Sake Stoppels

Christian University of Applied Sciences | CHE · Faculty of Theology

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen in Kontekstueel. Tijdschrift voor gereformeerd belijden nú, 38e jaargang nr. 2, p. 26-30 (maart 2024). Het artikel biedt een globaal overzicht over het denken van Andrew Root. De aandacht gaat daarbij in het bijzonder uit naar zijn boek Churches and the Crisis of Decline en het boek When Church Stops Working...

The chapter provides an overview of the pioneer movement in the Netherlands since the beginning of this century. It is part of the book 'Erpobung Empirisch. Resultate und Reflexionen im Kontext der Erforschung landeskirchlicher Innovations- und Erprobungsräume,' edited by Sandra Bils, Tobias Faix, Stefan Jung, Florian Karcher, Roland Schöttler, and...

De Utrechtse Best Life Church is een kerk die in de afgelopen jaren sterk is gegroeid en inmiddels op meerdere plekken viert en een gemeenschap vormt. Stichter en voorganger Paul van der Boom noemt zes factoren die voor de groei van de kerk van groot belang zijn (geweest). Dat zijn onder meer gebed en eenheid. Nadine van Hierden (PThU) en Sake Stop...

Het artikel begint met een korte introductie van het thema pionieren en kerkplanting in Nederland. Vervolgens wordt ingezoomd op de Protestantse Kerk in Nederland die op dit terrein momenteel een belangrijke rol speelt. In drie opeenvolgende paragrafen wordt haar beleid en de ervaringen die daarbij zijn opgedaan weergegeven. Vervolgens is er een ko...

Wat is ‘heil’ in onze tijd? Is het boven? Of juist beneden? In onze dagen zoeken kerken naar wegen om in een seculiere, immanente samenleving het Evangelie te vertolken. Dit boek zoekt mee en doet dat mede op basis van verricht onderzoek door de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) rond missionaire presentie. Naast meer beschouwende artikelen staan pr...

Huis van Vrede in Utrecht is een multiculturele buurtkerk op Kanaleneiland. Het is een gemeenschap die bruggen weet te slaan waar dat de meeste kerken niet lukt. Maar daarbij is aan uitdagingen geen gebrek: hoe multicultureel kan het zijn, ook qua leiderschap? En hoe om te gaan met strategische bekeringen die vooral gevoed lijken te worden door het...

In de lange reeks van driejaarlijkse overzichten van literatuur rond kerkopbouw in Handelingen is de aandacht voor missionair kerk-zijn nooit ver weg geweest. Telkens verschenen er boeken en andere publicaties over de missionaire kant van kerk-zijn. Die beweging is niet gestopt. In dit overzichtsartikel concentreer ik me op publicaties die cirkelen...

Het tijdschrift Handelingen kent de rubriek ‘literatuuroverzichten’. Daarin wordt voor verschillende disciplines een overzicht gegeven van verschenen publicaties. Sake Stoppels schrijft al jaren de literatuuroverzichten op het terrein van gemeenteopbouw. In dit overzicht over de periode 2020-2023 bespreekt hij publicaties op het gebied van missiona...

Ds Ron van der Spoel weet zich geroepen om in Zuid Limburg te gaan wonen en werken. Via het Leger des Heils leert hij een wereld kennen die hij vanuit zijn vroegere werk als gemeentepredikant veel minder tegenkwam. Dat is in allerlei opzichten leerzaam, maar ook confronterend. In zijn artikel deelt hij zijn lessen als pionier. Vervolgens reflectere...

Met deze lezing sloot lector Sake Stoppels zijn werk in het kader van het lectoraat ‘Zingeving in nieuwe geloofsgemeenschappen’ aan de CHE af (2018-2023). In verkorte vorm werd de lezing uitgesproken tijdens het CHE-symposium ‘De wereld liefhebben. Missionair zijn in een seculiere tijd’. Ede, 9 juni 2023. Hij gaat in op opbrengsten van het lectoraa...

Missiology has always been inspired by soteriology, that is, Christian views of salvation. However, little is known about the actual soteriological beliefs of missionary practitioners. This article is an explorative qualitative study of soteriological beliefs among Dutch Protestant ministers who work in pioneer settings (N=20) and established churc...

In de Waalse provinciestad Gembloux (België) startte Eric Zander samen met anderen een nieuwe geloofsgemeenschap. Na allerlei teleurstellingen wist hij dat klassieke patronen vaak niet meer werken. De pionierende gemeenschap gooide het over een andere boeg en zo ontstond een weliswaar kleine, maar vitale en naar buiten gerichte geloofsgemeenschap....

