Contribution of new technologies to university education: Opinions of communication faculty students on augmented reality applicationsYeni teknolojilerin üniversite eğitimine katkısı: İletişim fakültesi öğrencilerinin artırılmış gerçeklik uygulamalarına ilişkin görüşleri

Abstract

p>The development of technology innovatively and globally has influenced the field of education as well as all the industries and commeneced entailment of profound changes at all stages of education. In this context, it is observed that varied disciplines in universities are supporting their traditional educational methods with many new technologies in effort to provide appropriate new-era-training to the new generation of students who effectively use communication technologies. Many researches conducted in recent years indicate that technology enhances and enriches teaching and learning practices while contributing to create a collaborative and interactive learning environment. One of the new technologies that considered having a potential of providing new methods to education and introducing new pedagogical value is "Augmented Reality".

Augmented Reality (AR) stands out as one of the new technologies that combines the virtual world with the real world with its feature of transfering the virtual information to real environment in real time. As AR technology commenced to be used increasingly in many industries including defense and medicine and in many areas and disciplines including advertising and marketing, inevitably it will be used widely in educational processes because of its positive impact on teaching and learning methods. There are new studies in the direction of that AR fills the gap between theory and practice with its visuality and creativity based educational process with its feature of integrating the real with the virtual AR in the educational process, so that it simplifies and deepen the learning.

This study aimes to explore awareness and interest levels, and practical skills of communication faculty students in Turkey on AR applications. It is important to determine the ideas and skills to use technology of this group to be able to make a new student-centered education planning for students who are one side of the education process. Hence a research was conducted with the undergraduate students of communication faculty in which the departments have creativity based disciplines and use visual technologies. The research sample consists of students of five departments in Faculty of Communication at Kocaeli University. Data were collected from online questionnaires filled out by the students at the beginning of 2015 fall semester. The research is evaluated with its findings as a comperative study revealing the different approaches to the subject among the students who study in varied departments. In the study there are suggestions on AR’s contribution to the learning process along with the assessment made in the framework of the findings.

Özet

Teknolojinin yenilikçi ve küresel biçimde gelişimi tüm sektörleri olduğu gibi eğitim alanını da etkilemiş, eğitimin tüm aşamalarında köklü değişiklikleri zorunlu kılmaya başlamıştır. Bu bağlamda üniversitelerde farklı disiplinlerin, iletişim teknolojilerini etkin biçimde kullanan yeni nesil öğrencilere çağa uygun eğitim vermek için geleneksel eğitim öğretim metotlarını birçok yeni teknoloji ile destekledikleri görülmektedir. Son yıllarda yapılan birçok araştırma teknolojinin öğretme ve öğrenim pratiklerini geliştirip zenginleştirdiğini, aynı zamanda işbirlikçi ve karşılıklı etkileşim sağlayan öğrenim ortamı yaratmaya katkı sunduğunu göstermektedir. Eğitim alanına yeni metotlar sağlama ve pedagojik değer sunma potansiyeli taşıdığı düşünülen yeni teknolojilerden biri de “Artırılmış Gerçeklik”tir.

Artırılmış Gerçeklik (AG), sanal enformasyonu gerçek zamanda gerçek ortama aktarabilme özelliği taşımasından dolayı gerçek dünya ile sanal dünyayı birleştiren yeni teknolojilerden biri olarak öne çıkmaktadır. Savunmadan sanayiye, tıptan reklam ve pazarlamaya birçok alan ve disiplinde giderek artan oranda kullanılmaya başlanan AG teknolojisinin eğitim ve öğrenme üzerindeki olumlu etkileri nedeniyle eğitim süreçlerinde de yaygınlaşması kaçınılmaz olacaktır. AG’nin gerçek olanla sanal olanı bütünleştirme özelliği taşımasına bağlı olarak eğitim sürecinde görselliği ve yaratıcılığı temel alarak teori ile pratik arasındaki boşluğu doldurduğu, dolayısıyla öğrenimi kolaylaştırıp derinleştirdiği yönünde yeni çalışmalar mevcuttur.

Bu çalışmada, Türkiye’de iletişim fakültesi öğrencilerinin AG uygulamaları hakkındaki farkındalık ve ilgi düzeyleri ile uygulama becerilerini keşfetmek amaçlanmıştır. Eğitim öğretim sürecinin taraflarından biri olan öğrencilere yönelik öğrenci merkezli yeni öğretim planlamaları yapabilmek için bu grubun düşünceleri ve teknoloji kullanma becerilerini saptamak önemlidir. Buradan hareketle görsel teknolojileri kullanan ve yaratıcılığın temel alındığı disiplinlerin yer aldığı iletişim fakültesi lisans öğrencileri üzerine bir araştırma yapılmıştır. Araştırmanın örneklemi Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde bulunan beş bölümün öğrencilerinden oluşmaktadır. Veriler öğrenciler tarafından 2015 Güz dönemi başlangıcında doldurulan çevrim içi anket aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın bulguları farklı bölümlerde öğrenim gören öğrencilerin konuya yaklaşımları arasındaki farklılıkları da ortaya koyan karşılaştırmalı bir çalışma olarak değerlendirilmektedir. Çalışmada bulgular çerçevesinde yapılan değerlendirme ile birlikte AG’nin öğrenim sürecine katkıları konusunda da öneriler yer almaktadır.</p

Full text

Volume: 12 Issue: 2 Year: 2015
Contribution of new
technologies to university
education: Opinions of
communication faculty
students on augmented
reality applications
Yeni teknolojilerin üniversite
eğitimine katkısı: İletişim
fakültesi öğrencilerinin
artırılmış gerçeklik
uygulamalarına ilişkin
görüşleri
İdil Sayımer1
Banu Küçüksaraç2
Abstract
The development of technology innovatively
and globally has influenced the field of
education as well as all the industries and
commeneced entailment of profound changes
at all stages of education. In this context, it is
observed that varied disciplines in universities
are supporting their traditional educational
methods with many new technologies in effort
to provide appropriate new-era-training to the
new generation of students who effectively use
communication technologies. Many researches
conducted in recent years indicate that
technology enhances and enriches teaching and
learning practices while contributing to create a
collaborative and interactive learning
environment. One of the new technologies that
considered having a potential of providing new
methods to education and introducing new
pedagogical value is "Augmented Reality".
Augmented Reality (AR) stands out as one of
the new technologies that combines the virtual
world with the real world with its feature of
transfering the virtual information to real
environment in real time. As AR technology
commenced to be used increasingly in many
industries including defense and medicine and
Özet
Teknolojinin yenilikçi ve küresel biçimde
gelişimi tüm sektörleri olduğu gibi eğitim alanını
da etkilemiş, eğitimin tüm aşamalarında köklü
değişiklikleri zorunlu kılmaya başlamıştır. Bu
bağlamda üniversitelerde farklı disiplinlerin,
iletişim teknolojilerini etkin biçimde kullanan
yeni nesil öğrencilere çağa uygun eğitim vermek
için geleneksel eğitim öğretim metotlarını birçok
yeni teknoloji ile destekledikleri görülmektedir.
Son yıllarda yapılan birçok araştırma teknolojinin
öğretme ve öğrenim pratiklerini geliştirip
zenginleştirdiğini, aynı zamanda işbirlikçi ve
karşılıklı etkileşim sağlayan öğrenim ortamı
yaratmaya katkı sunduğunu göstermektedir.
Eğitim alanına yeni metotlar sağlama ve
pedagojik değer sunma potansiyeli taşıdığı
düşünülen yeni teknolojilerden biri de
“Artırılmış Gerçeklik”tir.
Artırılmış Gerçeklik (AG), sanal enformasyonu
gerçek zamanda gerçek ortama aktarabilme
özelliği taşımasından dolayı gerçek dünya ile
sanal dünyayı birleştiren yeni teknolojilerden biri
olarak öne çıkmaktadır. Savunmadan sanayiye,
tıptan reklam ve pazarlamaya birçok alan ve
disiplinde giderek artan oranda kullanılmaya
başlanan AG teknolojisinin eğitim ve öğrenme
1
Prof. Dr., Kocaeli Üniversitesi, İletişim Fakültesi, sayimeri@gmail.com
2
Arş. Gör., Kocaeli Üniversitesi, İletişim Fakültesi, bksarac@gmail.com

