Free radicals scavenging activity of essential oils and different fractions of methanol extract of zataria multiflora, salvia officinalis, rosmarinus officinalis, mentha pulegium and cinnamomum zeylanicum

Full text

دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ Journal of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences
هرود20 هرﺎﻤﺷ ،1 ،ﻦﻳدروﺮﻓ ا و ﺖﺸﻬﺒﻳدر1391 Vol. 20, No. 1, Mar-Apr 2012
ﻪﺤﻔﺻ :38-28 Pages: 28-38
ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻲﺳرﺮﺑﻦﺸﻛاﺮﻓ و ﺲﻧﺎﺳا هرﺎﺼﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻲﻟﻮﻧﺎﺘﻣﻦﺸﻳوآ يزاﺮﻴﺷ ،
يرﺎﻣزر ،ﻲﻠﮔ ﻢﻳﺮﻣﻦﻴﭼراد و شاﻮﻟﺎﺧ ، رﺎﻬﻣ ردلﺎﻜﻳدار يﺎﻫ دازآ
ﻲﻨﻴﺴﺣﺮﺻﺎﻧ
1
دار ﻲﻜﻠﻣ ﺮﺒﻛا ﻲﻠﻋ ،
*
2
ﻲﻧﺎﻴﺘﺷآ يﺰﻴﮕﻨﭼ ﺪﻴﻌﺳ ،
3
، ﻲﻤﻇﺎﻧ ﺎﻨﻣ
4
1- ﻲﺑﺮﻣ ﻲﻳوراد نﺎﻫﺎﻴﮔ هوﺮﮔ ، ،ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﻛ هﺪﻜﺸﻧادكارا هﺎﮕﺸﻧاد
2- رﺎﻳدﺎﺘﺳاﻲﺳﺎﻨﺷ ﺖﺴﻳز هوﺮﮔرﻮﻧ مﺎﻴﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ،، ناﺮﻬﺗ
3- رﺎﻳدﺎﺘﺳا هوﺮﮔﻳﺰﻴﻓﻮﻟﻮيژ كارا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧادناﺮﻳا ،
4- هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻫﺎﻴﮔ مﻮﻠﻋ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛدﺮﺟوﺮﺑ ﺪﺣاو دازآ
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ: 11/10/
1389 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ: 28/7/1390
هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻣﺪﻘﻣ: ﺲﻧﺎﺳا و ﺎﻫهرﺎﺼﻋو ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ هﺪﻨﻨﻛ ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ ﻲﻌﻴﺒﻃ داﻮﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻳوراد نﺎﻫﺎﻴﮔ يﺎﻫ ﻲﺘﻣﻼﺳ هﺪﻨﻳاﺰﻓا يﺎﻫوراد
ﺪﻨﺘﺴﻫ حﺮﻄﻣ .ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﺻﺎﺧ ﻦﺘﺷاد ﺎﺑ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﻦﻳا ﺮﺜﻛا ﻲﻣ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ﻮﻴﺗاﺪﻴﺴﻛا سﺮﺘﺳا زا ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﺪﻨﻨﻛ. فﺪﻫ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا زا
ﺲﻧﺎﺳا ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﻓﺮﻇ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻦﺸﻛاﺮﻓ وﺘﺨﻣ يﺎﻫ يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ ،ﻲﻠﮔ ﻢﻳﺮﻣ ،شاﻮﻟﺎﺧ ،ﻦﻴﭼراد نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻲﻟﻮﻧﺎﺘﻣ هرﺎﺼﻋ ﻒﻠ
يرﺎﻣزر ودﻮﺑ.
شور ﻲﺳرﺮﺑ: ﻲﻣ ﻲﻫﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ ﻲﻳﺎﻣزآرﺎﻛ عﻮﻧ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺪﺷﺎﺑ .ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﻓﺮﻇﻦﺸﻛاﺮﻓ و ﺲﻧﺎﺳا ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛاﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ هرﺎﺼﻋ
هزاﺪﻧا ﻖﻳﺮﻃ زا نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻦﻳا ﻲﻟﻮﻧﺎﺘﻣلﺎﻜﻳدار ﻲﮔﺪﻨﻨﻛ رﺎﻬﻣ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ يﺮﻴﮔﺎﻫ دازآ ي
DPPH )(2,2-diphenyl-1-picrylhydrazyl درﻮﻣ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺑﺎﻳزرا.
ﺘﻧﺎﺞﻳ: ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ يرادﻦﻴﺑ ﻦﺸﻛاﺮﻓ و ﺲﻧﺎﺳاﺖﺷاد دﻮﺟو ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺮﻈﻧ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ .
ﻦﺸﻛاﺮﻓﻦﺸﻛاﺮﻓ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺗﺎﺘﺳا ﻞﻴﺗا يﺎﻫ ﻲﺘﺣ و ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ
BHT )(Butyl Hydroxyl Toluene ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ﻲﺘﻧآ يﺰﺘﻨﺳ ناﺪﻴﺴﻛا)
IC50 ﺮﺑاﺮﺑµg/ml 5/239 ( شاﻮﻟﺎﺧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ و ﺪﻧدﻮﺑ يﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﺻﺎﺧ ياراد
)
µg/ml 2/47 (دﻮﺑ . ﺮﻳﺎﺳ نﺎﻴﻣ ردﻦﺸﻛاﺮﻓ ﺎﻫ ﻦﺸﻛاﺮﻓ رد ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺰﻴﻧنا يﺎﻫ -يرﺎﻣزر ﻲﻧاﺰﮕﻫ ﺎﺑIC50 )µg/ml 969 (
يد يرﺎﻣزر ﻲﻧﺎﺘﻣوﺮﻠﻛ)
µg/ml 46/205 (ﻦﺸﻛاﺮﻓ وﻦﻴﭼراد ﻲﺑآ يﺎﻫ)µg/ml 6/117 (ﻲﻠﮔ ﻢﻳﺮﻣ و)µg/ml 3/321 (ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ.
ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﺻﺎﺧ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ رد ﻲﺗﺎﺘﺳا ﻞﻴﺗا ﻦﺸﻛاﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ رد ﻲﺑآ ﻦﺸﻛاﺮﻓ و دراد ار ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا
ﻲﻣ راﺮﻗ يﺪﻌﺑ ﻪﺒﺗر دﺮﻴﮔ.
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ : ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻦﻳا هﺪﺷ ﺮﻛذ دراﻮﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑﻦﺸﻛاﺮﻓ ﺎﻫ ﻲﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﻲﺘﻧآ ناﺪﻴﺴﻛا ﺪﻧﺮﻴﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﺖﻌﻨﺻ رد ﻲﻌﻴﺒﻃ يﺎﻫ.
هژاو يﺎﻫيﺪﻴﻠﻛ : ،ﻲﻟﻮﻧﺎﺘﻣ هرﺎﺼﻋ ،ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓﻦﺸﻳوآ و شاﻮﻟﺎﺧ ،يرﺎﻣزر ،ﻲﻠﮔ ﻢﻳﺮﻣ ،يزاﺮﻴﺷ ﻦﻴﭼراد
*
)لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ(ﻦﻔﻠﺗ ؛ :2854225 - 0251ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﺴﭘ ، :malekirad@tabrizu.ac.ir
Downloaded from jssu.ssu.ac.ir at 8:55 IRST on Wednesday February 15th 2017

ﻲﻨﻴﺴﺣ ﺮﺻﺎﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و 29
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ– دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد هرودﻢﺘﺴﻴﺑ هرﺎﻤﺷ ،لوا ،ﻦﻳدروﺮﻓ ا و ﺖﺸﻬﺒﻳدر 1391
ﻪﻣﺪﻘﻣ
لﺎﻜﻳدار يﺎﻫ نوﺮﺘﻜﻟا ندﻮﺑ اراد ﺎﺑ دازآ ﺶﻨﻛاو رﺎﻴﺴﺑ ﻚﺗ يﺎﻫ
و ﺪﻧﺮﻳﺬﭘ
ﺐﻴﺳآلﻮﻜﻟﻮﻣ ﻪﺑ ار ﻲﻧاواﺮﻓ يﺎﻫ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﺘﺴﻳز يﺎﻫ
ﺌﺗوﺮﭘﻴﻦتارﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ و ﺎﻫﺪﻴﺳا ﻚﻴﺌﻠﻛﻮﻧ ،ﺎﻫﺪﻴﭙﻴﻟ ،ﺎﻫ دراو ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ)1.( ﺐﻴﺳآ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ نﺪﺑ رد ﻪﻧﺎﺘﺨﺒﺷﻮﺧ
زا ﻲﺷﺎﻧلﺎﻜﻳدار يﺎﻫ عﺎﻓد ﻢﺘﺴﻴﺳ مﺎﻧ ﻪﺑ ﻲﻤﺘﺴﻴﺳ دازآ
ﻲﺘﻧآ و ﻲﻤﻳﺰﻧآ ﻢﺘﺴﻴﺳ عﻮﻧ ود ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ دراد دﻮﺟو ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا
ﺖﺳا ﻲﻤﻳﺰﻧآ ﺮﻴﻏ)2 .(ﻢﻳﺰﻧآ د ﺪﻴﺴﻛا ﺮﭘﻮﺳ نﻮﭼ ﻲﻳﺎﻫﻳ ،زﺎﺗﻮﻤﺴ
ﻢﺘﺴﻴﺳ هﺪﻨﻫد ﻞﻴﻜﺸﺗ ياﺰﺟا زﻻﺎﺗﺎﻛ و زاﺪﻴﺴﻛاﺮﭘ نﻮﻴﺗﺎﺗﻮﻠﮔ
دﻋﺎﻓﻲ ﻲﺘﻧآ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻤﻳﺰﻧآ ﻲﻟﻮﻠﺳ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا
ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﻦﻴﻣﺎﺘﻳو نﻮﭼ ﻲﺗﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد
E)α -لوﺮﻓﻮﻛﻮﺗ( ،
ﻲﻠﻴﺑ ،ﻚﻴﺑرﻮﻜﺳآ ﺪﻴﺳا ،ﺎﻫﺪﻴﺋﻮﻨﺗرﺎﻛﺎﺘﺑ ،ﻦﻴﺑور - ﺪﻴﺳا ،ﻦﺗورﺎﻛ
نﻮﻣرﻮﻫ ﻲﺧﺮﺑ و نﻮﻴﺗﺎﺗﻮﻠﮔ ،ﻚﻳروا و نژوﺮﺘﺳا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺎﻫ
ﻜﺸﺗ ار ﻲﻤﻳﺰﻧآ ﺮﻴﻏ ﻲﻋﺎﻓد ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻦﻴﺴﻧﺎﺗﻮﻳﮋﻧآﻲﻣ ﻞﻴ ﺎﺑ و ﺪﻨﻫد
