Content uploaded by Özcan Erkan Akgün
Author content
All content in this area was uploaded by Özcan Erkan Akgün on Jul 06, 2015
Content may be subject to copyright.
T. C. Sakarya Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Enstitüsü
III. Sakarya’da Eğitim
Araştırmaları Kongresi
Bildiriler Kitabı
12 Haziran 2014
(Sakarya Üniversitesi Kongre ve Kültür Merkezi)
Sakarya
Sakarya Üniversitesi Yayınları No: 108
Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınları No: 7
ISBN: 978-905-4735-38-9
III. Sakarya’da Eğitim Araştırmaları Kongresi Bildiriler Kitabı 12 Haziran 2014
Yayına Hazırlayanlar: İsmail GÜLEÇ, Halil İbrahim SAĞLAM, Özcan Erkan AKGÜN
Kapak tasarım: Emrehan GÜLTEKİN, Fatih DURMUŞ
Sayfa tasarım: Safa EROĞLU, Murat TOPAL
Baskı: Sakarya Üniversitesi Basımevi, Esentepe SAKARYA
© 2014, Sakarya
Bu kitabın her türlü basım-yayın hakkı Sakarya Üniversitesine aittir.
Yazılardan yazarları sorumludur.
İletişim:
Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Hendek Kampüsü E Blok K2 Hendek SAKARYA
Tel: 0 (264) 614 2554 Belgegeçer: 0 (264) 295 7492
E-posta: egitim@sakarya.edu.tr
Sunuş
İlkini 2012 yılında yaptığımız Sakarya’da Eğitim Araştırmaları toplantılarının üçüncüsünü
içinde bulunduğumuz yıl yaptık. İlk iki toplantıyı çalıştay olarak düzenlemiştik. Ancak bir türlü
çalıştay formunda yapamadığımız için bu defa kongre yaptık. Bundan sonra da bu şekilde de-
vam etmeyi planlıyoruz. Çalıştay sadece kongre içinde bir oturum olarak gerçekleşecek. Konusu
da Sakarya’da eğitimle ilgili bir sorunun uzmanları ve muhataplarıyla tartışıp bir sonuca ulaş-
tırmaya çalışacağız. Umarız başarırız.
Bu ulusal, hatta yerel bir toplantı. Amacımız Sakarya ili sınırları içinde eğitim alanında ya-
pılan çalışmaların sonuçlarını muhataplarına duyurmak, tartışılmasını sağlamak, uygulayıcılara
yön gösterecek bilgiler üretmek. Enstitümüzde bir yıl içinde yaklaşık 50 tez yapılıyor. Bu tezlerin
bir kısmı Sakarya’daki okullarda çalışılarak hazırlanıyor. Ayrıca öğretim üyesi arkadaşlarımız da
çalışmalarının uygulamalarını Sakarya’da ve buradaki eğitim kurumlarında yapıyor. Yapılan bu
tezlerin ve yazılan makalelerin eğitim dünyasına sunulması amacıyla bu toplantıları düzenliyo-
ruz. Böylece Sakarya’daki eğitimi daha da ileri götürülmesine katkıda bulunmak. Bunu gerçek-
leştirip gerçekleştirmediğimizi bilmiyorum. Ama biz samimiyetle bu gayretlerimizi sürdüreceğiz.
Kimilerimiz “Niçin Sakarya ile sınırlı” diye düşünebilir. Bizce ülkesine faydalı olmak iste-
yen önce bulunduğu yerden başlamalıdır. Bu düşüncemizden dolayı Sakarya ile ilgili konulara
öncelik vermeye çalışıyoruz.
Kongremizde 53 bildiri sunuldu. Bunlardan 37’si ise bildiri kitabında yayınlanmaya değer
bulundu. 53 kişinin 47’si öğretmen ve bunların yarısından fazlası Sakarya’da çalışıyor.
Kongremize bildiri sunmak ve izlemek amacıyla katılanlara, bizlere yardımcı olan öğrenci
arkadaşlara, Doç. Dr. Halil İbrahim SAĞLAM’ın şahsında düzenleme heyetine, bildiri kitabının
bu kadar kısa sürede yayınlanmasında büyük emeği olan Ar. Gör. Murat TOPAL’a çok teşekkür
ediyorum.
Bir sonraki kongremizde Sakarya’da yapılan ve konusu Sakarya’daki eğitim olan araştır-
maların sonuçlarını paylaşmak üzere İl Milli Eğitim Müdürlüğünü, ilgili arkadaşları ve “Beni
buraya zorla getirdiler, ben zaten bunları biliyorum, bitse de gitsek” diyen öğretmenlerin dışın-
da, samimiyetle kendini geliştirmek isteyen, tecrübelerini katılımcılarla paylaşarak araştırmalara
katkı veren, akademik çalışmalar yapmak isteyen öğretmen arkadaşlarımızı da aramızda görmek
isteriz. Umarız bu isteğimiz karşılık bulur.