Sayımer, İ., & Küçüksaraç, B. (2015). Yeni teknolojilerin üniversite eğitimine katkısı: İletişim fakültesi öğrencilerinin
artırılmış gerçeklik uygulamalarına ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1536-1554. doi:
10.14687/ijhs.v12i2.3488
1537
in many areas and disciplines including
advertising and marketing, inevitably it will be
used widely in educational processes because of
its positive impact on teaching and learning
methods. There are new studies in the direction
of that AR fills the gap between theory and
practice with its visuality and creativity based
educational process with its feature of
integrating the real with the virtual AR in the
educational process, so that it simplifies and
deepen the learning.
This study aimes to explore awareness and
interest levels, and practical skills of
communication faculty students in Turkey on
AR applications. It is important to determine
the ideas and skills to use technology of this
group to be able to make a new student-
centered education planning for students who
are one side of the education process. Hence a
research was conducted with the undergraduate
students of communication faculty in which
the departments have creativity based
disciplines and use visual technologies. The
research sample consists of students of five
departments in Faculty of Communication at
Kocaeli University. Data were collected from
online questionnaires filled out by the students
at the beginning of 2015 fall semester. The
research is evaluated with its findings as a
comperative study revealing the different
approaches to the subject among the students
who study in varied departments. In the study
there are suggestions on AR’s contribution to
the learning process along with the assessment
made in the framework of the findings.
Keywords: University Education, New
Technologies, Augmented Reality (AR)
Applications, Faculty of Communication
Students.
(Extended English abstract is at the end of this
document)
üzerindeki olumlu etkileri nedeniyle eğitim
süreçlerinde de yaygınlaşması kaçınılmaz
olacaktır. AG’nin gerçek olanla sanal olanı
bütünleştirme özelliği taşımasına bağlı olarak
eğitim sürecinde görselliği ve yaratıcılığı temel
alarak teori ile pratik arasındaki boşluğu
doldurduğu, dolayısıyla öğrenimi kolaylaştırıp
derinleştirdiği yönünde yeni çalışmalar
mevcuttur.
Bu çalışmada, Türkiye’de iletişim fakültesi
öğrencilerinin AG uygulamaları hakkındaki
farkındalık ve ilgi düzeyleri ile uygulama
becerilerini keşfetmek amaçlanmıştır. Eğitim
öğretim sürecinin taraflarından biri olan
öğrencilere yönelik öğrenci merkezli yeni
öğretim planlamaları yapabilmek için bu grubun
düşünceleri ve teknoloji kullanma becerilerini
saptamak önemlidir. Buradan hareketle görsel
teknolojileri kullanan ve yaratıcılığın temel
alındığı disiplinlerin yer aldığı iletişim fakültesi
lisans öğrencileri üzerine bir araştırma
yapılmıştır. Araştırmanın örneklemi Kocaeli
Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde bulunan beş
bölümün öğrencilerinden oluşmaktadır. Veriler
öğrenciler tarafından 2015 Güz dönemi
başlangıcında doldurulan çevrim içi anket
aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın bulguları
farklı bölümlerde öğrenim gören öğrencilerin
konuya yaklaşımları arasındaki farklılıkları da
ortaya koyan karşılaştırmalı bir çalışma olarak
değerlendirilmektedir. Çalışmada bulgular
çerçevesinde yapılan değerlendirme ile birlikte
AG’nin öğrenim sürecine katkıları konusunda da
öneriler yer almaktadır.
Anahtar Kelimeler: Üniversite Eğitimi, Yeni
Teknolojiler, Artırılmış Gerçeklik Uygulamaları,
İletişim Fakültesi Öğrencileri.
Giriş
Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan değişimler, tüm sektörleri olduğu gibi eğitim alanını
da etkilemiştir. Özellikle dijital bir çağda doğmuş ve büyümüş olan yeni nesil öğrencilere çağa uygun
eğitim vermek için bu teknolojilerin nasıl kullanılabileceği sorusu, eğitim ve eğitim teknolojisi

Sayımer, İ., & Küçüksaraç, B. (2015). Yeni teknolojilerin üniversite eğitimine katkısı: İletişim fakültesi öğrencilerinin
artırılmış gerçeklik uygulamalarına ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1536-1554. doi:
10.14687/ijhs.v12i2.3488
1538
alanındaki çalışmaların odak noktasını oluşturmaktadır. Son yıllarda yapılan birçok araştırma
teknolojinin öğretme ve öğrenim pratiklerini geliştirip zenginleştirdiğini, aynı zamanda işbirlikçi ve
karşılıklı etkileşim sağlayan öğrenim ortamı yaratmaya katkı sunduğunu göstermektedir. Eğitim
alanına yeni metotlar sağlama ve pedagojik değer sunma potansiyeli taşıdığı düşünülen yeni
teknolojilerden biri de “Artırılmış Gerçeklik”tir.
Artırılmış Gerçeklik (AG), gerçek dünya ile sanal imgelerin birleştiği, gerçek ve sanal nesneler
arasında eş zamanlı etkileşimin sağlandığı bir teknoloji olarak tanımlanmaktadır (Azuma, 1997). Bu
teknoloji, masaüstü ve diz üstü bilgisayarlar, tablet bilgisayarlar ile akıllı telefonlar gibi farklı
platformlarda kullanılabilen, gerçek dünya ile bilgisayar tarafından üretilen ses, video, grafik,
animasyon, GPS konum bilgisi gibi verilerin birleşimini kapsayan bir çalışma alanıdır (Zachary vd.,
1997). Gerçekliğin güçlendirilmesini ve desteklenmesini sağlayan AG, dijital nesnelerin gerçek
dünyaya aktarılmasının yanında kokusal veya dokunsal bilgileri de gerçek dünyadaki kullanıcıların
algılarına dahil ederek, katılımcı bir deneyim yaratmaya imkan sağlamaktadır.
Savunmadan sanayiye, tıptan moda, reklam, pazarlama, oyun ve eğlenceye birçok alan ve
disiplinde giderek artan oranda kullanılmaya başlanan AG teknolojisinin eğitim ve öğrenme
üzerindeki olumlu etkileri nedeniyle eğitim süreçlerinde de yaygınlaşmaya başladığı görülmektedir.
Bu noktada AG’nin öğretme ve öğrenme ortamlarında geniş bir uygulama alanı bulunmaktadır.
Müfredatı destekleme, rehberlik ve tanıtım, oyun, eğitim gezisi, alıştırma gibi kullanım amaçları
(Çetinkaya ve Akçay, 2013) bulunan AG'nin bilişsel ve psikomotor bakım/onarım görevlerinde;
fizik, kimya, biyoloji gibi alanlarda; bilim ve sanat müzelerinde; matematik, geometri, tarih ve
coğrafya derslerinde; İngilizce, sağlık, askeri personel ve öğretmen eğitimi ile mühendislik eğitimi
gibi alanlarda sıklıkla kullanıldığı görülmektedir.
Öğretme ve öğrenme ortamlarında bu şekilde geniş bir uygulama alanı olan AG'nin eğitimde
sağladığı kazanımlar, alanyazındaki çeşitli araştırmaların sonuçlarıyla şu şekilde ifade
edilebilmektedir:
 AG öğretim ortamları, öğrenilmesi zor olan sistemlerin ya da objelerin üç boyutlu
görünümünü sağlayarak öğrencilerin ilgi ve dikkatini derse çekmekte, konular üzerinde farklı
bakış açıları kazandırmakta ve böylece daha derinlemesine öğrenme oluşturmaktadır
(Kerawalla vd., 2006; Finkelstein vd., 2005; Shelton ve Hedley, 2002; Yuen vd. 2011).
 AG ortamları, öğrencilere gerçek dünyada yapılması zor olan deneyleri, anlatılması karmaşık
ve maliyetli olan konuları öğretmeye yardımcı olmaktadır. Astronomi, coğrafya, kimya, fizik
vb. konuların sunulmasında gerçekçi bir benzetim ortamı sunmaktadır (Shelton ve Hedley,
2002).

