Marek Krajewski

Adam Mickiewicz University | UAM

This paper shows how the metropolitan creative classes in Poland reacted to the changes in the organization of everyday life caused by the COVID-19 pandemic, especially its temporality and rhythmicity. The pandemic and lockdowns reorganized previous ways of experiencing and managing time. Based on our empirical research and research by other schola...

W artykule tym staram się zrekonstruować, jak ujmowano dotąd cancel culture, a także zaproponować własną ramę rozumienia tego fenomenu. Dla-tego też dokonuję przeglądu jego definicji oraz wskazuję na związki kultury unieważniania z uniwersalnymi procesami oddolnego, pozaprawnego kara-nia, a także przedstawiam pięć ram interpretacyjnych, w których z...

The article concerns that aspect of human existence that is frequently neglected both in everyday reflection and in social and humanistic research; namely, earth (soil). It attempts to make a synthetic reconstruction of the relations binding man with the soil preferred in western culture. Apart from identification of the predominant relations, whic...

This paper discusses a research project that attempted to examine selected public institutions' response strategies to a pandemic. The most important research question of the project was the relationship between the pandemic and innovativeness of the sector of public institutions (understood as the desire to introduce new ways of operating, new int...

W artykule tym staram się zrekonstruować, jak ujmowano dotąd cancel culture, a także zaproponować własną ramę rozumienia tego fenomenu. Dlatego też dokonuję przeglądu jego definicji oraz wskazuję na związki kultury unieważniania z uniwersalnymi procesami oddolnego, pozaprawnego karania, a także przedstawiam pięć ram interpretacyjnych, w których zaz...

Jednym z najważniejszych mitów założycielskich nowoczesnej sztuki jest przekonanie, iż nie jest ona tworzona dla pieniędzy i by ją kreować artysta musi odrzucić zarabianie jako motyw popychający do jej tworzenia. Co więcej, jak sugerował Bourdieu, to właśnie zaprzeczenie ekonomicznym motywom tworzenia pozwalało artystom akumulować kapitał symbolicz...

Abstrakt: Artykuł oparty jest na wynikach ogólnopolskich badań dotyczących strategii działania polskich instytucji teatralnych w pandemii, realizowanych w okresie lockdownu. Badań, które-jak się okazało-dostarczyły także danych pozwalających formułować szersze wnioski. Celem artykułu jest odtworzenie wyobrażeń, jakie na temat roli, znaczenia i zróż...

W artykule wyjaśniam, czym jest biofobia, identyfikuję jej podstawowe formy oraz źródła, a także wskazuję, skąd się bierze jej, również współczesna, żywotność. Intepretuję też biofobię jako postawę niezbędną do wytworzenia specyficznej tożsamości człowieka jako nad-gatunku, całkowicie odrębnego wobec innych form istnienia. Pokazując integralny zwią...

The discussion was organized by the editorial board of Culture and Society and took place in October 2020 online with the participation of members of the editorial board and guests. EDITORIAL DISCUSSION* M a r e k K r a j e w s k i : Ladies and gentlemen, thank you very much for accepting our invitation to take part in this discussion about the cu...

Raport z badań nad instytucjami teatralnymi prowadzonych w czasie pandemii Covid-19

Dlaczego ta książka powstała? Z dwu zasadniczych powodów. Po pierwsze dlatego, że konieczne wydało mi się zareagowanie na plenienie się dziś nienawiści, ale też na to, iż walka z nią zazwyczaj wyprzedza próbę jej zrozumienia. Chciałem więc uczynić nienawiść bardziej uchwytną poznawczo i to w tej jej formie, która jest najbardziej aktualna, a więc z...

This paper discusses the consequences of introducing new sound technologies into our homes. The author is particularly interested in how devices that emit sounds and communicate with us through earcons, acoustic icons, and other forms of sonification change our perception of the home itself, our perception of reality, and our actions. This analysis...

Paper available here: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/14616696.2020.1836387 This article is based on the outcomes of the research project on changes in everyday life during the pandemic, conducted at the beginning of lockdown in Poland with the use of CAWI questionnaire. We focus on results related to defining the positive aspects (P...

The basic role of the institution – regulating human behaviour to ensure trust, solidarity, and cooperation – does, of course, have its flip side, the price we must pay to be together. This price is constraint, heeding conventions, and the need to meet others’ expectations and to compromise in order to function. This is the first reason why it is s...

W swoim artykule staram się pokazać, jak dwa kluczowe dla współczesności procesy, a więc digitalizacja oraz usieciowienie rzeczywistości, przeobrażają kategorię masy i umasowienia. Te ostatnie zjawiska, traktowane przez nauki społeczne jako symptomy niepokojących zmian społecznych, fenomeny przejściowe o krótkotrwałym charakterze, dziś znacząco zmi...