Prof. Dr. İsmail GÜLEÇ
Ağustos 2014, Serdivan
Onursal Başkan
Prof. Dr. Muzaffer ELMAS
Düzenleme Kurulu
Prof. Dr. İsmail GÜLEÇ
Doç. Dr. Halil İbrahim SAĞLAM
Doç. Dr. Ahmet AKIN
Doç. Dr. İsmail ÖNDER
Doç. Dr. Mustafa YILMAZLAR
Yrd. Doç. Dr. Özcan Erkan AKGÜN
Arş. Gör. Murat TOPAL
Arş. Gör. Safa EROĞLU
Arş. Gör. Mehmet Akif HAYAL
Bilim & Hakem Kurulu
Prof. Dr. Engin YILMAZ Sakarya Üniversitesi
Prof. Dr. Ersin ALTINTAŞ Sakarya Üniversitesi
Prof. Dr. Firdevs KARAHAN Sakarya Üniversitesi
Prof. Dr. İsmail GÜLEÇ Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Ahmet AKIN Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Ahmet ESKİCUMALI Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Ahmet ŞİMŞEK Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Ali Haydar ŞAR Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Alpaslan OKUR Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Canan LAÇİN ŞİMŞEK Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Erkan YAMAN Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Esat ÇETİN Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Fatime BALKAN KIYICI Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Halil İbrahim SAĞLAM Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Havva YAMAN Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. İsmail ÖNDER Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Mehmet Barış HORZUM Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Mehmet ÇARDAK Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Melek MASAL Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Murat İSKENDER Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Mustafa ALTUN Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Mustafa KOÇ Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Mustafa YILMAZLAR Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Mübin KIYICI Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Namudar İzzet KURBANOĞLU Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Neşe GÜLER Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Osman TİTREK Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Ömer Faruk TUTKUN Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Sevgi KESKİN Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Şenol BEŞOLUK Sakarya Üniversitesi
Doç. Dr. Tuncay AYAS Sakarya Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Ahmet SAKİN Sakarya Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Aysun ÖZTUNA KAPLAN Sakarya Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Ayşe Zeynep AZAK Sakarya Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Bekir Fatih MERAL Sakarya Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Bekir İNCE Sakarya Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Elif ATABEK YİĞİT Sakarya Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Ercan MASAL Sakarya Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Ergün ÖZTÜRK Sakarya Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Fatma SAPMAZ Sakarya Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Hülya ÇELİK Sakarya Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Mustafa BEKTAŞ Sakarya Üniversitesi
Öğr. Gör. Dr. Aytaç KAYA Sakarya Üniversitesi
Öğr. Gör. Dr. Kerim KARABACAK Sakarya Üniversitesi
Öğr. Gör. Dr. Mehmet GEDİZLİ Sakarya Üniversitesi
Öğr. Gör. Dr. Dursun AKSU Sakarya Üniversitesi
Öğr. Gör. Dr. Ebru UZUNKOL Sakarya Üniversitesi
Sempozyum Açılış Konuşması
Çok Kıymetli Misafirlerimiz,
Hepinizi en içten duygularımla selamlıyorum.
Bugün burada, III. Sakarya Eğitim Araştırmaları Kongresi için bir araya gelmiş bulunuyoruz. Kong-
remize hoş geldiniz, şeref verdiniz.
Eğitim, bir milletin ileriye dönük köklü bir yatırımıdır. Bir milletin eğitime olan ihtiyacı, bir insanın
havaya, suya, besin öğelerine olan ihtiyacı gibidir. Eğitim ihtiyacının karşılanmasında anaokulundan
üniversiteye kadar bütün eğitim kurumlarına önemli görev ve sorumluluklar düşmektedir. Bu görev
ve sorumluluklar yerine getirilirken birlikte hareket etmek, işbirliği yapmak son derece önemlidir.
Çünkü eğitim hem toplumu hem de bireyleri ilgilendiren önemli bir konudur. Ülkemizin lokomotif
olup olmamasında eğitimin lokomotif olup olmamasının etkisi büyüktür. Eğitimi gelişmeleri takip
eden değil; gelişmelere öncülük eden bir konuma getirmede eğitimin paydaşları olarak bizlere önemli
görev ve sorumluluklar düşmektedir. Bunun farkında olarak bugün burada bir araya gelmeye karar
verdik. Sizler de katılımlarınızla bu karara destek verdiniz. Bunun için sizlere minnettarız.
Çok Kıymetli Katılımcılar,
Ülkemizin sorunlarını çözmenin yolu eğitim sorunlarını çözmekten geçiyor. Hepimiz bunun farkın-
dayız. Burada hem öğretmen hem de öğrenci şapkasını taşıyan kıymetli meslektaşlarımız var. Genç
öğretmen adaylarımız var. Öğretim elemanlarımız var. Bu buluşma, bir arada olma esasında “bu so-
runların farkındayız, bu sorunları çözmeye kararlıyız”ın bir dışa vurumu olarak düşünülebilir. Prob-
lem çözmek için öncelikle “problemin farkında olmak” gerekir. Eğitim kurumunun birer üyesi olarak
sorunlarımızı birlikte konuşmak, tanımlamak ve ortak akılla birlikte çözmek durumundayız. Böyle bir
tarihi sorumluluğumuz var.
Değerli Katılımcılar,
Öğretmenlerimizin yüksek lisans, doktora yapma isteği esasında uygulamanın içinde yer alan meslek-
taşlarımızın kendilerini geliştirme, daha nitelikli insanlar yetiştirme isteğinden kaynaklanmaktadır.
Üniversitede görev yapan biz öğretim elemanları da, bu öğretmenlerimiz sayesinde, bağlarımızı il-
köğretimle, ortaöğretimle koparmamış oluyoruz. Böylece kademeler arasında etkileşim oluyor. Bunu
çok önemsiyoruz. Bu etkileşimi daha da geliştirerek güzel ürünler ortaya koymalıyız. Bugün burada
paylaşılacak çalışmaları bu kapsamda değerlendirebiliriz. Daha iyisini yapmalıyız. Yapabiliriz de.
Yeter ki buna inanalım. Gücümüzü birleştirerek gücümüze güç katalım. “Bir elin nesi var, iki elin sesi
var.” Şikâyet ederek sorunlarımızı çözemeyeceğimiz gibi, biriktirerek, halının altına süpürerek de
çözemeyiz. Bu necip millet bizden daha iyi şeyler bekliyor. Enerjimizi; “daha iyi neler yapabiliriz?”
sorusuna cevap bulmak için harcamalıyız. Buna odaklanmalıyız. Hepimiz öncelikle “evimizin önünü
sürpürmeliyiz.” Burada var olmamızı bu düşünceye bağlıyoruz. III. Sakarya Eğitim Araştırmaları
Kongresi’ne gelerek bu düşüncemize ortak olan siz kıymetli misafirlerimize kongre düzenleme kurulu
adına en içten teşekkürlerimi sunuyorum. İyi ki varsınız. Saygılarımla….
