Waldemar Wojtasik

University of Silesia in Katowice · Institute of Political Sciences

The source literature shows two trends in research on social consequences of religious engagement. On the one hand, researchers argue that religiosity strengthens social competence and the mechanisms of communal activity; on the other hand, many studies show that religious activity reduces the level of social capital. The study presented in this ar...

The paper analyzes the potential impact of individuals exercising their mandate and running for re-election (incumbents) on the instrumentalization of the electoral competition. The context chosen for this analysis is provided by local elections and by mechanisms used by politicians to improve their electoral chances. As in other types of elections...

Religiosity is a factor influencing political activity. Its impact may support democratic attitudes or encourage populist tendencies. Research so far has not found earlier cooccurrence of religiosity with populist attitudes in Poland. However, the social impact of the Covid-19 pandemic has made it possible to look for changes in this respect. The m...

This article analyzes how the 2020 Polish Presidential election was affected by the recent COVID-19 pandemic in the context of global democratic backsliding. Specifically, this article examines how the incumbency advantage of President Andrzej Duda was bolstered during the pandemic by the ruling Law and Justice party (PiS). Although PiS was unable...

The increasing ineffectiveness of elections as an instrument of liberal democracies is linked to the development of electoral manipulation techniques. In the age of the Internet, both their institutional and, above all, their communicative forms are becoming increasingly effective, which has several fundamental sources. The first of these is the ab...

The aim of the presented research is to analyse the political sources of secularisation processes in Poland. In specific circumstances, the sphere of politics may be a predictor of secularisation processes. This can be fostered by a strong link between state structures and religious institutions. In the course of the research procedure, two potenti...

The party system and the parties within it were ones of the relevant elements of system transformation in Poland. We can identify several significant determinants of the process with regard to this area. The first of them is formal standards and their influence on the course of political competition. The second is the functions attributed to politi...

The mediatization of political communication makes it possible to increase the number of electoral manipulations via media, whose aim is to change the competitive positions of subjects running in the election. Manipulation activities give the opportunity to affect voters' decisions in a way that would be impossible without the media. Manipulations...

Since 1990, the highest office in Poland has been elected by Polish citizens through secret ballot in universal, direct and equal elections. Since then, there have been six presidential elections in Poland won by Lech Wałęsa (1990–1995), Aleksander Kwaśniewski (1995–2000 and 2000–2005), Lech Kaczyński (2005–2010), Bronisław Komorowski (2010–2015) a...

Korupcja polityczna jest zjawiskiem mogącym wpływać na proces rozliczalności wertykalnej. Jej oddziaływanie jest związane z wpływem na 3 komponenty: informacyjny, ewaluacyjny i administracyjny. Rządzący na poziomie lokalnym mogą osłabiać efekty rozliczalności wertykalnej, wpływając na jej przebieg. W przypadku wystąpienia korupcji politycznej najsk...

One of the inherent elements of democracy is citizens' participation in public life. The most frequent ways of realization of political participation are universal elections and direct democracy institutions. The aim of this article is to compare the level of application of direct democracy mechanisms at the local and national level in Poland. The...

Autorzy postawili sobie za zadanie zbadanie, jak przegrana w wyborach parlamentarnych wpływa na przywództwo partyjne, rozłamy i wewnętrzne rozliczenia, cyrkulację elit, komunikację wewnętrzną i zewnętrzną, zmiany ideologiczno-programowe, wreszcie na wybór strategii działania przed kolejnymi wyborami. Przetestowana została wartość koncepcji teoretyc...

Przedmiotową osią badań zaprezentowanych w tym tomie jest kwestia korupcji politycznej. Samo zjawisko, badawczo rozpoznane w literaturze światowej, występuje jako pewien wytrych dla różnego poziomu symplifikacji patologii korupcyjnych w Polsce. Z tego względu w badaniach CBOS to właśnie sfera polityki i politycy są wskazywani jako najbardziej naraż...

