %80
arasýnda deðiþiklik gösterir. Araþtýrma alanýnda farklý
bölgelerde tanýmlanmýþ benzer birliklerin floristik
benzerlikleri Is= 2C/(A+B)x100 formülü (Soren-
sen 1948) ile hesaplanmýþ ve tablo 7’ de verilmiþtir.
Astragalus microcephalus’un baskýn olarak
bulunduðu birlikler ekolojik ve floristik yapýlarýna
göre Onobrychido armeni-Thymetalia leucostomi Akman
ve ark. 1985 ordosuna ait deðiþik alyanslara
baðlanmýþlardýr. Alyans belirli bir iklime ve topraða
baðlý olup belirli bir coðrafi yeri aksettirir (Akman ve
ark. 2001). Ayaþ-Polatlý-Beypazarý bölgesinde
yapýlan çalýþmada (Aydoðdu ve ark. 1994) ayný
alyansa baðlanmýþ olan Centaureo deflexae-
Astragaletum microcephali birliði çalýþma alanýnda
tanýmlanan birlikle benzer iklimsel ve edafik
özelliklere sahip olmasýna raðmen bu özellikler
birebir ayný deðildir. Örneðin birlik Ayaþ bölgesinde
jipsli topraklarda, kuzey ve kuzeybatý yönlerinde
eðimin %15 olduðu, yüksekliðin 650-800 m arasýnda
Tablo 2.a Aylık ve Yıllık Ortalama Minimum Sıcaklıklar (ºC)
İstasyon Yük
(m) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Yıllık
Polatlı 886 -3 -1,6 1,1 4,7 8,6 11,9 14,5 14,4 11,1 6,8 2,4 -0,9 5,8
Haymana 1225 -4,6 -2,7 0,2 4,5 8,2 10,9 13,2 12,9 10,4 6,3 1,3 -2,4 4,8
Tablo 2.b Aylık ve Yıllık Ortalama Maksimum Sıcaklıklar (ºC)
İstasyon Yük
(m) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Yıllık
Polatlı 886 3,5 6,1 11,4 16,1 21,4 26 29,1 28,8 25,3 19,1 12,3 5,6 17
Haymana 1225 2,5 5,4 10,5 15,5 20,4 24,6 28,3 27,9 24,3 18,4 11,2 4,8 16,1
Tablo 2.c Aylık ve Yıllık Maksimum sıcaklıklar (ºC)
s
tasyon Yük
(m) I II III VI V VI VII VII XI X XI XII Yıllık
Polatlı 886 16,6 19,9 24,2 31,0 31,9 36,0 38,7 38,2 34,0 31,2 24,3 19,1 38,7
Haymana 1225 16,6 19,0 23,1 28,0 31,6 35,8 36,0 37,1 34,5 28,5 23,1 15,5 37,1
Tablo 2.d Aylık ve Yıllık Minimum sıcaklıklar (ºC)
İ
stasyon Yük
(m) I II III VI V VI VII VII XI X XI XII Yıllık
Polatlı 886 -20,0 -21,7 -19,0 -6,2 -2,1 4,0 6,2 6,0 2,0 -6,0 -10,0 -17,1 -21,7
Haymana 1225 -17,5 -17,9 -13,8 -8,0 -1,5 4,0 6,3 5,5 -1,0 -6,0 -11,0 -14,0 -17,9
Tablo 2.e Yağışın Mevsimlere Göre Dağılışı ve Yağış Rejimleri
İstasyon Kış İlkbahar Yaz Sonbahar Toplam YağışRejimi
mm % mm % mm % mm % mm
Polatlı 117,1 32,81 120,4 33,74 51 14,29 68,3 19,14 356,8 IKSY
Haymana 133,7 34,37 144,9 35,65 54,4 13.38 67,4 16,58 400,4 IKSY
Tablo 3. Biyoiklimsel Sentez Tablosu
P: Ortalama yýllýk yaðýþ toplamý (mm); M: En sýcak ayýn
maksimum sýcaklýk ortalamasý (°C); m: En soðuk ayýn minimum
sýcaklýk ortalamasý (°C); PE: Yaz yaðýþý toplamý (mm); Q: Yaðýþ-
Sýcaklýk emsali (Q=2000.P/M2-m2); S: Kuraklýk indisi (S=PE/M)
Geven ve ark.
