Tomasz Zarycki

University of Warsaw | UW · The Robert Zajonc Institute for Social Studies

There is currently a lively discussion on the role of historic memories and the re-visiting of historic legacies in post-communist countries. Using the example of Poland and its legacy of the tripartite division of the 19th century, this paper aims to illustrate how symbolic conflicts over identity politics and the interpretation of history may cri...

This article analyses the redefinition of global discourse in semi-peripheral settings; it proposes a model for the semi-peripheral recontextualization of critical discourses originating from the western core of the global intellectual system. The process of redefinition of global discourses in semi-peripheral settings appears to involve their para...

This article’s main aim is to propose a novel model explaining the continuous domination of identity issues in modern Polish political discourse. The model proposed here may also appear useful as an explanation of similar tendencies in some other Central European countries. It is based on a specific reading of the modern history of the region—one r...

Citizenship is usually seen as a product of modern nation-states, or of other political entities which possess institutional infrastructures and political systems capable of producing a coherent framework that defines the relationship between that system and its members. In this paper, we show that an early system of modern citizenship was created...

This chapter develops a proposal for what I will call the new relational linguist pragmatics, that is, pragmatics taking into account the broader, structurally defined relations of power. This proposal will go beyond what is usually called “critical discourse analysis,” which usually takes clear political stances and offers a critique strongly embe...

This article examines the figure of an outstanding Polish philologist — Maria Renata Mayenowa (1908–88) — attempting to interpret her life trajectory with the help of sociological tools. It is argued that Mayenowa's biography is significant in the context of the history of Polish, as well as Eastern European intellectual thought, for several reason...

W tekście zaprezentowano krytyczną analizę książki Marcina Piątkowskiego "Europejski lider wzrostu". Polska droga od ekonomicznych peryferii do gospodarki sukcesu [2019], rozumianej jako reprezentatywny przykład dyskursu entuzjastycznego wobec tzw. transformacji postkomunistycznej. Wspomniana praca rozpatrywana jest jako przykład dyskursywnej formy...

Sesja plenarna XVII Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego we Wrocławiu(transkrypcja).

The chapter sets out to delineate a synthesising picture of the fundamental types and features of stereotypical images of “the East” in contemporary Polish identity discourses. They are analysed from a critical perspective in relation to postcolonial theory and the cultural/discursive problem of Orientalisation. The chapter also attempts to link th...

This article investigates a neglected issue of the influence of systemic transformation in Central and Eastern Europe on the (sub)field of social sciences and more broadly on local fields of power. Our case study concerns a vibrant and internationally connected network of scholars from various disciplines and generations who were involved in develo...

The collective monograph offers a novel sociological approach to contemporary history of Poland, including especially Polish science and art. The studies it brings together apply different versions of historical sociology, in most cases inspired by Pierre Bourdieu’s theory. This means that the disciplines they discuss (sociology, philosophy of law,...

The collective monograph offers a novel sociological approach to contemporary history of Poland, including especially Polish science and art. The studies it brings together apply different versions of historical sociology, in most cases inspired by Pierre Bourdieu’s theory. This means that the disciplines they discuss (sociology, philosophy of law,...

The collective monograph offers a novel sociological approach to contemporary history of Poland, including especially Polish science and art. The studies it brings together apply different versions of historical sociology, in most cases inspired by Pierre Bourdieu’s theory. This means that the disciplines they discuss (sociology, philosophy of law,...

The collective monograph offers a novel sociological approach to contemporary history of Poland, including especially Polish science and art. The studies it brings together apply different versions of historical sociology, in most cases inspired by Pierre Bourdieu’s theory. This means that the disciplines they discuss (sociology, philosophy of law,...

Książka prezentuje nowatorskie socjologiczne podejście do najnowszej historii Polski, szczególnie zaś historii polskiej nauki oraz sztuki. Zebrane w niej studia przedstawiają różne warianty zastosowania socjologii historycznej, w większości inspirowanej teorią Pierre’a Bourdieu. Oznacza to m.in. że badane obszary nauki (socjologia, filozofia prawa,...

This chapter is devoted to the field of Polish linguistics and literary studies, whose history is also analyzed in relational terms and in reference to the contexts outlined in the first part. My analysis aims at laying bare the non-obvious entanglements of a given field of Polish studies and makes it possible to understand the significance of the...

This chapter outlines the theoretical context of the book. This includes selected elements of Pierre Bourdieu’s sociology, led by the concepts of power field and homology, which I use to show how social meanings are created. I then draw on world-systems theory, political cleavages theory, and global sociology of knowledge and culture to show how th...