Doç. Dr. Halil İbrahim SAĞLAM
İçindekiler/Contents
Sunuş.................................................................................................................................................................................. 3
Düzenleme Kurulu........................................................................................................................................................... 4
Bilim & Hakem Kurulu.................................................................................................................................................... 5
Sempozyum Açılış Konuşması....................................................................................................................................... 6
İçindekiler.......................................................................................................................................................................... 7
İlkokul Öğrencilerinin Serbest Kıyafet Uygulamasına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi
Elif TINMAZ, Halil İbrahim SAĞLAM...................................................................................................................... 9
İlkokullarda Serbest Kıyafet Uygulamasının Öğrenci Velilerinin Görüşlerine Göre İncelenmesi
Semra SÜZER, Halil İbrahim SAĞLAM..................................................................................................................... 18
Sınıf Öğretmenlerinin İlkokullarda Serbest Kıyafet Uygulamasına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi
Cevdet ŞEN, Halil İbrahim SAĞLAM......................................................................................................................... 26
Hayat Bilgisi Dersi Veli Kılavuzu Kullanımının Veli Farkındalığına Etkisi
Yasemin BEKTAŞ, Ergün ÖZTÜRK ............................................................................................................................ 35
“Türkçe Dersi Veli Kılavuzu” Kullanımının Veli Farkındalığına Etkisi
Bayram Ali ODABAŞ, Ergün ÖZTÜRK...................................................................................................................... 44
4. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersine Yönelik “Sosyal Bilgiler Dersi Veli Bilgilendirme Kılavuzu” Kullanımı-
nın Veli Farkındalığına Etkisi
Tuğba ŞENGÜN, Mustafa BEKTAŞ............................................................................................................................ 50
4. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik “Fen ve Teknoloji Dersi Veli Bilgilendirme Kılavuzu” Kulla-
nımının Veli Farkındalığına Etkisi
Nurcan AYDIN, Mustafa BEKTAŞ.............................................................................................................................. 58
2. Sınıf Matematik Dersine Yönelik “Matematik Dersi Veli Bilgilendirme Kılavuzu” Kullanımının Veli
Farkındalığına Etkisi
Pınar KORKMAZ, Mustafa BEKTAŞ.......................................................................................................................... 66
Lisansüstü Eğitime Devam Eden Öğretmenlerin Lisansüstü Eğitime İlişkin Görüşleri
Ensar AYDIN, Mehmet Akif HAYAL.......................................................................................................................... 74
7.Sınıf Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Dersinde Öğrendikleri “Bakteri ve Virüs” Kavramlarını Günlük
Yaşamla ilişkilendirme Durumlarının Belirlenmesi
Nilay HÜRCAN GÜRLER, İsmail ÖNDER................................................................................................................ 80
İki Dillilere Türkçe Dil Bilgisi Öğretiminin Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi:
İngiltere Örneği
Şükran GÜLEÇ, Havva YAMAN.................................................................................................................................. 87
Almanya’daki Türk Çocukları İçin Hazırlanmış “Türkçe Temel Eğitim 2” Ders Kitabının Biçimsel Açı-
dan İncelenmesi
Fatih ZAHMACIOĞLU, İsmail GÜLEÇ, Bekir İNCE............................................................................................... 105
Almanya’daki Türk Çocukları İçin Hazırlanmış “Türkçe Temel Eğitim 2” Ders Kitabının İçerik Açısın-
dan İncelenmesi
Fatma ÇETİN, İsmail GÜLEÇ ....................................................................................................................................... 112
III. Sakarya’da Eğitim Araştırmaları Kongresi
7
Türkiye’de Türkçe Öğrenen Yabancı Öğrencilerin Gün-lük Yaşama Dair Algıları
Elif KILIÇBEY, İsmail GÜLEÇ...................................................................................................................................... 127
Türkiye’de Türkçe Öğrenen Yabancı Öğrencilerin Kültürel Algıları
Uğur OKUR, İsmail GÜLEÇ.......................................................................................................................................... 143
Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kasıtlı Kültürleme Sü-reci ve Bu Süreçte Filmlerin Rolü
Ramazan KAHRİMAN, Bekir İNCE............................................................................................................................ 155
Almanya’daki Türk Çocukları İçin Hazırlanmış “Türkçe Hazırlık 1” Ders Kitabının Biçimsel Açıdan
İncelenmesi
Serap KAYA, İsmail GÜLEÇ......................................................................................................................................... 160
Almanya’daki Türk Çocukları İçin Hazırlanmış Türkçe Hazırlık 1 Ders Kitabının İçerik Açısından
İncelenmesi
Seray SOLAK KARATAY, İsmail GÜLEÇ ................................................................................................................. 176
Anadolu Yabancı Dil Türkçe Öğretimi Ders Kitabı 1-2 Okuma Etkinliklerinin Avrupa Birliği Ortak
Dil Kriterlerine (Çerçeve) Uygunluğu
Arife NAÇAKÇI .............................................................................................................................................................. 189
Üstbilişsel Öğretim Stratejilerinin Fen ve Teknoloji Dersinde Öğrencilerin Üstbilişi Yönetme Beceri-
lerine Etkisi
Serhat ARSLAN, Yücel GELİŞLİ.................................................................................................................................. 208
Yüz Yüze ve Uzaktan Hizmet içi Eğitim Faaliyetlerine Yönelik Öğretmen Algıları (Sakarya İli Örneği)
İbrahim LİMON, Mustafa BAYRAKCI....................................................................................................................... 215
Antik Yunan ve Antik Roma’da Eğitim Anlayışı ve Uygulamaları
Mehmet A. BOZKURT, Ömer Faruk TUTKUN......................................................................................................... 224