Demokratyczne reżimy-w swoim instytucjonalnym kształcie-potrzebują czynników strukturyzacyjnych różne formy aktywności społecznej. W przypadku rywalizacji politycznej (choć oczywiście nie tylko) są nimi partie polityczne. One same spełniają wiele innych systemowych funkcji, w związku z czym przez niektórych bywają uznawane za najważniejsze instytuc...

This paper examines the relation between „directiveness” and levels of religiosity (conceptualized as the three dimensions of „closing-opening,” „clericalization-secularization,” and „dogmatism-permissiveness”). The model used has been empirically verified and is a consequence of previous studies proving that religiosity in itself generates both pr...

The specific role of Roman Catholicism in Poland is associated both with over a thousand year’s history of communion between religion and the state and with contemporary events, including, e.g., the collapse of communism, systemic transformation, and the selection of Karol Wojtyła as the pope. Because of these events, the sacred and secular spheres...

Polish Political Science Yearbook, 2016, Vol. 45, pp. 404-407.

Wybory stanowią narzędzie służące do osiągania celów politycznych przez podmioty rywalizujące w wyborach. Procedury wyborcze są więc istotnym elementem kształtowania ich perspektyw. Zmiana systemu wyborczego jest funkcją układu sił politycznych w parlamencie. W praktyce możliwe są dwa modele reform wyborczych. W pierwszym z nich występuje współprac...

Przedstawiana publikacja jest próbą zbadania zależności pomiędzy motywacją startu w wyborach prezydenckich a strategiami kreowania wizerunku politycznego przez kandydatów uczestniczących w rywalizacji wyborczej. Oczywiście nie tylko motywacje polityków mają wpływ na realizowane strategie wizerunkowe, ale zespół badawczy przyjął założenie, że to one...

Electoral manipulations are a mechanism of exerting permanent influence on the election result. The subjects of electoral competition want to influence their electoral opportunities. Possible dimen-sions of manipulations are related to the potential subjects that carry them out. The ruling ones have a higher manipulation potential than the politica...

The idea of retrospective voting refers to voting decisions that are based on an evaluation of how the government has managed the economy. Research on economic voting in Poland have been carried out from the beginning of the democratic transformation, focusing on isolating and testing of the transition model specific to the countries of Central Eur...

Research on electoral identifications and attitudes and voting behavior is among the most popular planes of analysis of the citizens’ political participation. The presented article is a report from research carried out in the framework of the project “Political Preferences: Attitude – Identification – Behavior” in 2009 – 2014. It discusses the main...

Symulacja podziału mandatów w wyborach do sejmików województw 2014 Materiał dydaktyczny dla studentów kierunku Doradztwo polityczne i publiczne.

Abstract The article presents the results of research on the congruence of the political representation formed in elections held in the years 2009-2011 in Poland. The election cycle included the European Parliamentary elections in 2009, the Polish presidential election, elections to local government in 2010, and the parliamentary elections in 2011....

The paper presents an analysis of the impact of religion on electoral participation in Poland. Verification of the main research hypotheses took place on the basis of results of post-elections empirical studies conducted in the years 2009-2012, encompassing all country-wide and regional elections in the national electoral cycles. The authors introd...

The article presents the determinants of creating candidate lists in European Parliament elections in Poland. Its subject context is the evaluation of importance of selected factors with reference to the effect obtained in the election. The main study hypothesis assumes different patterns of creating candidate lists in EP elections in comparison to...

Politické Vedy, 2013, Vol. 16, No. 2, pp. 6-30. The main purpose of the article is to describe and explain the phenomenon of rivalry for political leadership in the framework of the Polish executive in the years 2007-2010. This period has been defined as a period of cohabitation. Its specificity stems from the fact that the most important actors of...

The aim of the text is to describe one of the basic functions of the elections, executed at both normative and empirical levels-the communication function, in the context of changes in the structure of Western societies, changes in methods and strategies of political communication and evolution of forms of electoral participation. Nowadays, as the...

European integration as a social process is endangered by phenomena which can reduce, stop and down grade this process.They occur, at east partly, out of political intentions. They become a consequence of existing processes in the political, industrial and psychosocial spheres. The evolution of social attitudes of an individual can take the wrong d...