In this chapter, I analyze the history of Poland and science on Polish territory from around the mid-nineteenth century to the present. I attempt a relational analysis of the history of the country with a strong emphasis on the structure of the field of power and international dependencies. The analysis presented here focuses primarily on the relat...

This essay responds to József Böröcz’s “‘Eurowhite’ Conceit, ‘Dirty White’ Ressentment: ‘Race’ in Europe” published in “Forum.” I use Böröcz’s framework to point to the potential wider relevance of studies on race- related hierarchies from Poland and other countries of Central and Eastern Europe. They also include works on Poles migrating to Wester...

This chapter provides a general summary of the book. It indicates what broader conclusions may result from the analysis of the case of the Polish field of power, and the fields of literary and linguistic studies. It also discusses the entanglement of the presented analyses in Polish political disputes. The chapter also reflects on the structural so...

After World War II, Polish nobility was commonly considered an obsolete social group because of the post-1945 confiscation of their properties and the decline of their legal and political privileges. From a formal point of view, the Polish nobility had ceased to exist. However, this group did not simply vanish. For this reason, we should not speak...

This paper deals with the role of social sciences, and more specifically of geography and regional planning, in the legitimization of European integration and neo-liberal economic and social reforms introduced since 1989 in Poland and, more broadly, in post-communist Central and Eastern Europe. Using the example of an intellectual biography of Anto...

W tekście przedstawiono ogląd stanu polskiej historiografii po 1989 r. z puntu widzenia socjologii nauki, w szczególności tzw. socjologii krytycznej. Wskazano, po pierwsze, na główne osiągnięcia, słabości, a także potencjalne kierunki rozwoju dyscyplin, w szczególności tzw. historię globalną, po drugie na związaną z nią blisko historię imperiów, po...

W tekście zarysowana zostanie rola społeczna i tradycja geografii jako nauki o długiej historii całościowego badania środowiska życia człowieka, zarówno przyrodniczego, jak i kulturowego. Jak będę starał się pokazywać, geografia doświadcza znaczącego kryzysu mającego swój początek już w latach 60., a obecnie popada w coraz większą marginalizację w...

The text starts with a supportive opinion on the concept of the Global East, evaluating it as a convincing and useful tool for the development of critical studies on the so-called post-communist or the second world in a wider global perspective. In the remaining comments, several reasons for possible problems with the broader implementation of the...

"A Forty-Year-Old: a picture of the 1970s or an intelligentsia’s voice in a dispute over the future shape of the Polish field of power?" . The article is an attempt at a fairly detailed analysis of TV series "A Forty-Year-Old " in its first edition from the 1970s. The text proposes an interpretation of the film from the perspective of Pierre Bourdi...

This article proposes to look at the current moment in the recent history of the so-called Central-European countries, with Poland as a critical case study, through a structural comparison with an earlier historical cycle, that is one of the first three decades of the communist rule in the region. Thus, I propose to compare the social and economic...

Zarycki, Tomasz. 2020. (Od)czytania Larry’egoWolfa po polsku. "Nowa Europa Wschodnia" 4 (70):198-202.

The article argues that Poland’s mainstream national historical narrative, at least as far as the last two centuries of history of the country is concerned, is full of ‘traumatic’ motives which are regularly used and developed in diverse current political and intellectual contexts. Polish history is imagined to a large extent as an endless chain of...

Looking at the contemporary Polish political sciences in a wider international perspective—and specifically analyzing their location within the global hierarchies of academic knowledge production—may not only shed new light on the field but will also provide interesting insight to workings of social sciences in peripheral context. The position of t...

Niniejszy artykuł stanowi jeden z głosów w dyskusji nad półperyferyjnym charakterem systemów produkcji naukowej, dla której pretekstem była publikacja książki Gra peryferyjna Tomasza Warczoka i Tomasza Zaryckiego. Autorzy odpowiadają w nim na dwa głosy polemiczne w dyskusji, skupiając się na zagrożeniach materialistycznej korekty teorii Pierre’a Bo...

Niniejszy artykuł stanowi wprowadzenie do dyskusji nad półperyferyjnym charakterem systemów produkcji naukowej, dla której pretekstem była publikacja książki Gra peryferyjna Tomasza Warczoka i Tomasza Zaryckiego. Autorzy streszczają w nim jednocześnie najważniejsze kwestie poruszane w książce: relacyjne podejście do badań nauki inspirowane pracami...