Sosyal Paylaşım Sitelerinin Lise Öğrencileri Üzerindeki Etkisi "Paylaşıyorsam Varım"
Ahmet ESKİCUMALI, Nil Nilgün UYGUN............................................................................................................... 231
8. Sınıf Matematik Ders Müfredatında Yer Alan Trigonometri Konusunun Öğrenci Görüşlerine Göre De-
ğerlendirilmesi
Ahmet ESKİCUMALI, İlker YILDIZ ........................................................................................................................... 237
Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan İngilizce Öğretmenlerinin Derslerinde Kullandıkları Ölçme ve
Değerlendirme Tekniklerinin Analizi
İbrahim KAYACAN, Ahmet ESKİCUMALI ..............................................................................................................246
Ortaöğretim Öğretmenlerinin İlkyardım Yeterlik Algı Düzeyleri: Akyazı Örneği
Mehtap ALTUNANAHTAR, Ömer Faruk TUTKUN ............................................................................................... 252
4 + 4 + 4 Eğitim Sistemi Hakkında Öğrenci Velilerinin Görüşleri
Alper ACAR ..................................................................................................................................................................... 258
Sosyal İyi Olma İle Duygusal Dışavurum Arasındaki İlişkilerin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi
Ahmet AKIN, Çınar KAYA ........................................................................................................................................... 266
Kısa Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği: Türkçe Formu Ge-çerlik ve Güvenirlik Çalışması
Ahmet AKIN, Mehmet Emin TURAN, Ümit SAHRANÇ, Ümran AKIN, Mustafa ERCENGİZ ...................... 273
Öğretmen-Öğrenci Yakınlığı Ölçeği: Türkçe Formu Ge-çerlik ve Güvenirlik Çalışması
Ahmet AKIN, Ümit SAHRANÇ, Ümran AKIN, Merve KAYA, Mehmet Emin TURAN, Çınar KAYA.......... 277
Ortaöğretim Genel Müdürlüğüne Bağlı Okulların Yöneticilerinin Teknoloji Liderliği
Özcan Erkan AKGÜN, Aysar GÜVEN........................................................................................................................ 282
Fatih Projesi Kapsamında Dağıtılan Tabletlerin Öğretmenler ve Öğrenciler Tarafından Kullanılma Durumlarına
İlişkin Öğretmen Görüşleri
Kıvılcım ZAFER AR, Özcan Erkan AKGÜN.............................................................................................................. 290
8
SAÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Öğretim Sistemlerinin Değerlendirilmesi için: Oyunlaştırma İlkeleri Ölçeği
Necmettin ALP AR, Özcan Erkan AKGÜN................................................................................................................ 295
Geliştiren ve Uygulayanların Eğitimde Öğretim Materyali Kullanımıyla İlgili Görüşleri Özcan Erkan AK-
GÜN, Furkan AYDIN, Fatma HORZUM, Sercan ÖZEN, Funda BAKIRCI, Ayşe GÖNÜLTAŞ, Harika
TÜRCAN SELVİ, Kağan KIRCABURUN, Ali İhsan ÖNDER ................................................................................303
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Lisans Programının Program Çıktılarını Karşılama
Düzeyi: Sakarya Üniversitesi Örneği
Murat TOPAL, Özcan Erkan AKGÜN, Mübin KIYICI............................................................................................ 311
Ortaokul Öğrencilerinde Beslenme ve Spor Yapma Alışkanlıklarının Beden-Kitle İndeksi İlişkisinin İnce-
lenmesi
Yılmaz YÜKSEL, Mesut HEKİM, Oğuz GÜRKAN................................................................................................... 317
Ortaöğretim Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Davranış Biçimlerinin Fiziksel Aktiviteye Katılım ve Bazı De-
ğişkenlere Göre İncelenmesi
Yılmaz YÜKSEL, Mesut HEKİM, Oğuz GÜRKAN................................................................................................... 326
Öğretim Sistemlerinin Değerlendirilmesi için:
Oyunlaştırma İlkeleri Ölçeği
Necmettin Alp AR*Özcan Erkan AKGÜN**
Özet
Oyunlaştırma öğrenme-öğretme süreçlerini hem daha rekabetçi hem de daha eğlenceli bir hale getirmeyi
sağlayan son yıllarda ortaya çıkan yeni bir öğrenme-öğretme stratejisidir. Bu stratejinin uygulanabilmesi
için geliştirilen öğrenme öğretme materyalleri ve öğretim sistemlerinin uygunluğunu belirlemek için de-
ğerlendirme araçlarına gereksinim duyulmaktadır. Bu çalışma kapsamında alan yazındaki oyunlaştırma
ilkeleri incelenmiş ve uzman görüşü alınarak bu ilkelere dayalı bir değerlendirme aracı hazırlanmaya ça-
lışılmıştır. Aracın geliştirilmesinde ilgili alanlarda çalışan 5’i doktoralı toplam 8 uzmandan destek alın-
mıştır. Çalışma kapsamında geliştirilen araç ve bir örnek uygulama üzerinde yapılan değerleme sonuç-
ları ele alınmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Oyunlaştırma, Gamification, Ölçek Geliştirme, Dijital Oyun, Bilişim Serüveni.
*Şişli Endüstri Teknik ve Meslek Lisesi - nalpar@hotmail.com
**Yrd. Doç. Dr., Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, oakgun@sakarya.edu.tr
296
SAÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü
1. GİRİŞ
İçinde yaşadığımız zaman dilimi eğitimcilere yeni
fırsatlar, yeni tehditler, yepyeni mücadeleler
sunmaktadır. Artık içinde bulunduğumuz eğitim
kurumlarındaki yerleşik eğitim yaklaşımları
günümüz sorunlarına yeterli cevaplar verememek-
tedir. Prensky’nin(2001) “dijital yerliler” olarak
ifade ettiği milenyum nesli dijital bir dünyaya
gözlerini açmış ilk nesildir ve aradan geçen 14 yılın
sonunda ortaöğretim kurumlarında biz
öğretmenlerin yani “dijital göçmenlerin” karşısına
çıkmışlardır. 2003 yılı rakamlarına göre Amerika’da
14 yaşındaki ortalama bir birey haftada 17 saatini
bilgisayar oyunu oynayarak geçirmektedir, bu bi-
reylerin %10’unda bu süre 30 saatin üzerindedir
(Sherry, de Souza, Greenberg, Lachlan, 2003).
McMahon ve Pospisil’in (2005) dijital hayat stillerini
incelediği çalışmasında, öğrencilerin %66’sı kendini
teknoloji ile olduğu zaman rahat hissettiği, % 67’si
ise aynı anda birden fazla işle meşgul olduğunu
belirtmiştir. Gelişen teknolojiler ve bu teknolojilerin
dijital yerlilerin hayatının merkezine yerleşmiş
olması öğrencilerin öğrenme stillerini ve
öğrenmeden dolayısıyla öğretenden ve öğretme
ortamlarından beklentilerini değiştirmiştir. (Arabacı
ve Polat, 2013)
Newzoo’nun The Turkish Games Market (2013)
araştırmasına göre bilgisayarda oyun oynama süresi
bakımından Türkiye, dünyada 3. sırada yer
almaktadır. Dikkat çekme ve güdüleme öğrenme-
öğretme etkinlikleri içerisinde hep kritik önemde
olmuştur. Bununla birlikte bu aşamalar günümüzde
öğretmenler tarafından çok daha zor sağlanan bir
hal almıştır. Gelinen bu noktada yeni yöntem ve
tekniklerin işe koşulması zorunlu bir hal almıştır.
