Топографски практикум

Abstract

Во практикумот, во десет тематски групи, се обработени основите на сите елементи на топографијата, и за секој дел посебно се дадени вежби со соодветни решенија, со акцент на картометријата. Приложени се голем број на слики шематски прикази и табели, како и посебни прилози во боја, меѓу кои е и Топографска карта, Штип 3 (Gauss-Kruger and UTM coordinates) со размер: 1: 50 000.

This practicum elaborates the fundamentals of the topographic elements in ten thematic parts, each of which containing exercises with keys and placing accent on map measuring. It also gives a large number of pictures, schematic illustrations and tables, as well as supplements in color among which the Topographic Map of Štip 3 (Gauss-Kruger and UTM coordinates) with scale of: 1: 50 000.

Full text

JOVE Dimitrija TALEVSKI,
GORAN \OR\IEVSKI
TOPOGRAFSKI PRAKTIKUM

Jove Talevski, Goran \or|ievski
TOPOGRAFSKI PRAKTIKUM
Izdava~i:
Voena akademija "General Mihailo Apostolski#, Skopje
Alfa - 94, Skopje
Recenzenti:
Prof. d-r Milo{ Zmejkovski
Prof. d-r Boris Nikodinovski
Jazi~na redakcija:
Violeta Kunovska
Grafi~ki dizajn:
Slobodan Mihajlovski
So odluka na Nastavno - nau~niot sovet na Voenata
akademija br. 04-22/5, od 31. 01. 2000 god., ovaa kniga
pretstavuva praktikum po predmetot "Voena topografija#
na dodiplomskite studii na VA i na kursevite za rezervni
oficeri i oficeri za slu`bite vo ARM.
CIP - Katalogizacija vo publikacija

TOPOGRAFSKI
PRAKTIKUM
JOVE Dimitrija TALEVSKI
GORAN \OR\IEVSKI
Skopje, 2000
REPUBLIKA MAKEDONIJA
Voena akademija "General Mihailo Apostolski# - Skopje

4
Topografski praktikum

5
Sodr`ina
Sodr`ina
PREDGOVOR............................................................... 9
PRA[AWA I ZADA^I
IKARTI I NIVNI KARAKTERISTIKI .. 13
1. Poim i osnovni karakteristiki na kartite.......... 13
2. Klasifikacija na topografskite karti ................ 13
3. Razmer na kartite ......................................................... 13
4. Forma i povr{ina na Zemjata ................................... 14
5. Geografska koordinatna mre`a ............................... 14
6. Pravoagolna koordinatna mre`a ............................. 15
7. UTM koordinatna mre`a ............................................16
8. Svetski geodetski sistem 84 - WGS 84
(World geodetic system 84)............................................... 16
9. Kartografski proekcii .............................................16
10. Topografski znaci....................................................... 17
11. Prika`uvawe na zemji{ni objekti na karta .........18
12. Pretstavuvawe na reljefot
na topografskite karti ..............................................19
13. Trigonometriski to~ki ..............................................20
14. Generalizacija na sodr`inata na kartata ............. 21
15. Nomenklatura i podelba na topografskite karti
na listovi .......................................................................21
16. Podgotvuvawe na karta za upotreba......................... 21
II MEREWE NA KARTA
(KARTOMETRIJA) ........................................... 25
1. Odreduvawe na polo`ba na to~ki
na zemji{teto so pomo{ na karta .............................25
2. Odreduvawe na dol`ini na zemji{teto na karta . 27
3. Merewe na povr{ini ................................................... 29
4. Merewe na horizontalni agli ................................... 30
5. GPS (Global Positioning System)
Sistem za globalno pozicionirawe ........................ 33

6
Topografski praktikum
6. Merewe na vertikalni agli .......................................33
7. Odreduvawe na vidlivost pome|u to~ki ................. 34
IIIGRAFI^KI BORBENI DOKUMENTI ..... 39
1. Poim za grafi~ki borbeni dokumenti....................39
2. Rabotna karta ................................................................ 39
3. Skici i {emi................................................................. 39
4. Kodirawe ........................................................................ 40
IVORIENTACIJA NA ZEMJI[TE
SO POMO[ NA KARTA ................................. 43
1. Orientacija na karta ................................................... 43
2. Odreduvawe na to~kata na stoewe na karta ...........43
3. Sporeduvawe na sodr`inata na kartata
so zemji{teto................................................................. 44
VDVI@EWE PO NEPOZNATO
ZEMJI[TE .......................................................... 47
1. Geografska, topografska
i takti~ka orientacija ............................................... 47
2. Izbor i koristewe na orientiri .............................47
3. Orientacija spored nebeskite tela
i objektite na zemji{teto .......................................... 47
4. Dvi`ewe na teren po nepoznato zemji{te .............48
ODGOVORI I RE[ENIJA
IKARTI I NIVNI KARAKTERISTIKI .. 55
1. Poim i osnovni karakteristiki na kartite.......... 55
2. Klasifikacija na topografskite karti ................ 56
3. Razmer na kartite .........................................................57
4. Forma i povr{ina na Zemjata ................................... 60
5. Geografska koordinatna mre`a ............................... 61
6. Pravoagolna koordinatna mre`a ............................. 62
7. UTM koordinatna mre`a ............................................63