The departure point for the author’s reflections is Agata Zysiak’s book entitled Punkty za pochodzenie. Powojenna modernizacja i uniwersytet w robotniczym mieście [Points for Class Origin: Post-War Modernization and the University in a Working-Class City] (2016). He develops his earlier ideas on the role of the intelligentsia in Poland’s social hie...

This paper proposes a relational and critical sociological perspective on discourse analysis, in particular on so-called “Critical Discourse Analysis” (CDA). The main argument of this paper is that CDA has not yet been able to turn its critical perspective towards its own field. Meanwhile, neither CDA nor other schools of discourse analysis can sti...

Książka poświęcona jest socjologicznej analizie miejsca, jakie w polskim społeczeństwie zajmują (poczynając od drugiej połowy XIX w.) arystokracja, szlachta i ziemiaństwo. Należy wszelako podkreślić, że nie jest to monografia historyczna. Zasadniczym celem tego studium jest próba wyjaśnienia roli spuścizny szlacheckiej w kształtowaniu polskiego mod...

Prezentowana książka stanowi studium z zakresu krytycznej socjologii wiedzy. Wybranym do badania przypadkiem są tu nauki polityczne w ich polskim wydaniu. Na ich przykładzie autorzy pokazują ogólniejsze prawidłowości, które w mniejszym lub większym stopniu mogą być charakterystyczne dla nauk społecznych w Polsce i w krajach podobnych pod względem p...

Tekst przedstawia wizję roli kultury w Polsce w ujęciu teorii systemu światowego połączonym z odwołaniem do teorii Pierre’a Bourdieu w reinterpretacji Ivána Szelényiego. W jej myśl można mówić o paradoksie kluczowej roli kultury dla dynamiki społecznej kraju i jej minimalnym znaczeniu dla międzynarodowej pozycji państwa. Elementy przedstawionego ro...

Antagonism and conflict within newly resident UK Polish migrants has been typically related to labour market competition. Without denying the relevance of this argument, we argue that explanations of antagonism within the Polish community should also take into account the role of a Polish intelligentsia habitus. This habitus provides a repertoire o...

The paper attempts to analyze the intensity and regional differentiation of uses of the noble heritage and its social reception. It is based on a survey conducted on representative groups of students in the Kraków, Pozna, and Warsaw urban areas. The key question of the study was the scale and reception of the milieu of the direct heirs of the lando...

SOCJOLOGIA POLSKICH PODRÓŻY DO KRAJÓW BYŁEGO ZSRR DWA PRZYKŁADY* W roku 2013 ukazały się dwie niezwykle interesujące książki na podobny temat, poświęcone mianowicie doświadczeniom polskich turystów na terenach byłego ZSRR, a w szczególności Rosji. Ich pojawienie się można uznać za do-wód wykształcania się polskiej szkoły systematycznych studiów nad...

Zarycki, Tomasz (2016) Globalizacja wiedzy i dylematy intelektualistów centrów i peryferii (w:) T. Zarycki (red.) Polska jako peryferie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, pp. 301-310.

Autorzy podejmują pytanie o użyteczność kategorii peryferyjności w analizie położenia Polski w świecie, zarówno współcześnie, jak i w perspektywie historycznej. Odwołując się m.in. do teorii zależności oraz teorii systemu światowego, pokazują, jak peryferyjny lub półperyferyjny status naszego kraju wpływa na specyfikę procesów obejmujących przemian...

Zarycki analyzes the discussions that have been going on for several years in the Polish press and scholarly literature regarding the legacy of serfdom: the unprocessed, suppressed ‘peasant’ identity of the majority of the country’s population and its un- compensated injustice. These debates are part of broader disagreements regarding the contempor...

Zarycki analyzes the discussions that have been going on for several years in the Polish press and scholarly literature regarding the legacy of serfdom: The unprocessed, suppressed 'peasant' identity of the majority of the country's population and its uncompensated injustice. These debates are part of broader disagreements regarding the contemporar...

Zapaść systemu informatycznego Państwowej Komisji Wyborczej w czasie ubiegłorocznych wyborów samorządowych była spektakularnym wydarzeniem o cechach kryzysu politycznego. Wiele przyczyn zapaści zostało już wskazanych przez komentatorów. Zawiniła niedobra organizacja systemu zamówień publicznych, bezkrytyczny pęd do outsourcingu usług publicznych or...

This article presents a critique of classic applications of class analysis to Polish society. It argues from a Bourdieusian standpoint that class is subordinate to culture in shaping social relations in Poland. More specifically, Poland can be seen as a dual-stratification order, with the economic logic of class clashing continually with the logic...