Sayımer, İ., & Küçüksaraç, B. (2015). Yeni teknolojilerin üniversite eğitimine katkısı: İletişim fakültesi öğrencilerinin
artırılmış gerçeklik uygulamalarına ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1536-1554. doi:
10.14687/ijhs.v12i2.3488
1539
 AG ortamları, öğrencilerin hayal gücünü ve yaratıcılıklarını kullanmayı teşvik etmekte,
böylece bu yetilerinin gelişmesine yardımcı olmaktadır (Klopfer ve Yoon, 2004).
 AG ortamları, işbirlikçi görevlere olanak sağlayarak öğrenci-öğretmen ve öğrenci-öğrenci
arasında işbirliğini geliştirmekte, öğrencinin sosyal ilişki becerisini artırmasına katkı
sunmaktadır (Billinghurst, 2002).
 AG ortam uygulamaları doğru bilgi ve çıkarımların elde edilebilmesi için öğrenme çevresine
yenilikler getirerek bu bilgilerin ve çıkarımların daha iyi anlaşılmasını, irdelenmesini ve
farkına varılmasını sağlamaktadır (Abdüsselam ve Karal, 2012).
 AG ortamları, konu ya da kavramlara çok yönlü bakış açısı getirerek, öğrencilerin eleştirel
düşünme ve problem çözme becerilerini geliştirmektedir (Dunleavy vd., 2009).
 AG ortamları, öğrencilerin kendi öğrenme hızlarına ve kendi öğrenme stillerine uygun bir
öğrenme ortamı sağlamaktadır (Hamilton ve Olenewa, 2010).
 AG ortamları, öğrencinin gerçek dünyaya olan algısını ve gerçek dünya ile etkileşimini
artırarak öğrenmeyi eğlenceli hale getirmekte, böylece öğrenme sürecini kolaylaştırarak
öğrencinin motivasyonunu artırmaktadır (Singhal vd., 2012).
Geleneksel eğitim ve öğretim metodlarından farklı olarak, eğitsel AG uygulamalarında
öğrenme hedeflerine göre resim, metin, ses, 3B nesne, 2B veya 3B animasyon ve video gibi çoklu
ortam materyalleri kullanılmaktadır (Wang vd., 2013). Bu tür çoklu ortam materyalleriyle birden
fazla duyu organına hitap eden, etkileşimli ve iyi tasarlanmış AG ortamları, öğrencinin sürece aktif
olarak katılmasını sağladığı gibi, kalıcı öğrenmenin oluşmasına da yardımcı olmaktadır (Chen vd.,
2011; Dunleavy vd., 2009; Wojciechowski ve Cellary, 2013; Wu vd., 2013). Bu bağlamda AG’nin
gerçek olanla sanal olanı bütünleştirme özelliği taşımasına bağlı olarak eğitim sürecinde görselliği ve
yaratıcılığı temel alarak teori ile pratik arasındaki boşluğu doldurduğu, dolayısıyla öğrenimi
kolaylaştırdığı ve kalıcı hale getirdiği görülmektedir.
AG teknolojilerinin eğitim alanındaki bu katkılarının, alanyazında daha çok ilköğretim, orta
öğretim ve lise öğrencilerine yönelik çalışmalar ile üniversite düzeyinde ise eğitim bilimleri,
mühendislik ve tıp öğrencilerine yönelik çalışmalarda yer aldığı görülmektedir. Buradan hareketle,
görsel teknolojileri kullanan ve yaratıcılığın temel alındığı disiplinlerde eğitim gören iletişim fakültesi
öğrencilerinin, akademik ve mesleki (AG teknolojisinin diğer kullanım alanları olan reklam,
pazarlama, sinema vb. alanlardaki uygulama örnekleri de göz önüne alındığında) gelişimleri
açısından bu teknoloji ile ilgili ne düşündükleri ve becerilerinin hangi düzeyde olduğuna yönelik bir
araştırmanın gereği ortaya çıkmaktadır.

Sayımer, İ., & Küçüksaraç, B. (2015). Yeni teknolojilerin üniversite eğitimine katkısı: İletişim fakültesi öğrencilerinin
artırılmış gerçeklik uygulamalarına ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1536-1554. doi:
10.14687/ijhs.v12i2.3488
1540
Bu bağlamda çalışmada, Türkiye'deki iletişim fakültesi öğrencilerinin, AG uygulamaları
hakkındaki farkındalık ve ilgi düzeyleri ile uygulama becerilerini ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Bu
amaçla, durum saptayıcı/tanımlayıcı bir araştırma olarak planlanan bu çalışma, AG teknolojisinin
bilinirliğinin ve eğitim sürecine etkilerinin Türkiye'deki iletişim öğrencileri üzerinden daha önce
tartışılmamış olması açısından da alana katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
Yöntem
İletişim fakültesi öğrencilerinin, AG uygulamaları hakkındaki farkındalık ve ilgi düzeyleri ile
uygulama becerilerini ortaya çıkarmayı amaçlayan bu çalışmanın sorularına yanıt bulmak için
kantitatif (nicel) araştırma yönteminden yararlanılmıştır. Kantitatif araştırma yönteminde, önceden
hazırlanmış bir soru formuna bağlı kalınarak, sayısal yorum ve genelleme yapılabilmekte, araştırılan
konuya ilişkin, evreni temsil edecek örneklemin araştırma konusu hakkındaki fikrinin yönü
sorgulanmaktadır (Yıldırım ve Şimşek, 2006).
Bu bağlamda araştırmanın evreni, Türkiye'deki iletişim fakültesi öğrencilerinden oluşmaktadır.
Ancak çalışmanın tüm Türkiye'deki iletişim fakültesi öğrencilerini kapsaması hem zaman hem de
maliyet açısından mümkün olmadığından çalışma, Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) İletişim Fakültesi
öğrencileri ile sınırlandırılmıştır. Öğrencilerin seçiminde ise, amaçlı örnekleme tekniği kullanılmış ve
çalışmaya sadece KOÜ İletişim Fakültesi'nde bulunan beş bölümün 4. sınıf öğrencileri dahil
edilmiştir. KOÜ İletişim Fakültesi'nde 2015-2016 Eğitim-Öğretim döneminde, Gazetecilik (188),
Halkla İlişkiler ve Tanıtım (188), Radyo Televizyon ve Sinema (173), Reklamcılık (47) ile Görsel
İletişim Tasarımı (52) bölümlerinde toplamda 648 son sınıf öğrencisi bulunmaktadır. Çalışmada
özellikle 4. sınıf öğrencilerinin seçilmesinin nedeni, bu zamana kadar almış oldukları teorik ve
pratiğe dayalı derslerin fazla sayıda olması, ayrıca akademik ve mesleki gelişimlerinin belli bir
olgunluğa erişmiş olmasıdır.
Çalışma kapsamında veri toplama aracı olarak çevrim içi anket kullanılmıştır. Anket
formunun hazırlanmasında, Souza-Concilio ve Pacheco'nun "The Development of Augmented
Reality Systems in Informatics Higher Education" (2013) adlı çalışmalarından yararlanılmıştır.
Çalışmada yer alan 15 soruluk ölçek, iletişim fakültesi ders planına uygun şekilde düzenlenmiş ve
geliştirilmiştir. Toplam 4 bölüm, 22 sorudan oluşan anket formunda soruların önemli bir bölümü
kapalı uçludur. Anketin birinci bölümde öğrencilerin demografik özellikleri ile öğrenim gördükleri
bölümle ilgili sorular yer almaktadır. Anketin ikinci bölümünde AG uygulamalarına ilgi ve
hakimiyet, üçüncü bölümde AG uygulamalarının eğitim ve öğrenme süreci üzerindeki etkileri,

Sayımer, İ., & Küçüksaraç, B. (2015). Yeni teknolojilerin üniversite eğitimine katkısı: İletişim fakültesi öğrencilerinin
artırılmış gerçeklik uygulamalarına ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1536-1554. doi:
10.14687/ijhs.v12i2.3488
1541
dördüncü bölümde ise AG uygulamalarının öğrenme sürecindeki etkileriyle ilgili öneriler hakkında
sorular yer almaktadır.
Soruların işleyip işlemediğini tespit etmek ve öğrencilerin anketin içeriğiyle ilgili bilgilerini
almak üzere, örneklem grubunu temsil eden 10 öğrenciyle deneme araştırması yapılmıştır. Deneme
araştırması esnasında anlaşılmayan soru cümleleri düzeltilmiş ve anket formuna son şekli verilmiştir.
Ankete son şekli verildikten sonra anket çevrim içi ortama aktarılmış, anketin linki de, öğrencilerin
ait oldukları sınıfların sosyal medya hesaplarında paylaşılmıştır. 21 Eylül-2 Ekim 2015 tarihleri
arasında katılıma açık olan anketle ilgili öğrencilerin derslerine gidilerek yüz yüze duyurular da
yapılmıştır.
Verilerin değerlendirilmesinde ise, SPSS adlı istatistik programından yararlanılmıştır. Açık
uçlu olarak hazırlanan soruların yanıtları elle dökülerek, benzer olanlar belli kategoriler altında
değerlendirildikten sonra bilgisayar ortamına taşınmış, sonuçlar frekans, yüzde ve mean gibi istatistik
yöntemler kullanılarak tablolar şeklinde sunulmuştur.
Araştırmada Elde Edilen Bulgular ve Yorum
21 Eylül-2 Ekim 2015 tarihleri arasında katılıma açık olan anketi, toplam 336 öğrenci
cevaplamıştır. Bu bağlamda örneklem olarak seçilen grubun %52'sine ulaşılmıştır.
Demografik Özellikler
Araştırmaya katılan öğrencilerin demografik özelliklerine baktığımızda %88'inin 21-25 yaş,
%9'unun 26-30 yaş, %3'ünün ise 20 yaş ve altında olduğu görülmektedir. Bu öğrencilerin %54'ü
kadın, %46'sı ise erkektir. Öğrencilerin öğrenim gördükleri bölümlere baktığımızda ise, %31'i
(n=106) Halkla İlişkiler ve Tanıtım, %29'u (n=96) Gazetecilik, %25'i (n=84) Radyo Televizyon ve
Sinema, %7'si (n= 22) Reklamcılık ve %8'i (n=28) Görsel İletişim Tasarımıdır. Bu bağlamda ankete
katılım gösteren öğrencilerin daha çok Halkla İlişkiler ve Tanıtım, Gazetecilik ile Radyo Televizyon
ve Sinema bölümlerinden olduğu görülmekte, bu durum bu bölümlerde okuyan öğrenci sayısının
diğer iki bölüme (Reklamcılık ve Görsel İletişim Tasarımı) oranla çok daha fazla olmasından
kaynaklanmaktadır. Öyle ki, her bölümün sınıf mevcudu ile ankete katılım oranlarını
değerlendirdiğimizde, bölüm bazında temsil oranlarının birbirine yakın değerde olduğu
görülmektedir.

