Ekolojik karaktere sahip deri üretiminde kullanılan en eski yöntem, ham derilerin çeşitli bitkilerden elde edilen tanenlerle tabaklanması uygulamasıdır. Bitkisel tanenler çeşitli bitkilerin, kök, gövde, meyve ve yapraklarından elde edilen, antioksidan karaktere sahip ve proteinlerle bağ yapabilen polifenolik bileşiklerdir. Günümüzde bitkisel tabaklama amacıyla en çok, meşe palamudu, mimoza,
... [Show full abstract] kebrako ve kestane tanenleri kullanılmaktadır. Bu tanenlerle tabaklanmış deriler özellikle ayakkabı yüzlük, ayakkabı tabanlık ve çantalık deri üretiminde kullanılmaktadır. Bu tabaklayıcılarla elde edilen deriler, sıkı yapılı, dolgun ve ekolojik karakter göstermektedir. Bu çalışmada kondanse tanen grubunda yer alan mimoza ve kebrako tanenleri kullanılarak bitkisel tabaklama işlemi uygulanmıştır. Ardından mekanik işlemler uygulanarak deriler yumuşatılmış, kondüsyonlanmış ve fiziksel testlere hazır hale getirilmiştir. Uygulanan fiziksel testler neticesinde sırasıyla mimoza ve kebrako için büzülme sıcaklığı değerleri (°C) 83,77 ve 79,45; çekme mukavemeti (N/mm 2) 29,86 ve 21,83; uzama (%) 30,01 ve 27,66; dikiş yırtılma mukavemeti (N/mm), 139,32 ve 121,86; cilt çatlama mukavemeti (kgf), 100 ve 69,75 ve cilt çatlama yüksekliği (mm) 14,02 ve 13,15 olarak ölçülmüştür. Abstract The oldest method used in the production of ecological leather is the tanning of raw hides with tannins obtained from various plants. Vegetable tannins are polyphenolic compounds obtained from the roots, stems, fruits and leaves of various plants, have antioxidant properties and can bond with proteins. Today, acorn, mimosa, quebracho and chestnut tannins are mostly used for vegetable tanning purposes. Leather tanned with these tannins is used especially in the production of shoe uppers, shoe soles and bag leather. The leather obtained with these tanners has a tight structure, fullness and ecological character. In this study, vegetable tanning process was applied using mimosa and quebracho tannins, which are in the condensed tannin group. Then, by applying mechanical processes, the leathers were softened, conditioned and made ready for physical tests. As a result of the physical tests applied, shrinkage temperature values (°C) 83.77 and 79.45, tensile strength (N/mm2) 29.86 and 21.83, elongation (%) 30.01 and 27.66 for mimosa and quebracho, respectively. stitch tear strength (N/mm) was measured as 139.32 and 121.86, grain crack strength (kgf) as 100 and 69.75, and grain crack height (mm) as 14.02 and 13.15. Giriş Teknolojik olarak bitki polifenollerinin en eski kullanım şekli, deri kolajenini stabilize ederek çürümenin önüne geçirilmesi şeklindedir. Bitkisel tabaklamanın nasıl ortaya çıktığını anlamak çok da zor değildir. Eski çağlardaki insanlar deriyi bitki materyali bulunduran bir su birikintisine yatırdıklarında ne gibi değişiklikler olduğunu gözlemlenmişlerdir. Bitkisel materyallerden veya bitki parçalarından süzülen bitki polifenolleri, kolajen ile reaksiyon verebilme gücüne sahip, biyokimyasal parçalanmaya dayanıklı hale getiren ve en önemlisi de ıslanma ve kuruma işlemlerinden sonra dahi yumuşak kalabilme özelliği kazandıran maddelerdir (Covington, 2009).