Veel kerken willen in onze tijd open geloofsgemeenschappen zijn. Ze willen zich niet opsluiten in het eigen gelijk en zich niet afschermen van de omgeving. Tegelijk willen ze ook niet verwateren en helemaal gaan samenvallen met hun omgeving. Ze zoeken dus een weg tussen grensbewaking en grensvervaging. In dit themanummer van het tijdschrift Inspira...

De Stadskerk in Groningen is een grote, vitale gemeente binnen de traditie van de Vrije Baptisten. Ze is sterk gegroeid in de afgelopen jaren, mede door kerkelijk grensverkeer. Een van haar voorgangers, Arjan Zantingh, schetst in het eerste artikel een beeld van de gemeente, haar kernwaarden, zoektochten en uitdagingen. In een tweede artikel schrij...

Een kerkelijke gemeente in een Haagse aandachtswijk legt zich niet neer bij reorganisatie en sluiting, maar gaat als huisgemeente door, in een blijvende betrokkenheid op het stadsdeel Laak. Na het praktijkverhaal door Theo Hettema volgt een reflectie-artikel door Nadine van Hierden en Sake Stoppels

Het artikel zoomt in op de persoonlijke missionaire zoektocht van een Amsterdamse pionier, Maarten Vogelaar (1987). Die zoektocht is uitdagend en confronterend. Vanzelfsprekendheden redden het niet, het roer moet telkens weer om. Zelfredzame en gelukkige studenten blijken niet te zitten wachten op het Evangelie. Dat is confronterend. Op een eerlijk...

In het kader van zelfonderzoek deed de Protestantse Kerk in 2020 via diepte-interviews onderzoek naar de missionaire 'mindset' van haar predikanten en kerkelijk werkers. Met veertig van hen (aselect gekozen) werden gesprekken gevoerd, met daarbij ruime aandacht voor theologische thema's. In dit artikel wordt verslag gedaan van met name dit theologi...

De Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk interviewde in de eerste helft van 2021 20 aselect geworven PKN-pioniers. Via het onderzoek is een beeld ontstaan van onder meer hun theologische positie, hun inspiratiebronnen en de beleving van de (missionaire) impulsen die ze ontvangen vanuit het landelijke Dienstencentrum. Dit onderzoek loopt para...

Focus is een missionair traject van de IZB, bedoeld voor lokale gemeenten. De IZB is een missionaire organisatie binnen de Protestantse Kerk in Nederland. Na een introductie van de opzet en de inhoud van Focus volgen praktijkervaringen binnen twee verschillende contexten. Aansluitend is er een gemeenteopbouwkundige evaluatie van dit missionaire tra...

De Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk interviewde in het najaar van 2020 40 aselect geworven predikanten en kerkelijk werkers. Er wordt binnen de PKN druk gepionierd en daar is inmiddels ook al veel onderzoek naar gedaan. Minder bekend is de missionaire oriëntatie van ‘gewone’ gemeenten en hun voorgangers. Via het onderzoek is een beeld o...

Dit themanummer is het eerste in een serie van drie themanummers van verschillende theologische tijdschriften over ‘heil in de 21ste eeuw’. Hoe kan het Evangelie van Jezus Christus goed nieuws worden en heilzaam zijn voor mensen van nu? Op allerlei fronten wordt gezocht naar communicatieve vertolkingen. Dat is een weg van vallen en opstaan, want ve...

Het artikel wil voorgangers en andere leidinggevenden in de kerk helpen hun leiderschap volop serieus te nemen en op een vruchtbare manier in te zetten. Centraal staat de vraag hoe leiderschap kan bijdragen aan groei in het missionaire bewustzijn en handelen van de kerkelijke gemeente. Missionair gemeente-zijn vraagt om missionair gedreven en bedre...

Klink is een geloofsgemeenschap in Veenendaal die gestart is in 2014. Ze zoekt naar interactieve vormen van geloofscommunicatie en gaat daarbij - wel in verbondenheid met de bredere kerk - een heel eigen weg. Een van de oprichters, Dirk van Schepen, beschrijft het reilen en zeilen van de gemeenschap. Vervolgens reflecteren Nadine van Hierden en Sak...

De Haagse Morgensterkerk (GKv) verandert ongepland van een blanke kerk in een gemêleeerde interculturele gemeenschap. De voorganger, ds den Broeder, vertelt het verhaal van deze omwenteling en de vreugde én uitdagingen die dat met zich meebrengt. Aansluitend reageren Nadine van Hierden en Sake Stoppels gemeeenteopbouwkundig op dit vernieuwingsproce...