Ekoloji
No: 71, 200938

Tablo 4. Salvio-Astragaletum microcephali ass. Nova.
Ýç Anadolu'dan (Polatlý-Haymana) Astragalo karamasici... Ekoloji
No: 71, 2009 39

Tablo 4. Devamý.
Geven ve ark.
Ekoloji
No: 71, 200940

Tablo 4. Devamý.
Bolluk-Örtüþ Deðerleri: Örtüþ < %1:+, örtüþ %1-5: 1, örtüþ %6-25: 2, örtüþ %26-50: 3, örtüþ %51-75: 4, örtüþ %76-100:5
(Braun-Blanquet 1932).
* Anakaya: J: Jipsli, MJ: Marnlý-Jipsli.
** Korotip: End: Türkiye için endemik, End-IT: Iran-Turan bölgesi için endemik, ES: Avrupa-Sibirya bölgesi, Eux: Öksin,
IT: Iran-Turan bölgesi, Med: Akdeniz bölgesi, Cos: Geniþ yayýlýþlý, U: Bilinmeyen [Davis (1965-1985, 1988); Güner et al.
(2000); Zohary (1973); Donner (1990)].
*** Hayat Formu: Ch: Kamefit, G: Geofit, H: Hemikriptofit, Th: Terofit [Raunkiaer (1934); Ellenberg & Mueller-Dombois (1967)].
Ýç Anadolu'dan (Polatlý-Haymana) Astragalo karamasici... Ekoloji
No: 71, 2009 41

Tablo 5. Minuartio-Acantholimetum acerosi ass. Nova.
Geven ve ark.
Ekoloji
No: 71, 200942

Tablo 5. Devamý.
Ýç Anadolu'dan (Polatlý-Haymana) Astragalo karamasici... Ekoloji
No: 71, 2009 43

deðiþtiði alanlarda yayýlýþ göstermesine karþýlýk
bölgede genellikle marnlý-jipsli ve jipsli topraklarda,
güney ve güneybatý yönlerinde eðimin %15-30
olduðu, yüksekliðin 1000-1100 m arasýnda deðiþtiði
alanlarda yayýlýþ göstermektedir. Floristik benzerlik
oranýnýn yüksek oluþu (%29,11) sýnýf ve ordoyu
temsil eden ortak türlerden dolayýdýr. Aksaray-
Nevþehir (Kurt 2000) bölgesinde ayný alyansa
baðlanan birlik daha önce Çubuk barajýnda (Çetik
1963) tanýmlanmýþtýr. Birlik, Kýzýlören-Çal-Loras (
Tatlý ve ark. 1994) ve Büyükhemit Deresi’nde (Vural
ve ark 2007) Phlomido armeniaceae-Astragalion
microcephali Akman ve ark. 1984 alyansýna,
Kervansaray Daðý (Hamzaoðlu 1999), Kargasekmez
Daðý (Hamzaoðlu 2000) ve Dinek Daðý’nda
(Hamzaoðlu 2005) Alysso lepidoto-stellati-Astragalion
condensati Aydoðdu ve ark. 1999 alyansýna,
baðlanmýþtýr. Eldivan Daðý (Kurt ve ark. 1999) ve
Baran Daðý’nda (Aydoðdu ve ark. 2001) ise Arenario-
Astragalion pulumosii Akman 1990 alyansý içinde
deðerlendirilmiþtir. Emirdað’da (Kurt 2002) kalker
anakayada yayýlýþ gösteren birlik Phlomido nissolii-
Onobrychidion tournefortii Kurt 2002 alyansýna
baðlanmýþtýr. Birlik Beypazarý (Akman 1974), Ayaþ
Daðlarý (Akman ve ark. 1976) ve Aydos Dað’ýnda
(Akman 1990) Astragalus microcephalus topluluðu
olarak tanýmlanmýþtýr.