Sayımer, İ., & Küçüksaraç, B. (2015). Yeni teknolojilerin üniversite eğitimine katkısı: İletişim fakültesi öğrencilerinin
artırılmış gerçeklik uygulamalarına ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1536-1554. doi:
10.14687/ijhs.v12i2.3488
1542
AG Uygulamalarına İlgi ve Hakimiyet
Öğrencilerin AG uygulamalarıyla ilgili farkındalık, bilgi ve beceri düzeylerini ölçümleyebilmek
amacıyla öğrencilere AG uygulamalarını bilme, kullanma ve hazırlamakla ilgili sorular sorulmuştur.
Buna göre ankete katılan öğrencilerin %52'sinin (n=175) AG uygulamalarını bildiği tespit edilmiştir.
Bu soruya verilen yanıtlara bölüm bazında bakıldığında ise (Tablo 1), Halkla İlişkiler ve Tanıtım
bölümü öğrencilerinin %76'sı, Görsel İletişim Tasarımı bölümü öğrencilerinin %61'i, Reklamcılık
bölümü öğrencilerinin %45'i, Radyo Televizyon ve Sinema bölümü öğrencilerinin %38'i ve
Gazetecilik bölümü öğrencilerinin % 36'sı AG uygulamalarını bilmektedir. Bu bağlamda AG
uygulamalarını en fazla bilen bölümlerin Halkla İlişkiler ve Tanıtım ile Görsel İletişim Tasarımı
olduğu görülmektedir.
Tablo 1: Öğrencilerin Bölüm Bazında AG Uygulamalarını Bilme Durumu
BÖLÜMLER
Evet
Hayır
n
%
n
%
Gazetecilik
35
36
61
64
Halkla İlişkiler ve Tanıtım
81
76
25
24
Radyo Televizyon ve Sinema
32
38
52
62
Reklamcılık
10
45
12
55
Görsel İletişim Tasarımı
17
61
11
39
Öğrencilerin ne kadar zamandır bu uygulamaları bildikleri sorulduğunda, %75'i "1 yıldan az",
%17'si "1-3 yıl arası" ve %8'i de "3 yıldan fazla" süredir bu uygulamayı bildikleri cevabını vermiştir.
Bu bağlamda katılımcıların çoğu için AG uygulamaları yeni farkına vardıkları bir teknoloji olarak
karşımıza çıkmaktadır.
Ankette öğrencilere AG uygulamalarını kullanıp kullanmadıkları da sorulmuştur. Bu soruya
katılımcıların %32'si (n=107) "evet", %68'i (n=229) ise "hayır" cevabını vermiştir. Verilen yanıtlara
bölüm bazında bakıldığında ise (Tablo 2), Gazetecilik bölümü öğrencilerinin % 29'u, Halkla İlişkiler
ve Tanıtım bölümü öğrencilerinin %30'u, Radyo Televizyon ve Sinema bölümü öğrencilerinin
%31'i, Reklamcılık bölümü öğrencilerinin %41'i ve Görsel İletişim Tasarımı bölümü öğrencilerinin
%43'ü AG uygulamalarını kullanmaktadır.

Sayımer, İ., & Küçüksaraç, B. (2015). Yeni teknolojilerin üniversite eğitimine katkısı: İletişim fakültesi öğrencilerinin
artırılmış gerçeklik uygulamalarına ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1536-1554. doi:
10.14687/ijhs.v12i2.3488
1543
Tablo 2: Öğrencilerin Bölüm Bazında AG Uygulamalarını Kullanma Durumu
BÖLÜMLER
Evet
Hayır
n
%
n
%
Gazetecilik
28
29
68
71
Halkla İlişkiler ve Tanıtım
32
30
74
70
Radyo Televizyon ve
Sinema
26
31
58
69
Reklamcılık
9
41
13
59
Görsel İletişim Tasarımı
12
43
16
57
AG uygulamalarını kullanım durumlarıyla ilgili "hayır" cevabını verenlere bunun nedenleri
sorulmuştur. Bu bağlamda "hayır" cevabını veren 229 kişiden %46'sı fırsatı ve imkanı olmadığını,
%30'u ilgisi/merakı olmadığını, %24'ü ise bu teknolojiyi bilmediğini belirtmiştir.
Tablo 3: AG Uygulamalarını Kullanım Alanları
Kullanım Alanları
n
%
Oyun ve Eğlence
77
72
Yayıncılık
68
64
Sosyal Medya
62
58
Reklamcılık
49
46
Sinema
47
44
Medya Sanatı
43
41
Pazarlama
29
27
Navigasyon
17
16
Formal Fakülte Eğitimi
16
15
Eğitim ve Gelişmeler
13
12
Mimarlık ve Kent Çalışmaları
11
10
Kültür ve Turizm
9
8
Telekomünikasyon Teknolojileri
9
8
Sağlık
6
5
AG uygulamalarını kullanan öğrencilere hangi alanlarda bu uygulamaları kullandıkları
sorulmuştur. Çoktan seçmeli bir şekilde sorulan bu soruya verilen cevaplara bakıldığında,
katılımcıların ağırlıklı olarak "oyun ve eğlence" (%72), "yayıncılık" (%64), "sosyal medya" (%58),
"reklamcılık" (%46), "sinema" (%44), "medya sanatı" (%41) ve "pazarlama" (%27) alanlarındaki
uygulamaları kullandıkları görülmektedir (Tablo 3).

Sayımer, İ., & Küçüksaraç, B. (2015). Yeni teknolojilerin üniversite eğitimine katkısı: İletişim fakültesi öğrencilerinin
artırılmış gerçeklik uygulamalarına ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1536-1554. doi:
10.14687/ijhs.v12i2.3488
1544
Tablo 4: Öğrencilerin Bölüm Bazında AG Uygulamalarını Kullanım Alanları
Soruya verilen yanıtlar bölüm bazında değerlendirildiğinde ise (Tablo 4), Gazetecilik bölümü
öğrencilerinin "oyun ve eğlence", "yayıncılık", "sosyal medya" alanlarındaki uygulamaları tercih ettiği
görülmektedir. Bu tercihler Halkla İlişkiler ve Tanıtım bölümü öğrencileri için "sosyal medya",
"oyun ve eğlence", "reklamcılık", "yayıncılık"; Radyo Televizyon ve Sinema bölümü öğrencileri için
"sinema", "oyun ve eğlence", "yayıncılık", "sosyal medya", "medya sanatı"; Reklamcılık bölümü
öğrencileri için "reklamcılık", "yayıncılık", "oyun ve eğlence", "sosyal medya"; Görsel İletişim
Tasarımı bölümü öğrencileri için ise "yayıncılık", "oyun ve eğlence", "medya sanatı", "sosyal medya"
şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda "oyun ve eğlence" ile "sosyal medya" alanındaki AG
uygulamaları tüm öğrenciler tarafından ağırlıklı olarak kullanılmasına rağmen, öğrencilerin eğitim
aldıkları bölümlerle alakalı olarak kendi uzmanlık alanlarına yakın AG uygulamalarını da kullanmayı
tercih ettikleri görülmektedir.
Öğrencilerin AG uygulamalarıyla ilgili becerilerini ölçmek amacıyla herhangi bir
uygulama/sistem/yazılım aracı kullanarak AG uygulaması hazırlayıp hazırlamadıkları sorulmuştur.
Katılımcıların %8'i (n=27) "evet", %92'si (n=309) "hayır" cevabını vermiştir. "Evet" cevabını veren
katılımcıların %30'u (n=8) Halkla İlişkiler ve Tanıtım, %22'i (n=6) Görsel İletişim Tasarımı, %18'i
(n=5) Reklamcılık, %15'i (n=4) Radyo Televizyon ve Sinema ile Gazetecilik bölümü
öğrencilerinden oluşmaktadır. Bu bağlamda Halkla İlişkiler ve Tanıtım bölümü öğrencilerinin AG
uygulamalarına ilgisi ve kullanım becerisinin diğer bölümlerdeki öğrencilere kıyasla daha fazla
olduğu söylenebilmektedir.
Kullanım Alanları
GZT
Hİ
T
RT
S
REK
Gİ
T
%
%
%
%
%
Oyun ve Eğlence
83
72
75
59
71
Yayıncılık
64
40
65
66
85
Sosyal Medya
57
73
50
57
53
Reklamcılık
12
41
-
87
44
Sinema
20
22
90
-
-
Medya Sanatı
-
5
48
-
70
Pazarlama
-
36
-
33
12
Navigasyon
18
19
15
12
-
Formal Fakülte Eğitimi
12
15
-
-
18
Eğitim ve Gelişmeler
9
12
-
-
15
Mimarlık ve Kent Çalışmaları
12
-
-
-
8
Kültür ve Turizm
-
10
-
-
6
Telekomünikasyon
Teknolojileri
-
6
-
-
10
Sağlık
-
5
-
-
-