ﻞﻴﻜﺸﺗ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟلﺎﻜﻳدار يﺎﻫ ،هدراو تﺎﻣﺪﺻ ﻢﻴﻣﺮﺗ ،دازآ
لﻮﻜﻟﻮﻣ ﻊﻓد ﺶﻳاﺰﻓا نﺪﻧﺎﺳر ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺑ و هﺪﻳد ﻪﻣﺪﺻ يﺎﻫ
ﺶﻬﺟ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ زا ﻲﺷﺎﻧ ﺐﻴﺳآ ،ﻲﻟﻮﻠﺳ يﺎﻫلﺎﻜﻳدار يﺎﻫ ار دازآ
ﻲﻣ ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺑﺪﻨﻧﺎﺳر)4،3،1 .( لدﺎﻌﺗ ندرﻮﺧ ﻢﻫﺮﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد
فﺬﺣ و ﺪﻴﻟﻮﺗ نﺎﻴﻣلﺎﻜﻳدار يﺎﻫ ﻲﻠﻣاﻮﻋ ﺖﻟﺎﺧد ﺮﺛا رد دازآ
هﺪﻨﻳﻻآ نﻮﭼﺶﻨﺗ ،ﻲﻄﻴﺤﻣ يﺎﻫﻲﻣ دﻮﺟﻮﺑ ﻮﻴﺗاﺪﻴﺴﻛا يﺎﻫ ﺪﻨﻳآ
رد يرﺎﻤﻴﺑ ﺪﺼﻜﻳ زا ﺶﻴﺑ دﺎﺠﻳا رد هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻛ
ﺪﻨﺘﺴﻫ نﺎﺴﻧا .ناﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﻲﺧﺮﺑ فﺮﺼﻣ زا ﻚﻴﺘﺘﻨﺳ يﺎﻫ
ﻪﻠﻤﺟ ﻦﺋﻮﻟﻮﺗ ﻲﺴﻛورﺪﻴﻫ ﻞﻴﺗﻮﺑ
(BHT) هرﺎﭘ رد راﺮﻗ مﺎﻬﺑا زا يا
ﻮﺟو ﻪﻛ اﺮﭼ دراد ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ رد ﻲﺗﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﻦﻴﻨﭼ د
يرﺎﻤﻴﺑ ﻲﺧﺮﺑ دﺎﺠﻳا ﺚﻋﺎﺑددﺮﮔ نﺎﻃﺮﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺎﻫ . ﻪﺑ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
لﺎﺳ ﻲﻃ رد ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ هﮋﻳو داﻮﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻛ ﺮﻴﺧا يﺎﻫ
ﻪﺑ هﺪﺷ وﺮﺴﻨﻛ ﻲﻳاﺬﻏ ﻲﻧوﺰﻓ ﻲﮔﺪﻧز ﻚﺒﺳ رد تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﻴﻟد
ﺖﻴﺻﺎﺧ ﺎﺑ ﻲﻌﻴﺒﻃ داﻮﻣ ﻦﺘﻓﺎﻳ ،ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ زا ﻻﺎﺑ ﻲﻧا
ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ يدﺎﻳز ﺖﻴﻤﻫا .ﺲﻧﺎﺳا ،ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد و ﺎﻫ
هرﺎﺼﻋ ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻫﺎﻴﮔ يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ حﺮﻄﻣ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ هﺪﻨﻨﻛ)5 .( ﺮﺑ هوﻼﻋ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﻦﻳا
ا ﺎﺘﺒﺴﻧ ﺎﺒﻟﺎﻏ ﻪﻜﻨﻳاﻳهﺪﻨﻨﻛ فﺮﺼﻣ شﺮﻳﺬﭘ درﻮﻣ و هدﻮﺑ ﻦﻤ
ﺎﻫ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ زا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺪﻨﺘﺴﻫﮕﻳد ﺪﻴﻔﻣ يﺎﻫ ﻪﻛ ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﺰﻴﻧ يﺮ
آ ﺖﻴﻤﻫا ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣنﻲﻣ ﺎﻫددﺮﮔ)6،7.(
ﻦﺸﻳوآ
يزاﺮﻴﺷ)Zataria multiflora(ﻲﻠﮔ ﻢﻳﺮﻣ ،)Salvia
officinalis
(يرﺎﻣزر ،)Rosmarinus officinalis( شاﻮﻟﺎﺧ ،
)
Mentha pulegium( و ﻦﻴﭼراد)Cinnamomum
zeylanicum
(لﺎﺳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نﺎﻬﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ طﺎﻘﻧ رد ﻪﻛ ﺖﺳﺎﻫ
ﮔﻪﻳودا و ﻲﻳوراد نﺎﻫﺎﻴﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻢﻬﻣ ياﻮﺷﻧﺪ)8(. هﺎﻴﮔ
دﻮﺟو ﻞﻴﻟﺪﺑ و هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻳودا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ
ﻲﻳﺎﻳﺮﺘﻛﺎﺑ ﺪﺿ ﺮﺛا ياراد لوﺮﻛاورﺎﻛ و لﻮﻤﻴﺗ ﻲﻠﻨﻓ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ)9(. ﻢﻌﻃ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﻲﻜﻳ ﻲﻠﮔ ﻢﻳﺮﻣ ﺲﻧﺎﺳا هزوﺮﻣا
هﺪﻨﻫد ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﻲﻳاﺬﻏ يﺎﻫدﻮﺷ ﻮﺟﻮﻣ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ و هرﺎﺼﻋ رد د
ﺪﻧراد ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا ﺰﻴﻧ نآ)11،10(. ﺐﻴﻛﺮﺗ يﺎﻫ يرﺎﻣزر رد
ﻲﻣ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﺻﺎﺧ ﺖﻴﻤﻫا زا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻳﺎﻨﺻ صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ﺪﺷﺎﺑ
و ﺐﺳﺎﻨﻣ يﻮﺑ و ﺮﻄﻋ ﻪﻠﻤﺟ زا نآ دﺪﻌﺘﻣ صاﻮﺧ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﻪﻛ
ﻲﻣ ﺪﻋﺎﺴﺘﻣ نآ زا ﻪﻛ ﻲﺑﻮﺧ هﺪﻧراﺪﻬﮕﻧ ،ﺶﺨﺒﻣارآ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ دﻮﺷ
ﻲﺘﻧآ و اﺬﻏ ﻢﻌﻃ و ﮓﻧر ناﺪﻴﺴﻛادراد ناواﺮﻓ فﺮﺼﻣ يﻮﻗ)12(.
ياراد شﻮﻟﺎﺧ و ﻦﻴﭼراد ﻪﻛ هداد نﺎﺸﻧ ﺎﻣ ﻢﻴﺗ ﻲﻠﺒﻗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﺻﺎﺧ ﻂﻴﺤﻣ و ﻢﻟﺎﺳ داﺮﻓا رد ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﻠﻐﺷ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻲﻣ و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺶﻴﭘ رد ﺪﻨﻧاﻮﺗ يرﺎﻤﻴﺑ زا يﺮﻴﮔ ﺮﺛﻮﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺪﻨﺷﺎﺑ)14،13(. نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻦﻳا قﻮﻓ يﺎﻫدﺮﺑرﺎﻛ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ رد
ندﻮﺑ اراد ترﻮﺻﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﻣ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
زا هﺪﻨﻨﻛ يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ داﻮﻣ ﺰﻴﻧ و ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﻆﻓﺎﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ناﻮﻨﻋ
يرﺎﻤﻴﺑ ﺪﻧﺮﻴﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ. ﺎﺗ ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺮﺑ نﻮﻨﻛ
ناﻮﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻦﻳا يور
ﻲﺘﻧآ ﻲﻟﻮﻧﺎﺗا و ﻲﻟﻮﻧﺎﺘﻣ هرﺎﺼﻋ ﺎﻳ و ﺲﻧﺎﺳا ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺪﻧا.
ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا ﻲﻧدوﺰﻓا داﻮﻣ راﺪﻘﻣ ﻞﻗاﺪﺣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ﻲﺘﻧآ ﺎﻳ و هﺪﻨﻫد ﻢﻌﻃ ،هﺪﻧراﺪﻬﮕﻧ ناﺪﻴﺴﻛ، زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ﺖﻬﺟ
ﺖﺳا يروﺮﺿ ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا بﻮﻠﻠﻄﻣﺎﻧ ﺮﻴﺛﺎﺗ .ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ اﺬﻟ ﻦﻳﺮﺗﺮﺛﻮﻣ
ﺶﺨﺑ
راديا ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺮﺛااز ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺖﻴﻤﻫا .زا
رﺮﺑ و يزﺎﺳ اﺪﺟ ور ﻦﻳا ﻲﮔﺪﻨﻨﻛ رﺎﻬﻣ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻲﺳلﺎﻜﻳدار يﺎﻫ
ﺶﺨﺑ ﻂﺳﻮﺗ دازآ ﺖﺳا زﺎﻴﻧ ﻲﻟﻮﻧﺎﺘﻣ هرﺎﺼﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ . ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻪﺑﻲﺘﻧآ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﻨﻴﻣز رد نﺎﻣﺰﻤﻫ و ﻊﻣﺎﺟ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ مﺪﻋ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا
نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻦﻳا رد ﻲﮔﺪﻨﻨﻛ رﺎﻬﻣ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳالﺎﻜﻳدار يﺎﻫ
Downloaded from jssu.ssu.ac.ir at 8:55 IRST on Wednesday February 15th 2017

30
ﻲﺳرﺮﺑهرﺎﺼﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻦﺸﻛاﺮﻓ و ﺲﻧﺎﺳا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ...
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ– دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد هرودﻢﺘﺴﻴﺑ هرﺎﻤﺷ ،لوا ،ﻦﻳدروﺮﻓ ا و ﺖﺸﻬﺒﻳدر 1391
دازآ2 و 2 -ﻞﻴﻨﻓ يد -1 -ﻞﻳﺮﻜﻴﭘ ﻞﻳزارﺪﻴﻫ)DPPH ( ﻂﺳﻮﺗ
ﺳاﻦﺸﻛاﺮﻓ و ﺲﻧﺎﻲﻟﻮﻧﺎﺘﻣ هرﺎﺼﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ رﻮﻛﺬﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ.