Building and maintaining a high level of citizens’ political competences is the most important challenge of modern democracies. Political competence is not only a testament to the quality of democracy, but also gives hope for the stability of the regime. The subject of the present article are the different dimensions of civic political competence –...

Elections are a procedure typical for democratic systems, but also systems which do not respect the principles of democracy often employ them. However, due to their different functional positioning, they fulfill various functions. The presented text is an attempt to present the most important functions performed by the elections in democratic syste...

Badania nad głosowaniem ekonomicznym w Polsce są prowadzone od początku demokratycznych przemian, skupiając się na wyodrębnieniu i testowaniu modelu tranzycyjnego, charakterystycznego dla państw Europy Środkowej. Jego cechą charakterystyczną jest odmienny sposób połączenia jednocześnie występujących motywacji retrospektywnych i prospektywnych w zac...

Free and fair elections are the method used to select from among the people who have hold specifi ed elective position or public offi ce. In this context, elections are a way of implementing the selection process of the political elite, allowing proce- dural participation of citizens in shaping political representation. As a result of their execution...

Wybory do sejmiku województwa śląskiego nie doprowadziły do dekompozycji regionalnej sceny politycznej. Potwierdzenie uzyskał fakt, który można było zaobserwować w poprzedniej elekcji parlamentarnej i do Parlamentu Europejskiego, konstytuujący cztery partie parlamentarne jako ważnych graczy na poziomie regionu. Specyfika społeczna województwa śląsk...

Brak liderów w strukturach regionalnych i regionalne zróżnicowanie poparcia wyborczego wpływały i wpływają nadal na wewnętrzną niespójność partii politycznych na poziomie województwa. Stan taki konserwuje dodatkowo mapa okręgów wyborczych w elekcjach parlamentarnych i samorządowych, która petryfikuje układ lokalnych zależności, odsuwając ogólnoregi...

Wybory do Sejmu i Senatu w 2011 roku były ostatnim akordem cyklu wyborczego, który zainicjowany został elekcją do Parlamentu Europejskiego w 2009 roku, a następnie objął wybory prezydenckie i samorządowe. Wspomniany okres była wyjątkowy z kilku względów. Po pierwsze, obywatele w stosunkowo krótkim okresie byli odbiorcami niezwykle intensywnych komu...

Prezentowany artykuł przedstawia partyjny kontekst wyborów parlamentarnych z 2011 roku w Polsce. Parlamentarna elekcja w 2011 roku kończyła dwuletni okres, w którym odbył się pełny cykl wyborczy, rozpoczynający się wyborami do Parlamentu Europejskiego w 2009 roku i kontynuowany wyborami prezydenckimi i samorządowymi w roku następnym. Takie nagromad...

Prezentowane badania nad funkcjami wyborów wpisują się w politologiczny model ich szerokiego ujęcia, którego założeniem była realizacja najszerszego możliwego kontekstu badawczego, tak samej ich treści, jak i oddziaływania wyborów. Ich zakres wynikał z przeprowadzonej analizy prezentowanych w literaturze funkcji wyborów oraz stworzonego na potrzeby...

Liberalna demokracja zasadza się na jednostkowej aktywności, czyniąc z niej podstawową determinantę budowania społecznej spójności, gdyż tylko czynne zaangażowanie i działanie polityczne pozwala na konstruktywne zagospodarowanie istniejącego potencjału społecznego. Stan braku politycznej partycypacji i reprezentacji odzwierciedla nieistnienie społe...

The aim of the presented text is an attempt to verify the most popular in the political science literature hypotheses about the emergence of new political movements, potential sources of their electoral success and the prospects for a permanent presence on the political scene. The primary reference is a theoretical model of the Political Opportuni...

Ideological and party self-identification problems of the respondents in the left-right scale can be found in the text Waldemar Wojtasik.The problem of the economic significance in the ideological aspects made a contribution to the creation of article. Economic factors as part of differentiating political attitudes have been the subject of many stu...