Dijital oyunların eğitimde kullanılması üzerinde
çokça çalışılan bir konu olmakla birlikte, son
yıllarda sosyal uygulamalar içinde müşteri
bağlılığını arttırmak amacıyla “ oyunlaştırma “
olarak isimlendirilen yeni bir teknik ortaya
konmaktadır. Lee ve Hammer (2011) eğitim ve
oyunlaştırmanın birlikte kullanımının 21. yüzyıl
yeterliliklerinin kazanılması bakımından ayrıca
önemli olduğunu belirtmiştir. Bu birlikteliği çikolata
ve fıstığın bir araya gelmesine benzetmişlerdir.
Oyun tasarımının maliyet gibi dezavantajlarından
sıyrılmış olan oyunlaştırmaya ilgi Şekil 1 ‘de
görüleceği üzere 2010’dan itibaren ciddi bir yükseliş
izlemiştir.
Şekil 1. Google Trends Haber Başlıkları Arama Sonuçları
İsmini büyük oranda McGonigal’ın (2010) "Reality
is Broken" sunumuna borçlu oyunlaştırma Dete-
rding (2011) tarafından “oyun tasarım ögelerinin
oyun dışı içeriklere uygulanması “ olarak ifade
edilmiştir. Zickerman ve Cunningham (2011) ise
“oyundaki düşünce biçiminin ve oyun kurallarının,
kullanıcıların ilgisini çekmek ve problem çözmek
amacıyla kullanılması” olarak tanımlamışlardı. Bu
noktada ortaya çıkarılan ürünün bir oyun
olmadığını ve içeriğin kendine ait özelliklerini
koruyacağına dikkat etmeliyiz. Bu bakımdan;
oyunlaştırma, bağlantılı kavramlar olan ciddi oyun-
lar ve oyun tabanlı öğrenmeden ayrışmaktadır.
III. Sakarya’da Eğitim Araştırmaları Kongresi
297
Oyunlaştırma günümüz ve geleceğin eğitim sistem-
leri ve özellikle teknolojinin eğitime entegrasyonu
açısından önemli olanaklar sunmaktadır. Ancak
oyunlaştırmanın eğitimde yer bulması öncelikle
öğretim materyallerinin, öğrenme sistemlerinin
geliştirilmesini gerekli kılmaktadır. Araştırmamız
geliştirilmekte olan öğrenme materyalleri ve
öğretim sistemlerinde oyunlaştırmanın
uygunluğunu belirlemek için bir değerlendirme
aracı önerisi oluşturmayı amaçlamaktadır. Hali
hazırda böyle bir değerlendirme aracı
bulunmamaktadır. Bu nedenle bu çalışmanın
alanyazında örnek olmaması açısından gerekli,
giderek artan bir konu olması açısından güncel,
öğrenmenin etkililiğini ve potansiyelini artırma
açısından önemli olduğu düşünülmektedir.
2. YÖNTEM
Bu çalışma kapsamında alanyazındaki oyunlaştırma
ilkeleri incelenmiş ve uzman görüşü alınarak bu
ilkelere dayalı bir değerlendirme aracı
hazırlanmaya çalışılmıştır. Aracın geliştirilmesinde
ilgili alanlarda çalışan 5’i doktoralı toplam 8 uz-
mandan destek alınmıştır. Çalışmamız kapsamında
aşağıdaki adımlar takip edilmiştir.
Alan uzmanları grubunu oluşturulmuştur.
Alan yazındaki çalışmalar taranarak bir aday
ölçüt seti oluşturulmuştur
Aday ölçüt seti konu uzmanları tarafından
değerlendirilerek ölçütlere dönüştürülmüştür.
Ölçütlere dayalı olarak aday maddeler
hazırlanmıştır.
Aday maddeler konu uzmanları tarafından
yeniden değerlendirilmiştir.
Maddelerin kapsam geçerlilik oranları
hesaplanmıştır.
Hazırlanan ölçek oyunlaştırma içeren örnek bir
uygulama üzerinde sınanmıştır.
3. BULGULAR
Oyun tasarım öğelerinin neleri içerdiğini bilmek
oyunlaştırmayı anlamamıza yardımcı olacaktır.
Puan, liderlik tablosu, güç,rozet, kilitli içerik gibi
yapıları oyun tasarım ögelerine örnek olarak verebi-
liriz. Fakat bu ögelerin toplam sayısı ya da hangi
yapıların bu ögelerden sayılacağı ile ilgili kesin bir
bilgi bulunmamaktadır. Ayrıca bu öğeler çeşitli
araştırmalarda motivasyon sağlayıcılar,
oyunlaştırma teknikleri, oyun mekanikleri gibi
isimler altında da görülmektedir. (Hamari 2014 ;
O’Donovan 2012; Werbach ve Hunter 2012; Dete-
rding 2011; Zichermann ve Cunningham 2011;
Dorman A,Dorman E. , Dorman J. 2012; Herger
2011). Werbach ve Hunter (2012) bu kavramları
açıklamak için bir model önermişlerdir. Önerdikleri
modele göre oyun ögeleri dinamikler,mekanikler ve
bileşenler olarak bir piramit halinde
sınıflandırılmaktadır.
Alan yazındaki çalışmalar taranarak oluşturulmuş
ve değerlendirme aracında yer verilmek üzere belir-
lenen ölçütler şu şekildedir.
• Hedef
Kurallar
Seviye / Rütbe / Derece
Yarış / Mücadele / Liderlik-puanlama Tablo-
su
Dönüt
Kişiselleştirme/Avatar
Parasal Sistem / Puan Sistemi
Takımlar (Uzman Görüşlerine Dayalı olarak
Kaldırıldı)
3D ortam (Uzman Görüşlerine Dayalı olarak
Kaldırıldı)
Zaman Baskısı
Ticaret
Sosyal Ağ
İletişim Sistemi
Ancak bu ölçütlerin ikisi (takımlar ve 3d ortam)
uzman görüşleri alınmasıyla birlikte uygun
olmadığı, oyunlaştırmadan çok dijital oyun
tasarımına yakın olduğu şeklinde değerlendirmeler
yapıldığından ölçüt listesinden kaldırılmışlardır.