David Brooks (1961) is auteur en columnist bij The New York Times. Hij schreef in 2019 het boek The Second Mountain. Het werd direct een bestseller. Begin 2020 verscheen de Nederlandse vertaling. Brooks heeft een joodse achtergrond, maar is ook erg geraakt door het christelijk geloof. Hij noemt zichzelf 'een dolende jood en een zeer verwarde christ...

René Visser, De bloei van Kernhem. Zoeken naar een kerk met impact in een nieuwbouwwijk in Ede. Nadine van Hierden, Sake Stoppels, Tot bloei komen. Zoeken naar een dienstbare weg in de eigen wijk Beide artikelen zijn gepubliceerd in Inspirare. Tijdschrift voor charismatische & evangelische theologie, jrg. 2 (2020), nr.1, p. 46-53 (Visser) en p. 54...

Verslag van een onderzoek onder 42 deelnemers aan pioniersplekken binnen het verband van de Protestantse Kerk in Nederland. We hebben daarbij met name gekeken naar de impact die het pionieren heeft op hun levensbeschouwing en op hun ‘socialiteit’. Concreter geformuleerd: welke invloed heeft het meedoen in een pioniersplek op de plek van geloof in d...

State of affairs in the world of pioneering within the Protestant Church in the Netherlands (PKN) with special attention for the way it contributes to the wellbeing of participants (social cohesion and religious development)

Community (building) is different from the past. It is unfruitful to deny this. It would isolate the church from dominant patterns in our society. At the other hand, churches cannot go with the flow of individualization and individualism. How can we find a fruitful balance? It is this search that is being discussed in this article. I start out with...

Ondernemerschap zit in de lift Voor velen binnen de klassieke gestalte van de kerk is het een nog onwennig fenomeen, voor sommigen is het zelfs vloeken in de kerk. Maar onmiskenbaar rukt reli-ondernemerschap op. Het artikel staat stil bij deze ontwikkeling en bespreekt daarbij in het bijzonder een Duitstalig handboek voor reli-ondernemerschap.

Gelovigen zijn leerlingen van Jezus Christus en dus is het zaak daarvoor zo goed mogelijk kaders te bieden. Kerklidmaatschap betekent immers niet per definitie dat we geloofsleerlingen zijn. Cruciaal is daarmee de vraag hoe we binnen de kerk ‘het risico’ op een persoonlijk doorleefd geloof en waarachtige navolging van Jezus Christus zo groot mogeli...

Na een beschrijving door predikant Dirk de Bree van de praktijk van de sterk gegroeide Utrechtse PKN-gemeente De Nieuwe Kerk volgt een praktisch-theologische reflectie op deze gemeente van de hand van Nadine van Hierden en Sake Stoppels. Centraal staat de vraag wat andere gemeenten kunnen leren van de Utrechtse praktijk. In een derde artikel wordt...

Voor geloofsontwikkeling en -groei zijn 'driehoeken' vruchtbaar. Daarmee bedoel ik dat een gelovige tenminste op twee plekken 'meedoet'. Die plekken kunnen heel verschillend zijn, zolang ze op de een of andere manier elkaar maar raken. Kerken houden in mijn ogen dit principe nog te weinig hoog.

Beide artikelen zijn verschenen in Inspirare. Tijdschrift voor charismatische en evangelische theologie, jrg. 1 (2019), nr. 1, p. 33-40 (Meulmeester) en p. 41-47 (Stoppels) in de rubriek 'Wegen tot vernieuwing. Praktijkberichten uit gemeente en parochie' (Aflevering 23) De rubriek werd gestart in 2004 in het tijdschrift GEESTkracht. Bij het sameng...

Lectorale rede, in verkorte vorm gehouden op 21 juni 2019 aan de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) Pionieren is ‘hot’. Er wordt veel nagedacht, onderzocht en geschreven. Maar het valt op dat fundamentele theologische vragen vaak wat onderbelicht blijven. Wat is bijvoorbeeld ‘heil’ in onze tijd? Wat ervaren mensen als ‘zin’? Het lectoraat Zingeving...

In 2015 verscheen Stefan Paas’ boek Vreemdelingen en priesters. Christelijke missie in een postchristelijke samenleving. Paas richt zich vooral op de christelijke gemeente en haar missionaire roeping, maar het boek is niet eenkennig. Ook buiten de muren van de (lokale) kerk biedt het boek stof tot nadenken. Centraal in het artikel staat de vraag wa...