Prezentujemy skróconą wersję raportu z drugiego etapu badań "Życie codzienne w czasach pandemii". Dokument zawiera opracowanie wyników badań zrealizowanych pomiędzy 31 marca a 8 kwietnia 2020 roku. W ich trakcie użyliśmy kwestionariusza ankiety dystrybuowanego przez internet (N=1294). Kwestionariusz ten zawierał głównie pytania otwarte, pozostawia...

Niniejszy raport zawiera opracowanie wyników pierwszego etapu badań. Zrealizowano go pomiędzy 19 a 24 marca 2020 roku z użyciem ankiety internetowej utworzonej na platformie Google Forms. Jej kwestionariusz zawierał pytania dotyczące różnych aspektów życia codziennego w sytuacji pandemii oraz związanych z nią obostrzeń (dotyczących społecznego dyst...

This text presents the origin and functioning of the Everyday Life Research Archive [Archiwum Badań nad Życiem Codziennym; www.archiwum.edu.pl]. An initiative originating in Poznań, the archive collects, processes, and makes accessible all types of materials concerning research into daily life in Poland from the prewar period to contemporary times....

Zaangażowanie materialności w przebieg procesów społecznych, kulturowych, które w ostatnich latach jest problematyzowane w ramach niejednorodnego „zwrotu ku materialności”, wymaga, w naszym przekonaniu, stawiania także pedagogicznych pytań o miejsca rzeczy w procesach edukacyjnych. Przed pedagogami (i nie tylko) stoi zadanie wręcz wymyślania nowych...

Niniejszy raport diagnostyczny poświęcony został współdziałaniu sektora oświaty i kultury w ramach przedsięwzięć o charakterze animacyjnym oraz edukacyjnym. Podstawowym kontekstem tego opracowania jest Program „Bardzo Młoda Kultura” (BMK) – przedsięwzięcie, w którym współpraca odgrywa kluczową rolę. Istotą BMK jest przecież wzmacnianie współpracy,...

Głównym celem pierwszej części artykułu jest zaproponowanie, by zastąpić kategorię „solidarność międzypokoleniowa” (która ma charakter bardzo zideologizowany, bardziej życzeniowy niż opisowy i jest bardzo kłopotliwa do zastosowania w zmiennym, złożonym środowisku społecznym) pojęciem „ambiwalencja międzypokoleniowa”. To ostatnie odnosi się do sprze...

Kim jest artysta/artystka? Sposoby definiowania tej roli i towarzyszące temu dyle- maty ukazuje projekt Wizualne Niewidzialne. Sztuki wizualne w Polsce — stan, rola i znaczenie: analiza zawartości prasy, wyników sondażu ogólnopolskiego, sondażu wśród absolwen- tów polskich ASP z lat 1975–2011 oraz wywiadów pogłębionych z siedemdziesięcioma osobami...

Podstawowym celem III etapu badań realizowanych w ramach projektu Wizualne Niewidzialne. Sztuki wizualne w Polsce – stan, rola i znaczenie było odtworzenie tego, jak sztuki wizualne obecne w życiu Polek i Polaków oraz zrekonstruowanie ich wyobrażeń oraz przekonań na temat sztuki. Tego rodzaju rekonstrukcja wydaje się nam niezbędna, ponieważ o tym,...

Podstawowym celem drugiej części III etapu badań realizowanych w ramach projektu WIZUALNE NIEWIDZIALNE. Sztuki wizualne w Polsce – stan, rola i znaczenie było udzielenie odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób definiuje się, uprawia i upowszechnia sztukę w polskim świecie sztuk wizualnych. Aby udzielić odpowiedzi, zdecydowaliśmy się przeprowadzić sond...

Czwarty i ostatni etap projektu badawczego polegał na przeprowadzeniu indywidualnych wywiadów pogłębionych z artyst(k)ami oraz innymi osobami reprezentującymi świat artystyczny w Polsce. Jego celem było, po pierwsze, pogłębienie wiedzy na temat świata sztuk wizualnych w Polsce, a więc uzupełnienie i uszczegółowienie informacji pozyskanych na wcześn...

The article presents the assumptions of incidentology, a program of refl ection and research on late-modernity which focuses on the normality and universality of sudden and surprising episodes and considers them the main factors organizing social life. Events of this kind, formerly marginal, now obtain the new status primarily due to the increasing...

Istotą II etapu badań w projekcie "WIZUALNE NIEWIDZIALNE. Sztuki wizualne w Polsce. Stan, rola i znaczenie" była analiza zawartości czterech tytułów prasowych pod kątem obecności w nich informacji o polskim świecie sztuk wizualnych. Zależało nam przede wszystkim na tym, by: • po pierwsze, odtworzyć to, w jaki sposób sztuki wizualne są prezentowane...

Autor próbuje odpowiedzieć na dwa podstawowe pytania. Po pierwsze, zastanawia się nad tym, czym są słabe obrazy i jaka jest ich relacja wobec przedstawień silnych, mocnych, sprawczych. Odpowiedź na to pytanie umożliwia przyjrzenie się konstrukcji współczesnego pola wizualnego oraz temu, jak wytwarzana jest zdolność do działania pewnych wizerunków c...

