Το παρόν βιβλίο είναι καρπός πολλών χρόνων διδασκαλίας στο Τμήμα Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς και η γνώση που παρέχει είναι πλουραλιστική, σφαιρική, σύγχρονη και ταυτόχρονα συνδυαστική θεωρίας και πράξης. Πράγματι, ο αναγνώστης μπορεί να μάθει για τα γενικά επιχειρηματικά μοντέλα που εφαρμόζονται στα Πληροφοριακά Συστήματα στο Διαδίκτυο (ΠΣΔ), αλλά και για τον τρόπο υλοποίησής τους, με τις τελευταίες επικρατούσες τεχνολογίες, όπως είναι τα Πλαίσια Εφαρμογών Ιστού (Web Application Frameworks/WAF), οι υπηρεσιοστρεφείς αρχιτεκτονικές (service-oriented architectures), η υπολογιστική νέφους (cloud computing) και η κινητή υπολογιστική (mobile computing). Είναι προφανές ότι το σύνολο της γνώσης του αντικειμένου είναι αδύνατον να περιγραφεί εξ ολοκλήρου και λεπτομερώς σε ένα σύγγραμμα και μόνο. Ως εκ τούτου, απαιτείται από τον αναγνώστη να ανατρέξει σε πηγές και να μελετήσει περαιτέρω τα γραφόμενα.
Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία κύρια μέρη. Το πρώτο μέρος (Κεφάλαια 1-5) είναι θεωρητικό και επικεντρώνεται στα ΠΣΔ, το δεύτερο μέρος (Κεφάλαια 6-12) είναι προγραμματιστικό, ενώ το τρίτο μέρος (Κεφάλαιο 13) εξετάζει τη μεθοδολογία που πρέπει να ακολουθήσει κάποιος για να αναπτύξει ένα ΠΣΔ.
Συγκεκριμένα, στο Κεφάλαιο 1, ο αναγνώστης εισάγεται στις βασικές έννοιες των εξεταζόμενων επιστημονικών αντικειμένων, δηλαδή στα Πληροφοριακά Συστήματα (ΠΣ) και στις νέες τεχνολογικές προκλήσεις από τη χρήση του διαδικτύου και την υιοθέτηση των νέων επιχειρηματικών μοντέλων που
βασίζονται σε αυτό.
Στο Κεφάλαιο 2, εξετάζονται διεξοδικά οι δυνατότητες και οι υπηρεσίες που προσφέρει το διαδίκτυο στα ΠΣ, καθώς και η διασύνδεση των ΠΣ διαφορετικών οργανισμών μέσω του διαδικτύου. Η ανακάλυψη της πληροφορίας, οι υπηρεσίες καταλόγου, οι υπηρεσίες επικοινωνίας, οι υπηρεσίες εταιρικού ιστοχώρου, οι
υπηρεσίες συνεργατικότητας, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση και η τηλεργασία είναι παραδείγματα τέτοιων υπηρεσιών.
Στο Κεφάλαιο 3, παρουσιάζονται και αναλύονται τα επιχειρησιακά μοντέλα του ηλεκτρονικού επιχειρείν (e-business) και του ηλεκτρονικού εμπορίου (e-commerce), καθώς και τα συστατικά μέρη τους.
Επίσης, εξετάζονται οι ηλεκτρονικές δημοπρασίες (e-auctions), τα ηλεκτρονικά κανάλια διανομής λιανοπωλητών και χονδρεμπόρων, η έρευνα συμπεριφοράς καταναλωτή, τα μοντέλα Business-to-Consumer (B2C), Consumer-to-Business (C2B), Consumer-to-Consumer (C2C) και Business-to-Business (Β2Β), η
ηλεκτρονική διαφήμιση, οι διεπιχειρησιακές εφαρμογές, το ηλεκτρονικό επιχειρείν ενδοεπιχειρησιακά, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση (e-government) και οι ηλεκτρονικές πληρωμές (e-payments).
Στο Κεφάλαιο 4, εξετάζεται η κινητή υπολογιστική (m-computing), η οποία περιλαμβάνει τις τεχνολογίες των κινητών τηλεφώνων και των έξυπνων συσκευών, την τεχνολογία υπολογιστικού νέφους (cloud computing) και την πανταχού παρούσα (ubiquitous computing) και τη διεισδυτική υπολογιστική (pervasive computing), όσον αφορά τις εφαρμογές της στις σύγχρονες επιχειρήσεις και οργανισμούς, όπως είναι το κινητό εμπόριο (m-commerce) και τα «έξυπνα» σχολεία (smart schools).
