Kültür bir toplumun tüm değerlerini oluşturan; aktarılabilen, yenilenen, geçmişten günümüze kadar gelen tüm yapıtaşlarıdır. Ülkemiz kültürel çeşitliliği zengin olan bir ülkedir. Araştırmaya Türkiye’nin farklı bölgelerindeki devlet üniversitelerinde öğrenim gören 278 müzik öğretmeni adayı katılmıştır. Bu çalışmanın amacı müzik öğretmeni adaylarının sahip olduğu Çokkültürlü Kişilik, Değerler, Kültürel Zekâ Düzeyleri ve Yerel Müziklere İlişkin Görüşlerinin incelenmesidir. Araştırmada müzik öğretmeni adaylarının çokkültürlü kişilik değerleri ve kültürel zekâ yapılarının; cinsiyet, sınıf, yaş, üniversite, mezun olunan lise türü, ailede müzik ile ilgilenen birisinin olup olmaması, dinlenilen müzik türü, çalgı, aile gelir düzeyi, anne ve baba eğitim durumuna göre farklılaşıp farklılaşmadığına ilişkin değişkenlere göre, yerel müziklere olan yaklaşımları ve görüşleri ele alınarak farklılık durumları incelenmiştir. Karma araştırma yöntemlerinden yakınsayan paralel desenle yürütülmüştür. Veriler Kişisel Bilgi Formu, Çokkültürlü Kişilik, Değerler ve Kültürel Zekâ Ölçeği ve Yerel Müziklere İlişkin Görüşme Formuyla toplanmıştır. Nicel verilerin analizinde Betimsel analiz, Bağımsız Grup t-testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Kruskal Wallis-H Testi, Pearson Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Nitel verilerin analizi fenomenoloji deseniyle yürütülmüştür. Araştırmanın sonucunda müzik öğretmeni adaylarının değerleri; cinsiyete göre toplumsal değer alt boyutunda kızların lehine, yaşa göre, insan onuru alt boyutu 27 yaş ve üzeri olanlar lehine, üniversiteye göre, kariyer değerleri ve maneviyat alt boyutunda anlamlı şekilde farklılaştığı görülmüştür. Algılanan gelir düzeyine göre yüksek gelir düzeyine sahip bireyler lehine materyalist değerler alt boyutu ve orta ve az gelir düzeyine sahip bireyler lehine romantik değerler alt boyutlarında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Değerler ölçeğinin materyalist değerler alt boyutuna göre, okuma yazma bilmeyen babaya sahip öğrencilerin ve lisans eğitimi almış babalara sahip öğrencilere göre anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği görülmüştür. Dinlenilen müzik türüne göre, maneviyat alt boyutu, ailede müzikle ilgilenen birinin olması değişkenine göre, özgürlük alt boyutu ve çalgıya göre ise yaylı çalgı grubu için gözlenen maneviyat değeri tuşlu çalgılara göre anlamlı bulunmuştur.
Çokkültürlü kişilik yapılarıyla ilgili olarak; cinsiyet değişkeninin, kültürel empati alt boyutu kızların lehine anlamlı ve yüksek olduğu bulunmuştur. Esneklik alt boyutunda 18-21 yaş grubu ile 21-24 yaş grupları arasında anlamlıdır. Duygusal denge alt boyutu müzik öğretmeni adaylarının baba eğitim düzeylerine göre istatiksel olarak anlamlı olduğu
vi
görülmüştür. Tercih edilen müzik türüne göre esneklik alt boyutunda ve ailede müzikle ilgilenenlerin olması da sosyal girişkenlik alt boyutunda anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür. Kültürel Zekâ Ölçeğinin üstbiliş ve biliş alt boyutuna göre; ailede müzikle uğraşan birilerinin olup olmaması istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Çokkültürlü Kişilik Ölçeği’nin alt boyutları arasındaki ilişkinin pozitif yönlü ve anlamlı olduğu, diğer alt boyut çiftleri arasındaki ilişkileri gösteren korelasyon değerleri ise pozitif yünlü ve istatistiksel olarak (p<0.01) düzeyinde anlamlı olduğu görülmüştür. Kültürel Zekâ Ölçeği’nin alt boyutlarının kendi aralarındaki ilişkileri pozitif yönlü ve anlamlı olarak bulunmuştur. Değerler Ölçeğinin Toplumsal Değer alt boyutu ile Kültürel Zekâ Ölçeğinin Üstbiliş (p<0.01) ve Biliş (p<0.05) alt boyutları arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönlü ilişkisi olduğu görülmüştür. Aynı şekilde Kariyer değerleri alt boyutu ile Kültürel zekanın Üstbiliş (p<0.01), Biliş (p<0.01) ve Davranış (p<0.05) alt boyutları arasında de anlamlı düzeyde ilişkiler belirlemiştir. Değerler ölçeğinin fütüvvet alt boyutu ile kültürel zeka ölçeğinin alt boyutlarının tamamı arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler belirlenmiştir. Araştırmanın nitel kısmında, müzik öğretmeni adaylarının yerel müziklere ilişkin son derece olumlu yaklaşımlarının olduğu toplumsal değerler, kültürel aidiyet, yakınlık, empati, açıklık gibi duyguların ön planda olduğu görülmüştür. Araştırmanın nitel bulgularının nicel bulguları desteklediği görülmüştür. Elde edilen bulgular alanyazın çerçevesinde tartışılarak müzik öğretmeni adaylarına ve araştırmacılara çeşitli öneriler sunulmuştur.