Szeroko zakrojony projekt prezentujący obraz uczestnictwa Polaków w kulturze (praktyk kulturalnych) alternatywny wobec badań prowadzonych przez GUS. Prezentuje założenia teoretyczne oraz wyniki sondażu przeprowadzonego na reprezentatywnej próbie 1800 dorosłych Polaków w 2013 roku. Zawiera odpowiedzi na takie pytania: czym dla Polaków jest kultura,...

Raport prezentuje wnioski z badań ilościowych i jakościowych badań empirycznych dotyczących zagadnienia kompetencji wizualnych Polaków. Diagnozuje kompetencje na 7 poziomach: a. Kultura wizualna jako wytwarzanie biografii i pamięci, b. Obcość i nadzór wizualny, c. Polityczne, etyczne i prawne aspekty praktyk wizualnych, d. Projektowanie wizualne, e...

Raport prezentuje opracowanie danych empirycznych zebranych w ramach ogólnopolskich, reprezentatywnych badań ilościowych dotyczących kompetencji wizualnych Polaków. Opracowanie dotyczy następujących zagadnień: a. Źródła wiedzy o codziennych sposobach wykorzystywania kultury wizualnej, b. Świadomość manipulacyjnego aspektu komunikatów wizualnych i s...

Publikacja prezentuje nowe podejście do szeroko rozumianego zjawiska fotografii oraz jego wpływu na kształtowanie zjawisk społecznych i kulturowych. Autorzy kładą nacisk na pomijane dotąd obszary fotografii i czynności fotografowania, które unaoczniają nowe perspektywy w badaniu niezaprzeczalnie wizualnej rzeczywistości. Fotografia widziana nie ja...

Raport prezentuje opracowanie danych empirycznych zebranych w ramach 60 wywiadów fotograficznych. Podzielony jest na cztery części: a. Założenia teoretyczno-metodologiczne badań jakościowych, b. Definicje i zakres kompetencji wizualnych, c. Źródła wiedzy o kompetencjach, d. Kompetencje wizualne a technologie i nowe media,.

The main goal of the article is to show the consequences of the fact that people experience knowingly operating within the dynamic complex systems. One of the most important results of this specifi c human properties is an attempt to reduce the complexity of such systems. I recognize such activities as politics of simplicity and show how they are i...

Przedmioty są ważne nie tylko w roli małych pomocników, w pełni poddanych naszej woli. Są też istotne jako przeszkody stające nam na drodze, jako obiekty wyślizgujące się nam z rąk i je raniące, jako narzędzia psujące się wtedy, gdy są nam najbardziej potrzebne. Być może właśnie to problematyczność przedmiotów powinna zostać uznana za ich najważnie...

Niewidzialne miasto, to wynik kilkuletnich badań prowadzonych przez socjologów, antropologów i kulturoznawców nad fenomenem „codziennego urbanizmu”. Autorki i autorów książki interesowało przede wszystkim to, w jaki sposób mieszkańcy dużych polskich miast ingerują w ich przestrzeń, jakie są skutki tych działań, w jakich relacjach pozostają one wobe...

Narzędziownia prezentuje metodologiczne zaplecze projektu Niewidzialne miasto, użyte w nim narzędzia badawcze oraz przebieg terenowych eksploracji. Książka jest poświęcona roli języka, obrazu i technologii w badaniach społecznych, a także problemom popularyzowania wiedzy naukowej. Powinna być pomocna tym wszystkim, którzy prowadzą badania nad życie...

Bardziej od tego, co widać na zdjęciach zajmuje nas to, co one w sobie ukrywają i co one zasłaniają – technologie, ludzkie działania związane z przechowywaniem zdjęć, ich katalogowaniem, obrabianiem, niszczeniem i odtwarzaniem, rozmowy, które prowadzimy wokół fotografii – z Markiem Krajewskim i Rafałem Drozdowskim, autorami wydanej właśnie książki...

Handmade. Praca rąk w postindustrialnej rzeczywistości - to pozycja, która powinna zaciekawić dosłownie każdego. Teksty zawarte w czterech rozdziałach (Po co komu ręce, Ręczna robota. Samemu się nie oprzesz i Nowoczesne tradycje) odpowiadają na pytanie: po co komu dzisiaj ręce? Autorzy zastanawiają się nad fenomenem dotykowych telefonów, pracy rąk...

The article comprises an attempt to answer the question why some material objects are, in a social and cultural sense, more long-lasting than others. The answer lies in the model of the life-space of the things. This space is created by two basic dimensions. The first is defined by the character of the relationships created by the objects (this dim...

The analysis of the forms in which popular culture is being realised nowadays. The essence of popular culture is providing individuals with socially differentiated pleasures. The first part of the book contains a critical presentation of the hitherto ways of analysing popular culture in social sciences and an analysis of transformations which popul...