Minuartio-Acantholimetum acerosi ass. nova: Birlik
genellikle jipsli ve marnlý-jipsli topraklarda yayýlýþ
gösterir. Eðimin az olduðu yerlerde yayýlýþ
göstermesi sebebiyle fazla yön tercihi yapmaz.
Birlikte örtüþ durumu %60 ile %80 arasýndadýr.
Tablo 5. Devamý.
Bolluk-Örtüþ Deðerleri: Örtüþ < %1:+, örtüþ %1-5: 1, örtüþ %6-25: 2, örtüþ %26-50: 3, örtüþ %51-75: 4, örtüþ %76-100:5
(Braun-Blanquet 1932).
* Anakaya: J: Jipsli, MJ: Marnlý-Jipsli.
** Korotip: End: Türkiye için endemik, End-IT: Iran-Turan bölgesi için endemik, ES: Avrupa-Sibirya bölgesi, Eux: Öksin,
IT: Iran-Turan bölgesi, Med: Akdeniz bölgesi, Cos: Geniþ yayýlýþlý, U: Bilinmeyen [Davis (1965-1985, 1988); Güner et al.
(2000); Zohary (1973); Donner (1990)].
*** Hayat Formu: Ch: Kamefit, G: Geofit, H: Hemikriptofit, Th: Terofit [Raunkiaer (1934); Ellenberg & Mueller-Dombois (1967)].
Geven ve ark.
Ekoloji
No: 71, 200944

Acantholimon acerosum subsp. acerosum bazý alanlarda
birliðin görünümüne tamamen hâkimdir ve çok
geniþ yastýklar halinde görülür. Birlikte Astragalo-
Brometea sýnýfý ve Onobrychido armenae-Thymetalia
leucostomi ordosu oldukça iyi temsil edilmektedir.
Birlik ekolojik olarak homojen olmasýna raðmen
Raunkier’ in frekans eðrisine göre (Akman ve ark.
2001) heterojen olarak kabul edilir. Birliðin daha
önce farklý bölgelerde tespit edilmiþ olan birlikler ile
floristik benzerlik oraný tablo 8’de verilmiþtir.
Kýrýkkale-Kalecik-Kýrþehir çalýþmasýnda (Yurda-
kulol ve ark. 1990) belirlenen Stipo-Acantholi-metum
acerosi birliði ile ayný alyansa baðlanmasýna raðmen
anakaya, yön ve yükseklik bakýmýndan farklýlýklar
göstermektedir. Birlik, Polatlý civarýnda daha önce
tanýmlanan (Akman ve ark. 1990) Acantholimetum
acerosi-Salvietum cryptanthae birliði ile ekolojik bir
benzerlik göstermesine raðmen floristik benzerlik
oraný oldukça düþüktür. Ayrýca birlik fitososyolojik
olarak Convolvulo holosericei-Ajugion salicifoliae alyansý
içinde deðerlendirilmiþtir. Kýzýlören-Çal-Loras’ da
(Tatlý ve ark. 1994), Phlomido armeniaceae- Astragalion-
microcephali Akman ve ark. 1984 alyansýna baðlanan
birlik Astragalo-Gypsophilion eriocalycis Ketenoðlu ve
ark. 1983 alyansýna ait türleri de içermektedir.
Floristik olarak %15,46 oranýnda benzerliðe sahiptir.
Aksaray-Nevþehir arasýnda tanýmlanan (Kurt 2000),
marn ve kalker anakayadan geliþen topraklarda
yayýlýþ gösteren Astragalo lycii-Acantholimetum acerosii
birliði Astragalo-Gypsophilion eriocalycis Ketenoðlu,
Quezel, Akman, Aydoðdu 1983 alyansý içinde
deðerlendirilmiþ ve daha önce Ayaþ Daðlarý’nda
(Akman ve ark. 1976) tanýmlanmýþ olan Astragalus
lycius topluluðu ile bulunan birliðin ayný birlik
olduðu belirtilmiþtir (Kurt 2000) .