ﻲﺳرﺮﺑ شور
ﻲﻫﺎﻴﮔداﻮﻣ :ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﺸﻳوآ و يرﺎﻣزر ،ﻦﻴﭼراد ﻚﺸﺧ يﺎﻫ
زا نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﻞﺋاوا رد ﻲﻠﮔ ﻢﻳﺮﻣ هﺎﻴﮔ ،ﺪﻧﺪﺷ ﻪﻴﻬﺗ رازﺎﺑ زا يزاﺮﻴﺷ
ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ كارا هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻳوراد نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻪﻋرﺰﻣ
ﺧ رد ﺰﻴﻧ شاﻮﻟﺎ زا ﺰﻴﻳﺎﭘ ﻞﺋاواﺪﻳدﺮﮔ يروآ ﻊﻤﺟ ﺖﺷر فاﺮﻃا .
ﻪﻧﻮﮔ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ هﺎﻴﮔ ﺖﺤﺻﺎﻫي نﺎﻫﺎﻴﮔ هوﺮﮔ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ
ﺪﺷ ﺪﻴﻳﺎﺗ كارا هﺎﮕﺸﻧاد يزروﺎﺸﻛ هﺪﻜﺸﻧاد ﻲﻳوراد.
ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ داﻮﻣ :نا ،لﻮﻧﺎﺘﻣ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ مﺎﺠﻧا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ- ،ناﺰﮕﻫ
و تﺎﺘﺳا ﻞﻴﺗا ،نﺎﺘﻣوﺮﻠﻛ يد
BHT كﺮﻣ ﺖﻛﺮﺷ زا)نﺎﻤﻟآ( ،
DPPH ﻛﺮﺷ زا ﺎﻤﮕﻴﺳ ﺖ)ﺎﻜﻳﺮﻣآ ( زا ﺮﻴﻄﻘﺗ رﺎﺑ ود ﺮﻄﻘﻣ بّآ و
ﺎﻳﻮﭘ ﺖﻛﺮﺷ)كارا (ﺪﻳدﺮﮔ يراﺪﻳﺮﺧ . زا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫﻲﻓﺎﺻ ﺬﻏﺎﻛ
Whatman رﺎﻤﺷ ه30 ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا.
1 -3 - هﺎﮕﺘﺳد ﺎﻫ :هﺎﮕﺘﺳدرﻮﻣ يﺎﻫ رد هدﺎﻔﺘﺳا د
ﺮﺠﻧﻮﻠﻛ ﻞﻣﺎﺷ ﺶﻳﺎﻣزآ)ﺎﻴﻧﺎﺘﻳﺮﺑ ﻪﭘﻮﻛﺎﻣرﺎﻓ( ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﻜﭙﺳا ،
Unic-4802 ،)ﺎﻜﻳﺮﻣآ(ﻄﻘﺗ هﺎﮕﺘﺳد ،ءﻼﺧ رد ﺮﻴHeidolph
)نﺎﻤﻟآ (دﻮﺑ ﺮﻜﻴﺷ و.
ﺲﻧﺎﺳا ﻪﻴﻬﺗ : راﺪﻘﻣ ﻲﻫﺎﻴﮔ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﻚﻳ ﺮﻫ زا50 مﺮﮔ
ﺪﻳدﺮﮔ ردﻮﭘ ﻲﻗﺮﺑ بﺎﻴﺳآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﻦﻳزﻮﺗ . زا ﻞﺻﺎﺣ ردﻮﭘ
ﻞﺧاد رد ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ رﻮﻃ ﻪﺑ هﺎﻴﮔ ﺮﻫﻳيﺮﺘﻴﻟ ﻚﻳ ﻦﻟﺎﺑ ﻚ
ﻪﺘﺨﻳر
راﺪﻘﻣ و ﺪﺷ
cc500 ﺪﻳدﺮﮔ ﻪﻓﺎﺿا نآ ﻪﺑ ﺮﻄﻘﻣ بآ .ﺲﻧﺎﺳا ﻴﮔ يﺮ
تﺪﻣ ﻪﺑ3 ﺲﻧﺎﺳا و ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺮﺠﻧﻮﻠﻛ هﺎﮕﺘﺳد ﺎﺑ ﺖﻋﺎﺳ يﺎﻫ
مﺎﺠﻧا ﺖﻬﺟ هﺮﻴﺗ فوﺮﻇ رد يﺮﻴﮕﺑآ و ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ﻞﺻﺎﺣ
ﺪﻧﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ ﺶﻳﺎﻣزآ.
ﻞﻜﺷ1 :ﻦﺸﻛاﺮﻓ يزﺎﺳاﺪﺟﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻲﻟﻮﻧﺎﺘﻣ هرﺎﺼﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ)15.(
Downloaded from jssu.ssu.ac.ir at 8:55 IRST on Wednesday February 15th 2017

ﻲﻨﻴﺴﺣ ﺮﺻﺎﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و 31
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ– دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد هرودﻢﺘﺴﻴﺑ هرﺎﻤﺷ ،لوا ،ﻦﻳدروﺮﻓ ا و ﺖﺸﻬﺒﻳدر 1391
هرﺎﺼﻋ ﻪﻴﻬﺗ : درﻮﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻲﻟﻮﻧﺎﺘﻣ هرﺎﺼﻋ شور ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
نﺪﻧﺎﺴﻴﺧ)
maceration( ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ . راﺪﻘﻣ ،رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳﺪﺑ50
ﻦﻟرا ﻞﺧاد رد هﺎﻴﮔ ﺮﻫ ردﻮﭘ مﺮﮔ500 ﻲﻠﻴﻣ و ﺪﺷ ﻪﺘﺨﻳر يﺮﺘﻴﻟ
راﺪﻘﻣ
cc200 ﺪﻳدﺮﮔ ﻪﻓﺎﺿا نآ ﻪﺑ ﺺﻟﺎﺧ لﻮﻧﺎﺘﻣ .ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺎﻫ
تﺪﻣ48 رود ﺎﺑ ﺮﻜﻴﺷ يور ﺮﺑ ﺖﻋﺎﺳ130 زا ﺲﭘ و ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ
ﺬﻏﺎﻛ زا طﻮﻠﺨﻣ رﻮﺒﻋ ﺎﺑ نآﻲﻓﺎﺻ هرﺎﻤﺷ30 ﻲﻟﻮﻧﺎﺘﻣ هرﺎﺼﻋ
ﺪﻳدﺮﮔ ﻞﺻﺎﺣ ﻪﻴﻟوا . ندوﺰﻓا ﺎﺑ ﻞﻤﻋ ﻦﻳا
cc 150 داﻮﻣ ﻪﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ
ﺪﺷ راﺮﻜﺗ هﺪﻧﺎﻤﻴﻗﺎﺑ . زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻞﺻﺎﺣ هرﺎﺼﻋ ،ﺖﻳﺎﻬﻧ رد
يﺎﻣد رد ءﻼﺧ رد ﺮﻴﻄﻘﺗ هﺎﮕﺘﺳد50 ﺪﺷ ﻆﻴﻠﻐﺗ ﻪﺟرد . هرﺎﺼﻋ
و ﻞﻘﺘﻨﻣ ﻦﻟرا ﻪﺑ هﺪﺷ ﻆﻴﻠﻐﺗ
cc200 ﻪﻓﺎﺿا نآ ﻪﺑ ﺮﻄﻘﻣ بآ
ﺪﻳدﺮﮔ . رد لﻮﻠﺤﻣ ﻲﻨﻳزر داﻮﻣ و مﻮﻣ بﻮﺳر رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ،ﺖﻳﺎﻬﻧ
تﺪﻣ ﻪﺑ ﻲﺑآ24 يﺎﻣد رد ﺖﻋﺎﺳ3 راﺮﻗ داﺮﮔ ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
ﺪﺷ فﺎﺻ ﻲﻓﺎﺻ ﺬﻏﺎﻛ زا رﻮﺒﻋ ﺎﺑ و ﺖﻓﺮﮔ . يزﺎﺳ اﺪﺟ
ﻦﺸﻛاﺮﻓ ﺎﻫي ﺮﺑ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﻞﻜﺷ رد هﺪﺷ ﻪﺋارا شور سﺎﺳا1
ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ
ﻦﺸﻛاﺮﻓ رد ﺮﻴﻄﻘﺗ هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ادﺪﺠﻣ ﻪﻠﺻﺎﺣ يﺎﻫ
ﻼﺧ يﺎﻣد ﺎﺑ رﻮﺗﺎﺑﻮﻜﻧا ﻪﺑ لﺎﻘﺘﻧا ﺎﺑ و ﻆﻴﻠﻐﺗ ء50 تﺪﻣ ﻪﺑ ﻪﺟرد
48 ﺪﻧﺪﺷ ﻚﺸﺧ ﺖﻋﺎﺳ.
ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻫﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ
ﻲﻣ ﻲﻫﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ ﻲﻳﺎﻣزآ رﺎﻛ عﻮﻧ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺪﺷﺎﺑ . ﻲﺳرﺮﺑ
ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓﻦﺸﻛاﺮﻓ و ﺲﻧﺎﺳا ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا هرﺎﺼﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
هزاﺪﻧا ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻲﻟﻮﻧﺎﺘﻣ رﺎﻬﻣ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ يﺮﻴﮔ
ﻲﮔﺪﻨﻨﻛلﺎﻜﻳدار يﺎﻫ دازآ
DPPH ﻢﺗا لﺎﻘﺘﻧا ﺎﺑ ﻪﻛ H ﻦﻳا ﻪﺑ
ﻲﻟﺎﻜﻳدار ﺖﻴﻓﺮﻇ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و هدﺎﻣ
(Radical
Scavenging Capacity: RSC)
ﻲﻣ ترﻮﺻ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ،دﺮﻴﮔ
)16.(
ﺖﻈﻠﻏ لﻮﻧﺎﺘﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ هرﺎﺼﻋ ﺮﻫ زا ،رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳﺪﺑ يﺎﻫ
و ﺪﺷ ﻪﻴﻬﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ5/1 ﻲﻠﻴﻣﺮﺘﻴﻟ نآ زا ﺎﺑ ﺎﻫ3 ﻲﻠﻴﻣ زا ﺮﺘﻴﻟ
ﻲﻟﻮﻧﺎﺘﻣ لﻮﻠﺤﻣ
DPPH )µg/ml20 ( دراو راﺮﻜﺗ ﻪﺳ رد
ﺪﻳدﺮﮔ ﺶﻨﻛاو .ﻪﻧﻮﻤﻧ بﺬﺟ ناﺰﻴﻣ ،ﺖﻳﺎﻬﻧ رد لﺮﺘﻨﻛ ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﺎﻫ
) ﻲﻟﻮﻧﺎﺘﻣ لﻮﻠﺤﻣ
µg/ml20 DPPH ( زا ﺪﻌﺑ20 لﻮﻃ رد ﻪﻘﻴﻗد
جﻮﻣ517 ﺪﺷ ﺖﺋاﺮﻗ ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﻜﭙﺳا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ . ﻪﺑ
ﺻرد ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﺪ
RSC هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﻳز لﻮﻣﺮﻓ زا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻫ
ﺪﻳدﺮﮔ :
⎟
⎟
⎠
⎞
⎜
⎜
⎝
⎛−
×=
control
samplecontrol
A
AA
100RSC(%)
Acontrol :لﺮﺘﻨﻛ لﻮﻠﺤﻣ بﺬﺟ ناﺰﻴﻣ
Asample :ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻫ بﺬﺟ ناﺰﻴﻣ )17(
IC50 ﻂﺧ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺰﻴﻟﺎﻧآ زا ﻪﻛ* ﺮﻳدﺎﻘﻣ يRSC رد
ﺖﻈﻠﻏنﺎﺸﻧ ،ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻲﺘﻈﻠﻏ هﺪﻨﻫد
مﺮﮔ وﺮﻜﻴﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺐﻴﻛﺮﺗ زا ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﺘﻴﻟ ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺑ
50 %ﻲﻣ ﻲﻟﺎﻜﻳدار ﺖﻴﻓﺮﻇ رد ﻲﮔﺪﻧرادزﺎﺑدﻮﺷ . ﺎﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ترﺪﻗدراد ﺲﻜﻋ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫ . ﺖﺳﺪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺖﺒﺜﻣ لﺮﺘﻨﻛ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻦﺋﻮﻟﻮﺗ ﻲﺴﻛورﺪﻴﻫ ﻞﻴﺗﻮﺑ ﺎﺑ هﺪﻣآ
ﺪﻳدﺮﮔ.