Sayımer, İ., & Küçüksaraç, B. (2015). Yeni teknolojilerin üniversite eğitimine katkısı: İletişim fakültesi öğrencilerinin
artırılmış gerçeklik uygulamalarına ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1536-1554. doi:
10.14687/ijhs.v12i2.3488
1545
AG uygulaması hazırlamakla ilgilenen katılımcılara bunu hangi amaçla gerçekleştirdikleri
sorulmuştur. Çoktan seçmeli bir şekilde sorulan bu soruya verilen cevaplara bakıldığında, öğrenciler
daha çok "mesleki gelişim" (%34), "eğitim ve öğrenmeyi kolaylaştırma" (%30), "kişisel gelişim"
(%25) ve "eğlence" (%25) yanıtlarını vermiştir. Bu bağlamda AG uygulama becerisi olan
öğrencilerin mesleki gelişim ve akademik gelişimlerine daha fazla önem verdikleri görülmektedir.
AG uygulaması hazırlamakla ilgilenen öğrencilerin, bunu nasıl gerçekleştirdiklerini
sorgulayabilmek amacıyla öğrencilere hangi uygulama/sistem/yazılım araçlarını kullandıkları
sorulmuştur. AG uygulaması hazırlayan 27 öğrencinin daha çok "Aurasma" (%57) uygulamasını
kullandığı görülmüştür. Bu uygulamayı "The Designer's Augmented Reality Toolkit (DART)"
(%28), "Wikitude" (%21), "SlarToolkit" (%21), "QR kod" (%14), "ARToolKit" (%7) ile "Layar"
(%7) uygulamaları takip etmektedir.
Öğrencilere bu uygulamaları hazırlarken hangi araçlarla çalışmayı tercih ettikleri de
sorulmuştur. Öğrencilerin çoğu "Masaüstü Bilgisayar ya da Diz Üstü Bilgisayar" (%78) ile "Android
Programlı Akıllı Telefon"la (%50) çalışmayı tercih etmektedir. Bunların dışında "Android
Tablet"(%22), "IOS Programlı Akıllı Telefon"(%14) ve "IOS Tablet"(%7) ile çalışmayı tercih eden
öğrenciler de bulunmaktadır. Öğrencilerin Windows programlı tablet ya da akıllı telefon ile çalışmayı
tercih etmedikleri görülmektedir.
AG uygulaması hazırlamakla ilgilenen öğrencilerin, bu uygulamalarını eğitim-öğretim
süreçlerine ne kadar taşıyabildiklerini sorgulayabilmek amacıyla öğrencilere hazırladıkları
uygulamaları derslerinde aktif olarak kullanıp kullanmadıkları sorulmuştur. Öğrencilerin %65'i bu
soruya "hayır" yanıtını verirken, %12'si "evet", %23'ü de "kısmen" yanıtını vermiştir. Bu bağlamda
AG uygulamalarını daha çok mesleki gelişim ile eğitim ve öğretimi kolaylaştırma amacıyla hazırlayan
öğrencilerin az bir bölümünün bunu derslerinde kullanması, bu teknolojinin ders içeriklerine henüz
adapte edilmediği ve öğrenciler tarafından daha yeni keşfedildiği sonucunu doğurmaktadır.
AG Uygulamalarının Eğitim ve Öğrenme Süreci Üzerindeki Etkileri
AG uygulamalarını bilen (n=175) öğrencilere, bu uygulamaların eğitim ve öğretim süreci
üzerindeki etkileriyle ilgili literatür taramasında elde edilen "kazanımlar" hakkındaki düşünceleri
sorulmuştur. Sekiz (8) adet kazanımla ilgili hazırlanmış sorulara öğrencilerin açıklama getirerek yanıt
vermesi beklenmiştir.
AG uygulamalarının normalde kolay anlaşılmayacak içerikleri anlayıp öğrenmeyi
kolaylaştırdığıyla ilgili soruya, öğrencilerin %82'si "evet", %18'i "kısmen" yanıtını vermiştir. Bu
soruya açıklama getiren öğrenciler, bunu AG uygulamalarının görselleştirme özelliğine bağlayarak,

Sayımer, İ., & Küçüksaraç, B. (2015). Yeni teknolojilerin üniversite eğitimine katkısı: İletişim fakültesi öğrencilerinin
artırılmış gerçeklik uygulamalarına ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1536-1554. doi:
10.14687/ijhs.v12i2.3488
1546
sözel olarak anlatımın her zaman etkili olmadığını, konuların görselleştirilmesiyle daha açıklayıcı
olabileceğini ve anlamda bütünlük sağlanacağını ifade etmiştir.
AG uygulamalarının öğrenilen bilgilerin hafızada daha uzun süre kalmasını sağladığıyla ilgili
soruya, öğrencilerin %82'si "evet", % 11'i "kısmen", %7'si de "hayır" yanıtını vermiştir. Bu kazanımı
olumlayan öğrenciler, AG uygulamalarının çoklu ortam materyalleri sunmasından dolayı insanların
dikkatini çekeceğini ve bilginin kalıcı olacağını ifade etmiştir. Bu kazanımı olumlamayan
öğrencilerden biri ise, AG uygulamalarının görselleştirme etkisiyle bilginin inandırıcılığının ve akılda
kalıcılığının azalacağını belirtmiştir. Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümünden bir öğrencinin ifadesine
göre "bazen izlememek daha inandırıcı ve akılda kalıcı oluyor, böylece hayal gücü ile kişi bilgiyi
kendisi zihne yerleştiriyor".
AG uygulamalarının hoşlanılmayan derslere/konulara ilgi ve motivasyonu artırdığıyla ilgili
soruya, öğrencilerin %66'sı "evet", %24'ü "kısmen", %10'u da "hayır" cevabını vermiştir. Bu soruya
olumlu yanıt veren öğrenciler, AG uygulamaları ile derslerin ya da konuların daha eğlenceli ve dikkat
çekici hale gelebileceğini, böylece ilgilerinin daha uzun süre konuda kalacağını ifade etmiştir. Görsel
İletişim Tasarımı Bölümünden bir öğrencinin ifadesi ise şu şekildedir: "AG uygulamalarıyla
desteklenmiş bir ders, anlatımla geçiştirilen bir derse nazaran daha fazla ilgi uyandırır ve katılım
sağlar".
AG uygulamalarının sosyal ilişki kurma ve işbirliği becerisini geliştirdiğiyle ilgili soruya,
öğrencilerin %45'i "evet" ve "kısmen", %10'u ise "hayır" cevabını vermiştir. Öğrencilerin bu
kazanımla ilgili herhangi bir görüş ifade etmedikleri belirlenmiştir. Bu bağlamda, öğrencilerin, sosyal
çevrelerinde AG kullanıcı ve bilen sayısının azlığından dolayı konuyla ilgili kesin kanıya varamamış
oldukları düşünülmektedir.
AG uygulamalarının yaratıcılığı geliştirdiğiyle ilgili soruya, öğrencilerin %65'i "evet", %21'i
"kısmen", %14'ü ise "hayır" yanıtını vermiştir. Bu soruya olumlu yanıt veren öğrenciler, AG
uygulamalarının daha geniş bir perspektiften konulara yaklaşma imkanı sağlayarak yaratıcılığı
geliştirebileceğini ifade etmiştir. "Hayır" yanıtını veren Radyo Televizyon ve Sinema bölümü
öğrencisi ise, "Aksine, yaratıcılığı törpüleyip azaltacağını düşünüyorum" şeklinde görüşünü ifade
etmiştir.
AG uygulamalarının öğrenme sürecinden zevk almayı sağladığıyla ilgili soruya, öğrencilerin
%81'i "evet", %12'si "kısmen" ve %7'si de "hayır" yanıtını vermiştir. Bu soruya yanıt veren
öğrencilerden bazıları, AG uygulamalarının çoklu ortam materyalleri ile zenginleştirilmiş içerikler
sunarak öğrenme sürecini keyifli hale getirebileceğini ifade etmiştir.