Birliklerin diðer bölgelerdeki birliklerle olan
benzerliðinin sebebi birliklerin baðlý olduðu sýnýf ve
ordo’ya ait karakter türlerin ortak olmasýndan
kaynaklanmaktadýr. Birliklerin daha önce farklý
bölgelerde tespit edilmiþ olan diðer birliklerle
floristik benzerlik oranýnýn %60’tan düþük olmasý
ayrýca birliklerin ekolojik ve fitososyolojik
özelliklerinin farklý olmasý nedeni ile tanýmlanan
birlikler yeni olarak kabul edilmiþtir.
Bu çalýþmada Polatlý-Haymana arasýnda kalan
bölge vejetasyonunun sintaksonomik yönden
araþtýrýlmasý sonucu Astragalo-Gypsophilion eriocalycis
Ketenoðlu, Quezel, Akman, Aydoðdu 1983
alyansýna ait bilim dünyasý için iki yeni bitki birliði
tanýmlanmýþtýr.
TEÞEKKÜR
Bu çalýþma Ankara Üniversitesi Bilimsel
Araþtýrma Projeleri Fon Müdürlüðü tarafýndan
1993-25-00-13 nolu proje olarak desteklenmiþ olan
doktora tez çalýþmasýnýn bir bölümünü
kapsamaktadýr. Desteklerinden dolayý Ankara
Üniversitesi Bilimsel Araþtýrma Projeleri Fon
Müdürlüðü’ne teþekkür ederiz.
Tablo 7. Salvio-Astragaletum microcephali birliðinin diðer
birlikler ile benzerlik oraný.
Tablo 8.Minuartio-Acantholimetum acerosi birliðinin
diðer birlikler ile benzerlik oraný.
Tablo 6. Homojenite Tablosu.
KAYNAKLAR
Akman Y, Daget PH (1971) Quelques aspects synoptiques des climats de la Turquie. T. 5. Fasc. 3.
France.
Akman Y (1974) Etude Phytosociologique de la region de Beypazarý-Karaþar et Nallýhan, Comm. Fac.
Sci. Univ. Ankara. serie C. Tome 18, 51-113
Akman Y (1976) Etude Phytosociologique Du Massif D' Iþýk. Comm. Fac. Sci. Univ. Ankara. Serie C.
Tome 20, 1-30
Ýç Anadolu'dan (Polatlý-Haymana) Astragalo karamasici... Ekoloji
No: 71, 2009 45

Akman Y, Ketenoðlu O (1976) The Phytosociological and Phytoecological Investigation on the Ayaþ
Mountains. Comm. Fac. Sci. Univ. Ankara. serie C. Tome 20 suppl. 1, 1-43
Akman Y, Yurdakulol E, Demirörs M (1983) A phytosociological research on the vegetation of the
Semen mountains. Communs Fac. Univ. Ankara. C 1/6, 71-86.
Akman Y, Ketenoðlu O, Quezel P, Demirörs M (1984) A syntaxonomic study of steppe vegetation in
Central Anatolia. Phytoecologia 12(4), 563-584. Stuttgart.
Akman Y, Quezel P, Ketenoðlu O, Demirörs M (1985a) Ankara, Polatlý, Haymana ve Eskiþehir
dolaylarýndaki step vejetasyonunun bitki sosyolojisi yönünden araþtýrýlmasý. Phytocoenologia 12(4), 536-
584. Stuttgart.
Akman Y, Ketenoðlu O, Quezel P (1985b) A new syntaxon from Central Anatolia. Ecologia
Mediterranea. XI / 2-3, 111-221. France.
Akman Y, Ekim T, Büyükburç U, Ketenoðlu O, Karagüllü N (1990) Polatlý Acýkýr alanýnda doðal
meralarýn bitki sosyolojisi yönünden araþtýrýlmasý. Tarla Bitkileri Merkez Araþtýrma Enstitüsü. No. 190
Ankara.