يرﺎﻣآ ﺰﻴﻟﺎﻧآ
هداد ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﻳﺎﭘ ردﺎﻫي ﻧﺎﻳراو ﺰﻴﻟﺎﻧآ ﺎﺑ ﻞﺻﺎﺣ ﻪﻓﺮﻃ ﻚﻳ ﺲ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ و ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻳﺰﺠﺗ درﻮﻣ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﺎﻫ
ﻪﻨﻣاد ﺪﻨﭼﻲﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ رد ﻦﻜﻧاد يا يراد5 ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﺪﺻرد
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ . يرﺎﻣآ راﺰﻓا مﺮﻧ زا رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳﺪﺑ
MSTAT-C
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺢﻄﺳ رد ،ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ زا ﻪﻠﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ5 ﺪﺻرد
ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ د و ﺲﻧﺎﺳا ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ نﺎﻴﻣ يرا
ﻦﺸﻛاﺮﻓ ﻲﻟﻮﻧﺎﺘﻣ هرﺎﺼﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻦﻴﺑ رد ﺎﻴﮔﻫ درﻮﻣ نﺎ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻨﻌﻣ و ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ يﺮﻴﮔرﺎﻛ ﻪﺑ ﺎﺑ توﺎﻔﺗ ﻦﻳا ندﻮﺑ راد
لوﺪﺟ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ فﺮﺣ1
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ . نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻪﻧﻮﮔ ﺲﻧﺎﺳا ﻪﻛ داد ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ
BHT ﺑ ﻪ
ناﻮﻨﻋﻲﺘﻧآ ﻚﻳ ﺎﺑ ﺞﻳار ناﺪﻴﺴﻛا
g/ml)µ5/239IC50=( رﻮﻃ
ﻒﻴﻌﺿ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ زا ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺗ
ﺪﻧدﻮﺑ) لوﺪﺟ1 .(ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﻳا ﻦﻴﺑ رد ،لﺎﺣ ﺮﻫ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ ﺎﻫ
لﺎﻜﻳدار ﻲﮔﺪﻨﻨﻛ رﺎﻬﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ دازآ يﺎﻫ ﺲﻧﺎﺳا ﻦﺸﻳوآ
يزاﺮﻴﺷ ﺎﺑ
g/ml)µ677IC50=( دﻮﺑ . ،ﻪﺑﺎﺸﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ
اﺮﻓﻦﺸﻛ نا يﺎﻫ- ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻧاﺰﮕﻫ
BHT ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا زا
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻣا ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺘﻤﻛ
يرﺎﻣزر نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺎﺑ
IC50 ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ g/ml)µ 969( ،
ﻦﺸﻳوآ
g/ml)µ1862 ( ﻲﻠﮔ ﻢﻳﺮﻣ وg/ml)µ 2632 (دﻮﺑ . رد
Downloaded from jssu.ssu.ac.ir at 8:55 IRST on Wednesday February 15th 2017

32
ﻲﺳرﺮﺑهرﺎﺼﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻦﺸﻛاﺮﻓ و ﺲﻧﺎﺳا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ...
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ– دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد هرودﻢﺘﺴﻴﺑ هرﺎﻤﺷ ،لوا ،ﻦﻳدروﺮﻓ ا و ﺖﺸﻬﺒﻳدر 1391
يرﺎﻣزر هﺎﻴﮔ ﻲﻧﺎﺘﻣوﺮﻠﻛ يد ﻦﺸﻛاﺮﻓ رد ،ﻞﺑﺎﻘﻣ
g/ml)µ5/205IC50=( ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ناﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻪﺑ . ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا
ﻦﺸﻛاﺮﻓ ﻲﻣﺎﻤﺗ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻲﺗﺎﺘﺳا ﻞﻴﺗا يﺎﻫ
IC50 ﺮﺑاﺮﺑ
2/47 ﺎﺗ9/81 ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺮﺘﻴﻟ ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ وﺮﻜﻴﻣ
BHT
ﺪﻨﺘﺷاﺬﮔ ﺶﻳﺎﻤﻧ ﻪﺑ يﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﻳادز لﺎﻜﻳدار ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ
ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
شاﻮﻟﺎﺧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺎﺑ
g/ml)µ22/47IC50=( دﻮﺑ .ﻦﺸﻛاﺮﻓ نﺎﻴﻣ رد ﺰﻴﻧ ﻲﺑآ يﺎﻫ
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ لﺎﻜﻳدار ﻲﮔﺪﻨﻨﻨﻛ ﻲﺜﻨﺧ ﺖﻴﺻﺎﺧ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
ﻦﻴﭼراد ﺎﺑ
IC50 ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ)117( ،BHT )239(ﻲﻠﮔ ﻢﻳﺮﻣ ،)321 (
يرﺎﻣزر و)725( ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺑ مﺮﮔوﺮﻜﻴﻣ ﺮﺘﻴﻟ دﻮﺑ . رد ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ
ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻦﺸﻳوآ هﺎﻴﮔ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا
يد ،ﻲﺗﺎﺘﺳا ﻞﻴﺗا ﻦﺸﻛاﺮﻓ و ﻲﺑآ ﻦﺸﻛاﺮﻓ ،ﺲﻧﺎﺳا ،ﻲﻧﺎﺘﻣوﺮﻠﻛ
نا ﻦﺸﻛاﺮﻓ -دﻮﺑ ﻲﻧاﺰﮕﻫ . ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻠﮔ ﻢﻳﺮﻣ هﺎﻴﮔ رد
يد ،ﻲﺑآ ،ﻲﺗﺎﺘﺳا ﻞﻴﺗا ﻦﺸﻛاﺮﻓ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا
و ﺲﻧﺎﺳا ،ﻲﻧﺎﺘﻣوﺮﻠﻛ نا - دﻮﺑ ناﺰﮕﻫ . ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ يرﺎﻣزر هﺎﻴﮔ رد
ﻞﻴﺗا ﻦﺸﻛاﺮﻓ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ
يد ،ﻲﺑآ ،ﻲﺗﺎﺘﺳانا ،ﻲﻧﺎﺘﻣوﺮﻠﻛ - هﺎﻴﮔ رد ،دﻮﺑ ﺲﻧﺎﺳا و ﻲﻧاﺰﮕﻫ
ﻦﺸﻛاﺮﻓ ار ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ شاﻮﻟﺎﺧ ﻞﻴﺗا يﺎﻫ
يد و ﻲﺑآ ،ﻲﺗﺎﺘﺳاﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﻲﻧﺎﺘﻣوﺮﻠﻛ .ﻴﭼراد هﺎﻴﮔ رد ﻦ
ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ياراد ﺲﻧﺎﺳا و ﻲﺑآ ﻦﺸﻛاﺮﻓ
ﺪﻧدﻮﺑ)لوﺪﺟ1 .(
لوﺪﺟ1 :لﺎﻜﻳدار ﻲﮔﺪﻨﻨﻛ رﺎﻬﻣ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗﻦﺸﻛاﺮﻓ و ﺲﻧﺎﺳا دازآ يﺎﻫ ناﺰﻴﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫg/mlµIC50.
ﻲﺑآ تﺎﺘﺳا ﻞﻴﺗا نﺎﺘﻣوﺮﻠﻛ يد نا-ناﺰﮕﻫ ﺲﻧﺎﺳا هﺎﻴﮔ عﻮﻧ
54/25±48/764 b 18/1±9/73 b 46/44±344 c 100±13/1862b104±677c يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ
63/13±3/321 c 7/2±78 b 19±907 b 306±2632 a 2181±21090 a
ﻲ
ﻠﮔ
ﻢ
ﻳﺮﻣ
28±725 b 3/5±94/81 b 10±46/205 c 69/17±969 c 1402±3498 c يرﺎﻣزر
53±1110 a 8/3±22/47 c 244±3634 a ------ ----- شاﻮﻟﺎﺧ
62/7±55/117 e ----- ------- ------ 1281±7795 b ﻦﻴﭼراد
88/19±5/239 d 88/19±5/239 a 88/19±5/239 c 88/19±5/239 d 88/19±5/239 c BHT
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ فﻼﺘﺧا نﻮﺘﺳ ﺮﻫ رد ﺢﻄﺳ رد ،ﻪﺑﺎﺸﻣ فﺮﺣ ياراد يﺎﻫ5 ﻲﻤﻧ راد ﻲﻨﻌﻣ ﺪﺻرد ﺪﻨﺷﺎﺑ.
ﺖﻣﻼﻋ± ﺖﺳا رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ.
لﻮﻠﺳﻂﺧ يﺎﻫ ﺪﻗﺎﻓ ﻦﻴﭼﺪﻧدﻮﺑ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﻦﺸﻛاﺮﻓ.
ﺚﺤﺑ
مﺎﻤﺗ رد ﻲﺗﺎﺘﺳا ﻞﻴﺗا ﻦﺸﻛاﺮﻓ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا ياراد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺘﺸﻴﺑ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛاﺮ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ي
ﻦﺸﻛاﺮﻓ ﺮﻳﺎﺳ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﺐﻟﺎﻏ دﻮﺑ ﻲﺒﻄﻗ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﻦﻳا ﻪﻛ هدﻮﺑ ﺎﻫ
ﻲﻣ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺪﺷﺎﺑ .ﻻﺎﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋﺮﺗ ﺖﻴﺻﺎﺧ ندﻮﺑ
ﺘﻧآﻲ ﻲﺑآ ﻦﺸﻛاﺮﻓ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا يد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺧﺮﺑ رد ﻲﻧﺎﺘﻣوﺮﻠﻛ
ﻲﻠﮔ ﻢﻳﺮﻣ و شاﻮﻟﺎﺧ ﺪﻨﻧﺎﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺰﻴﻧﻲﻣ دﻮﺟو ﺮﺑ ﻲﻠﻴﻟد ﺪﻧاﻮﺗ
ناﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﻳﺎﻫ ﻦﻳا رد ﻻﺎﺑ ﺖﻴﺒﻄﻗ ﺎﺑ ﻲﺎﻴﮔﻫﺪﺷﺎﺑ نﺎ. فﺮﻃ زا
ﻲﺴﻧﺎﺳا تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﺐﻟﺎﻏ ﺮﮕﻳد ناﺰﮕﻫ رد ﻞﺣ ﻞﺑﺎﻗ و ﺮﺛا
ﻲﺘﻧآ ﻴﺴﻛاﺪراﻮﻣ رد ﺮﮕﻣ ﺪﻧراﺪﻧ ﻲﻳﻻﺎﺑ ﻲﻧا تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﻛ يد
ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﺻﺎﺧ ندﻮﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻞﻴﻟد ﻦﻳا و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻲﻠﻨﻓ
ﺲﻧﺎﺳا ﺎﻫ ﻦﺘﺸﻛاﺮﻓ و نا يﺎﻫ - ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ رد ﻲﻧاﺰﮕﻫ
ﺖﺳا اﺮﭼ ﻪﻛ نﺎﻴﻣ ﻲﻄﺧ ﻪﻄﺑار ﻚﻳ دﻮﺟو تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﺧﺮﺑ رد
هرﺎﺼﻋ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ناﺰﻴﻣ و ﻲﻫﺎﻴﮔ يﺎﻫ
ﻲﻠﻨﻓ
ﺳا هﺪﻴﺳر تﺎﺒﺛا ﻪﺑ ﺎﻬﻧآﺖ)18.(
ﺖﺳا ﻦﻴﭼراد ﺖﺳﻮﭘ ﺲﻧﺎﺳا ﻲﻠﺻا ءﺰﺟ ﺪﻴﺋﺪﻟﺎﻣﺎﻨﻴﺳ. ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
رد دﻮﺟﻮﻣ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﺖﻴﻤﻛ و ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﺑ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮﺷ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻪﺑ
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺲﻧﺎﺳا ﻢﻛ ﺖﻴﺻﺎﺧ ﻪﻛ ﺪﺳر
ﻲﺘﻧآ ﻦﻴﭼراد ﺲﻧﺎﺳا ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا
g/ml)µ7795IC50= ( درﻮﻣ
ﻮﻗ ناﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﻢﻛ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ي
ﻲﺋﻮﻛﺰﺳ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ و ﺪﻴﺋﺪﻟﺎﻣﺎﻨﻴﺳ ناﺰﻴﻣ ندﻮﺑ ﻻﺎﺑ و لﻮﻧژوا ﻲﻨﭘﺮﺗ
Downloaded from jssu.ssu.ac.ir at 8:55 IRST on Wednesday February 15th 2017

ﻲﻨﻴﺴﺣ ﺮﺻﺎﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و 33
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ– دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد هرودﻢﺘﺴﻴﺑ هرﺎﻤﺷ ،لوا ،ﻦﻳدروﺮﻓ ا و ﺖﺸﻬﺒﻳدر 1391
ﺖﺳا نآ رد. ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺮﻳﺎﺳ ﺲﻧﺎﺳا
g/ml)µ5/239IC50=(BHT ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا
ﺪﻧراﺪﻧ. ﻦﻨﻴﭘﺮﺗ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ -4 -لا وتﺎﺘﺳا ﻞﻴﻧوﺮﺑ
Bornyl
acetate)
( ﺲﻧﺎﺳا رد دﻮﺟﻮﻣ ﺮﺛا ﺪﻗﺎﻓ يرﺎﻣزرﺘﻧآﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲ
ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻲﻣ)19.( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ردﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ يا
Lin و
نارﺎﻜﻤﻫ)2009 ( يرﺎﻣزر ﺲﻧﺎﺳا ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا ﺪﺷ مﺎﺠﻧا
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺰﻴﭼﺎﻧ)20(
ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﻛ
g/ml)µ3498(IC50= دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ .ودﻮﺟ لﻮﺌﻧرﻮﺑ)Borneol(
ﺲﻧﺎﺳا ردﻲﻠﮔ ﻢﻳﺮﻣ ﻲﻣ هﺪﻨﻨﻛ ﻪﻴﺟﻮﺗ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا
ﺰﻴﭼﺎﻧ
g/ml)µ21090IC50=( ﺪﺷﺎﺑ نآ)21.( ﻻﺎﺑ ﻦﻴﺑ ﻦﻳا رد
يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ ﺲﻧﺎﺳا ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا ﻲﺒﺴﻧ ندﻮﺑ
g/ml)µ677(IC50= و لﻮﻤﻴﺗ ﻲﻠﻨﻓ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ دﻮﺟو ﻞﻴﻟﺪﺑ
ﺖﺳا نآ ﺲﻧﺎﺳا رد لوﺮﻛاورﺎﻛ. ﻪﻛ ﻪﻜﻧآ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
و ﺖﺳا يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ ﺲﻧﺎﺳا ﻲﻠﺻا هدﺎﻣ لﻮﻤﻴﺗ رد هدﺎﻣ ﻦﻳا
ﻲﻣ ﺶﻨﻛاو ناﺪﻴﺴﻛا تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﺎﺑ ﻲﻫﺎﺗﻮﻛ نﺎﻣز تﺪﻣ ﻲﻃ ،ﺪﻫد
نﺎﻣز تﺪﻣ رد اﺬﻟ20 ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا هﺎﻴﮔ ﺲﻧﺎﺳا ﻪﻘﻴﻗد
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻲﺑﻮﺧﺪﻫد)23،22،9(. Ruberto ﮔ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ شراﺰ
دﺮﻛ لﻮﻤﻴﺗ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻠﻨﻓ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﻪﻛ)
Thymol( و
لوﺮﻛاورﺎﻛ)
(Carvacrol ﺧ دﺎﺠﻳا رد ار ﺶﻘﻧ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻴﺻﺎ
ﺲﻧﺎﺳا ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآنآ زا ﺲﭘ و ﺪﻧدﻮﺑ اراد ﺎﻫﻦﭘﺮﺗﻮﻧﻮﻣ ﺎﻫ يﺎﻫ
ﺮﻴﻈﻧ ﻪﻨﺑﺮﻛورﺪﻴﻫ
γ-terpinene وterpinolene يﺪﻌﺑ ﻪﺒﺗﺮﻣ رد
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ)22 .( ﻦﻴﭼراد و يﺪﻨﻫ ﻚﺨﻴﻣ ﺲﻧﺎﺳا ﻲﻠﻨﻓ ياﺰﺟا
لﻮﻧژوا ﺪﻨﻧﺎﻣ)
Eugenole( ناﻮﺗ ياراد تﺎﺘﺳا لﻮﻧژوا و
ﻲﺘﻧآ ﻻﺎﺑ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛاﻳﻲﻣ ﻲ ﺪﻨﺷﺎﺑ)24 (ﻞﻜﻟا و ﻲﻠﻴﻟآ يﺎﻫ)
allylic
alcohols
(ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﺑﻮﺧ ﺎﺘﺒﺴﻧ ﺮﺛاﻦﭘﺮﺗ ﻲﺋﻮﻛﺰﺳ ﺎﻣا ﺪﻨﻫدﺎﻫي
ﺮﻴﻏ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ و ﻪﻨﺑﺮﻛ ورﺪﻴﻫ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺪﻴﺋﻮﻨﭘﺮﺗ
ﺪﻧراﺪﻧ ﻲﻧاﺪﻨﭼ)26،25 .(ﻦﭘﺮﺗﻮﻧﻮﻣ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻪﻧﮋﻴﺴﻛا يﺎﻫ
لﻮﺌﻧرﻮﺑ)
Borneol( ﻦﻨﻴﭘﺮﺗ و -4 -لا )Terpinen-4-ol( زا
آ ﺖﻴﺻﺎﺧﻲﺘﻧ ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا)21 .( تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ
ﻲﻣ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ياراد يﺪﻴﺋﻮﻨﭘﺮﺗ ﺪﻨﺷﺎﺑ)28،27.(
نا زﺎﻓ رد دﻮﺟﻮﻣ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ- اﺮﺜﻛا ناﺰﮕﻫ
ﻲﻣ ﺲﻧﺎﺳا و ﻲﻨﻏور داﻮﻣ ﻞﻣﺎﺷ داﻮﻣ ﻦﻳا و ﺪﻨﺷﺎﺑ
ﻲﺘﻧآ ناﺪﻴﺴﻛا ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﻲﻔﻴﻌﺿ يﺎﻫ ﺰﻴﭼﺎﻧ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺪﻧﻮﺷ
ﻲﺘﻧآ ﻧاﺪﻴﺴﻛاﺖﺳا ﻪﻴﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺰﻴﻧ ﻦﺸﻛاﺮﻓ ﻦﻳا ﻲ.
ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا ﻻﺎﺑ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا
g/ml)µ22/47(IC50= ﻦﺸﻛاﺮﻓ رد ﻪﻛ
ﻲﻣ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ شاﻮﻟﺎﺧ ﻲﺗﺎﺘﺳا ﻞﻴﺗانﺎﺸﻧ ﺪﻧاﻮﺗ هﺪﻨﻫد دﻮﺟو
ﻦﺸﻛاﺮﻓ ﻦﻳا رد ﻲﺻﺎﺧ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗﻲﺒﻄﻗ ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا ﺎﺑ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا
ﺮﺛا ﺰﻴﻧ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺮﻳﺎﺳ رد ﻦﺸﻛاﺮﻓ ﻦﻳا ﻪﻛ اﺮﭼ ﺪﺷﺎﺑ ﻻﺎﺑ رﺎﻴﺴﺑ
ﻲﺘﻧآ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا
BHT ﻦﺸﻛاﺮﻓ ﺮﻳﺎﺳ و ﺎﻫ داد نﺎﺸﻧ ار .