Daha sonra ölçütler ölçek maddelerine
dönüştürülmüş ve uzmanlar tarafından
değerlendirilmiştir. Uzmanlardan değerlendirmenin
Uygun, Uygun Değil ve Düzeltilerek Kullanılabilir
şeklinde yapılması istenmiştir. Form uzmanlar
tarafından anlaşılabilirlik ve dilbilgisi bakımından
da incelenmiş, gerekli görülen maddeler “düzeltile-
rek kullanılabilir” şeklinde belirtilmiştir.
Değerlendirmeler sonucunda aşağıdaki tabloda
298
SAÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü
görülen 2, 6, 13, 14 numaralı maddelerin eklenmesi
3, 4, 5, 12, 15, 17, 18, 22 numaralı maddelerde
düzeltmelerin yapılması istenmiştir. Bu
değişiklikler yapıldıktan sonra ilgili maddeler başka
uzmanlarca yeniden değerlendirilmiştir.
Tablo 1. Oyunlaştırma İlkeleri Ölçeği Aday Maddeleri ve KGO’ları
Uygun
Düzeltilerek
Kullanılabilir
Uygun
Değil
KGO
1
Kullanıcıların ulaşması gereken hedef(ler) açıkça ortaya
konulmuş
5
0
0
1
2
Oyunlaştırılmış eğitsel uygulama bir öykü içeriyor
5
0
0
1
3
Oyunlaştırılmış eğitsel uygulama kuralları belirlenmiş ve
kullanıcıya sunulmuş
5
0
0
1
4
Oyunlaştırılmış eğitsel uygulama kuralları kullanıcı tarafından
anlaşılır düzeyde
5
0
0
1
5
Anlaşılması zor ya da birbiriyle çelişen kurallar var .
4
1
0
0,6
6
Kurallar öğrenci düzeyine uygun , çok basit ya da çok zor değil.
5
0
0
1
7
Kullanıcının performansına göre oyundaki derecesi/rütbesi
değişiyor
0
0
5
-1
8
Kullanıcı hedefleri gerçekleştirdikçe rütbesi/seviyesi artıyor.
5
0
0
1
9
Kullanıcının başarısı/başarısızlığı puana dönüşüyor.
4
1
0
0,6
10
Kullanıcının kendi düzeyini diğer kullanıcılarla karşılaştırması
mümkün
0
0
5
-1
11
Kullanıcı diğer kullanıcılar arasındaki sırasını,başarısını sis-
temde görebiliyor.
5
0
0
1
12
Oyunlaştırılmış eğitsel uygulamada tüm kullanıcıların puanını
gösteren bir liderlik/puanlama tablosu var.
5
0
0
1
13
Kullanıcılar rozetler kazanabiliyor.
5
0
0
1
14
Kullanıcılar oyuna devam ettikçe oyundaki kapalı içerikler
açılıyor.
5
0
0
1
15
Kullanıcılar oyunlaştırılmış eğitsel uygulamada başarılı ya da
başarısız olduklarıyla ilgili geri bildirim alıyor.
5
0
0
1
16
Öğrenci bir görevi başarılı/başarısız tamamladığında geri bildi-
rim alıyor mu?
0
0
5
-1
17
Oyunlaştırılmış eğitsel uygulamada kişiselleştirme (avatar
kullanımı, profil oluşturma vb ) mümkün.
5
0
0
1
18
Kullanıcılar oyunlaştırılmış eğitsel uygulama içinde oyun ile
ilgili alış veriş yapabiliyor.
1
1
3
-0,6
19
Kullanıcıların gerçekleştirmeleri gereken hedeflerle ilgili zaman
sınırlaması var.
4
0
1
0,6
20
Görevlerin daha çabuk tamamlanması için tarih –süre
sıralaması var .
5
0
0
1
21
Kullanıcılar puanlarını, rütbelerini başkalarıyla sosyal ağlarda
paylaşabiliyor.
5
0
0
1
22
Oyunlaştırılmış eğitsel uygulama içinde kullanıcılar birbirleriyle
haberleşebiliyorlar.
5
0
0
1
Maddelerin değerlendirilmesi aşamasında maddele-
rin kapsam geçerlilik oranları da hesaplanmıştır.
Lawshe tekniği olarak da bilinen kapsam geçerlilik
çalışması minimum 5 maksimum 40 uzmanla bir-
likte yürütülen bir çalışmadır. Uzmanlardan mad-
deleri uygun, düzeltilerek kullanılabilir, uygun
değil şeklinde derecelendirmesi istenmiştir. Aday
ölçek formundaki her bir maddenin Kapsam Geçer-
lik Oranının (KGO) hesaplanmasında aşağıdaki
formül kullanılmaktadır:
KGO = ( Ng / N/2) -1
III. Sakarya’da Eğitim Araştırmaları Kongresi
299
NG: Maddeye gerekli diyen uzmanların sayısı
N: Maddeye görüş belirten toplam uzman sayısı
Bu hesaplamadan her madde için elde edilen
değerin 0,05 anlamlılık düzeyinde ilgili kapsam
geçerlilik ölçütünden yüksek olması gerekmektedir.
5 uzman görüşü için karşılaması gereken kapsam
geçerlilik ölçütü (KGÖ) 0,99 olarak hesaplanmıştır.
(Veneziano ve Hooper’dan akt. Yurdugül, 2005)
Çalışmanın bu aşamasında her madde için KGO
hesaplanarak 0,99 değerinden küçük olanlar
çıkarılmıştır. Uzman görüşleri sonucunda KGO
düşük olan maddeler 7, 10, 16, 18, 19 olarak
görülmektedir.
Uzmanların bazı maddeleri uygun olmadığı yolun-
daki değerlendirme nedenlerine bakıldığında kimi
maddelerle aynı işleve sahip başka maddelerin de
ölçekte bulunması ve ilgili maddenin oyunlaştırma
uygulamaları için belirleyici olmadığı
anlaşılmaktadır.
Bir sonraki aşamada elde ettiğimiz formun Kapsam
Geçerlilik İndeksi(KGİ) hesaplanmıştır.
Kapsam geçerlik indeksi (KGQ), =0,05 düzeyinde
anlamlı olan ve nihai forma alınacak maddelerin
toplam KGO ortalamaları üzerinden elde edilir
(Yurdugül, 2005).