Akman Y (1990) Etude de la végétation steppique des montagnes d'Aydos située au Nord-Ouest
d'Ankara, Ecologia Mediterranea, XVI, 223-230. France.
Akman Y, Quezel P, Barbero M. et all (1991) La vegetation des steppes pelouses ecorchees et a
xerophytes epineux de L' Antitaurus dans la partie sub-ouest de L' Anatolie: Phytocoenologia 19, (3), 391-
428. Akman Y, Quezel P, Aydoðdu M., et all., (1994) A phytosociological research on the steppe vegetation
of the Yapraklý mountains (Çankýrý-Turkey):Ecologia Mediterranea,Tome XX, (3/4), 1-7.
Akman Y, Vural M, Quezel P, Kurt L, Ketenoðlu O, Serin M, Barbero M (1996) Etude de la
Vegetatiion Steppique de la Region de Karaman et Ermenek au sud d' Anatolie Centrale. Ecologia
Mediterranea XXII (3/4), 1-20. France.
Akman Y, Ketenoðlu O, Geven F (2001) Vejetasyon Ekolojisi ve Araþtýrma Metodlarý, Kaynak Kitap,
341 s. Ankara.
Anonim (1974) D.M.Ý. Gn Md Ortalama Extrem Kýymetler Meteoroloji Bülteni: Baþbakanlýk
Basýmevi.
Anonim (1984) D.M.Ý. Gn Md Ortalama Extrem sýcaklýk ve yaðýþ defteri bülteni: (Günlük-Aylýk)
Türk Tarih Kurumu Matbaasý. Ankara.
Anonim (1994) Ankara Ýli Arazi Varlýðý T. C. Orman ve Köy Ýþleri Bakanlýðý. Ýl Raporu No: 60.
Aydoðdu M, Ketenoðlu O (1993) Þarkýþla-Kangal -Gürün (Sivas) arasýnda kalan jipsli topraklarda
yayýlýþ gösteren bitki topluluklarý üzerine gözlemler. G. Ü. G. Eð. Fak. Der. Yeni Dönem 1: 309-311.
Aydoðdu M, Akman Y, Quezel P, Barbero M, Ketenoðlu O, Kurt L (1994) Syntaxsonomic Analysis pf
Gypsaceous Vegetation of the Surrounding Area Between Ayaþ-Polatlý and Beypazarý (Ankara, Turkey)
Ecologia Mediterranea XX (3/4), 9-19. France.
Aydoðdu M, Ketenoðlu O, Hamzaoðlu E (1999) New syntaxa from Cappadocia (Kýrþehir, Türkiye),
Israel J. Of Plant Sciences, 47: 123-129.
Aydoðdu M, Hamzaoðlu E, Kurt L (2001) The study on the vegetation of Baran Mountain (Kýrþehir),
Gazi Üniv. Fen Bil. Ens. Derg., 14 (4), 1375-1386.
Beals E W (1965) Ordination of some corticolous cryptogamic communities in South Central
Wisconsin. Oikos. 16.1-8.
Birand, H (1947) Über die Vegetationaltnisse der Artemisia steppe als weide: Ank. Univ. Yýllýðý, 197-
208.
Birand H (1954) La vagetation de I' Anatolie Centrale et son equilibre hdyrologique: Exraits des Actes
du colloque d' Ank., Sur I' hydrologie de la Zone Aride, 247-254.
Birand H (1960) Tuzgölü çorakçýl bitkileri: Toprak-Su Gn. Md. Yayýn: 102, Ankara.
Birand H (1970) Die Verwüstung der Artemisia steppebei Karapýnar in Central Anatolien: Vegetatio
(20), 21-47.
Bray J R and Curtis J T (1957) An ordination on the upland forest communites of Southern
Wisconsin. Ecol. Monog. 27, 325-349.
Braun-Blanquet J (1932) Plant Sociology (translated by Fuller and Cornard) New York, London.