ناﺰﻴﻣ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚﻳ رد
IC50 هرﺎﺼﻋ ﻲﺒﻄﻗشاﻮﻟﺎﺧ ﻲﺑآ
µg/ml5/5ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ،. ياﺮﺑ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد
هﺎﻴﮔ ﻦﻳا ﻲﻟﻮﻧﺎﺘﻣ هرﺎﺼﻋ
µg/ml4/57 ﺮﺑاﺮﺑ ردµg/ml8/19
ياﺮﺑ
BHT ﺖﺳا ﺎﺑ ﻪﻛيﻻﺎﺑ ترﺪﻗ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺸﻛاﺮﻓﻦ يﺎﻫ
ﻲﺒﻄﻗ ﺒﻄﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧﻴدراد ﻖ ﻲﻟﻮﻧﺎﺘﻣ هرﺎﺼﻋ رد اﺮﻳز
رﻮﻀﺣ ﺰﻴﻧ ﻢﻛ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا ﺎﺑ ﻲﺒﻄﻗ ﺮﻴﻏ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﺮﻳﺎﺳ
ﺪﻧراد.)30،29 .(
ﻲﺑآ ﻦﺸﻛاﺮﻓ ﻲﻠﮔ ﻢﻳﺮﻣ هﺎﻴﮔ ود
g/ml)µ3/321(IC50= و
شاﻮﻟﺎﺧ
g/ml)µ1110(IC50= ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا ياراد يﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا
يد ﻦﺸﻛاﺮﻓ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﻠﻛ ﺮﺛا دراﻮﻣ ﺮﻳﺎﺳ رد و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻧﺎﺘﻣو
ﻲﺘﻧآ يد ﻦﺸﻛاﺮﻓ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﺸﻛاﺮﻓ ﻦﻳا ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﻧﺎﺘﻣوﺮﻠﻛ
ﺖﺳا ﺮﺘﺸﻴﺑ. تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ يﻻﺎﺑ ﺖﻴﺒﻄﻗ ﺪﻳﺆﻣ ﺰﻴﻧ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ
ﻲﺘﻧآ ﺖﺳا هﺎﻴﮔ ود ﻦﻳا ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا. ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
ﻲﺘﻧآ ﻦﺸﻛاﺮﻓ رد ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺑآ ﺎﺑ ﻦﻴﭼراد ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
g/ml)µ55/117(IC50= ﻲﻣ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ دﻮﺟو ﺮﺑ لاد ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ
ﻲﺘﻧآ ﻲﺒﻄﻗ ﻼﻣﺎﻛ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛادﺖﺳا هﺎﻴﮔ ﻦﻳا ر. ﻌﻟﺎﻄﻣ ردﻲﺗﺎ ﻪﻛ
رﺎﺼﻋ يور ﺮﺑ هﻫيﺎ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻦﻴﭼراد ﺖﺳﻮﭘ ﻲﻟﻮﻧﺎﺘﻣه دﻮﺟو ،
هرﺎﺼﻋ ﻦﻳا رد ﻲﻠﻨﻓ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ دﺎﻳز راﺪﻘﻣ ﺎﻫ ﺪﻳدﺮﮔ ﺪﻴﻳﺎﺗه ﻪﻛ
ﻲﻣ يﻻﺎﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ لﻮﺌﺴﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗآﻲﺘﻧ ﺪﻨﺷﺎﺑ نآ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا)33 -
31(
.
ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ
Durling رد نارﺎﻜﻤﻫ و
لﺎﺳ2007 ﺷ شراﺰﮔﺟاو ﻲﻠﮔ ﻢﻳﺮﻣ ﻲﻟﻮﻧﺎﺗا هرﺎﺼﻋ ﻪﻛ ﺪ ﺪ6/10
ﺪﻴﺳا ﻚﻴﺳﻮﻧرﺎﻛ ﺪﺻرد
(Carnosic acid) و9/6 ﺪﺻرد
ﺪﻴﺳا ﻚﻴﻨﻳرﺎﻣزر
(Rosmarinic acid) يﺪﻴﺋﻮﻧوﻼﻓ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ و
ﻲﭘآ و ﻦﻴﺗور ﺪﻨﻧﺎﻣﺘﻧآ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻴﻧژﻲ هﺎﻴﮔ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا
ﻲﻣ طﺎﺒﺗرا رد ﺎﺑﺪﻨﺷ .تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻲﻠﻨﻓ ﻲﻠﮔ ﻢﻳﺮﻣ ،قﻮﻓ
ياراد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ يرﺎﺼﺤﻧا ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻚﻳمﺎﻧ ﻪﺑ
Downloaded from jssu.ssu.ac.ir at 8:55 IRST on Wednesday February 15th 2017

34
ﻲﺳرﺮﺑهرﺎﺼﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻦﺸﻛاﺮﻓ و ﺲﻧﺎﺳا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ...
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ– دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد هرودﻢﺘﺴﻴﺑ هرﺎﻤﺷ ،لوا ،ﻦﻳدروﺮﻓ ا و ﺖﺸﻬﺒﻳدر 1391
تﺎﺳﻮﻧرﺎﻛ ﻞﻴﺘﻣ (Methyl carnosate) يرﺎﻣزر رد ﻪﻛ ﺖﺳا
ﻲﻤﻧ ﺖﻓﺎﻳ دﻮﺷ)34،10 ( ناﻮﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ قﻮﻓ ﻞﻣاﻮﻋ عﻮﻤﺠﻣ و
ﻲﺘﻧآ ﻦﺸﻛاﺮﻓ يﻻﺎﺑ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻗ يﺎﻫﻲﺑآ ﻲﺒﻄ
g/ml)
µ3/321(IC50= ﻲﺗﺎﺘﺳا ﻞﻴﺗا و g/ml)µ78(IC50=
ﺖﺳا ﻲﻠﮔ ﻢﻳﺮﻣ هرﺎﺼﻋ)10.(
ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ردﺮﺛا ﻦﺸﻛاﺮﻓ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﻲﺑآ ﻲﺒﻄﻗ يﺎﻫ
g/ml)µ725 (IC50= ﻲﺗﺎﺘﺳا ﻞﻴﺗا وg/ml)µ94/84(IC50=
ﺰﻴﻧ يرﺎﻣزرﻻﺎﺑ ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ. دﻮﺟو ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ
ﻳرﺎﻣزر نﻮﭼ ﻲﺒﻄﻗ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﻲﻠﻨﻓ يﺎﻫﺪﻴﺳا ﺮﻳﺎﺳ و ﺪﻴﺳا ﻚﻴﻨ
ﺖﺳا)19 .( هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ سﺎﺳا ﺮﺑﻞﻨﻓ هرﺎﺼﻋ ﻲﻠﺻا يﺎﻫ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻦﻳا ﻪﻛ يرﺎﻣزر ﻚﻳزﻮﻧرﺎﻛ ﻞﻣﺎﺷ ﺪﻨﻫد
ﺪﻴﺳا)30 ﺪﺻرد(لوزﻮﻧرﺎﻛ ،)6/15 ﺪﺻرد (ﺪﻴﺳا ﻚﻴﻨﻳرﺎﻣزر و)5
ﺪﺻرد (ﺪﻨﺘﺴﻫ)30،21 (ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ راﺪﻘﻣ و هرﺎﺼﻋ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا
ﻘﻣ ﺎﺑ هﺎﻴﮔ ﻦﻳاﻚﻳزﻮﻧرﺎﻛ راﺪ ﻚﻴﻨﻳرﺎﻣزر و ﺪﻴﺳا طﺎﺒﺗرا ﺪﻴﺳا
دراد ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ)36 .( ﺎﺑ ﻲﻫﺎﺗﻮﻛ تﺪﻣ ﻲﻃ رد ﺪﻴﺳا ﻚﻴﻨﻳرﺎﻣزر
DPPH تﺪﻣ رد و هداد ﺶﻨﻛاو10 راﺪﻳﺎﭘ ﺖﻟﺎﺣ ﻪﺑ ﻪﻘﻴﻗد
ﻲﻣ هدﻮﺑ ﺮﺘﻤﻛ ﺪﻴﺳا ﻚﻳزﻮﻧرﺎﻛ ﺶﻨﻛاو ﺖﻋﺮﺳ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ﺪﺳر
دوﺪﺣ ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ و30 راﺪﻳﺎﭘ ﺖﻟﺎﺣ ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ياﺮﺑ نﺎﻣز ﻪﻘﻴﻗد
ﺖﺳا ياﺮﺑ مزﻻ نﺎﻣز تﺪﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا و
BHT ياﺮﺑ
دوﺪﺣ يراﺪﻳﺎﭘ ﻪﺑ نﺪﻴﺳر100 ﺖﺳا ﻪﻘﻴﻗد . رد يرﺎﻣزر هرﺎﺼﻋ
ﺎﺑ ﺎﻌﻳﺮﺳ اﺪﺘﺑا
DPPH ﻲﻣ ﺶﻨﻛاو ﺎﺑ ﺶﻨﻛاو ﺲﭙﺳ ﻲﻟو ﺪﻫد
ﻲﻣ ﻪﻣادا يﺮﺘﻤﻛ ﺖﻋﺮﺳ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ هﺪﻨﻫﺪﻧﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺪﺑﺎﻳ
ﻲﺘﻧآ ﻠﺘﺨﻣ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﻞﻣﺎﻌﺗ ﻪﺑ يرﺎﻣزر هرﺎﺼﻋ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا دﻮﺟﻮﻣ ﻒ
ﻦﻳا زا ﻲﺧﺮﺑ و دراد ﻲﮕﺘﺴﺑ ﺶﻨﻛاو مﺎﺠﻧا نﺎﻣز و هرﺎﺼﻋ رد
ﻲﻣ ﻞﻤﻋ ﻦﻳﺮﻳﺎﺳ زا ﺮﺘﻌﻳﺮﺳ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﺪﻨﻨﻛ)36 .( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚﻳ رد
ﻂﺳﻮﺗ
Schlesier نارﺎﻜﻤﻫ و)2002 ( ترﺪﻗ ﻪﻛ ﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ
ﺖﺳا ﺮﻳز ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺎﺑ ﻪﻛ
دراد يرﺎﮔزﺎﺳ ﺎﻣ تاﺪﻫﺎﺸﻣ)37 .(
>galic acid>rosmarinic acid>carnosic acid>α-
tocopherol
rosmary extract>BHT
ﻲﻣ رﻮﻛﺬﻣ دراﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
و ﺪﻴﺳا ﻚﻴﻨﻳرﺎﻣزر يﺮﺗﻻﺎﺑ راﺪﻘﻣ دﻮﺟو ﻞﻴﻟﺪﺑ ﻲﻠﮔ ﻢﻳﺮﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺖﺳا نآ يرﺎﺼﺤﻧا ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ. يرﺎﻣزر درﻮﻣ رد زا
ﺶﻨﻛاو نﺎﻣز ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ هرﺎﺼﻋﺎﺑ ﺎﻫ
DPPH ﺎﻬﻨﺗ20 ﺮﻈﻧ رد ﻪﻘﻴﻗد
ﻲﻣ ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ نﺎﻣز ﻦﻳا ﺮﮔا ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ30 ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻳ و ﻪﻘﻴﻗد
رد ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ ﺎﺑ ﺪﻴﺳا ﻚﻴﺳﻮﻧرﺎﻛ يﺮﺘﺸﻴﺑ راﺪﻘﻣ ،ﺪﺷ
DPPH
ﻲﻣ ﺶﻨﻛاو دراو نآ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و ﺪﻳدﺮﮔ
ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺰﻴﻧﺖﻓﺎﻳ .
ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا ندﻮﺑ ﻻﺎﺑ
µg/ml 9/73=IC50 ﻦﺸﻛاﺮﻓ رد
ﻲﻠﻨﻓ يﻻﺎﺑ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ دﻮﺟو ﺪﻳﻮﻣ يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ ﻲﺗﺎﺘﺳا ﻞﻴﺗا
مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا زﺎﻓ ﻦﻳا رد ﺰﻴﻧ داﺮﻓا ﺮﻳﺎﺳ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﺘﻓﺮﮔ
ﺆﻣﻲﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﺪﻳ ﺪﺷﺎﺑ . ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ
Sharififar نارﺎﻜﻤﻫ و)2007 ( ﻦﺸﻳوآ هرﺎﺼﻋ ﻲﺒﻄﻗ ﻦﺸﻛاﺮﻓ
ياراد يزاﺮﻴﺷ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻲﻳﻻﺎﺑ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا
µg/ml 2/16=IC50 ﻞﺑﺎﻘﻣ رد هرﺎﺼﻋ ياﺮﺑµg/ml 2/18=IC50
ياﺮﺑ
BHT ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ)9.( ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا يﺎﻫ
ﺎﻣ ياراد ﻲﺑآ ﻦﺸﻛاﺮﻓ ﻪﻛ
g/mlµ48/764 IC50= ﻦﺸﻛاﺮﻓ و
ياراد ﻲﺗﺎﺘﺳا ﻞﻴﺗا
g/mlµ9/73 IC50= دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﺰﻴﻧ.
ﺎﻌﻓﻦﺸﻛاﺮﻓ يﻻﺎﺑ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﻟ يﺎﻫ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻲﺒﻄﻗ
نآ رد ﺎﻫﺪﻴﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﻲﻠﻨﻓ يﺎﻫﺪﻴﺳا زا يدﺎﻳز ﺮﻳدﺎﻘﻣ رﻮﻀﺣ
ﻦﻴﻨﭼ دﻮﺟو مﺪﻋ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻲﺒﻄﻗ ﺮﻴﻏ زﺎﻓ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ﺖﺳا
ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﺰﻴﻧ يﺮﺘﻤﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ زا ﻲﺗﺎﺒﻴﻛﺮﺗ . ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا
ﺚﻋﺎﺑ ﻲﺒﻄﻗ زﺎﻓ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ناﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ رﻮﻀﺣ ﺮﺛا
ﻲﻣ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﻦﻳا ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﻳاﺰﻓا ﻢﻫددﺮﮔ)38.(
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ
تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ءﺰﺟ اﺮﺜﻛا ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا
ﻲﻣ ﻞﺣ ﻲﺒﻄﻗ زﺎﻓ رد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻠﻨﻓ ﺪﻧدﺮﮔ ﻲﺒﻄﻗ ﻦﺸﻛاﺮﻓ رد
ﺖﺳا ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﺛا ﻦﻳا ﻲﺗﺎﺘﺳا ﻞﻴﺗا. ﻦﺸﻛاﺮﻓ و ﺲﻧﺎﺳا ﻼﻣﺎﻛ
نا ﻲﺒﻄﻗ ﺮﻴﻏ -ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا ﺪﻗﺎﻓ ناﺰﮕﻫﺴﻛاﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻧاﺪﻴ يا
ﺪﻨﺘﺴﻫ. ﻞﺑﺎﻘﻣ ردﻲﺗﺎﺘﺳا ﻞﻴﺗا ﻦﺸﻛاﺮﻓ يﻻﺎﺑ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا
يد يدراﻮﻣ رد و ﻲﻧﺎﺘﻣوﺮﻠﻛ ﻲﻣﻢﻫ ﺮﺛا ﻞﻴﻟﺪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻲﺧﺮﺑ ﻲﻳاﺰﻓا
تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﺰﻴﻧ ﻲﻧﺎﺘﻣوﺮﻠﻛ يد زﺎﻓ رد ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﺒﻄﻗ ﻪﻤﻴﻧ
ﺪﻧراد دﻮﺟو) زﺎﻓ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ زﺎﻓ ﻦﻳا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا ﺖﻠﻋ
نا- ﻲﻧاﺰﮕﻫ نﺎﻫﺎﻴﮔ زا ﻲﺧﺮﺑ ﻲﺑآ و (ﻲﻣ و ﻞﻴﺗا زﺎﻓ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﻢﻫ ﺮﺛا زﺎﻓ ﻦﻳا ﻲﺒﻄﻗ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﺎﺑ و ﺪﻧﻮﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﻲﺗﺎﺘﺳا ﻲﻳاﺰﻓا
ﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ. ﻼﻣﺎﻛ ﻪﻛ ﻲﺑآ زﺎﻓ رد تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﻛ ﻲﺗرﻮﺻ رد
Downloaded from jssu.ssu.ac.ir at 8:55 IRST on Wednesday February 15th 2017

ﻲﻨﻴﺴﺣ ﺮﺻﺎﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و 35
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ– دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد هرودﻢﺘﺴﻴﺑ هرﺎﻤﺷ ،لوا ،ﻦﻳدروﺮﻓ ا و ﺖﺸﻬﺒﻳدر 1391
ﻲﻣ ﻲﺒﻄﻗﻲﻤﻧ دراو ،ﺪﺷﺎﺑﺪﻧﻮﺷ. ﻞﻴﺗا ﻦﺸﻛاﺮﻓ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا شاﻮﻟﺎﺧ ﻲﺗﺎﺘﺳا سﺎﺳا ﺮﺑ و دراد ﻲﻳﻻﺎﺑ رﺎﻴﺴﺑ ﻲ
ﻼﻣﺎﻛ نآ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﺰﻴﻧ نﻮﻨﻛ ﺎﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ رد ﻮﺠﺘﺴﺟ
هﺪﺸﻧ ﺺﺨﺸﻣ و ﻚﻴﻜﻔﺗ ﺪﻧا. ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ اﺬﻟ ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ مﺎﺠﻧا ﺪﺳر
ﺎﺳاﺪﺟ ﻪﻨﻴﻣز رد ﻊﻣﺎﺟ ﻲﺘﻧآ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ يز هﺎﻴﮔ ﻦﻳا ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا
ﺒﻴﻛﺮﺗ ﻦﻳا ﺎﺗ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﻤﺛ ﺮﻤﺜﻣتﺎ ﻨﻋ ﻪﺑﻮﻲﺘﻧآ نا ناﺪﻴﺴﻛاﻃ ﻲﻌﻴﺒ
ﺮﻴﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻲﻳاﺬﻏ ﻊﻳﺎﻨﺻ ردﻧﺪ.
يراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ
هﺎﮕﺸﻧاد رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ حﺮﻃ زا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا
ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ كارا6 ﺖﺳا هﺎﻴﮔ .
دﻮﺧﺮﺑ اﺬﻟ
ﻲﻣ مزﻻ رد ار ﺎﻣ ﻪﻛ كارا هﺎﮕﺸﻧاد ﻦﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻪﻴﻠﻛ زا ﻪﻛ ﻢﻴﻧاد
ﺪﻧدﻮﻤﻧ يرﺎﻳ ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ حﺮﻃ مﺎﺠﻧاﻢﻴﻳﺎﻤﻧ ﺮﻜﺸﺗ.
References:
1- Martínez-Cayuela M. Oxygen free radicals and human disease. Biochemie 1995; 77(3): 147-61.
2- Halliwell B. Antioxidant characterization methodology and mechanism. Biochem Pharmacol 1995; 49(10):
1341-8.
3- Sies H, Stanl W. Vitamin E and C, beta- carotene and other carotenoids as antioxidant. American J Clin Nut
1994; 62(8 suppl): 1315S-21S.
4- Halliwell B, Gutteridge JM. Role of
free-radicals and catalitic metal ions in human disease:
an overview.
Methods Enzymol 1990; 186: 1-85.
5
-
Baratta, MT, Dorman HJD, Deans SG, Figueiredo AC, Barroso JG, Ruberto G. Antimicrobial
and
antioxidant properties of some commercials. Flavour Frag J 1998; 13(4): 235-44.
6- Sawamura M. Aroma and functional properties
of Japanese yuzu (Citrus junos Tanaka) essential oil.
Aroma
Res 2000; 1(1): 14-19.
7- Halliwell B. Free radicals antioxidant and human disease curiosity causer or consequence. Loncer 1994;
344(10): 721-4.
8- Souri E, Amin G, Dehmobed-Sharifabadi A, Nazifi A, Farsam H. Antioxidative activity of sixty plants from
Iran. Iranian J Phar Res 2004; 3(1): 55-9.
9- Sharififar F, Moshafi MH, Mansouri SH, Khodashenas M, Khoshnoodi M. In vitro evaluation of
antibacterial and antioxidant activities of the essential oil and methaol extract of endemic Zataria multiflora.
Boiss. Food Control 2007; 18: 800-5.
10- Durling NE, Catchpole OJ, Grey JB, Webby RF, Mitchell KA, Foo LY, et al. Extraction of phenolics and
essential oil from dried sage(Salvia officinalis) using ethanol–water mixtures. Food Chem 2007; 101(4):
1417-24.
11- Yinrong L, Yeap F. Antioxidant activities of polyphenols from sage (Salvia officinalis). Food Chem 2001;
75(2): 197-202.