Apart from its institutional dimensions, the determining factors of the evolution of a political system are based on the social expectations concerning the possible shape of the preferred and implemented solutions. This paper presents the conclusions of nationwide research carried out of representative sample (N=1086) to analyze the direction and s...

The institutional dimension of political competition as a factor determining the system of links between policy actors is the starting point for treating the elections as a mechanism for generating patterns of linkages between the political system, political parties and voters. Summary text examines the impact of selected functions of the parliamen...

Prezentowany artykuł analizuje wpływ wyborów prezydenckich z 2010 roku na system partyjny. Wpływ wyborów prezydenckich na system partyjny nie jest tak oczywisty, jak wyborów parlamentarnych. Zwraca się w tym przypadku uwagę na specyfikę funkcji wyborów prezydenckich w państwach, dokonujących transformacji systemowej, która wynikała m.in. ze słabośc...

Prezentowany artykuł analizuje wpływ wyborów samorządowych z 2010 roku na system partyjny w Polsce. W przypadku wyborów samorządowych, obecne są koncepcje przypisujące im negatywne konsekwencje występujące w wyniku ich oddziaływania na system partyjny. Zaliczane do nich są wywoływanie apatii wyborców, powodowanie uwikłania partii politycznych w nie...

Główny przedmiot rozważań w prezentowanej książce stanowią kwestie rozróżnienia ekonomicznego w ramach spektrum lewica-prawica. Płaszczyzna ta powstała w głównej mierze wraz z konsekwencjami rewolucji industrialnej, w ramach których ze sfery partycypacji ekonomicznej stworzono instytucjonalną arenę rywalizacji politycznej. Na niej to partie polityc...

Wybory prezydenckie w polskim systemie politycznym odgrywają niepoślednią rolę. Były zarówno czynnikiem kształtowania jego instytucjonalnej formy (wybór W. Jaruzelskiego przez Zgromadzenie Narodowe), ukonstytuowania podziałów po prawej stronie sceny politycznej (wygrana L. Wałęsy), stratyfikacji sfery polityki na stronę postsolidarnościową i postko...

Wybory samorządowe są płaszczyzną rywalizacji politycznej, której specyfika w stosunku do innych typów elekcji wynika m.in. z udziału lokalnych komitetów wyborczych. Ten czynnik, szczególnie w mniejszych wspólnotach, sprawia, że struktura lokalnej i regionalnej przestrzeni politycznej jest wypełniana przez niepartyjne podmioty, co wpływa na zmianę...

Prezentowany artykuł jest próbą podsumowania uczestnictwa polskich partii lewicowych w wyborach do Parlamentu Europejskiego w Polsce w 2009 roku. Od elekcji parlamentarnej 2007 roku i ukonstytuowania układu relewancji 4 głównych partii w sejmie, postępował proces marginalizacji innych ugrupowań, które nie zbliżały się w badaniach sondażowych do gra...

Prezentowany artykuł stanowi próbę weryfikacji hipotez o drugorzędności wyborów do Parlamentu Europejskiego w Polsce. Procesy integracji europejskiej stworzyły przestrzeń do ponadnarodowej rywalizacji politycznej, w ramach której wybory do Parlamentu Europejskiego stały się istotną jej częścią również w Polsce. Demokracja zna różne rodzaje elekcji,...

Elections to the European Parliament are described as second-order elections, because they are performed according to the internal political determinants, which marginalize the importance of differences coming from the European circles. Additionally, despite the elections to the EP being held in all member states simultaneously, their importance is...

Celem niniejszego tekstu jest przedstawienie gospodarczych zapisów programowych tych polskich partii liberalnych, które po 1989 roku wykazywały się kryterium relewantności partyjnej i były uczestnikami przetargów gabinetowych. Takie zawężające ujęcie jest motywowane chęcią skupienia się na ugrupowaniach, które formułowały swój program w warunkach m...