Czeczott H (1938) Contribution on the knowledge of the flora and vegetation of Turkey: Feddes
Reportorium 107, 1-135.
Geven ve ark.
Ekoloji
No: 71, 200946

Çetik R (1963) The vegetation of Çubuk Dam. Ý. Ü. Fen Fak. Mec. Seri B (3-4), 109-138.
Çetik R (1965) A study on the range vegetation of Lalahan Zootekni Institue: Polatlý, Altýnova Dev.
Ür. Çift. Comm. Fac. Sci., Univ., Ankara C 20, 35-61.
Çetik R (1985) Türkiye Vejetasyonu I: Ýç Anadolu'nun Vejetasyonu ve Ekolojisi. Selçuk Üniversitesi
Yayýnlarý, No:7, Konya.
Çetik R, Ocakverdi H (1981) Sultandaðlarý Doðanhisar bölgesinin fitososyolojik ve fitoekolojik
yönden incelenmesi. S. Ü. Fen Fak. Derg. 2. B, 73-89 Konya.
Çetik R, Yurdakulol E (1982) Küçük Geyik Daðý (Bozkýr-Konya) ve Civarý Florasýna Katkýlar. S.Ü.
Fen Fak. Derg., 2, 167-185.
Davis P H (1965) Phytogeography of Turkey. In Flora of Turkey and The East Aegean Islands.
Edinburgh.
Davis PH (1965-1984) Flora of Turkey and the East Aegean Islands: Vol I-IX, Edinburg Univ. Press.
Davis P H (1988) Flora of Turkey and the East Aegean Islands: Vol X (Supplement), Edinburg Univ.
Press.
Donner J (1990) Distributions maps to P. H. Davis, Flora of Turkey, 1-10. Linzer Biol. Beitr. 22, 381-
515.
Ellenberg H, Mueller-Dombois D (1967) A key to Raunkiaer plant life forms with
revisedsubdivisions. Ber. Geobot. Inst. ETH. Stiftg. Rübel. Zürich 37, 56-73.
Güner A, Özhatay N, Ekim T, Ba?er KHC (eds.) (2000). Flora of Turkey and the East Aegean
Islands.Vol. 11, Edinburgh University Press, Edinburgh.
Hamzaoðlu E (1999) Kervansaray Daðý step vejetasyonu (Kýrþehir), Gazi Üniv. Fen Bil. Ens. Derg., 12
(4), 1143-1167.
Hamzaoðlu E, Aydoðdu M (2000) Kargasekmez Daðý vejetasyonu (Kýrþehir), Gazi Üniv. Fen Bil. Ens.
Derg., 13(1), 127-139.
Hamzaoðlu E (2000) Buzluk Daðý vejetasyonu (Kýrþehir), G. Ü. Gazi Eðitim Fak. Derg., 20 (1), 79-
89. Handel-Mazetti HF Von (1909) Ergebnisse einer botanischen Reise in das Pontische Randgebirge im
Sandschak Trapezunt, unternommen im Jahre 1907 im Auftrage des Naturwissenschaftlichen
Orientvereines in Wien. Ann. K.K. Naturhist.Hofmus. 23(1-2), 6-212.
Ketenoðlu O, Quezel P, Akman Y, Aydoðdu, M (1983) New Syntaxa on gypsaceous formations in
the Central Anatolia. Ecologial Mediterranea, IX (3/4), 211-221.
Ketenoðlu O, Aydoðdu M (1986) Çankýrý-Çorum-Sungurlu Arasýndaki Bölgenin vejetasyonunun
Bitki sosyolojisi yönünden araþtýrýlmasý. Tübitak, TBAG-624.
Ketenoðlu O, Aydoðdu M, Kurt L, Akman Y, Hamzaoðlu E (2000) Syntaxonomic research on the
gypsicole vegetation in Cappadocia, Turkey, Israel J. of Plant Sciences, 48, 121-128.