The main goal of the paper is to discuss various interpretations of the heritage created during the so-called 'partition' of Poland in the 19th century and the ways of its possible reproduction. This goal will be achieved by analyzing patterns of Poland's electoral geography, which is known for its considerable stability. After a discussion of the...

Zapis wystąpienia na konferencji "Galicja po Galicji" Kraków, 5-6 marca 2015 r. opublikowany pod jednym tytułem z wystąpieniem Katarzyny Kotyńskiej

This paper will focus on the problem of the contested meanings of the legacy of communism in Central and Eastern Europe and the relationship between moral and political assessment of the communist past and the modes of its interpretation in academic debates. Post-communist societies are commonly perceived in terms of the legacy of the communist per...

Wprowadzenie W niniejszym tekście zajmiemy się kwestią zaangażowania i neutral-ności w kontekście wybranych praktyk w polskim uniwersum socjologicz-nym 1. W szczególności chcielibyśmy postawić tezę, iż w warunkach (pół) peryferyjnych, do jakich można odnieść pozycję Polski, dominującą rolę odgrywają w socjologii nurty ściśle powiązane z logiką pola...

This book explores how the countries of Eastern Europe which were formerly part of the Soviet bloc have, since the end of communist rule, developed a new ideology of their place in the world. Drawing on post-colonial theory and on identity discourses in the writings of local intelligentsia figures, the book shows how people in these countries no lo...

НЕПРИКОСНОВЕННЫЙ ЗАПАС vol. 97 (5/2014) , pp. 21-31

Artykuł przedstawia analizę genezy i funkcji szerokiego spektrum dyskursów modernizacyjnych odnoszących się do takich pojęć, jak „gospodarka oparta na wiedzy/gospodarka napędzana wiedzą”, „gospodarka innowacyjna” czy też „społeczeństwo informacyjne/innowacyjne”. Odwołując się do metod krytycznej analizy dyskursu, pokazuje podstawowe mechanizmy legi...

Th e paper addresses the issue of the role, which intelligentsia, a specifi c social group to be encountered in Eastern Europe only, is to play within the fi eld of social dialogue. Th e author argues that intelligentsia still has a capacity to make impact on the processes of social dialogue due to possessing adequate level of culture capital, whic...

В статье представлен взгляд на существующие в Польше группы потомков земян в перспективе изменений, произошедших после 1917 г. на периферии Российской империи. Особое внимание уделено модели двух отдельных «интеллигентских революций» – польской и русской. В статье представлены предварительные результаты исследовательского проекта, посвященного роли...

Aleksander Lednicki and the fate of his milieu of the Polish community in Russia at the turn of the 20th cent. as a mirror of the transformations of the Polish field of power The paper deals with the phenomenon of waning memory of the Polish economic elite in the late Russian Empire. It is related to the disappearance of the memory of the liberal...

ГЕФТЕР. Новый средний класс в Польше стремится установить свою идентичность и порвать с традиционным этосом центральноевропейской интеллигенции. Возможно, ему удастся найти способ интеграции в широкое мировое сообщество, воспользовавшись дореволюционным опытом Польши.

The paper argues that modern linguistics, despite having developed its own critical and reflexive branches such as the critical discourse analysis (CDA), has not been able to apply a critical perspective towards its own field yet. While the contextual character of its key notions (e.g. meaning or text structures) has been already widely accepted, t...

Poland's European identity is beyond doubt. But Poland's position in the EU is unclear. The Europe policy of the liberal Civic Platform and the conservative Law and Justice party both lack substance. The Polish political class and Polish society barely intervene in the debate over the character of the EU. They conform to external requirements and t...

Україна модерна, 18 (2011), pp. 79-99.

Zarycki, Tomasz (2010) Podmiotowość w sferze symbolicznej (in:) J. Szomburg (ed.) Jaka podmiotowość Polski XXI wieku?, Gdańsk: Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową. pp. 55-63.

Zarycki, Tomasz (2010) Dylematy budowy przestrzeni komunikacji i dialogu Polaków (in:) J. Szomburg (ed.) Jak poprawić komunikację i dialog Polaków? Gdańsk: Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową. pp. 5-14

This article aims at integrating the phenomenon of the Central and Eastern European intelligentsia into the application of the theory of cultural capital of Pierre Bourdieu to the analysis of societies of that region. This is done by critically reevaluating the model of evolution of the post-communist countries of Central Europe proposed by Gil Eya...