Historia ruchu ludowego i jego postulatów w kwestiach ekonomicznych jest przykładem ewolucji poglądów i generowanych przez nie postaw, determinowanych zmieniającym się układem stosunków gospodarczych i społecznych. Na przestrzeni ostatnich kilkuset lat można zaobserwować proces utraty znaczenia przez ziemię, jako podstawowego niegdyś czynnika własn...

Dychotomia polityczna lewica-prawica jest czynnikiem strukturyzacji przestrzeni politycznej, który oddziałuje na nią w kilku najważniejszych płaszczyznach. Jest to więc model, w ramach którego dokonuje się schematyzacji sfery polityki, dzieląc ją pod względem aksjologicznym, ideologicznym czy społecznym. Jest to idea według której przypisuje się po...

Jednym ze źródeł identyfikacji politycznych są ich determinanty ekonomiczne. Stosunek do kwestii ekonomicznych jest historycznie jednym z podstawowych elementów różnicujących lewicę od prawicy. Dziedzictwo rewolucji industrialnej na długi czas pozycjonowało dwie strony sporu ekonomicznego, z których jedna odwoływała się do zindywidualizowanej, pryw...

Oddajemy do rąk Czytelnika publikację, która stanowi próbę szerokiego spojrzenia na kwestie wyborów do Parlamentu Europejskiego. Oczywiście nie aspiruje ona do tego, by traktować ją jako ujęcie całościowe. Wydaje się, że ze względu na skomplikowany charakter szeroko rozumianej problematyki wyborczej przygotowanie takiego opracowania jest po prostu...

Pojawienie się w Polsce specjalnych stref ekonomicznych, jako instrumentu polityki regionalnej, było związane z potrzebą aktywnego stymulowania rozwoju poszczególnych regionów poprzez nakierowanie na ich obszar strumieni inwestycji. Z tego punktu widzenia specjalne strefy ekonomiczne muszą być traktowane jako wyraz interwencjonizmu państwa, którego...

Artykuł jest próbą przedstawienia ewolucji programowej polskiej lewicy w latach 1991-2006, ze szczególnym uwzględnieniem źródeł politycznej marginalizacji SLD. O ile w początkowym okresie odejście od lewicowej ideologii wydawało się być dziejową koniecznością, wynikającą przede wszystkim ze względu na powszechny, negatywny odbiór społeczny wszelkic...

Przedstawiana publikacja jest podręcznikiem akademickim dedykowanym przede wszystkim studentom politologii jako materiał do przedmiotów: polski system partyjny, partie i systemy partyjne oraz system polityczny RP. Stanowić może jednak również pomoc dla studentów innych kierunków, oraz osób zainteresowanych sferą systemu partyjnego w Polsce. Przedmi...

Prezentowany artykuł przybliża udział SLD w parlamentarnej i prezydenckiej kampanii wyborczej w 2005 roku. Kontekstami analizy uczyniono ogólną sytuację polityczną w Polsce oraz proces utraty znaczenia Sojuszu Lewicy Demokratycznej w polskim systemie partyjnym. Istotnym elementem marginalizacji SLD było przełożenie kwestii aksjologii na program, za...

Tekst analizuje ekonomiczne zapisy programowe ugrupowań uczestniczących w wyborach parlamentarnych 2001 roku w Polsce. Przemiany ekonomiczne zapoczątkowane w Polsce pod koniec lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku w sposób zasadniczy różnicowały partie polityczne tak w zakresie oceny kierunku przeprowadzonych zmian jak i tempa wprowadzania poszczegó...

Proces przemian ustrojowych zapoczątkowanych w 1989 roku w Polsce przyniósł szereg systemowych zmian, które dotyczyły tak sfery politycznej, jak i ekonomicznej funkcjonowania struktur regionalnych. Zmiana jakościowa dotyczy upodmiotowienia jednostek regionalnych poprzez nadanie im kompetencji w kreowaniu własnego bytu, a poprzez to wdrażanie rozwią...

Redaktor naukowy Rocznika Aleksandra Wentkowska

Redaktor naukowy Rocznika Jerzy Świeca