Στο Κεφάλαιο 5, παρουσιάζεται η αρχιτεκτονική και η υποδομή στον παγκόσμιο ιστό, ως προϋπόθεση για την κατανόηση του πληροφοριακού περιβάλλοντος λειτουργίας των ΠΣΔ. Επίσης, εξετάζονται οι χώροι ονομάτων URI και URL, το πρωτόκολλο HTTP, οι εξυπηρετητές ιστού (web servers), η αναπαραγωγή (replication) και η συσταδοποίηση (clustering) των εξυπηρετητών ιστού, η ασφάλεια
επικοινωνίας και οι εξυπηρετητές εφαρμογών (application servers).
Στο Κεφάλαιο 6, παρουσιάζονται τα βασικά εργαλεία στην πλευρά του πελάτη (client-side), που χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη των διαδικτυακών εφαρμογών. Εξετάζονται η HTML5 και η συνέργειά της με τα CSS, η JQuery, η τεχνολογία Ajax, καθώς και άλλες νέες τεχνολογίες στην πλευρά του πελάτη,
όπως οι Python, Underscore.JS και Java Applets. Επίσης, μελετώνται η XML και η JSON, ως πρότυπα για τη διαλειτουργικότητα των εφαρμογών.
Στο Κεφάλαιο 7, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στη δημιουργία εφαρμογών, υπηρεσιών και συστημάτων στο περιβάλλον του παγκόσμιου ιστού μέσω της τεχνολογίας των Java Servlets. Επίσης, δίνεται μια σειρά από προγραμματιστικά παραδείγματα.
Στο Κεφάλαιο 8, παρουσιάζονται οι τεχνολογίες Java Server Pages (JSP) και τα συναφή πλαίσια-βιβλιοθήκες δομημένης ανάπτυξης εφαρμογών ιστού, οι οποίες αφορούν την πλευρά του εξυπηρετητή (server-side). Εξετάζεται η αρχιτεκτονική MVC και παρουσιάζονται δύο από τα πιο δημοφιλή WAF, το Struts και το Spring.
Στο Κεφάλαιο 9, γίνεται αναφορά στη στοίβα πρωτοκόλλων στην οποία βασίζονται οι Υπηρεσίες
Ιστού (Web Services/WS), το πρωτόκολλο Simple Object Access Protocol (SOAP), η Γλώσσα Περιγραφής των Υπηρεσιών Ιστού, δηλαδή η Web Services Description Language (WSDL), η υπηρεσία για την ανακάλυψη Υπηρεσιών Ιστού, η Universal Description, Discovery and Integration (UDDI), καθώς και η νέα εκδοχή των Υπηρεσιών Ιστού, τα Restful Web Services.
Στο Κεφάλαιο 10, εξετάζονται εκτενώς τα τεχνικά και επιχειρησιακά πλεονεκτήματα μιας Υπηρεσιοστρεφούς Αρχιτεκτονικής (Service Oriented Architecture/SOA). Δίνεται ένα πραγματικό παράδειγμα SOA, αυτό του Επιχειρησιακού Διαύλου Υπηρεσιών (Enterprise Service Bus/ESB), καθώς και
ένα παράδειγμα ανοικτού κώδικα ESB.
Στο Κεφάλαιο 11, αναπτύσσεται το θέμα της ασφάλειας στις διαδικτυακές εφαρμογές ιστού, ακολουθώντας τη μεθοδολογία του «Top Ten Project» του οργανισμού Open Web Application Security
Project (OWASP), το οποίο προδιαγράφει τις βασικές περιοχές ευπάθειας των διαδικτυακών εφαρμογών και τρόπους ανίχνευσης και αντιμετώπισής τους. Επίσης, γίνεται αναφορά στα πρότυπα της Κοινοπραξίας του Παγκόσμιου Ιστού (World Wide Web Consortium/W3C), για την ασφάλεια των WS, καθώς και στα
χαρακτηριστικά ασφαλείας της γλώσσας προγραμματισμού Java.
Στο Κεφάλαιο 12, αναλύονται η ενσωμάτωση των υπηρεσιών νέφους στην υλοποίηση διαδικτυακών εφαρμογών, καθώς και η δημιουργία εφαρμογών κινητών τηλεφώνων. Στο τέλος, το ενδιαφέρον εστιάζεται στην αρχιτεκτονική και τον τρόπο λειτουργίας του λειτουργικού συστήματος Android.
Στο Κεφάλαιο 13, γίνεται αναφορά σε μεθοδολογίες και σχετικά θέματα των έργων ανάπτυξης των ΠΣΔ. Παρουσιάζεται συνοπτικά η γλώσσα UML, ενώ εξετάζονται και μέθοδοι αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας της εφαρμογής των ΠΣΔ.
Το βιβλίο συνοδεύεται από ασκήσεις πολλαπλών επιλογών, καθώς και από βίντεο, προκειμένου ο αναγνώστης να εμπεδώσει καλύτερα την ύλη. Σε όλη την έκταση του ηλεκτρονικού βιβλίου παρατίθενται υπερσύνδεσμοι αναφορών, στις οποίες μπορεί να ανατρέξει ο αναγνώστης.