Çalışmamızda KGİ değeri 1 olarak hesaplanmıştır.
Ölçeğimizdeki KGİ, KGÖ ’den büyük bir değer
olduğundan ölçeğin geçerliğinin istatistiksel olarak
anlamlı düzeyde olduğu söylenebilmektedir.
Güvenirlik çalışması kapsamında ise 5 uzman
hazırlamış olduğumuz oyunlaştırılmış eğitsel
uygulamayı aday ölçeği kullanarak
değerlendirmişlerdir. Bilişim Serüveni
(www.webclassx.com/bilisim) olarak isimlendirdiğ-
imiz oyunlaştırılmış uygulamamız orta öğretim
düzeyinde bilişim dersi alan öğrencilere yönelik
olarak hazırlanmıştır. Uygulamamız paket pro-
gramlar dersi Elektronik tablolama (Excel)
modülünde yer alan formüller konusuna ait
alıştırmalar barındırmaktadır. Hazırlanan sena-
ryoya göre öğrenciler birer bilişim firması sahibidir-
ler ve piyasadan gelen siparişlere göre Excel
tabloları hazırlayarak sanal paralar
kazanmaktadırlar.
Şekil 2. Bilişim Serüveni Oyunlaştırılmış Eğitsel Uygulaması Ana Ekranı
Uzmanlardan aday ölçeğimizde bulunan maddeleri
“Kesinlikle Katılıyorum, Katılıyorum, Kararsızım,
Katılmıyorum, Kesinlikle Katılmıyorum” şeklinde
değerlendirmeleri istenmiştir. Değerlendirmeler
toplandıktan sonra Kesinlikle Katılıyorum 5
,Kesinlikle Katılmıyorum 1 ifade edecek şekilde 1-5
arasında derecelendirilmiştir. Her madde için orta-
lama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır.Bu
300
SAÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü
noktada maddelerden elde edilen sonuçların
tutarlılığına bakılmıştır. Standart sapma
değerlerinin düşük olması ölçeğimizden güvenilir
sonuçlar aldığımız şeklinde yorumlanmıştır. Tablo
2’deki sonuçlar dikkate alındığında uzmanların
değerlendirme aracını kullanarak aynı ürüne yöne-
lik yaptıkları değerlendirmede uyumlu
işaretlemeler yaptıkları görülmektedir. Bu bulgular
aracın tutarlı değerlendirme yapmaya uygun ol-
duğunun bir kanıtı olarak görülebilir.
Tablo 2. Bilişim Serüveni Üzerinde Aday Ölçek Uygulanması Uzman Görüşü Sonuçları
Uzman 1
Uzman 2
Uzman 3
Uzman 4
Uzman 5
X
S
s1
5
5
5
5
5
5
0
s2
5
5
4
4
5
4,6
0,547723
s3
5
5
5
5
5
5
0
s4
5
3
5
4
4
4,2
0,83666
s5
4
5
5
5
5
4,8
0,447214
s6
4
5
5
5
5
4,8
0,447214
s7
5
5
5
5
5
5
0
s8
5
5
5
5
5
5
0
s9
5
5
5
5
5
5
0
s10
5
5
5
5
5
5
0
s11
2
3
2
1
2
2
0,707107
s12
5
5
5
5
5
5
0
s13
5
5
5
5
5
5
0
s14
2
1
2
2
1
1,6
0,547723
s15
5
5
5
5
5
5
0
s16
5
5
5
5
5
5
0
s17
5
5
5
5
5
5
0
3 SONUÇ
Oyunlaştırma ilkelerine uygunluk ölçeğinin nihai
hali 17 maddeden oluşmaktadır. Ölçeğin
oyunlaştırılmış eğitsel uygulama geliştiren
araştırmacılara uygulamalarını geliştirirken
yardımcı olacak bir araç olarak da kullanılacağını
düşünülmektedir. Bununla birlikte ölçeği kullana-
cak araştırmacıların aklından çıkarmaması gereken
husus, hazırlanan ölçeğin uygulamaları yalnızca
şekilsel yönden ölçebileceğidir. Yani bu ölçek bir
ürünün oyunlaştırma ilkelerine uygunluğunu nite-
liksel açıdan var/yok arasındaki düzeyini belirleye-
rek gösterebilir ancak ürünün başarılı olup
olamayacağını ya da ne düzeyde öğrenme
sağlayacağını ortaya koyamaz. Ölçek sonuçlarından
elde edilecek sonuçlarla uygulamanın sunacağı
oyunlaştırma deneyimini de yordamak mümkün
değildir. Oliveira ve Petersen’in (2014) belirttiği gibi
oyun ögelerini bir araya getirmek etkili bir
oyunlaştırma uygulaması tasarlamaya yetmeyebilir.
İlkelerin ötesinde oyunun kişiye uygunluğu, görev-
lerin tasarımı, görsel tasarım, içerik vb. diğer etmen-
lerde yapılacak araştırmalar da dikkate alınmalıdır.
Oyunlaştırılmış bir eğitsel uygulamanın öğrenci
grubu üzerindeki etkisi oyundan alınan keyifle
yakından ilgilidir. Bu noktada ise Bartle’ın (1996)
ifade ettiği grupta bulananların oyuncu tipleri,
uygulamanın oyun tasarım yaklaşımlarına ve görsel
tasarım ilkelerine uygun hazırlanmış olması kritik
öneme sahiptir.
Dikkat edilmesi gereken diğer bir nokta ölçeğin
içerikten bağımsız olarak sadece oyunlaştırma ilke-
leri temelinde hazırlanmış olduğudur. Akış (flow)
teorisinde açıklanmaya çalışıldığı gibi içeriğin
gereğinden fazla kolay ya da zor olması
uygulamanın kullanıcı üzerindeki bağlayıcılığını
etkilemektedir (Csikszentmihalyi, 1991).
Oyunlaştırma, dijital yerlilerin çağında zamanın
ruhunu yakalayabilmek için önümüzde bir fırsat
olarak yükselmektedir. Kolay ulaşılabilir, maliyet
açısından verimli , işlevsel içerik ve sistemlerin
tasarımı FATİH projesinin amaçlarına ulaşma
açısından etkili olacaktır (Ar ve Cengiz ,2011).