Sayımer, İ., & Küçüksaraç, B. (2015). Yeni teknolojilerin üniversite eğitimine katkısı: İletişim fakültesi öğrencilerinin
artırılmış gerçeklik uygulamalarına ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1536-1554. doi:
10.14687/ijhs.v12i2.3488
1547
AG uygulamalarının eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerini geliştirdiğiyle ilgili
soruya, öğrencilerin %46'sı "evet", %41'i "kısmen" ve %13'ü ise "hayır" yanıtını vermiştir. Bu soruya
yanıt veren öğrenciler, AG uygulamalarının konuyu net görme, konuya farklı açılardan bakma ve
daha geniş bir düşünme imkanı sağladığı için eleştirel düşünmeyi ve problem çözme becerilerini
geliştirebileceğini ifade edilmiştir.
AG uygulamalarının teori ile pratiği bütünleştirmede kolaylık sağladığıyla ilgili soruya,
öğrencilerin %67'si "evet", %26'sı "kısmen" ve %7'si "hayır" yanıtını vermiştir. Bu soruya yanıt
veren öğrencilerden bazıları, AG uygulamaları ile özellikle uygulama ağırlıklı derslerin teorik
kısımlarının daha iyi anlaşılacağını, hatta derslerin uygulama taraflarıyla ilgili somut örneklerin ya da
simülasyonların yapılmasının öğrenciler için kolaylık sağlayacağını ifade etmiştir.
Genel olarak öğrencilerin verdikleri cevaplara bakıldığında, öğrencilerin çoğunun AG
uygulamalarının eğitim ve öğretim süreci üzerindeki etkileriyle ilgili kazanımları olumladıkları
görülmektedir.
AG Uygulamalarının Öğrenme Sürecindeki Etkileriyle İlgili Öneriler
AG uygulamalarının öğrenme süreçlerinde nasıl etkili olabileceğini ve yeni ders planlarında
nasıl kullanılabileceğini öğrencilerin bakış açısından tartışabilmek amacıyla, öğrencilere AG
uygulamalarının lisans ders planlarında yer alan en çok hangi derslerin öğrenme sürecinde etkili
olduğuna ya da olabileceğine ilişkin düşünceleri sorulmuş ve gerekçeleriyle birlikte bu düşüncelerini
açıklamaları istenmiştir. Açık uçlu olarak sorulan bu soruyu katılımcıların sadece %5'i (n=17)
cevaplamıştır. Verilen cevaplara bakıldığında çoğunun Halkla İlişkiler ve Tanıtım (n=8), bir kısmının
ise Radyo Televizyon ve Sinema (n=5) ile Görsel İletişim Tasarımı (n=4) bölümlerindeki öğrenciler
tarafından yanıtlandığı görülmektedir.
Halkla İlişkiler ve Tanıtım bölümü öğrencilerinin verdikleri yanıtlar daha çok ders planlarında
yer alan derslerle ilgili öneriler şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Öğrenciler lisans ders planlarında yer
alan; Bütünleşik Pazarlama, Kişilerarası İletişim, Sunum Teknikleri, Uluslararası Halkla İlişkiler,
Optik Bilgisi ve Işık, Sanal Ortamda Halkla İlişkiler, Atölye Uygulamaları, Halkla İlişkilerde Ortam
ve Araçlar, Halkla İlişkiler Örnek Olayları, Temel Sanat Eğitimi, Sosyal Davranış ve Protokol
derslerinde AG uygulamalarının etkili olabileceğini düşünmektedir.
Bu önerileri getiren öğrencilerden iki tanesi bunun gerekçesini şu şekilde ifade etmiştir;
"AG uygulamaları görselleştirme ve motivasyonu artırma özelliğinden dolayı teoriye dayalı derslerin daha kolay
anlaşılmasında ve akılda daha uzun süre kalmasında etkili olabilir. Ayrıca uygulama derslerinde de imkanlar ve
şartlar uygun olmadığında kullanılabilir".

Sayımer, İ., & Küçüksaraç, B. (2015). Yeni teknolojilerin üniversite eğitimine katkısı: İletişim fakültesi öğrencilerinin
artırılmış gerçeklik uygulamalarına ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1536-1554. doi:
10.14687/ijhs.v12i2.3488
1548
"Çoğu dersimizde teoriden çok uygulama ön plana çıktığı için, bu derslerde görselleştirme çok önemli. Bu nedenle
derslerde artırılmış gerçeklik uygulamaları kullanıldığı zaman bilgilerin daha akılda kalıcı ve daha etkili olacağını
düşünüyorum".
Radyo Televizyon ve Sinema bölümünden soruyu yanıtlayan öğrencilerin ifadeleri ise şu
şekildedir:
"Kurgu Kuram ve Uygulamaları: Bilgisayar teknolojisinin araç olarak aktif kullanıldığı bu dersin yine Artırılmış
Gerçeklik uygulamalarıyla daha iyi öğrenilebileceği kanısındayım”.
"Yeni Medya ve Etkileşim: Dersin içeriği gereği öğretim şeklinin de aynı araçların kullanımıyla gerçekleştirilmesi
doğru bir yöntem olabilir".
"Sinemada Moda ve Kostüm Tasarımı, Video Art gibi dersler için etkili olabilir, görsel olarak zihnimize kazınan
şeylerin pratiğe dökülme sürecinde bize kolaylık sağlayacağı kuşkusuz bir gerçek. Ayrıca önceki dönemlerde
uygulama gerektiren, ancak bazı nedenler yüzünden uygulama dersi yapılamayan derslerde, artırılmış gerçekliğin
kullanılması derslere farklı bir boyut kazandırabilir".
Görsel İletişim Tasarımı bölümü öğrencileri ise, çok kısa bir şekilde soruyu yanıtlamıştır:
"Uygulaması fazla olan dersler için daha fazla katkısı olabilir".
"Tasarım derslerinde etkili olur".
Öğrencilerin verdikleri cevaplara bakıldığında, görselliğin, yaratıcılığın ve teknolojinin
kullanıldığı uygulama ağırlıklı derslerde AG uygulamalarının daha etkili olabileceği öngörülmekte,
bunun yanında teori derslerinin de AG uygulamalarıyla daha ilgi çekici ve kalıcı olabileceği
düşünülmektedir.
SONUÇ VE ÖNERİLER
Çalışmada, günümüzde eğitim alanına yeni metotlar sağlama ve pedagojik değer sunma
potansiyeli taşıdığı düşünülen yeni teknolojilerden biri olarak karşımıza çıkan AG'nin, üniversite
eğitimine katkısı iletişim fakültesi öğrencilerinin AG uygulamaları hakkındaki farkındalık ve ilgi
düzeyleri ile uygulama becerileri üzerinden incelenmiştir. Bu doğrultuda Kocaeli Üniversitesi
İletişim Fakültesi'nde bulunan beş bölümün öğrencileri tarafından 2015 Güz dönemi başlangıcında
doldurulan çevrim içi anket ile farklı bölümlerde öğrenim gören öğrencilerin konuya yaklaşımları
arasındaki farklılıklar da ortaya çıkarılmıştır.
Çalışmada, öğrencilerin çoğunun AG uygulamalarını bildikleri, ancak kullanmadıkları ortaya
çıkmıştır. AG uygulamalarını bilen öğrenciler bunu "1 yıldan az" bir sürede bilmekte, kullanmama
sebepleri ise, "fırsatı ve imkanı olmaması" şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda öğrencilerin
çoğu için AG uygulamaları yeni farkına vardıkları bir teknoloji olarak karşımıza çıksa da,