Downloaded from jssu.ssu.ac.ir at 8:55 IRST on Wednesday February 15th 2017

36
ﻲﺳرﺮﺑهرﺎﺼﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻦﺸﻛاﺮﻓ و ﺲﻧﺎﺳا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ...
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ– دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد هرودﻢﺘﺴﻴﺑ هرﺎﻤﺷ ،لوا ،ﻦﻳدروﺮﻓ ا و ﺖﺸﻬﺒﻳدر 1391
12- al Sereiti MR, Abu Amer KM, Sen P. Pharmacology of rosemary
(Rosmarinus officinalis Linn.) and its
therapeutic potentials. Indian J Exp Bio 1999; 37(2): 124-30.
13- Ranjbar A, Ghasmeinezhad S, Zamani H, Malekirad AA, Baiaty A, Mohammadirad A, et al. Antioxidant
stress potential of cinnamum zeylonicum in humans : a comparative cross sectional clinical study. Therapy 2006;
3(1): 113-17.
14- Malekirad AA, Mohajerani HR, Rahzani K, Fani A, Pirasteh S, Mohammadirad A, et al. Improvement of
oxidative biomarkers in human plasma following consumption of menthe pulegium decoction; a before and after
clinical trial. Pharmacol Online 2008; 2: 754-68.
15- Parejo I, Viladomat F, Bastida J, Rosas-Romerro A, Flerlage N, Burillo J, et al. Comparison between the
radical scavenging activity and antioxidant activity of six distilled and nondistilled mediterranean herbs and
aromatic plants. J Agric Food Chem 2002; 50(23): 6882-90.
16- Tominaga H, Kobayashi Y, Goto T, Kasemura K, Nomura M. DPPH radical scavenging effect of several
phenyl propanoid compounds and their glycoside derivatives.Yakucaku Zasshi 2005; 125(4): 371-5.
17-Sharififar F, Narguess Y, Valiolah M. Bioactyvity of major components from the seeds of Bunium persicum.
Pak J Pharm Sci 2010; 23(3): 300-4.
18- Luximun-Ramma A, Bahorun T, Soobrattee MA, Aruomai OI. Antioxidant activities of phenolic,
proanthocyanidin, and flavonoid components in extracts of Cassia fistula. J Agric Food Chem 2002; 50(18):
5042-7.
19- Erkan N, Ayranci G, Ayranci E. Antioxidant activities of rosemary (Rosmarinus Officinalis L.) extract,
blackseed (Nigella sativa L.) essential oil, carnosic acid, rosmarinic acid and sesamol. Food Chem 2008; 110(1):
76-82.
20- Lin CW, Yu CW, Wu SC, Yih KH. DPPH free-radical scavenging activity, total phenolic contents and
chemical composition analysis of forty-two kinds of essential oils. J Food Drug Anal 2009; 17(5): 386-95.
21- Cuvelier ME, Berset C, Richard H. Antioxidant constituents in sage (Salvia officinalis). J Agri Food Chem
1994; 42: 665-9.
22- Ruberto G, Baratta MT. Antioxidant activity of selected
essential oil components in two lipid model systems.
Food Chem 1999; 69(2): 167-74.
23- Yanishlieva NV, Marinova EM, Gordon MH, Raneva VG. Antioxidant activity and mechanism of action of
thymol and carvacrol in two lipid systems. Food Chem 1999; 64(1): 59-66.
24- Bondet V, Brand-Williams W, Berset C. Kinetics and mechanisms of antioxidant activity using the DPPH
free radical method. Lebensm- Wiss. –Technol 1997; 30(6): 609-15.
25- Ricci D, Fraternale D, Giamperi L, Bucchini A, Epifano F, Burini G, et al. Chemical composition,
antimicrobial and antioxidant activity of the essential oil of Teucrium marum (Lamiaceae). J Ethnopharmacology
Downloaded from jssu.ssu.ac.ir at 8:55 IRST on Wednesday February 15th 2017

ﻲﻨﻴﺴﺣ ﺮﺻﺎﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و 37
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ– دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد هرودﻢﺘﺴﻴﺑ هرﺎﻤﺷ ،لوا ،ﻦﻳدروﺮﻓ ا و ﺖﺸﻬﺒﻳدر 1391
2005; 98(1-2): 195-200.
26- Cavar S, Maksimovic M, Solic ME, Jerkovic-Mujkic A, Besta R. Chemical composition and antioxidant
and antimicrobial activity of two Satureja essential oils. Food Chem 2008; 111: 648-53.
27- Joshi S, Chanotiya CS, Aganwal G, Prakash D, Pant AK, Mathela CS. Terpenoid compositions and
antioxidant and antimicrobial properties of the rhizome essential oils of different Hedychium species. Chem
Biodivers 2008; 5(2): 299-309.
28- Sugihara N, Arakawa T, Ohnishi M, Furuno K. Anti- and pro-oxidative effects of flavonoids on metal-
induced lipid hydroperoxide-dependent lipid peroxidation in cultured hepatocytes loaded with alpha-linolenic acid.
Free Radic Biol Med 1999; 27(11-12): 1313-23.
29- Kamkar A, Jebelli Javan A, Asadi F, Kamalinejad M. The antioxidative effect of Iranian Mentha pulegium
extracts and essential oil in sunflower oil. Food Chem Toxic 2010; 48(7): 1796-800.
30- Gulluce M, Sahin F, Sokmen M, Ozer H, Daferera D, Sokmen A, et al. Antimicrobial and antioxidant
properties of the essential oils and methanol extract from Mentha longifolia L. ssp. Longifolia. Food Chem 2007;
103(4): 1449-56.
31- Priya Rani M, Venkatesan J, Binilraj SS, Sasidharan I, Padmakumri Amma KP. Antioxidant and cytotoxic
potential of acetone and methanolic extracts of fresh and dry barks of Cinnamomum zeylanicum verum: In vitro
study. J Cell Tissue Res 2010; 10(1): 2131-8.
32- Singh G, Maurya S, delampasona MP, Cesar AN, Catalan C. A comparison of chemical, antioxidant and
antimicrobial studies of cinnamon leaf and bark volatile oils, oleoresins and their constituents. Food Chem
Toxicol 2007; 45(9): 1650-61.
33- Mathew S, Abraham TE. Studies on the antioxidant activities of cinnamon (Cinnamomum verum) bark
extracts, through various in vitro models. Food Chem 2006; 94(4): 520-8.
34- Sharififar F, Dehghan-nudeh GH, Mirtajaldini M. Major flavonoids with antioxidant activity from Teucrium
polium L. Food Chem 2009; 112(4): 885-8.
35- Moreno S, Scheyer T, Romano CS, Vojnov AA. Antioxidant and antimicrobial activities of rosemary extracts
linked to their polyphenol composition. Free Radical Res 2006; 40(2): 223-31.
36- Romano CS, Abadi K, Repetto V, Vojnov AA, Moreno S. Synergistic antioxidant and antibacterial activity
of rosemary plus butylated derivatives. Food Chem 2009; 115(2): 456-61.
37- Schlesier K, Harwat M, Bohm V, Bitsch R. Assessment of antioxidant activity by using different in vitro
methods. Free Radical Res 2002; 36(2): 177-87.
38- Duh PD. Antioxidant activity of water extract of four Harng Jyur(Chrysanthemum morifolum Ramat) varieties
in soybean oil emulsion. Food Chem 1999; 66(4): 471-6.
Downloaded from jssu.ssu.ac.ir at 8:55 IRST on Wednesday February 15th 2017

38
ﻲﺳرﺮﺑهرﺎﺼﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻦﺸﻛاﺮﻓ و ﺲﻧﺎﺳا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ...
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ– دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد هرودﻢﺘﺴﻴﺑ هرﺎﻤﺷ ،لوا ،ﻦﻳدروﺮﻓ ا و ﺖﺸﻬﺒﻳدر 1391
Free Radicals Scavenging Activity of Essential Oils and Different
Fractions of Methanol Extract of Zataria Multiflora, Salvia Officinalis,
Rosmarinus Officinalis, Mentha Pulegium and Cinnamomum
Zeylanicum
Hosseini N(PhD)1, Malekirad A(PhD)*2, Changizi Ashtiani S(PhD)3, Nazemi M(MSc)4
1Department of Medicinal Plants, Arak University, Arak, Iran
2Department of Biology, Payame Noor University, Tehran, Iran
3Department of Physiology, Arak University of Medical Science, Arak, Iran
4Department of Biology, Azad University, Borojerd, Iran
Received: 1 Jan 2011 Accepted: 20 Oct 2011
Abstract
Introduction: Essential oils and extracts from medicinal plants are regarded as natural food preservatives and
health promoting drugs. Considering their antioxidant activity, most of them can prevent oxidative stress. The
present study was aimed to evaluate free radicals scavenging activity of essential oils and different fractions of
methanol extracts from cinnamon, pennyroyal, black cumin, sage, rosemary and azkand.
Methods: Antioxidant property of essential oils and different fractions of these medicinal plants was
studied by determining their DPPH(2,2-diphenyl-1-picrylhydrazyl) free radicals scavenging activity.
Results: There were significant differences among the free radical scavenging activity of studied essential
oils and different fractions. Ethyl acetate fractions were identified as the most active fractions than other ones
and even synthetic antioxidant (BHT, IC50 value of 239.5µg/ml) with the highest activity in Mentha
pulegium (47.2 µg/ml µg/ml). Among others, n-hexane fraction of rosemary (969 µg/ml), dichloromethane
fraction of rosemary (205.46 µg/ml) and zatar (344 µg/ml) and aqueous fractions of cinnamon (117.6 µg/ml)
and sage (321.3 µg/ml) exhibited appreciable antioxidant activity.
Conclusion: Regarding considerable activity of studied extracts, they have the potential to be used as
natural antioxidants in relevant industries.
Keywords: Antioxidant Activity; Methanol Extract; Free Radicals Scavenging; Zataria Multiflora; Salvia
Officinalis; Rosmarinus Officinalis; Mentha Polegium; Cinnamomum Zylanicum
This paper should be cited as:
Hosseini N, Malekirad A, Changizi Ashtiani S, Nazemi M. Free radicals scavenging activity of essential oils and different
fractions of methanol extract of zataria multiflora, salvia officinalis, rosmarinus officinalis, mentha pulegium and
cinnamomum zeylanicum. J Shahid Sadoughi Univ Med Sci; 20(1): 28-38.
*Corresponding author: Tel: +98 251 2854225, Email: malekirad@tabrizu.ac.ir
Downloaded from jssu.ssu.ac.ir at 8:55 IRST on Wednesday February 15th 2017