Kýlýnç M (1974) Kýrýkkale-Kalecik ve Elmadað arasýndaki serpantin formasyonu üzerine ekolojik ve
sosyolojik bir araþtýrma. Bitki 1-4, 479-521.
Krause K (1940) Batý ve Orta Anadolu Nebat Formasyonlarý (Çeviren: H. Birand): Ziraat Vekaleti
Yay., 60, 1-29.
Kurt L, Kurt F, Evren H, Karakaya A (1999) A Steppic vegetation of the Eldivan Mountain (Çankýrý-
Turkey), F.Ü.Fen ve Müh. Derg. 11 (1): 49-57.
Kurt L (2000) Aksaray-Nevþehir ve Þereflikoçhisar arasý step vejetasyonunun sinekolojik yönden
araþtýrýlmasý. F. Ü. Fen ve Müh. Bil. Derg. 12 (1): 51-59.
Kurt L (2002) The steppe vegetation of Emirdað (Afyon / Turkey), Anadolu Üniv. Bilim ve Teknik
Derg., 3 (2): 257-270.
Muratgeldiyev Y, Küçüködük M, Bingöl Ü, Güney K, Geven F (2000) Ýran-Turan Floristik Bölgesi.
S. Ü. Fen Ed. Fak. Fen Derg. No: 16/1, 119-124.
Ocakverdi H, Ünal A (1991) Karadað' ýn (Karaman) bitki sosyolojisi ve ekolojisi yönünden
incelenmesi: Doðu-Tr. J. of Botany, 15, 79-106.
Quezel P (1973) Contribution a l'etude phytosociologique du massif Taurus. Phytocoenologia 1(2),
131-222. Stuttgart.
Raunkiaer C (1934) The life forms of plants and statistical plant geography. Oxford University
Press,London.
Ýç Anadolu'dan (Polatlý-Haymana) Astragalo karamasici... Ekoloji
No: 71, 2009 47

Shwarz O (1936) Die Vegetationssigliederung West Anatoliens: Bot. Jharb., 67, 297-436.
Sorensen T A (1948) A method of establishing groups of equal amplitude in plant sociology based on
similarity of species content. Biol. Skr. K. Danska Vidensk. Selsk. 5 (4): 1-34.
Tatlý A, Eyce B, Serin M (1994) Kýzýlören Çal ve Loras Daðlarý (Konya) vejetasyonu. Tr. J. of Botany,
18, 267-288.
Tutin G T, Heywood VH (1964-1981) Flora Europaea, Vol. I-V, Cambridge Unýv. Press.
Towsend CC, Guest E (1966-1980) Flora of Iraq, Vol 1-9, Baghdad.
Ünalan G, Yüksel V, Tekeli T, Gönenç O, Seyirt Z, Hüseyin S (1976) Haymana-Polatlý yöresinin Üst
Kretase-Alt Tersiyer stratigrafisi ve paleocografik evrimi: TJ.K. Bült., 19(2), 159-176.
Van der Maarel E (1979) Transformation of cover-abundance values in phytosociology and its effects
on community similarity. Vegetatio 39, 97-144.
Vural M, Yaman M, Þahin B (2007) Büyükhemit Deresi ve Civarýnýn (Delice-Kýrýkkale) Vejetasyonu.
Ekoloji Derg. 16, 64, 53-62.
Weber HE, Moravec J, Theurillat J P (2000) International Code of Phytosociological Nomenclature.
3rd edition. Journal of Vegetation Science 11, 739-768, © IAVS; Opulus Pres Uppsala. Printed in Sweden.
Yurdakulol E, Aydoðdu M, Çetin B (1990) Kýrýkkale-Kalecik-Kýrþehir arasý step vejetasyonunun bitki
sosyolojisi yönünden araþtýrýlmasý. Doða-Tr. J. of Botany, 14, 215-234.
Zohary M (1973) Geobotanical foundations of the Middle East. Vol. I-II. Gustav Fischer Verlag.
Stuttgart.
Geven ve ark.
Ekoloji
No: 71, 200948