Sayımer, İ., & Küçüksaraç, B. (2015). Yeni teknolojilerin üniversite eğitimine katkısı: İletişim fakültesi öğrencilerinin
artırılmış gerçeklik uygulamalarına ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1536-1554. doi:
10.14687/ijhs.v12i2.3488
1549
öğrencilerin bu teknolojiyi kullanacak fırsat ve imkana pek sahip olmadıkları sonucuna
ulaşılmaktadır. AG uygulamalarını kullanan öğrenciler ise, bu uygulamaları daha çok "oyun ve
eğlence" ile "sosyal medya" alanında kullanmalarına rağmen, öğrencilerin eğitim aldıkları bölümlerle
alakalı olarak kendi uzmanlık alanlarına yakın AG uygulamalarını da kullanmayı tercih ettikleri
görülmektedir.
Çalışmada öğrencilerin AG uygulamalarıyla ilgili becerilerinin olmadığı da tespit edilmiştir.
Öğrencilere herhangi bir uygulama/sistem/yazılım aracı kullanarak AG uygulaması hazırlayıp
hazırlamadıkları sorulduğunda, öğrencilerin çoğunun "hayır" yanıtını verdiği ortaya çıkmıştır. AG
uygulaması hazırlamakla ilgilenen öğrencilerin (%8) ise, bunu daha çok "mesleki gelişim" ve
"akademik gelişim" amaçlı gerçekleştirdikleri, bu uygulamaları hazırlarken daha çok "Aurasma"
uygulamasını kullandıkları ve "masaüstü bilgisayar ya da diz üstü bilgisayar" ile çalışmayı tercih
ettikleri görülmektedir. Ayrıca AG uygulaması hazırlamakla ilgilenen öğrencilerin, bu uygulamaları
derslerinde aktif olarak kullanmadıkları da ortaya çıkmıştır. AG uygulamalarını daha çok mesleki
gelişim ile eğitim ve öğretimi kolaylaştırma amacıyla hazırlayan öğrencilerin az bir bölümünün bunu
derslerinde kullanması, bu teknolojinin ders içeriklerine henüz adapte edilmediği ve öğrenciler
tarafından bu uygulamaların daha yeni keşfedildiği sonucunu doğurmaktadır.
AG uygulamalarını bilen öğrencilere, bu uygulamaların eğitim ve öğretim süreci üzerindeki
etkileriyle ilgili literatür taramasında elde edilen "kazanımlar" hakkındaki düşünceleri sorulduğunda,
çoğu öğrencinin bu kazanımları olumladığı ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda öğrencilerin çoğuna göre
AG uygulamaları;
 Normalde kolay anlaşılmayacak içerikleri anlayıp öğrenmeyi kolaylaştırmaktadır.
 Öğrenilen bilgilerin hafızada daha uzun süre kalmasını sağlamaktadır.
 Hoşlanılmayan derslere/konulara ilgi ve motivasyonu artırmaktadır.
 Sosyal ilişki kurma ve işbirliği becerisini geliştirmektedir.
 Yaratıcılığı geliştirmektedir.
 Öğrenme sürecinden zevk almayı sağlamaktadır.
 Eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerini geliştirmektedir.
 Teori ile pratiği bütünleştirmede kolaylık sağlamaktadır.
Çalışmada AG uygulamalarının öğrenme süreçlerinde nasıl etkili olabileceğini ve yeni ders
planlarında nasıl kullanılabileceğini öğrencilerin bakış açısından tartışabilmek de amaçlanmıştır. Bu
kapsamda öğrencilere AG uygulamalarının lisans ders planlarında yer alan en çok hangi derslerin
öğrenme sürecinde etkili olduğuna ya da olabileceğine ilişkin düşünceleri sorulduğunda, öğrencilerin
%5'inin bu soruya yanıt verdiği, bu öğrencilerin çoğunun Halkla İlişkiler ve Tanıtım, bir kısmının ise

Sayımer, İ., & Küçüksaraç, B. (2015). Yeni teknolojilerin üniversite eğitimine katkısı: İletişim fakültesi öğrencilerinin
artırılmış gerçeklik uygulamalarına ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1536-1554. doi:
10.14687/ijhs.v12i2.3488
1550
Radyo Televizyon ve Sinema ile Görsel İletişim Tasarımı bölümlerindeki öğrencilerden oluştuğu
görülmektedir. Bu bağlamda öğrenciler tarafından, görselliğin, yaratıcılığın ve teknolojinin
kullanıldığı uygulama ağırlıklı dersler (Kurgu Kuram ve Uygulamaları, Sinemada Moda ve Kostüm Tasarımı,
Video Art, Yeni Medya ve Etkileşim, Sanal Ortamda Halkla İlişkiler, Atölye Uygulamaları vb.) için AG
uygulamalarının daha etkili olabileceği, bunun yanında teori derslerinin (Temel Sanat Eğitimi,
Kişilerarası İletişim, Sosyal Davranış ve Protokol vb.) AG uygulamalarıyla daha ilgi çekici ve kalıcı
olabileceği önerilmektedir.
Bölümler bazında değerlendirildiğinde ise, Halkla İlişkiler ve Tanıtım ile Görsel İletişim
Tasarımı bölümü öğrencilerinin AG teknolojilerini bilme, kullanma ve uygulama durumlarının diğer
bölüm öğrencilerine göre daha yüksek olduğu görülmektedir.
Sonuç olarak, çalışmada AG teknolojilerinin eğitim alanındaki katkıları iletişim fakültesi
öğrencileri özelinde tartışılmıştır. İletişim fakültesi öğrencilerinin çoğunun AG teknolojisini bildiği
ancak kullanma ve hazırlamakla ilgili yeterli beceriye sahip olmadıkları ortaya çıkmıştır. AG
teknolojisini bilen öğrenciler ise, bu teknolojinin eğitime katkılarını olumlamakla birlikte lisans ders
planlarında yer alan uygulama ve teorik derslerin çoğunda AG teknolojisinin kullanılmasını
önermiştir.
Görsel teknolojileri kullanan ve yaratıcılığın temel alındığı disiplinlerde eğitim gören iletişim
fakültesi öğrencilerinin, akademik ve mesleki (AG teknolojisinin diğer kullanım alanları olan reklam,
pazarlama, sinema vb. alanlardaki uygulama örnekleri de göz önüne alındığında) gelişimleri
açısından bu teknolojiyi bilmeleri ve kullanma becerisine sahip olmaları önemlidir. Bu bağlamda
çalışmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda aşağıdaki önerilerde bulunulabilir:
 Eğitim-öğretim ortamlarının işlevselliğinin artırılması ve anlamlı bir öğrenme deneyimi
yaşanmasında önemli bir potansiyel taşıyan AG uygulamaları geliştirilmeli ve eğitim-öğretim
ortamlarına entegre edilmeli,
 AG uygulamalarının eğitim-öğretim ortamlarında kullanımını ve başarı-öğrenme düzeyi
üzerindeki etkilerini inceleyen deneysel çalışmalar yapılmalı,
 Eğitimcilerin/Akademisyenlerin bu teknolojiyi derslerine entegre etmeleri için AG
teknolojisiyle ilgili eğitici seminerler/atölye çalışmaları düzenlenmelidir.

Sayımer, İ., & Küçüksaraç, B. (2015). Yeni teknolojilerin üniversite eğitimine katkısı: İletişim fakültesi öğrencilerinin
artırılmış gerçeklik uygulamalarına ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1536-1554. doi:
10.14687/ijhs.v12i2.3488
1551
KAYNAKÇA
Abdüsselam, M. S. & Karal H. (2012). Fizik Öğretiminde Artırılmış Gerçeklik Ortamlarının
Öğrenci Akademik Başarısı Üzerine Etkisi: 11. Sınıf Manyetizma Konusu Örneği. Eğitim ve
Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 20.
Azuma, R.T. (1997). A Survey of Augmented Reality. Presence: Teleoperators and Virtual Environments,
6(4), 355-385.
Billinghurst, M. (2002). Augmented Reality in Education. Seattle WA: New Horizons for Learning -
Technology in Education.
Chen, Y. C., Chi, H. L., Hung, W. H., & Kang, S. C. (2011). Use of tangible and augmented reality
models in engineering graphics courses. Journal of Professional Issues in Engineering Education and
Practice, 137(4), 267-276.
Çetinkaya, H. H., & Akçay, M. (2013). Eğitim Ortamlarında Arttırılmış Gerçeklik Uygulamaları.
Akademik Bilişim Kongresi, Antalya, 11.10.2015 tarihinde
http://ab.org.tr/ab13/bildiri/114.pdf
Dunleavy, M., Dede, C. & Mitchell, R. (2009). Affordances and limitations of immersive
participatory augmented reality simulations for teaching and learning. Journal of Science
Education and Technology, 18(1), 7-22.
Finkelstein, N. D., Perkins, K. K., Adams W., Kohl, P. & Podolefsky, N. (2005). Can Computer
imulations Replace Real Equipment in Undergraduate Laboratories?, Department of Physics
University of Colorado, Boulder. 10.10.2015 tarihinde
http://www.colorado.edu/physics/EducationIssues/papers/Finkelstein_PERC1.pdf
Hamilton, K. & Olenewa, J. (2010). Augmented Reality in Education. 9.10.2015 tarihinde
http://www.authorstream.com/Presentation/k3hamilton-478823-augmented-reality-in
education/
İbili, E. & Şahin, S. (2013). Artırılmış Gerçeklik ile İnteraktif 3D Geometri Kitabı Yazılımın
Tasarımı ve Geliştirilmesi: ARGE3D. AKÜ FEMÜBİD, 13, 1-8.
Kerawalla, L., Luckin, R., Seljeflot, S., & Woolard, A. (2006). Making it real: Exploring the Potential
of Augmented Reality for Teaching Primary School Science. Virtual Reality, 10 (3-4), 163-
174.
Klopfer, E., & Yoon, S. (2004). Developing Games And Simulations for Today And Tomorrow’s
Tech Savvy Youth. TechTrends, 49(3), 41-49.
Küçük, S., Yılmaz, R.M., Baydaş, Ö. & Göktaş, Y. (2014). Ortaokullarda Artırılmış Gerçeklik
Uygulamaları Tutum Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Eğitim ve Bilim, 39 (176), 383-
392.
Küçük, S., Yılmaz, R.M., Baydaş, Ö. & Göktaş, Y. (2014). İngilizce Öğreniminde Artırılmış
Gerçeklik: Öğrencilerin Başarı, Tutum ve Bilişsel Yük Düzeyleri. Eğitim ve Bilim, 39 (176),
393-404.
Shelton, B. E., & Hedley, N. R. (2002). Using Augmented Reality for Teaching Earth-Sun
Relationship To Undergraduate Geography Students. The First IEEE International Augmented
Reality Toolkit Workshop, 1-8.
Singhal, S., Bagga, S., Goyal, P., & Saxena, V. (2012). Augmented Chemistry: Interactive Education
System. International Journal of Computer Applications, 49(15), 1-5.