Kritische reflecties bij het boek Viva de kerk! van Henk Stoorvogel

Wat ik in deze bijdrage wil doen is, is het grote en abstracte concept van ‘postchristendom’ terugbrengen naar het leven van alledag. Waar zie je het terug in onze samenleving? Ik ben letterlijk dichtbij huis gebleven, want ik heb rondgekeken in mijn eigen dorp, Nootdorp. Wat zie ik daar aan ontwikkelingen als ik met een religieus-spirituele bril k...

Adriaan Verbree, voormalig predikant binnen de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt, schrijft in zijn boek Eclips openhartig over zijn jarenlange burnout (Verbree 2003). Deze periode is voor hem en zijn gezin enorm ingrijpend geweest. Uiteindelijk moet hij beslissen zijn predikantschap er aan te geven. Omdat hij het nodig heeft in een vertrouwde omgevi...

Een aantal jaren geleden dachten we binnen de redactie van het tijdschrift Handelingen na over het thema 'radicaal geloven'. Mijn eerste associatie was die van toewijding en commitment, van oprechte gelovigen voor wie hun geloof de wortel, de radix, van alles is. Maar het redactielid dat het thema voorstelde, dacht primair aan ontspoord geloof, zoa...

In dit Lutherjaar wordt veel achterom gekeken en vooruit geblikt. 500 jaar reformatie zet ons stil en geeft stof tot nadenken. Meerdere kerkelijke gemeenten vroegen me vooruit te kijken. Hoe ziet de kerk van de toekomst er uit? Daar valt natuurlijk veel over te zeggen en tegelijk maar bar weinig, want maakbaar is de kerk allerminst. In dit artikel-...

Amerikaanse predikant Bill Hybels als titel voor een zijn boeken. De prikkelende titel blijkt bewust gekozen. De praktijk is immers juist omgekeerd. We hebben het druk, dus schiet het gebed er gemakkelijk bij in. Gaat dat ook op voor onze kerkelijke leiders? Welke plek heeft het gebed eigenlijk binnen hun leiderschap? Zijn zij druk mét bidden? week...

Hoe activeer je de vaak brede 'rand' van de kerkelijke gemeente? Scott Thumma en Warren Bird publiceerden er in 2011 een boek over onder de prikkelende titel: The other 80 Percent. 1 Ze gaan er vanuit dat zo'n 20% van de gemeenteleden op de een of andere manier actief betrokken is, terwijl de overgrote meerderheid van zo'n 80% feitelijk niet meedoe...

Als je registers in missionaire publicaties er op naslaat, vind je het trefwoord 'macht' of 'power' eigenlijk niet. Mijn rondgang langs min of meer recente missiologische studies liet me op dit punt met lege handen achter. Dat is een prikkelend gegeven. De meeste theologen hebben niet zoveel met het thema macht, terwijl het uiteraard wel degelijke...

Verslag van een onderzoek naar de relatie tussen moedergemeenten en hun pioniersplekken. Hoe intensief en vruchtbaar is hun relatie en zijn hun contacten? Het onderzoek werd uitgevoerd in het kader van het streven van de Protestantse Kerk naar een 'Mozaïek van kerkplekken'.

Oefenruimte, mijn boek over discipelschap heeft bepaald niet alleen maar instemming opgeroepen, maar ook verzet en kritische vragen. Bij enkele van die tegenstemmen sta ik in dit artikel stil omdat ik ze belangrijk vind en ze het noodzakelijke gesprek over wat discipelschap is en ook niet is werkelijk dienen. Ik concentreer me daarbij op een drieta...

Uitgangspunt van de auteurs is dat evenals een mens ook elke geloofsgemeenschap een eigen levenscyclus heeft: opgaan, blinken en verzinken. Of in kerkopbouw-taal: kerkplanting, groei, continuiteit, revitalisering en kerksluiting. Aan elke fase is een hoofdstuk gewijd. Apart is een hoofdstuk opgenomen over fluide vormen van kerkzijn. De verschillend...

Thesis (doctoral)--Universiteit te Amsterdam, 1996. Includes bibliographical references (p. 305-313) and index.

Aan uitdagingen op het terrein van kerkopbouw is momenteel geen enkel gebrek! Het is bepaald geen saai terrein, maar juist opwindend omdat we ons bevinden in een overgangstijd. We zien oude vormen en patronen afsterven en nieuwe opkomen. In deze bijdrage leg ik wat kwesties op tafel die in mijn ogen een zekere urgentie hebben en die vragen om diepg...