Content uploaded by Ali Caka
Author content
All content in this area was uploaded by Ali Caka
Content may be subject to copyright.
Abetaret e sotme dhe fjalori themelor i gjuhës shqipe
Today’s Albanian chidrens primers and fundamental
dictionary of Albanian language
ALI CAKA
1
dhe NEBI CAKA
2
1
Fakulteti i Filologjisë
2
Fakulteti i Inxhinierisë Elektrike dhe Kompjuterike
Universiteti i Prishtinës, Prishtinë
KOSOVË
ali.caka@gmail.com, nebi.caka@fiek.uni-pr.edu
Në “Fjalor i shqipes së sotme” (2002) për abetare thuhet “libër fillestar për të mësuar
shkrim e këndim”, ku me këndim nënkuptohet leximi. Sa filloristë sot me këndim nënkuptojnë
leximin? A ka në abetare fjalë të tilla që nuk janë aq të njohura, apo nuk janë fare të njohura për
fillestarët? Cilat fjalë do të duhej të përfshiheshin në tekstet e Abetares (Abetareve)? Në këto
pyetje mëton të japë përgjigje ky punim, duke u nisur nga krahasimi i abetareve të sotme që
përdoren në Shqipëri dhe në Kosovë me Fjalorin themelor 2500-fjalësh (përkatësisht 5000-
fjalësh) të gjuhës së sotme, përpiluar nga autori i parë i këtij punimi (Prishtinë, 2007), e në bazë
të korpusit 1.000.000-fjalësh të përpiluar së bashku me autorin e dytë (Prishtinë, 2006).
Për realizimin e këtij punimi, janë skanuar abetaret që aktualisht përdoren në Shqipëri
dhe në Kosovë, është bërë digjitalizimi i materialit të skanuar dhe përpunimi kompjuterik i
materialit të digjitalizuar. Me anën e programeve kompjuterike, është bërë krahasimi i bazës së
të dhënave (korpusit), kështu të përftuar, me Fjalorin themelor (të përmendur më sipër).
Përfundimet, e nxjerra nga krahasimi i këtyre dy korpuseve, janë vërtetuar në një grup nxënësish
të klasës së parë të zgjidhur rastësisht.
Fjalët çelës: abetare, fjalor themelor, leksik, fjalës, gjuha e sotme shqipe, shkrim e
këndim, korpus.
Key-words: Primer, fundamental dictionary, vocabulary, present day Albanian, Writing
and reading, corpus.