Eğitimde oyunlaştırmanın kullanımı üzerine daha
fazla çalışılması, kullanışlı araç ve uygulamaların
üretimi yoluyla eğitimde başarıyı ve kaliteyi
arttırmanın yollarını bulmalıyız. Geliştirilen aracın
bu konuda araştırmacı ve uygulayıcılara ipuçları
sağlaması umulmaktadır.
III. Sakarya’da Eğitim Araştırmaları Kongresi
301
Tablo 3. Oyunlaştırma İlkelerine Uygunluk Ölçeği
Kesinlikle
Katılıyorum
Katılıyorum
Kararsızım
Katılmıyorum
Kesinlikle
Katılmıyorum
1
Kullanıcıların ulaşması gereken hedef(ler) açıkça ortaya konulmuş
2
Oyunlaştırılmış eğitsel uygulama bir öykü içeriyor
3
Oyunlaştırılmış eğitsel uygulamanın kuralları belirlenmiş ve
kullanıcıya sunulmuş
4
Oyunlaştırılmış eğitsel uygulamanın kuralları kullanıcı tarafından
anlaşılır düzeyde
5
Birbiriyle çelişen kurallar var .
6
Kurallar öğrenci düzeyine uygun , çok basit ya da çok zor değil.
7
Kullanıcı hedefleri gerçekleştirdikçe rütbesi/seviyesi artıyor.
8
Kullanıcının başarısı puana dönüşüyor.
9
Kullanıcı diğer kullanıcılar arasındaki sırasını,başarısını sistemde
görebiliyor.
10
Oyunlaştırılmış eğitsel uygulamada tüm kullanıcıların puanını göste-
ren bir liderlik/puanlama tablosu var.
11
Kullanıcılar rozetler kazanabiliyor.
12
Kullanıcılar oyuna devam ettikçe oyundaki kapalı içerikler açılıyor.
13
Kullanıcılar oyunlaştırılmış eğitsel uygulamada başarılı ya da
başarısız olduklarıyla ilgili geri bildirim alıyor.
14
Oyunlaştırılmış eğitsel uygulamada kişiselleştirme (avatar kullanımı,
profil oluşturma vb ) mümkün.
15
Kullanıcıların gerçekleştirmeleri gereken hedeflerle ilgili zaman
sınırlaması var.
16
Kullanıcılar puanlarını, rütbelerini başkalarıyla sosyal ağlarda paylaş-
abiliyor.
17
Oyunlaştırılmış eğitsel uygulama içinde kullanıcılar birbirleriyle
haberleşebiliyorlar.
Kaynakça
Ar, N. ve Cengiz E. (2011). Fatih Projesine Uygun Öğretim Sistemleri Geliştirilmesi (Soru- Cevap Tekniğinin
Yeniden Yorumlanması),İSTEC 2011 Bildiri Kitapçığı
Arabacı, İ. B., ve Polat, M. (2013). Dijital Yerliler, Dijital Göçmenler Ve Sınıf Yönetimi. Elektronik Sosyal Bilimler
Dergisi , 12 (47), 11-20.
Akgün, E., Nuhoğlu , P., Tüzün, H., Kaya, G., Ve Çınar, M. (2011). Bir Eğitsel Oyun Tasarımı Modelinin Gelişti-
rilmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama ,1(1), 56.
Bartle ,R.(1996) Hearts, clubs, diamonds, spades: Players who suit muds. Journal of MUD research,1(1):19.
Csikszentmihalyi, M.(1991). Flow: The psychology of optimal experience: Steps toward enhancing the
quality of life. Harper Collins Publishers
Deterding ,S. (2011). From game design elements to gamefulness: Defining gamification. MindTrek
Dorman ,A. Dorman, E. Dorman J. (2012)Game Mechanics Advanced Game Design
Herger ,M.(2011). A Checklist for Evaluating Gamification Platforms
Hamari, J., Koivisto, J., ve Sarsa, H. (2014). Does Gamification Work? – A Literature Review of Empirical Studies
on Gamification. In proceedings of the 47th Hawaii International Conference on System Sciences, Hawaii,
USA, January 6-9, 2014.
302
SAÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Lee, J. J. ve Hammer, J. (2011). Gamification in Education: What, How, Why Bother? Academic Exchange Quarterly,
15(2).
McMahon, M., ve Pospisil, R. (2005). Laptops for a digital lifestyle: Millennial students and wireless mobile
technologies Paper presented at the ascilite 2005: Balance, Fidelity, Mobility: maintaining the momentum?
Manuel Olıveıra, ve Petersen, S. (tarih yok). Gamification Methodologies-MyNeighbourhood.
NewZoo (2013) The Turkish Game Market http://www.newzoo.com/infographics/infographic-the-turkish-games-
market/ adresinden erişilmiştir.
O’Donovan, S. (2012). Gamification of the Games Course. Technical Report. Department of Computer Science.
University of Cape Town.
Oliveira, M, & Petersen, S. (2014). Co-design of Neighbourhood Services Using Gamification Cards. In Fiona Fui-
Hoon Nah (Ed.), HCI in Business Lecture Notes in Computer Science Volume (pp. 419-428). Switzerland:
Springer.
Prensky, M. (2001). Digital Natives, Digital Immigrants. On the Horizon , 9(5).
Prensky, M. (2005, September/October). Engage Me or Enrage Me. Educause , 60-63.
Sherry, J. L., deSouza, R., Greenberg, B. S. ve Lachlan, K.(2003). Why do adolescents play video games?
Developmental stages predicts video game uses and gratifications, game preference, and amount of time
spent in play.
TEPAV, British Council. (2014). Türkiye'deki Devlet Okullarında İngilizce Dilinin Öğretilmesine Yönelik İhtiyaç Analizi.
Werbach, K. Hunter, D. (2012). For the Win: How Game Thinking Can Revolutionize Your Business. Wharton Digital
Press.
Yurdugül, H. (2005). Ölçek Geliştirme Çalışmalarında Kapsam Geçerliği için Kapsam Geçerlik İndekslerinin Kul-
lanılması. 14. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 28-30 Eylül 2005, Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi,
Denizli.
Zicherman, G. ve Cunningham, C. (2011). Gamification by Design: Implementing Game Mechanics in Web and Mobile
Apps. O’Reilly Media.