7
Sodr`ina
8. Svetski geodetski sistem 84 - WGS 84
(World geodetic system 84)............................................... 65
9. Kartografski proekcii .............................................68
10. Topografski znaci....................................................... 70
11. Prika`uvawe na zemji{ni objekti na karta .........71
12. Pretstavuvawe na reljefot
na topografskite karti ..............................................73
13. Trigonometriski to~ki ..............................................77
14. Generalizacija na sodr`inata na kartata ............. 78
15. Nomenklatura i podelba na topografskite karti
na listovi .......................................................................80
16. Podgotvuvawe na kartata za upotreba..................... 82
II MEREWE NA KARTA
(KARTOMETRIJA) ........................................... 87
1. Odreduvawe na polo`ba na to~ki
na zemji{teto so pomo{ na karta .............................87
2. Odreduvawe na dol`ini na zemji{teto na karta . 91
3. Merewe na povr{ini ................................................. 100
4. Merewe na horizontalni agli ................................. 105
5. GPS (Global Positioning System)
Sistem za globalno pozicionirawe ...................... 115
6. Merewe na vertikalni agli .....................................123
7. Odreduvawe na vidlivost pome|u to~ki ............... 126
IIIGRAFI^KI BORBENI DOKUMENTI ... 133
1. Poim za grafi~ki borbeni dokumenti..................133
2. Rabotna karta .............................................................. 133
3. Skici i {emi............................................................... 134
4. Kodirawe ...................................................................... 139
IVORIENTACIJA NA ZEMJI[TE
SO POMO[ NA KARTA ............................... 151
1. Orientacija na karta................................................. 151
2. Odreduvawe na to~kata na stoewe na karta ......... 152
3. Sporeduvawe na sodr`inata na kartata

8
Topografski praktikum
so zemji{teto............................................................... 154
V DVI@EWE PO NEPOZNATO
ZEMJI[TE ........................................................ 159
1. Geografska, topografska
i takti~ka orientacija ............................................. 159
2. Izbor i koristewe na orientiri ...........................159
3. Orientacija spored nebeskite tela
i objektite na zemji{teto ........................................ 161
4. Dvi`ewe na teren po nepoznato zemji{te ...........162
PRILOZI................................................................ 177

9
Predgovor
PREDGOVOR
Topografskiot praktikum e rezultat na pove}egodi{na
nastava vo oblasta na Voenata topografija vo Voenata
akademija na Republika Makedonija - General Mihailo
Apostolski vo Skopje. Ovoj praktikum pretstavuva osnovna
literatura za ve`bite po predmetot Voena topografija za
pitomcite na dodiplomskite studii, za {kolata za oficeri
za slu`bite vo ARM i za {kolata za rezervni oficeri.
Najsoodvetni rezultati od upotrebata na praktikumot
}e se dobijat samo ako se koristi zaedno so osnovniot
u~ebnik Voena topografija koj vo komplet so prakti-
kumot pretstavuvaat edna kompaktna celina. Sodr`inata
na praktikumot odgovara na brojot na ve`bite koi se
potrebni za sovladuvawe na materijalot.
Materijalot prezentiran vo praktikumot e koncipiran
po tematski celini od nastavnata programa vo vid na
pra{awa i zada~i so soodvetni odgovori i re{enija. Vo
odredeni odgovori i re{enija detalno se razraboteni
mo`nite na~ini i postapki za re{avawe na zada~ite so
soodvetni grafi~ki prilozi i tabeli. Sostaven del na
praktikumot se odredeni grafi~ki prilozi (karti, skici,
kodni mre`i i dr.) koi }e se koristat pri re{avaweto na
zada~ite. Kako poseben prilog na praktikumot e topograf-
ska karta so razmer 1 : 50 000 [tip 3 (733-3) na koja {to e
pretstavena i UTM koordinatna mre`a. Kartata e rezultat
na proekt za prilagoduvawe na topografskite karti od
prostorot na Republika Makedonija na me|unarodnite
standardi, ~ij rakovoditel i glaven istra`uva~ e vonr.
prof. d-r Jove Talevski.
Za posebniot pridones pri podgotovkata na ovoj
praktikum i negovoto kone~no oformuvawe posebna bla-
godarnost im izrazuvame na recenzentite prof.d-r Milo{
Zmejkovski i prof. d-r Boris Nikodinovski, kako i na
dipl.in`.arhitekt Qubi{a Novakovi}.
Avtorite