Proje Başlığı: Mülteci, Sığınmacı, Göçmen ve Vatansızlar İçin İstihdam ve Mekânsal Sorunların Çözümü Amacıyla İdari Yapılanma ve Fiziksel Altyapı Modeli Oluşturulması
Özet
Göç, bireyler ya da grupların yerleşmek amacıyla bulundukları yerden bir başka yere hareketi olarak tanımlanmaktadır. Göç, geçici yer değiştirme olabileceği gibi süreklilik de içerebilir. Ekonomik, sosyal, siyasi nedenlerle bireylerin yaşadıkları yerden kayda değer bir uzaklığa gitmeleri göç kapsamında ele alınmaktadır. Bazı yazarlar ve uluslararası kuruluşlar bireylerin iradelerine dayanmayan yer değiştirmeleri göç olarak kabul etmektedir. Tarihin her döneminde nüfus hareketleri görülebildiğinden göçün başlangıç noktası olarak herhangi bir olay ya da zaman dilimi belirtilmesi mümkün değildir. Göç; önemli sosyal, ekonomik ve kültürel boyutları olan bir konudur. Savaşlar, dinsel, kültürel, ekonomik, siyasi, ailevi faktörler göç sürecinde etkili olmaktadır. Göç konusu açıklanırken çoğunlukla ekonomik bakımdan itici ve çekici faktörler bağlamında ele alınmaktadır. Yüksek ücretler, ucuz işgücü talebi, mesleki çalışma için istikrar, demokratik hak ve hürriyetlerde ilerilik, yabancı eşle evlilik gibi faktörler çekici faktörler olarak sayılmaktadır. Düşük ücret, hızlı nüfus artışı, işsizlik, beklentiler, siyasal haklara yapılan baskılar, iş ve aile ortamındaki bozukluklar da itici faktörler olarak sıralanmaktadır. Bireyler itici ve çekici faktörler arasındaki nispi farka göre karar vermektedirler.
Günümüzde oldukça ciddi ekonomik, sosyal ve kültürel sonuçları olan Suriyeli mülteciler sorunu, savaşın farklı boyutlara gelmesiyle yeni göç dalgalarını ortaya çıkarmaktadır. Yaşananların bir çeşit afet durumu olduğu söylenebilir. Bu noktada oldukça ciddi ekonomik, sosyal ve kültürel sonuçları olan Suriyeli mülteciler sorununun tüm taraflar için olumsuz yönleri en aza indirilmiş bir çerçevede çözülmesi gereklidir.
Suriyeli mülteciler için (benzer şekilde toplumla bütünleşemeyen ve dezavantajlı olan diğer sosyo-demografik gruplar için de söz konusu olmak üzere) kalkınma, bölgesel kalkınma, kırsal kalkınma ve sürdürülebilirlik konularının kesişim noktasında yer aldığı bütünsel bir modelin ortaya konulması bir zorunluluktur.
Bu çalışmada; sürdürülebilir kalkınmanın insan ve çevre ile doğrudan ilişkili olduğu bir dönüşüm ve kalkınma hareketi olarak, fiziksel öğelerin yanı sıra sosyal, ekonomik ve ekolojik öğeleri de barındıran ve mülteciler başta olmak üzere toplumda farklı dezavantajlı grupların da toplumsal ve ekonomik hayata katılımlarını sağlayacak bir model önerisi ortaya konulmaya çalışılacaktır. Gerek Kırsal Kalkınma Planı’nda gerekse Türkiye’nin 2023 hedefleri doğrultusunda hazırlanan Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları, Enerji Verimliliği Kanunu, Enerji Verimliliği Strateji Belgesi ve Enerji ve Çevre Teknolojileri Stratejisi’nde yer alan hedefler; kalkınmanın sosyal, ekonomik ve ekolojik boyutlarına dikkat çekmektedir. Türkiye’nin 2023 vizyonu kapsamında belirlenen hedeflere ulaşılması, kentsel alanda olduğu kadar kırsal alanda da yenilikçi bir kalkınma, planlama, tasarım ve üretim modeli geliştirilmesiyle mümkün olacaktır.
Bu proje kapsamında, öncelikli olarak temel ihtiyaçlar, sosyal ihtiyaçlar ve ekonomik gelişme programları ile ilgili yapılması gereken düzenlemeler ortaya konulacak, ardından ekolojik yapıların tasarım ve üretim olanakları ile bu yapılarda kullanılabilecek hızlı şekilde üretilebilen, konforlu, ekonomik ve ekolojik yapı tasarımları önerileri de geliştirilecektir. Bu düzenlemeleri içeren farklı bölge veya gruplara uygulanabilecek model tasarımları (yapılabilirlik analizleri ve prototip/model çizimi vb. ile) hazırlanacaktır. Önerilen modelin farklı politika hedefleri için kullanılması da söz konusu olacağından ekonomik ve ekolojik yapı yanında idari yapının da önemli olduğu göz önüne alındığında Türkiye’de geçmiş yıllarda uygulanmasına çalışılan köy-kent benzeri bir model öneri ortaya konulacaktır. Ticari model, kooperatif modeli, hangi bölgesel özelliklere göre hangi modellerin uygun olabileceği, bina yapısı, büyüklüğü, enerji gereksinimi gibi tüm ayrıntılar bu çalışmada modellenecektir.
Anahtar Kelimeler: Köy-Kent Modeli, Kırsal Kalkınma, Eko-mimari, Sosyal Politika