Sayımer, İ., & Küçüksaraç, B. (2015). Yeni teknolojilerin üniversite eğitimine katkısı: İletişim fakültesi öğrencilerinin
artırılmış gerçeklik uygulamalarına ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1536-1554. doi:
10.14687/ijhs.v12i2.3488
1552
Somyürek, S. (2014). Öğrenme Sürecinde Z Kuşağının Dikkatini Çekme: Artırılmış Gerçeklik.
Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 4 (1), 63-80.
Souza-Concilio I.A. & Pacheco B.A. (2013). The Development of Augmented Reality Systems in
Informatics Higher Education. Procedia Computer Science, 25, 179-188.
Wang, X., Kim, M. J., Love, P. E. D., & Kang, S. C. (2013). Augmented Reality in Built
Environment: Classification And İmplications for Future Research. Automation in
Construction, 32, 1-13.
Wojciechowski, R. & Cellary, W. (2013). Evaluation of Learners’ Attitude Toward Learning in
ARIES Augmented Reality Environments. Computers and Education, 68, 570-585.
Wu, H.K., Lee, S. W. Y., Chang, H. Y., & Liang, J. C. (2013). Current Status, Opportunities And
Challenges of Augmented Reality in Education, Computers and Education, 62, 41-49.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin
Yayınları.
Yuen, S.; Yaoyuneyong, G.;& Johnson, E. (2011). Augmented Reality: An Overview And Five
Directions for AR in Education. Journal of Educational Technology Development and Exchange,
4(1), 119-140.
Zachary, W., Ryder, J., Hicinbothom, J., & Bracken, K. (1997). The Use of Executable Cognitive
Models in Simulation-based Intelligent Embedded Training. Proceedings of Human Factors
Society 41st Annual Meeting, Santa Monica, CA: Human Factor Society, 1118-1122.
Extended English Abstract
Augmented Reality (AR) is new and advanced technology which is widespreadly being used in
every level of educational processes due to its positive effects on pedagogical values. There is a
large body of research in the educational literature addressing the positive impacts of AR
technology use in mostly primary, secondary and high school education and instructional practices.
In the recent years new studies have also been made investigating AR technology-assisted
instructional practices and the impacts on students learning outcomes in higher education,
especially in educational sciences, engineering faculties and medical schools. Similar researches
appear to have a need on communication and media studies in higher education if AR technology is
considered to be beneficial to support effective learning, teaching and also assessment in digital age.
Innovative based communication studies at universities are also known as disciplines using visual
technologies. This study accordingly focuses on communication faculty students’ awareness and
interest level of AR practices in Turkey, and also finding out their digital practice skills of using this
technology.
Method
The population of study consists of communication faculty students in Turkey. Since it is not
possible to cover all of Turkey's communication faculty students into the study in terms of both
time and cost, the study is limited as undergraduate level students of Kocaeli University (KOÜ),
Faculty of Communication. During the selection of students, purposive sampling technique was
used and only 4th grade students from five departments of faculty have been included in the
research. There are total 648 students in these departments in 2015-2016 academic year as to be;
Journalism (188) Public Relations and Publicity (188), Radio Television and Cinema (173)
Advertising (47) and Visual Communication Design (52).

Sayımer, İ., & Küçüksaraç, B. (2015). Yeni teknolojilerin üniversite eğitimine katkısı: İletişim fakültesi öğrencilerinin
artırılmış gerçeklik uygulamalarına ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1536-1554. doi:
10.14687/ijhs.v12i2.3488
1553
An online questionnaire was used for data collection in accordance with the scope of study. The
questionnaire consists of 4 sections with 22 questions in total in which significant part of them are
closed-ended. The questionnaire was open to students participation within 21 September to 2
October 2015. The related survey link has been shared in Facebook accounts of each class. For
data evaluation, SPSS statistics program was used.
Findings
The questionnaire was answered by 336 students. The most of the student’s age who participate the
study is within 21-25. The 54% of them was female and 46% of them was male. Department of the
Students they studied are; 31% (n=106) Public Relations and Publicity, 29% (n=96) Journalism,
25% (n=84) Radio Television and Cinema, 7% (n= 22) Advertising and 8% (n=28) Visual
Communication Design.
According to results of the study the students overwhelmingly know what AR applications are, but
they don’t use it. Students who know AR applications are familiar with this term "less than 1 year"
and the main reason of not using the application is that "the lack of opportunities and
possibilities". In this context we came to a conclusion that although most of the students realized
the AR applications as a new technology they do not have opportunities and facilities to use it.
Although the students who use AR applications have been using them rather for "fun and games"
and "social media" purposes, it is obvious that they prefer to use AR applications related with their
academic field or vocational expertness.
It was found out that students are lack of AR applications skills. Most of the students don’t prepare
any kind of AR application by using tools such as any application/system/software. On the other
hand students (8%) who are interested in preparing AR applications, they perform it with more
"vocational development" and "academic development" purposes. It was seen that when preparing
these applications, they used "Aurasma" and prefer to work with "desktop computer or laptop".
Also, students who are interested in preparing AR applications do not use these applications in the
course actively. Fewer students who use AR applications for the purpose of facilitating the
vocational, education and training development shows that the technology is not yet adapted to the
students course content and is discovered by the student recently.
The participant students who know AR applications were asked what they think about the "gains"
which were mentioned in the literature obtained by the positive impacts of these applications on
educational and instructional process. Students overwhelmingly assume the gains.
One of the main purposes of the study was to discuss how AR applications can be affective in the
learning process and how to use it in the new course plans from students’ perspectives. Within this
content, student were asked in which course they think AR applications can be effective or to be
affective. Only 5% of the student answered this question. Therefore, it can be suggested that AR
applications can be more effective in courses on which visualization, creativity and application of
the technology is used mainly (Editing Theories and Practices, Fashion and Costume Design in Cinema,
Video Art, New Media and Interaction, Virtual Environments PR,. Workshop Applications. etc) Also, it can
be suggested that theoretical courses (Basic Art Education, Interpersonal Communication, Social Behaviour
and Protocol etc.) may be interesting and permanent with AR applications.
When evaluated on the basis of departments, students of "Public Relations and Publicity" and
"Visual Communication Design" has higher know, use and application rate for AR applications
when it is compared to other department’s students.

Sayımer, İ., & Küçüksaraç, B. (2015). Yeni teknolojilerin üniversite eğitimine katkısı: İletişim fakültesi öğrencilerinin
artırılmış gerçeklik uygulamalarına ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1536-1554. doi:
10.14687/ijhs.v12i2.3488
1554
Result
The study discusses the possible benefits and positive effects of AR technologies in the
communication faculty academic program and the contribution to students’education process. It
was seen that most of the communication faculty students know the AR applications but they do
not have the sufficient skills to use or/and prepare any content. The students who know the AR
technology confirm the contribution of this technology to education. Also, they suggested that AR
technologies can be used in most of the practices and lectures. Consequently, it is important for
communication faculty students who study in disciplines based on visual technologies and creativity
to know and use this technology in terms of academic and vocational development.
In this regard, AR applications which carry a great potential in terms of enhancing the functionality
of education environment and experiencing a meaningful learning experience should be developed
and integrated into the educational environment. Experimental studies which examine the use of
AR applications on educational environment and the effects on the success-learning level should be
carried out. Educational seminars/workshops should be organized on this technology in order to
provide educators/academics integrate this technology into their lectures.